moet van winst leven
resultaat Nedlloyd
DAF-trucks zette
verlies in winst om
Noorwegen wil oliegelden
in West-Europa besteden
aak weerzin tegen
Import bij klein bedrijf
nje^
lÏÏ'm rol in energievoorziening te kennen blijven vervullen
ur
gin
Shell en 'de' film
Shell verbreekt
banden niet met
Zuid-Afrika
B
el kansen blijven onbenut
Staatsschuld steeg
met 12 miljard
Verlies Estel
174 miljoen
Resultaat Banque
de Paris ging in
1979 wat omlaag
Met citroenzuur
gaan snijbloemen
langer mee
FINANCIEN EN ECONOMIE
-J 1IJDAG 18 APRIL 1980
TROUWKWARTET P 15 - RH 25 S 23
5t tn een onzer verslaggevers
n,en 'MSTERDAM Om hun rol In de toekomstige energievoorziening te kunnen blijven
irvullen, hebben Shell-maatschappijen behoefte aan begrip bij het publiek voor de financiê-
realiteit. Winst is voor de olie-industrie traditioneel de belangrijkste financieringsbron voor
vesteringen. ,.Wij moeten van de winst leven". Hierop wees drs. D. de Bniyne, president-
•.r)liecteur van de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij, die haar inkomen
Ijwel geheel ontleent aan haar belang van 60 procent in de maatschappij van de Koninklijke
3 '5^ell Groep, tijdens een persconferentie bij de publikatie van het jaarverslag over 1979.
dat verslag zegt de heer De Bniyne
een voorwoord, dat in de toekomst
behoefte aan kapitaal nóg sneller
toenemen en dat om aan deze'
anciële uitdaging het hoofd te kun-
bieden gunstige resultaten on-
;beerlük zijn. Reden ook, waarom
een beroep op de regeringen van
diverse landen doet meer energle-
ijecten dan tot nu toe het geval is
steunen door het opnemen van
letnafaen voor investeringen gemakke-
;er te maken.
8-59C
De Bruyne stelt vast, dat de
litaaluitgaven en opsporingskos-
van de Groep In het afgelopen
r 4.426 miljoen pond sterling (dat
lij na 20 miljard gulden) bedroegen,
rvan werd 3.264 miljoen pond ster-
ïarage f (ongeveer 15 miljard gulden) uit
geven aan de opsporing en ontwik-
ing van olie- en aardgasbronnen,
it alleen in de Noordzee, die verle-
jaar ongeveer 70 procent van de
br de Shell buiten Noord-Amerika
lane kapitaalsuitgaven voor olie
gasproductie opeiste, werd op gro-
chaal in energie voor de toekomst
iQQlnvesteerd. 0014 111 Noörd-Amerika
dat het geval. Met name de ver-
ving van de Belridge Oil Co was
1
4
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM „Het lijkt ons, niét zo verstandig om S&oedi-Arabië
tegen de schenen te schoppen door het vertonen van de film „De dood
van een prinses" op de Nederlandse, televisie. Overigens zullen wij
omdat wij ten dele Engels zijn, ons deel van eventuele gevolgen óók in
Engeland op ons brood krijgen. Daar is de film namelijk ook ver
toond".
„Het zou kunnen zijn, dat door een en ander het contact met Saoedi-
Arabië wat stroever gaat lopen," aldus de heer De Bruyne, die voor het
overige van mening is, dat Shell zich niet in deze (politieke) problemen
moet mengen. „In eerste instantie is dat een zaak van de regering".
