Als bij intuïtie wist ze: hier dreigt gevaar
Rome tegen vervaging
van het priesterambt
BijEEN
Trouw
voorlopig
Geen mars van kerkleiders
Conferenties
Tien miljoen voor
minderheidskerken
UIT DE KERKBLADEN
De synode
in de rol van
een papegaai
VANDAAC
VOORBIJGANG!
ZATERDAG 10 MEI 1980
door A. J. Klei
In de Hema stond ik moeizaam een paar
zojuist door mij aangeschafte keukenrollen
in een plastic tas te wurmen, toen ik op de
schouder getikt werd. Ik keek op en zag een
collega, die ik al jaren niet meer ontmoet
had. Hij was bij de krant weggegaan om
zich te wijden aan het schrijven van
teksten, die de mensheid ertoe moesten
overhalen, een bepaald merk soep te gaan
gebruiken.
We maakten een praatje Ik herinnerde mij
dat hij één zoon had, Henk genaamd, en
vroeg of deze al getrouwd was. Om te laten
merken dat het moderne leven voor mij
geen geheimen heeft, voegde ik eraan toe:
Of woont-ie soms samen met een vriendin
of een vriend''
De ander schudde het hoofd Nee, Henk was
gewoon getrouwd. Tenminste, wat je
gewoon noemt
Hoe zo?, informeerde ik.
Het bleek dat de jongeman nog geen week
terug in 't huwelijk was getreden met een
rooms meisje en mijn collega verklaarde
dat hij als goed-hervormd persoon nog niet
zo ver was. dat hij dit gewoon vond. Toen
llcnk er voor 't eerst mee aankwam
Ik viel in: Toen wist jij als bij intuïtie: hier
dreigt gevaar!
Hij keek me verbaasd aan. Hoe bedoel je?
Ik maakte een handgebaar: Niets, laat
maar. Onzin.
Maar ik sprak geen onzin, ik citeerde een zin
uit de roman „Naar Zijn wil", die me ter
lezing was toegestuurd door een bevriende
uitgever Deze had „Naar Zijn wil" voor een
kwartje gekocht op een bazar ten bate van
mede-gelovigen in een arm land, die met
deze aankoop dus weer aanzienlijk verder
geholpen zijn.
Ter verklaring van zijn zending zei mijn
vriend, het nuttig te oordelen dat ik kennis
nam van werk. vervaardigd in de tijd, dat
protestantse auteurs nog wisten, hoe ze
schapen en bokken dienden te
onderscheiden en van elkaar te scheiden.
Hij vertelde dat „Naar Zijn wil", geschreven
door een zekere Paula, in het begin van de
jaren twintig uitgegeven was door E. J.
Bosch te Amsterdam (later de Bosch van
Bosch Keuning te Baam).
Hoofdpersoon in „Naar Zijn wil" is de
dokterszoon Paul van Dalen en de ellende
begint reeds op pagina acht. In 't bijzijn
van hun moeder roept een jonger broertje
tegen Paul: „Henny Beisma zei, dat jij met
zijn zusje liep
Dit geeft mevrouw Van Dalen „stof tot
nadenken". Want: „Waren de Beisma's niet
streng Roomsch-Katholiek en was daar
geen meisje van Pauls leeftijd? Als bij
intuïtie wist ze: hier dreigt gevaar."
Later praat ze er met Paul over: „Wat haal
je toch in je hoofd, jongen? Dacht je nu dat
de Beisma's hun kind aan een
niet-Roomsche afstonden? En zou je er
werkelijk toe kunnen besluiten een
Roomsche vrouw te nemen? Heeft onze
opvoeding dat uitgewerkt? Zou je je ouders
dat verdriet kunnen doen?"
De zaak beangstigt mevrouw Van Dalen.
Paul vraagt: „Wat beangst u, moeder?" En
zij antwoordt: „Te weten, mijn jongen, dat
je je hand hebt uitgestrekt naar een
verboden vrucht."
De lezer van het boek wordt ook
voorgehouden, wat er aan Rome mankeert.
Daar bidden ze bij voorbeeld tot
„verstorven heiligen", hetgeen natuurlijk
niets uithaalt. Wel moeten de Van Dalens
vaststellen: „Welk een macht bezit Rome
om èn ouders én kind zoo te beïnvloeden".
