Groepen ambtenaren voor
stakingsrecht uitzonderen
'Rieten schild heeft zijn tijd gehad'
MOEDERDAG!
In de Vensterbank
asscher
Advies commissie-Toxopeus aan Wiegel
[Rietkerk steunt Wiegels uitspraak over media
De kroon op vier generaties werk.
Asscher wordt 'Koninklijke'.
CDA komt in brief op
voor christenen in Rusland
HERDENKINGS
CONCERT
Kamers sturen
bloemen aan politie
Snelrecht na
rellen op
koninginnedag
Girokaart-actie tegen kerncentrales
Werkgelegenheid in
bouw oorzaak
verdeeld kabinet
Politie neemt
krakers in
bescherming
Experimenten
met alternatief
voor celstraf
1
KL
L
Voorzitter politiebond na rellen in Amsterdam:
ZATERDAG 3 MEI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
Van onze sociaal
(economische redactie
DEN HAAG De „commis
sie-Toxopeus" wil een reeks
groepen van ambtenaren uit
zonderen van het algemene
stakingsrecht voor ambtena
ren. De grote bonden van
ambtenaren van FNV en CNV
zijn tegen zoveel uitzonderin
gen. De komende maanden
zullen de bonden overleggen
met minister Wiegel (binnen
landse zaken) over invulling
van het stakingsrecht voor
j ambtenaren.
Het principe van het stakingsrecht is
in de Nederlandse wet erkend door de
goedkeuring van het Europees soci
aal handvest. Daarbij werden echter
de ambtenaren uitgezonderd, omdat
er eerst voor hen een speciale regeling
zou moeten komen. De commissie-
Toxopeus, die daarvoor door de mi
nister van binnenlandse zaken was
ingesteld, heeft deze week rapport
uitgebracht aan de minister. (Mr.
Toxopeus was in de jaren zestig mi
nister van binnenlandse zaken, en is
thans commissaris van de koningin
in Groningen).
De commissie heeft twee wetsontwer
pen opgesteld, een met regels voor
„collectieve acties ambtenaren" en
een met regels voor oplossing van
geschillen tussen de minister als
werkgever en de bonden van ambte
naren. De wet bepaalt dat de minister
na overleg met de bonden uiteinde
lijk eenzijdig de arbeidsvoorwaarden
van overheidspersoneel vaststelt. Er
is dus geen sprake van een contract
tussen werkgever en werknemer, dat
ook door beide partijen moet worden
ondertekend. Dit principe wil de com
missie vooralsnog zo laten.
Arbitrage
Het tweede wetsontwerp voorziet in
de mogelijkheid van arbitrage wan
neer minister en bonden het oneens
blijven. Voordat de minister beslist,
zou de zaak moeten worden voorge
legd aan drie arbiters, een aangewe
zen door de bonden, een door de
minister, en een door beide partijen
samen. Dit college van arbiters, dat
permanent bestaat, moet dan de
knoop doorhakken. Bonden en minis
ter moeten zelf samen uitmaken of zij
de arbiters inschakelen. Dat kan al
leen als minister en alle betrokken
bonden dat wensen. Een andere mo
gelijkheid is een advies te vragen aan
een derde. Dat advies is niet bindend.
Het vragen erom kan ook geschieden
zonder dat alle bonden dat wilden.
Niet toegestaan zijn in het voorstel
van de commissie, stakingen met een
politiek doel, solidariteitsacties en
stakingen zo lang het overleg tussen
bonden en minister nog loopt. Een
collectieve actie moet dior de bonden
minstens zeven dagen tevoren wor
den aangekondigd per aangetekende
brief bij de minister en bij de leiding
van de betrokken overheidsdienst.
