Als bij intuïtie wist ze: hier dreigt gevaar Rome tegen vervaging van het priesterambt BijEEN Trouw voorlopig Geen mars van kerkleiders Conferenties Tien miljoen voor minderheidskerken UIT DE KERKBLADEN De synode in de rol van een papegaai VANDAAC VOORBIJGANG! ZATERDAG 10 MEI 1980 door A. J. Klei In de Hema stond ik moeizaam een paar zojuist door mij aangeschafte keukenrollen in een plastic tas te wurmen, toen ik op de schouder getikt werd. Ik keek op en zag een collega, die ik al jaren niet meer ontmoet had. Hij was bij de krant weggegaan om zich te wijden aan het schrijven van teksten, die de mensheid ertoe moesten overhalen, een bepaald merk soep te gaan gebruiken. We maakten een praatje Ik herinnerde mij dat hij één zoon had, Henk genaamd, en vroeg of deze al getrouwd was. Om te laten merken dat het moderne leven voor mij geen geheimen heeft, voegde ik eraan toe: Of woont-ie soms samen met een vriendin of een vriend'' De ander schudde het hoofd Nee, Henk was gewoon getrouwd. Tenminste, wat je gewoon noemt Hoe zo?, informeerde ik. Het bleek dat de jongeman nog geen week terug in 't huwelijk was getreden met een rooms meisje en mijn collega verklaarde dat hij als goed-hervormd persoon nog niet zo ver was. dat hij dit gewoon vond. Toen llcnk er voor 't eerst mee aankwam Ik viel in: Toen wist jij als bij intuïtie: hier dreigt gevaar! Hij keek me verbaasd aan. Hoe bedoel je? Ik maakte een handgebaar: Niets, laat maar. Onzin. Maar ik sprak geen onzin, ik citeerde een zin uit de roman „Naar Zijn wil", die me ter lezing was toegestuurd door een bevriende uitgever Deze had „Naar Zijn wil" voor een kwartje gekocht op een bazar ten bate van mede-gelovigen in een arm land, die met deze aankoop dus weer aanzienlijk verder geholpen zijn. Ter verklaring van zijn zending zei mijn vriend, het nuttig te oordelen dat ik kennis nam van werk. vervaardigd in de tijd, dat protestantse auteurs nog wisten, hoe ze schapen en bokken dienden te onderscheiden en van elkaar te scheiden. Hij vertelde dat „Naar Zijn wil", geschreven door een zekere Paula, in het begin van de jaren twintig uitgegeven was door E. J. Bosch te Amsterdam (later de Bosch van Bosch Keuning te Baam). Hoofdpersoon in „Naar Zijn wil" is de dokterszoon Paul van Dalen en de ellende begint reeds op pagina acht. In 't bijzijn van hun moeder roept een jonger broertje tegen Paul: „Henny Beisma zei, dat jij met zijn zusje liep Dit geeft mevrouw Van Dalen „stof tot nadenken". Want: „Waren de Beisma's niet streng Roomsch-Katholiek en was daar geen meisje van Pauls leeftijd? Als bij intuïtie wist ze: hier dreigt gevaar." Later praat ze er met Paul over: „Wat haal je toch in je hoofd, jongen? Dacht je nu dat de Beisma's hun kind aan een niet-Roomsche afstonden? En zou je er werkelijk toe kunnen besluiten een Roomsche vrouw te nemen? Heeft onze opvoeding dat uitgewerkt? Zou je je ouders dat verdriet kunnen doen?" De zaak beangstigt mevrouw Van Dalen. Paul vraagt: „Wat beangst u, moeder?" En zij antwoordt: „Te weten, mijn jongen, dat je je hand hebt uitgestrekt naar een verboden vrucht." De lezer van het boek wordt ook voorgehouden, wat er aan Rome mankeert. Daar bidden ze bij voorbeeld tot „verstorven heiligen", hetgeen natuurlijk niets uithaalt. Wel moeten de Van Dalens vaststellen: „Welk een macht bezit Rome om èn ouders én kind zoo te beïnvloeden". Immers, het meisje Beisma is bestemd voor 't klooster en dat gaat door. ook al