Nepal zet stapje naar democratie
Amnesty: misschien Bé
executies op Timor
Belgische gener
in de politiek
FAMILIEBERICHTEN
Deze krant heeft een
speciaal telefoonnum
mervoor mensen die
zin hebben in een abon
nement: 020-65 93 88
MAANDAG 5 MEI 1980
TROUW/KWARTET
Van een medewerker
KATMANDOE Op z'n vroegst eind deze week zal bekend worden of de
inwoners van Nepal hun land een ander politiek systeem willen geven.
Vrijdag hebben zij massaal hun stem uitgebracht de regering had er
voor het hele land een vrije dag van gemaakt maar het inzamelen van
de stemmen vergt veel tijd. Verspreid over het land waren tienduizend
stembussen geplaatst. Geen enkele inwoner hoefde meer dan zeven
kilometer te lopen. Maar dit betekent dat veel van die stembussen nu per
helikopter of te voet moesten worden opgehaald.
zich misdroegen en niet opkwamen voor het
volk maar alleen voor zichzelf".
Mahendra stuurde het parlement naar huis
en verving de politieke partijen door „pan-
chajats", raden op dorps-, districts-, provin
ciaal- en nationaal niveau. In zekere zin was
het een voortzetting van het traditionele
radenoverleg, waarbij „functionele" groe
pen door overleg tot besluiten kwamen.
Verantwoording moest worden afgelegd
aan „hogere instanties", uiteindelijk dus
aan het koninklijk paleis. Kolrala: „Het
panchajat-systeem werd ontworpen om de
koninklijke dictatuur te versterken. De pro
gressieve krachten werden erdoor buiten
spel gezet."
Naar zijn mening en ontwikkelingshel
pers uit het Westen vallen hem hierin bij
heeft dit systeem de corruptie slechts in de
hand gewerkt. Toyota schonk de staat een
aantal auto's. Die werden niet voor officiële
doeleinden gebruikt, maar leden van de
koninklijke familie begonnen er een taxi
bedrijf mee. Een minister van financiën en
zijn collega van handel zijn onlangs ontsla
gen wegens tapijtenzwendel. De broer van
de koning wordt ervan beschuldigd dat hij
smeergeld van Boeing heeft gekregen in ruil
voor de aanschaf van een tweede straal
vliegtuig voor de nationale luchtvaartmaat
schappij.
Weinig Nepalezen staan afschaffing van de
monarchie voor. Ook Kolrala wijst er op dat
de monarchieën in Nederland, Engeland en
de Scandinavische landen zeer stabiel zijn.
En de persoon van Birendra blijft eveneens
meestal buiten schot. De ministers en de
ambtenaren wordt het falend beleid verwe
ten. Het is de vraag of dat terecht is.
„De koning bemoeit zich dagelijks met za
ken waar hij geen verstand van heeft,"
vertelt een buitenlandse ingezetene van
Katmandoe. „Als een brug volgens hem zes
pijlers moet hebben, dan worden het er zes,
ook al zijn er vier ontworpen. De angst voor
de koning is onvoorstelbaar; ministers krui
pen voor hem door het stof."
De 34-jarige koning Birendra had het refe
rendum uitgeschreven na de studentenon
rust van mei vorig jaar, waarbij meer dan
veertig mensen het leven verloren.
Het was de eerste keer sinds zijn troonsbe
stijging in 1972 dat Birendra met uitingen
van massaal ongenoegen te maken kreeg.
Voordien maakten de kranten wel eens mel
ding van de arrestatie of vrijlating van een
„staatsvijandig element", maar in die we
ken kwamen tienduizenden scholieren en
studenten de straat op, in fabrieken legden
arbeiders het werk neer en boeren demon
streerden tegen de hoge belastingen.
„Deze uitbarsting was het gevolg van jaren
lange onderdrukking," zegt B P. Koirala.