De brief moet de reden van de actie,
de dag van het begin, en de betrok
ken onderdelen van de overheids-
ADVERTENTIE
CONCERTGEBOUW
AMSTERDAM
4 mei 1980, 19.30 uur
onder auspiciën van de oud-illegale
bladen HET PAROOL - TROUW -
VRIJ NEDERLAND
BERICHT AAN DE
LEVENDEN
voor orkest, gemengd koor en decla
matie
muziek Hans Henkemans.
tekst H. M van Randwijk
TWEE MINUTEN STILTE
•VIJFDE SYMFONIE
VAN BEETHOVEN
Uitvoerenden:
Amsterdams Philharmonisch Orkest
o.l.v. Anton Kersjes
Het Toonkunstkonr o.l.v. Jan Eelkema
Henk van Ulsen (voordracht)
Anton Kersjes (algehele leiding)
Prijs der plaatsen 5,— a.i.
Toegangskaarten zijn, zolang de voorraad strekt, verkrijgbaar aan de kassa van
het Concertgebouw. Van Baerlestraat 98. De kassa is geopend van maandag
t/m zaterdag van 10 tot 15 uur. Deze verkoop begint op 29 april.
Telefonisch reserveren uitsluitend bi) het Concertgebouw. 020-718345
dienst vermelden. Ambtenaren die
staken, kunnen door hun chef in over
leg met de minister worden tegenge
houden bij de toegang tot het werk.
De commissie wil van het stakings
recht uitzonderen politie, brandweer,
de rechterlijke macht, het gevange
niswezen. ambtenarne van buiten
landse zaken, de vleeskeuring, doua
ne. ambtenaren in dienst van het
parlement, bewakingspersoneel, veel
PTT'ers werkzaam in de sector tele
communicatie en verbindingen, amb
tenaren bij de rijkscomputercentra.
BB ambtenaren belast met bestrij
ding van calamiteiten, personeel bij
het kentekenregister, weerdienst
KNMI, de luchtverkeersbeveiliging,
de inspecties van volksgezondheid,
en het leger.
Principieel
Voorzitter Dutman van de FNV-bon-
den van ambtenaren vindt de vele
uitzonderingen principieel onjuist,
ook als het gaat om politie, militai
ren. brandweer en PTT'ers. „De men
sen zijn verstandig genoeg om zelf uit
te maken of staken in een bepaalde
situatie verantwoord ls of niet. Wij
gaan ervan uit dat de mensen hun
eigen veratnwoordelijkheld kennen."
Ook bestuurder Ruben van de CNV-
bonden heeft bedenkingen. „Moet
dat zo ver gaan met die uitzonderin
gen? Wij willen daarover nog wel eens
van gedachten wisselen met de mi
nister."
Bedenkingen hebben deze bonden
eveneens tegen het uitsluiten van so-
lidariteitsstakingen. Ruben en Dut
man menen dat die, zeker ln bepaalde
situaties, mogelijk moeten zijn, met
name voor leden van bonden die zijn
aangesloten bij een vakcentrale aLs
FNV en CNV die tot actie oproept
Dutman wijst erop dat volgens het
voorstel van de commissie het niet
mogelijk zou zijn geweest dat ambte
naren hadden meegedaan aan de
FNV-acties van 20 maart tegen het
loonbeleid van de regering.
Van onze parlementsredactie
Politiecommissaris De Rhoodes
van de Mobiele Eenheid bij het
bloemstuk dat hem werd ge
stuurd door de voorzitter van de
verenigde zitting van de Eerste
en Tweede Kamer, dr. Thurlings
als dank voor de inzet van de
politie op 30 april.
AMSTERDAM (ANP) De Eerste en
Tweede Kamer hebben met bloemen
dank gebracht aan het Amsterdamse
politiekorps voor zijn inzet op 30 april
bij de troonswisseling. Gistermiddag
kreeg commissaris C. J. de Rhoodes,
hoofd van de Mobiele Eenheid, op het
hoofdbureau in Amsterdam een
bloemstuk aangeboden.
Voorzitter Thurlings van de Verenig
de Vergadering der Staten-Generaal
schrijft in een begeleidend briefje,
dat de hele plechtigheid dankzij de
grote inzet van het korps vlekkeloos
is verlopen.
