3 .Beschermd natuurgebied in België PIER PLANT Weekendpuzzel s ïO Q) Verbijsterend spel Maroczy Remise tegen Russen b peso e e 3 o a Wie wel eens rond de pink steren gewandeld heeft ln Zuid-Limburg, weet onge veer wat hij aan natuur schoon kan genieten in aangrenzend België. Het Land van Herve, net ten zui den van Visé en Vaals, heeft in nog rijkere hoeveelheden alles wat we in Zuid-Limburg zo bijzonder vin den. bloeiende wilde aronskelken langs de wegen, uitgestrekte vel den van witte daelook in de bos sen. heldergroene steenbreekva- rentjes op de oude muren, orchi deetjes en andere speciale eisen aan de bodem stellende planten die in onze flora's als heel zeld zaam te boek staan. Vossen en dassen leven er nog in grotere aan tallen en de kans er eens een te ontmoeten is groter dan binnen onze landsgrenzen, al zul je de laatste alleen zien op een avond wandeling, die in deze tijd van het aar heel romantisch kan zijn. Ver der naar het zuiden, in de Arden nen liggen de twee nationale par ken van België, beide eigendom van de vereniging Ardenne et Gaume. Het park Lesse-et-Lom- me, rondom Han-sur-Lesse, is het bekendst. Met zijn hoogte boven de zeespiegel van 155 tot 314 me ter. voor ons Nederlanders een echt berggebied met metersdikke kalkformaties en bijbehorende karstverschijnselen: onderaardse nviertjes en druipsteengrotten. De grot van Han is als zodanig bekend genoeg. kTERDAG 17 MEI 1980 TROUW/KWARTET 27 ■BELGIË 150 JAARB door henk van halm '«-■J**3 Beek vogels Het bodemreliëf brengt een grote verscheidenheid aan planten en dieren met zich mee. De flora is gebonden aan een kalkrijke bo dem en komen we voor een groot deel ook in ons Zuid-Limburg te gen. In mei bloeien de eerste orchi deeën en allicht vinden we het in land misschien al uitgestor ven wildemanskruid dat zijn hoofdbloei in april beleeft. Uitge bloeid is de plant met zijn zilver- itte vruchtpluls zeker zo mooi s wanneer ze getooid is met de arige, lichtviolette anemone- lemen. iven de rivieren en beken kun je BHH TRfc Steenbreekvarentjes op een oude muur De harige bloem van het wildemanskruid de bruidsvlucht meemaken van de ijsvogels, als fonkelblauwe flitsen over het water heen en weer schie tende gevleugelde juwelen. Ook de waterspreeuw is er niet onge woon. een lljstergrote zangvogel met het postuur van een winterko ning. die zijn voedsel zoekt in snel- stromend ondiep water en daarbij onbevreesd in de rivier duikt. On der water grijpt hij zich met de tenen aan de keitjes vast. terwijl hij kleinere stenen omkeert op zoek naar de larven van haften en andere kleine waterdieren Tame lijk gewoon is er de vuursalaman- der of gevlekte landsalamander, een dier dat ook wel eens in Zuid- Limburg wordt aangetroffen. Het houdt zich doorgaans op in vochti ge loofbossen, in tegenstelling tot de talrijke adders, die droog en zonnig grasland met kreupelhout de voorkeur geven. Oppassen dus als je ergens wilt gaan zitten. Een bijzonderheid van Lesse-et-Lom- me is ook het bos van donzige eiken, een boomsoort die vooral groeit in het Middellandse-Zeege- bied, waarvan de verspreiding hier zijn meest noordwestelijke