Immers, het meisje Beisma is bestemd voor
't klooster en dat gaat door. ook al staat er
een vrijer op de stoep.
Men zag vragen: hoe loopt dit af?
Droevig, zeer droevig. Schrijfster Paula
pakt de zaken hardhandig aan, ze laat
Pauls beminde binnen de kortste keren
geheel wegkwijnen en stuurt Paul naar het
buitenland, waar hij een geslachtsziekte
oploopt, als gevolg waarvan hij nog maar
enkele maanden te leven heeft in een
rolstoel.
Dat het meisje sterft, wordt ons in „Naar
Zijn wil" even gevoelvol als duidelijk
meegedeeld. Naar die verschrikkelijke
ziekte van Paul moeten we min of meer
raden aan de hand van zeer behoedzaam
verstrekte gegevens. Paul is „vurig", de
verleidingen in den vreemde zijn talrijk, je
verneemt niets van een auto-ongeluk of zo
en tóch die rolstoelEnfin, zo ben ik
erachter gekomen.
Dit alles heb ik Henks vader in de Hema
niet verteld. Ik zei alleen dat je nog beter
een meisje kon hebben dat rooms was dan
eentje die niks was. Bemoedigd ging hij
verder.
ADVERTENTIE.
OEKUMENISCHE REISSTICHTING „THflCIR"
De belevenis van Israël mag u niet missen!
Wi| brengen u optimaal verzorgde rondreizen
(o a 4-sterrenhotets-nederlands sprekende gidsen etc
waarin alle aspecten van „het land aan de orde komen
Verder unieke rondreizen in
Egypte (met en zonder Nijlcruise) Turkije - Griekenland/Rome
Alle reizen het gehele laar door
Vrseg geheel vrijblijvend onze brochure
Thecir, Europalaan 14. 3844 AV Harderwijk. Tel.. 03410-21989.
(U mag ons ook s avonds en op zaterdag bellen Wij zi|n maar klein,
daarom moeten we beter ons best doen')
ADVERTENTIE
Van onze correspondent
HAMMANSKRAAL In een „histo
rische" stemming heeft de Zuidafri-
kaanse raad van kerken met 18 tegen
17 stemmen een voorstel verworpen
om een protestmars te houden naar
het naburige Pretoria. De mars zou
een openlijke uitdaging geweest zijn
van de regering en een eerste daad
van weloverwogen „burgerlijke onge-
hoorzaamheid
Het was de bedoeling, om per auto
van Hammans kraal naar het Kerk
plein in het hartje van Pretoria te
gaan en daar een gebedsdienst te
houden.
Daarna zou men in groepjes
naar de kantoren van de diverse ker
ken gaan om daar het actieprogram
van het verboden ANC op de deuren
te spijkeren, zoals een Maarten Lu
ther dat deed met zijn 95 stellingen in
Wittenberg. Vervolgens zou men dan
naar Kaapstad gaan om hetzelfde
progTam aan premier Botha te over
handigen.
Een Doek voor aMe meisjes en tongens o«e gaan werken sluoeren of
op kamers gaan wonen Een boek ook voor de ouders van deze pnge
mensen die zWtstanchg gaan leven He» geeft gesprekken weer en
geefl aanzetten lot verder pralen over die vaak moe*|ke maar
Deskssende periode Moderne opzei mei vele tekeningen
pbk. 14.90
11AAR GA JE DAV.
Postbus 84176, 2508 AD 's-Gravenhage
ADVERTENTIE
In BijEEN ontmoet je mensen,
gemeenschappen en volken van overal
Maandblad BijEEN, geïllustreerd. ma
gazine, 48 pag. met veel foto's in kleur
In het meinummer Missionariseen
zeer skeptisch over Nederlandse sy
node „Het celibaat7 Dat wordt door de
mensen hier helemaal rëst geloofd"
Exklusieve reportage: Shuar-Indianen
in Ecuador vechten tegen hun onder
gang „Apartheid is geen rassen
vraagstuk maar een klassenvraagstuk"
Aan ontwikkelingsgeld uit Holland
zit plaksel. Bericht uit De Antillen
Jongerenrubriek over eten
Zend u mij gratis proefnummer BijEEN
Naam: -a-
Woonplaats:
