Kamer veegt plan Pais voor onderwijs van tafel r\ VVD-Kamerlid bepleit 'passende werkgever' Betere controle in de inrichtingen Y X Grote weerstand tegen tweejarige brugperiode Actie voor kleinere klas in voortgezet onderwijs Prijsstijgingen Minister benoemt speciale coördinator op defensie LANCERS Botsing onder invloed van slaapmiddel Pleidooi in boek over het wel en wee in de psychiatrie DINSDAG 13 MEI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET R H S 3 Van onze parlementsredactie DEN HAAG Zowel de oppositie als de regerings partijen CDA en VVD in de Tweede Kamer hebben gisteren het ontwikkelingsplan voor het voortgezet onderwijs (opvo) van minister Pais en staatssecre taris De Jong compleet van tafel geveegd. Met name het voorstel om over de rehele lihie een selectievrije tweejari ge bmgperïode in te voeren, stuitte op grote weerstand. Tijdens de eerste jpenbare commissievergadering die over het plan werd gehouden, zei yVD-woórdvoerster mevrouw Gin- jaar-Mdas dat het plan niet te rijmen is niet het regeerakkoord. Het CDA- Kamerlid Van Leijenhorst vond dat er te veel negatieve punten in het dan zitten'" om het groene licht te even En PvdA. d'66. PPR en PSP aven de bewindslieden de raad het lan maar in te trekken en te gaan arken aan de verdere ontwikkeling de middenschool. algens mevrouw Ginjaar heeft het jtwikkelingsplan grote onrust in land gewekt, die voortkomt uit en gevoel van machteloosheid. Het ton is op vele punten zeer vaag. vond ij. De punten die wel duidelijk zijn. oals de tweejarige brugperiode en et in elkaar schuiven van havo en wo m de hoogste klassen, zijn als het rare uit de lucht komen vallen, aldus iet Kamerlid. Zij vreesde dat nieuwe Iructuren straks sluipend worden in- evoerd Volgens Ginjaar-Maas gaat et ontwikkelingsplan eraan voorbij at structuren niet dwingend mogen rorden opgelegd. rweeslachtigheid )e kritiek van de oppositiepartijen n het CDA spitste zich toe op de weeslachtigheid van de voorgestelde weejarige brugperiode. Aan de ene kant willen Pais en De Jong een selec tievrije brugperiode. maar aan de an dere kant houden ze de bestaande schooltypen in stand, en dus ook de bestaande selectie Een mogelijkheid om daar onderuit te komen zou de vorming van samen werkingsverbanden van scholen moe ten zijn of het bevorderen van brede scholengemeenschappen met een ge meenschappelijk tweejarige brugpe riode. Maar volgens het CDA-Kamer- lid Van Leijenhorst en het PvdA-Ka- merlid Van Kemenade kleven daar ononverkomelijke problemen aan Ie der kiest uiteindelijk toch de school waar zijn kind na die tweejarige brug periode vervolgonderwijs zal krijgen, meende Van Leijenhorst. Van Kemenade wees erop dat het ontwikkelingsplan grote risico's in houdt voor een vergrote sociale twee deling in het onderwijsbestel. Aan de ene kant mavo-lager beroepsonder wijs en aan de andere kant vwo-havo. Het biedt geen oplossing voor de te vroege voorsortering van leerlingen in afzonderlijke schooltypen, aldus het Kamerlid. Bovendien geeft het plan nauwelijks een aanzet tot veran dering. Er wordt een ratjetoe van vakken opgenoemd die nauwelijks enige samenhang hebben, zei hij. Van Kemenade drong samen met Mertens (D'66) en Waltmans (PPR) aan op een verdere ontwikkeling van de middenschool (een zelfstandig schooltype i voor kinderen van 12 tot PvdA-woordvoerder Van Keme nade. 15 en 16 jaar. Hij diende daarvoor een motie in waarin gesteld wordt dat de middenschool uiterlijk in 1990 de hui dige opzet van het voortgezet onder wijs moet gaan vervangen Samenhangend Op die onderbouw zou dan een sa menhangend stelsel van voorberei dend hoger en middelbaar beroeps onderwijs (de bovenschool) moeten komen. In de motie wordt de regering gevraagd hiervoor een ontwikkelings plan te maken. De motie zal het onge twijfeld niet halen en daarmee is