moet van winst leven resultaat Nedlloyd DAF-trucks zette verlies in winst om Noorwegen wil oliegelden in West-Europa besteden aak weerzin tegen Import bij klein bedrijf nje^ lÏÏ'm rol in energievoorziening te kennen blijven vervullen ur gin Shell en 'de' film Shell verbreekt banden niet met Zuid-Afrika B el kansen blijven onbenut Staatsschuld steeg met 12 miljard Verlies Estel 174 miljoen Resultaat Banque de Paris ging in 1979 wat omlaag Met citroenzuur gaan snijbloemen langer mee FINANCIEN EN ECONOMIE -J 1IJDAG 18 APRIL 1980 TROUWKWARTET P 15 - RH 25 S 23 5t tn een onzer verslaggevers n,en 'MSTERDAM Om hun rol In de toekomstige energievoorziening te kunnen blijven irvullen, hebben Shell-maatschappijen behoefte aan begrip bij het publiek voor de financiê- realiteit. Winst is voor de olie-industrie traditioneel de belangrijkste financieringsbron voor vesteringen. ,.Wij moeten van de winst leven". Hierop wees drs. D. de Bniyne, president- •.r)liecteur van de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij, die haar inkomen Ijwel geheel ontleent aan haar belang van 60 procent in de maatschappij van de Koninklijke 3 '5^ell Groep, tijdens een persconferentie bij de publikatie van het jaarverslag over 1979. dat verslag zegt de heer De Bniyne een voorwoord, dat in de toekomst behoefte aan kapitaal nóg sneller toenemen en dat om aan deze' anciële uitdaging het hoofd te kun- bieden gunstige resultaten on- ;beerlük zijn. Reden ook, waarom een beroep op de regeringen van diverse landen doet meer energle- ijecten dan tot nu toe het geval is steunen door het opnemen van letnafaen voor investeringen gemakke- ;er te maken. 8-59C De Bruyne stelt vast, dat de litaaluitgaven en opsporingskos- van de Groep In het afgelopen r 4.426 miljoen pond sterling (dat lij na 20 miljard gulden) bedroegen, rvan werd 3.264 miljoen pond ster- ïarage f (ongeveer 15 miljard gulden) uit geven aan de opsporing en ontwik- ing van olie- en aardgasbronnen, it alleen in de Noordzee, die verle- jaar ongeveer 70 procent van de br de Shell buiten Noord-Amerika lane kapitaalsuitgaven voor olie gasproductie opeiste, werd op gro- chaal in energie voor de toekomst iQQlnvesteerd. 0014 111 Noörd-Amerika dat het geval. Met name de ver- ving van de Belridge Oil Co was 1 4 Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM „Het lijkt ons, niét zo verstandig om S&oedi-Arabië tegen de schenen te schoppen door het vertonen van de film „De dood van een prinses" op de Nederlandse, televisie. Overigens zullen wij omdat wij ten dele Engels zijn, ons deel van eventuele gevolgen óók in Engeland op ons brood krijgen. Daar is de film namelijk ook ver toond". „Het zou kunnen zijn, dat door een en ander het contact met Saoedi- Arabië wat stroever gaat lopen," aldus de heer De Bruyne, die voor het overige van mening is, dat Shell zich niet in deze (politieke) problemen moet mengen. „In eerste instantie is dat een zaak van de regering". In tegenstelling tot andere olieconcerns krijgt Shell geen olie uit Saoedi-Arabië. Shell Streeft echter wel naar betere zakelijke relaties met dit land. grenzi (te ér van grote betekenis. lenierzandproject Canada wordt gewerkt aan het 0 miljoen Canadese dollars (bijna miljard gulden) kostende Alsands- waarin Shell-maatschappij- Koopfen belang van 45 procent hebben, betreft hier de bouw in Athabas- van een teerzandinstallatie, die ,000 vaten synthetische ruwe