Opsturen naar 8i|EEN. Antwoordnr. 15,
5750 VB DEURNE Postzegel niet nodig.
ADVERTENTIE
waarin opgenomen: De Rotter
dammer, met Dordta Dagblad,
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidee Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tamminga
Directeur mg. O Postma
HOOFDKANTOOR
Postbus 859
1000 AW Amsterdam
Wibautstraat 131 Amsterdam
tel 020-913456
Postgiro 66 00 00
Bank Ned Credtetbank
Rekeningnr 23 00 12 574
REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT
Postbus 948
3000 AX Rotterdam
tei 010-115588 (abonnementen
en bezorging)
tel 010-115588 (redactie)
tel 115700 (uitsluitend voor
advertenties)
Westblaak 4
Rotterdam
REGIO DEN HAAG/LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Oen Haag
tel 070-469445
(abonnementen en bezorging)
Iel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advertenties)
Parkstraat 22 Den Haag
REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND
(abonnementen en bezorging
Postbus 3
8000 AA Zwolle
tel 05200-17030
Melkmarkt 56 Zwolle
Abonnementsprijzen
Per maand 16.98
Per kwartaal 50,95
Per half jaar 101.90
Per jaar 201.60
Advertentietarieven op
aanvraag
Telefonische abonnemenienop-
drachten (zie adressen boven)
Opgave ta/miiebeochien 9-19 30
van maandag t'm vrijdag Op
zondag van '8-20 uur tetef 020
913456
Opgave mmi-advertenties tel
020-936868 of schriftelijk aan
Mmi-Adv afdeling, postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adreswijzingen uitsluitend schril
lelijk aan onze Amsterdamse
adressen
door Pieter van der Ven
AMSTERDAM De gedwon
gen terugtrekking uit de poli
tiek van de Amerikaanse je
zuïet R. Drinan heeft onrust
teweeggebracht onder andere
politiek actieve priesters. In
middels heeft een tweede
priester, Robert Cornell, afge
zien van een verkiezingscam
pagne voor het Huis van Afge
vaardigden.
De vraag is nu gesteld of de pauselij
ke acties tegen priesters in de politiek
ook gericht is tegen vrouwelijke reli
gieuzen die zo'n functie uitoefenen.
Vooralsnog houden de Amerikaanse
zusters het erop dat zij hun werk
blijven doen. Zuster Barbara Sulli
van blijft wethouder van Belmont
City, zuster Platte in Saginaw City en
zuster Carolyn Farrell burgemeester
van Dubuque
Als er al sprake is van een richtlijn
dan lijkt deze toch gericht aan het
adres van de priesters alleen. Dit be
leid is als het ware de logische keerzij
de van het weren van leken uit de min
of meer ambtelijke taken in de kerk.
Het Vaticaan wil een scherpe schei
ding van priesters en leken, de een
moet zover mogelijk van de stoel van
de ander blijven. Tegelijk is er in de
rk kerk een tegenstroom waarneem
baar: onderscheid moet vooral prak
tisch bepaald zijn. Ieder doet wat hij
of zij kan, naar vermogen, naar de
nood der tijden vereist of de gemeen
schap vraagt.
Het Vaticaan vreest dat zo het pries
terschap steeds meer gezicht en ei
genheid zal verliezen en dat er dan op
de korte duur helemaal niemand
meer bereid is zich de moeite en opof
fering (celibaat) te getroosten voor
zo'n vervaagd ambt. Van de andere
kant meen men juist dat daar dan
vruchtbare lessen uit getrokken moe
ten worden.
Onderscheid
In „politieke activiteit" moet wel enig
onderscheid gemaakt worden: over
heidsfuncties, volksvertegenwoordi
ging en minder officiële politieke ac
tiviteit. van adviseur van Pinochet
tot guerrillastrijder. De grootste te
rughoudendheid valt te bespeuren
waar het gaat om priesters in over
heidsfuncties, al is in Nicaragua deze
barrière ruim doorbroken met Ernes
to Cardenal en Miguel D'Esoto, twee
priesters, als minister.
