Het oogstjaar is begonnen Commentaar POLITIEK 7TH van bastenaken naar bastogne School in Lekkerkerk nog een week gesloten 'OliW jjcheid van een bedrijfstak h Sk«?nklijke gratie If »"i i 1 m i "DE T>uys van reN vrijheid stuur 'n brief geen zin ja ander werk Voor minderheden 25 miljoen extra RDAG 19 APRIL 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET H S 5 rokei H<fe vo kest en< lat weinig reden tot vrolijk eer de begrafenis van een fete bedrijfstak, de grote ^nieuwbouw en offshore-ac- in het Rotterdamse wa- Jgebied. Het stemt echter ft tot bitterheid hoe de na- Inden elkaar over de geopen- ieve heen vruchteloos in de [vliegen, over de vraag wie of ze voormalige nationale i zeep heeft geholpen. laarom ook zo bitter, omdat ite schuldige in dit heden- drama wel nooit aan te :al zijn. De scheepsbouw is zijn gunstige neveneffec- ir tal van toeleveringsbedrij- jntrekkelijk. Maar juist die kant is ook zijn kwetsbaar- leken. Over de hele wereld massaal schepen gebouwd gevolg een voorspelbare iduktie, die bovendien met van financiële steun van de lende overheden met een hardnekkigheid in stand ihouden. Ook al zou daarna t ooit weer aantrekken, de vraag blijft, welk land de het langst zal kunnen len. :n minister Van Aardenne mag nemen is, dat hij deze lederland beslissende vraag jig voor zich heeft uitge- andei|i, om vervolgens op grond inig overtuigende argumen- iiaen knoop toch door te hakken, geeft t n°g bewilligde de minis- oprichting van een nieuwe tweefotterdamse Offshore en (ROS) rond li tn-conL ie ser( lam. E lang (#tje flauw, de manier waar- Dnderl socialistisch Tweede-Ka- vn jnjKosto deze week het PSP- nd Van der Spek kapittelde ns pogingen de regering te tón alsnog op 30 april een lamse ve gratie voor de eevange- dWgT e kondigen, dam o en of n^r Spek is principieel repu- lang len van ^'e gezindheid legt jalmeifn te na getuigenis af. Dat igendqiblikeinse gezindheid ech- /erigej beletsel zou zijn om te igend* 1 erd iui tterdajde grondwet :„Dc Koning ver d^t recht van gratie van straf rechterlijk vonnis opge- moeilijk in te zien. pteren dat principiële re- jnen een eed op de grond- gen (terecht, omdat je bij loveml Seen voorbehouden kan noconpn omdat in het geval van mfonïig het republikeins den- daioctederlanders onmogelijk kotfden gemaalct om politiek en wij gunnen - waarin de verliesgevende onderde len van het RSV-concern een nieu we kans zou worden geboden. Toen al wezen vakbonden en som mige Kamerleden er op dat het kabinet te weinig geld op tafel had gelegd om van een echte kans te kunnen spreken. Nu die wens andermaal op tafel ligt en er bovendien nog sprake is van ten pnrechte aan de ROS toe gerekende verliezen geeft de mi nister echter niet thuis. Hij be roept zich op budgettaire onmoge lijkheden, rekent voor dat extra steun ten koste zou gaan van steun aan bedrijven met meer levenskan sen en aarzelt zelfs niet zijn tegen standers te verwijten de werkne mers van de ROS met valse hoop op te zadelen. Terecht heeft de meerderheid van de Tweede Kamer zich hier niet blindelings bij willen neerleggen, want hoe Van Aardenne het ook wendt en keert, de twijfel blijft of hij de ROS vorig jaar wel echt een kans heeft willen geven. Het tries te is alleen dat er intussen weer een jaar is verstreken waarin de scheepsbouw verder is gedesinte greerd en alleen daardoor al de orderportefeuille er niet florissan- ter op is geworden. Alleen al op grond daarvan zal het parlement onvoldoende in staat zijn dé ROS die kans alsnog te geven. Er zal nog wat ingewikkeld heen en weer worden gepraat, maar dan zal de scheepsbouw echt tussen de wal en het schip verdwe nen zijn. Zoiets stemt bitter. ieder de gelegenheid om binnen de