de middenschool dus (opnieuw) van de baan. Wel maakt een motie van de WD een kans. waarin wordt aangedrongen op een wetenschappelijke evaluatie van de werking van de mammoetwet. Zo lang die evaluatie er nog niet is, mag het ontwikkelingsplan niet nader worden uitgevoerd, alleen in enkele projecten, aldus de motie. Het CDA diende eer. motie in om ook in volgende kabinetsperiode de mid denschool zorgvuldig buiten de deur te houden. De christen-democraten vinden dat er eerst maar eens ge werkt moet worden aan een landelijk projectenbeleid om de kloof tussen projecten en scholen te dichten. Zo n beleid komt er op neer dat er meer projecten moeten komen en dat de band tussen basis- en voortgezet on derwijs moet worden versterkt Omstreeks 1986 zou de regering op basis van de dan opgedane ervarin gen met voorstellen moeten komen over de meest gewenste vormgeving van het voortgezet onderwijs, aldus de CD A-motie Het PPR-Kamerlid Waltmans volgde de suggestie van „Trouw" (commen taar van afgelopen zaterdag) om een staatscommissie in te stellen die op basis van al het beschikbare materi aal binnen twee jaar voorstellen doet over de hervorming van het voortge zet onderwijs. Waltmans vindt dat het onderwijs zo langzamerhand is suf gepraat door alle plannen uit het verleden, die telkens wisselen met de komst van een nieuwe minister. Hij diende een motie in waarin op zo'n staatscommissie werd aangedrongen. Het Frans, vindt het D'66-Kamerlid Mertens. moet voor het eerste leer jaar behouden blijven. Hij vond dat er onvoldoende redenen zijn om het Frans als keuzevak in het tweede jaar aan te bieden, en diende daarom een motie in. Volgende week maandag vergadert de Kamercommissie verder over het ontwikkelingsplan. an onze onderwijsredactie 1MSTERDAM Ouders, leraren en «riingen van de Osdorper scholen- smeenschap in Amsterdam zijn een ctie begonnen voor kleinere klassen. )e voornaamste aanleiding hiertoe is lenlat het aantal leerlingen snel terug- Dopt, waardoor voor een aantal lera- en ontslag dreigt De daling van het geboortencijfer heeft in het kleuter- en lager onder lijs reeds voor een aanzienlijke te ugloop van het aantal leerlingen ge- :orgd. Veel leerkrachten zijn daar- loor werkloos geworden. Ter bestri j- M tag van deze werkloosheid heeft de ;1 gering reeds tweemaal een actie- uitgevoerd. Daarbij werden twee en in één klap gevangen: de kwa- •ro^teit van het onderwijs kon worden erbeterd en het verlies aan arbeids- laatsen werd beperkt. lok het Centraal Economisch Plan- ureau gaf aan dat loonmatiging niet inzelf tot een betere concurrentie- ri&V£nS Kitte en herstel van werkgelegen- eid leidt Nu kondigen deze problemen zich ook aan in het voortgezet onderwijs De Osdorper scholengemeenschap is een van de grootste scholen van ons land. Nu nog zijn er ongeveer twee duizend leerlingen. De school omvat alle richtingen van lager beroepson derwijs tot vwo. De actievoerders houden er rekening mee dat het aantal leerlingen dit jaar reeds daalt tot ongeveer 1800. In de komende Jaren zou een achteruit gang tot ongeveer 1500 te verwachten zijn. Dat kan op z'n minst tien leraren hun baan kosten. Waaraan de teruggang van het aantal leerlingen precies te wijten is valt moeilijk na te gaan. Er kunnen ook andere factoren meespelen, zoals de vergrijzing van de wijk. een voorkeur voor andere scholen, of een afkeer van erg grote scholen. De actievoerders menen echter dat toch geprobeerd moet worden het le- rarenbestand zoveel mogelijk op peil te houden. De Osdorper scholenge meenschap heeft veel gedaan aan on derwijsvernieuwing (er bestaat een tweejarige brugperiode en het onder wijsaanbod is zeer gevarieerd), en het vertrek van een aantal jonge leraren zou die vernieuwing in gevaar bren gen. Vandaar de els: geen leerkracht de deur uit. Leraar J. Steyger. een van de