In tegenstelling tot andere olieconcerns krijgt Shell geen olie uit
Saoedi-Arabië. Shell Streeft echter wel naar betere zakelijke relaties
met dit land.
grenzi
(te
ér van grote betekenis.
lenierzandproject
Canada wordt gewerkt aan het
0 miljoen Canadese dollars (bijna
miljard gulden) kostende Alsands-
waarin Shell-maatschappij-
Koopfen belang van 45 procent hebben,
betreft hier de bouw in Athabas-
van een teerzandinstallatie, die
,000 vaten synthetische ruwe olie
Jdag zal moeten gaan produceren,
project in Canada is klaar om er
begin mee te maken. Een aantal
°Verd oenen doUars is geïnvesteerd in
i kader van voorbereidende werk-
f mheden.
open
42 rcv
2.80,
i/h
e hal
35 m2
gekomen door de regeringswisseling
in Canada. De gevallen Canadese re
gering had de in het Alsands-project
deelnemende maatschappijen toege
zegd, dat de teerzandolie zou mogen
worden afgezet tegen de wereld
marktprijs voor ruwe olie. Een toe
zegging waar alles van afhing, gezien
de enorme investeringen, nodig voor
dit project. De nieuwe regering Tru-
deau in Canada heeft de versterkte
garantie echter ingetrokken. „Zonder
deze garantie en fiscale tegemoetko
mingen zal zullen wij dit project „ech
ter niet aankunnen", aldus de heer
De Bruyne. Bovendien is uitstél van
het project dodelijk. De kosten lo
pen voortdurend op, zodat het zeer de
vraag is of het straks nog wel lonend
zal zijn om er aan te beginnen. Toch
is het van belang de winning van
ruwe olie uit teerzanden (en leisteen)
niet uit het oog te verliezen, zo vindt
Shell. De reserves uit dié bronnen
zouden namelijk wél eens véél gróter
kunnen zijn dan de ruwe oliereserves.
echter een kink in de kabel Grote reserves bestaan er ook aah
steenkool. Shell verwacht, dat het
gebruik ervan aanziénlljk zal_toene-
men. Steenkool is over het algeméén
goedkoper dan olie. Er isv zo wordt in
het verslag opgemerkt, een geheel
nieuwe industrie aan het ontstaan,
die op een efficiënte en voor het mili
eu aanvaardbare Wijze energie (in
vloeibare en in gasvorm) uit steen
kool zal gaan produceren.
Een belangrijke rol daarbij is wegge
legd voor de kölènvergassing. De to
tale door Shell gedane uitgaven voor
de ontwikkeling van dit proces bedra
gen tot nu toe ongeveer 50 miljoen
pond sterling: Met de bouw van een
prototype voor een vergassingsinstal
latie in Moerdijk (mét een capaciteit
van 1000 ton per dag), diè op commer
ciële basis zal moeten draaien en om
streeks 1984' operationeel zal zijn is
daarenboven nog eens 70 miljoen
pond sterling gemoeid
Intussen zit de Shell ook op oliege-
bied niet stil: De gehele olieproduktie
uit eigen reserves in het afgelopen
jaar kon worden bijgevonden. In 1970
kwam nog 70 procent van alle gepro
duceerde olie uit eigen bronnen. O.a.
als gevolg van nationalisaties is dat
nu nog maar voor 30 procept hét
geval. De resterende olie werd meren
deels verkregen op grond van langlo
pende contracten met de olieprodu-i
cerende landen, terwijl Op de Zoge
naamde spotmarket (vooral het ge
bied van de Perzische Golf) nog 7
procent werd bijgekocht.
In het Nederlandse deel van de
Noordzee is met name de Nederland
se Aardolie Maatschappij (50 procent
Shell-belang) actief met het zoeken
naar olie. Tot dusverre werd aangeno
men, dat er vrijwel uitsluitend gas
zat. Dank zijn de allernieuwste seis
mische technieken is dit inzicht nu
gewijzigd. Gigantische ollevondsten
worden overigens niet verwacht.
Saoedi-Arabië
In het Midden-Oosten zijn onderhan
delingen gaande met de Saoedische
staatsoliemaatschappij Petromin
over de bouw van een raffinaderij in
dat land. Daarbij speelt mee het feit.
dat Shell geen toegang heeft tot de
relatief goedkope olie van Saoedi-
Arabië. De bedoeling is betere zake
lijke relaties met dit land op te bou
wen. Shell hoopt in ruil voor de bouw
van dé raffinaderij ook in aanmer
king te komen voor olieleveranties
door Saoedi-Arabië wat van belang is
nu men niet precies weet, wat er met
Iran uit de bus zal komen. Weliswaar
is de hoeveelheid olie, die Nedrland
uit Iran ontvangt niet groot, toch zal
„Iran", als dit land als producent van
olie helemaal zou wegvallen, wel een
psychologische Invloed kunnen heb
ben op het voorzieningspatroon van
ruwe olie met alle gevolgen van dien.
