BAAR OF DRAAGBAAR?
pogere premies
Ui koop woning
'Wantoestanden bij broodbakkerijen'
Defensie mag minder uitgeven
Staking bij Mobil
Oil mag doorgaan
Debat in Kamer over
tegenvaller prijsstijging
Partijtje gesport...
SPIERPIJN!
^Maatregelen Brokx
'iegel houdt vast
tan opheffing BB
owlinghal in as
Nederland houdt nog vast aan NAVO-afspraak
President in kort geding:
Ontslag
na kritiek
Pensioen van
alleenstaande
AOW aangetast
nietvergeten;
bloemen sturen
FNV-bond: Wetsovertreding aan de orde van de dag
Veel illegale
arbeid en
onderbetaling
3j."wO£NSDAG 14 MEI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
jon onze
sociaal economische redactie
DEU HAAG De Tweede
houdt vandaag een in-
felast debat over de tegenval
ler roet de prijsstijging en de
'volgen daarvan voor de lo-
L, oe Kamer besloot giste
ren hiertoe de ministers Van
lardenne (economische za-
en) en Albeda (sociale zaken)
irê ontbieden. Dat gebeurt op
veooek van de Kamerleden
n,Iperoa (PvdA) en Bakker
ijfcPN)'
j(vr Epema wil minister Van Aar-
denne bewegen tot een flinke aan
scherping van het prijsbeleid. Bakker
zal Albeda vragen de loonmaatregel
in te trekken nu de prijzen zo tegen
vallen.
Ook ln de Eerste Kamer kreeg Albe
da vragen over de prijsstijging. De
Eerste Kamer hield Juist gisteren
haar Jaarlijkse debat over de begro
ting van sociale zaken. Alle grote
fracties willen van de minster weten
hoe hij de nadelige gevolgen van de
prijstegenvaller denkt op te vangen
voor de lagere inkomens tot „mo
daal" (32.500 bruto jaarloon). In april
stegen de prijzen met 1,1 procent.
„Dat is niet niks. Hoe wordt de infla
tie ingedamd?", wilde Fransen (CDA)
weten. Hij herinnerde aan de belofte
van het kabinet om huishoudens met
minimumloon niet dit Jaar in koop
kracht door de nullijn te laten zak
ken. De CDA'er dreigde met een mo
tie als de minister geen bevredigend
antwoord zou geven, volgende week
als het debat wordt afgemaakt.
Kloos (PvdA) riep, mede naar aanlei
ding van de prijsstijging, minister
Albeda op het klimaat met de vakbe
weging te verbeteren. Anders komen
er in het najaar opnieuw spanningen,
aldus de PvdA'er. Van Tets (WD)
pleitte voor meer deeltijdbanen als
maatregel tegen de werkloosheid.
Zorgen maakte hij zich over de kos
ten van de VUT (vervroegd stoppen
met werken door ouderen). Hij wilde
dat het Centraal Planbureau dit eens
goed uitrekent.
Ons commentaar staat op pagina
5.
sta
m
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De premies die een koper van de overheid
rijgt wanneer hij een woning koopt zullen worden verhoogd.
)at Het aantal duurdere huurwoningen op het bouwprogramma
Jen |i worden verdubbeld tot 24.000. Daarnaast zal er extra geld
kki schikbaar komen voor het omzetten van niet verkochte
Je oopwoningen in huurwoningen.
lf fit zijn in vogelvlucht de maatrege-
1(n die staatssecretaris Brokx van
lUcshuisvesting heeft aangekondigd
neinde de malaise in de woning-
iw te lijf te gaan. De maatregelen'
len met terugwerkende kracht
mWen ingevoerd per 1 januari 1980.
er
et pakket kost ruwweg honderd
üjoen gulden, een bedrag dat volks-
lisvesting moet zien te vinden op de
;en begroting. Daartegenover
lk aat, dat het ministerie niet voor
we iehonderd miljoen, maar voor twee-
taatssecretaris wil
j Bginnen met aanleg
"iiilitair oefenterrein
m onze parlementsredactie
c feN HAAG Staatssecretaris Van
Dii ekelen (defensie) wil een begin ma-
acl m met de inrichting van militaire
fenterreinen in het Lauwersmeer
t dl ibied. Bij de gemeente Ulrum is
riejmiddels een aanlegvergunning aan-
vraagd.