leden van het actiecomité, zegt zich te reali seren dat deze eis weldra door andere scholen in vergelijkbare omstandig heden kan worden overgenomen. Hij begrijpt ook dat de minister van on derwijs moeilijk de ene school kan toestaan wat de andere geweigerd wordt. Maar hij blijft van mening dat kleinere klassen op dit moment de enige oplossing zijn. „Je dient daar mee zowel de kwaliteit van het onder wijs als de werkgelegenheid", zegt hij. „en anders ben je een deel van het geld toch kwijt aan uitkeringen". ADVERTENTIE Vervolg van pagina 1 benzineprijs heeft verhoogd zal dat scherpere prijsbeleid in ieder geval ook voor de overheid moeten gelden, aldus Kok Matiging op zich werkt niet. Er zijn ïeer elementen nodig, zoals verde- van arbeid, scholing en arbeids- larktbeleid. aldus Van der Meulen, ie ook de werkgevers onder de neus U wrijven dat het een gemeenschap- elijk belang is om aan de slag te ne ^aan. Anders dreigt er wellicht een lieuwe loonmaatrgel loewei de vakcentrales beide van lening zijn dat er snel Iets moet orden gedaan om de gevolgen van e prijsstijgingen op te vangen, ble- en zij over de manier waarop dat loet gebeuren niet geheel eenslui- end te denken CNV-bestuurder Terpstra wees erop ttjht er in het pakket maatregelen tifrjond de loonmaatregel een belasting- wtaging van gemiddeld honderd ulden op jaarbasis zit. ofwel onge- iw acht gulden netto per maand. toor de prijsstijgingen zal de mini- riumloner er een half procent in loopkracht, ofwel zeven gulden netto |»er maand op achteruit gaan. Méér ilastingverlaging vindt het CNV nu oor de hand liggen, te meer daar het tvetsontwerp over de verlichting toch oog moet worden behandeld, en dus envoudig kan worden aangepast, teer belastingverlaging zou voor het labinet wel financiële problemen ver- oreaken De voorgenomen verlaging ost de schatkist per jaar al ruim Khonderd miljoen gulden. Over de Rotterdamse havenwerkne mers, die willen dat de Vervoersbon- den FNV in de komende CAO-onder- handelingen de loonmaatregel vol strekt negeren, wilde Kok zich alleen „zeer terughoudend" uitlaten Op verzoek van de Vervoersbonden FNV wacht de federatieraad de reactie van de Amsterdamse havenwerkers op het loonbeleid van de vervoersbon den af. De Vervoersbond CNV liet gisteren weten dat hij er „met voldoening" kennis van had genomen dat de be stuurders van de Vervoersbonden GEÏMPORTEERD DOOR: KOOPMANS BRUINIER B V AMSTERDAM FNV tegen het negeren van de loon maatregel zijn. Uit de minimale op komst van de FNV-leden op de leden vergadering in Rotterdam leidt de CNV-bond af dat „het overgrote deel van de havenwerkers zich niet op nieuw in een avontuur laat storten. De Tweede Kamercommissie voor onderwijs praatte gisteren over de onderwijsplannen van minister Pais en staatssecretaris De Jong. Van links naar rechts: staatssecretaris De Jong. minister Pais, en commissievoorzitter Van Ooijen. Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG Het WD-Kamerlid De Korte wil niet alleen strengere regels voor werklozen om een nieuwe baan te accepteren, maar ook voor werkgevers om werkloze sollicitan ten te accepteren. „Het begrip passende werkgever dringt zich op," aldus De Korte op een partijbijeenkomst in Groningen, naar aanleiding van een wervingsactie van Hoogovens waarvan al vast staat dat het een verloren zaak is". Bovendien zouden door nieuwe acties de positie van de Rotterdamse haven en de werkgele genheid op de tocht worden gezet. De werkgevers in de Rotterdamse haven, verenigd in de Scheepvaart Vereeniging Zuid, geloven niet in een staking. Directeur G. Zeebregts ver klaarde gisteren dat er onder de men sen. die bij de stukgoedbedrijven werken, weinig actiebereidheid be staat. „De mensen zijn de staking van vorig jaar niet vergeten. Bovendien is de haven de enige bedrijfstak die dit jaar een