Zwakzinnigenzorg kan ook anders
ederland blijft
uriname steunen
Carter-doctrine gevaar
voor wereldvrede
Trouw
op kosten van onze mensheid"
Commentaar
Experiment op boerderij De Klompenhoeve na 3 jaar goedgekeurd
iet naar Moskou
Schriftelijk onderwijs
vraagt steun
Ex-directeur
ziekenhuis
gedagvaard
verstekeling
tulpenbollen
biiDAG 16 MEI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
fUifc Olympische Spelen van Mos-
lH hj gaan ernst'8e tekenen verto-
van een aangepaste Spartakia-
een soort privé-sportfeest van
Oosteuropese landen. De ze-
rhcid dat, ook op sportgebied
onaangevende landen, de Vere
gde Staten en West-Duitsland
:t Rusland en de DDR van het
órtende westen) niet zullen ver-
lijnen, devalueert de Olympi-
ie Spelen van I980 tot een eve-
ment van de tweede garnituur,
vorige Spelen, die van 1976 in
óntreal, kregen een knauw toen
meeste Afrikaanse landen zich
ugtrokken. De boycot van nu
de hele Olympische beweging
losse schroeven.
grote probleem dat gerezen is
echter vooral het gebrek aan
heid in het westen over een
Iitiek gevoelige zaak. Er bestaat
het westen geen eenheid in den-
over een boycot en daarmee
breekt het de Verenigde Staten
ew maximale steun voor het berei-
van het door Carter gestelde
de terugtrekking van de Rus-
c troepen uit Afghanistan.
i mag zich afvragen of Carter
juiste pressiemiddel heeft ge
leerd. Politieke conflicten van
au lost men niet op op een
'l? ibalveld of atletiekbaan. Maar
bjj neemt niet weg dat na zo'n
va luit van de Amerikaanse presi
de it de loyaliteit van het westen
IJ5 iedt om het leidende land van
westen ook te volgen.
dat moment gaat het echter
niet meer om de Olympi-
"Spelen. Die zijn niet meer
een kapstok geweest, waaraan
ter één van zijn problemen
ft opgehangen. Op die manier
iet een politieke zaak geworden,
een politieke behandeling
istl
dat betreft onttrok een land
nkrijk, zich aan zijn verant-
ilijkheid door geen uit-
ik te doen over een boycot.
:n land als Denemarken, dat
:ht wat de anderen doen om
ia de neuzen te tellen en zelf
iluit te nemen, voert een
die minstens een vraagte
ken plaatst bij andere afspraken
van dat land.
Niet ten onrechte maken heel wat
politici zich zorgen over de twee
deling die de boycot in West-Euro
pa heeft veroorzaakt, juist omdat
het een politieke zaak geworden is.
Tegenstanders van een boycot
taxeren dat verschil in opvatting
als hoogst ernstig voor de toe
komst. In hun opvatting gaat het
hier inderdaad om een politieke
zaak, die nog net iets verder kan
reiken. Met een boycot zou men
de Russen kunnen Frustreren, om
dat zij de Spelen (net als alle
andere landen die na de oorlog de
organisatie in handen kregen) heb
ben aangegrepen om de kwaliteit
van de door hen gevoerde politiek
te bewijzen. Zo zouden de Spelen,
als beginpunt van het conflict, ook
als een boemerang kunnen gaan
werken.
De Olympische Spelen zijn poli
tiek geworden door Carters boy
cot-besluit. Ieder volgend sport
evenement kan, als er geen oplos
sing wordt gevonden, door een
zelfde soort actie getroffen wor
den. Ook dat is geen aanlokkelijk
vooruitzicht. Niet omdat sport zelf
zo belangrijk is, wèl omdat veel
landen niet te vergeten de Afri
kaanse landen de sport zien als
een legitimatie van de kwaliteit
van hun bestaan.
In het geval Moskou'80 zijn daar
ernstige conclusies aan verbonden.
Waarom zou dat in de nabije toe
komst met een ander evenement
niet weer het geval zijn? Een
sportboycot tegen een politiek be
sluit is een wapen geworden, dat
wel eens op een volstrekt onwille
keurige en nu nog niet te voorziene
manier kan worden ingezet.