;HI t
B oorspronkelijke plannen van de-
isie zijn, na een inspraakronde, op
tele punten gewijzigd. De geplan-
«chietbanen zullen zodanig aange-
ooi gd worden, dat de onveilige zone
(p BZich over een deel van de Wadden-
sfo e uitstrekt verkleind wordt. Tus-
aa: Bn de Eilander-Boog en de Schild-
ïoopen zal een vaargeul gegraven
orden Dit om tegemoet te komen
■ui an bezwaren vanuit de visserij- en -
aterrecreatiewereld. Een andere in-
ling van de Kollummerzwaag is
ig in studie. Bekeken wordt of de
ihietbanen zo aangelegd kunnen
orden dat er meer ruimte voor land-
iuw overblijft.
in onze parlementsredactie
JN HAAG Minister Wiegel van
nnenlandse zaken houdt vast aan
n plan om de BB op te heffen. Dit
JJkt uit een brief die hij deze week
e" ar de Tweede Kamer zal sturen,
p® B en vakbonden hebben ernstige
|?1 izwaren geuit tegen het plan, maar
ïie ilgens de minister is dit wegens
'tofldgebrek onontkoombaar.
bewindsman wil de noodwacht-
janisatie opheffen en haar taken
iderbrengen bij andere organisa-
ïs, in het bijzonder de brandweer
e een centrale rol krijgt te spelen in
i rampenbestrijding. De gevolgen
•or het BB-personeel bij elkaar
Jgeveer negenhonderd mensen
Uien worden opgevangen door her-
JJ* aatsing en omscholing, zo mogelijk
us riakbij huis."
iSEN (ANP) De bowlinghal „De
wlerie" is in de nacht van maan-
op dinsdag afgebrand. De brand-
:rii eer was het vuur in drie kwartier
P' «ester. Alleen het voorhuis kon wor-
trtien gespaard. Oorzaak was een sto-
irilfng ln het mechanisme dat de omver-
o' sworpen kegels weer overeind zet.
honderd miljoen hoeft deel te nemen
aan de bezuinigingsronde van het ka
binet, die in totaal drie miljard moet
opleveren.
Met deze maatregelen hoopt Brokx te
bereiken dat het aantal te bouwen
premiekoopwoningen dit jaar niet
zakt van 37.000 naar 18.000, maar kan
worden gestabiliseerd op 25.000. Met
de verdubbeling van het aantal te
bouwen duurdere huurwoningen tot
24.000 hoopt Brokx het voorziene
aantal gesubsidieerde woningen, dit
jaar te kunnen realiseren. Brokx
denkt zelfs, zo blijkt uit zijn brief aan
de Kamer, dit jaar een bouwprogram
ma van honderdduizend woningen te
kunnen halen, maar daarbij rekent
hij wel op de bouw van 20.000 vrije-
sectorwoningen (dure koopwoningen,
die geheel door particulieren worden
bekostigd). Het oorspronkelijke pro
gramma was op 106.000 woningen
vastgesteld.
Belastingvrij
De hogere premie voor een koopwo
ning is afhankelijk van het soort huls.
Voor het goedkopere type (premie A,
stichtingskosten 125.000 gulden) krij
gen kandidaat-kopers vijfduizend
gulden ineens belastingvrij, plus een
jaarlijkse toelage van 2.500 gulden.
De duurdere premiekoopwoningen
(stichtingskosten vanaf 140.000 gul
den) worden behalve van de bestaan
de premie, die afhankelijk is van het
inkomen voorzien van een extra tege
moetkoming in de kosten van de 1000
gulden per jaar. Met deze maatrege
len wordt uitvoering gegeven aan een
motie van CDA-Kamerlid Van Dijk.