olie Jdag zal moeten gaan produceren, project in Canada is klaar om er begin mee te maken. Een aantal °Verd oenen doUars is geïnvesteerd in i kader van voorbereidende werk- f mheden. open 42 rcv 2.80, i/h e hal 35 m2 gekomen door de regeringswisseling in Canada. De gevallen Canadese re gering had de in het Alsands-project deelnemende maatschappijen toege zegd, dat de teerzandolie zou mogen worden afgezet tegen de wereld marktprijs voor ruwe olie. Een toe zegging waar alles van afhing, gezien de enorme investeringen, nodig voor dit project. De nieuwe regering Tru- deau in Canada heeft de versterkte garantie echter ingetrokken. „Zonder deze garantie en fiscale tegemoetko mingen zal zullen wij dit project „ech ter niet aankunnen", aldus de heer De Bruyne. Bovendien is uitstél van het project dodelijk. De kosten lo pen voortdurend op, zodat het zeer de vraag is of het straks nog wel lonend zal zijn om er aan te beginnen. Toch is het van belang de winning van ruwe olie uit teerzanden (en leisteen) niet uit het oog te verliezen, zo vindt Shell. De reserves uit dié bronnen zouden namelijk wél eens véél gróter kunnen zijn dan de ruwe oliereserves. echter een kink in de kabel Grote reserves bestaan er ook aah steenkool. Shell verwacht, dat het gebruik ervan aanziénlljk zal_toene- men. Steenkool is over het algeméén goedkoper dan olie. Er isv zo wordt in het verslag opgemerkt, een geheel nieuwe industrie aan het ontstaan, die op een efficiënte en voor het mili eu aanvaardbare Wijze energie (in vloeibare en in gasvorm) uit steen kool zal gaan produceren. Een belangrijke rol daarbij is wegge legd voor de kölènvergassing. De to tale door Shell gedane uitgaven voor de ontwikkeling van dit proces bedra gen tot nu toe ongeveer 50 miljoen pond sterling: Met de bouw van een prototype voor een vergassingsinstal latie in Moerdijk (mét een capaciteit van 1000 ton per dag), diè op commer ciële basis zal moeten draaien en om streeks 1984' operationeel zal zijn is daarenboven nog eens 70 miljoen pond sterling gemoeid Intussen zit de Shell ook op oliege- bied niet stil: De gehele olieproduktie uit eigen reserves in het afgelopen jaar kon worden bijgevonden. In 1970 kwam nog 70 procent van alle gepro duceerde olie uit eigen bronnen. O.a. als gevolg van nationalisaties is dat nu nog maar voor 30 procept hét geval. De resterende olie werd meren deels verkregen op grond van langlo pende contracten met de olieprodu-i cerende landen, terwijl Op de Zoge naamde spotmarket (vooral het ge bied van de Perzische Golf) nog 7 procent werd bijgekocht. In het Nederlandse deel van de Noordzee is met name de Nederland se Aardolie Maatschappij (50 procent Shell-belang) actief met het zoeken naar olie. Tot dusverre werd aangeno men, dat er vrijwel uitsluitend gas zat. Dank zijn de allernieuwste seis mische technieken is dit inzicht nu gewijzigd. Gigantische ollevondsten worden overigens niet verwacht. Saoedi-Arabië In het Midden-Oosten zijn onderhan delingen gaande met de Saoedische staatsoliemaatschappij Petromin over de bouw van een raffinaderij in dat land. Daarbij speelt mee het feit. dat Shell geen toegang heeft tot de relatief goedkope olie van Saoedi- Arabië. De bedoeling is betere zake lijke relaties met dit land op te bou wen. Shell hoopt in ruil voor de bouw van dé raffinaderij ook in aanmer king te komen voor olieleveranties door Saoedi-Arabië wat van belang is nu