staat er een vrijer op de stoep. Men zag vragen: hoe loopt dit af? Droevig, zeer droevig. Schrijfster Paula pakt de zaken hardhandig aan, ze laat Pauls beminde binnen de kortste keren geheel wegkwijnen en stuurt Paul naar het buitenland, waar hij een geslachtsziekte oploopt, als gevolg waarvan hij nog maar enkele maanden te leven heeft in een rolstoel. Dat het meisje sterft, wordt ons in „Naar Zijn wil" even gevoelvol als duidelijk meegedeeld. Naar die verschrikkelijke ziekte van Paul moeten we min of meer raden aan de hand van zeer behoedzaam verstrekte gegevens. Paul is „vurig", de verleidingen in den vreemde zijn talrijk, je verneemt niets van een auto-ongeluk of zo en tóch die rolstoelEnfin, zo ben ik erachter gekomen. Dit alles heb ik Henks vader in de Hema niet verteld. Ik zei alleen dat je nog beter een meisje kon hebben dat rooms was dan eentje die niks was. Bemoedigd ging hij verder. ADVERTENTIE. OEKUMENISCHE REISSTICHTING „THflCIR" De belevenis van Israël mag u niet missen! Wi| brengen u optimaal verzorgde rondreizen (o a 4-sterrenhotets-nederlands sprekende gidsen etc waarin alle aspecten van „het land aan de orde komen Verder unieke rondreizen in Egypte (met en zonder Nijlcruise) Turkije - Griekenland/Rome Alle reizen het gehele laar door Vrseg geheel vrijblijvend onze brochure Thecir, Europalaan 14. 3844 AV Harderwijk. Tel.. 03410-21989. (U mag ons ook s avonds en op zaterdag bellen Wij zi|n maar klein, daarom moeten we beter ons best doen') ADVERTENTIE Van onze correspondent HAMMANSKRAAL In een „histo rische" stemming heeft de Zuidafri- kaanse raad van kerken met 18 tegen 17 stemmen een voorstel verworpen om een protestmars te houden naar het naburige Pretoria. De mars zou een openlijke uitdaging geweest zijn van de regering en een eerste daad van weloverwogen „burgerlijke onge- hoorzaamheid Het was de bedoeling, om per auto van Hammans kraal naar het Kerk plein in het hartje van Pretoria te gaan en daar een gebedsdienst te houden. Daarna zou men in groepjes naar de kantoren van de diverse ker ken gaan om daar het actieprogram van het verboden ANC op de deuren te spijkeren, zoals een Maarten Lu ther dat deed met zijn 95 stellingen in Wittenberg. Vervolgens zou men dan naar Kaapstad gaan om hetzelfde progTam aan premier Botha te over handigen. Een Doek voor aMe meisjes en tongens o«e gaan werken sluoeren of op kamers gaan wonen Een boek ook voor de ouders van deze pnge mensen die zWtstanchg gaan leven He» geeft gesprekken weer en geefl aanzetten lot verder pralen over die vaak moe*|ke maar Deskssende periode Moderne opzei mei vele tekeningen pbk. 14.90 11AAR GA JE DAV. Postbus 84176, 2508 AD 's-Gravenhage ADVERTENTIE In BijEEN ontmoet je mensen, gemeenschappen en volken van overal Maandblad BijEEN, geïllustreerd. ma gazine, 48 pag. met veel foto's in kleur In het meinummer Missionariseen zeer skeptisch over Nederlandse sy node „Het celibaat7 Dat wordt door de mensen hier helemaal rëst geloofd" Exklusieve reportage: Shuar-Indianen in Ecuador vechten tegen hun onder gang „Apartheid is geen rassen vraagstuk maar een klassenvraagstuk" Aan ontwikkelingsgeld uit Holland zit plaksel. Bericht uit De Antillen Jongerenrubriek over eten Zend u mij gratis proefnummer BijEEN Naam: -a- Woonplaats: Opsturen naar 8i|EEN. Antwoordnr. 