Ondanks alle problemen die er zijn
voor de internationale olie-industrie
was 1979 een moeilijk en onzeker
jaar, doch in financieel en operatio
neel opzicht de positie van de Shell
Groep onaangetast ziet drs. de
Bruyne het lopende jaar met vertrou
wen tegemoet. Dé vraag naar olie in
de wereld zal dit jaar naar verwach
ting lager zijn dan in 1979. Hoewel
zich zo nu en dan ook tijdelijke olië-
overschotten zullen kunnen voor
doen ziet het ernaar uit, dat de Situa-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM „We kunnen het
niet eens zijn met degenen, die me
nen dat wij alle banden met Zuid-
Afrika moeten verbreken. Onze op
vatting ls, dat er ongetwijfeld veran
deringen in Zuid-Afrika komen, zoals
ook in de buurlanden." Aldus drs. D
de Bruyne, president-directeur van
de Koninklijke Nederlandsche Petro
leum Maatschappij bij de presentatie
van het jaarverslag over 1979.
„Wij zitten al bijna 80 jaar in Zuid-
Afrika. In ons bedrijf aldaar werken
3500 mensen en we zijn trots op dat
gene, wat wij in dat land hebben
bereikt. Onder de zwijgende goed-
keuring van de regering daar en met
overtreding van een groot aantal wet
ten van Zuid-Afrika is niet alleen de
apartheid in onze bedrijven verdwe
nen, maar gelden voor blank en zwart
gelijke salarissen, pensioenen en
huisvesting.
Als we ons zouden terugtrekken," zo
meende de heer De Bruyne. „worden
we door een ander overgenomen. Mis
schien door de regering, misschien
door één van onze concurrenten want
behalve Shell zijn ook Mobil. Exxon.
BP, Total en Caltex actief in Zuid-
Afrika.
-
In ieder geval zal alles gewoon door
draalen. Wat blijft er dan over"1 Het
effect van daar weggaan zal alleen
maar zijn dat alle vooruitgang, door
ons bereikt op het gebied van de
menselijke relaties in Zuid-Afrika. zal
verdwijnen Daarmede zal ook een
einde komen aan de uitstraling ten
goede die van ons werk aldaar uit
gaat."
Eén van de vier produktieplatforms van het Brent-veld, het grote olievoorkomen in de Britse sector
van de Noordzee. Het veld, dat in 1976 in produktie kwam, zal midden 1983 dagelijks ongeveer 560.000
vaten ruwe olie per dag moeten produceren.
tie van onzekerheid en krapte in het
aanbod nog wel enige tijd zal duren.
Tegen deze achtergrond, aldus de
heer De Bruyne, is het voor ver-
bruikslandén meer dan ooit noodza
kelijk de energievoorziening uit in
heemse bron waar mogelijk op te
voeren en de vraag naar olie terug te
dringen. Dit door een doelmatiger en
zuiniger gebruik van energie en een
beleid, gericht op de vervanging van
olie door andere brandstoffen.
De Koninklijke Shell Groep inves
teerde vorig jaar in ons land ƒ777
miljoen tegen 731 in 1978. De totale
investeringen in de afgelopen tien
jaar bedragen daarmee 6,8 miljard.
In de cijfers zijn de NAM-cijfers voor
de helft opgenomen. De researchkos
ten stegen van 339 miljoen tot 363
miljoen.
Verwacht wordt dat het energiever
bruik in Nederland dit jaar ruim 5
procent lager zal uitvallen dan in
1979. Dit komt voor een deel omdat
het extra-energie verbruik, zoals dat
zich gedurende de koude-periode in
1979 voordeed, dit jaar zal uitblijven.
