De levensreis van
Willem de Mérode
Gevraagd: een vertaal politiek
Solidariteit van en naar kerken
'Ik ben bekroond
voor het proberen'
Talmi wiegt Mahl(
in zachte romantie
Poepoeh, ik blijf
maar complimentjes
krijgen.
Zo paf kopieert
onze nieuwe
Veenman Repro 100.
Op gewoon papier,
enformaat t
naar keus. wjjjF-
Bibliotheek moet eigenaardigheden dichter verklaren
Werkteater naai
theaterfestival
Ilfre
Nieuwe boek(
IKON publiceert nieuwe beleidsnota:
Hf
En dan nog
DINSDAG 15 APRIL 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
IDAG
door T. van Deel
AMSTERDAM Er is sprake van een toenemende belangstelling voor het werk van Willem
de Mérode (pseudoniem van W E. Keuning, 1887-1939). H. Werkman schreef een biografie
van de dichter, verzorgde een bloemlezing en gaf onlangs nog een keuze uit zijn nagelaten
werk. Spiegelbeelden. Er verscheen een Schrijversprentenboek. In Gerrit Komrij's bloemle
zing 1000 en enige gedichten is De Mérode vertegenwoordigd met maar liefst zeven verzen.
„De Vermoeide tot zijn Bibliotheek"
„Havens van schoonheid, woonplaatsen der wijzen.
Eenzame baaien, steden dichtbevolkt,
Zonnewoestijnen, poolland zwaar omwolkt.
Hoogvlakte en diepzee.uloel van jeugd en grijzen.
Heelal door menschenhand moeizaam gemaakt.
Chaos, geordend en tezaam gebonden.
Naar wetten, overtreden eri geschonden.
Geheel en deel der schepping nooit gestaakt.
Uw meester is vermoeid van al het trekken
Door uw planmatige wildernis, o lust
In Gods natuur zich heerlijk uit te rekken.
Dieren zien stoeien, vogels trekkebekken;
Beminde handen gaan de tafel dekken
En vreugd bereiden, vreemd aan uwe rust".
AMSTERDAM - Met de film
van „Opname" en de videol
van „Toestanden" en „Hallo
mens" zal het Werkteater deeli
aan de video- en filmmanifesta ei
van 17 t/m 20 april in Florence
gehouden. Een maand later
Marja Kok. Shireen Strook
Frank Groothof Schroder mi
aan het dertiende Intematfc
Theaterfestival, eveneens in
ce. mét een Italiaanse versie vi
Mar en Sien show" genaamd
Laura". Uitsluitend voor in
land wonende Italianen geven
acteurs hiervan een proefvooi
op 2 mei in hun theater Katte
Amsterdam.
:r str;
ies tu
naar
lefcrinse
teker
jeana
ruig
g«
er to
r
In 1939 kreeg De Vrijt Universiteit
in Amsterdam van Keunings erfge
namen zijn 3000 delen tellende bi
bliotheek Deze omvangrijke schen
king is volgens Dr J Stellingwerff.
bibliothecaris van de V U van uit
zonderlijke betekenis naast moder
ne letterkunde bevat de bibliotheek
veel werken over moderne kunst,
land- en volkenkunde, klassieke en
Oosterse kunst Een keuze uit de
collectie is nu tentoongesteld als
hommage aan de dichter Op reis
met Willem de Mérode is de kleine
expositie getiteld, vanwege de vele
reisboeken die in de bibliotheek
voorkomen en als aanduiding van
de Levensreis van de dichter die
met behulp van allerhande mate
riaal zichtbaar is gemaakt
Het is een goede gedachte om van
uit de bibliotheek van een dichter
de eigenaardigheden van zijn werk
te verklaren. Vooral de teruggetrok
ken figuur van De Mérode die na
1924. toen hij wegens homoseksuele
handelingen veroordeeld werd. zich
min of meer schuil hield in Eerbeek
is voor zo n onderneming een
dankbaar object. Voor hem was zijn
bibliotheek een wereld waar hij op
reis ging. Behalve enkele kunstrei
zen. naar Duitsland. Vlaanderen en
Italië, die hij grondig met lectuur
voorbereidde, maakte De Mérode
talloze reizen in de geest, speciaal
naar het Verre Oosten. Uit de boe
ken putte hij de stof voor zijn oos-
ters-gerichte verzen, bij voorbeeld
de veelgeroemde bundel Ruischen-
de bamboe De expositie wil laten
zien door welk materiaal De Mérode
zich liet inspireren.