Het extra aantal duurdere huurwo
ningen (vijf- tot zevenhonderd gulden
huur) zal door woningbouwverenigin
gen moeten worden gebouwd en
geëxploiteerd, met geld van particu
liere beleggers. De extra kosten van
die leningen zullen door het rijk wor
den weggesubsidieerd. Deze huurwo
ningen waren aanvankelijk bedoeld
als woningwetwoning, maar vallen
voor financiering van het rijk te duur
uit. De woningbouwverenigingen
krijgen voorts de mogelijkheid om
omstreeks vijfduizend woningen, die
nu niet kunnen worden verkocht, aan
te kopen om ze eveneens als duurdere
huurwoning te exploiteren.
De genomen maatregelen liggen in de
lijn met wensen, zoals die eerder door
de regeringspartijen CDA en WD
zijn geuit. De PvdA ziet er niets in en
wil dat het geld, dat nu voor de stimu
lering van koopwoningen wordt ge
bruikt, wordt aangewend om extra
woningwetwoningen (de eenvoudig
ste huurwoningen) te bouwen. Daar
naast meent de PvdA, zo liet Kamer
lid Van Dam gisteren weten, dat de
maatregelen niet effectief zullen zijn,
omdat via de extra premies slechts
een deel van elk procent rentestijging
wordt weggesubsidieerd, terwijl de
rentestand drie procent hoger is dan
voor het instorten van de koopwonin-
genmarkt.
Zoals bekend zijn de hoge rentevoet
en de onzekere economische ver
wachtingen, oorzaken voor de malai
se in de bouw. Brokx verwacht in zijn
brief aan de Kamer dat de rente zal
gaan dalen, hetgeen, naast zijn maat
regelen, een stimulerend effect zal
hebben op de woningbouw.
De president van Roeanda, generaal-majoor Juvenal Habyarimana is
gisteren voor een driedaags bezoek in ons land gearriveerd. Premier
Van Agt ontving de president 's middags op het Catshuis. De komende
dagen zal de heer Habyarimana ook besprekingen voeren met de
ministers Van der Klaauw en De Koning.
N SIERAAD IS DE MOOISTE MANIEROM GOUD TE BEZITTEN KIJK BIJ DE JUWELIER WATGOUD VOOR UDOETCÊ)
door Ferry Mingelen
BRUSSEL Minister Scholten mag dit jaar 155 miljoen gulden minder uitgeven voor
defensie dan op zijn begroting staat. Hij zal hiertoe bestellingen van groot defensiematerieel
naar volgend jaar uit moeten stellen, ofwel de betaling van al reeds gekocht materieel over een
langere periode moeten uitstrijken.
Deze „temporisering" van de
defensieuitgaven, waartoe het kabi
net vrijdag besloot in verband met de
grote financiële problemen van de
rijksoverheid, tast als zodanig de de
fensiebegroting nog niet aan. Offici
eel houdt Nederland nu voor 1980
vast aan de NAVO-afspraak dat het
defensiebudget jaarlijks met een klei
ne drie procent werkelijk wordt ver
hoogd. Minister Scholten heeft dit
zijn collega-ministers van defensie
van de NAVO-defensieplannencom-
missie gisteren ook zo meegedeeld.
Een hoge Amerikaanse functionaris
toonde zich daar zeer positief over.
„De Nederlanders zullen niet bezuini
gen en dat betekent dat ze hun bud
get (van rond tien miljard gulden)
wezenlijk zullen verhogen" zei hij.
Van Amerikaanse zijde is de afgelo
pen weken sterke druk op de Europe
se NAVO-bondgenoten uitgeoefend
ternationaie spanning, vast te hou
den aan de drie procent afspraak.
Heel wat slechter
AMSTERDAM (ANP) De stakende werknemers van Mobil arusseTmerten^at hit fSdcrialdse
Oil in Amsterdam mogen hun actie voortzetten. Voorwaarde kabinetsbesluit over de defensiebe
is wel dat de poortblokkade wordt opgeheven, zodat werkwil- zuiniging heel wat slechter had kun-
lig personeel het fabrieksterrein kan betreden. Gebeurt dit
met, dan moet de mdustnebond FNV een dwangsom betalen hjk een werkelijke defensiebezuini
ging wilde van 250 tot driehonderd
miljoen. Scholten heeft zich daar
steeds heftig tegen verzet in verband
met de dreigende internationale situ
atie (Afghanistan en Iran) en gezien
de geldende drie procent NAVO-af-
sloten dat Nederland in de nabije
toekomst toch nog meer geld aan
defensie gaat uitgeven om te voldoen
aan Amerikaanse verlangens bepaal
de langere termijnplannen voor de
verbetering van de Europese defensie
sneller tot uitvoering te brengen.