15, 5750 VB DEURNE Postzegel niet nodig. ADVERTENTIE waarin opgenomen: De Rotter dammer, met Dordta Dagblad, Nieuwe Haagse Courant met Nieuwe Leidee Courant Uitgave: Trouw/Kwartet BV Hoofdredacteur Jenze Tamminga Directeur mg. O Postma HOOFDKANTOOR Postbus 859 1000 AW Amsterdam Wibautstraat 131 Amsterdam tel 020-913456 Postgiro 66 00 00 Bank Ned Credtetbank Rekeningnr 23 00 12 574 REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT Postbus 948 3000 AX Rotterdam tei 010-115588 (abonnementen en bezorging) tel 010-115588 (redactie) tel 115700 (uitsluitend voor advertenties) Westblaak 4 Rotterdam REGIO DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101 2501 CC Oen Haag tel 070-469445 (abonnementen en bezorging) Iel 070-469445 (redactie) tel 070-468864 (uitsluitend voor advertenties) Parkstraat 22 Den Haag REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND (abonnementen en bezorging Postbus 3 8000 AA Zwolle tel 05200-17030 Melkmarkt 56 Zwolle Abonnementsprijzen Per maand 16.98 Per kwartaal 50,95 Per half jaar 101.90 Per jaar 201.60 Advertentietarieven op aanvraag Telefonische abonnemenienop- drachten (zie adressen boven) Opgave ta/miiebeochien 9-19 30 van maandag t'm vrijdag Op zondag van '8-20 uur tetef 020 913456 Opgave mmi-advertenties tel 020-936868 of schriftelijk aan Mmi-Adv afdeling, postbus 433 1000 AK AMSTERDAM Adreswijzingen uitsluitend schril lelijk aan onze Amsterdamse adressen door Pieter van der Ven AMSTERDAM De gedwon gen terugtrekking uit de poli tiek van de Amerikaanse je zuïet R. Drinan heeft onrust teweeggebracht onder andere politiek actieve priesters. In middels heeft een tweede priester, Robert Cornell, afge zien van een verkiezingscam pagne voor het Huis van Afge vaardigden. De vraag is nu gesteld of de pauselij ke acties tegen priesters in de politiek ook gericht is tegen vrouwelijke reli gieuzen die zo'n functie uitoefenen. Vooralsnog houden de Amerikaanse zusters het erop dat zij hun werk blijven doen. Zuster Barbara Sulli van blijft wethouder van Belmont City, zuster Platte in Saginaw City en zuster Carolyn Farrell burgemeester van Dubuque Als er al sprake is van een richtlijn dan lijkt deze toch gericht aan het adres van de priesters alleen. Dit be leid is als het ware de logische keerzij de van het weren van leken uit de min of meer ambtelijke taken in de kerk. Het Vaticaan wil een scherpe schei ding van priesters en leken, de een moet zover mogelijk van de stoel van de ander blijven. Tegelijk is er in de rk kerk een tegenstroom waarneem baar: onderscheid moet vooral prak tisch bepaald zijn. Ieder doet wat hij of zij kan, naar vermogen, naar de nood der tijden vereist of de gemeen schap vraagt. Het Vaticaan vreest dat zo het pries terschap steeds meer gezicht en ei genheid zal verliezen en dat er dan op de korte duur helemaal niemand meer bereid is zich de moeite en opof fering (celibaat) te getroosten voor zo'n vervaagd ambt. Van de andere kant meen men juist dat daar dan vruchtbare lessen uit getrokken moe ten worden. Onderscheid In „politieke activiteit" moet wel enig onderscheid gemaakt worden: over heidsfuncties, volksvertegenwoordi ging en minder officiële politieke ac tiviteit. van adviseur van Pinochet tot guerrillastrijder. De grootste te rughoudendheid valt te bespeuren waar het gaat om priesters in over heidsfuncties, al is in Nicaragua deze barrière ruim doorbroken met Ernes to Cardenal en Miguel D'Esoto, twee priesters, als minister. Vanouds liggen de mogelijkheden van priester-parlementariërs wat rui mer, voor wat betreft overig werk met meer