p Texas steunt Carter,
maar niet van harte
^Israël ziet gevaar in
nieuwe Palestijnse top
Hebron vanouds
een strijdtoneel
Britten roepen hulp
Arabische landen in
Kremlin bevrijdt
'gek' Borisow
Zweden slaan massaal
voedsel en benzine in
Reagan houdt Bush net achter zich
Weer drie gijzelaars Londen vrij
Felle onrust
in Zuid-Korea
Oman schrapt
akkoord over
bases voor VS
Breuk Libië-VS
MAANDAG 5 MEI 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
5
DALLAS (Reuter, AP, AFP) President Jimmy Carter en oud-gouverneur Ronald Reagan
hebben zaterdag de voorverkiezingen in de Amerikaanse staat Texas gewonnen. Voor de
president viel vooral tegen dat een groot aantal Democraten de handen vrij wil houden op de
nationale conventie van augustus in New York.
Terwijl het bij de Republikeinen ging
om een echte voorverkiezing deden
Carter en Edward Kennedy slechts
mee aan een „schoonheidswedstrijd",
een peiling wie van de twee het popu
lairst is bij de Texaanse Democraten.
Van hen geeft 56 procent de voorkeur
aan de president, tegen slechts 22
procent aan senator Kennedy. Twin
tig procent gaf te kennen geen voor
keur te willen uitspreken.
Welk deel van de 152 Texaanse afge
vaardigden op de conventie van New
York op Carter zal stemmen wordt op
20 juni pas duidelijk tijdens een con
ventie in de staat Texas zelf. Op
grond van de peiling van zaterdag
zouden dat er negentig zijn maar dat
aantal kan onder invloed van een
toegenomen of verminderde popula
riteit veranderen. Carters campagne
leider in Texas, Bob Beckel. zei dat
LONDEN, TEHERAN (Reuter, AP, AFP) De Britse regering
heeft gisteren de hulp ingeroepen van Jordanië, Syrië en
ioeweit bij het oplossen van de gijzeling in de Iraanse
mbassade in Londen. De bezetters hebben het afgelopen
weekeinde opnieuw drie gijzelaars, van wie één een zwangere
vrouw, vrijgelaten.
De Britse onderminister van buiten
landse zaken Douglas Hurd had gis
termiddag een onderhoud met de
jv Koeweitse ambassadeur sjeik Saoed
Nasir Al-Sabah, de Syrische ambas
sadeur Adnan Omran, en de Jordaan-
oai se zaakgelastigde Kasim Ghazzawi.
Hij besprak met hen de mogelijkheid
om te helpen bij het oplossen van de
!e^ gijzeling. Hurd wilde niets meedelen
over het gesprek maar zei wel dat hij
later waarschijnlijk nog meer ambas-
fojsadeurs bij de oplossing zal betrek
ken. De drie of vijf bezetters hebben
enkele dagen geleden al gevraagd om
de bemiddeling van de ambassadeurs
van Jordanië, Algerije en Irak. Irak
heeft zich daartoe bereid getoond en
in Algerije wordt er zorgvuldig op
lij gestudeerd De bezetters hebben ook
de bemiddeling van het Internationa
le Rode Kruis gevraagd
De bezetters, die sinds twee ultima
tums woensdagmiddag afliepen geen
nieuwe tijdslimieten hebben gesteld
iToor de inwilliging van hun eisen
irijlating van 91 gevangenen in de
1 Iraanse provincie Khoezestan en een
vrijgeleide per vliegtuig hebben de
sta algelopen dagen opnieuw drie van
'K hun gijzelaars vrijgelaten. De recent-
dn
el
ste vrijlating was gisteravond laat.
Het ging om een man van ongeveer 35
jaar wiens identiteit niet meteen kon
worden vastgesteld. De man werd
door twee politiemannen wegge
bracht. Gisternacht lieten de bezet
ters de Iraanse secretaresse Hajde-
ach Kanji vrij, die drie maanden
zwanger was en de Pakistaner Gull,
van wie de bezetters aanvankelijk
dachten dat hij een Iraniër was maar
die geen enkele band heeft met de
ambassade.
