Samenwerking bij de tv met Vlaanderen meestal om geld Japanner Kurosawa dient zich aan voor Gouden Palm Een nieuwe kijk op omgevingskunst Noord-Zuid trofee voor Tussen wal en schip' Cannes geïnteresseerd in Nederlandse film met Herman Brood Coornhertliga over snelrecht na rellen verontrust Amsterdam krijgt primeur met satelliet-tv Nieuwe boeken Ongerustheid over Wet Tarieven Gezondheidszorg Wel degelijk DickHolthau ZATERDAG 17 MEI 1980 KUNST/RA blO/TELEVISIE TROUW/KWARTET door Riet Diemer BRUSSEL/HILVERSUM Deze week dinsdag werd de eerste Noord-Zuid trofee uitgereikt: een prijs voor het beste voor beeld van samenwerking tussen een Nederlandse omroep en de Vlaamse BRT. Die Nederlandse omroep was de VARA. Het prototype vas een co-produktief programma, dat volgens de jury aan de meeste eisen voldeed, was de derde aflevering van de dramaserie „Tussen wal en schip". De jury bestond uit Vlaamse en Nederlandse televisie- en radiorecensenten. In het juryrapport werden enkele po sitieve kwaliteiten genoemd. De re search die nodig was om als televisie makers vertrouwd te raken met de problematiek en de sociale achter gronden van de binnenvaart werd ge daan door een Nederlands-Vlaams team. De serie werd in nauwe onder linge samenwerking geschreven door twee auteurs met Vlaamse en twee met Nederlandse achtergrond. Vlaamse acteurs en actrices speelden in de serie de rollen van Vlaamse personages. Nederlanders die van Ne derlandse Zo speelde Dora van der groen de uit Vlaanderen afkomstige echtgenote van de Nederlandse binnenschipper Ben Seinen, die op zijn beurt werd neergezet door Kees Brusse Hun fa milieleden aan beide kanten werden door Vlamingen en Nederlanders uit gebeeld. Zo'n rolverdeling is een van zelfsprekende zaak zou je zeggen, maar bij de herinnering aan de Vla ming Jan DeCleir in de rol van Sil de Strandjutter omdat zijn taalgebruik zo op Terschellings leek lopen de ri lingen je nog over de rug. Portemonnee Bij de co-produktie „Tussen wal en schip" werden de financiële aspecten gelukkig eens op de laatste plaats genoemd. Natuurlijk is het slijk der aarde een belangrijke zaak waarom het bij televisie draait, maar uit de meeste co-producties met onze zui derburen blijkt dat de enige aanlei ding tot samenwerking moet worden gezocht in de portemonnee. Een re cent voorbeeld is Maria Speermalie, in naam van BRT en AVRO samen. maar geen Nederlandse schrijver, re gisseur of speler is er aan te pas gekomen. Louter een geldkwestie dus. Het huwelijk tussen VARA en BRT voor „Tussen wal en schip" heeft ook voor de toekomst vruchten afgewor pen. Er zullen mogelijkheden worden onderzocht om een gezamenlijke dra maserie te maken over vrachtwagen chauffeurs. Aangezien deze mensen op hun lange reizen verschillende lan den aandoen kan ook medewerking worden gezocht in landen als Joego slavië en/of Turkije. De VARA heeft tevens een bedrag van tienduizend gulden uitgetrokken om te onderzoe ken wat mogelijk is op het gebied van de samenwerking Noord-Zuid. De afspraak is gemaakt dat VARA en BRT ieder jaar één productie samen maken. Even komt de koopmans geest om de hoek kijken: twee pro ducties voor de prijs van één. Een andere ontwikkeling is, dat de Vla ming Lou de Vel, die voor de BRT de productie van „Tussen wal en schip" heeft gedaan inmiddels als drama turg in dienst van de VARA is gekomen. Opboksen De Nederlandstalige Belgen lijken meer gebrand te zijn op samenwer king dan de Nederlanders Dat is ook begrijpelijk, want in hun besloten en*, clave moeten de Vlamingen boksen tegen een Franstalig cultureel gebied dat twee en een half keer zo groot is Hun interesse ligt meer op cultureel terrein, terwijl de Nederlanders vaak wordt verweten te veel koopmans- Deze sculptuur van de Noord- Zuid trofee