of minder politieke kanten zijn de grenzen nog moeilijker te trekken, maar keer op keer maakt de paus duidelijk dat hij al te sterke politieke bemoeienis van priesters niet ziet zit ten. Van andere zijde zegt men daar entegen dat als de kerk voor de sa menleving nog iets te zeggen heeft, dan moet zij door haar meest directe vertegenwoordigers duidelijk de bek uitsteken in de belangrijke concrete maatschappelijke kwesties van het moment. Uitspraken voor vrede, mensenrechten en ontwapening en tegen armoede, onderdrukking en ra cisme zijn niet meer genoeg, zo vin den overtuigde priester-activisten. Er liggen in deze kwestie nog wel enige voetangels en klemmèn. In Amerika zou een conflict tussen de kerkleiding en een priester die zich niet uit de politiek laat zetten voer voor juristen opleveren, als de kerk leiding hem in de burgerrechtelijke sfeer zou aanpakken Boezem Voor wat de rk kerk zelf betreft liggen de zaken ook helemaal niet zo helder. Het is zelfs de vraag waarom de paus niet eerst de hand in eigen boezem steekt. De paus pleit voor scherpe scheiding van „kerk" en „staat, waar bij hij „kerk" ongeveer gelijk stelt met de „hiërarchie", want leken mo gen en moeten zich juist wel in de politiek mengen. Het Vaticaan zelf is echter een van de meest opvallende samensmeltingen van kerkelijkheid en statelijkheid die er zijn. Als staatshoofd spreekt de paus de Verenigde Naties toe en als staatshoofd zendt hij ambassadeurs (nuntii) naar regeringen om daar de plaatselijke bisschoppen te controle ren. een inmenging die van andere ambassadeurs nooit zou worden geduld. Deze nuntii, allemaal aan het Vati caanse Nijenrode getrainde politici, krijgen voor deze functie de bis schopswijding compleet met een niet-bestaand aartsbisdom. Het bis schopsambt wordt zodoende zeer in het politieke uitgerekt en verdund. Het apostelambt losgemaakt van plaatselijke gemeente en evangelie verkondiging en meer en meer gewor den tot een eretitel, het recht om je „excellentie" te laten noemen. Ook in de Vaticaanse burelen is het bis schopsambt aan carrièrezucht en an dere politieke inflatie onderhevig. Deze vermenging wordt in de rk kerk al tientallen jaren door velen erg be treurd. Het lijkt heel wat dringender geboden dit aan te pakken dan de individuele priester-parlementariër, die meent dat hij op zo'n wijze en op dat moment zich het meest dienst baar kan maken. Het is nog niet duidelijk of en in hoeverre er sprake is van richtlijnen die algemeen gaan gelden. Het PvdA- Kamerlid David van Ooijen voorziet niet dat ook hij zijn functie in de naaste toekomst zal moeten neer leggen. flOÏÏ bo e kenn i e u. w s Mink van RIJadIJk Hoor haar aan»? 2e druk, 108 bi* 12 75 De christenvrouw en de vrouwenl-emancpatie- beweging. „Het is te hopen dal velen het ruien leren het munt uil door een heldere betoogtrant en een overtuigende argumen tatie (PRISMA-Lectuurlnformatia) A. M. da Moor-RIngnalda Zing Ja nog wel eena? 2e druk. 80 blr geb 8.10 De schri|tster heeft de imsle toon getroffen om ronder breedsprakigheid met baar lezers tel kens een moment stil le staan Om signalen op te vangen urt de Bi|bef En dan toch rmgen ook als net tegen rit b'z 10.25 Een bijzonder diep ontroerend boek|e over de moeder van een groot germ, genen door de ogen van de nog |onge oudste dochter Frouwien ven der Vooren-Kuyper Vrouwenportretjes 32 biz 7.50 Gedichten die het geheel eigene, hel karakteristie ke van een bepaald vrouweli|k