Behalve zestig reis- en kunstboeken
is ook het volledige werk van De
Mérode geëxposeerd. Dat is nogal
wat. alles bijeengenomen Voor wie
Willem de Mérode
Schrijverscollectie'
Gelderland opgeric
png 1
►elf w
,f eel
het kent en dat zullen er toch niet
veel zijn blijft de suggestie van
het verband tussen zijn poëzie en
lectuur, en tussen leven en lezen,
toch betrekkelijk vaag Ook de ca
talogus „Op reis met Willem de Mé
rode" licht die samenhang te weinig
specifiek toe. Dat is jammer, want
nu blijft voornamelijk de. niet erg
opzienbarende, indruk bestaan dat
de bibliotheek van De Mérode op de
een of andere wijze essentieel is
voor zijn leven en werk. Hóe precies,
dat moet nog onderzocht worden
In het boekje, dat vijf gulden kost,
beschrijft Stelllngwerff de aard van
de geschonken bibliotheek en geeft
hij een globale indruk van de relatie
tussen de Merodes boeken en zijn
leven en werk. C Rijnsdorp schrijft
een kenschetsend overzichtsartikel
„Omzien naar Willem de Mérode."
waarin hij vermoedelijk terecht De
Mérode geen groot dichter noemt:
„Zijn alzijdige vatbaarheid voor in
drukken stond hem daarbij in de
weg. Wel sluit Ik de mogelijk
heid niet uit, dat het wel eens tot
een hernieuwde belangstelling voor
zijn dichtwerk kan komen. Dat
heeft hij zeker verdiend." Een ten
toonstelling als deze draagt daar.
op bescheiden wijze, stellig toe bij.
Tot 24 oktober op werkdagen tus
sen 9.00 en 17.00 uur in de studie
zaal Oude drukken van de Vrije
Universiteit, De Boelelaan 1105.
Amsterdam. Catalogus 5.
ARNHEM (ANP) In Velp bl
hem is onlangs een Gelders
verskollektief (GSK) opgericht
groep stelt zich ten doel om,
het uitgeven van eigen werk.
tacten te leggen met andere Gi
schrijvers en dichters. Het is
doeling vooral ook beginnende
regen
:lijk
heb
'oc ;ank£
vers te helpen bij de publikatin
hun werk.
Initiatiefnemers van het koll
zijn de dichters Geert Pen en
Mebel, tekenaar Ruud van Cl
veen en de typograaf Maarten
ov
isie (i
lanke
To
in ko
legg
I gev
van
de re
ADVERTENTIE
door R. L. K. Fokkema
Geef ons heden, dat is de naam waaronder 22 vertalers actie voeren voor een betere honorering
van hun werk. Zij willen dat CRM de subsidies voor vertalingen verhoogt en het aantal
subsidies vergroot. Gezien de hongerlonen van vertalers is de actie uiterst rechtvaardig, maar
ze roept ook allerlei vragen op.
De schrijver Cornells Verhoeven bedankt minister Gardeniers na de uitrei
king van de P.C. Hooftprijs
P. C. Hooftprijswinnaar Cornelis Verhoeven:
Van onze kunstredactie
DEN BOSCH Minister Gardeniers
van CRM heeft gisteren aan Cornelis
Verhoeven de P.C. Hooftprijs 1978. de
staatsprijs voor de letterkunde, uit
gereikt Verhoeven kreeg de prijs
voor zijn hele essayistisch werk in het
Jeroen Boschcollege in Den Bosch,
waar hij klassieke talen doceert.
Minister Gardeniers noemde Cornelis
Verhoeven (51) een van de weinige
vertegenwoordigers van een „be
schouwelijke literatuur ln ons land.
een schrijver die in de dingen waaro
ver hij schrijft het leven als vraag
centraal steltVerhoeven neemt in
de Nederlandse literatuur een afzijdi-.
ge positie in. aldus minister Garde
niers „U bent een veel gelezen, maar
weinig in de publiciteit tredende au
teur". Volgens de minister had de
jury met zijn oordeel de betekenis
van de publiciteit naar waarde ge
schat en het beschouwend schrijven
een verdiende plaats gegeven in de
literatuur
In zijn dankwoord wees Verhoeven
op de letterlijke betekenis van het
woord essay, namelijk „poging" „Ik
ben bekroond voor het proberen, niet
omdat ik geslaagd ben". Verhoeven
noemde de bekroning een teken dat
Speciaal vandaag
zijn poging herkend was „Ik hoop er
niet door verlamd te raken."