symboliseert de sa menwerking tussen de Neder landse omroepen en de BRT geest te hebben. „De vrienden uit het noorden", zoals we altijd vriendelijk- beleefd worden genoemd, zouden te voorzichtig handelen en zich steeds afvragen wat het kost. Ook het Nederlandse omroepbestel zou remmend werken op de co-pro- dukties. Elke omroep heeft zijn eigen identiteit en wil die in alle gevallen in de programma's te handhaven. Bij de BRT is daarentegen sprake van een grote afdeling drama. Het hoofd van die afdeling, Hubert van Herrewe- ghen, kon deze week aankondigen dat de BRT van plan is zestig televi sie-drama's in oorpronkelijk Neder lands te produceren. Vooral de laat ste jaren is er een grote uitbreiding. Gevolg is dat Nederlandse omroepen enkele Vlaamse spelen hebben over genomen. Een goed voorbeeld was „De onweersvogel", een stuk dat zelfs aan Amerika is verkocht. Het positieve resultaat van „Tussen wal en schip" betekent niet dat er niet veel meer te wensen is op gebied van co-produktie. Toenemen Fred Bakker, vooraitter van de stich ting co-produktie BRT/Nederlandse zendgemachtigden die de Noord-Zuid trofee uitreikte, zei het zo: „Samen omvatten de beide Nederlandstalige gebieden rond twintig miljoen inwo ners. Het blijft toch een klein taalge bied, waar de creatieve talenten schaars zijn, de financiële middelen altijd ontoereikend en de technische mogelijkheden om met name televi sieprogramma's te kunnen realiseren blijken altijd onvoldoende Wan neer alle talent, alle faciliteiten en alle financiële krachten gebundeld zouden worden, zou zowel de kwali teit als de frequentie van Nederlands talige televisieprogramma's in België en Nederland toenemen." Bijkomend aspect is volgens Bakker nog, dat verhoging van het percentage Neder landstalige televisieprodukties vooral op dramagebied de aanval van satelliet en kabel in de toekomst zou kunnen afslaan. Samenwerking op gebied van televi sie en radio tussen beide Nederlands talige gebieden lijkt een logische zaak en toch gebeurt het op te kleine schaal. Voor de radioprogramma's die in co-produktie zijn gemaakt kon zelfs helemaal geen prijs worden uit gereikt. In de co-produkties is sprake van een golfbeweging. Het ene jaar is er spra ke van wat meer dan het andere In het jaar van „Tussen wal en schip" (19771 maakten BRT en KRO samen de zesdelige spoordetectiveserie Cen traal Station. BRT en NCRV kwamen samen met het enkele spel „Wierook en tranen" en BRT en AVRO met „De komst van Joachim Stiller". NOS en BRT verzorgden vijfentwin tig afleveringen van Sesamstraat Dat de motieven vaak louter prak tisch en commercieel zijn blijkt uit twee televisie-afleveringen van de Paul van Vliet-show door AVRO en BRT of Gitaar spelenderwijs van de zelfde omroepen. Opvallend afwezig door Peter Barnaart CANNES Is Nederland hier slechts met een film in de Quinzaine vertegenwoordigd, naar het aantal aanwezige landgenoten te oordelen zou je het idee kunnen krijgen, dat minstens een derde van de films in hoofd- en bijprogramma bestond uit vaderlandse produkten. Voordat hij naar Seattle vertrekt, alwaar zijn gewraakte film Spetters in een festival wordt vertoond, is regisseur Paul Verhoeven hier met een bescheiden gevolg neergestreken, teneinde zijn film op de zogeheten marche te slijten. Naar verluidt werd al na de eerste vertoning interesse getoond uit Frankrijk, Engeland, Portugal, de Verenigde Staten en Venezuela. Met de in ons land magertjes ontvan gen film Cha-Cha van Herbert Curiël gaat het uitstekend. In de opnieuw gemonteerde— en daardoor veel evenwichtiger versie die hier (ook op de marche) te zien is, gaat hij even eens naar het filmfestival van SeatUe in de Amerikaanse staat Washington. Gezien de reacties van het publiek zal Spetters er een geduchte