Hij was premier van de enige langs demo
cratische weg gekozen regering, totdat de
toenmalige koning, Mahendra, hem in 1960
ontsloeg en zijn Nepalese Congrespartij ver
bood. „Er is nu sprake van een nationale
protestbeweging tegen het huidige systeem.
Een kleine groep studenten is er in geslaagd
de basis van het bestel te schokken. De
breekbaarheid van het hele stelsel is hier
mee aangetoond. De regering is geïsoleerd
van het volk, ze zijn niet representatief, ze
zijn onverantwoordelijk en corrupt."
Waar ging het bij de verkiezingen van vrij
dag om? Koning Mahendra liet aan het eind
van de jaren vijftig bij wijze van proef
politieke partijen toe, een hele stap in een
absolute monarchie. Maar al snel bleek
aldus de officiële lezing dat „de politici
Een straatbeeld in Katmandoe
Nepal is geen staat in de moderne zin van
het woord. In de achttiende eeuw riep Prith-
vi Narayan zich tot koning uit. Hij slaagde
er in de verschillende prinsdommetjes tus
sen de moerassen in de vlakte en de hoge
toppen van de Himalaya bij elkaar te bren
gen, maar een eenheid is het nooit gewor
den. In feite lijkt Nepal het meest op een
lappendeken van stammen en volken met
eigen talen en gewoontes.
Nooit is het land gekoloniseerd, maar de
invloed van het buurland India is zeer
groot. Negentig procent van alle buiten
landse handel wordt met India bedreven.
Uit dit land ook nam Nepal het hindoeïsme
als staatsgodsdienst over, en in beide lan
den beheerst de religie het dagelijkse leven.
Het oude Katmandoe is niet meer dan een
plein omringd door tempels. Overal zijn
heiligdommen en iedere dag is er wel een
godsdienstig feest.
Volgens de Verenigde Naties is Nepal een
van de drie armste landen ter wereld. Een
boer schraapt op zijn akkertje van gemid
deld anderhalve hectare een inkomen van
tweehonderd gulden per Jaar bij elkaar.
Negentig procent van de bevolking leeft op
het platteland, meestal als eigenaar van een
klein stukje grond, soms als pachter die de
helft van zijn oogst aan de landheer moet
afstaan. De gemiddeld levensverwachting
is veertig Jaar, de kindersterfte bedraagt
twintig procent.
Infectieziekten zijn wijd verbreid en allerlei
onschuldige ziekten zijn hier dodelijk. Er is
een ziekenhuis dat beschikt over röntgen
apparatuur, maar de installatie is al vier
Jaar stuk en niemand ziet kans haar te
repareren. Een ander ziekenhuis wacht al
negen maanden op medicijnen, een derde
heeft nog geen dak.
De macht in het land berust niet alleen bij
de koning maar ook bij enkele families
zoals de Sjahs, de Rana's en de Singhs.
Deze families leveren de premiers van de
koninklijke kabinetten en de bevelhebbers
van het leger. „Iedere familie moet op haar
beurt aan haar trekken komen", zegt een
diplomaat. „Het lijkt nog het meest op een
stoelendans met vier of vijf deelnemers."
Bij het referendum van vrijdag mochten de
7,2 miljoen stemgerechtigden beslissen of
zij dit systeem willen inruilen voor de parle
mentaire democratie. Kiezen zij voor het
laatste, dan wordt Koirala vrijwel zeker
opnieuw premier van Nepal. Koning Biren
dra heeft al beloofd dat de ministers dan
voortaan verantwoording aan het parle
ment verschuldigd zijn. Hoe de oude fami
lies hierop zullen reageren is nog duister.
LONDEN (Reuter) Amnes
ty International vreest dat le
den van het Fretilin op Oost-
Timor zijn geëxecuteerd na
dat ze zich aan de Indonesi
sche autoriteiten hadden
overgegeven op grond van
een amnestie-regeling die hun
was aangeboden. Dit blijkt
uit een persbericht dat Am
nesty in Londen heeft ver
spreid.