uitlo per heeft. Niet ver van Lesse-et-Lomme, richting Dinant, ligt ten zuiden van het plaatsje Furfooz het na tionale park van die naam Ook daar zijn door uitspoeling tal van grotjes ontstaan in de kalksteen, maar behalve deze in de toenmali ge krijtzee zo'n 100 miljoen jaar geleden afgezette gesteentelagen komen er ook afzettingen aan de dag die nog veel ouder zijn. tussen de 345 en de 280 miljoen jaren. Ze dateren uit het carboon. de steen- kolentijd, waarvoor we in Zuid- Limburg een natuurreservaat heb ben. de Heimansgroeve, omdat het het enige Nederlandse plekje is waar we het zomaar boven gronds kunnen zien. Denk nu niet dat je al wandelend overal steen kool op je pad vindt. Je moet wel een kenner zijn om die plekken te kunnen aanwijzen. Furfooz biedt veel dat ook in Les se-et-Lomme te zien is. een rijke kalkfauna en flora met veel orchi deeën in de kalkgraslanden. maar de grootste roem dankt het park aan de archeologische vindplaat sen. In de grotten zijn overblijfse len en gebruiksvoorwerpen gevon den van mensen uit de oude steen tijd en complete begraafplaatsen uit de jonge steentijd. Er wordt nog een rots aangewezen die in de prehistorie als vesting werd ge bruikt en teruggevonden Romein se thermen zijn er natuurgetrouw gerestaureerd. Levend hoogveen** Dichter bij onze grens liggen de Hautes Fagnes (de Hoge Venen), een 'Europees natuurreservaat', wat wil zeggen dat het om zijn internationale betekenis van de Raad van Europa als zodanig een diploma heeft gekregen. Het is een uitgestrekt gebied van levend hoogveen en heidevelden ten noordoosten van Francorchamps in de provincie Luik. Een desolaat hoogland, doorsneden door de die pe dalen van de Vesdre, de War- che, de Roer en de Helle. In deze streek die zes- tot zevenhonderd meter boven de zeespiegel ligt. valt de meeste neerslag van heel België en is het over het hele jaar gerekend het koudst. Daardoor hebben zich hier heel lang planten en dieren kunnen handhaven die zich kort na het terugtrekken van het landijs van de laatste ijstijd hier vestigden en overal in de om geving bij het milder worden van het klimaat moesten verdwijnen. Rijsbes. lavendelhelde, veenbes en eenarig wollegras zijn daar voorbeelden van. nog te vinden in de hoogvenen. De bolle vorm van die venen maakt duidelijk dat het véenmos, de hoogveenvormer bij uitne mendheid. er nog steeds actief is. De venen zijn van elkaar geschei den door ronde heuvels, die vroe ger met beukenbos waren be groeid. maar overal werden kaal- gekapt en toen veranderden in heidevelden met struik- en dophei of in graslanden met pijpestrootje en borstelgras. In de laatste zijn op vochtiger plaatsen in de zomer blauwe klokjesgentianen te vin den. Hier en daar bestaan nog een paar eikenbosjes en op de grens van de venen en de hogere gron den berken- en elzenbossen. Op verscheidene plaatsen zijn naald bossen aangeplant. De Hautes Fagnes vormen de overgang van het Westeuropese laagland naar het Middeneurope- se lage bergland en waren vroeger een levensgevaarlijke hindernis voor reizigers. De Romeinen leg den dwars door de venen een weg aan van eiken balken om