Vanouds liggen de mogelijkheden
van priester-parlementariërs wat rui
mer, voor wat betreft overig werk met
meer of minder politieke kanten zijn
de grenzen nog moeilijker te trekken,
maar keer op keer maakt de paus
duidelijk dat hij al te sterke politieke
bemoeienis van priesters niet ziet zit
ten. Van andere zijde zegt men daar
entegen dat als de kerk voor de sa
menleving nog iets te zeggen heeft,
dan moet zij door haar meest directe
vertegenwoordigers duidelijk de bek
uitsteken in de belangrijke concrete
maatschappelijke kwesties van het
moment. Uitspraken voor vrede,
mensenrechten en ontwapening en
tegen armoede, onderdrukking en ra
cisme zijn niet meer genoeg, zo vin
den overtuigde priester-activisten.
Er liggen in deze kwestie nog wel
enige voetangels en klemmèn. In
Amerika zou een conflict tussen de
kerkleiding en een priester die zich
niet uit de politiek laat zetten voer
voor juristen opleveren, als de kerk
leiding hem in de burgerrechtelijke
sfeer zou aanpakken
Boezem
Voor wat de rk kerk zelf betreft liggen
de zaken ook helemaal niet zo helder.
Het is zelfs de vraag waarom de paus
niet eerst de hand in eigen boezem
steekt. De paus pleit voor scherpe
scheiding van „kerk" en „staat, waar
bij hij „kerk" ongeveer gelijk stelt
met de „hiërarchie", want leken mo
gen en moeten zich juist wel in de
politiek mengen.
Het Vaticaan zelf is echter een van de
meest opvallende samensmeltingen
van kerkelijkheid en statelijkheid die
er zijn. Als staatshoofd spreekt de
paus de Verenigde Naties toe en als
staatshoofd zendt hij ambassadeurs
(nuntii) naar regeringen om daar de
plaatselijke bisschoppen te controle
ren. een inmenging die van andere
ambassadeurs nooit zou worden
geduld.
Deze nuntii, allemaal aan het Vati
caanse Nijenrode getrainde politici,
krijgen voor deze functie de bis
schopswijding compleet met een
niet-bestaand aartsbisdom. Het bis
schopsambt wordt zodoende zeer in
het politieke uitgerekt en verdund.
Het apostelambt losgemaakt van
plaatselijke gemeente en evangelie
verkondiging en meer en meer gewor
den tot een eretitel, het recht om je
„excellentie" te laten noemen. Ook in
de Vaticaanse burelen is het bis
schopsambt aan carrièrezucht en an
dere politieke inflatie onderhevig.
Deze vermenging wordt in de rk kerk
al tientallen jaren door velen erg be
treurd. Het lijkt heel wat dringender
geboden dit aan te pakken dan de
individuele priester-parlementariër,
die meent dat hij op zo'n wijze en op
dat moment zich het meest dienst
baar kan maken.
Het is nog niet duidelijk of en in
hoeverre er sprake is van richtlijnen
die algemeen gaan gelden. Het PvdA-
Kamerlid David van Ooijen voorziet
niet dat ook hij zijn functie in de
naaste toekomst zal moeten neer
leggen.
flOÏÏ bo e kenn i e u. w s
Mink van RIJadIJk
Hoor haar aan»?
2e druk, 108 bi* 12 75
De christenvrouw en de vrouwenl-emancpatie-
beweging. „Het is te hopen dal velen het
ruien leren het munt uil door een heldere
betoogtrant en een overtuigende argumen
tatie
(PRISMA-Lectuurlnformatia)
A. M. da Moor-RIngnalda
Zing Ja nog wel eena?
2e druk. 80 blr geb 8.10
De schri|tster heeft de imsle toon getroffen om
ronder breedsprakigheid met baar lezers tel
kens een moment stil le staan Om signalen op
te vangen urt de Bi|bef En dan toch rmgen ook
als net tegen rit
b'z 10.25
Een bijzonder diep ontroerend boek|e over de
moeder van een groot germ, genen door de
ogen van de nog |onge oudste dochter
Frouwien ven der Vooren-Kuyper
Vrouwenportretjes
32 biz 7.50
Gedichten die het geheel eigene, hel karakteristie
ke van een bepaald vrouweli|k beroep weerge
ven. Een scherpe opmerkingsgave en een
levendig woordenspel zi|n de kenmerken van
dit liinzinruge boek|e
Verkntgbaar
de boekhandel
JJPJKOK KAMPEN
Roepen tegen de wind in, over
arbeid en samenleving, voor jonge
ren, 23-26 mei, De Olde Vechte, Om
men (tel. 05291-1963).