men niet precies weet, wat er met Iran uit de bus zal komen. Weliswaar is de hoeveelheid olie, die Nedrland uit Iran ontvangt niet groot, toch zal „Iran", als dit land als producent van olie helemaal zou wegvallen, wel een psychologische Invloed kunnen heb ben op het voorzieningspatroon van ruwe olie met alle gevolgen van dien. Ondanks alle problemen die er zijn voor de internationale olie-industrie was 1979 een moeilijk en onzeker jaar, doch in financieel en operatio neel opzicht de positie van de Shell Groep onaangetast ziet drs. de Bruyne het lopende jaar met vertrou wen tegemoet. Dé vraag naar olie in de wereld zal dit jaar naar verwach ting lager zijn dan in 1979. Hoewel zich zo nu en dan ook tijdelijke olië- overschotten zullen kunnen voor doen ziet het ernaar uit, dat de Situa- Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM „We kunnen het niet eens zijn met degenen, die me nen dat wij alle banden met Zuid- Afrika moeten verbreken. Onze op vatting ls, dat er ongetwijfeld veran deringen in Zuid-Afrika komen, zoals ook in de buurlanden." Aldus drs. D de Bruyne, president-directeur van de Koninklijke Nederlandsche Petro leum Maatschappij bij de presentatie van het jaarverslag over 1979. „Wij zitten al bijna 80 jaar in Zuid- Afrika. In ons bedrijf aldaar werken 3500 mensen en we zijn trots op dat gene, wat wij in dat land hebben bereikt. Onder de zwijgende goed- keuring van de regering daar en met overtreding van een groot aantal wet ten van Zuid-Afrika is niet alleen de apartheid in onze bedrijven verdwe nen, maar gelden voor blank en zwart gelijke salarissen, pensioenen en huisvesting. Als we ons zouden terugtrekken," zo meende de heer De Bruyne. „worden we door een ander overgenomen. Mis schien door de regering, misschien door één van onze concurrenten want behalve Shell zijn ook Mobil. Exxon. BP, Total en Caltex actief in Zuid- Afrika. - In ieder geval zal alles gewoon door draalen. Wat blijft er dan over"1 Het effect van daar weggaan zal alleen maar zijn dat alle vooruitgang, door ons bereikt op het gebied van de menselijke relaties in Zuid-Afrika. zal verdwijnen Daarmede zal ook een einde komen aan de uitstraling ten goede die van ons werk aldaar uit gaat." Eén van de vier produktieplatforms van het Brent-veld, het grote olievoorkomen in de Britse sector van de Noordzee. Het veld, dat in 1976 in produktie kwam, zal midden 1983 dagelijks ongeveer 560.000 vaten ruwe olie per dag moeten produceren. tie van onzekerheid en krapte in het aanbod nog wel enige tijd zal duren. Tegen deze achtergrond, aldus de heer De Bruyne, is het voor ver- bruikslandén meer dan ooit noodza kelijk de energievoorziening uit in heemse bron waar mogelijk op te voeren en de vraag naar olie terug te dringen. Dit door een doelmatiger en zuiniger gebruik van energie en een beleid, gericht op de vervanging van olie door andere brandstoffen. De Koninklijke Shell Groep inves teerde vorig jaar in ons land ƒ777 miljoen tegen 731 in 1978. De totale investeringen in de afgelopen tien jaar bedragen daarmee 6,8 miljard. In de cijfers zijn de NAM-cijfers voor de helft opgenomen. De researchkos ten stegen van 339 miljoen tot 363 miljoen. Verwacht wordt dat het energiever bruik in Nederland dit jaar ruim 5 procent lager zal uitvallen dan in 1979. Dit komt voor een deel omdat het extra-energie verbruik, zoals dat zich gedurende de koude-periode in 1979 voordeed, dit