een rechtstreekse verbinding te ver krijgen tussen Treves en Maas tricht. Er is veel meer Het zijn maar drie Belgische be schermde natuurgebieden die ik naar voren heb kunnen brengen. Drie van de vierenvijftig natuurre servaten die België rijk is. Rijk dan wel te verstaan in de meest letterlijke zin, aan variatie van landschap en de daarbij behoren de planten- en dierenwereld, die vaak net even anders is dan in ons eigen land. En dat vanzelfspre kend meer naar het oosten dan in het lage westen, waar heel veel reservaten liggen. Vandaar deze aandacht voor natuurgebieden in de Ardennen die iets anders te bieden hebben dan we binnen onze grenzen kennen. Meer waard dan een vluchtig bezoek, want de verschillen zie je pas goed als je er een hele dag of langer rondzwerft. Horizontaal. 1. minderwaardigheid. 11. rivier in Nederland. 12. toespraak. 13. huisdier. 14. bovenarm holte. 17. zelfkant. 18. voorvoegsel. 19. register. 21. pers. voornaamw. 22. duikereend. 23. snoer van een hengel. 25. voorko men. 26. onheil aanbrengende godin. 28. bedrog, 30. snoekbaars. 31. deg- nlet, 32. vrouw van Jacob, 33. tel woord, 35. soort bijl. 37. bloeiwijze. 29 van'elk evenveel. 41. muzieknoot, 43. nagras. 46. per expresse (afk.), 47. schortje. 49. tinne. 50. danspartij. 51.plaats in Zeeland. 53. tijding. 54. voorbeschikking. Verticaal. 1. bijenhouder. 2. akelig, 3. modegek. 4. boom. 5. koningstitel in Peru, 6. hoepel. 7. trustee (afk.). 8. telwoord. 9. hetzelfde. 10. platte steen. 14. boom. 15. vlek. 16. onder richt. 19. onverschrokken. 20. ge waagd, 22. lijn. 24. soort koffie. 25. vis. 26. vlaktemaat 27. grond die bij een hoeve behoort, 29. snijwerktuig, 34. schaapkameel, 36. handvat. 38. be dorven, 39. lokspijs, 40. krijgsgewoel. 42. wild zwijn. 44. godin van de tweed racht. 45. riviertje op Sumatra. 46. gelijk. 48. vaarwel. 50. slaghout. 52. en dergelijke (afk.), 53. familielid. Oplossing tot en met woensdag as. per briefkaart zenden aan: Dagblad Trouw/Kwartet, Postbus 859, Am sterdam. Linksboven vermelden: Weekendpuzzel. Oplossing vorige puzzel Hor. 1. om. 3. toer 7. ader, 10. rad. 12. troetel. 15. eden. 17. fee. 18. pi. 19. Ems. 20. sla. 22. éra. 23. Sri. 24. la. 26. tante. 28. pa. 29. harp. 31. serie. 33. Aa. 34. eed. 36. ge. 37. roman. 40. Nero. 42. r.i. 43. meter. 45. ka. 46. pas. 47. oer. 48 kip. 50. kan, 51. in. 53. Eem, 55. last. 57. vertier. 60. ree. 61. dreg. 62. leem. 63. Lr. Vert. 1. Ore, 2. madera. 4. Ot. 5. erf, 6. roes. 7 at. 8. den, 9. el. 11 demi. 13. eelt. 14. dia, 16. ns. 18. prei. 21. aas. 22. etre, 23. spar. 24. la. 25 are, 27. nego, 29. haat. 30. pen, 32. Eris, 33. Amer, 35. dek. 38. omen. 39. nek. 41. ra. 42 ransel, 44. riet. 46. paar, 47. Oir. 49. peil. 50. kl. 52. lee, 54. mee. 56. ter. 57. vr. 58. Rg. 59. re De boekenbonnen gaan naar: de heer J. F. Gijzen, Idenburglaan 60, Rijs wijk (ZH); mevrouw C. P. Kerkhof- Olivier. Boven Oosterdiep 145, Veen- dam; de heer J. C. Zuijderduijn, Thorbeckestraat 47. Katwijk. De maandelijkse uitgiften van de Duitse Bondsrepubliek van West- Berlijn bevatten deze maand o.a. de jaarlijkse zegels met toeslag voor de stichting