Amerika vindt dat Europa maatrege
len moet nemen nu de Amerikaanse
militaire aandacht veel meer ver
schuift naar zuid-west-Azië. Hiertoe
moeten bestaande plannen voor
onder meer omvangrijkere Europese
reservetroepen, meer oorlogsvoorra-
den, meer transportmiddelen en bete
re bescherming voor chemische en
elektronische oorlogsvoering ver
sneld worden.
Minister Scholten kondigde op deze
punten ook Nederlandse maatregelen
aan die in de planning zaten. De
Amerikanen willen bereiken dat de
langere termijnplannen die tussen
tien en vijftien jaar verwerkelijkt
torn, in verband met de groeiende in-zouden worden nu binnen drie tot vijf
van één miljoen gulden per dag.
Dit heeft president van de rechtbank quénties van een vijf-ploegensysteem
in Amsterdam mr. W. J. Borgerhoff afdoende te bestuderen, zodat zij zich
Mulder gisteren bij vonnis in kort niet langer aan een principe-besluit
geding bepaald. De directie van Mo- hierover kan onttrekken. Ook het
bil Oil, die het kort geding tegen de door de directie aangevoerde argu-
Industriebond FNV had aangespan- ment dat inwilliging van de eis strij-
nen, had om een verbod van de sta- dig is met de loonwet (arbeidstijdver-
king gevraagd omdat de actie als korting komt immers op hetzelfde
onrechtmatig werd beschouwd. Deze neer als loonsverhoging), houdt vol
eis is echter door de president afge- gens de president geen steek, omdat
wezen. Bij de raffinaderij in het Am- de FNV de vijf-ploegendienst pas
sterdamse westelijk havengebied eind 1983 wil invoeren,
heeft het gros van het produktieper-
soneel (90 van de 130 man) op 23 april
het werk neergelegd omdat er met de
directie niet te praten viel over de
invoering van een vijf-ploegendienst.
Bij Mobil Oil werken in totaal 220
mensen.
Volgens de president hefft de Mobil-
directie in de afgelopen jaren ruim
schoots gelegenheid gehad de conse-
jaar rond zijn. Dat kost ofwel extra
geld ofwel andere plannen moeten
naar achteren worden geschoven. De
Amerikanen laten die keus voorlopig
open, maar van Europese zijde is dui
delijk gemaakt dat men niets voelt
voor weer extra defensie-uitgaven
Toch noemde de hoge functionaris de
reactie van Europese zijde op de
Amerikaanse voorstellen tot versnel
ling van de plannen „zeer bemoedi
gend".
Fregatten
In de speciale zitting van de ministers
van defensie en buitenlandse zaken
morgen in Brussel zullen beslissingen
spraak. Hoe lang Nederland aan die" over deze plannen worden genomen.
AMSTERDAM Het aanvangssala
ris van hoogleraren aan de universi- spanningen
teit moet omlaag, dit is de mening 155 miljoen. Verder moet het
afspraak zal kunnen blijven voldoen
is nu echter zeer de vraag. De minis
ter van financiën heeft een werkelijke
bezuiniging van die 155 miljoen hard
nodig. Dat probleem zal bij de begro
ting van 1981 moeten worden uitge
vochten. Voordien is het mogelijk dat
defensie toch nog meer voor dit jaar
al moet inleveren.
Het kabinet heeft namelijk in ver
band met de huidige internationale
„vooralsnog" volstaan
Onderdeel daarvan is ook de hulp die
de NAVO wil bieden aan de zwakke
bondgenoten Turkije en Portugal.
Nederland zal Turkije helpen door de
levering op zachte voorwaarden van
AMX-tanks en Starfighters die voor
onze eigen krijgsmacht te oud zijn
geworden. Verder wil Nederland aan
Portugal drie nieuwe standaardfre
gatten leveren, waarvan als het door
gaat één in Nederland zelf moet wor-
van de universiteitsraad van de Uni
versiteit van Amsterdam. Deze uit
spraak werd tijdens de begrotingsbe
handeling voor 1980 gedaan.
