Oeroud Oirschot meent 1500 jaar te bestaan Dacht u dat die Ieren honderd iaar aeleden Lekker "hangenl t hein, chrispijn grote voorraad - ruime keu Gemeentel 's-Gravenhage EEN MA"* de krant he u op wedf, Gratis Gegarandeerd Iers antiek 100 jaar oud Waardevast bij het Windsurfen, s tonM&stmuss ACTIEVE AGENT(E) WOENSDAG 30 APRIL 1980 TROUW/KWARTET- iNSD, door Barend Mensen OIRSCHOT De Noordbra bantse gemeente Oirschot houdt een „jubeljaar". Twee jubilea geven daar aanleiding toe. De monumentale Sint Pieterskerk, die in een grote stad zeker niet zou misstaan, bestaat 500 jaar. Aan dit lelt wordt misschien wat vrijmoe dig het 1500-jarig bestaan van het dorp zelf gekoppeld. Tot en met Kerstmis wordt een lange rij feestelijkheden afgewerkt met hoogtepunten die ongetwijfeld landelijke aandacht zullen trekken. Er ls wat historisch gekibbel geweet over de vraag of Oirschot het Jubi leum van de kerk wel in de pretenti euze zetting van een 1500-Jarlg dorps- bestaan mocht vatten. Dat de mooie. In Kemplsch-gotische stijl gebouwde kerk er vijf eeuwen op heeft zitten staat als een paal boven water. Of er in 480 echter al iets van een „Oir schot" bestond ls een vraag waarop het antwoord te diep in de geschiede nis ligt om zo maar te kunnen worden opgedolven. De waarheid kan slechts worden benaderd door conclusies te trekken uit latere historische feiten. J. P. J. Lijten. medewerker van het Streekarchivariaat Noord-Kempen. doet dit in het boekje „Het oer-oude Oirschot", uitgegeven ter gelegen heid van het „jubeljaar". Hij legt ver band tussen het al ver voor 1100 aan Maria gewijd zijn van de tot het bis dom Tongeren behorende parochie Orscot en de eerste poging om In de westerse kerk de Mariaverering Inge voerd te krijgen. Voor 1100 namelijk bestond er In West-Eurpa vrijwel geen Mariaverering. Na het concilie van Ephese in 431 werd die, door toedoen van de oosterse kerk. voor het eerst als kerkelijke leer aanvaard. Zij hield overigens maar enkele tien tallen Jaren stand. De leer dat Maria de moeder van God ls maakte echter ln die tussentijd toch wel zo'n indruk dat rond 440 in Rome de Maria Mag- giore werd gebouwd. Het ligt volgens LIJ ten voor de hand de stichting van de parochie op grond van een en ander te stellen ln de eerste tientallen Jaren na 440. Waar of niet waar. de tienduizend Oirschottenaren maken zich er niet zo erg druk over. Uit de naam van hun aantrekkelijke dorp valt af te leiden dat er ln elk geval al vroeg een nederzetting Orscot bestond. Die naam komt van schoot, oudtijds ge schreven als scoet en verkort tot scot resp. schot. Zo werd een hoog gelegen stuk land ln een moerrassig gebied genoemd, waarop ln dit geval dan de oeros (ura. oro, oor) zijn leger had. Aan dergelijke „schoten", ge noemd naar oaarop voorkomende Het oudste kerkje van Brabant, gebouwd op de resten van een kapel uit 800. Het dient nu de Herv. gemeente van Oirschot en wordt nog altijd „boterkerkje" genoemd. Het romaanse gebouwtje werd name lijk in 1648 gedegradeerd tot boterwaag en markthal. dieren, danken meer plaatsen hun naam. En volgens pastoor J. A. Jile- sen is te bewijzen dat Oirschot al heel vroeg de moederparochie voor een wijd gebied was, die zelf priesters opleidde. Openbaring De 500-jarige Sint Pieter met zijn zeventig meter hoge stompe toren. De kerk staat op een royaal marktplein volop in de ruimte. Burgemeester P. A. M. Sanders houdt liever het oog gericht op het heden en de toekomst. Hij heeft het geljk vol komen aan zijn kant als hij zegt dat zijn tussen Tilburg en Eindhoven ge legen gemeente een openbaring is voor degenen die er voor het eerst kennis mee maken. Oirschot is een liefelijk, riant gelegen dorp. Met zijn meer dan honderd monumenten, zijn bedrijvigheid