:rans en/of techniek in de brugklas
onen in Swerdlowsk
Zimbabwe
onafhankelijk,
een overwinning
voor Moskou?
m
I DAG 18 APRIL 1980
TROUWKWARTET
r O. J. Grootendorst
iet „Ontwikkelingsplan voor het
rtgezet onderwijs" staan de vak-
vermeld, die voor iedere leer-
verplicht zullen zijn in de brug-
de van tenminste twee jaar
gp ontbreken van het vak Frans
de genoemde vakken, heeft de
ren Frans alarm doen slaan. Al-
»i argumenten worden aange-
rd waarom Frans zo belangrijk
zijn. De maatschappij zou o.a.
grote behoefte hebben aan
isen die de Franse taal beheer-
Aan de grote aantallen adver-
les te zien, is er m.i. een veel
tere behoefte aan mensen, die
meer beroepsgerichte opleiding
ben. Bedrijven kunnen orders
aannemen, omdat er geen vak-
raam personeel Ls.
ar het in de discussie om moet
n, is een zo goed mogelijke ver-
van de beschikbare dertig
gpl ijden per week over diè leerstof-
Bif! ieden, die voor de leerlingen van
ing zijn. Leerstof met een hoge
iteitswaarde. waardoor de leer-
HÉ wordt gemotiveerd en niet ge-
HS lotiveerd. Terecht staan dan
de vakken algemene technie-
en algemene technische oriën-
(inclusief huishoudkunde) bij
verplichte vakken genoemd,
r alle a.v.o.-scholen geheel nieu-
maar vooral onbekende vakken,
een gelijkblijvend aantal lestij-
per week, zal een belangrijke
ts moeten worden ingeruimd
de nieuwe verplichte vakken,
discussie over welke moderne
het eerst aan bod moet komen
achterhoedegevechten. Eerst
ide omvang van de nieuwe ver-
ite leerstofgebieden moeten
len aangegeven.
deze kennismaking met de
miek zodanig te doen zijn, dat
staat is invloed uit te oefenen
le verder te volgen studieloop-
zullen daar per week onge
acht lesuren voor beschikbaar
•ten komen. Technische vaar
teden berusten op kennis en in-
it, en vereisen een attitude, die
en met behulp van oefening kan
den aangebracht. Dit moet op
r,e leeftijd gebeuren. Wil je met
ïospelen, kunstrijden, zwem-
een behoorlijke vaardigheid en
tundigheid bereiken, dan moet
daar jong mee beginnen. Dat
It voor alle technieken.
brugperiode met Nederlands,
els, wiskunde, natuurkunde,
ogie, geschiedenis, aardrijks-
de, algemene technieken (theo-
en praktijk, materialen, gereed-
ippen, tekening lezen, enz.), ge-
ldskunde, muziek, tekenen,
Ivaardigheid enz. geeft een veel
algemene ontwikkeling,
een opleiding, waarin men zich
:rkt tot bijna uitsluitend ken-
akken. Men doet een beroep op
groter aantal in de leerling aan-
ige capaciteiten. De leerling
"t dan met recht meer algemeen
irmd.
■heer 't Hart, voorzitter van de
jniging van werkgevers in de
taal- en elektrotechnische indus-
|zei eind februari, bij de nationa-
leroepenmanifestatie tegen een
groep schooldekanen. dat
V hem de mavo en havo opleidin-
jniet algemeen vormend zijn. De
zijn te eenzijdig sa-
igesteld.
I is al weer meer dan tien jaar
]den dat in Europees verband, ik
op een vergadering van minis-
van onderwijs in Ierland, is
:engekomen, dat onderwijs
rin niet een stuk techniek is
|enomen, geen algemeen vor-
onderwijs meer genoemd
1 worden.
■leraren in de a.v.o.-scholen zijn
leleid in een gesloten onderwijs
systeem. Via kleuterschool, lagere
school, mavo, havo. vwo. lerarenop
leiding of universiteit komen ze
weer in het klaslokaal terug. Zonder
enige maatschappelijke ervaring.
Stages zijn niet vergelijkbaar met
het in loondienst werkzaam zijn.
De meeste jongeren worden opge
leid in uitsluitend theoretische vak
ken, door leraren die nooit ergens
anders mee bezig geweest zijn dan
met onderwijs. Men is niet op de
hoogte van hetgeen het betekent,
om in het bedrijfsleven te werken.