spelregels van het Nederlandse po litiek bestel te werken aan wijzi ging van die regels. Wij hebben in Nederland zelfs een Eerste Kamer lid dat elke toespraak in de Kamer beëindigt met de peroratie: „En verder ben ik van mening dat de Eerste Kamer moet worden afge schaft." Dat kan en mag, en zo kan ook een principieel republikein om toepas sing van artikel 77 van de grondwet vragen op een tijdstip, waarop in elk geval de betrokkenen op grond van de traditie verwachten dat dit artikel zal worden toegepast. We mogen trouwens aannemen dat Van der Spek in de eerste plaats heeft bedoeld voor de belangen van de gevangenen op te komen en ook dat is volstrekt legitiem. Afgezien van die formele en wat zure schermutselingen: wij betreu ren het dat de staatssecretaris en de Kamermeerderheid de heer Van der Spek op dit punt niet zijn gevolgd. DEN HAAG De grootste kracht van het kabinet is mis schien wel dat het van meet af aan de indruk heeft gewekt een ondankbare taak op zijn schouders te hebben genomen. Het zou het moeten opnemen tegen „eigenzinnige kortzichtig heid", zoals premier Van Agt deze week vanuit Djakarta de tegenkrachten in onze samenleving kernachtig omschreef. Het zou moeten zaaien op het puin van vier lange jaren van socialistisch gedram en progressieve lastpakkenj, die ook een deel van de CDA-fractie in haar greep bleek te hebben. Het kabinet verwierf aldus de sym pathie van velen die „het rubbervlo tje" best een kans wilden geven om zich in de woelige baren drijvende te houden. Te meer waar van het kabi net zelf geen groter gevaar te duchten leek, dan dat het „op de winkel zou passen", zoals vicepremier Wiegel het omschreef met de bescheidenheid die we van hem gewend zijn. door Willem Breedveld Intussen is het kabinet aan zijn laat ste jaar begonnen, in de politiek ook wel aangeduid als het oogstjaar. Een onrustig jaartje voor onze politieke voorgangers, die in het licht van de naderende verkiezingen zo langza merhand de vruchten willen plukken van hun arbeid. En waaruit zal het loon bestaan voor het verrichten van ondankbaar werk? Zoals te verwachten viel is het inder daad ondankbaar werk gebleken op het puin te zaaien. Van de reeks plan nen die het kabinet bij zijn eerste optreden ontvouwde zijn er nog maar weinig tot uitvoering gebracht. Als we de volgorde van de regeringsver klaring aanhouden levert die de vol gende reeks op. Om te beginnen de omroepkwestie. Die is nog maar ten dele opgelost. Hoe worden de om roepverkiezingen geregeld? Hoe zit het met de alsmaar voortgaande ver commercialisering van het bestel? Het zijn vragen waarop nog geen ant woord is gegeven. In de regeringsverklaring stonden voorts ambitieuze voornemens om het onoverzichtelijke subsidiebeleid van CRM te stroomlijnen. Er zou een kaderwet specifiek welzijn komen. Maar vooralsnog is de verwarring al leen maar groter geworden. Het emancipatiebeleid heeft voorts geen grote vlucht genomen. Het meest in het oog springende resultaat is tot nu toe geweest dat er op de desbetreffen de post van de begroting geld is over gehouden. In de sector van de ge zondheidszorg worden de eindjes nog steeds moeizaam aan elkaar ge knoopt en het welluidende voorne men om nog gedurende deze kabinetsperiode de sociale verzeke ringswetgeving te coördineren ver oorzaakt bij de betrokken staatsse cretaris vooralsnog alleen maar schrikgevoelens. In zijn bureaulade ligt een dik rapport van Veldkamp als vrucht van tien lange jaren van noes te arbeid, maar of het ooit tot een doeltreffende cöordinatie zal komen? Nog te wachten De regeringsverklaring verder op de voet volgend, staan ons nog een raamwet op de inkomensvorming te wachten en een regeling voor de