Verder kregen de vijf gewonde poli
tiemannen bloemen. Ook zij worden
in een briefje bedankt voor de „hoog
gewaardeerde actieve deelneming"
tegen het geweld in Amsterdam op de
30-ste april.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De meeste mensen
die tijdens de rellen op koninginne
dag zijn gearresteerd, zullen snel wor
den berecht. Al op 12 mei zullen zij
voor de politierechter moeten ver
schijnen Gewoonlijk duurt deze
rechtsgang minstens vier tot vijf
weken.
Gisteren zijn 28 verdachten voorge
leid bij verscheidene officieren van
justitie in Amsterdam. Drie mensen
zijn vrijgelaten in afwachting van na
der onderzoek. Tegen 22 mensen is
voorlopige hechtenis geëist om uit
eenlopende redenen, zoals vrees voor
vlucht of herhaling of omdat het on
derzoek nog niet is voltooid, aldus
officier van Justitie Asser
De leeftijden van de verdachten lo
pen uiteen van 16 tot 43 jaar De
grootste groep is tussen de 18 en 21
Jaar oud. Er zijn tien niet-Amster-
dammers bij. De meesten worden ver
dacht van openlijke geweldpleging.
Een 18-jarige Amsterdammer wordt
verdacht van plundering van etala
ges.
DEN HAAG „Persvrijheid betekent niet dat alles maar
mag. De verwijten daarover aan de WD zijn gebaseerd op de
waangedachte dat het begrip persvrijheid inhoudt, dat je
geen enkele kritiek meer zou mogen hebben op de publici
teitsmedia."
aangevallen toen Wiegel, staatssecre
taris Smit-Kroes en enkele fractiele
den de NOS wilden bewegen af te zien
van het uitzenden van de film „de
dood van een prinses".
Dat is de reactie van fractieleider
Rietkerk op de aanvallen, die zijn
gedaan op uitspraken van minister
van binnenlandse zaken Wiegel
(WD). De bewindsman liet donder
dagochtend weten dat de VARA op
de dag van de Inhuldiging van konin
gin Beatrix zendtijd heeft misbruikt,
door veelvuldig aandacht te besteden
aan de rellen in Amsterdam. En ver
der vond Wiegel het buitengewoon
onverstandig van de NOS om tijdens
de uitzending flitsen van de ongere
geldheden te laten zien.
Rietkerk had een en ander gisteren
op een spreekbeurt willen zeggen,
maar door ziekte geveld moest hij de
eer aan zijn fractiegenoot Geurtsen
laten.
Aangevallen
Vorige maand werd de WD al hard
Rietkerk noemde de verwijten die de
liberalen nu worden gemaakt vol
strekt onzinnig. „De persvrijheid is
voor ons als liberalen een van de
meest fundamentele pijlers van een
vrije en democratische samenleving.
Niemand van ons zal daaraan willen
tornen. Dat heeft ook niemand ge
daan. Alle suggesties ln die richting
zijn ronduit insinuaties. Wel is het zo
dat elke vrijheid functioneert binnen
het kader van onze rechtsorde."
Wiegel noemde het feit dat de NOS
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Bij het Electrici-
teitsbedrijf Groningen-Drente (EGD)
is een landelijke actie begonnen te
gen kerncentrales. De aanleiding is
de opslag van extra kernafval bij de
centrale van Dodewaard. De actie is
erop gericht de administratie van de
elektriciteitsbedrijven in de war te
schoppen.
In plaats van de gebruikelijke auto
matische afschrijvingen of accept-gi
ro's willen de actievoerders dat er
met gewone girokaarten wordt be
taald. Dit moet dan in twee gedeel
ten. Er kan bijvoorbeeld steeds één
gulden van het verschuldigde bedrag
worden afgetrokken en apart worden
betaald onder vermelding: Stop de
steun aan Dodewaard.
De stroomgebrulkers betalen dan wel
het volledige bedrag, maar maken de
automatisering van de afboekingen
tot een chaos.