Van techniek heeft men geen ver
stand. Hoewel we in een maat
schappij boordevol techniek leven,
worden er nog steeds vele tiendui
zenden jongeren opgeleid zonder
enige kennismaking met de tech
niek.
Dat zou allemaal niet zo erg zijn als
al degenen die opgeleid worden,
met hetgeen ze geleerd hebben,
goed uit de voeten kunnen. Maar
dat blijkt helaas niet zo te zijn.
Ieder jaar verlaten dertigduizend
leerlingen het voortgezet onderwijs
zonder diploma. Van degenen die
het voortgezet onderwijs instro
men, behaalt nog niet de helft bin
nen de normale tijd een diploma.
Daar klopt kennelijk iets niet.
Door de onbekendheid op de a.v.o.-
scholen met wat techniek is, krijgen
veel te weinig jongeren die wel tot
een behoorlijk denkniveau kunnen
komen, maar moeilijkheden onder
vinden met de kennisvakken, het
advies een technische of meer be
roepsgerichte opleiding te kiezen.
Nu komt in Nederland steeds nog
zeventig procent van de twaalf- tot
vijftien-jarigen niet met technische
oriëntatie in aanraking. Dat mogen
we onze jongeren niet langer
aandoen.
De heer Grootendorst is directeur
van de Pieter Caland-lts in Maas
sluis. Wij kregen ook een reactie
over het zelfde onderwerp van de
heer J. C. van Schaik, leraar Frans
in Zwolle.
Het is niet de eerste keer dat docen
ten Frans en anderen zich moeten
keren tegen heilloze plannen tot af
braak van het onderwijs in de Fran
se taal. In 1970 was dat de nota
Ackermans, in 1974 het ontwerp
harmonisatiewet en nu het ontwik
kelingsplan voor het voortgezet on
derwijs, waarover in mei beslist zal
worden. Graag wil ik enkele vragen
beantwoorden die in Trouw van 5
april zijn gesteld.
De kernvraag is waar de gedachte
vandaan komt dat Pais en De Jong
de positie van het Frans willen aan
tasten. Het enige argument dat de
bewindslieden gebruiken is nog vals
ook. Zij zeggen dat er voor de vak
ken Frans en Duits „de laatste ja
ren een duidelijke verschuiving valt
waar te nemen in de belangstelling
en in het gebruik ten gunste van het
Duits". Nergens valt dit op te ma
ken uit het rapport van het ITS.
Bovendien, als je een verschuiving
wilt constateren, moet je toch ten
minste twee onderzoeken hebben
gepleegd.
U vraagt zich af of het verstandig is
alle brugklasleerlingen (ook de
groep lbo-leerlingen die nu al zo'n
moeite heeft met Engels) een twee
de moderne vreemde taal te laten
leren. Even eerder vertelt u dat
tweederde van de leerlingen mavo.
havo of vwo doet. Zijn we niet op de
verkeerde weg als we terwille van
die eenderde voortaan nog maar
één taal aanbieden aan die groep
van tweederde?
Wat is de zin van het Frans op de
mavo als zoveel leerlingen het na de
tweede klas laten vallen? Enkele
tienduizenden mavo-leerlingen per
jaar doen examen Frans. Voor de
anderen is twee jaar onderwijs be
slist geen weggegooide tijd. Deze
kennis kan bij vervolgstudie een
onontbeerlijke basis vormen.
Steeds opnieuw wordt getracht
Frans en Duits tegen elkaar uit te
spelen. U port dat vuurtje weer op.
Zeker is dat de docenten Frans en
Duits het redelijk met elkaar eens
zijn voor wat betreft de huidige
situatie. U spreekt zelf over een niet
gemakkelijke taal, is het dan niet
logisch dat voor zo'n taal wat meer
tijd wordt uitgetrokken?
Vervolgens vraagt u zich af waarom
we zo gemakkelijk berusten in de
geringe kennis van Russisch en
Spaans. Gaan we af op de gegevens
van het ITS-rapport, dan constate
ren we dat Frans, Duits en Engels
verreweg de grootste betekenis heb
ben voor de Nederlandse samenle
ving. Ruimte scheppen voor Rus
sisch en Spaans, akkoord, maar dan
niet ten koste van talen die in Ne
derland een veel grotere rol spelen.