Bovendien wordt afname verwacht in
het energieverbruik als gevolg van
een stagnerende economie en van
voortgaande energiebesparing.
nabij Hn onze redactie economie
OTTERDAM De scheepvaartgroep Nedlloyd heeft in 1979 aanzienlijk meer winst geboekt
otansiéi in het voorafgaande jaar: 64,1 miljoen tegen 40,6 miljoen. Daarmee is de 10 miljoen
linancjteruitgang in het resultaat die 1978 liet zien, meer dan goedgemaakt. Het laat zich aanzien,
'en "lus het bestuur, dat de winst dit jaar nog iets gunstiger kan uitvallen dan dit jaar.
srrein
lendr<
lloyd dankt de sterke verbetering
■ejrnamelijk aan de gang van zaken
bedrijven waarin het concern een
irderheidsbelang heeft. Het bruto
iltaat van deze belangen steeg
37,5 miljoen tot 114,2 miljoen,
omzet nam toe van 2,38 miljard
2,56 miljard. Voorgesteld wordt
dividend te verhogen van 6 tot
jre-l-
irtorf
ATIONALE NEDERLANDEN
leterde de nettowinst van 249 tot
miljoen gulden. De winstdeling
polishouders kwam op 376 (339)
oen. De omzet, nam vorig Jaar met
rocent toe tot 6,9 miljard. Daar-
jn de cijfers van de overgenomen
itschapplj Life Insurance of Geor-
verdisconteerd. Nationale Neder-
len wil het jaardividend verhogen
5,50 tot 5,80. Buiten beschou-
gelaten dat er al een interimdi-
nd is uitgekeerd bedraagt het di-
id: ƒ5,80 (5,50) contant of ƒ2
contant plus ƒ0,40 (0,33'/») in
leien uit de agioreserve.
concern wil verder ten laste van
lelastingvrije agioreserve 10 pCt
ndelen uitkeren, die geheel divi
dendgerechtigd zijn over 1979, zij Jiet
dat op deze nieuwe aandelen het divi
dend 1979 uitsluitend in contanten
(zijnde ƒ0,58 per bestaand óandeel)
beschikbaar zal worden gesteld!
Rekening houdend mét de correctie
van het dividend over 1978 (Voor de iri
1979 gedeclareerde keuzedividenden)
en met de huidige agio-bonus.' neemt
het dividend per bestaand aandeel
toe van 5,47 tot ƒ6,38, aldüs Nat.
Nederlanden.
DAF TRUCKS kwam op een netto
winst vanf21,7 miljoen nadat 1978
een verlies van 16 miljoen had opge
leverd. De omzet steeg met ruim 30
procent tot 1,54 miljard. Het aan
zienlijk betere resultaat is gehêel te
danken aan de veel betère situatie in
de bedrijfswagensèctbr. DAF Specia
le produkten leed nog vèrlies evenals
de Belgische gieterij De Vleeschau-
wer. Deze gieterij zal halverwege dit
jaar sluiten. De kosten, daarmee ver
bonden, zijn ten laste van 1979 ge
bracht. Ook de toekomstige verliezen
bij Speciale Produkten komen ten
laste van het resltaat. over 1979. Het
personeelsbestand bij DAF Trucks
i d.rekVrrERDAM (ANP) Export blijkt door sommige onderne-
op dets als een noodzakelijk kwaad te worden ervaren. Daardoor
l sommigen moeilijk te krijgen voor een systematische
jpak van de uitvoer. Het heeft onderzoekers van de Neder-
mikinqPsche Mlddenstandsbank getroffen hoe groot de tegenzin
n het aanpakken van exportactiviteiten.
en die i
gegevens komen uit een export-
'•te van de NMB. De resultaten
hypothfen gisteren gepresenteerd op een
Ssium in Rotterdam. De enquê-
0f stilde tot de conclusie dat er in ons
b eenj- vooral bij de kleinere en middel-
bedrijven heel wat kansen om
lexporteren onbenut worden
i
een kwestie van mentaliteit en
ier vreemd tegenover staan, dat
het grote aanwezige exportpo-
1 geen gebruik wordt gemaakt.
tte drs. H. H. Faber, lid van de
van bestuur van de bank, de
iten van de enquête samen.