Bestormen
De Iraanse minister van buitenlandse
zaken Sadgh Ghotbzadegh heeft nog
maals iedere bemiddeling en mede
werking van het bewind in Iran uitge
sloten. Wel opperde hij de mogelijk
heid om als de Britse regering de
crisis niet kan oplossen de tiendui
zenden Iraniërs in Groot-Brittannië
het ambassadegebouw te laten be
stormen en „deze misdadige huurlin
gen van het Iraakse Baathbewind"
eens mores te leren.
De Cubaanse minister van buiten
landse zaken Malmierca heeft giste
ren in Teheran met Irans president
Bani Sadr de mogelijkheden bespro
ken van een speciale zitting van de
beweging van niet-gebonden landen
over de mislukte Amerikaanse actie,
die had moeten leiden tot de bevrij
ding van de vijftig diplomaten, die
Iraanse studenten gegijzeld houden.
De Britse minister van buitenlandse
zaken Lord Carrington heeft in een
vraaggesprek tijdens een officieel be
zoek aan de VS ervoor gepleit dat de
Amerikanen zich van vreedzame mid
delen zullen bedienen voor de vrijla
ting van de diplomaten in plaats van
naar de wapens te grijpen.
de uitslag een teken is van de kracht
van de president
In het Carterkamp begint men nu te
klagen over de verwoestende uitwer
king van Kennedy's campagne op de
„herkiesbaarheid" van de president.
Men meent dat de senator met name
de Mexicaanse minderheid in de
staat opzet tegen Carter. „Dit is een
staat, waar het er om gaat", aldus
Beckel, en hoe moet vóór de verkie
zingen van november de schade wor
den hersteld?" Een woordvoerder van
Kennedy wees alle kritiek van de
hand en zei dat Carter nu al een
zondebok zoekt voor een eventueel
verlies bij de presidentsverkiezingen.
Ronald Reagan kreeg 52 procent van
de Republikeinen achter zich tegen
George Bush, de oud-CIA-directeur
47 procent. Hierdoor Is Reagan weer
60 van de 80 gedelegeerden naar
de conventie in Detroit rijker en kan
niemand hem redelijkerwijs nog af
houden van de nominatie. De voor
spellingen waren de afgelopen dagen
gunstiger voor de oud-gouverneur.
Reagan heeft vooral de plattelands
republikeinen betrokken en Bush de
bewoners van zijn eigen woonplaats
Houston en de omgeving. Het lijkt er
op dat gematigde Texanen, die nor
maal Democratisch zouden stem
men, dit keer hun keus hebben later
vallen op de Republikein Bush.
Reagan riep gisteren dat Bushs kan
sen zijn verkeken maar de oud-am
bassadeur heeft gezegd door te zullen
gaan tot het bittere eind. Reagan
heeft nu 633 van de benodigde 998
gedelegeerden en er wachten nog een
groot aantal voorverkiezingen in het
midden-Oosten, waar de positie van
de oud-gouverneur IJzersterk is en de
primary in zijn eigen Californië, waar
de winnaar alle 152 afgevaardigden
krijgt toegewezen.
Vier Amerikaanse staten houden
morgen voorverkiezingen: Indiana,
North Carolina. Tennessee en het
District of Columbia met de federale
hoofdstad Washington. In de hoofd
stad lijken Bush en Kennedy een
voorsprong te hebben maar de ver
wachting is dat Carter en Reagan de
overige drie zullen winnen.
John Anderson, het Republikeinse
congreslid dat als onafhankelijke
derde aan de presidentsverkiezingen
wil meedoen zal dat bij nader inzien
eind mei definitief bepalen. Dan is
duidelijk in hoeverre het de aanhang
van Anderson lukt hem via vaak
ingewikkelde procedures op de
stembiljetten te krijgen. Zijn par
tijgenoot oud-president Gerald Ford
heeft gezegd het niet uit te sluiten dat
gezien Carters fiasco op het terrein
van de economische politiek de
Democraten alsnog de voorkeur aan
Kennedy zullen geven.
STOCKHOLM (Reuter, AP,
DPA) Het ernstigste ar
beidsconflict uit zijn geschie
denis heeft er toe geleid dat in
Zweden een groot tekort is
ontstaan aan eerste levensbe
hoeften en benzine. Na van
daag zal ook het vervoer tus
sen Zweden en het buitenland
vrijwel stil komen te liggen.