Een vertaling maakt in het algemeen
een buitenlands werk voor een breed
publiek toegenkelijk. De uitgevers
voeren een actief beleid wanneer het
gaat om de verwerving van de ver
taalrechten van wat in het buiten
land een bestseller ls. of wanneer het
gaat om modieuze aandacht voor po
litieke auteurs. Passief zijn de uitge
vers wanneer het gaat om werken die
niet direct in de actualiteit zijn.' maar
die wel cultuur-historisch de moeite
waard zijn Er zijn weinig uitgevers
die het zich tot een plicht rekenen
buitenlandse literatuur integraal in
Nederlandse vertaling op de markt te
brengen.
De uitzondering vormt natuurlijk de
Russische Bibliotheek van Van Oor
schot. De regel is dat uitgevers een
afwachtende houding aannemen: de
vertaler neemt om welke reden dan
ook het initiatief. Zo'n initiatief leidt
zelden tot volledigheid. Hoogtepun
ten of werken waardoor men is getrof
fen worden dan vertaald en die ko
men uit bij verschillende uitgeverij
en Dergelijke spreiding en hapsnap
methodes vallen niet ln het oog van
het publiek.
Het is iraar dat een voortreffelijk
initiatief van De Bezige Bij en Meu-
lenhoff. de reeks Literair Paspoort,
ter ziele is gegaan bij gebrek aan
belangstelling, maar een dergelijke
serie staat me wel voor de geest als
behoorlijk subsidiabel. De uitgevers
streefden hier niet naar volledigheid,
maar naar een overzicht van belang
rijke moderne romans, en de reeks
had een uniform uiterlijk.
Groot succes
Initiatieven van vertalers leiden soms.
tot groot succes. Zo is „Het lijden van
de jonge Werther" (De Bezige Bij;
vert. Therèse Comips) aan zijn derde
druk sinds de verschijning in 1975.
Ook de vertalingen die Comips nu
bezig is te maken van Proust verheu
gen zich in grote belangstelling. Op
toneelgebied is er ook geen sprake
van enig beleid. Vertalingen van-
Shakespeare of Brecht verschijnen
als een toneelgezelschap er om verle
gen zit. Vertalingen van poézie ko
men ook vaak tot stand door toevalli
ge omstandigheden. Zo loopt H. C.
ten Berge bij voorbeeld op tegen de
Zweedse dichter Ekelöf en Meulen-
hoff is niet te beroerd om er een
uitgave van te maken. Het lijkt mij
dat een gezamenlijk plan van verta
lers en uitgevers om in een uniforme
reeks naar volledigheid te streven
meer kans maakt op behoorlijke en
doorlopende subsidie dan een situa
tie zoals nu waarin elke vertaalpoli-
tieke lijn ontbreekt.
Ik kom tot deze overwegingen door
de verschijning van de vertaling, „De
ondergang van de Titanic" van En-
zensberger. door Peter Nijmeijer
waarvan ik me afvraag welk beleid
erachter steekt, of welk doel ermee
gediend is. De tekst van Enzensber-
ger ls uiteraard zeer lezenswaard en
een breed publiek kan nu kennis ne
men van de manier waarop de ramp
met de Titanic de aanleiding vormt
tot een ondergangsepos in 33 zangen.
Maar in welk kader past de vertaling
verder?
Een ander voorbeeld van de wanorde
is de vertaling die Elly de Waard
maakte van een aantal gedichten van
Emily Dickinson, die onder de titel
„Westers" verschenen is bij een jonge
uitgeverij te Vianen. De vertaling wil
nog een ander doel dienen dan Dic
kinsons poëzie in brede belangstel
ling brengen. De vertalingen willen
..Dickinsons manier van schrijven als
nieuwe opvatting over poëzie en als
mogelijkheid om ln verder te gaan
aan het Nederlands toevoegen."