'erkrijgen van buitenlandse or-
via beurzenbezoeken, via agen-
het algemeen via het bewust
iven van activiteiten blijkt ge-
zijn. In dertig procent van de
zeevenen is de eerste exportorder door
ad. |f toeval tot stand gekomen. De
lemers blijken zich niet bewust
In van de winstgevendheid van
"landse markten. Een op de drie
lemers beweert geen tijd te
om zich met exporteren bezig
den. Zeer opvallend ls. dat de
van het Nederlandse produkt
een zeer belangrijke export-
lerende factor wordt genoemd
we' 660 ro1 en met
A La life grotere bedrijven.
Het is bijna niet te geloven, verzucht
ten de onderzoekers van de NMB. dat
er bijna geen gebruik wordt gemaakt
van de diverse subsidiemogelijkhe
den, die de overheid in het leven heeft
geroepen ln reactie op stimulerende
maatregelen voor het exporterende
bedrijfsleven in andere landen. Gé-
middeld maakt slechts vijf procent
van de bedrijven gebruik van de sub
sidies.
Dr. W. J. de Ridder, hoofd planning
van het economisch bureau van de
NMB. die de enquête heeft geleid,
stelde dat het onderzoek tot de con
clusie leidt, dat de overheid de ex
portkennis bij het bedrijfsleven moet
bevorderen. Zijn onderzoek wees uit,
dat het terreinverlies op de eigen bin
nenlandse markt zich in vrijwel alle
sectoren van onze economie manifes
teert. In 1978 verzorgde onze eigen
industrie nog maar 55 procent van de
binnenlandse markt tegen 70 procent
halverwege de jaren zestig. Wij zijn te
veel een exporteur van agrarische
produkten en te veel een Importeur
van hoogwaardige consumptiegoede
ren. Nederland zal meer moeten doen
aan de opbouw van een Industrieel
apparaat, dat op de binnenlandse
markt concurrerend kan optreden en
dat tevens aan de export een bijdrage
kan leveren, aldus dr De Ridder.
nam vorig jaar toe van 9200 tot 9400
man.
Indien geen. stagnatie .in de huidige
marktmogelijkheden optreedt, zal
het netto resultaat over 1980 kunnen
toenemen. Toch lijken op iets lan
gere, termijn gezien enkele magere
jaren voor de deur te staan als 1980
geen sterke economische opleving
brengt, aldus het bestuur.
VAN OMMERÈN: realiseerde een
jaarwinst van ƒ47,5 miljoen tegen
slechts 0,9 miljoen in 1978. Het be
stuur vérwacht voor 1980 gunstige
resultaten. Voorgesteld is een divi
dend van 18 waarvan al 6 als inte
rim is'uitgekeerd. Ook komt er een
agio-uitkering van 10 procent. Over
de twéé voorafgaande jaren werd het
dividend gepasseerd.
AGO (verzekeringen) verdiende
netto 61,5 (42,8) miljoen bij een om
zet van 1,56 .(1,38) miljard.
INTERNATIO-MULLER zag de
jaarwinst vorig jaar dalen van 30,7
miljoen tot' 6,2 miljoen. Dat is te
wijten aan enkele oorzaken van inci
dentele aard zoal6 verliezen bij de
internationale handel in New York en
de afwerking van-een baggerproject
in West-Europa. Dividend: 1,40
(3.80).
DE TELEGRAAF had een wat la
gere winst; 21,2 (26,3) miljoen. Dat
kwam voor eèn deel door een hoger
bedrag aan verschuldigde belastin
gen. De omzet steeg van 447 tot 478
miljoen. Dividend onveranderd
6.40
AHOLD had in de eerste vijftien
weken van dit jaar een iets lagere
winst. Oorzaak: een verkrapping van
de marges. Niet onmogelijk Ls dat ook
de jaarwinst wat achterblijft bij die
van 1079, zo is in de jaarvergadering
meegedeeld. De omzet in de eerste
vijftien weken groeide met 7 procent.
DELI had in 1979 een netto resul
taat van 10,5 (14,1) miljoen bij een
omzet van f.64 (1,48) miljard. Divi
dend: ƒ9,60 (10,60). Winstherstel tot
het. niveau, van 1978 wordt dit jaar
mogelijk geacht. De winstdaling in
1979 was voornamelijk incidenteel.