Veel Zweden zijn de afgelopen dagen
als bezetenen gaan hamsteren. In
veel winkels waren daardoor brood,
meel. melk, fruit en groente al snel
uitverkocht. De autoriteiten gingen
daarop rantsoeneren: per persoon
kon in een groot deel van Zweden
slechts twee liter melk worden
gekocht.
Nog wilder ging het toe bij de benzi-
nestations, nadat bekend werd dat
drie van de vier olieraffinaderijen in
Zweden dicht waren gegaan en de
vervoersbond aankondigde het trans
port van olie en benzine te staken.
„Ze komen met ketels, flessen en
roestige vaten" zei een pompbedien
de. De brandweer heeft ernstig ge
waarschuwd voor het hamsteren van
benzine en verklaard dat veel mensen
van hun auto's en huisen benzine
bommen dreigen te maken.
De staking, waarbij na al bijna een
miljoen Zweden zijn betrokken
breidt zich nog steeds uit Vanaf van
daag staken de onderwijzers in Oöte-
borg en daardoor krijgen vijfduizend
kinderen geen les meer De 5800 zee
lieden van de veerboten leggen de
komende nacht het werk neer en
daardoor zijn er bijna geen verbindin
gen met het buitenland meer en zijn
de twee veren van de Deens spoorwe
gen het enige transportmiddel.
Eind deze week gaan alle theaters en
bioscopen dicht en een groot aantal
bingohallen. Vliegverkeer met Zwe
den is nu al niet meer mogelijk. Toe
risten worden naar de Noorse lucht
haven Gardemos bij Oslo gevlo
gen en vandaar met bussen van hun
reisorganisatie naar Stockholm, Qö-
teborg en Malmö gebracht. In de pa
pierfabriek wordt niet meer gewerkt
zodat de Zweedse kranten nu al dun
ne oplagen maken.
De weigering van de Zweedse rege
ring om als bemiddelaar de bonden
eisen 11,3 procent loonsverhoging, de
werkgevers willen niet verder gaan
dan 2.3 procent op te treden begint
al tegen haar te werken. In een opi
niepeiling, die vlak voor het uitbre
ken van de massale staking is gehou
den. geeft 50,5 procent van de kiezers
aan bij verkiezingen nu op de linkse
oppositie te willen stemmen tegen 48
procent op de regerende coalitie van
conservatieve, centristen en libe
ralen.
MOSKOU (AFP) De 37-jarige Vladimir Borisow, een van de
oprichters van de onafhankelijke vakvereniging „Smot" in de
Sowjet-Unie, is zaterdag vrijgelaten uit een psychiatrische
inrichting in Leningrad. Hij was op 27 maart opgepakt.
Na zijn vrijlating belde Borisow met
Viktor Fainberg, „vertegenwoordiger
van de Smot in het buitenland", en
vroeg hem alle mensen en organisa
ties die tot zijn vrijlating hebben bij
gedragen te bedanken. Hij noemde
met name president Carter van de
Verenigde Staten en president Gis-
card d'Estaing van Frankrijk. Alle
democratische vakbonden moeten
wel him strijd voortzetten om ook de
andere gevangen leden van de Smot
vrij te krijgen, aldus Borisow.
Bortsows echtgenote, Irina Kaploen,
schreef vorige maand een open brief
aan Lord Killanin, voorzitter van het
Internationaal Olympisch Comité,
waarin zij wees op het verband tussen
de naderende Olympische Spelen in
Moskou en de golf van arrestaties in
de Sowjet-Unie onder dissidenten.
Deze brief werd op 23 april ook in
deze krant gepubliceerd.
In Moskou is zaterdag bekend gewor
den dat ongeveer tweeduizend Jood
se gezinnen In de Oekraïense hoofd
stad Kiew een campagne zijn begon
nen tegen de drastische beperking
van de mogelijkheden voor Russi
sche Joden om naar Israël te emigre
ren. Er zijn twintigduizend schriftelij
ke klachten naar de plaatselijke par
tij gestuurd en naar regeringsfunctio
narissen. Ook zijn groepen van soms
150 man sterk persoonlijk gaan kla
gen bij de autoriteiten.
Toen vertegenwoordigers van de pro
testerende Joden naar Moskou
trachtten te gaan, werden zij tegenge
houden. De initiatiefnemers van de
campagne menen dat er nog nimmer
op zo massale schaal actie is gevoerd
in de Sowjet-Unie voor het recht op
emigratie.