Het heeft Hare Majesteit de Koningin behaagd het predikaat
'Koninklijke' te verlenen aan Asscher's Diamant Maatschappij B.V..
Koninklijke Asscher Diamant Maatschappij B.V.
Tolstraat 127, 1074 VJ Amsterdam.Telefoon 020-791311.
beelden had laten zien van de rellen
ln Amsterdam ondermeer slecht, om
dat de meerderheid van de Amster
damse bevolking „niets met de rad
draaiers te maken wilde hebben."
Zie ook de rubriek „Politiek" op
pag. 5.
DEN HAAG In het kabinet strijdt
men nog over de mogelijkheden om
de werkgelegenheid ln de bouw te
redden. Minister Van der Stee van
financiën en staatssecretaris Brokx
van volkshuisvesting zijn hët niet
eens over de te nemen maatregelen,
die de verkoop van woningen weer
moet aanjagen. Staatssecretaris
Brokx ziet zich derhalve gedwongen
om de Kamer te vragen een debat
over de situatie op de koopwoning
markt uit te stellen.
De Kamer die een dergelijk debat
dringend gewenst acht had een ver
gadering aanvankelijk voor volgende
week op de agenda geplaatst. Borkx
zou afhankelijk van de uitkomst van
de ministerraad gisteren of begin vol
gende week met een notitie over de
problemen zijn gekomen.
In de bouw komen in de komende
twee jaar omstreeks 50.000 banen op
de tocht te staan omdat er nauwelijks
belangstelling is om een woning te
kopen. Het woningbouwprogramma
van 106.000 dreigt daardoor bij lange
na niet te worden gehaald. Bij de
regeringspartijen leven suggesties
om kandidaatwoningkopers rente
subsidie te geven, dan wel een hogere
premie voor woningen in de zogehe
ten premiesector. De oppositie wil
meer sociale woningbouw.
Het kabinet heeft, zo verklaarde pre
mier Van Agt gisteren nog twee we
ken nodig om hierover besluiten te
nemen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De CDA-buitenlandspeclalist mr. J. N. Schol
ten heelt de Russische ambassadeur in Den Haag gisteren per
brief opheldering gevraagd over het lot van een aantal in de
Sowjet-Unie vervolgde christenen. Het betreft hier Russen die
wegens godsdienstige activiteiten gearresteerd zijn en vervol
gens ofwel overgebracht zijn naar psychiatrische inrichtin
gen, ofwel nog steeds gevangen zitten zonder dat duidelijk is
wat er met hen gaat gebeuren.
Van één onzer verslaggevers
GRONINGEN Sinds de
troonwisseling zijn kraakpan
den in Groningen enkele ma
len doelwit geweest van ac
ties. Op 30 april werden een
aantal panden in de binnen
stad van Groningen gekraakt.
Gisternacht hebben opgeschoten
jongeren één van deze panden, het
voormalige hotel De Faun aan het
Zuiderdiep. met stenen bekogeld. Er
zijn ernstige vernielingen aangericht
aan het pand. waar een gemeentelij
ke dienst in zou komen. Ook in de
nacht volgende op de troonswisseling
waren er al verschillende relletjes ge
weest. waarbij de politie krakers in
bescherming moest nemen.
De politiesluit niet uit dat de tv-
beelden van de relletjes in Amster
dam aanleiding waren Toen er gister
nacht opnieuw acties werden ge
voerd. moest de mobiele eenheid bij
stand verlenen om een gewonde kra
ker uit De Faun te halen en naar het
ziekenhuis te begeleiden Rond de
vijfentwintig jongeren zaten gister
nacht nog opgesloten in het politie
bureau.
Om zich te beschermen hebben de
krakers de ingangen van de kraak
panden gebarricadeerd Hun belagers
blijken veelal jonge relschoppers te
zijn van veertien en vijftien jaar. Ove
rigens is het niet voor het eerst dat
actiegroepen in Groningen zelf doel
wit worden van actie.
Vorig weekend overkwam dit ook de
anti-militaristische groep Onkruit.