Over de gevolgen van invoering van
Engels op de basisschool kan ik
kort zijn. De docenten Frans zijn
daar van harte voor. De ruimte die
dan vrij komt kan gebruikt worden
voor het intensiveren van het aan
vangsonderwijs in Frans en Duits.
Tenslotte uw vraag of het niet beter
is èen iets kleinere groep goed
Frans te leren dan veel kinderen
gebrekkig Frans. Maar als de plan
nen van Pais en De Jong doorgaan,
zal het nog maar een uiterst kleine
groep zijn die Frans leert. Het is
heel wel mogelijk om leerlingen van
het lager beroepsonderwijs Frans te
leren. Frans voor iedereen is geen
utopie. De docenten Frans zijn geen
dwarsliggers, maar meedenkers.
Hun ideaal is het zoveel mogelijk
Nederlanders kennis te laten ma
ken met een Romaanse taal.
Na een bescheiden opgezette actie
hebben nu reeds meer dan twehon-
derdduizend mensen hun handteke
ning gezet. Het maatschappelijk
draagvlak waarom onze politici im
mer vragen is dus wel zeer groot We
verwachten dan ook dat zij binnen
kort, misschien met enige tegenzin,
wel zullen moeten zeggen: Frans
verplicht in de brugklas.
GQtüEUAVONV SRETE. \OJKER<S
f\lm Au Baba eh pe veertig rovers koiat te vervallen,,.,
VJU hAKEH U ER OR ATTENT PAT PE
ngskc
ir H. J. Neuman
zijn langzamerhand heel wat
iehten van waamemingssta-
ïs, ooggetuigen en onderzoekers
r een kernexplosie die in 1957
ongeluk plaats had in de Sow-
Unie, om precies te zijn in Kysh-
De radio-actieve wolk die
r het gevolg van was zWeefde
itstreeks af op Swerdlovsk, het
egere Jekaterinburg, dat nu een
te industriestad is met 1,2 mil-
inwoners, gelegen aan de oos-
jke hellingen van het Oeralge-
(te, in een van de gebieden die
toegankelijk zijn voor buiten-
Iers. De stad werd gered door-
op het laatste nippertje de
d van richting veranderde,
paar jaar later ontstond er
e opwinding, omdat op 1 mei
in de buurt van Swerdlovsk
Amerikaans fotoverkennings-
ftuig van het type U-2 werd
rgehaald. Een voor 16 mei van
jaar geplande topconferentie in
ijs, waar de regeringsleiders
de Verenigde Staten, de Sowjet
e, Groot-Brittannië en Frank-
elkaar zouden ontmoeten, ging
rom niet door.
de laatste dag van 1978 brak er,
leventig kilometer afstand van
tad, brand uit in de kerncentra-
an Beloyarsk. De inwoners van
rdlovsk merkten pas wat er
de hand was, toen vrijwel alle
idbestrijdingsmiddelen de stad
jltempo verlieten, richting Be-
rsk.
wat is er vorig jaar april precies
turd? Al in oktober vorig jaar
liceerde het Britse tijdschrift
w" berichten over een fataal
eluk dat zich zou hebben voor-
tan in een fabriek voor de aan-
>k van biologische strijdmidde-
in Nowosibirsk. Maar in janua
ri. kwam o.a. het Westduitse
levardblad „Bild Zeitung" (dat
correspondent in Moskou
heeft) met een ander verhaal. Het
ernstige ongeluk, een ontploffing,
zou zich wel degelijk hebben voor
gedaan, en wel begin april 1979,
alleen niet in Nowosibirsk maar in
de buurt van Swerdlowsk. De fa
briek zou behoren tot een militaire
basis die iets ten noorden van het
dorp Kasjino (en ten zuidwesten
van Swerdlovsk) is gelegen en die
wordt aangeduid als „Militair
Dorp nr. 19". Blijkbaar, zo luidden
de berichten in januari, waren
daarbij gevaarlijke hoeveelheden
bacteriën vrijgekomen van een
soort die de naam V-21 heeft gekre
gen. De wind dreef ze in hoofdzaak
naar Kasjino; slechts een klein ge
deelte bereikte Swerdlowsk.
Bij honderdtallen militairen en
burgers in Kasjino ook bij arbei
ders in de keramische fabriek ter
plaatse verwekten de bacteriën
een ernstige ziekte; naar alle waar
schijnlijkheid miltvuur (anthrax),
die bij vele diersoorten voorkomt
maar die soms ook de mens treft.