Duizenden Zuidkoreaanse stu
denten hebben de afgelopen da
gen in Seoel en twee provincie
steden geprotesteerd tegen de
plannen van de regering om de
democratisering uit te stellen.
Poppen die de leden van het
overgangsbewind moesten
voorstellen zijn verbrand en op
vele plaatsen raakten studenten
en politieagenten slaags. De stu
denten verwijten de machtheb
bers in het land dat zij na de
moord op president Park
Tsjoeng Hee de dictatuur ge
woon hebben voortgezet. De
verkiezingen zijn naar volgend
voorjaar verschoven.
Ook onder de arbeiders van
Zuid-Korea heerst grote onrust.
Tientallen fabrieken zijn eind
vorige week stilgelegd door ar
beiders die loonsverhoging ei
sen, een ongekend verschijnsel
in het tijdperk-Park. De rege
ring heeft laten weten dat alle
strenge bepalingen die na de
moord op Park van kracht zijn
geworden, zeker niet zullen
worden ingetrokken zolang de
studenten en arbeiders zich roe
ren.
BOSTON (AFP. AP) Het sultanaat
Oman heeft na de mislukte Ameri
kaanse actie in Iran besloten geen
bases ter beschikking te stellen aan
het Amerikaanse leger, zo berichtte
zaterdag de Boston Globe. Het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse
zaken weigerde commentaar op het
bericht te geven en zei vol vertrouwen
te zijn dat Oman de afspraken zal
nakomen.
Volgens de krant uit Boston hebben
de Amerikaanse vliegtuigen die de
gijzelaars in Teheran moesten bevrij
den op weg naar Iran een tussenlan
ding gemaakt op het Omaanse eiland
Masirah. (Andere kranten spreken tot
dusver steeds van een tussenlanding
in Bahrein.) De sultan van Oman zou
hierin aanleiding hebben gezien om
het verdrag over het gebruik van en
kele bases op te zeggen.
WASHINGTON (Reuter, AP) De
Verenigde Staten hebben gisteren
vier Libische diplomaten uitgewezen
en alle Amerikaanse diplomaten uit
Libië teruggeroepen. De Libiërs moe
ten Amerika verlaten omdat zij heb
ben deelgenomen aan een campagne
die bedoeld was om Libische ballin
gen te intimideren, aldus het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken. Eind vorig jaar had Washing
ton zijn diplomatieke staf in Tripoli
al drastisch ingekrompen na de be
storming van de Amerikaanse am
bassade in die stad.
Aanhangers van de Libische regering
hebben zaterdag in Rome beloofd dat
zij de tegenstanders van kolonel
Khaddaffi die zich in het buitenland
ophouden allemaal zullen „elimine
ren". „Onze revolutionaire comités
hebben besloten de verraders te eli
mineren, de vijanden van de revolu
tie. Maar zij die vrijwillig voor 11 juni
terugkeren zullen niet worden ge
straft," aldus een vooraanstaand lid
van het Libische „volkscomité". Vori
ge maand werden drie Libiërs van wie
bekend was dat zij Khaddaffi niet
beminden, doodgeschoten in Londen
en Rome
door James Dorsey
ia
kf»JERUZALEM De overval van vrijdagavond In Hebron is een keerpunt ln de geschiedenis
van het Palestijnse verzet en de Israëlische bezetting van de westelijke Jordaanoever. De actie
was immers niet het werk van guerrillastrijders uit Israëls buurlanden, maar van inwoners van
ia het gebied zelf. Israëls reactie de uitwijzing van twee burgemeesters en een rechter lijkt
erop gericht te zijn dit sterker wordende verzet zo snel mogelijk van zijn leiderschap te
beroven.
M Hoewel de Inwoners van de westelijke
|i Jordaanoever en de Gazastrook de
o, akkoorden van Camp David hebben
verworpen, hebben juist deze afspra-
jfjken tot de opkomst van een Pales
tijnse leiding geleid. Nu er voor het
iti eerst wezenlijke verandering in de
P machtsverhoudingen tussen Israë
li lièrs en Palestijnen in de bezette ge
bieden kan komen, ontbrandde een
machtsstrijd onder de Palestijnen,
zowel onderling als met de PLO en
Jordanië
Die nieuwe Palestijnse elite, bestaan-
de uit burgemeesters die de PLO aan-
hangen, communisten, beoefenaren
van de vrije beroepen en andere nota-
beien, heeft herhaaldelijk opdrach
ten van de PLO naast zich neerge
legd En zij hebben ook eigen instel
lingen ln het leven geroepen, zoals
het Comité van Nationale Leiding
2J (dit comité stelt zich ten doel de ak-
ea koorden van Camp David te bestrij-
jj den) en de Raad van hoger onderwijs.