Leden van deze groep wilden een dis
cussie aangaan met het publiek op de
plek waar enkele mijnenvegers ter
bezichtiging waren afgemeerd. Het
kwam toen tot een handgemeen met
een knokploeg van een man of tien
uit het publiek. Eén van de leder, van
Onkruit moest zich onder doktersbe
handeling stellen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Er komt enig schot in
het opzetten van experimenten met
alternatieve straffen. Minister De
Ruiter ovan justitie heeft een werk
groep ingesteld die proefnemingen
met dienstverlening als alternatief
voor de korte gevangenisstraf moet
voorbereiden.
Het ls bijna zes jaar geleden dat in
opdracht van de regering een com
missie aan het werk ging om naar
alternatieve straffen te zoeken. Deze
commissie bracht begin 1979 een tus
sentijds rapport uit op basis waarvan
de experimenten zullen worden uitge
voerd.
De brief, in overleg met de CDA-
Tweede-Kamerfractie geschreven,
sluit aan bij een brede kerkelijke ac
tie voor vervolgde Russische christe
nen. Een speciaal actiecomité heeft
in een brief de Nederlandse predikan
ten gevraagd in de kerken op 4 of 5
mei aandacht aan deze christenen te
besteden. Voorts zijn er zo'n 200.000
voorbedrukte briefkaarten uitgege
ven waarmee bij de Russische partij
leider Brezjnef geprotesteerd kan
worden tegen het gevangen zetten
van mensen om godsdienstige activi
teiten. De Raad van Kerken heeft de
afgelopen week ook in brieven aan
Brezjnef en aan de synode van de
Russische orthodoxe kerk dit pro
bleem aan de orde gesteld.
Volgens het CDA-Kamerlid Scholten
getuigt zijn brief aan de Russische
ambassadeur er van dat de moeilijke
positie van de christenen in de Sow
jet-Unie de laatste tijd groeiende aan
dacht krijgt. „Tot voor kort hebben
de problemen rond de dissidenten en
vervolgde joden veelal op de voor
grond gestaan. Ik heb verschillende
keren voor de ambassade gedemon
streerd tegen de joodse discriminatie,
de christenen kwamen minder aan
bod. Wellicht hangt de grotere aan
dacht op dit moment ook samen met
het feit dat er een godsdienstige ople
ving in de Sowjet-Unie plaatsvindt.
De leus van de autoriteiten, dat het
geloof vanzelf wel zal uitsterven,
blijkt duidelijk niet waar."
Scholten is het niet eens met de men
sen die zeggen dat openlijke acties
voor vervolgden in de Sowjet-Unie
een tegengesteld effect hebben, en
alleen maar de ontspanning tussen
oost en west aantasten. „Je moet dit
openbaar maken, er zit iets van open
bare schande in voor de Sowjet-Unie.
Als je dit stil houdt omwille van de
goede relaties kom je nooit verder. Je
kan alleen maar lets met de Sowjet-
Unie bereiken vanuit een duidelijke
eigen positie.
V
k.
tol
V-
„Ik heb iets leuks met uw duimstok
gedaan, pap'
ADVERTENTIE
Voor slechts 39- heeft u a.s. zaterdag een kado in huis
dat een heel jaar leuk, interessant, en nuttig blijft.
(Mits u vandaag of morgen nog de bon aan ons opstuurt)
Bovendien ontvangt u dan tijdelijk het boekje: "Mijn tuin,
mijn dokter", geheel gratis!
Na Moederdag kunt u ons eventueel een ander verzend -
adres opgeven voor de overige 10 In de Vensterbank
nummers.
Een maandblad
voor
iedereen'
Van onze verslaggevers
AMSTERDAM Leen van der Linden, de voorzitter van de Nederlandse
politiebond (NPB), kan een stootje hebben. In een hoek van zijn kamer op het
bondskantoor in Amsterdam staat een schild dat ls vervaardigd uit doorzich
tig materiaal („een soort plastic") dat een betere bescherming biedt dan het
riet waarmee e politieman bij rellen de straat wordt opgestuurd. Als het aan
hem ligt, heelt het rieten schild dan ook zijn langste tijd gehad.