Gezag
De dichters van Nederland zouden
zich aan Emily Dickinson op gezag
van Elly de Waard dienen te spiege
len dus. Ik denk dat dichters die zich
een bron van Inspiratie zoeken niet
op deze wijze in contact komen met
belangrijke voorbeelden of meesters
uit het verleden. Een zich zelf respec
terend dichter zal Dickinson wel in
het Engels lezen. Uit de particuliere
zorg en belangstelling van Elly de
Waard ls „Westers" ontstaan. En daar
is weinig tegen. Alleen stel ik maar
weer de vraag in welk breder kader
zo'n bloemlezing nu staat? Die vraag
geldt ook het particulier initiatief van
J. Bemlef, die grote liefde koestert
voor Elizabeth Bishop. Dat is niet
onbegrijpelijk want deze Amerikaan
se schrijft, als Dickinson, indrukwek
kende gedichten. Het is ook niet on
begrijpelijk dat Bemlef haar poëzie
vertaalt, omdat hij zichzelf in haar
poëzie zal herkend hebben. In De
Revisor (7,1) schrijft hij als ging het
over zijn eigen poëzie dat Elizabeth
Bishop alleen oppervlakkig be
schouwd een realist is, „in wezen han
delt haar werk over de illusie van het
waarnemen zelf, de betrekkelijkheid
van elk klassifikatie-systeem. Ze was
gelukkig niet zo puriteins om daar de
conclusie uit te trekken dan ook
maar geen uitspraken over de wereld
te doen. Terughoudend maar liefde
vol schreef zij gedichten waarin de
wereld en de verbeelding even in el
kaar overgaan en die nog wel het best
gedefinieerd kunnen worden met de
titel van een van hen. Een wonder als
ontbijt." Onder deze titel verschijnt
Bernlefs vertaling ook. En hoe mooi
dit alles ook is, er blijkt eens te meer
dat het in Nederland ontbreekt aan
een behoorlijke vertaalpolitiek. Het
is de vraag of op vertaalgebied het
particulier initiatief het algemeen be
lang wel kan dienen. Ik vrees van
niet.
Emily Dickinson. Westers; een
bloemlezing uit haar gedichten. In
geleid en vertaald door Elly de
Waard. Uitg. Kwadraat, Vianen 1980.
48 blz. 18,50.
Elizabeth Bishop. Een wonder als
ontbijt. Ingeleid en vertaald door J.
Bemlef. Uitg. Kwadraat, Vianen. 48
blz. 18,50.
Hans Magnus Enzensberger. De on
dergang van de Titanic. Een kome
die. Vertaling Peter Nijmeijer. De
Bezige Bij Amsterdam 1979. 120 blz.
24,50.
Het eerste boek. dat door het zal
wordt uitgebracht, is een gedi :ndhe
bundel van bovengenoemd v sJedei
in da
Het eerste exemplaar van dez£ ujte
del wordt volgende week vrij da
geboden aan burgemeester Va#6 mJ
sum van Rheden.
ht hi
gei
lar nit
i Ho<
ged
[het v
De pen gaat waar het hart niq,
door Hugo Claus. samengesteld
Gerd. de Ley. Uitg. Loeb 1
Velde. Amsterdam. 266 Blz. - /t bes
Het 25ste uur. herdruk van de i^e P'
van V Gheorghiu, 366 blz - 2Fn ni
van uitgeverij De Kern in Bu
evenals de herdruk van het vjiaatst
van Olaf J. de Landell. Een vaj
voor de herinnering. 138 blz. -
J. Lacarriére schreef In het voeie
van Pausanias, het oude Gri|
land, toen en nu. Uitg. Meula.
Amsterdam. 324 blz. - ƒ38.50.
Vijftien jaar Boven-Digoel,
mat van de Indonesische onafll
lijkheid. Geschreven door I.
Salim en uitgegeven door Smijt
gelo. 2e vermeerderde druk. 43^
geen prijsopgave.
(vat.
De mythe van het schrijverrat
door C. Verhoeven. Herdruk uiLi,
men bij BZTOH, Den Haag.
gina's.
Van uitgeverij Elsevier in
dam: Korte metten, gedichten I
van der Plas. (55 blz. - 121
Lawine, roman van L. Huizing
blz. - 22.50).
AO-boekje nr. 1810: De nieuwe
door J H Kruizinga Uitg. Sti^
IVIO. Lelystad 20 blz - 1.90.
ADVERTENTIE
van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM Een belangrijke vraag is hoe de kerken en hun IKON samen kunnen groeien.