'v die de onderwijsactiviteiten in de be
zette gebieden coördineert.
,jd Deze instellingen werden noodzake-
hi 'ijk, doordat de akkoorden van Camp
:id David alle aandacht verlegden van de
lir PLO in Beiroet naar de Palestijnen
lei °P de westelijke Jordaanoever en ln
ju de Gazastrook. Europese diploma
ten, ministeriële delegaties, afgevaar
digden van de Verenigde Naties en
J functionarissen van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
■J stroomden naar Nabloes en Bethle-
hem voor afspraken met Palestijnse
M burgemeesters. Deze werden meer en
4 meer gedwongen een gemeenschap-
Pëlijke strategie uit te stippelen. Bo-
J vendien werd een agressief Palestijns
optreden gestimuleerd doordat het
J Israëlische militaire bestuur, onzeker
over de uitkomst van de Egyptisch-
it Israëlische autonomie-onderhande-
Uj 'ingen. tegenstrijdige besluiten nam
Er ontstond een nieuw zelfbewustzijn
op de westelijke Jordaanoever en in
de Gazastrook, die sinds de Britse
ri mandaatsperiode altijd hun heil had-
m den gezocht bij buitenlandse bondge
noten, hetzij de Arabische staten,
hetzij het Palestijnse veizet.
De radicalisering ging gepaard met
een toenemende samenwerking van
de aanhangers van de PLO en de
aanhangers van de Jordaanse koning
Hoessein in de bezette gebieden. Al
gauw werd deze samenwerking ech
ter het slachtoffer van de interne me
ningsverschillen binnen de PLO Het
Comité van Nationale Leiding, dat de
PLO als enige wettige vertegenwoor
diger van het Palestijnse volk erkent,
stootte Hoesseins aanhang voor het
hoofd door met name banden aan te
knopen met de links-radicale Pales
tijnse verzetsgroepen, zoals het
Volksfront voor de Bevrijding van
Palestina van dr. George Habasj en
het Democratische Front voor de Be
vrijding van Palestina van Najef Ha-
watmeh
Tegenstrijdig
De contacten van het comité met de
linkse Palestijnen hebben echter wei
nig te maken met ideologie. Het co
mité heeft banden met de PLO nodig
om zich zelf te kunnen rechtvaardi
gen, maar verwijt PLO-leider Arafat
en Al Fatah weinig begrip te hebben
voor de behoeften van de Palestijnen
die onder Israëlische bezetting leven.
Leden van het Comité van Nationale
Leiding, onder wie negen burgemees
ters, klaagden er vaak over dat de
opdrachten uit Beiroet vaak ontoe
reikend en tegenstrijdig waren
De leden van het comité keerden zich
verder tegen de toenemende samen
werking tussen Fatah en Jordanië.
Zij vreesden dat koning Hoessein op
deze manier z'n Invloed in de bezette
gebieden zou kunnen uitbreiden en
de stichting van een onafhankelijke
Palestijnse staat in gevaar zou bren
gen. Het comité stelt zich daarom
uiterst hard op ten aanzien van zaken
zoals de voorwaarden voor vredeson
derhandelingen met Israël, Het PLO
streven naar onafhankelijkheid, de
rol die Jordanië dient te spelen en het
verzet tegen Amerikaans geïnspireer
de oplossingen van het conflict in het
Midden-Oosten die de SowjetrUnie
buiten spel zetten.
Verschil
Het „extremisme" van de leden van
het Comité verschilt echter wezenlijk
van het radicalisme van de linkse
Palestijnse verzetsgroepen. Hoewel
de communisten, die een belangrijke
rol spelen in het comité, deelneming
van de Sowjet-Unie aan vredesonder
handelingen eisen, hebben zij zich
sinds 1948 uitgesproken voor erken
ning van de staat Israël en de stich
ting van een Palestijnse staat naast
de joodse staat
Het verschil ln politiek perspectief
tussen de PLO en het nieuwe Pales
tijnse leiderschap in de bezette gebie
den valt ook sociologisch te verkla
ren. De meeste PLO-leiders zijn óf
afkomstig uit de middenklasse, óf uit
de Palestijnse vluchtelingenkampen.