ADVERTENTIE
Er zijn allerlei manieren om spierpijn
op te lopen. Dat is zö gebeurd.
Gelukkig is er ook een voortreffelijke
manier om er snel weer vanaf te
komen. Inwrijven met Algesal maakt
de spieren los en soepel. Algesal
brandt niet op de huid, geeft geen pijn doet.
vlekken en heeft gelukkig een
heel aange naam parfum. Zorg dat
u altijd een tube in huis hebt. Algesal
is uitsluitend verkrijgbaar bij apotheker
en drogist. Lees vooraf de gebruiks
voorschriften. Algesal als bewegen
kabinet nog beslissen hoe nu precies
het verschil tussen dat bedrag en de
aanvankelijk gevraagde 250 tot drie
honderd miljoen moet worden opge
vangen. Op de vraag of het kabinet
eigenlijk niet alle problemen naar
volgend jaar heeft verschoven en
daardoor de positie voor defensie vol
gend jaar heel moeilijk wordt zei mi
nister Scholten: „U benadrukt de
zaak te veel van de zwarte kant. U
kunt beter zeggen dat de defensiebe
groting voor 1980 in ieder geval niet is
aangetast". Een hoge NAVO-functio-
naris in het gezelschap van de minis
ter wees erop dat die 155 miljoen „me
geweldig is meegevallen. De minister
van defensie is er aardig uitge
komen".
Verlangens VS
Gegeven die Nederlandse financiële
problemen wordt in Den Haag uitge-
RENKUM (ANP) De korps
leiding van de politie in het
Gelderse Renkum heeft een
hoofdagent ontslag aangezegd,
vanwege diens kritiek op het
optreden de laatste tijd van de
Mobiele Eenheid in ons land.
De betrokken hoofdagent, Jan
de Goede (25), schreef naar
aanleiding van het optreden
van de M.E in de Vondelstraat
in Amsterdam en bij de kern
centrale in Borssele een kriti
sche ingezonden brief naar een
regionale krant.
den gebouwd. Omdat andere NAVO-
landen hieraan moeten mee betalen
wordt hierover binnenkort een beslis
sing binnen de NAVO genomen.
De levering van deze marine-fregat
ten aan Portugal is belangrijk nu een
deel van de Amerikaanse Middel
landse Zeevloot naar de Indische
Oceaan is gedirigeerd. Het is overi
gens niet de bedoeling dat Neder
landse marine-schepen dit gat in de
Middellandse Zee gaan opvullen. Mi
nister Scholten zei daarvoor geen
plannen te hebben. Nederland is daar
ook niet om gevraagd.
Van onze sociaal-economische
redactie
UTRECHT Veel alleenstaande AO-
W'ers. die naast hun AOW-uitkering
een klein aanvullend pensioentje ont
vangen blijken als gevolg van een
wijziging in de loonbelasting weinig
of niets meer van dat pensioentje
over te houden. Wanneer het aanvul
lend pensioen tussen 7,27 en 14,05
gulden per maand ligt, houden deze
AOW'ers netto zelfs minder over dan
mensen die alleen AOW hebben.
Het Centraal Orgaan Samenwerken-
den Bonden van Ouderen (COSBO) is
dit op het spoor gekomen, nadat deze
organisatie van veel leden te horen
had gekregen dat er in tegenstelling
tot voorafgaande jaren loonbelasting
moest worden betaald over de va
kantie-uitkering.
AOW'ers met een inkomen in 1979
van meer dan 12.800 gulden moe
ten dit jaar 18 procent belasting beta
len over hun vakantie-uitkering. Aan
gezien de bruto AOW-uitkering voor
alleenstaanden vorig jaar 11.912,76
was, valt iedereen die naast de AOW
7,27 gulden of meer per maand ont
ving dus al in dit belastingtarief. Dat
betekent dat zij 136,18 gulden belas
ting moeten betalen over de vakan
tie-uitkering van 756,53 gulden, aan
zienlijk meer dus dan de extra inkom
sten die daar de ooizaak van zijn.