Wat over blijft is de vraag waar het
oorspronkelijke doel van een boy
cot van de Spelen is gebleven: de
strijd voor de mensenrechten in de
Sowjet-Unie. Misschien kan het
Nederlands Olympisch Comité,
dat volgende week beslist, dat oor
spronkelijke doel weer eens naar
voren halen als argument om niet
naar Moskou te gaan. Dan wordt
er naar onze mening met een juis
ter argument toch nog een goed
besluit genomen.
Binnen de zwakzinnigenzorg wordt de
laatste jaren zij het met vallen en
opstaan steeds meer gezocht naar
nieuwe mogelijkheden om verstandelijk
gehandicapten een menswaardig be
staan te geven. Werd aanvankelijk het
ouderlijk huis als vertrekpunt en de in-'
richting als onvermijdelijk eind
punt beschouwd, nu kent de hulpverle
ning in de vorm van allerlei projecten en
voorzieningen een wat gevarieerder
aanbod.
Een voorziening, die behoorlijk blijkt
aan te slaan is het boerderijproject,
waarvan er enkele in Nederland zijn.
Daar kunnen geestelijk gehandicapten
wonen en werken op een manier, die ze
prettig vinden. De Klompenhoeve is zo'n
boerderij, die na een experiment van
drie jaar heeft bewezen in een duidelijke
behoefte te voorzien.
„Nu, na de officiële goedkeuring, kunnen
we stellen, dat dit project als geïnte
greerde woon- en werkvoorziening voor
zwakbegaafde jonge mensen een daad
werkelijk alternatief biedt voor de be
staande zwakzinnigenzorg", aldus coör
dinator Gerard Termaat. Dat is op zich
verheugend, maar neemt niet weg dat de
overheid nog steeds geen echt beleid
heeft ontwikkeld voor dit soort klein
schalige projecten.
door Kees de Leeuw
EGMOND AAN DEN HOEF
Het lijkt zo mooi, haast
idyllisch, een eigen boerderij
voor geestelijk gehandicap
ten, een experimentele woon-
en werkgemeenschap die tot
doel heeft de mensen die de
boerderij bewonen zoveel mo
gelijk in staat te stellen ver
antwoordelijk te zijn voor
hun eigen leven, maar de
werkelijkheid is de afgelopen
drie jaar wel even anders
geweest.
Het was vooral in het begin een kwes
tie van zwoegen en ploeteren onder
slechte omstandigheden en met ge
brekkig materiaal, waarin weinig
plaats was voor romantische gedach
ten over het boerenleven. Moeizaam
heeft de Klompenhoeve zich dan ook
uit het moeras gewerkt en het mag
eigenlijk een klein wonder heten, dat
er in het eindrapport staat: „Het ex
periment kan als geslaagd worden
beschouwd en het project dient te
worden voortgezet",aldus de beoor
delingscommissie
Dat alles is mede te danken geweest
aan het idealisme van een groep wer
kers in de zwakzinnigenzorg, bij wie
in 1972 het plan ontstond een boerde
rij op te zetten voor geestelijk gehan
dicapten. Zij waren destijds verbon
den aan het instituut De Hartekamp
in Heemstede, gingen regelmatig met
pupillen naar een vakantieboerderij
en ervoeren hoe deze gehandicapten
daar tot ontplooiing kwamen.
peratie Oaea, gevestigd in het Noord
hollandse Bergen, een verdeelcen-
trum voor biologisch-dynamische
produkten. In gezamenlijk overleg
tussen producenten, winkeliers en
consumenten worden jaarlijks af
spraken gemaakt over prijzen en pro
dukten, wat een vaste prijs en een
goede planning garandeert.
Integratie
Koppeling
Dit zou eigenlijk permanent moeten
kunnen, was de gedachte, maar aan
de verwerkelijking ervan gingen heel
wat onderhandelingen vooraf. Het ge
volg voor een project als de Klompen
hoeve was, dat er een aantal organi
satorische kunstgrepen moest wor
den uitgevoerd, zoals de oprichting
van twee stichtingen, het aankloppen
bij verschillende subsidiegevers en
het opstellen van ingewikkelde over
eenkomsten met derden.