De hoop van Israël, Israël bijbel
landdag met o.a. Jb. Klein Haneveld,
ds. J. A. Malgo, Gert en Hermien
Timmerman, Hemelvaartsdag 15 mei
10-17 uur, IJsselhal, Zwolle. Inf. tel.
03486-1889.
STUTTGART (PNHK) Een werk
groep, samengesteld uit vertegen
woordigers van de conferentie van
Europese kerken (KEK) en van de
commissie hulpverlening van de we
reldraad van kerken (Cicarws) heeft
in Boblingen bij Stuttgart 69 Europe
se projecten goedgekeurd. Hiermee is
ruim tien miljoen gulden gemoeid.
De projecten hebben betrekking op
steun aan groepen die voor arbeids
migranten werken, op tractementen
voor predikanten van minderheids
kerken. bijdragen aan theologische
instituten, centra voor volwassenen
educatie en bejaardenzorg.
In deze hulpverlening krijgen vooral
de „landenprogramma's" veel aan
dacht. Deze worden uitgevoerd in Ita
lië, Portugal en Spanje. De kerken in
die landen bepalen zelf hoe het geld
besteed wordt.
ADVERTENTIE
Het fenomeen ran de
EX-CALVINISTISCHE
SCHRIJVERS
Thema van het maartno. van
VOORLOPIG: afscheid van hel
calvinisme in de Nederlandse
literatnnr. Vooral Maarten 't Hart en Jan
Wolkers komen aan de orde. Maar ook:
Maarten Biesheuvel, Gerrit Krol, Jan
Siebelink, Ruiger Kopland e.a.
Henk de Lange, Sietze Buning, Man et
Herlê, Bernard Rootmensen en Trank
van Ree belichten de auteurs vanuit
verschillende gezichtshoeken, vooral
vanuil het opgeven van hel geloof
der vaderen. Hadden ze daann gelijk
of ongelijk?
Verder Niek Schuman over Van
Gelder Papier ('Smeertaarten'),
Gerard Rothuizen over 'held of
lafaard' in de 2e wereldoorlog en
ds. Jaap Gulmans over 22 'illegale'
gastarbeiders in zijn doopsgezinde
kerkje op het Amsterdamse Meerpad.
Naam
vraagt proefnummer/wil abonnement
4 f 32,60 per jaar (studenten f 23,05).
Opzenden (in open envelop) aan
Maandblad VOORLOPIG. Antw.no. 101,
2600 VC Delft. Geen postzegel.
Dr. A. A. Spijkerboer noemt in Kerk
en Theologie twee voorwaarden,
waaraan het spreken van de kerk tot
overheid en volk moet voldoen:
Het eerste is dat je aan wat de synode
zegt moeten kunnen horen dat het
voortgekomen is uit een aandachtig
luisteren naar de Bijbel.Een prevele-
mentje over de Vader, de Zoon en de
Geest aan het begin of aan het eind
kan een stuk dat niet uit het getuige
nis van de Bijbel geboren is met meer
redden. Een echt kerkelijke uit
spraak wordt gedragen en voortge
stuwd door de getuigenis van de Bij
bel. Het tweede criterium is, dat wat
de kerk zegt niet al eerder door ande
ren is gezegd: overheid en volk heb
ben echt geen behoefte aan een na
galm van wat er elders ook al wordt
gezegd. Er zijn. denk ik. nog wel meer
criteria, maar als je alleen al deze
twee gebruikt, vallen er heel wat uit
latingen van de synode van de laatste
jaren door de mand. Ik heb in de
kroniek van januari van dit jaar al
mijn twijfels uitgesproken over het
bijbelse karakter van het jongste ge
schrift over de kernbewapening, en
dat is dan nog een van de beste
dingen die de synode de laatste tijd
heeft gezegd. Het is in de laatste tijd
immers zo. dat je, als je een beetje op
de hoogte bent van wat er in de PvdA
en de PPR omgaat, al een aardig idee
hebt van wat de Heilige Geest in
petto heeft. Dat zeg ik niet omdat ik
wat tegen de PvdA en de PPR heb,
want ik ben het nogal eens met deze
partijen eens, maar dat zeg ik omdat
de synode de droevige rol van een
papegaai is gaan spelen. De brief te
gen de neutronenbom van februari
1978, en de brief aan de regering te
gen de nieuwe raketten, ook van no
vember 1979. hadden zonder meer
achterwege kunnen blijven.