De organisatie, die strijdt voor eer
biediging van de mensenrechten,
meent dat een groot aantal Fretilin-
leden in de voormalige Portugese ko
lonie verdween nadat ze vorig jaar
door de Indonesische troepen waren
gearresteerd. Daarbij komen dan nog
Fretilin-strijders die verdwenen sinds
zij zich overgaven.
Volgens Amnesty zijn verscheidene
honderden gevangenen, van wie en
kelen worden vastgehouden sinds de
Indonesische invasie op het eiland in
december 1975, ondervoed en worden
ze vastgehouden in uiterst moeilijke
en gevaarlijke omstandigheden. Bo
vendien heeft men in Londen aan
houdend berichten ontvangen dat ge
vangenen worden geslagen of gemar
teld.
Amnesty heeft de Indonesische presi
dent Soeharto, die in 1977 de amnes
tie aanbood, een brief geschreven,
waarin op hem een dringend beroep
wordt gedaan een onderzoek te gelas
ten naar de verblijfplaats van voor
malige leden van het Fretilin. Aan de
brief, die op 28 april is verstuurd, is
een lijst met 22 namen gehecht van
personen die mogelijk zijn geëxecu
teerd.
Amnesty wil tevens dat Soe
harto een onderzoek instelt naar de
omstandigheden waaronder min
stens 800 Timorezen op het eiland
worden vastgehouden. Ze doet een
beroep op het Indonesische staats
hoofd het internationale Rode Kruis
tot het hele grondgebied van Oost-
Timor toe te laten om vermiste perso
nen op te sporen en gevangenen te
bezoeken.
Het Fretilin, het bevrijdingsfront van
Oost-Timor, verklaarde het
onafhankelijk nadat de Poi
zich in 1975 hadden teruggj
en boden vervolgens jarenla
tegen de Indonesische invai
BRUSSEL (AFP, ANP) - Del
sche generaal Robert Close, dit^
le maanden geleden door uits
over de ontoereikende
kracht van het Belgische lej.
verrassingskracht van het
„binnen 48 uur kunnen de i
aan de Rijn staan" ernstige!
van met name socialistische jf
kreeg te verduren heeft beslot
leger te verlaten en zijn
ders op hun eigen terrein tei
den. Generaal Close heeft eenj
aangeboden gekregen in de g
van de Waalse liberalen en d
hij aanvaard. De Belgische zal
nemende premier Wilfried
heeft Close ontslag uit de i
dienst verleend.
Martens heeft Inmiddels zijn J
gen een regering te formeren vj
clalisten, christendemocraten q
ralen, voortgezet Gistermorg
hij overeenstemming te hebt
reikt over een dekkingsplan
extra op de begroting voor 1980[
kende kosten anderhalf mf
gulden van belastingverlad
nieuwe uitgaven en kredieten.|
deze kosten worden verkregei
bezuinigingen in de sociale i
heidssector zal vooraf wordenfc
legd met de sociale partners. Ei
ook een raamwet sociale zeker
Gistermiddag is Martens bef
aan de moeilijke staatsherv<
van de opdeling van België in
deren, Wallonië en Brussel. Oj
statuut voor het gewest Brusse
de afgelopen tien jaar al zes rei,,
gen gevallen. Martens moet op«
kunnen zeggen of er een regerin
socialisten, liberalen en chrisi
mocraten kan komen. Anders zal
gië weer naar de stembus moi
waarschijnlijk op 15 juni.
'n h
stt lh
kunnen van maandag tot en met vrijdag telefo
nisch van 9 00-19 30 uur opgegeven worden op
nummer 020-913456.
Op zondagavond is dit alleen mogelijk van
18 00-20 00 uur.
In het huis mijns Vaders zijn vele
woningen
Voor verder lijden gespaard ging onverwacht
van ons heen onze lieve, fijne broer, zwager en
oom
Johannes Rigtering
echtgenoot van H. S. Rijksen.