In de praktijk komt het hierop neer,
dat de boerderij bestaat uit een
woongedeelte, dat als gezinsvervan
gend tehuis onder het ministerie van
CRM valt en een werkgedeelte, val
lend onder sociale zaken. Hiervoor
werd een overeenkomst gesloten tus
sen de stichting werkgemeenschap
boerderij en het werkvooraiening-
schap Noord-Kennemerland. De
overeenkomst regelde een experi
menteel project van drie jaar voor
mogelijke plaatsing van werknemers
in de zin van de wet sociale werkvoor
ziening (WSW).
Er is gekozen voor de koppeling van
werken en wonen op een boerderij,
daar dit een aantal mogelijkheden
biedt, zoals inzichtelijkheid, het in
logisch perspectief kunnen plaatsen
van gebeurtenissen en integratie. Mo-
iAMARIBO (ANP) De Nederlandse regering heeft Suri-
le aangeboden te helpen bij het overwinnen van moe ill jk-
in. De ambassadeur in Paramaribo, jonkheer Vegelin van
j ibergen heeft aan de Surinaamse premier Chin a Sen een
S norandum overhandigd.
ADVERTENTIE
in spreekt Den Haag de hoop uit
M' Suriname de weg naar normale
l3'\ ocratische verhoudingen zal her-
len „geschraagd door verkiezin-
binnen een redelijke termijn",
erland is graag bereid mee te wer-
om de ontwikkeling van Surina-
en de vernieuwing van het soci-
economisch bestel te bewerkstel-
i, zo vervolgt het memorandum.
Haag wil geen twijfel laten be-
n aan haar oprechte wens Surina-
bij te staan en te helpen bij het-
winnen van de moeilijkheden
rmee het te kampen heeft, aldus
document dat werd overgedragen
rdat dinsdag het parlement zijn
uegdheden aan de Surinaamse re-
ng overdroeg. Volgens het memo-
lum bezint Nederland zich nog op
12- gen en middelen" om concrete
9- wd te geven aan het voornemen
lulpverlening.
^dag heeft het parlement volgens
:htigingswet 1980" de rege-
n a Sen de bevoegdheid gege-
ö~ora algemeen bindende maatre
gelen te nemen. De regering behoeft
zich nu van sommige bestaande wet
ten niets meer aan te trekken. De
nieuwe premier Chin a Sen vindt dat
het parlement zijn taken heeft ver
waarloosd door „vriendjespolitiek,
corruptie, volksmisleiding op grote
schaal en verkiezingsfraude". Hij
noemde dinsdag het parlementaire
systeem een „aanfluiting".
Van onze onderwij sredactie
AMSTERDAM Schriftelijk stude
renden moeten door de overheid fi
nancieel ondersteund worden bij hun
studie. Dit is het kernpunt uit de nota
„Het erkende schriftelijk onderwijs:
mogelijkheden en knelpunten", die
door de Vereniging van erkende in
stellingen voor Schriftelijk Onder
wijs (VISO) aan minister Pais (onder
wijs en wetenschappen) is aange
boden.
Deze week in Hervormd Nederland:
Verder:
Interview met Ezra BenGershöm (Joël König vanDavid'):
'Auschwitz-trein werd nooit 'per abuis' naar Wenen geleid'
'Geconcentreerde sympathisantenjacht' heeft succes:
Shell-aandeelhouders in opstand Heerhugowaard:
Communist op de kansel De opkomst van de Memo
beweging: 'Wij willen niets veroveren, wel een inspirerend
voorbeeld zijn' De Klokkenberg: Verzuild denken nekt unieke
pedagogische academie PTT maakt misbruik van
deeltijdarbeid Michel van Huiten: Droogte in Sahel legt
veelbelovende coöperaties lam Harcourt Klinefelter: In
Nederland nu sfeer van geweld voorkomen Lieve jongens
Nieuw boek van Siebelink.
En: Vijfde mei elk jaar vieren De Vara Het Sjtsjaranski-tribunaal
O Ik neem een proefabonnement van twee maanden voor 6.- Q
O Ik weet al voldoende van HN. Ik abonneer me 36,50 per halfjaar oj
Naam
Adres
Code/plaats
Bon sturen naar Antwoordnr. 1776. 2500 XJ Den Haag
(in open envelop, geen postzegel). Of bel: 070-512111.
Overal in de losse verkoop 1,85
gelijkheden die ten goede komen aan
de ontwikkeling van de bewoners.
Die koppeling heeft in het algemeen
positief gewerkt, kan na drie jaar
worden vastgesteld.