De ziekte zou ongeveer een maand
jiebben gewoed.
Een hele vleugel van het centrale
hospitaal in Swerdlowsk werd
voor de patiënten afgezonderd. Ge
wone verpleegsters en verplegers
moesten plaats maken voor hospi
taalsoldaten die speciale bescher
mende kledij droegen. De eerste
slachtoffers zouden al op 4 april,
enkele uren nadat ze waren opge
nomen, zijn bezweken.
Weken achtereen stierven 30 a 40
mensen per dag. Terwille van de
geheimhouding werden de licha
men van de gestorvenen niet terug
gegeven aan hun familie. Begrafe
nisplechtigheden hadden plaats
rond een symbolische katafalk.
Een avondblad in Swerdlowsk, de
„Wetsjerni Swerdlowsk", publi
ceerde in die periode een drietal
artikelen over miltvuur. De hoofd
redacteur, Joeri Sjeremowski,
heeft vorige maand in een telefo
nisch interview met The New York
Times gezegd dat dit niets te ma
ken had met enigerlei epidemie en
dat hij de artikelen had geplaatst
uit een oogpunt van algemene
voorlichting.
De bacterie die miltvuur veroor
zaakt (bacillus anthracis) vormt
sporen die goed bestand zijn tegen
ongunstige invloeden en die, bij
voorbeeld in de bodem, vele jaren
levensvatbaar blijven. Begin mei
1979 lieten de sowjet autoriteiten
de straten van Kasjino volledig as
falteren en bulldozers verwijder
den overal in de omgeving de bo
venste laag aarde.
Na deze berichten bleef het bijna
anderhalve maand stil. Dinsdag 18
maart jl. liet het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken
weten dat het over „verontrusten
de aanwijzingen" beschikte dat in
april 1979 in Swerdlowsk en omge
ving honderden mensen de dood
hadden gevonden als gevolg van
het vrijkomen van „dodelijke stof
fen" en dat hier wellicht sprake
was van een schending van de in
april 1972 gesloten (en in 1975 in
werking getreden) „Conventie in
zake het Verbod van de Ontwikke
ling, Productie en Opslag van Bac
teriologische (Biologische) en
Toxinewapens alsmede inzake hun
Vernietiging" (ook bekend onder
de afgekorte naam BW-conventie).
Er is destijds op de totstandko
ming van deze conventie met tame
lijk veel geestdrift gereageerd. Al
jaren was het bij het ontwape-
ningsoverleg in Genève niet gelukt
overeenstemming te bereiken over
een gelijktijdig verbod van chemi
sche en biologische strijdmiddelen.
De grootste moeilijkheid zat hem
in de chemische wapens. Vandaar
dat de Britten, gesteund door de
Amerikanen, in 1968 begonnen te
pleiten voor een gescheiden bena
dering: eerst maar een verbod op
biologische wapens en vervolgens
kijken of iets dergelijks ook voor
de chemische wapens mogelijk
was. In 1971 stemden de communis
tische landen hiermee in.
De conventie verbiedt niet met zo
veel woorden het feitelijk gebruik
van biologische wapens: algemeen
werd aangenomen dat dit al ge
beurd was bij het zgn. Geneefse
Protocol van 1925. Men begroette
de BW-conventie als het enige en
eerste voorbeeld sinds de Tweede
Wereldoorlog van een maatregel
die werkelijk voorzag in ontwape
ning. Artikel III schreef immers
voor dat alle biologische strijdmid
delen waarover de partijen op dat
moment beschikten binnen negen
maanden moesten zijn vernietigd.
Van een doeltreffende verificatie
was (en is) evenwel geen sprake. De
vernietiging van de bestaande
voorraden werd aan de landen zelf
overgelaten. Zo meldden de Vere
nigde Staten na enige tijd dat ze
alle betreffende strijdmiddelen
hadden opgeruimd en dat de oude
BW-faciliteiten een vreedzame be
stemming hadden gekregen. Groot-
Brittannië en de Sowjet Unie rap
porteerden dat ze geen voorraden
(meer) bezaten.