Duitse Sporton- dersteuning. Er komen zowel voor het westen als voor Berlijn elk drie zegels uit met afbeeldingen van voetbal, paardesport en skilopen, resp. speerwerpen, gewichtheffen en waterpolo. Voorts voor het wes ten een herdenkingszegel wegens het feit dat 450 jaar geleden de „Confessio Augustana" (Augs- burgse Belijdenis) werd opgesteld. Op de zegel het voorlezen van de belijdenissen ten aanschouwe van keizer Karei V naar een gravure uit de 17e eeuw. En een zegel van 40 pf met een symbolische voor stelling, gewijd aan natuurbe scherming. Ter gelegenheid van de 86e Duitse Katholiekendag sinds 1848, welke volgende maand te Berlijn wordt gehouden, ver schijnt een portretzegel van 50 pf met de beeltenis van kardinaal graaf Von Preysing (1880-1950). Hij was sinds 1935 bisschop van Berlijn en een belangrijke per soonlijkheid in het verzet tegen het nazisme. In Oroot-Brittannië verscheen vo rige week een fraaie serie afbeel dingen van belangrijke Londense gebouwen. Achtereenvolgens zien we: Buckinghampalace, het Al bert-monument. de koninklijke Opera, Hampton Court en Ken- singtonpalace. De afbeeldingen zijn ontleend aan waterverfschil derijen. Italië gaat dit jaar een geheel nieuwe serie permanente zegels in omloop brengen. Deze zal bestaan uit 24 zegels in de waarden van 5 tot 1000 lire met afbeeldingen van kastelen, die overal ln het land te vinden zijn. Zodra de data van uitgifte bekend zijn, licht ik u in. Het jaar wordt voor de 20e keer te Napels een internationale postze geltentoonstelling onder de naam „EUROPA" gehouden. Voor dit festijn verschijnt een Italiaanse zegel van 220 lire in de stijl van een oude zegel van het koninkrijk Napels uit 1858. En dan nog een zegel van 170 lire wegens het feit dat 600 jaar geleden de H. Cateri- na van Siena is overleden. De af beelding van haar op de zegel is ontnomen aan een reliekschrijn uit de 14e eeuw. Met het oog op de internationale postzegeltentoonstelling Londen 1980, die thans in Londen plaats vindt, zijn door 25 landen, voorna melijk van het Britse Gemene best. herdenkingsemissies uitge geven. Buiten die landen gaf San Marino voor deze gelegenheid een verticaal samenhangend paartje uit met afbeeldingen van Londen uit 1850 en 1980. Voorts van Hon garije. dat voor dergelijke mani festaties steeds velletjes van drie zegels uitgeeft. Daarop zien we: het wapen van Londen, een penny blue uit 1840 en een ruiter van een der garderegimenten. Van België meld ik u voor deze maand vier nieuwe zegels. Een ze gel met toeslag is gewijd aan de Belgische atleet Ivo van Damme. die tijdens de Olympische Spelen van Montreal twee zilveren me dailles won, maar enkele maanden later tengevolge van een verkeer songeval om het leven kwam. Ter gelegenheid van de IVe Interparle mentaire conferentie over Europe se samenwerking en veiligheid, die deze maand te Brussel wordt gehouden, een zegel van fr. 5 met de voorgevel van het Palais der Natie. De vorige conferenties, die te Hel sinki (1973), Belgrado (1975) en Wenen (1978), veroorzaakten ook zegelemissies in genoemde lan den. En dan tot besluit twee zegels in de reeks „toerisme", waarvoor