Volgens de COSBO komt het juist bij
uitkeringen op grond van geplakte
rentezegels nog al eens voor dat oude
ren bedragen ontvangen tussen de
7,27 en 14,05 per maand.
De ouderen-organisatie zal Kamerle
den verzoeken vragen over deze
kwestie te stellen aan de staatssecre
taris van financiën. De organisatie
wijst er op dat de ruimte voor aanvul
lend pensioen vorig jaar veel groter
was. De huidige situatie wordt onaan
vaardbaar genoemd.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
UTRECHT (ANP) Volgens de Voedingsbond FNV is er in het bakkerijwezen
(twintigduizend man) sprake van wantoestanden. Wetsovertreding is er aan
de orde van de dag. In veel bedrijven is sprake van onderbetaling en illegale
arbeid. Veel bakkers moeten twee keer zoveel nachturen maken als mag.
Werkweken van meer dan vijf
tig komen, aldus de FNV-
bond, ondanks alle CAO-be-
palingen, nog steeds veelvul
dig voor. Bakkerijen waar
men zich wel aan de regels
houdt, worden door de oneer
lijke concurrentie in het nauw
gedreven en vaak gedwongen
om „in de jungle" mee te gaan
doen.
Dat signaleert de voedings
bond in het dinsdag gepresen
teerde ontwerp-actieprogram-
ma voor de bakkerijen. In het
actieprogramma, getiteld „De
donkere dagen en nachten
van de bakkerij" wordt onder
meer bepleit de nog veel voor
komende nachtarbeid op een
enkele uitzondering na uit te
bannen. Regel moet worden
dat de bakker op zijn vroegst
om vijf uur 's ochtens aan het
bakken slaat. Dan heeft het
publiek zijn verse brood nog
op tijd, aldus de Voedings
bond FNV. Waar nachtdienst
onvermijdelijk is, moet dat in
ploegendiensten gebeuren
Momenteel kent het bakkerij -
bedrijf alleen nog twee- of
drieploegendiensten, maar
dat moeten vierploegendien-
sten worden.
Beheersing
Voorwaarde voor gezonde
bakkerijen is ook een daad
werkelijke beheersing van de
produktie. De vrijheid van de
ondernemingen om te produ
ceren zoveel ze willen, moet
aan banden worden gelegd.
Bakkerijen die die produktie-
regels aan hun laars lappen,
zouden daarvoor moeten wor
den gestraft met bij voorbeeld
forse boeten. Die betere capa-
citeitsbeheersing en de con
trole daarop zouden in han
den moeten komen van een
centraal bestuursapparaat
van werkgevers met vergaan
de bevoegdheden, aldus de
bond.
Het probleem in het bakkerij
wezen is dat de lage prijs van
het brood aan de ene kant van
de bedrijven een hoge produk
tie verlangt om toch aan het
noodzakelijke rendement te
komen. Anderzijds echter eet
de bevolking niet meer brood.
Integendeel, het broodver-
bruik per hoofd van de bevol
king loopt jaarlijks terug en
de bevolkingsgroei is onvol
doende om dat op te vangen.
Gevolg van een en ander is
een grote concurrentie, waar
bij veel bedrijven zich alleen
dankzij lage lonen en perma
nente nachtarbeid staande
kunnen houden.
Minimumprijs
De voedingsbond FNV neemt
ook stelling tegen de plannen
van de regering om de mini
mum-broodprijs te verlagen.
Die minimum-prijs, die be
doeld is om de kleine onderne
mingen tegen de concurrentie
van supermarkten en dergelij
ke te beschermen, moet op
zijn huidige niveau gehand
haafd blijven. Anders wordt
vooral de bezorging de dupe.
De broodbezorging is de afge
lopen jaren toch al belangrijk
minder geworden. Momenteel
wordt nog tussen de twintig
en 25 procent van het brood
aan huis bezorgd. Zeker 2500
man verdienen hun brood nog
als broodbezorger. Hun werk
gelegenheid is gebaat bij een
zo hoog mogelijke minimum
prijs, aldus de Voedingsbond
FNV.
„U moet even buiten blijven met
de auto, pap, want we zijn nog
niet klaar met de vergadering."