Vormden de berichten van Swerd
lowsk en Kasjino nu inderdaad een
aanwijzing dat de Sowjet Unie de
hand had gelicht met de BW-con-
ventie? Neen, zo verklaarde het
Sowjet ministerie van buitenland
se zaken desgevraagd op 19 maart
jl. Berichten van het tegendeel
konden volgens woordvoerder
Aleksandr Woznikow slechts wor
den gekwalificeerd als „onbe
schaamde laster". Weliswaar had
zich in genoemde plaatsen en in de
gemelde periode inderdaad een
miltvuur-epidemie voorgedaan.
maar die was niet veroorzaakt
door een ongeluk met biologische
strijdmiddelen. De verklaring was
veel onschuldiger: men was op on
oordeelkundige wijze omgegaan
met vlees. De Sowjet Unie, zo meld
de het officiële persbureau Tass,
nam de BW-conventie strikt in
acht.
Toch bleef een zekere mate van
verwarring bestaan. Het weekblad
„Literatoernaje Gazeta" kwam 26
maart met een volstrekt afwijken
de verklaring: wat zich in Swerd
lowsk en Kasjino had voorgedaan
was geen miltvuur geweest maar
mond-en-klaiwzeer, een aandoe
ning die niet veroorzaakt wordt
door een bacterie maar door een
virus.
De Verenigde Staten hielden ech
ter vol dat ze beschikten over ver
klaringen van Sovjet burgers
waaruit zou blijken dat zich wel
degelijk miltvuur had voorgedaan
en wel in de respiratoire vorm
(waarbij sporen worden geïnha
leerd, hetgeen tot longontsteking
en zelfs hersenvliesontsteking kan
leiden). Als men in Swerdlowsk
onoordeelkundig met vlees was
omgegaan zou zich veeleer de inge-
wands- of huidvorm van miltvuur
hebben ontwikkeld.
Wat kan Amerika nu, volgens de
bepalingen van de BW-conventie,
doen? Als het echt meent dat de
Sowjet Unie de overeenkomst heeft
geschonden, kan het de zaak voor
leggen aan de Veiligheidsraad van
de Verenigde Naties (artikel VI),
maar of het dan tot een (zeer ver
laat) onderzoek komt, hangt hele
maal af van de vraag of permanen
te leden van de raad hun veto ge
bruiken of niet. Dat is alles. Wonen
in Swerdlowsk levert de ene sensa
tie op na de andere. Maar een on
derzoek ter plaatse naar een even
tuele schending van de BW-conven-
tie is daar naar alle waarschijnlijk
heid niet bij.
door Herbart Ruitenberg
De verkiezingen in Rhodesië hebben een daverende over
winning opgeleverd voor de radicale bevrijdingsbeweging
ZANU, geleid door Robert Mugabe. Is dit een overwinning
voor Moskou? Wie afgaat op de uitlatingen van de blanke
machthebbers in Zuidelijk Afrika zal dat misschien geloven.
Wie daarentegen de Westerse pers nauwkeurig leest weet
dat de Moskouse machthebbers danig in hun maag zitten
met de overwinning van de ZANU.
In 1967 werd een bijeenkomst van
de Afro-Asian People's Solidarity
Organisation gehouden in Khar
toem. de hoofdstad van Soedan.
Deze organisatie speelt een belang
rijke rol in de buitenlandse politiek
van de Sowjet-Unle. In Khartoem
werd uitgesproken dat de volgende
Afrikaanse bevrijdingsbewegingen
„authentiek" zijn en steun verdie
nen: PAIGC (Portugees Guinee),
FRELIMO (Mozambique). MPLA
(Angola), ZAPU (Rhodesië/Zimbab-
we), SWAPO (Zuid-West Afrika/Na
mibië) en ANC (Zuid-Afrika/Tanza-
nië).
Twee jaar geleden zijn er stappen
gedaan tot oprichting van een „ver
bond van communistische en arbei
derspartijen in tropisch en zuidelijk
Afrika". De eerste bijeenkomt
vroeg internationale steun voor „de
echte revolutionaire krachten ge
leid door het ANC van Zuid-Afrika
en de Zuidafrikaanse Communisti
sche Partij, de SWAPO en het Pa
triottisch FYont van Zimbabwe. Al
dus de Moskouse Prawda van 26
augustus 1978. Het Patriottisch
Front, is formeel het samenwer
kingsverband geweest. waarin
ZANU en ZAPU de oorlogen tegen
het blanke bewind voerden. In feite
traden de organisaties los van el
kaar op. De ZANU had haar bases
in Mozambique, de ZAPU in Zam
bia. De wapens voor beide bewegin
gen kwamen uit communistische
landen (de democratische westerse
regeringen lieten het uiteraard af
weten. het verdwijnen van het blan
ke bewind in Rhodesië zou de eco
nomische belangen in Zuidelijk
Afrika wel eens kunnen schaden).