ver- mogensaanwas-deling en de invoe ring van een vermogenswinst-belas ting. De massale belastingontduiking zal grotendeels onmogelijk worden gemaakt en volgens de plannen zou oud-minister Duisenberg het al tot directeur van een postbank hebben moeten brengen. Werknemers zouden zo langzamerhand aanspraak moeten kunnen maken op een wettelijke pen- Premier Van Agt sioenplicht. De werknemersinvloed op de samenstelling van de raad van commissarissen zou zijn vergroot. Speculatie met grond zou via een doeltreffende onteigeningswet allang tot het verleden behoren. Onze priva cy zou gewaarborgd zijn door middel van een wet op de centrale persoons administratie. Wiegel, ooit eens aangeduid als de tweede Thorbecke, zou ons binnen lands bestuur inmiddels doeltreffend hebben geregeld. Vooralsnog reiken de vruchten van zijn arbeid echter niet veel verder dan dat nieuwe no ta's zijn toegevoegd aan de reeks die er over dit thema al bestaan. Van een krachtige bevordering van het open baar vervoer is al evenzeer weinig terecht gekomen. Onderzoek van een weekblad bracht zelfs aan het licht dat sinds Van Agt aan de macht is de treinen niet meer op tijd rijden. Een abortusregeling is nog niet tot stand gekomen. „Duidelijkheid en eenvor migheid" inzake het vreemdelingen beleid is er daarentegen wel gekomen Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. JC wilt W?ME K0*PMRN TOCH (,EFVI vertoner POFN? VARKENS V/NW iï>3 NU EENMAAL vies/ kee&FN HF DflftR- fft/NSV T>ood v*9n«en'1-V>"ieï" ofw*l,«w HOlU>Ht>S VRBMfi",..'_-7»eoT»o-T ie handj en g nen; niet lemir Möllq nig e de r an ig ver| reconj rme r ?rd In I >aghet| s kuni n Or< Morgen is de aandacht van de hele wielrennerij gericht op de jaarlijkse1 „voorjaarsklassieker" Luik-Bastenaken-Luik. Gezien het begin- en eindpunt van de wedstrijd moet het traject wel door België lopen, maar waar ligt Bastenaken? U zult het waar schijnlijk op geen enkele kaart vinden. Wel Bastogne, want on der deze naam is Bastenaken in Nederland beter bekend. U kunt via Bastogne naar Luxemburg rijden en tegen het einde van 1944 werd bij Bastogne zwaar ge vochten. De Franse benaming van het stadje in de Ardennen heeft het dus gewonnen. Baste naken komt alleen voor in het wielemieuws, waar de Vlamingen wielerliefhebbers bij uitstek het taalgebruik van de Neder landse sportjournalisten hebben beïnvloed. Nederlandse benamingen van aardrijkskundige namen in het Frans sprekende deel van België zijn vrij zeldzaam. We zeggen Luik waar de Walen het over Liè- ge hebben en noemen Mons in het Nederlands Bergen. Nog minder in aantal zijn Neder landse namen voor steden in Groot-Brittannië. London heet bij ons Londen en bij de Schotse hoofdstad Edinburgh laten wij de h weg aan het eind van het woord. In vorige eeuwen waren Neder landse aanduidingen voor Engel se plaatsen heel gewoon. Het Am sterdamse stadsbestuur heeft ze uit de vergetelheid gehaald. In het industriegebied ten westen van de stad liggen straten (waar niemand woont) met namen als- Abberdaan, Vaalmuiden, Ports- muiden, Pleimuiden. Jarmuiden en Daveren. Na enig puzzelen herkennen we hier wel de Britse steden Abberdeen, Falmouth, Portsmouth, Plymouth en Great Yarmouth in. Maar over Daveren hebben we even moeten denken. Is dat Dover aan het „Nauw van Kalès? (om met de Vlamingen te spreken). Ook het stadje Kantelberg is niet gemakkelijk te herkennen. De naam is als curiositeit ook in onze krant wel gebruikt en uit de aard van de berichten was meest al wel duidelijk dat het over Can terbury ging: de aartsbisschop van Kantelberg bijvoorbeeld. Toch schept De Nederlandse naam verwarring, vinden veel collega's. Heel veel van die vernederland ste aardrijkskundige namen zijn