Alphen a/d Rijn:
H. Rigtering-Hovingh
Nieuw Amsterdam:
J. Rigtering-Kramer
Arnhem:
Gez. Rigtering
G. Rigtering-Janssen
Eindhoven:
Jac. Rigtering
M. Rigtering-Reyers
Doetinchem:
H. Rigtering-Plomp
Lisse:
J. G. Montagne-Rigtering
W. Montagne
G. J. Montagne-Rigtering
M. Montagne
Schoonebeek:
G. B. J. de Groot-Rigtering
Tj. de Groot
neven en nichten
Want alzo lief heeft God de we
reld gehad, dat Hij Zijn enig gebo
ren Zoon gegeven heeft, opdat een
ieder, die in Hem gelooft, niet
verloren ga, maar eeuwig leven
hebbe.
Johannes 3 16
Vandaag heeft God plotseling tot Zich geno
men, onze lieve moeder, grootmoeder en over
grootmoeder
Barendina van Schaardenburgh
weduwe van Pieter Willem Mol
Zij werd 84 jaar
Liempde:
J. C. Mol
I. Mol-Bronkhorst
Apeldoorn:
N. de Bruin-Mol
H. de Bruin
Rotterdam:
G Mol
M. Mol-Bol
Hilversum:
C. J Mol-Tongelet
Heerhugowaard:
P. W. Mol
B. Mol-Vegter
W. Mol
A. Mol-Wijbenga
Kleinkinderen en achterkleinkind
Zeist, 2 mei 1980
„De Looborch"
Woudenbergseweg 42
Correspondentie-adres: Sartrestraat 39
7323 GS Apeldoorn
Geen bloemen
De begrafenis zal plaatshebben te Zeist op de
Algemene Begraafplaats woensdag 7 mei a.s.
om 14.00 uur.
Hieraan voorafgaande zal om 13.00 uur een
rouwdienst gehouden worden in „De Loo
borch". Vertrek vandaar om 13.45 uur. Gele
genheid tot condoleren na afloop van de plech
tigheid in de aula van de begraafplaats.
Wat de toekomst brenge moge
mij geleidt des Heren hand
Gezang 293 1
De Heere heeft tot Zich genomen onze lieve
moeder, groot- en overgrootmoeder
Elizabeth Bikker-van Dieren
Weduwe van Cornells Bikker
op de leeftijd van 88 jaar
's-Gravenhage:
J. Bikker-de Jong
Lopikerkapel:
W. de Jong-Bikker
D. J. de Jong
Bilthoven:
L. M. Bikker-de Groot
Gouda:
J. W. Bikker
N. Bikker-Bor
Rotterdam:
A. Bikker
P. Bikker-Beukers
Utrecht:
A. F. Bikker
Nieuwland:
J. E. Oosterom-Bikker
K. Oosterom
Noordeloos:
J. P. Bikker-Nobel
Lopik
P. A. Hoogendoorn-Bikker
J. Hoogendoorn
Heiloo:
J. Bikker
A. Bikker-Zwijnenburg
Noordeloos:
E. C. Duym-Bikker
B. Duym
G. Duym
F. Duym-Redelijkheid
Ottoland:
C. E. Koorevaar-Bikker
C. Koorevaar
Gorinchem:
F G. Slob-Bikker
A. Slob
Kleinkinderen en
achterkleinkinderen
Noordeloos, 2 mei 1980
Van Brederostraat 13
Correspondentie-adres: Botersloot 11
4225 PP Noordeloos
Gelegenheid tot condoleren dinsdagavond 6
mei a.s. van 19.45-20.45 uur in de rouwkamer
van het Streekziekenhuis Prinses Beatrix te
Gorinchem (ingang Parkweg) en na de teraar
debestelling in het Dorpshuis te Noordeloos.
De rouwdienst zal d.v. gehouden worden op
woensdag 7 mei a.s. in de Ned. Herv. Kerk te
Noordeloos om 13.00 uur waarna de teraarde
bestelling zal plaatsvinden op de Alg. Begraaf
plaats te Noordeloos.