DEN HAAG (ANP) In 1979 is de
Nederlandse staatsschuld met twaalf
miljard gulden toegenomen tot 84,5
miljard gulden. Dit heeft minister
Van der Stee van financiën .meege
deeld. De gevestigde schuld steeg
met bijna 9 miljard ,tot 64,1 miljard en
de vlottende schuld nam met 3 mil
jard toe tot 20.4 miljard gulden
ï)e monetaire financiering was ln
1979 aanzienlijk groter dan in 1978.
Het plaatsingssaldo van schatkistbil
jetten beliep in 1979 1.7 miljard gul
den, tegen 40Ö miljbert"gulden in 1978
De interihg op het" rijkssaldo bij de
NeÖerlaftdsche B4nk w4S "2,3 miljard,
tegen 150 rttiljoén tri 1978
NIJMEGEN (ANP) Estel (fcoesch-
Hoogovens) heeft i979 afgesloten met
een netto-verlies van 173,7 miljoen,
tegen een nettoverlies van 288,3
miljoen in 1978. Het verlies wordt ten
laste van de reserves gebracht en
opnieuw wordt geen dlvident uitge-
keerd aan de houdstermaatschappij
en Hoesch en Hoogovens.
Het verlies vóór belasting over 1979
kwam uit op ƒ119,9 miljoen tegen
ƒ246,9 miljoen 1978. Het resultaat
werd, volgens Estel. nadelig beïn
vloed door extra-afschrijvingen en
door de vorming van voorzieningen
die samenhangen met maatregelen
tot herstructurering van het concern,
in het bijzonder van de Hüttenwerke
Dortmund. Omdat bij de winstgeven
de delen van het concern een belans-
tingdruk ontstond, was het nettover
lies groter dan het verlies voor belas
ting.
Als gevolg van het verlies vari Estel
heeft Hoogovens een verlies geleden
van netto 91,6 miljoen tegen 156,4
miljoen in 1978. Voorgesteld wordt
het verlies ten laste van de reserves te
brengen en opnieuw geen dividend
uit te keren.
EINDHOVEN (ANP) DAF-
Trucks heeft vorig jaar het
nettó-verlies van 16,0 mil
joen over, 1978 kunnen omzet
ten in een winst van ƒ21.7
miljoen bij een ruim 30 per
cent hogere omzet van 1.536
miljoen.
De winst wordt toegevoegd aan de
algemene reserve.
Het gunstige resultaat, dat volgens
het jaarverslag geheel te danken is
aan een aanmerkelijk betere gang
van zaken in de bedrijfswagensector,
kon worden bereikt ondanks een ver
liesgevende situatie bij DAF Speciale
Produkten en bij de Belgische giete-
i*ij De Vleeschauwer. Om tot een ge
zondere structuur van DAF Speciale
Próduktén te komen werd o.m. in
1979 besloten de oplegger- en aan-
hangwagenactlvltelten in Eindhoven
en Madrid te staken.
Inmiddels is ook besloten de verlies
gevende gieterij uiterlijk halverwege
dit jaar te liquideren. De verliezen,
die van'het beëindigen van deze beide
activiteiten worden verwacht, zijn
ten laste van het resultaat over 1979
gebracht. Ook toekomstige, verliezen
die nog bij DAF Speciale Producten
zullen optreden voordat een structu
reel gezonde bedrijfsvoering ls be
reikt, zijn ten laste van het resultaat
over 1979 gebracht.
Verwachtingen
Waar de onzekerheden in de economi
sche situatie blijven voortduren en
ook in Westeuropese landen nogal
van elkaar afwijkende ontwikkelin
gen worden voorzien, acht de raad
van bestuur het uiterst moeilijk een
verantwoorde verwachting te geven.