Politieke steun kregen ZANU en
ZAPU van de onafhankelijke Afri
kaanse landen, van de communisti
sche landen, van groepen in een
aantal Westerse landen en van de
Wereldraad van Kerken. De mate
waarin ZANU en ZAPU hulp van de
onderscheiden communistische re
geringen hebben ontvangen ver
schilde nogal. Mugabe's ZANU ont
ving steun van China, Roemenië en
Joegoslavië, Nkomo's ZAPU werd
gesteund door de Sowjet-Unle,
Oostdultsland, Tsjechoslowakije,
Polen. Hongarije en Vietnam (Die
steunden dus niet het Patriottisch
Front als geheel!)
De presidenten van Tanzanië en
Mozambique hebben drie jaar lang
geprobeerd de Sowjet-Unle ertoe te
brengen ook wapens aan de ZANU
te leveren, maar dat was tevergeefs.
De Sowjet-Unle heeft, bij monde
van vice-minister van buitenlandse
zaken DJltsjew, vorig jaar zelfs ge
probeerd Mugabe ertoe te brengen
zich aan te sluiten bij de ZAPU en
Nkomo's leiderschap te aanvaar
den. Volgens de Russen voerde de
ZAPU het leeuwedeel van de strijd
tegen het blanke bewind.
Deze opvatting werd noch door de
ZANU, noch door het Rhodesische
bewind, noch door onafhankelijke
waarnemers gedeeld. Ook de uit
slag van de recente verkiezingen
wijst niet op de juistheid van deze
opvatting: de ZANU kreeg twee
derde van de stemmen, de ZAPU
een kwart.
Gevolgen
De positiekeuze van de SowjetrUnle
blijkt invloed te hebben op beslis
singen van Mugabe, de nieuwe mi
nister-president van Zimbabwe. De
Russische en Oostdultse ambassa
deurs in Zambia mogen Zimbabwe
niet in. Een bekendmaking van II-
Jitajew (Ja, dezelfde!) dat de Sowjet-
Unle een ambassade ln Salisbury
zou openen, werd enkele dagen la
ter beantwoord met een verklaring
uit Salisbury dat niets overeenge
komen was.
Voor de soevereiniteitsoverdracht
van vandaag zijn niet uitgenodigd
Oostdultsland. Polen, Tsjecholso-
waklje, Hongarije en Vietnam, on
danks de grote steun die ze de
ZAPU hebben gegeven. De Sowjet-
Unle ls wel uitgenodigd, omdat de
nieuwe regering duidelijk wil ma
ken dat er een ongebonden buiten
landse politiek zal zijn.
ZAPU leider Nkomo heeft niet het
ministerie van buitenlandse zaken
gekregen, maar dat van binnen
landse zaken. Mugabe heeft al dui
delijk gemaakt dat hij de uiteinde
lijke zeggenschap wenst over alles
wat op enig ministerie wordt be
slist. Defensie en veiligheidsdienst
vallen onder ZANU-ministers De
ZAPU-troepen dienen uit Zambia
terug te komen, niet als eenheden,
maar als individuen die in de krijgs
macht van Zimbabwe kunnen wor
den opgenomen. Dat leger zal opge
leid worden door Britse instruc
teurs, niet door Russische
De eerste TV-toespraak van Robert
Mugabe, „het marxistische mon
ster", had bij de blanken groot ef
fect. Wat zei Mugabe? Het land dat
onder cultuur is, zal voorlopig niet
onteigend worden. De pensioenen
van de blanke ambtenaren blijven
gegarandeerd. Geen massale natio
nalisaties van industrie en mijn
bouw. Blanken hoeven hun vuurwa
pens niet in te leveren. De nieuwe
machthebbers mogen hun werk niet
in de spijkerpakken van de guerrilla
doen. maar moeten costuums dra
gen. Twee ministers in het nieuwe
kabinet komen uit het blanke esta
blishment," om een regering te vor
men die alle mensen in Zimbabwe
gerust stelt. „Opperbevelhebber Pe
ter Walls, die de oorlog tegen ZANU
en ZAPU geleid heeft, blijft hoofd
van de strijdkrachten. De regering,
zal zich houden aan letter en geest
van de grondwet en garandeert de
grondrechten en -vrijheden.