beroep weerge ven. Een scherpe opmerkingsgave en een levendig woordenspel zi|n de kenmerken van dit liinzinruge boek|e Verkntgbaar de boekhandel JJPJKOK KAMPEN Roepen tegen de wind in, over arbeid en samenleving, voor jonge ren, 23-26 mei, De Olde Vechte, Om men (tel. 05291-1963). De hoop van Israël, Israël bijbel landdag met o.a. Jb. Klein Haneveld, ds. J. A. Malgo, Gert en Hermien Timmerman, Hemelvaartsdag 15 mei 10-17 uur, IJsselhal, Zwolle. Inf. tel. 03486-1889. STUTTGART (PNHK) Een werk groep, samengesteld uit vertegen woordigers van de conferentie van Europese kerken (KEK) en van de commissie hulpverlening van de we reldraad van kerken (Cicarws) heeft in Boblingen bij Stuttgart 69 Europe se projecten goedgekeurd. Hiermee is ruim tien miljoen gulden gemoeid. De projecten hebben betrekking op steun aan groepen die voor arbeids migranten werken, op tractementen voor predikanten van minderheids kerken. bijdragen aan theologische instituten, centra voor volwassenen educatie en bejaardenzorg. In deze hulpverlening krijgen vooral de „landenprogramma's" veel aan dacht. Deze worden uitgevoerd in Ita lië, Portugal en Spanje. De kerken in die landen bepalen zelf hoe het geld besteed wordt. ADVERTENTIE Het fenomeen ran de EX-CALVINISTISCHE SCHRIJVERS Thema van het maartno. van VOORLOPIG: afscheid van hel calvinisme in de Nederlandse literatnnr. Vooral Maarten 't Hart en Jan Wolkers komen aan de orde. Maar ook: Maarten Biesheuvel, Gerrit Krol, Jan Siebelink, Ruiger Kopland e.a. Henk de Lange, Sietze Buning, Man et Herlê, Bernard Rootmensen en Trank van Ree belichten de auteurs vanuit verschillende gezichtshoeken, vooral vanuil het opgeven van hel geloof der vaderen. Hadden ze daann gelijk of ongelijk? Verder Niek Schuman over Van Gelder Papier ('Smeertaarten'), Gerard Rothuizen over 'held of lafaard' in de 2e wereldoorlog en ds. Jaap Gulmans over 22 'illegale' gastarbeiders in zijn doopsgezinde kerkje op het Amsterdamse Meerpad. Naam vraagt proefnummer/wil abonnement 4 f 32,60 per jaar (studenten f 23,05). Opzenden (in open envelop) aan Maandblad VOORLOPIG. Antw.no. 101, 2600 VC Delft. Geen postzegel. Dr. A. A. Spijkerboer noemt in Kerk en Theologie twee voorwaarden, waaraan het spreken van de kerk tot overheid en volk moet voldoen: Het eerste is dat je aan wat de synode zegt moeten kunnen horen dat het voortgekomen is uit een aandachtig luisteren naar de Bijbel.Een prevele- mentje over de Vader, de Zoon en de Geest aan het begin of aan het eind kan een stuk dat niet uit het getuige nis van de Bijbel geboren is met meer redden. Een echt kerkelijke uit spraak wordt gedragen en voortge stuwd door de getuigenis van de Bij bel. Het tweede criterium is, dat wat de kerk zegt niet al eerder door ande ren is gezegd: overheid en volk heb ben echt geen behoefte aan een na galm van wat er elders ook al wordt gezegd. Er zijn. denk ik. nog wel meer criteria, maar als je alleen al deze twee gebruikt, vallen er heel wat uit latingen van de synode van de laatste jaren door de mand. Ik heb in de kroniek van januari van dit jaar al mijn twijfels uitgesproken over het bijbelse karakter van het jongste ge schrift over de kernbewapening, en dat is dan nog een van de beste dingen die de synode de laatste tijd heeft gezegd. Het is in de laatste tijd immers zo. dat je, als je een beetje op de hoogte bent van wat er in de PvdA en de PPR omgaat, al een aardig idee hebt van wat de Heilige Geest