jaar zal uitblijven. Bovendien wordt afname verwacht in het energieverbruik als gevolg van een stagnerende economie en van voortgaande energiebesparing. nabij Hn onze redactie economie OTTERDAM De scheepvaartgroep Nedlloyd heeft in 1979 aanzienlijk meer winst geboekt otansiéi in het voorafgaande jaar: 64,1 miljoen tegen 40,6 miljoen. Daarmee is de 10 miljoen linancjteruitgang in het resultaat die 1978 liet zien, meer dan goedgemaakt. Het laat zich aanzien, 'en "lus het bestuur, dat de winst dit jaar nog iets gunstiger kan uitvallen dan dit jaar. srrein lendr< lloyd dankt de sterke verbetering ■ejrnamelijk aan de gang van zaken bedrijven waarin het concern een irderheidsbelang heeft. Het bruto iltaat van deze belangen steeg 37,5 miljoen tot 114,2 miljoen, omzet nam toe van 2,38 miljard 2,56 miljard. Voorgesteld wordt dividend te verhogen van 6 tot jre-l- irtorf ATIONALE NEDERLANDEN leterde de nettowinst van 249 tot miljoen gulden. De winstdeling polishouders kwam op 376 (339) oen. De omzet, nam vorig Jaar met rocent toe tot 6,9 miljard. Daar- jn de cijfers van de overgenomen itschapplj Life Insurance of Geor- verdisconteerd. Nationale Neder- len wil het jaardividend verhogen 5,50 tot 5,80. Buiten beschou- gelaten dat er al een interimdi- nd is uitgekeerd bedraagt het di- id: ƒ5,80 (5,50) contant of ƒ2 contant plus ƒ0,40 (0,33'/») in leien uit de agioreserve. concern wil verder ten laste van lelastingvrije agioreserve 10 pCt ndelen uitkeren, die geheel divi dendgerechtigd zijn over 1979, zij Jiet dat op deze nieuwe aandelen het divi dend 1979 uitsluitend in contanten (zijnde ƒ0,58 per bestaand óandeel) beschikbaar zal worden gesteld! Rekening houdend mét de correctie van het dividend over 1978 (Voor de iri 1979 gedeclareerde keuzedividenden) en met de huidige agio-bonus.' neemt het dividend per bestaand aandeel toe van 5,47 tot ƒ6,38, aldüs Nat. Nederlanden. DAF TRUCKS kwam op een netto winst vanf21,7 miljoen nadat 1978 een verlies van 16 miljoen had opge leverd. De omzet steeg met ruim 30 procent tot 1,54 miljard. Het aan zienlijk betere resultaat is gehêel te danken aan de veel betère situatie in de bedrijfswagensèctbr. DAF Specia le produkten leed nog vèrlies evenals de Belgische gieterij De Vleeschau- wer. Deze gieterij zal halverwege dit jaar sluiten. De kosten, daarmee ver bonden, zijn ten laste van 1979 ge bracht. Ook de toekomstige verliezen bij Speciale Produkten komen ten laste van het resltaat. over 1979. Het personeelsbestand bij DAF Trucks i d.rekVrrERDAM (ANP) Export blijkt door sommige onderne- op dets als een noodzakelijk kwaad te worden ervaren. Daardoor l sommigen moeilijk te krijgen voor een systematische jpak van de uitvoer. Het heeft onderzoekers van de Neder- mikinqPsche Mlddenstandsbank getroffen hoe groot de tegenzin n het aanpakken van exportactiviteiten. en die i gegevens komen uit een export- '•te van de NMB. De resultaten hypothfen gisteren gepresenteerd op een Ssium in Rotterdam. De enquê- 0f stilde tot de conclusie dat er in ons b eenj- vooral bij de kleinere en middel- bedrijven heel wat kansen om lexporteren onbenut worden i een kwestie van mentaliteit en ier vreemd tegenover staan, dat het grote aanwezige exportpo- 1 geen gebruik wordt gemaakt. tte drs. H. H. Faber, lid van de van bestuur van de bank, de iten van de enquête samen. 