thans aan de beurt waren de plaatsen Damme en Mons. The Albert Memorial Vroger, toen in de Oude Rijn nog zalm werd gevangen en drop nog echt naar drop smaakte, werden er nog toernooiboeken geschreven die de kwalificatie „klassiek" waardig waren. Dikwijls trok de winnaar van een groot internatio naal toernooi zich voor een jaar terug om ln eenzaamheid te wer ken aan een doorwrocht meester werk, dat in geen enkele boeken kast van de ware schaakliefheb ber mocht ontbreken. Het resul taat van deze noeste arbeid was doorgaans niet het flinterdunne bulletinnetje dat tegenwoordig na elk toernooi op de markt komt. maar een fier en dik boekwerk, verluchtigd met vele fraai uitge voerde diagrammen. De auteur had het bovendien de lezers niet gemakkelijk gemaakt. Vele mooie varianten had hij nog eens nagere kend en gezeefd tot een gecompri meerd verslag van de partij. Het begrip „actualiteit" was toen nog niet in de schaakwereld doorge drongen en geen uitgever maakte zich er bezorgd over dat een toer nooiboek pas anderhalf jaar na afloop van de krachtmeting ver scheen. De schaakliteratuur is zodoende een aantal klassieke toernooiboe ken rijk. New York '24 en '27 zijn onvergetelijke meesterwerken van Aljechin, niet ln het minst omdat hij die gelegenheid ge bruikte om te polemiseren met de andere deelnemers. De laatste ja ren is men vooral in de Verenigde Staten bezig die oude toernooi boeken ln facsimilé te herdruk ken. Zo is pas geleden het beroem de toernooiboek van Marco en Schlechter over Karlsbad 1907 weer uitgegeven. Calssa Editions Yorklyne Delaware heeft het waagstuk aangedurfd; het 430 pa gina's dikke boek is in Nederland voor 44 gulden verkrijgbaar. Voor iedere schaker met gevoel voor traditie is het een genot dit toernooiboek door te lezen. De be roemde Weense polemist Marco zorgt weer voor enige stylistische hoogstandjes, terwijl de analyses van Schlechter gedegen en over zichtelijk zijn. De grote triomf van Rubinstein en de afgang van Tsji- gorin kunnen wij op de voet vol gen en vooral het slot van het boek is een adembenemend ver slag van de beslissende partijen. Uit dit boek neem ik de beroemde partij over tussen Maroczy en Marshall, het dame-eindspel dat ogenschijnlijk gelijk staat, maar dat door Maroczy met een aantal subtiele manoeuvres tot verbijste ring van alle toeschouwers toch nog werd gewonnen. Wit: Maroczy Zwart: Marshall 1. e2-e4 e7-e5 2. Pgl-f3 Pb8-c6 3. Pbl- c3 Pg8-f6 4. Lfl-b5 Pc6-d4 (Een pionoffer dat van Rubinstein af komstig was.) 5. Pf3-e5 Lf8-b4 (An dere mogelijkheden waren 5. Pb5x en 5De7) 6. Lb5-e2 Dd8- e7 7. Pe5-d3 Lb4xc3 8. d2xc3 Pd4xe2 9. Ddlxd2 De7xe4 10. Lei diagram I e3! (Om 10. Dg2x te beant woorden met: 11. Ld4+ De4 12. Tgl!) 100-0 11. 0-0-0 d7-d6 12. f2-f3 De4-c4 13. Le3-d4 (Bekom mert zich niet om 13. Da2x 14. Lf6x ef6x 15. De7x en wit krijgt zijn pion terug.) 13. Tf8-e8 14. De2-f2 Lc8-f5 (Weer neemt zwart niet: 14. Da2x 15. Thel! Te6-16. Le6 17. Dg3 - 16. Pb4 Dal+ 17. Kd2 Db2x 18. Tbl Da3 19. Tal en zwart verliest een dame. Het toer- diagram II nooiboek geeft overigens nog een groot aantal varianten, die steeds tot een voor wit gunstige positie leiden.) 