prijscompensatie krijgt. Er is dus weinig reden voor een staking. Zeebregts kon zich ook niet voorstel len dat de 244 stemmen, die zondag voor het negeren van de loonmaatre gel werden uitgebracht, representa tief zijn voor alle 12.000 arbeiders in de havens. De SVZ-directeur vindt die uitslag overigens wel „zorgelijk en gevaarlijk". De term „passende werkgever" is gt lanceerd door de vakbeweging en de PvdA. als tegenhanger voor het be- DEN HAAG (ANP) Het gerechts hof in Den Haag heeft zich gisteren uitvoerig bezig gehouden met de vraag of een 60-jarige man uit Den Haag verantwoordelijk kan worden gesteld voor het feit dat hij vorig jaar maart onder invloed van alcohol met zijn auto tegen een lantaarnpaal reed. De man had enige tijd voor de aanrijding van zijn arts het inmiddels verboden slaapmiddel Halcion ge slikt. De bijwerkingen van dit middel bezorgden hem echter zodanige ang sten en andere psychische verschijn selen. dat hij niet meer het huis uit- durfde. De man nam ziekteverlof zonder ove rigens op dat moment te weten dat het slaapmiddel al die verschijnselen veroorzaakte. In dezelfde tijd kreeg hij wegens een blaasontstelüng van zijn arts het advies veel bier te drin ken. Dat advies had hij ook de avond voor het ongeluk opgevolgd Onder invloed van het slaapmiddel kleedde hij zich midden in de nacht aan om een autoritje te maken dat na vier honderd meter in een botsing eindig de waarvan de man zich niets herin nert. De politierechter veroordeelde de man daarvoor in oktober van het vorig jaar tot een boete van 350 gul den wegens rijden onder invloed. In hoger beroep verklaarde de Haag se psychiater Van der Kroef gisteren dat de verschijnselen waaraan de man in de bewuste nacht leed volko men passen in het beeld van het „Halcion-syndroom". grip „passende arbeid" die een werk loze niet mag weigeren, op straffe van verlies van de sociale uitkering. Naar aanleiding van een mislukte wer vingsactie van Hoogovens onder werkloze metaalarbeiders kondigde minister Albeda (sociale zaken) vori ge week verscherping van de regels voor passende arbeid aan. Reistijden van meer dan twee uur per dag en vierploegendienst zullen in het alge meen geen reden kunnen zijn om werk te weigeren, stelde- de minister. De Korte is het hiermee eens. en wil nog „een batterij" bijkomende maat regelen in deze sfeer. Maar hij wees er ook op dat Hoogovens van 2385 kan didaten slechts negen personen in dienst heeft genomen. Velen trokken zich terug, ook omdat ze anders moesten verhuizen. Maar ook wees Hoogovens 350 kandidaten af. en dat gaf het WD-Kamerlid wel te denken. Minister Albeda heeft meermalen ge zegd dat niet alleen werklozen niet te kieskeurig mogen zijn. maar dat ook werkgevers nogal eens te strenge ei sen stellen aan sollicitanten, en be paalde kansarme groepen vaak bij voorbaat niet in aanmerking laten komen, (zo had ook Hoogovens geen belangstelling voor ouderen dan 45 jaar). De Korte dacht aan scherpere regels voor het niet accepteren van eeh baan op grond van het niveau van die baan. de loonhoogte in vergelijking tot het loon van de vroegere baan. en aan scherpere regels voor verplichte omscholing. Ook het arbeidsverleden moet sterker meespelen, vindt de WD'er. „Een werkloze die twintig jaar één soort werk heeft gedaan en geen andere kansen had. mag terecht kieskeurig zijn. Jonge werklozen be neden de 35 jaar, die bovendien meer dere dienstverbanden achter de rug hebben, hebben daar veel minder re-, den toe. Morgen spreekt de Kamercommissie sociale zaken in een besloten overleg met. minister Albeda over de Hoogo- - vensactie en over Albeda's plannen voor scherpere regels voor reistijd en ploegendienst Door Ferry Mingelen BRUSSEL Het ziet er naar uit dat minister Scholtep (defensie! zijn greep op het Nederlandse beleid ten aanzien van de wapenbeheersing