Breuk
Uit het bevrijdingsnummer van In de
Waagschaal dit fragment van de
Delftse predikant Rens Kopmels:
Voor een deel van de kerk beteken
den de schokkende gebeurtenissen
van de oorlogsjaren een ontdekking
van de wereld, van de wereldgeschie
denis, die onbarmhartig ons betrek
kelijk rustige bestaan binnenviel. Er
is dunkt ons een breuk tussen het
voor oorlogse en het na-oorlogse ker
kelijk leven, waar we nog steeds mee
te maken hebben, die we nog altijd
verwerken moeten. Moeilijke, maar
belangrijke kerkhistorische materie!
Onmiskenbaar is er een wending, een
geestelijke mutatie in de kerk opge
treden, die we historisch zullen moe
ten lokaliseren in de oorlogstijd. Er is
geen ongebroken continuïteit, maar
al evenmin een scherp besef van de
aard van de omslag, van een omzet
ting. die ónder het oppervlak in de
diépte plaats greep De ontrioi'
van de wereld, het betrok)-'
tegen wil en dank in de
vanuit een tamelijk zei:
nogal zelfgenoegzaam
ven dót lijkt het eerste
moeten. Samenhangend
dissociatie van de hechte u.
sprekende verbinding van de naam
en de geschiedenis vart Jezus Chris
tus en onze eigen christelijke cultuur.
die „Christian way of life". Een ver
storing van de cultus van het eigene.
Het betekende niet minder dan een
crisis van het christendom, van het
christelijk en kerkelijk zelfverstaan.
Een crisis die nog steeds gaande is en
die ook dat deel van de kerk. het
grootste deel. dat de kraag opzette en
de bui liet overdrijven, tenslotte niet
onberoerd zou laten. Het kon daarbij
minstens twee kanten op. De ontdek
king van de wereldgeschiedenis deed
velen na een aanvankelijke presti-
ge-stijging van de kerk tenslotte
het geloof verliezen, de kerk verlaten,
soms onder passende theologische
begeleidingsmuziek. Of die wereld
ontdekking deed sommigen het evan
gelie nieuw, verrassend nieuw soms.
hóren. Want het oude en vertrouwde
laat zich niet rechtstreeks doortrek
ken voor wie de oorlog aan de lijve
ervaren of in de geest heeft meege
maakt. Dat het evangelie een ons
vréémde boodschap is werd al eerder
verkondigd en beleden, maar het
werd onder invloed van de oorlogser
varingen en het betrokken raken in
de wereldgeschiedenis pas goed be
seft. Of niet beseft, maar dat bete
kent dat het christelijk geloof met
een zekere noodwendigheid achter
blijft in een voorgoed verleden tijd.
vastgehecht als het lijkt aan een tijd.
aan een wijze van leven en denken,
die niet meer de onze kón zijn
Van de armen
fir A G. Honing In de Gerefor-
rle Kerkbode van Rotterdam en
•ving:
gemeente wordt in de brieven van
Paulus enige malen „lichaam van
Christus" genoemd We hebben dat
vaak verstaan als een omschrijving
van de nauwe gemeenschap, die er
bestaat tussen de Heer en de zijnen,
en ook tussen de gemeenteleden on
derling. En dat wordt er ook zeker wel
mee bedoeld door de apostel. Maar
het betekent ook nog meer. In zijn
lichaam heeft Christus zich gegeven
voor de wereld. Zo is beslist ook tot
uitdrukking gebracht door Paulus
met deze naam voor de gemeente,
„lichaam van Christus", dat de ge
meente het grote voorrecht heeft ge
kregen te mogen zijn: lichaam van
iChristus voor de wereld. Maar hoe
*doe je dat in de verwarrende, zelfs
verbijsterende werkelijkheid van de
grote stad? Hoe kun je daar samen
nog de weg vinden om van uit de
levende Heer iets te zijn in je wijk
voor je buren? Zijn er nog mogelijk
heden over gebleven om ons geloof,
om de Heer ter sprake te brengen in
de grote stadssamenleving? We heb
ben wel een massa van de aanwezige
mogelijkheden door or .ze levenswijze
geblokkeerd. Door ons naar binnen
gekeerd zijn als gemeente. Door ons
drukke bezig zijn met onze eigen za
ken. Door ons weinig te storten in de
actuele vragen en de actuele vreug
den en noden van de mensen. Door
ons weinig inspringen voor degenen,
die de dupe worden van onze leefge
woonten en sEunenlevingsstructuren.