Indien ook 1980 geen sterke economi
sche opleving laat zien eh Indien aan
de inhaalvraag een einde komt, lijken
er mede met het oog bp de bestaande
overcapaciteit in de bedrijfswagenin
dustrie, enkele magere jaren voor de
deur te staan, zo meent de raad van
bestuur
DAF Trucks ls 1980 ingegaan onder
enkele gunstige omstandigheden als
een hoge orderpositie en een lage
voorraad. Als ln de tweede helft van
1980 geen stagnatie in de huidige
marktmogelijkheden optreedt, wordt
verwacht, dat wegens het sterk ver
minderen van bijzondere lasten, het
nettoresultaat over 1980 zal kunnen
toenemen.
VAn een onzer verslaggevers
AMSTERDAM -- De Banque de Pa
ris et des Pays Bas heeft, over 1979
met een Iets lager resultaat genoegen
moeten nemen dan over 1978. Oor
zaak van deze ontwikkeling was het
feit, dat de rentemargê (verschil tus
sen ontvangen en betaalde rente) het
gehele jaar onder grote druk stond
Tegenover een daling van de post
interest en wissels van 46,7 miljoen
tot ƒ39,9 miljoen, stond echter een
toeneming van de post provisie en
effecten van 13,8 miljoen tot ƒ22,1
miljoen. De totale baten waren hier
door over 1979 ƒ62,0 (60,5) miljoen
Hiertegenover stonden totale kosten
ten bedrage van ƒ40,3 (37,1 miljoen
De nettowinst kwam op ƒ9,8 (10,1)
miljoen. Het balanstotaal steeg maar
weinig en wel van 2.963 miljoen tot
ƒ3.098,7 miljoen.
Het verslag stelt vast, dat de bank
voor de verkrijging van haar midde
len meer afhankelijk is van de geld
markttarieven dan die banken die
zich altijd al via een groot kantoren
net tot de particuliere cliënt hebben
gewend Reden waarom de bank
ter verkrijging van een noodzakelijk,
steuntje in de rug zich meer op
particuliere klanten wil gaan richten
en wel door het openen van nieuwe
kantoren.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De gas- en olieproduktie drukt sinds enige tijd een duidelijke stempel op de
Noorse economie. Het is niet moeilijk te voorspellen, dat de olie. waarvan Noorwegen alleen al
dit jaar tussen de 30 en de 35 miljoen ton uit de zeebodem hoopt ter halen, in de tachtiger jaren
een hoofdrol zal spelen in de politieke en economische ontwikkelingen ln en buiten
Noorwegen.
Zowel industrie als regering breken
zich op dit moment het hoofd over de
vraag hoe die royale extra-Inkomsten
zo goed mogelijk kunnen worden be
steed. De Noorse regering stippelde
daartoe een lange-termijnplan uit.
dat drie dagen geleden het licht zag.
De Noorse minister van industrie,
Odd G0the, gaf er tijdens een bijeen
komst ln Amsterdam, van de Noprse
„Pulp and Paper Organisation" een
toelichting op.
Duidelijk kwam daarbij naar voren,
dat Noorwegens belangstelling voor
het besteden van oliegelden vooral
uitgaat naar West-Europa. Meer ln
het bijzonder: naar Zweden. West-
Dultsland, Frankrijk en Nederland,
Ekofisk
Hoewel geen lid van de EG, heeft
Noorwegen sinds jaar en dag een
„open" economie Met een buiten
landse handel die bijna de helft, In
draagt van het bruto nationaal pro:
duit, 16 het land altijd sterk geïnte
greerd geweest ln de wereld-ëconÖ-
mie, en dan vooral in de economie
van Europa.
Van 1974 af volgde Noorwegén ttaii
ook de minder gunstige tendénsen in
het Westen: druk op prijzen éh" kb.»
ten, stagnatie in de economische
groei, tekorten op de betalingsbalans
en andere narigheden. Alleen de el-
lende van een steeds stijgend werk-.
loosheidspercentage bleef het land.
dat slechts 4 miljoen inwoners heeft,
bespaard.
Eind 1960 ontdekte Noorwegen het
Ekofisk-veld, op het Noors continen
taal plat. Dit wekte hooggespannen
verwachtingen en tot nog toe werd 47
miljard Noorse kronen besteed aan
het in produktie brengen van dit olie-
gebied. De totale voorraad olie die
hier in de grond zou zitten, wordt
geraamd op 4 tot 5 miljard ton; onge
veer eenvijfde deel van de wereld-
oliereserves.