Er was sprake van een sterk gevoel
van saamhorigheid en verantwoorde
lijkheid en de grotere sociale controle
leidde onder meer tot een laag ziekte
verzuim. Diezelfde controle werkte
echter negatief voor mensen met een
laag produktievermogen, waaraan ze
vooral in het begin ook in hun vrije
tijd werden herinnerd.
Het functioneren van de Klompen
hoeve als woon/werkgemeenschap le
vert een aantal voordelen op. Er is
grote continuïteit in de begeleiding
mogelijk, omdat afspraken gemaakt
in de woonsfeer doorgang kunnen
vinden in de werksfeer en omgekeerd.
Men is met elkaar verantwoordelijk
voor het werk dat gedaan moet wor
den in de tuin, stal en keuken, hoewel
de arbeid als zodanig en de daaruit
voortvloeiende produktie geen doel
op zichzelf is, maar een middel tot
persoonlijke ontplooiing en harmoni
sche ontwikkeling van de bewoners.
kwalitatief goed tot hun recht te la
ten komen.
Het werk dat er is biedt voldoende
afwisseling om tegemoet te komen
aan de arbeidsbehoefte van de bewo
ners en bevordert in het algemeen de
arbeidsgeschiktheid. Vrijwel iede
reen heeft de afgelopen drie jaar een
groei doorgemaakt op het gebied van
werkinstelling, vakbekwaamheid en
levenslust.
Dat alles heeft geleid tot de verwach
ting dat twee bewoners te zijner tijd
zelfstandig in het vrije bedrijf kun
nen gaan werken, vier daartoe in
staat zijn met blijvende maatschap
pelijke en materiële steun, terwijl
acht tot tien bewoners aangewezen
zullen blijven op een beschutte werk
omgeving.
Afwisseling
Verder is er sprake van een soepele
organisatie. Begeleiding en bewoners
kunnen naast hun eigen taak altijd
hulp bieden bij verschillende andere
activiteiten. De „binnen"-begeleiders
helpen op hoogtijdagen regelmatig
bij hooien en onkruid wieden, terwil
bewoners die primair de zorg dragen
voor het veegedeelte ook hun colle
ga's in de tuin te hulp schieten, als er
grote oogsten moeten worden bin
nengehaald.
Als nadeel zou je kunnen noemen,
dat problemen in de werksituatie
doorwerken in de woonsfeer. „Slechte
werkers" worden er in de woonsitua
tie nogal eens aan herinnerd en daar
door vaak op een bevooroordeelde
manier benaderd bij een bepaalde
klus. Daar staat tegenover, dat ver
mijden of ontsnappen niet mogelijk
is: de confrontatie is er en daarmee
ook de noodzaak conflicten op te
lossen.
De bewoners zelf maximaal vijf
tien in de leeftijd van 18 tot 30 jaar en
ouder blijken het wonen en werken
op de boerderij als zeer bevredigend
te ervaren. Ze voelen zich gelukkig op
„hun" Klompenhoeve" en zetten zich
met plezier aan de meeste taken, al
bleek een verdeling naar bekwaam
heid nodig om de werkzaamheden
Behoefte
Uit het aantal aanmeldingen (36) kan
worden opgemaakt dat er bij een
bepalde groep geestelijk gehandicap
ten wel degelijk behoefte bestaat aan
een „gezinsvervangende boerderij",
maar uit het aantal afwijzingen (17)
blijkt echter ook. dat de Klompen
hoeve niet voor iedereen geschikt is.
Redenen voor afwijzing zijn het ni
veau van sociaal functioneren, het
verstandelijk vermogen gedragspro
blematiek, lichamelijke conditie, de
leeftijd en het gebrek aan motivatie.
Een aantal geplaatste bewoners
bleek achteraf toch niet voldoende
gemotiveerd voor het verrichten van
boerenwerk. Daarbij kan een rol heb
ben gespeeld, dat sommigen van hen
met een te romantisch verwachtings
beeld van „leven op de boerderij"
binnenkwamen, hetgeen nu niet be
paald aansloot bij de werkelijkheid.