concurrent aan hebben. Wie zich afvroeg of iemand hier ooit van Herman Brood had gehoord, werd een stuk wijzer toen het idool op het scherm verscheen en de aanwezi ge jongelui in een luid gejoel en ge fluit uitbarstten. Curiël wordt van vele kanten benaderd voor interviews want ook voor zijn film is de belang stelling groot. In de wandelgangen wordt flink ge mopperd op de organisatoren van het festival. Voor een gebeurtenis van wereldfaam als dit filmfestijn, is de programmering dit jaar bijna een aanfluiting te noemen. Was er de laat ste jaren een toenemende commer ciële tendens te bespeuren, dan nog Speciaal vandaag In de Alles is Anders Show maken kinderen uit de redac tie van het toekomstige jeugd journaal hun opwachting. Over alcoholreclame op de STER praten policicus De Voogd (VVD) en de heer Hoe- len van het Centraal brouwe rij kantoor. Andere onderwer pen: Maarten 't Hart en de pu bliciteit, de schrijvende pers en 30 april, waarover prof. Anne van der Meiden, Van der Pluym, hoofdredacteur van de Volkskrant, en journalist Pier re Huyskens praten Ned.1/21.55 In de tv-actualiteitenru-1 briek Achter het Nieuws van de VARA is een interview met Willy Brandt. Vervolgens een bijdrage over het woningbe- leid en de invloed op groei kernen. NedJZ 2.00 In de radiorubriek „In de rooie haan" van de VARA zul len de voorzitters van het CDA en de PvdA hun reactie geven op de NIPO-enquétte over het stemgedrag van de Nederlan ders. PvdA-Tweede-Kamerlid Patijn praat over burgemees tersbenoemingen. Hilv.1/13.03 viel er in de geselecteerde films een grote mate van kwaliteit duidelijk te onderkennen. Het is juist dat laatste aspect, dat nu in een donker hoekje lijkt te zijn weggestopt. Aan alle vra gen die zich voordoen kan die worden toegevoegd hoever de machert gaat van het vermaarde Franse distribu tiebedrijf Gaumont in de program mering. Drie van de vijf films die hier over het doek gaan, voeren het vignet van dit bedrijf. Sinds een paar jaar is het gebruik om een „film surprise" te programmeren, die slechts eenmaal wordt vertoond. Omdat in dat kader ooit een nieuwe film van Zanussi werd gelanceerd is zo'n voorstelling dus aanleiding voor gedrang om een primeurtje. Wanneer dan blijkt dat men het presteert de Russische film Stalker in te zetten een film die, na maandenlang door de autoriteiten te zijn vastgehouden, vo rig jaar in Moskou haar première be leefde en reeds op Film International van dit jaar in Rotterdam werd ver toond verschijnt op menig voor hoofd een vraagteken. Niet alleen wordt hiermee afgeweken van de re- Speciaal morgen De NOS-televisie zendt de komende maanden onder de titel „De Afrikanen" vijf docu mentaires uit over Afrika, die een beeld geven van hef moei zaam zoeken van de Afrikaan se volkeren en stammen naar een eigen gezicht en die tevens tonen hoe de nieuwe generatie Afrikanen hun nieuwe opvat tingen verdedigen. In de eerste aflevering van de Time/Life- serie komen doelbewuste Afri kanen aan het woord, die op allerlei gebied richting geven aan de ontwikkelingen. Ned. 2/18.35 Het NOS-programma Klem gaat over de WAO. Twee pro cent van de mensen die daarin terechtkomen krijgt een baan, maar hoe vergaat het de 98 procent Ned. 2/20.20 In een uitzending ten behoe ve van de Videoclub van het Simplistisch Verbond stellen Koot en Bie alle videoten in de gelegenheid hun reeks casset tes te vervolledigen met een aantal „hits" van het afgelo pen Verbondsseizoen Ned. 2/20.40 De macht van het kleinste tweede en laatste program ma van de AVRO over de mi cro-elektronische revolutie Ned. 1/22.05 gel dat een geselecteerde film niet buiten het land van herkomst te zien mag zijn geweest, ook heeft het in dit geval pijnlijk veel weg van een zoet- makertje voor de Russische cinema en of