De agressieve nationalisten op de
westelijke Jordaanoever behoren
echter tot de rijke traditionele clans,
die altijd nauwe banden hebben ge
had met het Jordaanse regime.
Politieke waarnemers menen dat de
uitwijzing van Kawasmeh en Milham
en het te verwachten verbod van het
Comité van Nationale Leiding tot een
nieuwe eenheid tussen de aanhangers
van het comité en de aanhangers van
koning Hoessein en Al Fatah zal
leiden.
Verantwoordelijk
Volgens de Israëliërs zijn leden van
het comité rechtstreeks verantwoor
delijk voor de toenemende radicalise
ring onder de bevolking in de bezette
gebieden. Hoewel er geen bewijzen
zijn dat de drie uitgewezen Palestij
nen rechtstreeks betrokken waren bij
de overval, meent generaal Dany
Matt, de Israëlische coördinator van
de bezette gebieden, dat hun ophit
sende toespraken ln de aanslag van
vrijdag hebben geresulteerd.
Na de Palestijnse actie van vrijdagavond vernietigden Israëlische
militairen twee huizen van Palestijnen in Hebron. Achter de
restanten van het huis verrijst nu Beit Haddassah.
Matt citeert toespraken van de drie
uitgewezen Palestijnen tijdens een
bijeenkomst verleden maand in
Hebron:
Burgemeester Kawasmeh: „Dit is het
einde van het tijdperk van de protes
ten en de petities. Nu is de tijd om
alle middelen te gebruiken die ons ter
beschikking staan Er bestaat geen
andere keuze dan geweld tegen ge
weld. Het Israëlische imperium zal in
elkaar storten, net als het Britse im
perium en het rijk van de nazi's."
Burgemeester Milham: „WIJ moeten
ophouden met zwijgen. De tijd is ge
komen om te handelen. Wat met ge
weld werd ontnomen, kan alleen met
geweld worden herwonnen Wij zullen
geen enkel middel schuwen, omdat
de wereld alleen ontzag heeft voor
mensen met macht."
Kadi Rajab Tamimi: „De Joden die
nen te weten dat dit land z'n meesters
kent en geheel islamitisch is Niet
alleen Hebron maar ook de Al Aksa
moskee en z'n omgeving, met inbe
grip van Jaffa, Haifa en Acre. De dag
zal komen waarop onze vlaggen over
deze steden wapperen."
Grotere rol
Het Comité van Nationale Leiding
heeft tot nu toe geen aspiraties om de
PLO te vervangen Toen een Israë
lisch parlementslid twee maanden
geleden een beroep op de regering
deed zaken te doen met het comité
merkte het nationalistische dagblad
Al Fajr uit Oost-Jeruzalem op „Het
Comité van Nationale Leiding is geen
vervanging voor de PLO en de Israëli
sche regering heeft er niets mee te
regelen. Israël moet de PLO erkennen
en met haar onderhandelen, niet met
het comité."
Maar zouden de huidige vredesonder
handelingen de Palestijnen iets wer
kelijks te bieden hebben, dan zal het
nieuwe leiderschap in de bezette ge
bieden een grotere fol voor zichzelf
opeisen. Israël lijkt dit te willen voor
komen. Met de uitwijzing afgelopen
weekeinde van de drie Palestijnen
heeft het nieuwe leiderschap een be
hoorlijke klap gekregen.
Van onze correspondent
De overval vrijdagavond op een groep Joodse kerkgangers in
het centrum van Hebron heeft voor vele joden een extra
traumatische betekenis. Al meer dan een halve eeuw is
Hebron het strijdtoneel geweest van godsdienstig geïnspireer
de nationalistische Joden en Palestijnen.