15. b2-b3 Dc4-a6 16. Ld4xf6 Lf5xd3 17. Tdlxd3 g7xf6 18. Kcl-b2 Te8-e6 19. Thl-el Ta8- c8 20. Td3-e3 Kg8-f8 21. Te3xe6 Te8xe6 22. Telxe6 f7xe6. Het is welhaast ongelooflijk dat wit deze partij gaat winnen. Maar het is waar: terwijl de witte ko ning in zijn kleine vesting abso luut veilig is, is zijn zwarte colle ga nog hulpbehoevend en moet op zoek naar een rustige stand plaats.) 23. Df2-h4 Kf8-g7 24 Dh4- g4- Kg7-f7 25. Dg4-h5 Kf7-g7 26. Dh5-e8 Da6-e2 27. De8-e7 Kg7-g6 28. De7-f8! (Indirecte dekking van g2.) 28 e6-e5 29. Df8-g8~ Kg6- h6 30. Df8-g8+ Kh6-g6 31. Df8-g8 Kg6-h6 32. h2-h4! (Na even de zet ten te hebben herhaald gaat wit de zwarte koning verder in het nauw brengen.) 32. De2-f2 33. Dg8-f8+ Kh6-g6 34 h4-h5! Kg6xh5 35. Df8-g7! (Dit alles is zeer sub tiel. Nu is 35. h6 niet mogelijk wegens 36. Dg4 mat, terwijl ook 35. f5 niet voldoende is voor remise. Een variant: 35. f5 36. Dh7x Kg5 37. Dg7 Kh5 38. g4 fg4x 39. fg4x Kh4 40. g5 e4 41. g6 e3 42. Dh7 Kg4 43. g7 en wint.) 35. Df2-d2 36 Dg7xh7+ Dd2-h6 37. g2-g4+ Kh5-g5 38. Dh7xc7 Kg5- f4 39. Dc7xb7 Dh6-hl 40. Db7-b4 Kf4xf3 41. Db4xd6 Kg3xg4 42. c3- c4 (Opnieuw superieur gespeeld: 42. Df6x Dd5! en wits opmars is voorlopig gestopt.) 42. e5-e4 43. c4-c5 f6-f5 (Onmiddellijk 43. e3 zou de pion verliezen: 44. Dd4 Kf3? 45. Dd5 44 c5-c6 Dhl-h8-t- 45. c2-c3 e4-e3 46. Dd6- g6~ Kg4-f4 47. c6-c7 e3-e2 48. Dg6- e6 Kf4-f3 49 De6xf5- Kf3-g2 50. Df4-g4- Kf2-g2 51. Dg4-f4+ Kf2-g2 52 Df4-e3 Kg2-fl 53 De3-f3 Kfl- el. zie diagram 11 54. Df3-f4 Dh8-c8 55. Df4-d6 Kei- f2 56. Db6-d8! (Nu wint: 56. Dd8x 57 ed8D elD 58 Dh4+ 56. e2-elD 57. Dd8xc8 Del-d2+ 58. Kb2-a3 Dd2-cl 59. Ka3-a4 Dcl- f4 60. c3-c4 en zwart gaf op. Een staaltje superieure eindspeltech niek. Direct na het kampioenschap van Nederland is in het hoge Noorden ook nog de zo belangrijke Inter land met de Sowjet-Unie gespeeld. Na de vele jaren dat deze match om duistere redenen geen door gang meer vond, zijn de contacten eindelijk hersteld. Maar voor de zoveelste keer stond de organisa tie in Nederland een grote teleur stelling te wachten, toen er op Schiphol maar zeven spelers uit de Toepolev van Aeroflot te voor schijn kwamen, waardoor deze tweekamp tussen de beide groot ste damnaties bij voorbaat al weer enigszins gedevalueerd was. Toch brachten de Russen met Gantwarg, Korenewski, Mitsjans- ki, Dybman, Tsjegolew. Jermakov en Baljakin een buitengewoon sterk zevental op de been. Eigen lijk viel alleen de jeugdspeler Bal jakin uit de toon. Hij verloor drie keer. waarvan twee keer van de Groninger student ln de medicij nen Peter van Harten en een keer van de WK-finalist uit 1978 Gerrit Boom. Over deze laatste partij straks meer. Overigens was de ma tige prestatie van Baljakin een meevaller voor onze landgenoten, want anders was de 28—28 einds- core niet op het scorebord gekomen. Aan de eerste borden deden Gant warg en Sijbrands en ln mindere mate Wiersma en Korenewski wei nig inventiefs om het elkaar niet al te moeilijk te maken. Daardoor zijn de acht remisepartijen al ver klaard. Maar aan het derde bord vlogen de vonken af van de partij en