overheid. De organisatie, die dit jaar immers geen enkel Sovjetpro- dukt goed genoeg achtte voor het officiële programma, zou op deze ma nier de toekomst veilig kunnen stel len voor een eventuele algehele wei gering van Russische deelname aan het festival. Een luid boegeroep steeg op, toen prinses Gracia een kwartier te laat verscheen om de hommage aan de overleden regisseur Alfred Hitchcock bij te wonen. Ze arriveerde nadat de acteur Charlton Heston, in de functie van hoofd van de Amerikaanse film federatie, zijn herdenkingswoord had uitgesproken. Heel wat hartelijker en welwillender werd de 70-jarige Japanse regisseur Akira Kurosawa en diens film Kage- musha, (de schaduw) bejegend. Dat Kurosawa bijna zeker kan zijn van de Gouden Palm mag alleen al blijken uit het feit dat zijn persconferentie plaats vond in de grote zaal van het festivalpaleis, iets dat slechte bij hoge uitzondering gebeurt. Dat hem wordt verweten dat hij met aankle- UTRECHT (ANP) De Coornhertli ga, de vereniging voor strafrechther vorming, heeft gisteren laten weten dat ze zich ernstige zorgen maakt over de justitiële reactie op de onlus ten in Amsterdam op 30 april. Ze heeft met name kritiek op de toepas sing van snelrecht en op het tot zon debok verheffen van enkele ver dachten. De eerste zestien verdachten moes ten al op 12 mei voorkomen. De Coornhertliga betwijfelt, of dat zoals de Justitiële autoriteiten hopen wel een afschrikwekkende werking heeft. Verder ziet ze alleen maar na delen in de snelrechtprocedure. Er was geen tijd voor een grondig ge rechtelijk vooronderzoek en evenmin voor een grondige voorbereiding van de verdediging. De Coornhertliga heeft van advocaten gehoord, dat ge bruikelijke en vereiste procedurere gels niet in acht zijn genomen om tijd te sparen. Bovendien, aldus de liga. wordt met het snel ter zitting brengen van deze zaken volstrekt voorbijgegaan aan de achtergronden van de gebeurtenissen in Amsterdam. ding en de keuze van de muziek wel erg veel naar het westen lonkt, wil niet zeggen dat hij weer een ingenieus en meeslepend meesterwerk heeft af geleverd. Drie uur lang blijf je ge boeid kijken naar de machtsstrijd tussen twee ongelijkwaardige partij en, die zich weliswaar afspeelt in de zestiende eeuw, maar telkens terug kerende thema's als macht, bedrog, recht en onrecht zijn natuurlijk niet aan tijd gebonden. „Ik begrijp nog steeds niet wat film nu eigenlijk is," merkte Kurosawa op, „ik begin er vaag een idee van te krijgen, maar ik moet er nog een tijdje over piekeren." Over het tijdsbeeld, de zestiende eeuw, in deze en in vele van zijn vorige films: „Dat gaat vanzelf, maark het maakt voor de gebeurtenissen! geen verschil of je ze nu in het heden1 of in het verleden plaatst. Als men zegt, dat ik Hollywood-muziek in mijn film gebruik, komt dat mis schien doordat de nieuwe generatie Japanners is opgegroeid met wester se klassieke en moderne muziek waardoor zij nauwelijks nog iets weet van de Japanse muziek." Van onze radio- en tv-redactie AMSTERDAM De Amsterdam mers, die zijn aangesloten op het ka beltelevisienet, zullen tijdens de ra dio- en televisietentoonstelling de Fi- rato van 29 augustus tot 7 september beelden per satelliet ontvangen. Het initiatief voor dit experiment komt van kabeltelevisie Amsterdam bv Volgens directeur Jacobs gaat het voorlopig om een proef en zijn er nog geen contracten afgesloten Pas als blijkt dat de kwaliteit van de uitzen dingen goed is en er voldoende be langstelling bestaat, zal Kabeltelevi sie Amsterdam gaan bekijken of het mogelijk is door te gaan met satelliet televisie. Dan moet onderzocht worden of het juridische en auteursrechtelijke pro blemen gaat opleveren. Kabeltelevi sie Amsterdam wil zich aan de wet houden, aldus de directeur. Als de