wil gaan versterken. De minister maakte gisteren op het Navo-hoofdkwartier in Brussel be kend dat hij een speciale coördinator wapenbeheersing op defensie heeft benoemd. De plaatsvervangend directeur alge mene beleidszaken drs. D. Barth. Drs. Barth is van CHU-huize, dus een partijgenoot van de minister. De be doeling is dat de nieuwe functionaris door Kees de Leeuw DEN HAAG Een vast patroon van klachtenbehandeling, onafhankelijke ombudslieden binnen de inrichtingen en een echte inspectie die de inrich tingswereld serieus controleert. Deze concrete voorstellen worden gedaan in het boek „Jij liever dan ik", dat gaat over psychiatrische patiënten in inrichtingen, waar onder het motto „Het is voor je eigen bestwil" vaak een „zachte terreur ter goede bedoelingen" heerst. doorzichtigheid ij) Voor FNV-voorzitter Kok was het be- kg op de schatkist reden om aan te «ingen op enige voorzichtigheid. Hij erop dat het kabinet al op alle "ogelijke manieren snoeit in de col- ectieve uitgaven. Voor een nieuwe vwlaging in de sfeer van belastingen 'j sociale premies zou ongewtijfeld Hders in de begrotingen compensatie borden gezocht met alle nadelige ge- j^lgen van dien voor de werkgelegen heid en de sociale zekerheid. Kok riep ae verantwoordelijke parlementa irs daarom op „hun stoelendans in «t vooruitzicht van de verkiezingen ™en op te geven en zich wat nadruk kelijker te bemoeien met de steeds oaiende koopkracht van de werkne- Versoepeling van de loonmaat- en een scherper prijsbeleid le- gn hem betere oplossingen. „Gezien I het gemak waarmee de regering de In dit boek. geschreven door mr. Arthur Frid, drs. Pieter Ippel. en mr. Paul Laurs, die allen betrokken zijn of waren bij het wel en wee in de psy chiatrie. staan de verhalen van de mnchtingsbewoners centraal, en zijn hun belevin gen het uitgangspunt ge weest. Zij maken duidelijk wat het betekent om met al je ellende binnen een psychia trisch ziekenhuis te moeten leven Scherp komt naar voren, dat vaak maar een griezelig dun ne scheidingswand zit tussen „geestelijk gestoord" en „nor maal" dat iedereen die wat teveel pech treft en te weinig hulp krijgt, het lot boven het hoofd hangt van de mensen uit „Jij liever dan ik". Dat je dan terecht kunt komen in een wereld, waarin absurde dingen gebeuren, zoals die pa tiënt die meer dan twee weken isoleercel kreeg, omdat hij zonder toestemming zijn oude moeder bezocht tijdens de kerstdagen van 1978. Het is een voorbeeld dat met tal van anderen kan worden aangevuld en dat wel karakte ristiek lijkt voor de inrich tingswereld. zoals blijkt onder meer uit het onderzoek van de commissie-Van Dijk en ande re Onderzoekingen Op zoek De auteurs hebben het echter niet bij deze vaststelling gela ten en zijn op zoek gegaan naar oorzaken, omdat zij niet geloven dat je behandelaars en verpleegkundigen simpel zou kunnen typeren als een horde sadistisch ingestelde onderdrukkers. Vandaar dat in het boek ook interviews zijn opgenomen met verpleeg kundigen. psychologen en psychiaters, waaruit blijkt dat bij scheefgroei op grote schaal niet meer de mensen zelf, maar de structuren oor zaak zijn van de misstanden Structuren, die voor een deel zelfs buiten de eigenlijke in richtingssfeer liggen, zoals de rechters die psychiatrische patiënten niet horen in hun rechtszaken en de advocaten, die zich om financiële redenen niet bezig houden met patiën tenrecht. In combinatie met het medi sche tuchtcollege en andere vormen van klachtenbehan deling, die alles behalve on partijdig zijn, ontstaat een compleet systeem van doof potten, waarin tal van soms zeer ernstige klachten letter lijk gesmoord worden. Verder wordt gewezen op de uiterma te gebrekkige controle op de inrichting zelf door de al de cennia lang slecht functione rende inspectie voor de gees telijke volksgezondheid. De drie