in petto heeft. Dat zeg ik niet omdat ik wat tegen de PvdA en de PPR heb, want ik ben het nogal eens met deze partijen eens, maar dat zeg ik omdat de synode de droevige rol van een papegaai is gaan spelen. De brief te gen de neutronenbom van februari 1978, en de brief aan de regering te gen de nieuwe raketten, ook van no vember 1979. hadden zonder meer achterwege kunnen blijven. Breuk Uit het bevrijdingsnummer van In de Waagschaal dit fragment van de Delftse predikant Rens Kopmels: Voor een deel van de kerk beteken den de schokkende gebeurtenissen van de oorlogsjaren een ontdekking van de wereld, van de wereldgeschie denis, die onbarmhartig ons betrek kelijk rustige bestaan binnenviel. Er is dunkt ons een breuk tussen het voor oorlogse en het na-oorlogse ker kelijk leven, waar we nog steeds mee te maken hebben, die we nog altijd verwerken moeten. Moeilijke, maar belangrijke kerkhistorische materie! Onmiskenbaar is er een wending, een geestelijke mutatie in de kerk opge treden, die we historisch zullen moe ten lokaliseren in de oorlogstijd. Er is geen ongebroken continuïteit, maar al evenmin een scherp besef van de aard van de omslag, van een omzet ting. die ónder het oppervlak in de diépte plaats greep De ontrioi' van de wereld, het betrok)-' tegen wil en dank in de vanuit een tamelijk zei: nogal zelfgenoegzaam ven dót lijkt het eerste moeten. Samenhangend dissociatie van de hechte u. sprekende verbinding van de naam en de geschiedenis vart Jezus Chris tus en onze eigen christelijke cultuur. die „Christian way of life". Een ver storing van de cultus van het eigene. Het betekende niet minder dan een crisis van het christendom, van het christelijk en kerkelijk zelfverstaan. Een crisis die nog steeds gaande is en die ook dat deel van de kerk. het grootste deel. dat de kraag opzette en de bui liet overdrijven, tenslotte niet onberoerd zou laten. Het kon daarbij minstens twee kanten op. De ontdek king van de wereldgeschiedenis deed velen na een aanvankelijke presti- ge-stijging van de kerk tenslotte het geloof verliezen, de kerk verlaten, soms onder passende theologische begeleidingsmuziek. Of die wereld ontdekking deed sommigen het evan gelie nieuw, verrassend nieuw soms. hóren. Want het oude en vertrouwde laat zich niet rechtstreeks doortrek ken voor wie de oorlog aan de lijve ervaren of in de geest heeft meege maakt. Dat het evangelie een ons vréémde boodschap is werd al eerder verkondigd en beleden, maar het werd onder invloed van de oorlogser varingen en het betrokken raken in de wereldgeschiedenis pas goed be seft. Of niet beseft, maar dat bete kent dat het christelijk geloof met een zekere noodwendigheid achter blijft in een voorgoed verleden tijd. vastgehecht als het lijkt aan een tijd. aan een wijze van leven en denken, die niet meer de onze kón zijn Van de armen fir A G. Honing In de Gerefor- rle Kerkbode van Rotterdam en •ving: gemeente wordt in de brieven van Paulus enige malen „lichaam van Christus" genoemd We hebben dat vaak verstaan als een omschrijving van de nauwe gemeenschap, die er bestaat tussen de Heer en de zijnen, en ook tussen de gemeenteleden on derling. En dat wordt er ook zeker wel mee bedoeld door de apostel. Maar het betekent ook nog meer. In zijn lichaam heeft Christus zich gegeven voor de wereld. Zo is beslist ook tot uitdrukking gebracht door Paulus met deze naam voor de gemeente, „lichaam van Christus", dat de ge meente het grote