uitzendingen definitief door gaan zal hij krachtens het Verdrag van Rome verplicht zijn alles uit te zenden wat ontvangen kan worden. Dat zou ook gelden voor program ma's van de commerciële zender RTL in Luxemburg Op dit moment is de Franse zender ORTF 2 per satelliet te ontvangen. Daarvan zullen dan ook beelden in de huiskamer komen. Volgens de heer Jacobs is het niet nodig tijdens de proefperiode dat hiervoor contracten worden afdgesloten. De plannen voor het experiment zijn eerder bekend geworden dan zijn be doeling was Oorzaak hiervan is de grote schotelantenne die op het dak van het RAI-gebouw in Amsterdam staat. Er zijn nog ontvangstproble men en de tijd van experimenteren is nog niet afgelopen. Caris hanteert voor zijn schilderij en. reliëfs en plastieken de zogenaam de gulden snede. Wat zijn kunste naar-zijn betreft, gaat hij daarmee voort in een traditie die al sinds eeu wenlang ingang heeft gevonden. Een van de mooiste voorbeelden is bij Da Vinei te vinden die de mens ving in de wetmatigheid die bekend is als de verhouding waarbij het kleinste tot het grootste staat als het grootste tot het geheel. Beeldend uitgedrukt wordt de gulden snede duidelijk ge maakt met de vijfhoek of pentagram, of als regelmatig lichaam de dode- caëder. In verschillende denkwijzes wordt een mystieke kracht aan het penta gram toegeschreven Bij Caris echter is er in de eerste plaats een zoeken naar een zeker „welbevinden". Door een consequente uitwerking van de wetmatige verhoudingen die vaak doen denken aan wat de abstract- geometristen in de jaren zestig lieten liggen komt Caris tot een nieuwe kijk op de omgevingskunst. Zijn werk gaat verder dan een esthetisch eind resultaat: het moet dok „leefbaar" zijn. Nu is het esthetische genoegen in Caris' schilderijen nogal beperkt. Je Van uitgeverij Elsevier, Amsterdam zijn de volgende boeken: Cocktails en longdrinks uit de 6 flesse-bar, door J. van Hagen (168 blz - 16.90). Feestelijke gerechten, van V. Müller (168 blz - ƒ16.90). Salades door C. Schönherr. (272 blz - 65.-). De waan zinnige 14de eeuw, het Europa van zeshonderd jaar geleden door B. Tuchman (784 blz - 69.50), kan de zuiverheid waarmee hij werkt, wel waarderen, maar de resultaten zijn steeds weer zo voorspelbaar dat het werk alle spanning mist. Juist het feit dat elke verhouding klopt, dat elke variatie weer op het van tevoren bedachte eindpunt uitkomt, maakt dat je met een zeker „déja-vu"-effect zit te kijken. Datzelfde effect treedt ook op in de objecten, maar ze zijn toch wat speel ser en individualistischer uitgevoerd. Caris werkt, naast de vrijblijvende plastieken, zijn ideeën ook uit voor de toegepaste kunst. Nog steeds met de gulden snede als uitgangspunt heeft hij meubilair gemaakt dat even sim pel oogt als toepasbaar en doelmatig is. Ook hier heeft hij zijn vormprinci pes op een zuivere wijze uitgewerkt, zonder zich al te zeer te bekommeren over de esthetiek. Doelmatigheid is er dus zéker, maar Caris zal, zolang zijn pentagranhui- zen nog niet zijn gebouwd, moeten opboksen tegen voorstanders van de rechthoekige vorm die nog altijd onze woningen bepaalt. De toepassing van zijn ideeën levert in de eerste plaats een grote hoeveelheid loze ruimte op: Daaraan is, gezien het allesomvatten de streven naar effeciency, weinig be hoefte. Kan je het werk van Oerard Caris „mooi" vinden? Afgezien van het feit dat dat natuurlijk altijd een persoon lijk gegeven is, gaat het er om dat je bij Caris elke voorkeur voor een ron de vorm moet opgeven. Waar de cir kel staat voor het vrouwelijke en het vierkant voor het mannelijke lijkt het duidelijk dat Caris met zijn werk al snel tot een scheiding der geesten bij zijn publiek kan komen. Tot en met 24 mei, geopend op maan dag tot en met zaterdag van 1017 