Door ons sanctioneren van de stand
van zaken (wet en orde!) en ons ge
brek aan kritische zin tegenover al
het onrecht. Wat hebben we eigenlijk
gedaan voor de vreemdeling, de ver
eenzaamde en de verdrukte? Mis
schien hebben we van uit onze over
dadige weelde nog wel wat stuntelige
(hoogmoedige?) pogingen gedaan om
kerk voor de armen te zijn. Maar kerk
van de armen? Wie is er op het idee
gekomen Als er iemand op ge
komen was. zouden we het een heel
raar idee gevonden hebben. En aan
dat alles hebben we met ons theologi
sche bedrijf niet weinig schuld gehad.
Dat is veel te weinig reflectie op het
christelijk handelen.
Briefing
Ds. A. H. Algra in Opbouw (Ned.
geref. kerken):
Ik geloof dat we onze samenkomsten
wel eens vergelijken konden met een
„briefing". U hebt dat gezien in oor
logsfilms. Voordat een eskader uit
vliegt, komen de vliegers bijeen in
een lokaal. Daar hangen grote kaar
ten en mannen van de strategie, die
zelf niet meevliegen zullen, wijzen de
doelen aan en de route erheen. Ze
markeren de plaatsen waar het ge
vaarlijk zal zijn en wensen tenslotte
de vliegers een goede reis. Tijdens die
briefing wordt door de vliegers alleen
maar geluisterd. Iemand stelt nog
een vraag; dat Ts dan alles. Daarna
komt het pas. als ze op weg zijn. Dan
wordt hun weg en werk gedirigeerd
en gemotiveerd door wat gezegd werd
in het lokaal op hun basis.
Verschil
Tot slot Bas de Gaay Fortman in De
Gereformeerde Vrouw:
Het woord „kerk" verbind ik niet
meteen met synodes, pausen, bis
schoppen en dominees, maar met een
gemeenschap waar ik zelf bij hoor
Dat kerkbegrip is ons met de paple
pel ingegoten Daarom maken gere
formeerden zich ook niet zo gemak
kelijk los van de kerk. Als katholie
ken over de kerk spreken is het vaak
duidelijk dat zij allemaal instellingen
bedoelen waar ze zelf niets mee te
maken hebben Voor ons daarente
gen geldt: „De kerk. dat zijn wij zelf"
"IC',
Nog zie ik me op de morgen vanj
verschrikkelijke dag in 1940 door
straten van het kleine stadje ga* ve
Morgens had het geronk van de W2
Stuka's me gewekt. In de verwan dr
van het verkeren tussen waken «Tg
slapen dacht ik eerst aan het gelui
van een smederij in een plaatsje)
ik dat laatste weekend gepreekt)
Het bleek anders te zijn. Boven u
het dakraampje hingen we te kijiw?e
naar de grauw roofvogels die ovq n£
land kwamen. Er kwam een grot*
emotie over me. Nu was het zover 5
oorlog. Wat betekende het? Ik gij,
terug naar m'n kamer om te biddtga"
Ik dacht dat dót in ieder geval 't en
eerste moest zijn. Ik herinner mei-,,
meer wat ik gezegd heb. De geluk
in huis en daarbuiten riepen mij
me snel aan te kleden. En evenU
stond ik buiten. De oorlog speeldj
zich voor onze begrippen af een ti ?_e.