Dubbele solidariteit is nodig: zowel van de kerken naar de IKON toe, als van de IKON naar de
kerken toe Beide moeten bereid zijn eikaars lasten te dragen. De kerken door zich
diepgaander dan tot nu toe bezig te houden met de problematiek van de kerk in de ether. De
IKON door meer aandacht te geven aan uitleg en verantwoording naar de kerken toe en door
ook eigen tekortkomingen en mislukkingen ruiterlijk te erkennen. Daarnaast is een voort
gaande bezinning op de eigen motivatie nodig. Binnen de IKON samengesteld uit zoveel
verschillende kerkgenootschappen kost dat nogal wat hoofdbrekens, maar de oecumeni
sche beweging is tevens een belangrijke stimulans.
Brandpunt besteedt aan
dacht aan de beslissing van de
NOS over het al of niet uitzen
den van de geruchtmakende
documentaire „De dood van
een prinses".
Ned. 2/21.39
Denkbeeld van de NOS gaat
over de republikeinen, die Ne
derland kent en heeft gtkend.
Onderwerpen in een gesprek
op slot Loevesteln: republiek
en monarchie, president en ko
ning. en vooral over de staats
vorm en de denkbeelden daar
achter. Deelnemers aan het ge
sprek: prof. mr. W. Nagel. mr.
L. Ridder van Rappard. Reina
Ditzhuyzen. Rob Stolk en Kees
Hoekert. Presentator is Freek
de Jonge
Ned. 1/22.19
Met „Wat bezielt ze?" Stelde
Andre Truyman een documen
taire samen over vrouwelijke
religieuzen in Amerika die
deelnemen aan de strijd van
de feministen
Ned. 2-22.3®
In „Ouder worden we alle
maal" (KRO-radio) een ge
sprek met de kunstschilder Cé-
sar Domela Nieuwenhuis.
zoon van de politicus
Hllv. 2(19.30
Dit is een essentieel gedeelte uit een
nieuwe beleidsnota die de IKON
heeft opgesteld De vorige is inmid
dels twee jaar oud Uit de nota moet
de handel en wandel blijken van
IKON tn radio- en televisiepro
gramma's.
De nota ls gericht op de toekomst en
komt terecht, hoe kan het ook an
ders. bij de Jaren tachtig Maar uit
gangspunt van het werk van de
IKON is de basisformule van de We
reldraad van Kerken, waarmee er
geen misverstand kan bestaan over
de opstelling van de interkerkelijke
omroep, waarbij negen kerken zijn
aangesloten
Niet slaafs
Nu is het niet de bedoeling slaafs
wereldraadprogramma s door te ge
ven. maar wel om deel te hebben aan
wat ln de oecumenische beweging
speelt Tevens wordt geluisterd naar
de stem uit de tweede en derde we
reld, (De eerste wereld is het rijke
westen, de tweede de communisti
sche landen en de derde de ontwikke
lingslanden)
Als de hand in eigen boezem wordt
gestoken dan meent de IKON dat er
vooral ln de kerk in onze contreien
een groeiend onvermogen bestaat om
met elkaar te praten Het lijkt wel of
men meer geïnteresseerd is in de dia
loog met andere godsdiensten, dan in
het gesprek met de man of vrouw
naast wie men in de kerk zit.
Het wordt van vitaal belang geacht
dat er een sfeer in de kerk blijft
bestaan waarin mensen met elkaar
blijven praten, omdat op die manier
de kerk open blijft voor zaken als het
echte debat over de toekomst Dit
hoognodige debat wordt onvoldoen
de gehouden in de maatschappelijke
en politieke organen van vandaag. De
kerk is een van de weinige plaatsen
waar men elkaar vindt onder een an
der teken dan dat van de gelijkge
zindheid. Daarom vindt de IKON het
des te noodlottiger als het gesprek in
de kerk zou verstommen. Het zou
ingaan tegen het wezen van de kerk.
Aansluitend bij wat de kerken zelf de
afgelopen jaren getoond hebben wil
de IKON zich openstellen voor vra
gen die vanuit theologische bezin
ning en maatschappij aan de omroep
worden gesteld
Op meer wereldlijk gebied moet de
IKON rekening houden met de ont
wikkelingen. De jaren tachtig zullen
een stevige vermindering van de wel
vaart te zien geven. De jaren zestig
waarin het samen delen nogal eens
werd gekozen, liggen ver achter ons.