Van de Linden weet nog
niet of het moet worden ver
vangen door het type dat hij
ln huis heeft. Maar in elk
geval moet er wel naar iets
beters worden gezocht,
vindt hij. Dat geldt niet al
leen voor dat schild, maar
ook voor een aantal andere
uitrustingsstukken waar
mee de politie zich in het
gewoel moet storten. De ge
beurtenissen in Amsterdam
op de grimmige koninginne
dag hebben de noodzaak
daarvan naar het oordeel
van de NPB-voorzitter on
derstreept.
Dinsdag gaat een delegatie
van de gezamenlijke polite-
bonden met de ministers
van binnenlandse zaken en
van Justitie praten over een-
betere bescherming van de
politiemensen. Er z ijn
woensdag, zegt Van der Lin
den, „regelrechte moor
daanslagen" op hen ge
pleegd. Ruim honderd van
h en liepen meer of minder
ernstige verwondingen op.
Hij weet wel dat er ln het
verleden naarstig naar allerlei
wapens is gezocht. Zo zijn er
proeven genomen met rubber
kogels („maar die kunnen hele
stukken van het gezicht wegs
laan") en met „verdovende
middelen". De oplossing is
niet gevonden. Wel maakt de
politie, als een soort bijko
mend wapen, gebruik van
traangas deze week, voorzo
ver bekend voor het eerst, ook
ln samenstelling die braaknei
gingen teweegbrengt.
De laatste tijd stond het
speurwerk op een laag pitje.
Ook de bonden lieten niet van
zich horen. Maar na de jong
ste rellen is het probleem weer
acuut geworden. Van der Lin
den: „Naast natuurlijk verbij
stering bij een heleboel poli
tiemensen, was er woensdag
avond ook een roep om een
ander wapen. Zwaarder zou ik
het niet willen noemen. Ik zou
zeggen: adequater, slimmer.
Het gaat erom die kerels te
pakken, ze voor de rechter te
brengen."
Accent
Op dat andere wapen wil Van
der Linden overigens niet al te
zeer het accent gelegd zien.
Van minstens even groot be
lang acht hij een verbetering
van de afweermiddelen, zoals
schilden en helmen (die het
onderste deel van het gezicht
Leen van der Linden
geen bescherming bicden) en
een grotere beveiliging van
het rijdend materieel.
„Een auto moet niet elke drie
minuten afgevoerd moeten
worden om gerepareerd te
worden. En je moet niet, door
dat de ramen zijn ingegooid.
midden in het traangas ko
men te zitten." Dat laatste
schijnt van de week onder an
deren een bestuurder van een
waterwerper overkomen te
zijn.
De bonden (naast de NPB de
Algemeen christelijke politie-
federatie en de Vereniging
van hogere politie-ambtena-
ten) zullen de ministers dins
dag vragen om op korte ter
mijn voorstellen te doen.
Geld, vindt Van der Linden,
mag daarbij geen rol spelen.
„Bestrijding van rellen is en
blijft een taak van de politie,
en niet van het leger, maar dit
moet dan wel goed zijn uitge
rust."
Van het geld dat voor een be
tere bewapening moet worden
uitgetrokken, hoopt Van der
Linden vurig dat achteraf zal
blijken dat het beter anders
besteed had kunnen worden.
Elk nummer van dit prachtige blad met vele
fraaie kleurenfoto s, staat boordevol nieuwsjy
en tips over kamerplanten, bloemen en overV'^jQ
alles wat er verder op en rond uw vensterba'
gebeurt.
"In de vensterbank" een tijd
schrift om naar uit te kijkenl
't Ligt voor u klaar bij uw
boekhandelaar/tijd
schriftenzaak, bloemist,
hobby-en/of
tuincentrum.
s
Is
Vs ■0"15'»41>