auteurs vinden dan ook dat de overheid de auto nomie en het isolement van deze wereld met wetten moet gaan openbreken, wil de psy chiatrische patiënt niet rech teloos blijven. Een eerste voorstel is dat er een vast pa troon van klachtenbehande ling komt om te voorkomen dat patiënten telkens weer met hun klacht van het kastje naar de muur worden ge stuurd. Dat betekent dat zwart op wit wordt vastgelegd tot wie de patiënt zich kan wenden met zijn klacht, dat die klacht schriftelijk wordt vastgelegd, dat het onderzoek ernaar volgens rechtsregels geschiedt, dat je recht hebt op antwoord en dat je weer tegen de beslissing beroep kunt aan tekenen. Het tweede voorstel betreft het instellen van onafhanke lijke ombudslieden of patiën ten-vertrouwenspersonen. die de patiënten helpen, hun wen sen en klachten zo nodig ver woord tot uiting te brengen. Zo'n ombudsman waaraan in patiëntenkringen grote be hoefte bestaat, zo is gebleken, dient op eigen initiatief knel punten op te sporen, en er vooral voor te waken dat het zelfbeschikkingsrecht van de patiënten niet al te zeer in het gedrang komt. Bezoekteam Tot slot wordt voorgesteld om een bezoekteam. samenge steld vanuit verschillende dis ciplines (vakgebieden) in het leven te roepen, die namens de overheid periodiek de in richtingen onderwerpen aan een grondig onderzoek, daar nu in feite niemand deze insti tuten echt inspecteert In En geland functioneren dergelij ke teams al jaren op een goe de wijze. Tijdens de presentatie zei me vrouw Corrie van Eijk-Oster- holt. schrijfster van „Laten ze het maar voelen", dat het in Nederland gaat om zo'n vijf entwintigduizend mensen, van wie ongeveer vijftiendui zend langer dan één jaar in een inrichting zitten en ruim negenduizend langer dan tien jaar. Zij noemde „Liever jij dan ik" geen vrolijk boek. maar een triest verslag door de ellende die je voorgescho teld krijgt, maar die voor ve len helaas dagelijkse kost is. Voor wie een beetje thuis is in de wereld van de psychiatrie staat in dit boek weinig nieuws en is het eigenlijk een bevestiging van wat er al ja ren bekend is geworden over de slechte levensomstandig heden in de psychiatrische ziekenhuizen. In die zin is deze uitgave te beschouwen als een logisch vervolg daar op. Wel wordt weer opnieuw de roep om een menswaardi ger psychiatrie krachtig on derstreept en geven de schrij vers concreet aan wat er op korte termijn kan gebeuren om binnen dit systeem verbe teringen aan te brengen en zo iets te doen aan de volslagen uitzichtsloosheid van het le ven daar van al die duizenden, die het in de samenleving daarbuiten net niet konden rooien. „Jij liever dan ik", door Ar thur Frid. Pieter Ippel en Paul Laurs. Uitgave VUGA- Den Haag; Prijs: 19.50. zowel binnen defensie als naar bui tenlandse zaken toe het wapenbe heersingsbeleid gaat coördineren. ..Wij streven er naar deze zaak nog beter te laten loepn". zei minister Scholten op de vraag of die coördina tie tot nu toe dan zo slecht is geweest In ambtelijke kring wordt niet uitge sloten dat de minister van defensie met deze nieuwe coördinator zijn in vloed op het hele terrein van bewape ning en wapenbeheersing wil uitbrei den en dat dit ten koste zou gaan van de minister van buitenlandse zaken Officieel dragen beide ministers een eigen verantwoordelijkheid voor dit beleid maar heeft buitenlandse zaken wel de doorslaggevende stem. Bij de omstreden beslissing tot modernise ring van de Navo-kernwapens in de cember 1979, leek minister Scholten meer en meer de belissende stem te hebben. Niet minister Van der Klaauw. maar Scholten reisde de Na- vo-partners af met de Nederlandse voorstellen. Meer nieuws over de NAVO op pagi na 7. „Ik wist niet, dat jouw naam en je telefoonnummer zo'n grote, lolly waard zouden zijn. Ellen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 3