Laat Hem besturen, waken,
't Is wijsheid wat Hij doet.
Heden is plotseling van ons weggenomen onze
lieve zoon, broer en oom
Alle Hoekstra
echtgenoot van Betty Vlietstra
op de leeftijd van 56 jaar, te Alkmaar
Utrecht:
U. Hoekstra
W. B. Hoekstra-Schep
Utrecht:
T. Hoekstra
L. de Graaf
Boskoop:
H. Oosterom
A. W. Oosterom-Jongejan
Utrecht, 1 mei 1980
„De Lichtkring", Eykmanlaan 72.
Geheel onverwachts is van ons heengegaan, in
de zekerheid haar Heiland te ontmoeten, onze
zeer geliefde zuster en schoonzuster
Trijntje Vermeer
echtgenote van Pieter van der Wel
in de leeftijd van 61 jaar.
Ons medeleven gaat wel zeer bijzonder uit
naar haar man en kinderen voor wie zij zo veel
betekende en voor wie dit verlies wel heel
groot is.
familie Vermeer
familie van der Wel
3 mei 1980
„Hij zorgt voor u"
Op Zijn tijd heeft God tot Zich genomen mijn
lieve vrouw, onze lieve moeder, schoonmoeder
en oma
Trijntje van der Wei-Vermeer
op de leeftijd van 61 jaar.
P. van der Wel
Tineke
Jan en Pim
Peter, Auke, Margriet
Simon en Huug
Anika
Henk
Peter en Joanna
Neil
Ful en Edith
Nico
2678 AK De Lier, 3 mei 1980
Nieuwe Tuinen 46
Gelegenheid tot condoleren aan huis dinsdag 6
mei a.s. van 16.00-17.00 uur en van 19.00-20.30
uur en na de teraardebestelling in de aula van
de begraafplaats.
De rouwdienst zal worden gehouden woens
dag 7 mei a.s. om 13.30 uur in de Johanneskerk
te De Lier, waarna de teraardebestelling zal
plaatshebben op de algemene begraafplaats te
De Lier om ca. 14.30 uur.
Geheel onverwacht maar op Zijn tijd werd van
ons weggenomen onze beste zwager en oom
Sake Smid
echtgenoot van A. de Witte
Psalm 68 10 o.b.
Zuidlaren:
A. de Witte
Beetsterzwaag:
G. de Witte-Rensema
Franekef:
S. de Witte-van Buren
Katwijk:
D. Elgersma
S. Elgersma-de Witte
Wijhe:
J. de Witte
G. de Witte-van Buren
Amsterdam:
D. Swijtink
J. Swijtink-Gerritsen
Hoogeveen:
S. de Witte
G. de Witte-Drenten
De Krim:
R. Bruinsma
S. Bruinsma-de Witte
Wons:
H. de Witte
A. de Witte-Hannema
Heemse:
L. de Visser
H. de Visser-de Witte
Op Zijn tijd heeft God tot Zich genomen mijn
lieve man, onze vader en grootvader
Harm Jonker
op de leeftijd van 73 jaar,
echtgenoot van Wemeitje Eisen
„De Here is mijn Herder,
mij ontbreekt niets" ps 23
9502 CH Stadskanaal, 3 mei 1980
G. W. Spitzenstraat 16
Stadskanaal:
W. Jonker-Eisen
Hoogeveen:
Tineke en Jan
Nietap:
Herman en Janny
Amersfoort:
Henk en Anja
Terborg:
Johan en Marry
Hoogeveen:
Hanneke en Klaas
Emmeloord:
Gina en Kees
Zoetermeer:
Ali en Gerard
en kleinkinderen
Mijn man, onze vader en opa is opgebaard in
het rouwcentrum Ceresstraat 5 te Stadska
naal. De begrafenis zal plaatsvinden op de
algemene begraafplaats (Noord) Kniggekade
te Stadskanaal woensdag 7 mei 1980.