van Van der Wal en Mitsjanski. Ik hoop u volgende week te kun nen laten genieten van de schitte rende dingen die dit tweetal heb ben laten zien. Verder had Clerc erg veel moeite de stand tegen de jonge Dybman in evenwicht te houden, verloor Jansen met 53 van Tsjegolew en scoorde Jerma kov uit 5 uit 3 zoals ook Mitsjanski 5 punten scoorde tegen Van der Wal U merkt wel, dat de 28—28 eigen lijk te danken is aan het minder sterke spel van de jonge Baljakin. In voorgaande Interlands moest ons land de punten meestal juist aan de bovenste borden maken, omdat de Russen een veel bredere top hadden. Dat zal nog wel steeds zo zijn. maar het altijd weer onvol ledig aantreden van onze ooster buren op damgebied staat een echte krachtmeting elke keer in de weg. Nu besteden we onze aan dacht verder aan de partij Boom (wit)-Baljakin uit de eerste ont moeting tussen beide landen. 1. 33—29 17—22 2. 39—33 11—17 3. 9 1 i ■m M 'U. m m 'M u diagram I 44—39 6—11 4. 50—44 1—6 5. 31— 26 16—21 6. 32—28 19—23 7. 28x19 14x23 8. 35—30 10—14 9. 30—24 2328. Zet de opening op het scherpst op Als meer op safe spe lend wordt hier 21—27 gezien. 10. 40—35 20—25 11. 24—20 15x24 12. 29x20 14—19 13. 20—15 5—10 14. 37—31! ook ln een van zijn partijen tegen Auke Scholma be diende Boom zich op dit moment van deze zet en uit het verdere verloop zal duidelijk worden dat hij deze opening vergaand heeft bestudeerd. Met de tekstzet wordt 11—16 verhinderd en is het de be doeling dat 21—27 wordt afge wacht alvorens tot 42—37 over te gaan. Maar u zult wel zien hoe dit in zijn werk gaat. 14. 10—14 15. 34—29! 21—27. Beter Is ongetwijfeld 19—23. Maar de arme Baljakin zal nooit hebben vermoed, dat zijn tegenstander zo'n uitgebreide studie van deze opening had gemaakt. 16. 42—37 19—23 17. 44—40 23x34 18. 40x29 11—16 (moet wel) 19. 45— 40 13—19 20. 40—34 9—13 (zie dia gram 1). Zo op het eerste gezicht lijkt er niets aan de hand. Maar in werkelijkheid is de zwarte stand al zo rot als een mispel en dat wordt door wit met grote voortvarend heid aangetoond. 21. 37—32 28x37 22. 41x21 16x27 23. 38—32 27x38 24. 43x32. De nu ont stane situatie is duidelijk in wits voordeel. Op 6 of 7—11 volgt het ijzersterke 32—28! 243—9 (om met 19—24 en 14— 19 wat lucht te krijgen) 25. 3530! Bindt zwart ook aan deze vleugel en aangezien zowel 6—11 als 711 door 32—28! nog steeds uitermate zwak zijn wordt zwart wel ge dwongen tot een strategische ca pitulatie met 19—23. 26. 31—27 22x31 27. 36x27 14—19 28. 46—41 7—11 29. 48—42 17—22 30. 41—36 22x31 31. 36x27 12—17 32. 47—41 2—7 33. 41—36 8—12 34. 49-44 17—22 35 30—24 (forceert een schijf winst) 22x31 36. 36x27 19x30 37. 32—28 23x21 38. 26x19 (er dreigt nu zowel 19—13 als 1914) 18—22 39. 19—14 9x20 40. 15x35 7— 12 41. 29—23 22—27 42. 42—37 en wit won later de partij, al had zwart misschien iets meer tegen stand kuhnen bieden, waardoor een remise niet uitgesloten zou zijn geweest. Tot slot nog een klein probleemp je. Wit begint en wint. Oplossing over twee weken. Veel succes en. geef de moed niet te snel op. diagram II Auteur: A. Miedema

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 27