voorrecht heeft ge kregen te mogen zijn: lichaam van iChristus voor de wereld. Maar hoe *doe je dat in de verwarrende, zelfs verbijsterende werkelijkheid van de grote stad? Hoe kun je daar samen nog de weg vinden om van uit de levende Heer iets te zijn in je wijk voor je buren? Zijn er nog mogelijk heden over gebleven om ons geloof, om de Heer ter sprake te brengen in de grote stadssamenleving? We heb ben wel een massa van de aanwezige mogelijkheden door or .ze levenswijze geblokkeerd. Door ons naar binnen gekeerd zijn als gemeente. Door ons drukke bezig zijn met onze eigen za ken. Door ons weinig te storten in de actuele vragen en de actuele vreug den en noden van de mensen. Door ons weinig inspringen voor degenen, die de dupe worden van onze leefge woonten en sEunenlevingsstructuren. Door ons sanctioneren van de stand van zaken (wet en orde!) en ons ge brek aan kritische zin tegenover al het onrecht. Wat hebben we eigenlijk gedaan voor de vreemdeling, de ver eenzaamde en de verdrukte? Mis schien hebben we van uit onze over dadige weelde nog wel wat stuntelige (hoogmoedige?) pogingen gedaan om kerk voor de armen te zijn. Maar kerk van de armen? Wie is er op het idee gekomen Als er iemand op ge komen was. zouden we het een heel raar idee gevonden hebben. En aan dat alles hebben we met ons theologi sche bedrijf niet weinig schuld gehad. Dat is veel te weinig reflectie op het christelijk handelen. Briefing Ds. A. H. Algra in Opbouw (Ned. geref. kerken): Ik geloof dat we onze samenkomsten wel eens vergelijken konden met een „briefing". U hebt dat gezien in oor logsfilms. Voordat een eskader uit vliegt, komen de vliegers bijeen in een lokaal. Daar hangen grote kaar ten en mannen van de strategie, die zelf niet meevliegen zullen, wijzen de doelen aan en de route erheen. Ze markeren de plaatsen waar het ge vaarlijk zal zijn en wensen tenslotte de vliegers een goede reis. Tijdens die briefing wordt door de vliegers alleen maar geluisterd. Iemand stelt nog een vraag; dat Ts dan alles. Daarna komt het pas. als ze op weg zijn. Dan wordt hun weg en werk gedirigeerd en gemotiveerd door wat gezegd werd in het lokaal op hun basis. Verschil Tot slot Bas de Gaay Fortman in De Gereformeerde Vrouw: Het woord „kerk" verbind ik niet meteen met synodes, pausen, bis schoppen en dominees, maar met een gemeenschap waar ik zelf bij hoor Dat kerkbegrip is ons met de paple pel ingegoten Daarom maken gere formeerden zich ook niet zo gemak kelijk los van de kerk. Als katholie ken over de kerk spreken is het vaak duidelijk dat zij allemaal instellingen bedoelen waar ze zelf niets mee te maken hebben Voor ons daarente gen geldt: „De kerk. dat zijn wij zelf" "IC', Nog zie ik me op de morgen vanj verschrikkelijke dag in 1940 door straten van het kleine stadje ga* ve Morgens had het geronk van de W2 Stuka's me gewekt. In de verwan dr van het verkeren tussen waken «Tg slapen dacht ik eerst aan het gelui van een smederij in een plaatsje) ik dat laatste weekend gepreekt) Het bleek anders te zijn. Boven u het dakraampje hingen we te kijiw?e naar de grauw roofvogels die ovq n£ land kwamen. Er kwam een grot* emotie over me. Nu was het zover 5 oorlog. Wat betekende het? Ik gij, terug naar m'n kamer om te biddtga" Ik dacht dat dót in ieder geval 't en eerste moest zijn. Ik herinner mei-,, meer wat ik gezegd heb. De geluk in huis en daarbuiten riepen mij me snel aan te kleden. En evenU stond ik buiten. De oorlog speeldj zich voor onze begrippen af een ti ?