Tot nog toe werd slechts geboord ten
zuiden van de 62-ste graad Noorder
breedte. maar vast staat al, dat ten
Noorden daarvan, eveneens op Noors
gebied ook olievelden liggen Over de
omvang.da,arvan is nog niets bekend
Pressiemiddel
In de huidige gunstige situatie voor
Noorwegen, dat met energie uit water
opgewekt, zichzélf nog kan bedruipen
tot het jaar tweeduizend, verwachten
de Noren een veelbelovende ontwik-
kelihg van de export van energie- en
kapitaalintensieve produkten. Ook
dé export van traditionele produk
ten, zoals pulp en paper, zal zich
volgens de verwachtingen goed ont
wikkelen
De uitvfter van traditionele produk
ten steeg vorig jaar met 24 procent,
ofw?l me» 8 miljard kronen, vergele
ken met 1078. De export van oliepro-
dukten groeide in 1979 met ongeveer
acht procent, welk percentage de ko
mende jaren zal stijgen
Noorwegen benadrukt het belang van
de Noorse olie voor West-Europa, dat
tot dusver grotendeels is aangewezen
op de vaak politiek instabiele Arabi
sche landen, die bovendien olie regel
matig gebruiken als pressiemiddel.
Weliswaar zal de prijs van de Noorse
olie niet noemenswaardig verschillen
van de prijs die de OPEC-landen be
rekenen, maar daar zou volgens Noor
wegen een grotere zekerheid van leve
ring tegenover staan.
De aankoop van hoogwaardige tech
nologische kennis in het buitenland,
is voor Noorwegen een van de dingen,
die bovenaan op het verlanglijstje
staan. Deze technologie ls voor het
hoge-lonen-land Noorwegen onont
beerlijk om nieuwe Industriële activi
teiten te kunnen ontwikkelen, en
nieuwe markten aan te boren voor
het Noorse produkt
Of Noorwegen dank zij de inkomsten
uit olie en gas. beter opgewassen zal
zijn tegen de bekende tachtigerjaren-
problemen. moet worden afgewacht.
Als het aan de Noorse minister van
financiën ligt, zal de internationalisa
tie van Noorwegen in een fafi tempo
doorgaan, evenals een verdere verste
viging van Noorwegens internationa
le positie. Zonder twijfel zal de rest
van West-Europa daar ten nauwste
bij worden betrokken
WAGENINGEN (ANP) - Het
betrekkelijk korte leven dat
snijbloemen in de vaas leiden
kan door toepassing van een
voudige trucjes worden ver
lengd Dat stelt ir U van Mee-
teren van het laboratorium
voor bloembollenonderzoek te
Llsse in een promotie-onder
zoek. Hij ontdekte dat vroegtij
dig afsterven te maken heeft
met afremming van het water-
transport in de bloemstengel
door bacteriën in het vaas
water
Het is volgens Van Meeteren.
die dezer dagen ln Wagenlngen
op zijn onderzoek promoveert,
dan ook zinvol de bacteriën te
bestrijden. Een prima middel
tje daarvoor is citroenzuur, dat
ook ln een bekende frisdrank
voorkomt en waarop do plan
ten uitstekend gedijen Er zijn
ook allerlei middeltjes ln dc
handel verkrijgbaar
Het verouderingsproces van
bloemen kan ook worden te
gengegaan door dlrert na het
snijden zouten of sulkers aan
hef water toe te voegen. D«
bloem zuigt dit op en verste
vigt er zijn celwanden ln het
blad mee Na enkele uren moei
het water Wel worden ververst
Het onderzoek van Van Meete
ren concentreerde zich op de
Gerbera. Hij bewees dat een
bekend hutsvrouwentrurje.
waarover door vakmensen al
tijd hartelijk Ls gelachen, wel
degelijk zin heeft Door het
prikken van een gaatje boven
in de holle stengel van de Gcr-
béra kan de lucht ontsnappen,
waardoor het water gemakke
lijk kan opstijgen