uur. Van onze sociaal-economli redactie AMSTELVEEN Onder de ongf 300 medewerkers van de Zid fondsraad in Amstelveen heerst gt ongerustheid over de gevolgen van Wet Tarieven Gezondheidszorg, meldt de „Uitkijk", een publiki van de Ziekenfondsraad. Het ontwerp dat binnen afzienbare door de Kamer behandeld zal den, voorziet in de instelling van Centraal Orgaan Tarieven Ge» heidszorg (COTG), dat een belanj ke taak krijgt op het terrein van prijs- en inkomensbeleid in deze» tor. Het nieuwe orgaan gaat een van de taken van de Ziekenfonds overnemen. Welke consequei* hieruit gaan voortvloeien, ook aanzien van het personeel, is nogo te overzien. Bij de Ziekenfondsraad is men i het nieuwe orgaan niet zo gelukl Als het tarievenwerk uitsluitend het COTG wordt behandeld, W kent dit de overheveling van eenl te hoeveelheid kennis. Verder mo< de werkzaamheden op een inge* kelde manier worden gesplitst Staatssecretaris Veder-Smit volksgezondheid zegt in een vraai sprek met de „Uitkijk", dat de on tie zal worden voorbereid dor werkgroep met vertegenwoi van alle betrokkenen. Over de adviezen van de fondsraad zegt de staatsset dat die nogal lang op zich laten «I ten en dat ze politiek gezien IJ altijd bruikbaar zijn. Dat geldt»] met name voor bezuinigingr*" ties. Gerard Caris en de gulden snede door Gees Straus DELFT Het werk van Gerard Caris bestrijkt zowel terrei nen der techniek en natuur als de kunst. Het onttrekt zich daarmee eigenlijk ook aan een gangbare beoordeling die je vanuit een kunstzinnige benadering kunt aanleggen. Meer dan een persoonlijke uitdrukking van zijn relatie met het publiek, levert Caris met zijn werk dat momenteel te zien is in het Technisch Tentoonstellingcentrum aan de Kanaalweg in Delft, een instrument dat de menselijke omgeving volgens zijn bedoeling een humaner aanzien moet geven. op co-produktief gebied dit seizoen niets te verwachten. Voor de toekomst worden er plannen gesmeed tussen Nederlandse omroe pen en de BRT, al is het niet altijd bekend wanneer de produkties ge reed komen of op het scherm ver schijnen. Zo heeft Hugo Claus het boek „De leeuw van Vlaanderen" be werkt voor BRT en KRO. Met de TROS wordt research gedaan van een produktie over de Bokkenrijders roversbenden met een politieke inslag die in de 18e eeuw de grens streek tussen Limburg, België, Neder land en Duitsland onveilig maakten. Met de AVRO wordt nog steeds en al sinds jaren gesproken over de serie Willem van Oranje. ADVERTENTIE Voor informatie en verkoopadressen: Bendien/Smits De Nederlandse Modemakers 05490-12345 Dora vai Tussen in schip' dat jaar waren co-produkties op ge bied van kunst of informatie. De verjaring Het seizoen 1979-1980 waarin wij ons thans bevinden is op gebied van Noord-Zuid samenwerking op televi siegebied geen goed jaar. Alleen de NCRV heeft drie enkele spelen samen met de BRT gemaakt: „De verjaring" van Kees Brusse. „De blijde dag" naar Stijn Streuvels en „Mijn vriend de moordenaar" dat nog moet wor den uitgezonden. De NCRV heeft een traditie op te houden, want toen de televisie nog in de kinderschoenen stond, zocht David de Koning, hoofd drama van de NCRV, al contact met de BRT Van KRO. NOS en VARA is Sommige pakken jl doen erg hun best i» om er uit te zien i* alsof Dick Holthai in hun ontwerp dt hand heeft gehad, f Andere pakken zij van Dick Holthaus J Gelukkig is het verschil te zien en e te voelen. Echte Dick Holthaus ontwerp l1 worden namelijk uitgevoerd door dt Nederlandse t Modemakers. In kleermakerskwali t teit. Met Beter- s kleder-pasvorm! Prettige bijkomstigheid: Beterkleders zoals Dick Holthaus zien er weliswaar duur uit. maar het prijskaartje spreek J andere taal! Ga maar kijken in de betere i mannenmodezaak.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4