'erkrijgen van buitenlandse or- via beurzenbezoeken, via agen- het algemeen via het bewust iven van activiteiten blijkt ge- zijn. In dertig procent van de zeevenen is de eerste exportorder door ad. |f toeval tot stand gekomen. De lemers blijken zich niet bewust In van de winstgevendheid van "landse markten. Een op de drie lemers beweert geen tijd te om zich met exporteren bezig den. Zeer opvallend ls. dat de van het Nederlandse produkt een zeer belangrijke export- lerende factor wordt genoemd we' 660 ro1 en met A La life grotere bedrijven. Het is bijna niet te geloven, verzucht ten de onderzoekers van de NMB. dat er bijna geen gebruik wordt gemaakt van de diverse subsidiemogelijkhe den, die de overheid in het leven heeft geroepen ln reactie op stimulerende maatregelen voor het exporterende bedrijfsleven in andere landen. Gé- middeld maakt slechts vijf procent van de bedrijven gebruik van de sub sidies. Dr. W. J. de Ridder, hoofd planning van het economisch bureau van de NMB. die de enquête heeft geleid, stelde dat het onderzoek tot de con clusie leidt, dat de overheid de ex portkennis bij het bedrijfsleven moet bevorderen. Zijn onderzoek wees uit, dat het terreinverlies op de eigen bin nenlandse markt zich in vrijwel alle sectoren van onze economie manifes teert. In 1978 verzorgde onze eigen industrie nog maar 55 procent van de binnenlandse markt tegen 70 procent halverwege de jaren zestig. Wij zijn te veel een exporteur van agrarische produkten en te veel een Importeur van hoogwaardige consumptiegoede ren. Nederland zal meer moeten doen aan de opbouw van een Industrieel apparaat, dat op de binnenlandse markt concurrerend kan optreden en dat tevens aan de export een bijdrage kan leveren, aldus dr De Ridder. nam vorig jaar toe van 9200 tot 9400 man. Indien geen. stagnatie .in de huidige marktmogelijkheden optreedt, zal het netto resultaat over 1980 kunnen toenemen. Toch lijken op iets lan gere, termijn gezien enkele magere jaren voor de deur te staan als 1980 geen sterke economische opleving brengt, aldus het bestuur. VAN OMMERÈN: realiseerde een jaarwinst van ƒ47,5 miljoen tegen slechts 0,9 miljoen in 1978. Het be stuur vérwacht voor 1980 gunstige resultaten. Voorgesteld is een divi dend van 18 waarvan al 6 als inte rim is'uitgekeerd. Ook komt er een agio-uitkering van 10 procent. Over de twéé voorafgaande jaren werd het dividend gepasseerd. AGO (verzekeringen) verdiende netto 61,5 (42,8) miljoen bij een om zet van 1,56 .(1,38) miljard. INTERNATIO-MULLER zag de jaarwinst vorig jaar dalen van 30,7 miljoen tot' 6,2 miljoen. Dat is te wijten aan enkele oorzaken van inci dentele aard zoal6 verliezen bij de internationale handel in New York en de afwerking van-een baggerproject in West-Europa. Dividend: 1,40 (3.80). DE TELEGRAAF had een wat la gere winst; 21,2 (26,3) miljoen. Dat kwam voor eèn deel door een hoger bedrag aan verschuldigde belastin gen. De omzet steeg van 447 tot 478 miljoen. Dividend onveranderd 6.40 AHOLD had in de eerste vijftien weken van dit jaar een iets lagere winst. Oorzaak: een verkrapping van de marges. Niet onmogelijk Ls dat ook de jaarwinst wat achterblijft bij die van 1079, zo is in de jaarvergadering meegedeeld. De omzet in de eerste vijftien weken groeide met 7 procent. DELI had in 1979 een netto resul taat van 10,5 (14,1) miljoen bij een omzet van f.64 (1,48) miljard. Divi dend: ƒ9,60 (10,60). Winstherstel tot het. niveau, van 1978 wordt dit jaar mogelijk geacht. De winstdaling