Zij, die afscheid willen nemen, verwachten wij
om 10.15 uur in het rouwcentrum.
De dienst van Woord en Gebed begint om 10.30
uur, waarna aansluitend de begrafenis zal
plaatsvinden. Na de begrafenis gelegenheid
om te condoleren in het rouwcentrum.
Enige en algemene kennisgeving
Heden nam de Here tot Zich onze lieve oom
Jan Plug
in de gezegende ouderdom van ruim 90 jaar.
Uit aller naam:
C. J. van Berk-Plug
Noordwijk, 2 mei 1980
Golfweg 9
De rouwdienst zal worden gehouden woens
dag 7 mei om 14.00 uur in de aula van de
Algemene Begraafplaats te Noordwijk, waar
na de begrafenis aldaar zal plaatsvinden om
ongeveer 14.30 uur.
Gelegenheid tot condoleren na de begrafenis
in het Buurthuis, Hoofdstraat 11 te Noordwijk
aan Zee.
„De Heer is mijn Herder"
Psalm 23
Na een moeitevol leven ging van ons heen, onze
oudste zuster, schoonzuster en tante
Adriaantjc Sara Elisabeth Bokhout
Sedert 1958 weduwe van Gerrit van Dijk
op de leeftijd van 85 jaar
Namens de familie:
V. Bokhout
Rotterdam, 3 mei 1980
„Atrium", Karei Doormanstraat 143
Correspondentie-adres:
V. Bokhout, van Swietenlaan 75°
3083 DW Rotterdam
Geen bezoek
De bijzetting in het familiegraf op de Algeme
ne Begraafplaats „Crooswijk", Kerkhoflaan 5,
Rotterdam, zal plaatsvinden, woensdag 7 mei,
na aankomst circa 12.50 uur. Vertrek vanaf
„Atrium" van 12.30 uur.
Want Gij zijt mij een hulp ge- ijc
weest, in de schaduw van U\i n
vleugelen, jubel ik.
Psalm 63:1ec
Diep bedroefd maar dankbaar dat hem verderjooi
lijden is bespaard gebleven, geven wij u kennis
van het heengaan van mijn innig geliefde man sli
mijn zorgzame papa, onze lieve zoon, schoon- aai
zoon en zwager de
er!
Leendert Schaap
op de leeftijd van 28 jaar.
Hij heeft maar kort voor ons mogen zorgen,
maar de manier waarop hij dit deed was erg i-
fijn.
Mijnsheerenland:
Anneke Schaap-Visser
Esther
Dordrecht:
A. de Jong-van Weert
A. C. de Jong
Zwijndrecht:
A. Visser
E. Visser-Kwantes
Jan en Sandra
Klaas en Annemarie
Ad
Mijnsheerenland, 4 mei 1980
3271 VB Cijnsland 16
Gelegenheid tot condoleren dinsdag 6 mei 1980 m
van 19.30-20.30 uur in het Verenigingsgebouw B'
„Ichthus" Zuid-Voorstraat 28, 's-Gravendeel. 18
De dienst van Woord en Gebed zal worden
gehouden op woensdag 7 mei a.s. om 14.00 uur
in de Chr. Geref. Kerk te 's Gravendeel, Zuid-
Voorstraat 28, waarna de begrafenis om circa
15.00 uur zal plaatsvinden op de Algemene Jj
Begraafplaats te Mijnsheerenland.
Mijn tijden zijn in
Uw hand
Wij zijn diepgetroffen
door het overlijden
van onze lieve klein
zoon en neef
Leo Schaap
op de leeftijd van 28
jaar
Wij bidden Anneke-
Esther en ouders
Gods vertroosting
toe.
Joh. van Weert-
Looms
A. vah Dalen
van Weert
P. van Dalen
J. Schenkel
van Weert
C. Euser-
van Weert
Joh. Euser
C. van Weert
W. van Weert-
de Rijke
B. E. van Weert
F. G. van Weert-
Dekker
neven en nichten
Zwijndrecht, 5 mei
1980.