en zijn wel vastgelegde geschiedenis is het eigenlijk meer een stadje. De fraai gerestaureerde Sint Pieter is na de Sint Jan de grootste kerk van het bisdom Den Bosch. Het raadhuis (vroeger het rechthuis van de Heerlijkheid Oirschot) dateert van 1513 en is een middeleeuws Juweel. Het in de wandeling genoemde „bo terkerkje", gebouwd op de resten van een kapel uit 800 en nu in gebruik bij de hervormde gemeente, is al even interessant als de naar aanleiding van een vijftiende eeuwse legende gebouwde kapel van de Heilige Eik, een nog altijd drukbezochte bede vaartplaats. Nonnetjes wonen er nu ln het statige Hof van 8olms. Rond 1668 was het de knappe behuizing van Arnold Fey, een van die merkwaardige figuren uit het verleden die zonder enige medi sche opleiding een roemrijke carrière als geneesheer wisten op te bouwen. Deze man, die zijn loopbaan begon als kleermaker verrichtte als arts al borstkanker-, hazellp- en staaropera ties. HIJ telde onder anderen Amalia van Solms, de vrouw van Frederik Hendrik, tot zijn patiënten. Vandaar dat hij zijn huis „Hof van Solms" noemde. Het museum voor volkskun de „De vier Quartieren" (genoemd naar de vroegere kwartieren Kem- penlapd, Peellaand, Oisterwijk en Maasland van de MelJeriJ van Den Bosch) is met zijn regelmatig roule rende collectie van veel meer dan regionale betekenis. Binnen de vier kwartier komt men daar niet uit. Monument Bij alle goed geconserveerde over blijfselen uit het verleden is er dan nog dat grappige eigentijdse monu ment waarmee Oirschot de aandacht vestigt op zijn industriële bedrijvig heid. Op een ln het hart van een driesprong aangelegd plantsoentje staat een reusachtige eikehouten Brabantse knopstoel. Hij fungeert als blikvanger voor de aloude Oirschotse meubelindustrie, gevormd door niet minder dan vijf fabrieken en nog een handvol ambachtelijke bedrijven. De kennismaking met Oirschot ls in derdaad een verrassing. Dat geldt ook het rijkgeschakeerde sociaal-cul turele leven dat men ln dit prachtige dorp aantreft en dat vanzelfsprekend volop Ingeschakeld wordt in het ein deloze feestprogramma. Ook de ln de legerplaats Oirschot verblijvende mi litairen leveren er bijdragen aan. Men stelt zich onder meer veel voor van een uniek landjuweel waaraan meer dan honderd gilden met ln totaal 3500 gildebroeders deelnemen om als rede; rijker, schutter of vendelzwaaier een edele strijd te leveren. Voorts zijn in voorbereiding belangrijke concerten, een internationaal beiaardconcours, een plechtige blsschopmis in de Sint Pieter met uitvoering van de „Deut sche Messe" (uit te zenden door de KRO-televisle), tentoonstellingen van kunst van eigen bodem en van een collectie uit het museum van Chartres, een grootscheepse reünie van oud-Oirschottenaren en legio sport- en pretevenementen. De Jubi lerende kerk krijgt de aandacht die zij verdient in NCRV's „Kerkepad". Achter veel feestelijkheden tenslotte staat een solidariteitsactie voor het werk van een aan Oirschot verbon den en in Columbia werkzame missio naris. Betaling naar keuzei kontant: 2% korting 3-maandsrekenlng netto huurkoop tot 18 maanden eigen financiering, lage rente RADIO-T.V.-VIDEO STEREO-SETS HUISHOUDEUJKE APPARATEN MEUBELEN-SLAAPKAMER™ TAPIJT-GORDIJNEN UL VITRAGES-ZONWERING koopcentrum met goede vakmensen op elk gebit Dit jaar wordt begonnen met de aanleg van een tramlijn tussen het stadscentrum en de wijk Kraayenstein: lijn 2. Tegelijk met de aanleg van deze tramlijn worden ook de wegen waar langs de lijn komt te lopen - Loosduinsekade, Loosduinse- weg en Oude Haagweg - opnieuw ingericht. Wat betreft de herinrichting is er gelegenheid tot inspraak. Het totale plan is hiervoor opgesplitst in een aantal deelplannen, die apart aan de bewoners worden