in 1979 was voornamelijk incidenteel. DEN HAAG (ANP) In 1979 is de Nederlandse staatsschuld met twaalf miljard gulden toegenomen tot 84,5 miljard gulden. Dit heeft minister Van der Stee van financiën .meege deeld. De gevestigde schuld steeg met bijna 9 miljard ,tot 64,1 miljard en de vlottende schuld nam met 3 mil jard toe tot 20.4 miljard gulden ï)e monetaire financiering was ln 1979 aanzienlijk groter dan in 1978. Het plaatsingssaldo van schatkistbil jetten beliep in 1979 1.7 miljard gul den, tegen 40Ö miljbert"gulden in 1978 De interihg op het" rijkssaldo bij de NeÖerlaftdsche B4nk w4S "2,3 miljard, tegen 150 rttiljoén tri 1978 NIJMEGEN (ANP) Estel (fcoesch- Hoogovens) heeft i979 afgesloten met een netto-verlies van 173,7 miljoen, tegen een nettoverlies van 288,3 miljoen in 1978. Het verlies wordt ten laste van de reserves gebracht en opnieuw wordt geen dlvident uitge- keerd aan de houdstermaatschappij en Hoesch en Hoogovens. Het verlies vóór belasting over 1979 kwam uit op ƒ119,9 miljoen tegen ƒ246,9 miljoen 1978. Het resultaat werd, volgens Estel. nadelig beïn vloed door extra-afschrijvingen en door de vorming van voorzieningen die samenhangen met maatregelen tot herstructurering van het concern, in het bijzonder van de Hüttenwerke Dortmund. Omdat bij de winstgeven de delen van het concern een belans- tingdruk ontstond, was het nettover lies groter dan het verlies voor belas ting. Als gevolg van het verlies vari Estel heeft Hoogovens een verlies geleden van netto 91,6 miljoen tegen 156,4 miljoen in 1978. Voorgesteld wordt het verlies ten laste van de reserves te brengen en opnieuw geen dividend uit te keren. EINDHOVEN (ANP) DAF- Trucks heeft vorig jaar het nettó-verlies van 16,0 mil joen over, 1978 kunnen omzet ten in een winst van ƒ21.7 miljoen bij een ruim 30 per cent hogere omzet van 1.536 miljoen. De winst wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Het gunstige resultaat, dat volgens het jaarverslag geheel te danken is aan een aanmerkelijk betere gang van zaken in de bedrijfswagensector, kon worden bereikt ondanks een ver liesgevende situatie bij DAF Speciale Produkten en bij de Belgische giete- i*ij De Vleeschauwer. Om tot een ge zondere structuur van DAF Speciale Próduktén te komen werd o.m. in 1979 besloten de oplegger- en aan- hangwagenactlvltelten in Eindhoven en Madrid te staken. Inmiddels is ook besloten de verlies gevende gieterij uiterlijk halverwege dit jaar te liquideren. De verliezen, die van'het beëindigen van deze beide activiteiten worden verwacht, zijn ten laste van het resultaat over 1979 gebracht. Ook toekomstige, verliezen die nog bij DAF Speciale Producten zullen optreden voordat een structu reel gezonde bedrijfsvoering ls be reikt, zijn ten laste van het resultaat over 1979 gebracht. Verwachtingen Waar de onzekerheden in de economi sche situatie blijven voortduren en ook in Westeuropese landen nogal van elkaar afwijkende ontwikkelin gen worden voorzien, acht de raad van bestuur het uiterst moeilijk een verantwoorde verwachting te geven. Indien ook 1980 geen sterke economi sche opleving laat zien eh Indien aan de inhaalvraag een einde komt, lijken er mede met het oog bp de bestaande overcapaciteit in de bedrijfswagenin dustrie, enkele magere jaren voor de deur te staan, zo meent de raad van bestuur DAF Trucks ls 1980 ingegaan onder enkele gunstige omstandigheden als een hoge orderpositie en