De Kompenhoeve is een biologisch-
dynamisch veeteelt- en tuinbouwbe
drijf, dat uitgezonderd de mate en
wijze van begeleiding te vergelijken
is met ieder ander agrarisch bedrijf,
dat op deze leest is geschoeid. Men
heeft voor deze methode gekozen,
omdat die arbeidsintensief en schoon
,(zonder vergif) is en bijzonder ge
schikt voor een dergelijke werkge
meenschap. Dat houdt in, dat er veel
handwerk wordt verricht, maar te
vens dat het machinale werk, zoals
bij voorbeeld bij het melken, niet
wordt geschuwd.
Naast melk, kaas en kwark worden er
proukten geleverd als radijs, prei, spi
nazie, aardappels, bosuien en boeren
kool. De verkoop gebeurt via de coö-
De financiering van het woongedeel
te. dat een grote mate van privacy
biedt aan de bewoners die ieder een
eigen kamer hebben, via de algemene
wet bijzondere ziektekosten (AWBZ)
blijkt te voldoen. Het in dienst zijn
van de bewoners bij het werkvoorzie
ningschap werkt bevredigend en
biedt een grote mate van rechtszeker
heid. Anders ligt het met de financie
ring van het werkgedeelte die tekort
schiet. De gebrekkige outillage in de
eerste jaren was vooral een financieel
probleem en voor de toekomst zal
hierin moeten worden voorzien door
een sluitende regeling. De voorkeur
gaat uit naar een regeling in WSW-
verband voor de exploitatie van de
Klompenhoeve.
Tot slot kan nog worden opgemerkt,
dat de ligging van de boerderij buiten
het dorp Egmond aan den Hoef de
mogelijkheid tot integratie niet heeft
geblokkeerd. Egmond en Alkmaar
zijn per fiets, auto of bus goed bereik
baar en de bewoners gaan regelmatig
boodschappen doen, naar de bank.
uit eten, een film bekijken of naar een
café. Verder wordt het vormingscen
trum in Alkmaar bezocht en er aan
voetbal, zwemmen, paardrijden en
metaalbewerken gedaan.
Vanuit de Klompenhoeve wordt niet
gesteld, dat dit het nu helemaal is. De
begeleiders zien het als één van de
mogelijkheden om geestelijk gehan
dicapten meer zichzelf te laten zijn en
zo bij te dragen aan een betere inte
gratie van deze mensen in de samen
leving. Dit project is wel een kleine,
maar waardevolle stap in die richting
en verdient als zodanig dan ook zeker
alle steun om verder te worden voort
gezet.
Van een onzer verslaggevers
DEN BOSCH Wegens valsheid in
geschrifte zal naar alle waarschijn
lijkheid dit najaar de voormalige ge
neesheer-directeur van het Eindho-
vense Catharina-zlekenhuis, dr. W
van der Sworden gedagvaard. Dit
heeft hoofdofficier van justitie in Den
Bosch, mr. A. Pfeil, meegedeeld.
Hoewel het onderzoek naar de even
tuele strafbare handelingen van Van
der S. nog niet is afgesloten, is in
ieder geval de verdenking komen
vast te staan, dat de medicus vals
heid in geschrifte heeft gepleegd. Mei
vorig jaar nam de geneesheer-direc
teur ontslag bij het ziekenhuis en
bekende tegenover het bestuur
500.000 gulden te hebben gestort in
een fonds, waarvan alleen hij het be
staan kende.
Dat geld was afkomstig uit kortin
gen, die hij bedong op leveranties aan
het ziekenhuis. Bovendien had hij
zich 370.000 gulden toegeëigend uit
de reiskas en de representatiepot van
het ziekenhuis. Van der 8. heeft al dit
geld inmiddels aangezuiverd, maar
uit onderzoek kwam sterk het ver
moeden naar voren, dat er een aan
zienlijk hoger bedrag in het geding is.
De ex-geneesheer-directeur heeft vo
rig jaar enige dagen in voorarrest
gezeten. Op voorwaarde echter, dat
hij Nederland niet zou verlaten de
man was van plan naar Cambodja te
gaan als hulpverlener werd hij als
nog op vrije voeten gesteld. Op dit
moment is Van der S. verbonden aan
een acupunctuurkliniek in Rot
terdam.
Waar gaan we heen met Neder
land? Het wordt van kwaad tot
erger en dat op koninginnedag.