Voor de meeste blanken was dit de
eerste keer dat Mugabe in levenden
lijve voor hen verscheen. Het gevolg
van de rede was dat velen hun ge
pakte koffers weer uitpakten De
•nieuwe regering krijgt van de blan
ken het voordeel van de twijfel.
Naar het zich nu laat aanzien zullen
hun ergste verwachtingen niet uit
komen. Anderzijds zullen de zwar
ten niet onmiddellijk grote verbete
ring in hun levensstandaard erva
ren. Ook liggen de goedbetaalde
functies voor de vrijheidsstrijders
niet voor het opscheppen. Genoeg
stof voor conflicten!
Voorlichting
Al deze gebeurtenissen komen ge
heel onverwacht voor de lezer van
het tweemaandelijks blad van de
Anti-Apartheidsbeweging Neder
land. De AABN die nauwe betrek
kingen heeft met de CPN en volgens
de lijn van de Khartoomverklaring
werkt, heeft in het verleden uitslui
tende de ZAPU gesteund.
Dat bleek ook uit de „voorlichting"
in het blad. tot voor kort werd de
ZANU nauwelijks genoemd De
overwinning van deze partij bij de
verkiezingen is dan ook moelijk uit
te leggen. Zij wordt als „overwin
ning van het Patriottisch Front"
versluierd.
Ook over Zuid-Afrika krijgt de lezer
een verkeerd beeld voorgeschoteld.
Het ANC wordt naar voren gehaald,
zwarte groeperingen als het Pan-
afrikanistisch Congres en de Zwart
Bewustzijnsbeweging worden ver
zwegen.
Het is een vreemde zaak dat deze
propaganda van overheidswege ge
subsidieerd wordt, via de Nationale
Commissie Ontwikkelingsstrategie
De werkzaamheden van de AABN
strekken meer tot verduistering
dan tot verheldering van het be
wustzijn. Welke maatstaven legt
het NCO eigenlijk aan voor wat
betreft de kwaliteit van het te subsi
diëren informatieaanbod?
De Sowjet-Unie heeft tegen de wens
van enkele Afrikaanse staten ln uit
sluitend de minder effectieve ZAPU.
gesteund. De bevrijding van Zim
babwe ls daardoor vertraagd. Dit
laat weer zien dat de USSR meer
geïnteresseerd is in het aan de
macht brengen en houden van min
derheidsgroepen soms van een no
gal antl-democratlsche gezindheid.
Ook Steve Blko, de ln 1977 door de
Zuidafrikaanse politie omgebrach
te leider van de Zwart Bewustzijns
beweging, zag deze politiek van het
bewind ln de 8owjet-Unie In een
interview met prof. Bernard Zijlstra
vlak voor zijn dood zei hij: „ik heb
evenmin illusies over Rusland. Dat
is net zo imperialistisch als Ameri
ka. Dat blijkt uit zijn binnenlandse
geschiedenis, en uit de rol die het ln
andere landen speelt."
En nu Zuid-Afrika
De met een diplomatieke, dus
vreedzame, overwinning op het
blanke bewind in Rhodesië afgeslo
ten bevrijdingsoorlog kan de Zuid
afrikaanse regering van de blanke-
minderheid misschien tot de con
clusie brengen dat het maar ver
standiger is zo snel mogelijk tot
overeenstemming te komen met in
vrijheid gekozen vertegenwoordi
gers van de zwarte bevolking. En
dat het behalve onjuist ook dom is
elke oppositie, gewapend of niet. af
te schilderen als werktuig van
Moskou.
Het Westen zou er goed aan doen
zijn democratische principes en zijn
economische belangen te dienen
door Zuid-Afrika stevig onder druk
te zetten en alle vormen van demo
cratische oppositie te steunen, i
Maar het zal er wel niet van komen.
De Westerse regeringen stonden l
ook tot het laatst toe achter het
wrede bewind van de Sjah van Iran
De prijs van een verkeerde Westerse
politiek zal weer in bloed betaald
worden. Bloed van Zuldafrtkanen,
zwarte en blanke.