verdwenen, al houden we natuur lijk Parijs en Berlijn. Maar soms sluipt er ineens een vreemd woord binnen waar de Neder landse vertaling nog steeds bur gerrecht heeft. Een recent geval is de „shekel", de nieuwe munt van Israël die het Israëlische pond gaat vervangen. Vele kran ten maakten onlangs melding van het in ere herstellen van deze munt uit Bijbelse tijden. Maar waarom niet gesproken van de sikkel, zoals de shekel al sinds de zeventiende eeuw in de Neder landse bijbels heet, ook in de nieuwe vertaling? De sikkel wordt onder meer genoemd in Genesis 24:22 en in Exodus, de hoofdstukken 30 en 38. De neiging om het Nederlandse woord te laten vervallen ontstaat waarschijnlijk onder invloed van de buitenlandse, meest Engelsta lige persbureaus. We krijgen dan woorden onder ogen waarvan we ons niet direct realiseren dat er al een Nederlands woord voor be staat. Daarom schrijven we te genwoordig over de „Cyprioti sche minister van buitenlandse zaken" waar het bijvoeglijk naamwoord van Cyprus al sinds eeuwen „Cypers" is. Men ziet het bekende kattenras. Het bontst hebben we het gemaakt met de Zuidafrikaanse haven Simons- stad die in het Afrikaans letter lijk zo heet, maar via de interna tionale persbureaus als Simons- town binnenkomt. Met als gevolg dat verschillende media de En gelse naam gebruiken, terwijl de Inwoners van de havenstad zelf waarschijnlijk Simonsstad zeggen. Na het helpen oprichten van een klandestiene vakbond werd de zestigjarige Roemeense econoom Gheorghe Brasoveanu in maart vorig Jaar voor de vijfde keer veroordeeld tot verblijf in een| psychiatrische inrichting. De vier andere keren opsluitingen tot enkele maanden werd hij daar toe veroordeeld wegens het aan de kaak stellen van de betrekkin gen tussen kerk en staat in Roe menië. Mevrouw Brasoveanu zou op 7 maart 1979 naar het hoofd bureau van de geheime dienst in Boekarest zijn gebracht, nadat een buitenlandse radiozender melding gemaakt had van de op richting van de vrije vakbond van Roemeense arbeiders door Brasoveanu en zo'n twintig ande ren. Hij zou onder dwang een verklaring hebben getekend dat haar man geestelijk gestoord was, op voorwaarde dat hij voor korte tijd in een psychiatrische inrichting zou worden opgeno men in plaats van te worden ver oordeeld tot langdurige gevange nisstraf. Op 10 maart al werd Brasoveanu zelf gearresteerd en „ernstig geestelijk gestoord" op gesloten in een kliniek in Boeka rest. Daarna zou hij overgebracht zijn naar de afdeling psychiatrie van een gevangenishospitaal, waar in de afgelopen jaren een aantal politieke dissidenten op gesloten gehouden werd. Het is niet bekend of hij sindsdien voor de rechtbank gedaagd is, of hij nog steeds in de inrichting ver blijft of waar hij momenteel ge vangen zit. Amnesty Internatio nal neemt aan dat de autoriteiten daar geen inlichtingen over aan zijn familie hebben verstrekt. Volgens Amnesty zijn er geen ter men aanwezig waarop Brasovea nu „ernstig geestelijk gestoord" zou zijn. Brieven, in het Duits of Engels, met het beleefd gestelde verzoek om de onmiddellijke vrijlating van Gheorghe Brasoveanu kun nen gestuurd worden aan: Mr. Grigoras Justin, Minister of Jus tice - Bulevard Gheorghe Dej 33 - 7000 Bucuresti, SR Romania Als ie wil, mag de koning van Maleisië een weekje geheel ver zorgd in een toeristenhotel in Ita lië doorbrengen. Maar zijne ko ninklijke hoogheid heeft voor de eer bedankt. Hij had het reisje ongewild gewonnen doordat hij onlangs weer een Alfa Romeo had aangeschaft. De dealer in Maleisië had twaalf trips verloot onder degenen die de laatste maanden een auto van dit merk gekocht hadden, en een van de prijzen viel toe aan de koning. Nu deze geen zin blijkt te hebben