voorgelegd. Herinrichtingsplan voor de Loosduinsekade/weg tussen Lijnbaan en Paul Krugeriaan Over het herinrichtingsplan voor de Loosduinsekade en Loosduinseweg tussen de Lijnbaan en Paul Krugeriaan wordt op dinsdag 6 mei aanstaande een inspraakavond gehouden in het Wijk- en Dienstencentrum Transvaal aan de Schee persstraat 48. Belangstellenden zijn welkom vanaf 20.00 uur. Informatie Voor informatie over de aanleg van tramlijn 2 en de herinrich ting van de wegen kunt u terecht in het Gemeentelijk Informa tiecentrum aan de Groenmarkt. Het informatiecentrum is ge opend van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur en op zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur. "Ja Alles voor tuin en eeni goed stuk ani ingang voor bek* Garden Cenl Bloemend; B.V Hoogmadesewi Leiderdorp. Tel. 071-410377 (Privé Par Van MarwljliMatt VOOR FIETSEN, f BROMFIETSEN, ONDERDELEN EN ADVf, ZIJLSINGEL 65, LEIDÉhet TEL. 071-125356 ija: e A znd Mooi mis. Als ze ergens wat op te bergen hebben, is het wel in Ierland. Wat dacht u van deze zwaar uitgevoerde lakenkast. Gemaakt van origineel grenen hout in een kwaliteit bij hedendaagse kasten niet meer tegenkomt. Hein Chrispijn heeft een showroom vol Iers antiek in alle soorten en maten. Van een simpele stoel tot een prachtig uitgevoerde staande klok. Elke maand weer opnieuw zelf geimporteerd, uit ons eigen bedrijf in Ierland. Hein geeft u bij aan koop van een Iers meubel stuk een pot originele was kado. U kunt kiezen uit drie kleuren. U krijgt zwart op wit de garantie dat uw stoel, kast, klók etc. uit Ierland komt en minimaal 100 jaar oud is. Maar dat niet alleen. ^*Chritpijn Wilhelminabrug Hoge Rijndijk Iers antiek koopt u niet alleen als een fraai meubelstuk. U koopt het bovendien als een waardevaste belegging. Hein Chrispijn staat daar hoogstpersoonlijk voor in. Stel dat u de kast die u bij Hein kocht, na een poosje wilt inruilen voor een grotere of mooiere, dan betaalt Hein u de aanschafwaarde van uw oude kast terug minus 15 tot 25 °/o voor de gemaakte kosten. Wie doet dat na? Kom naar de showroom en oordeel zelf. Uw auto kunt u altijd kwijt op ons parkeerterrein en de koffie is, ook altijd, bruin. afc'lrrk urrf Richting Leiderdorp. Hoge Rijndijk 260 - Leiden - Tel. 071 - 410608-411276. Geopend: maandag t/m vrijdag 10.00 - 18.00 uur, donderdag koopavond, zaterdag 10.00 - 17.00 uur. ina o e Elr «n En mi iet zv N in es a< nsen nzorg ieder rand lay zlge r met weten precies wat we daarmee bedoelen* dot Maar kent u al het gemak van een trapeze"7 Bij 'ton strous' kunnen ze u er alles van vertellen en er is keuze uit verschillende typen. Er is trouwens een zeer ruime keuze iA alles wat met Windsurfen te maken heeJL bln loor 1 örve en d De meer gevorderden gebre extra irver pzich singe SURF-SPEC1 AALZAAK Rijksstraatweg 447, Wassenaar Tel. 01751 15171 Voor het agentschap van het ochtendblad Trouw DEN HAAG ZUIDERPARK-VALKENBOS zoeken wij een :rdac tamn ititie De »as r gheit in Je ^onsii born nem< ilsju} gingt fleur nkel lever n de die leiding wil geven aan een aantal be» gers. zodat onze abonnees dagelijks I buit< Ochtendblad TROUW bezorgd krijgen, Kak' De werkzaamheden hieraan verbont zijn: de kranten voor de bezorgers urne» es ve wekelijkse uitbetaling aan d© bezjtn j- gers. nabezorging van gemelde klachten; het bijhouden van een eenvoudig systeem. Men dient in het bezit te zijn van een telefoonaansl ting. Wij stellen daar tegenover een aantrekkelijke bijv dienste Voor nadere inlichtingen kan men ons kantoor te 0 j gei Haag. Parkstraat 22 bellen; te bereiken onder niM niet mer 070-469445. na 19.00 uur 070-630229 over bij trom bij h jet h laa c d vestt !t W

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 16