een lage voorraad. Als ln de tweede helft van 1980 geen stagnatie in de huidige marktmogelijkheden optreedt, wordt verwacht, dat wegens het sterk ver minderen van bijzondere lasten, het nettoresultaat over 1980 zal kunnen toenemen. VAn een onzer verslaggevers AMSTERDAM -- De Banque de Pa ris et des Pays Bas heeft, over 1979 met een Iets lager resultaat genoegen moeten nemen dan over 1978. Oor zaak van deze ontwikkeling was het feit, dat de rentemargê (verschil tus sen ontvangen en betaalde rente) het gehele jaar onder grote druk stond Tegenover een daling van de post interest en wissels van 46,7 miljoen tot ƒ39,9 miljoen, stond echter een toeneming van de post provisie en effecten van 13,8 miljoen tot ƒ22,1 miljoen. De totale baten waren hier door over 1979 ƒ62,0 (60,5) miljoen Hiertegenover stonden totale kosten ten bedrage van ƒ40,3 (37,1 miljoen De nettowinst kwam op ƒ9,8 (10,1) miljoen. Het balanstotaal steeg maar weinig en wel van 2.963 miljoen tot ƒ3.098,7 miljoen. Het verslag stelt vast, dat de bank voor de verkrijging van haar midde len meer afhankelijk is van de geld markttarieven dan die banken die zich altijd al via een groot kantoren net tot de particuliere cliënt hebben gewend Reden waarom de bank ter verkrijging van een noodzakelijk, steuntje in de rug zich meer op particuliere klanten wil gaan richten en wel door het openen van nieuwe kantoren. Van onze redactie economie AMSTERDAM De gas- en olieproduktie drukt sinds enige tijd een duidelijke stempel op de Noorse economie. Het is niet moeilijk te voorspellen, dat de olie. waarvan Noorwegen alleen al dit jaar tussen de 30 en de 35 miljoen ton uit de zeebodem hoopt ter halen, in de tachtiger jaren een hoofdrol zal spelen in de politieke en economische ontwikkelingen ln en buiten Noorwegen. Zowel industrie als regering breken zich op dit moment het hoofd over de vraag hoe die royale extra-Inkomsten zo goed mogelijk kunnen worden be steed. De Noorse regering stippelde daartoe een lange-termijnplan uit. dat drie dagen geleden het licht zag. De Noorse minister van industrie, Odd G0the, gaf er tijdens een bijeen komst ln Amsterdam, van de Noprse „Pulp and Paper Organisation" een toelichting op. Duidelijk kwam daarbij naar voren, dat Noorwegens belangstelling voor het besteden van oliegelden vooral uitgaat naar West-Europa. Meer ln het bijzonder: naar Zweden. West- Dultsland, Frankrijk en Nederland, Ekofisk Hoewel geen lid van de EG, heeft Noorwegen sinds jaar en dag een „open" economie Met een buiten landse handel die bijna de helft, In draagt van het bruto nationaal pro: duit, 16 het land altijd sterk geïnte greerd geweest ln de wereld-ëconÖ- mie, en dan vooral in de economie van Europa. Van 1974 af volgde Noorwegén ttaii ook de minder gunstige tendénsen in het Westen: druk op prijzen éh" kb.» ten, stagnatie in de economische groei, tekorten op de betalingsbalans en andere narigheden. Alleen de el- lende van een steeds stijgend werk-. loosheidspercentage bleef het land. dat slechts 4 miljoen inwoners heeft, bespaard. Eind 1960 ontdekte Noorwegen het Ekofisk-veld, op het Noors continen taal plat. Dit wekte hooggespannen verwachtingen en tot nog toe werd 47 miljard Noorse kronen besteed aan het in produktie brengen van dit olie- gebied. De totale voorraad olie die hier in de grond zou zitten, wordt geraamd op 4 tot 5 miljard ton; onge veer eenvijfde deel van de wereld- oliereserves. Tot