in een tweepersoons hotelkamer met eigen toilet, gaat het winnen de nummer naar een door de ko ning aan te wijzen vervanger. Zij werkte op de Britse ambassa de in Teheran, hij op de Ameri kaanse. Het was dik aan tussen die twee, toen op 4 november vorig Jaar Iraanse studenten de Amerikaanse ambassade bezet ten en zo hem op- en haar bui tensloten. Maar hij, de 22-Jarigel marinesergeant Joseph Scubic uit de staat Ohio, vergat haar niet. Hij schreef haar een brief met een huwelijksaanzoek en zeurde net zo lang, tot de bezet ters toestonden de brief naar de Britse ambassade te laten bren gen. Weliswaar is het meeste per soneel van die ambassade, inclu sief het niet met name genoemde meisje, allang naar Engeland te rug, maar de ambassade zorgde er toch voor dat de brief haar bereikte. Dezer dagen heeft Jo seph het jawoord van zijn gelief de ontvangen, ook per brief en ook via de Britse ambassade. Wanneer ze kunnen trouwen, hangt van de Iraanse bezetters af. Voor de gedetineerden in de ge vangenis van Baltimore, in de Amerikaanse staat Maryland, is er heel ander werk aan de winkel dan de gebruikelijke, geestdo dende karweitjes. Wie dat wil mag boeken in braille overzetten. De gevangenisleiding heeft met de nationale bibliotheek voor blinden en slechtzienden afge sproken dat gevangenen die dat willen, bestsellers, klassieken en moderne literatuur in blinden- schrift kunnen overzetten. In middels zijn dertig gedetineer den al begonnen zich de braillete- kens eigen te maken. Vice-oudste Dorothy Fi sher, een 49-Jarige Zuidafrikaan se, heeft de elfde verjaardag van haar tweede hart achter ds rug. Mèt felicitaties van dr. Bamard die de transplantatie verricht heeft, én van het Franse persbu reau AFP dat haar de „vice-oud-, ste" noemt. In Frankrijk woont namelijk Emmanuel Vitria wiens „nieuwe" hart dat van Dorothy met een half jaar verslaat: hij kreeg zijn tweede hart al in no vember 1968. eh wel in de vorm van een hard beleid. Druk De lijst overziende staat ons een druk oogstjaar te wachten. Veeleer ziet het er echter naar uit dat puin puin is gebleven waarop geen vruchten zul len gedijen. Maar moest er zonodig op puin worden gezaaid? Het kabinet heeft van meet af de indruk gewekt, dat het tot die ondankbare taak ge dwongen was. Het heeft zich voorna melijk schrap gezet tegen de tegen krachten in de samenleving. De stijl van regeren kenmerkte zich door rea geren in plaats van ageren. Het rea geerde op de vele hout- en waterdra gers: de vakbeweging met zijn vele wensen, krakers, die van alles en nog wat willen, actiegroepen die lawaai maken en ook tegen een CDA-fractie. die zo nodig wat zichtbaar wil maken van een nieuwe levensstijl. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in een steeds harder nee zeggen. Toen de Kamermeerderheid zich uitsprak tegen uitbreiding van de atoomtaken van de NAVO was het antwoord „nee". Toen de Kamermeerderheid zich uitsprak voor een humanere be handeling van de illegale werknemers was het antwoord „nee" en toen de Kamer zich deze week uitsprak voor een reële kans voor de scheepsnieuw- bouw was het antwoord alweer „nee". Rebellenclub De kruik gaat natuurlijk net zo lang te water tot zij barst Want dit „nee" Vice-premier Wiegel zeggen betekent in politieke termen weinig anders dan dat de fractievoor zitter van het CDA-Lubbers meer en meer in de rol wordt gedwongen van de leider van een rebellenclub. Dit „nee" verkopen moge het kabinet een aureool van flinkheid geven, waarvan de laatste maanden vooral vlce-premler Wiegel weet te profite ren, het bevordert niet het klimaat om de beloofde oogst binnen te halen. Het zich afzetten tegen van alles en nog wat komt eigenlijk neer op het verkopen