Een verzuchting uit het opstel
dat Arjan Jansma (tweede klas
mavo van de scholengemeen
schap De Driestar in Gouda)
schreef, zoals ook al zijn klasge
noten deden over de gebeurtenis
sen op 30 april. Enkele citaten uit
die opstellen:
Over koninginnedag 1980 zullen
er veel verschillende meningen
zijn. De één vond het mooi dat de
krakers de politie er zo mooi tus
sen namen. De ander, wellicht de
meesten vonden het uitgespro
ken vandalisme. Ikzelf hoor bij
de laatste groep. Dat een paar
honderd jongelui van mijn leef
tijd (13-16 Jaar) een plechtige ge
beurtenis als koninginnedag en
de inhuldiging van toen nog prin
ses Beatrix willen verstoren vind
ik gewoon zeer onbeschoft en on
gehoord. Wat voor ouders deze
jongelui hebben is mij wel een
raadsel (Jan Meyers).
Mijn vader zei nog: „Ze zouden
die herrieschoppers naar Gronin
gen moeten sturen en ze daar
zand laten graven" (Femke Blok
zijl).
Als Je toch een beetje goed bij je
hoofd bent, dan doe je zoiets niet.
Want als er een prinses tot konin
gin gekroond wordt, is toch wel
een hele gebeurtenis (Charlotte
Koops).
De volgende keer moet men er
mariniers neer zetten. Kortom: er
moet wat tegen gedaan worden.
De schade loopt zo tegen de 20
miljoen, en de gewonde politie
mannen moeten ook geopereerd
worden op kosten van onze mens
heid (T. van 't Wout).
Ik vond het wel erg raar, dat ze
tussen al die mooie dingen, de
krakers lieten zien. In het buiten
land zien ze ook al die dingen en
wat moeten ze van Nederland
dan wel niet denken? (Marjo Oos-
terom).
De rellen werden openbaar ge
steld aan de buitenwereld tot
schande van het Nederlandse
volk (Toon Eikelboom).
Het was erg gevaarlijk vond ik
toen de koningin Beatrix en prin
ses Juliana met de twee prinsen
na de handtekening op het bal
kon kwamen. Ze moesten niet op
het balkon komen (Anneke de
Jager).
Verder hoop ik dat de krakers
zich rustig houden en de konin
gin rustig kan regeren in een zo'n
moeilijke tijd (Wilma Blankere).
En dit viel de tweedeklassers tij
dens de plechtigheden rondom
de troonswisseling en de inhuldi
ging op:
Op deze verjaardag trad konin
gin Juliana af. Prinses Beatrix
(nu koningin) trad aan. 's Mor
gens was de hele familie in de
Mozeskerk in Amsterdam. Ze
gingen eerst alle kamerleden een
hand geven en daarna moesten
ze aan tafel (Marten Schroten).
Was er nu heus niet, bij deze
plechtigheid, een goede pen, een
pen die niet twee keer ingedoopt
moest worden door burgemeester
Polak? (Josephien Freeke).
Toen ze gekroond werden zaten
ze volgens mij op erg oude stoe
len (John Jongsma).
Een man zei het erg mooi vond lk.
Hij legde zijn hand op zijn hart
en zei toen „ik beloof het", dus
lang niet zo kaal als de rest het
zei (Henk van Lagen).
Prins Claus had wel een vrolijker
gezicht mogen trekken na de
grondeed (Anneke de Jager).
Een grote Zwitserse inkooporga
nisatie, Mi gros, geeft wekelijks
voor de klanten-leden een eigen
blad in kleur uit met de niet.
geringe oplage van 800.000 exem
plaren. Een Duitstalig blad,
„Brückenbauer," waarin niet al
leen te lezen valt hoe duur de
waspoeder, de appelwijn van ei
gen merk, de idem koffers, tassen
en radio-cassetterecorders zijn,
maar ook wat er in Zürich aan
kunst te beleven valt, wie en wat
(de toen juist overleden) Alfred
Hitchcock was en hoe het er met
de verkiezingen in Noordrijn-
Westfalen voorstaat.