nog toe werd slechts geboord ten zuiden van de 62-ste graad Noorder breedte. maar vast staat al, dat ten Noorden daarvan, eveneens op Noors gebied ook olievelden liggen Over de omvang.da,arvan is nog niets bekend Pressiemiddel In de huidige gunstige situatie voor Noorwegen, dat met energie uit water opgewekt, zichzélf nog kan bedruipen tot het jaar tweeduizend, verwachten de Noren een veelbelovende ontwik- kelihg van de export van energie- en kapitaalintensieve produkten. Ook dé export van traditionele produk ten, zoals pulp en paper, zal zich volgens de verwachtingen goed ont wikkelen De uitvfter van traditionele produk ten steeg vorig jaar met 24 procent, ofw?l me» 8 miljard kronen, vergele ken met 1078. De export van oliepro- dukten groeide in 1979 met ongeveer acht procent, welk percentage de ko mende jaren zal stijgen Noorwegen benadrukt het belang van de Noorse olie voor West-Europa, dat tot dusver grotendeels is aangewezen op de vaak politiek instabiele Arabi sche landen, die bovendien olie regel matig gebruiken als pressiemiddel. Weliswaar zal de prijs van de Noorse olie niet noemenswaardig verschillen van de prijs die de OPEC-landen be rekenen, maar daar zou volgens Noor wegen een grotere zekerheid van leve ring tegenover staan. De aankoop van hoogwaardige tech nologische kennis in het buitenland, is voor Noorwegen een van de dingen, die bovenaan op het verlanglijstje staan. Deze technologie ls voor het hoge-lonen-land Noorwegen onont beerlijk om nieuwe Industriële activi teiten te kunnen ontwikkelen, en nieuwe markten aan te boren voor het Noorse produkt Of Noorwegen dank zij de inkomsten uit olie en gas. beter opgewassen zal zijn tegen de bekende tachtigerjaren- problemen. moet worden afgewacht. Als het aan de Noorse minister van financiën ligt, zal de internationalisa tie van Noorwegen in een fafi tempo doorgaan, evenals een verdere verste viging van Noorwegens internationa le positie. Zonder twijfel zal de rest van West-Europa daar ten nauwste bij worden betrokken WAGENINGEN (ANP) - Het betrekkelijk korte leven dat snijbloemen in de vaas leiden kan door toepassing van een voudige trucjes worden ver lengd Dat stelt ir U van Mee- teren van het laboratorium voor bloembollenonderzoek te Llsse in een promotie-onder zoek. Hij ontdekte dat vroegtij dig afsterven te maken heeft met afremming van het water- transport in de bloemstengel door bacteriën in het vaas water Het is volgens Van Meeteren. die dezer dagen ln Wagenlngen op zijn onderzoek promoveert, dan ook zinvol de bacteriën te bestrijden. Een prima middel tje daarvoor is citroenzuur, dat ook ln een bekende frisdrank voorkomt en waarop do plan ten uitstekend gedijen Er zijn ook allerlei middeltjes ln dc handel verkrijgbaar Het verouderingsproces van bloemen kan ook worden te gengegaan door dlrert na het snijden zouten of sulkers aan hef water toe te voegen. D« bloem zuigt dit op en verste vigt er zijn celwanden ln het blad mee Na enkele uren moei het water Wel worden ververst Het onderzoek van Van Meete ren concentreerde zich op de Gerbera. Hij bewees dat een bekend hutsvrouwentrurje. waarover door vakmensen al tijd hartelijk Ls gelachen, wel degelijk zin heeft Door het prikken van een gaatje boven in de holle stengel van de Gcr- béra kan de lucht ontsnappen, waardoor het water gemakke lijk kan opstijgen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 25