_e. kilometer verder, langs de grote 5: snelweg. Op weg daarheen waai en waartoe? vielen de eerste bommen die ons in een willekeur huis deden schuilen, onder de trj, want daar was ieder huis 't sterkt Toen het even stiller werd ginge verder. Aan de rand van het stat kwamen de eerste auto's met gewonden ons tegemoet. Een jond soldaat uit Friesland, die bij mijoj catechisatie was, met een grote»; aan z'n hoofd. En nog meer gewonden. In enkele uren was het[J ziekenhuisje vol. De geruchten kwamen op gang, naast de angstaanjagende radiomeldingen V van parachutisten en Duitse soldi die verkleed als weet ik wat niet al tot pastoors toe, snoepgoed uitdeelden dat vergiftigd was. Eet complete angststemming. En late de dag de eerste evacué's uit de Betuwe. Zo begon het. Een dag die nooit vergeet Een dag die nooit m terugkomen. Voor geen mens in t« denken als we vandaag weer zoieti zouden beginnen en dan met hetti dat we nu hebben. Dan zal er noon meer iemand zijn die veertig jaar later vertelt hoe hij wakker werd. Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen te Vroomshoop: S. J. nen te Ferwerd; te Genemuiden: Hendriks te Zuilichem en Nieu* te Nieuw-Loosdrecht: J. T. W. Q te Vianen. Afscheid van Arnhem: W. C. F wegens emeritaat. GEREF. KERKEN Beroepen te Hallum: W. Praam te Nieuweroord. Aangenomen naar Utrecht voc evangelische universiteitsgeme mevr. A. W. Rijpkema. kand. all naar Vlissingen: G. Kalksma t< venter en Deventer-West. GEREF. KERKEN (VRIJG.) Beroepen te Bergentheim: C. Bid Groningen-Noord; te Axel: J. Ba dorff te Bodegraven-Alphen al Rijn; te Sliedrecht en te Almkl Breda: B. Luiten, kand. te KamJ Aangenomen naar Hoek: H. vl Berg. kand. te Hoogeveen. diel dankte voor Bergschenhoek. Brl op Langedijk, Lemelerveld, IJ» muiden. Zwartsluis en Zuidwoj (Gr.). Beroepbaar: kand. F. van der Fj Jan van Arkelstraat 90, Kama (verb. ber.). GEREF. GEM. IN NED. Beroepen te IJsselmuiden: J Groot te Rijssen. BAPT. GEMEENTEN Aangenomen naar Emmen: J. M. A d. Vlugt kand. te Alphen a. d. Rt DOOPSGEZ. GEMEENTEN Afscheid van Heerenveen: T. Hoi slag wegens vervroegd emeritaat. Prof. N. T. Bakker De raad van de protestantse theok sche faculteit te Brussel heeft Eindhovense studentenpredikant N T Bakker benoemd tot gewö hoogleraar. Dr Bakker geeft al sin 1977 les aan de Brusselse faculti Met ingang van het academisch j> 1980 zal hij als gewoon hooglen dogmatiek, filosofie en hermeneuti (uitlegkunde) doceren. De naam v dr. Bakker is herhaaldelijk gcnoen (met die van dr G H. ter Schegget' de vacature-prof dr K. Strijd s gemeentelijke universiteit te A sterdam Ds. T. van Weelie Ds. T van Weelie. hoofd van de aW ling werelddiakonaat van de Ne# landse hervormde kerk. zal per 1 gustus zijn functie neerleggen Hi, dan zestig jaar en maakt gebruik* de mogelijkheid van vervroegde pg sionering. Sinds 1956 is hij bij werelddiakonaat werkzaam Dal voor was hij tien jaar zendingsprtj kant. Per 1 april 1981 zal ook secretaris voor algemene zaken* de generale diakonale raad der W vormde kerk. mr E. Gerritsen. pensioengerechtigde leeftijd befl ken en zijn werk neerleggen Op zoek naar de bron. 16-18 Den Alerdinck, Laag Zuthem l» 05290-541). Oecumene, voorjaarsconferf"11 International Ecumenical Fell'1 ship. afd. Nederland m.m.v. prol A. Jelsma, 30 mei 1 juni. Zwan" hof, Zenderen. Inl. tel. 020-71820

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 2