Bij deze gevarieerde inhoud blijft
het niet. Als het zo uitkomt levert
de redactie van het blad ook on
gezouten kritiek op diverse toe
standen. In het laatste nummer
krijgen de organisatoren er van
langs die het programma voor
het Britse koninklijke bezoek,
een week eerder, in elkaar gezet
hebben. PoppenkasteriJ, oordeelt
het blad. Aan de ene kant konin
gin Elizabeth en prins Philip die
drie dagen lang kastelen, bergen,
bloemen, diverse folkloristische
vertoningen en overal hetzelfde
soort notabelen moesten bezich
tigen en toelachen, aan de andere
kant zulke overdreven veilig
heidsmaatregelen „dat Elizabeth
zich in de steriliteit van een ko
gelvrije glazen stolp mocht bewe
gen." Had president Georges-An-
dré Chevallaz de koningin en
haar man niet begroet met de
woorden: „Het Zwitserse volk,
vaak koel als onze sneeuw, wil
uwe majesteit een overweldigend
hartelijke ontvangst bereiden."
Klopte niets van, zegt „Brücken
bauer", ook al schreef de Neue
Zürcher Zeitung „een onafzien
bare, jubelende menigte" in Bern
waargenomen te hebben. „Alles
wat daar stond waren twee, hier
en daar misschien drie rijtjes
mensen achter alom tegenwoor
dige afzettingen. Een journalist
uit Wales vertelde dat het eerste
het beste défilé in Engeland tien
maal zoveel volk op de been
brengt."
Zo gaat het verhaal door. Er was
niets spontaans aan het bezoek,
vindt het blad. doordat Elizabeth
uit veiligheidsoverwegingen
blijkbaar niets mocht. Het pijn
lijkst was dat bij de als „ontmoe
ting van koningin met invaliden"
aangekondigde gebeurtenis,
waar welgeteld drie Zwitsers in
rolstoelen stonden opgesteld:
„De koningin loopt langs hen,
maar legt niet eens één keer een
hand op de schouder van een van
hen." Het protocol, meent „Brüc
kenbauer". moet de organisato
ren zoveel hoofdbrekens gekost
hebben, dat er geen greintje fan
tasie voor het geschenk aan Eli
zabeth overbleef: een polshorlo
ge. En als bij het bezoek aan een
als de familie (Wilhelm) Teil ver
kleed groepje de Zwitserse presi
dent plechtig besluit met de
woorden: „Moge de hemel het
geluk en de vrijheid voor onze
volkeren bewaren en, mocht het
andere zijn, ons de wil geven om
ons te verdedigen," dan sneert
het blad: „Dat klinkt bijna alsof
hij de wapens zegent"
Een heel ander blad dus dan de
reclameblaadjes die met de regel
maat van een klok bij ons in de
bus vallen. En die advertenties
voor zeep en zo worden in dat
Zwitserse blad vermoedelijk veel
beter gelezen.
Na een feestje met bijbehorende
drankjes in de Engelse haven
stad Southampton besloten vijf
vrienden in een overmoedige bui
een kijkje te nemen op de Queen
Elizabeth n, het beroemde, pe
perdure passagiersschip dat daar
aan de kade lag. Toen ze alles
ongehinderd hadden kunnen be
kijken en terug wilden, bleek het
schip van de wal weggevaren te
zijn, op weg naar de Verenigde
Staten. „Het enige wat we toen
konden doen. was lekker gaan
zitten en van de reis genieten",
verklaarden ze later, toen ze na
vijf dagen ontdekt werden en in
hutten in de toeristenklasse op
gesloten. Ze hadden zich best
vermaakt, steeds met eersteklas
passagiers en zelfs met de kapi
tein. Tot laat in de avond deden
ze aan feesten mee en 's nachts
sliepen ze op zachte banken in de
lounge. „Ze hadden ons natuur
lijk helemaal niet op het schip
moeten toelaten; we hadden wel
terroristen kunnen zijn", zeggen
ze vrolijk. Maar de maatschappij
vindt het geen leuke grap. Er
worden pogingen gedaan de vijf
voor de rechter te brengen en hen
dan ten minste tot het betalen
van de prijs voor zo'n luxe zeereis
te laten veroordelen.
Inhakend op een ingezonden
brief van een lezer die de oorlog
niet heeft meegemaakt en alle
herdenkingen wil afschaffen,
wijst een lezeres in de NCRV-gids
op het feit dat de Joden zelfs na
vierduizend Jaar nog steeds de
uittocht uit Egypte herdenken.
„Misschien zou het goed zijn",
suggereert ze, „om die dag (her
denking van de tweede wereld
oorlog - red.) ook eens suikerbie
ten of tulpenbollen te eten, juist
voor degenen die de oorlog niet
meegemaakt hebben".