kilometer verder, langs de grote 5:
snelweg. Op weg daarheen waai
en waartoe? vielen de eerste
bommen die ons in een willekeur
huis deden schuilen, onder de trj,
want daar was ieder huis 't sterkt
Toen het even stiller werd ginge
verder. Aan de rand van het stat
kwamen de eerste auto's met
gewonden ons tegemoet. Een jond
soldaat uit Friesland, die bij mijoj
catechisatie was, met een grote»;
aan z'n hoofd. En nog meer
gewonden. In enkele uren was het[J
ziekenhuisje vol. De geruchten
kwamen op gang, naast de
angstaanjagende radiomeldingen V
van parachutisten en Duitse soldi
die verkleed als weet ik wat niet al
tot pastoors toe, snoepgoed
uitdeelden dat vergiftigd was. Eet
complete angststemming. En late
de dag de eerste evacué's uit de
Betuwe. Zo begon het. Een dag die
nooit vergeet Een dag die nooit m
terugkomen. Voor geen mens in t«
denken als we vandaag weer zoieti
zouden beginnen en dan met hetti
dat we nu hebben. Dan zal er noon
meer iemand zijn die veertig jaar
later vertelt hoe hij wakker werd.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Vroomshoop: S. J.
nen te Ferwerd; te Genemuiden:
Hendriks te Zuilichem en Nieu*
te Nieuw-Loosdrecht: J. T. W. Q
te Vianen.
Afscheid van Arnhem: W. C. F
wegens emeritaat.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hallum: W. Praam
te Nieuweroord.
Aangenomen naar Utrecht voc
evangelische universiteitsgeme
mevr. A. W. Rijpkema. kand. all
naar Vlissingen: G. Kalksma t<
venter en Deventer-West.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Bergentheim: C. Bid
Groningen-Noord; te Axel: J. Ba
dorff te Bodegraven-Alphen al
Rijn; te Sliedrecht en te Almkl
Breda: B. Luiten, kand. te KamJ
Aangenomen naar Hoek: H. vl
Berg. kand. te Hoogeveen. diel
dankte voor Bergschenhoek. Brl
op Langedijk, Lemelerveld, IJ»
muiden. Zwartsluis en Zuidwoj
(Gr.).
Beroepbaar: kand. F. van der Fj
Jan van Arkelstraat 90, Kama
(verb. ber.).
GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen te IJsselmuiden: J
Groot te Rijssen.
BAPT. GEMEENTEN
Aangenomen naar Emmen: J. M. A
d. Vlugt kand. te Alphen a. d. Rt
DOOPSGEZ. GEMEENTEN
Afscheid van Heerenveen: T. Hoi
slag wegens vervroegd emeritaat.
Prof. N. T. Bakker
De raad van de protestantse theok
sche faculteit te Brussel heeft
Eindhovense studentenpredikant
N T Bakker benoemd tot gewö
hoogleraar. Dr Bakker geeft al sin
1977 les aan de Brusselse faculti
Met ingang van het academisch j>
1980 zal hij als gewoon hooglen
dogmatiek, filosofie en hermeneuti
(uitlegkunde) doceren. De naam v
dr. Bakker is herhaaldelijk gcnoen
(met die van dr G H. ter Schegget'
de vacature-prof dr K. Strijd s
gemeentelijke universiteit te A
sterdam
Ds. T. van Weelie
Ds. T van Weelie. hoofd van de aW
ling werelddiakonaat van de Ne#
landse hervormde kerk. zal per 1
gustus zijn functie neerleggen Hi,
dan zestig jaar en maakt gebruik*
de mogelijkheid van vervroegde pg
sionering. Sinds 1956 is hij bij
werelddiakonaat werkzaam Dal
voor was hij tien jaar zendingsprtj
kant. Per 1 april 1981 zal ook
secretaris voor algemene zaken*
de generale diakonale raad der W
vormde kerk. mr E. Gerritsen.
pensioengerechtigde leeftijd befl
ken en zijn werk neerleggen
Op zoek naar de bron. 16-18
Den Alerdinck, Laag Zuthem l»
05290-541).
Oecumene, voorjaarsconferf"11
International Ecumenical Fell'1
ship. afd. Nederland m.m.v. prol
A. Jelsma, 30 mei 1 juni. Zwan"
hof, Zenderen. Inl. tel. 020-71820