Hebron of Al Khalll, zoals het door de
Palestijnen wordt genoemd, is een
van de steden op de westelijke Jor
daanoever. die door de Israëlische
veiligheidsautoriteiten als problema
tisch worden omschreven. Het Jood
se streven naar de „stad van hun
voorvader" terug te keren stuitte van
begin af aan op gewelddadig verzet
van de islamitische inwoners. Zo be
staan er al jaren lang spanningen
over de toegang naar de grot van
Machpela, die zowel door Joden als
moslems als een bedevaartplaats
wordt beschouwd.
8inds 1967 staat de terugkeer naar
Hebron, waar in 1929 tijdens rellen 59
joden om het leven kwamen en waar
nadien vrijwel geen Joden meer
woonden, hoog in de vaandel van de
joodse nationalisten. Begin 1968 ves-
tigd eeen van de leiders van de huidi
ge Gosj Emoeniem beweging, rabbijn
Mosje Levinger. zich met een groep
„Zwitserse toeristen" ln het Park ho
tel in Hebron. De ironie wil dat dit
hotel eigendom is van de dit weekein
de uitgewezen burgemeester van He-
bron, Fahed Kawasmeh.
Na een politieke strijd van ruim twee
jaar besloot de toenmalige Israëli
sche regering de „Zwitserse toeris
ten" een nieuwe nederzetting Kiri-
at Arba op de heuvel boven Hebron
te laten vestigen. Deze nederzetting
is inmiddels uitgegroeid tot een stad
je met vierduizend inwoners.
Schijn
Ondanks de latente Palestijnse haat
tegen de Joodse pioniers konden de
inwoners van Kiriat Arba tot verle
den jaar de schijn van vreedzame
coëxistentie met de inwoners van He-
bron hoog houden. Joden deden vaak
hun inkopen op de plaatselijke markt
in Hebron. Vaak verschenen zij zelfs
zonder een over hun schouder gesla
gen automatisch wapen, dat zij mo
gen bezitten om zich zelf te kunnen
verdedigen
In april verleden jaar werd Belt Had
dassah een in het centrum van
Hebron gelegen gebouw dat Joods
eigendom is door een groep van
dertig vrouwen onder leiding van Mi
riam Levinger. de echtgenote van
rabbijn Levinger. bezet. De „schande
van 1929" diende uitgewist te worden
Beit Haddassah werd het symbool
van de strijd om een hernieuwde
Joodse aanwezigheid in het centrum
van Hebron. Aanvankelijk werd de
bezetting van Beit Haddassah door
de regering-Begin als onwettig en po
litiek verkeerd bestempeld. Maar al
gauw werd de bezetting een politiek
feit. Het Israëlische leger verzorgde
water en stationeerde een waakpost
aan de ingang van het gebouw De
bezetters konden ongehinderd het ge
bouw in- en uitgaan.
Martelaren
De toenemende spanningen en de
druk op de regering deed Begins fei
telijke houding tegenover de bezet
ters van Beit Haddassah uiteindelijk
veranderen. Deze spanningen bereik
ten al een maand voor de bezetting
van Belt Haddassah een nieuw hoog
tepunt. toen twee Palestijnse scholie
ren in het nabij Hebron gelegen dorp
je Halhoel tijdens demonstraties" ge
dood werden.
Zij werden prompt martelaren van de
Palestijnse revolutie Een inwoner
van Kiriat Arba werd ervan beschul
digd een van de scholieren, een zes
tienjarig meisje, te hebben gedood,
maar later door een rechtbank vrijge
sproken
In mei verleden Jaar overvielen Inwo
ners van Kiriat Arba Palestijnen in
hun huizen in Hebron. De Palestijnen
werden in elkaar geslagen en hun
meubilair werd vernield. De overval
lers eisten dat de Palestijen de door
hen bewoonde „Joodse huizen" on
middellijk zouden verlaten De be-
rechtiging van de overvallers werd
opgeschort. Een van hen, de 32-jarige
Eli Haze'ev stierf afgelopen vrijdag
tijdens de Palestijnse aanval.
In januari van dit jaar werd een Israë
lische soldaat tijdens het inkopen
doen op de kasbah in Hebron door
een kogel ln het hoofd geraakt De
regering reageerde onmiddellijk door
tien dagen lang in Hebron een uit
gangsverbod in te stellen. Ondanks
de internationale protesten was de
moord op de soldaat uiteindelijk ook
de aanleiding tot het besluit een
Joodse theologische school en een
Joods museum ln het centrum van
Hebron te vestigen.