van wind. En wie wind zaait zal storm oogsten. Van een onzer verslaggevers LEKKERKERK De Aalscholver- school in Lekkerkerk blijft ook vol gende week nog gesloten. Hoewei nieuwe luchtmetingen wederom geen gevaarlijke concentraties van giftige gassen hebben aangetoond, willen de ouders van de leerlingen van deze school eerst de uitslag van het me disch bevolkingsonderzoek af wachten. Afhankelijk van de uitslag van het medüsch onderzoek die volgende week vrijdag wordt verwacht be slist het gemeentebestuur of de Aal- scholverschool weer in gebruik kan worden genomen. Volgens het Rijks instituut voor de Volksgezondheid (RIV), dat de metingen in en rond de Aalscholverschool heeft verricht, is er „geen reden tot ongerustheid", om dat zich in de lucht geen benzeengas bevindt. Wel zijn verhoogde concen traties tolueen en xyleen aangetrof fen. maar de gemeten concentraties liggen ruim onder de maximaal toe- gestadn waarden. „Uit oogpunt van volksgezondheid is er geen aanlei ding tot verontrusting", deelde een woordvoerder van de provincie vrij dag mee. Uit een onderzoek dat verricht is in opdracht van het Goudse waterlei dingbedrijf blijkt dat de kwaliteit van het door-het pompstation aan de Tiendweg (vlak bij de „gifwijk") op geleverde drinkwater „evenmin aan leiding geeft tot enige verontrusting". In de loop van volgende week wordt een begin gemaakt met de proefont- graving van een parkeerplaats in Lekkerkerk-west. Met metaaldetec toren zijn tot nu toe enkele tientallen plaatsen ontdekt waar zich concen traties metaal in de grond bevinden. Het Is echter niet bekend In welke gevallen het gaat om vaten met gifti ge stoffen. DEN HAAG Amsterdam, Den Haag, Rotterdamen Utrecht krijgen met ingang van dit jaar 25 miljeon gulden extra voor de huisvesting van etnische-minderheden. Minister Wie gel heeft dit gisteren toegezegd in een gesprek met vertegenwoordigers van de vier grote steden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De extra steun van het kabinet is blijvend, dus zal elk Jaar terugkeren. Wel zijn er twee voorwaarden aan verbonden. De ene Is dat de steden elk jaar met „goed opgezette plan nen" moeten komen. De tweede voor waarde houdt in dat in die plannen de nadruk moet komen te liggen op de volkshuisvesting. Wiegel zei gisteren dat de regering zich op het standpunt stelt dat de huisvesting van de min derheden voorrrang moet hebben. Dat standpunt is al eerder verkon digd in het commentaar van de rege ring op het rapport over etnische- minderheden van de wetenschappe lijke raad voor het regeringsbeleid. Wiegel heeft gisteren ook bekendge maakt dat gemeenten die inspraak procedures organiseren voor hun Mo lukse inwoners, hievoor subsidie kun nen krijgen, variërend van dertig tot zestigduizend gulden per Jaar. De hoogte van het bedrag is afhankelijk van het aantal Molukse Ingezetenen. Een voorwaarde voor subsidiëring is dat de gemeente de voorlichting over gemeentelijke zaken en overeidsbe leid voor Molukkers krachtig ter hand nemen. Hierbij mag de taal geen belemmering zijn, aldus Wiegel, omdat tal van Molukkers het Neder lands net voldoende beheersen om alle nuances te kunenn volgen. door Fctzc Pijlman Volkoren Wat vroeger goed was en gezond, was buitenlucht en stevig eten. een koude douche, rennen en zweten, gezondheidszadels voor je kont. Maar nu is alles ineens gezond, als je er maar „half" voor kunt zetten. Halvamel en halvaretten, het halva-eten voor uw hond. Het ergste is de volkorenrage. Bekijk de bakker z'n etalage: Volkorenbrood in een ruim scala, volkorencake en volkorenpizza. Volkorenspaghetti, volkoren bier; volgens mij is recycled, volkorenpapier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5