In de jaren zeventig verliep alles an
ders dan men zich had voorgesteld:
de menselijke hebzucht bleek groter
dan de bereidheid samen te delen. De
interesse in maatschappijverande
ring blijkt verschoven te zijn in de
richting van belangstelling voor het
eigen ik.
Democratisch
In deze samenhang is een belangrijke
vraag voor de jaren tachtig of ons
democratisch systeem zal zijn opge
wassen tegen het oplopen van de
spanningen en de verheviging van de
belangenstrijd Er zullen nieuwe
maatschappelijke doelstellingen
moeten worden geformuleerd, wat is
een rechtvaardige inkomensverde
ling. wie heeft recht op arbeid, hoe
gaan we om met problemen rond
kernenergie.
Terecht mag van de kerken daarbij
een bijdrage worden verwacht, aan
gezien levensbeschouwelijke uit
gangspunten hierbij een gewichtige
rol spelen. Aan dat gesprek wil IKON
meewerken. Christelijk geloof heeft
niet alleen een persoonlijke kant.
maar ook een maatschappelijk geën
gageerde. Dat wordt vaak binnen de
kerken als problematisch ervaren en
binnen de IKON wordt die spanning
uiteraard ook gevoeld
IKON erkent op dit punt verlegen te
zijn, want hoe moeilijk valt het niet in
één geloofsbeleving engagement en
persoonlijk geloof zo met elkaar te
verbinden dat beide niet uit elkaar
vallen en engagement een spiritueel
gegeven wordt.
Daarbij is IKON zich bewust op dit
punt een goede representant van de
kerken te zijn. waar binnen deze ver
legenheid evenzeer gevoeld wordt.
door Louwrens Langevoort
ADVERTENTIE
Alle orgels in het Brabantse land
zullen tussen april en november weer
druk bespeeld worden met als resul
taat ruim honderd concerten in de
vele kerken en kerkjes met vaak his
torisch zeer interessante instrumen
ten. Om orgelminnaars en toeristen
op weg te helpen hebben de gezamen
lijke orgelkringen in de provincie
Noord-Brabant wederom een orgela
genda samengesteld in de vorm van
een vouwblad. Daarin staat ook een
lijstje met boeken over Brabantse
orgels en een opgave van grammo
foonplaten. Het vouwblad ls een uit
gave van het Noordbrabants Genoot
schap. postbus 1140. 5200 BD Den
Bosch.
Het Nederlands Dans Theater wil
een eigen zangkoor oprichten nu
steeds meer choreografieën van artis
tiek leider Jiri Kylian gezet zijn op
composities met kooraandeel (Gla-
golitische Mis van Janacek. Psalmen
symfonie van Strawinsky en binnen
kort de Soldatenmis van Martinu)
Daartoe zullen er op maandag 12 mei
en dinsdag 13 mei van 10 tot 16 uur.
op vrijdag 16 mei vanaf 17 uur en op
zaterdag 17 mei vanaf 10 uur audities
worden gehouden in het NDT-pand
Koningstraat 118. Den Haag Uit de
kandidaten zeeft dirigent Huub Ker-
stens 12 sopranen. 12 alten. 8 tenoren
en 8 bassen. Het koor gaat repeteren
op zaterdag van 10 tot 14 uur
Omdat Lenin 110 Jaar geleden
werd geboren wordt er in De Melkweg
te Amsterdam van 23 tot en met 27
april een reeks films vertoond waarin
de grondlegger van de Sowjet cen
traal staat. De meeste films zijn ont
staan ln de Jaren dertig en ln de jaren
zestig waaronder „Hart van een moe-
•der" van Mark Donskoi (1966), „De
Zesde Juli" van Joeli Karasik (1968),
„Lenln in oktober" van Michail
Romm (1937) en „Drie Liederen over
Lenln" van Daiga Wertow (1934).
Onder de naam .Hollands Drama"
wordt er van 27 mei tot en met 1 juni
in Den Haag voor de vierde keer een
manifestatie georganiseerd die in het
teken staat van het Nederlandstalige
stuk. Zoals gebruikelijk wordt tijdens
de opening de Jan Campert-prijs toe
gekend aan een auteur die hiermee in
de gelegenheid wordt gesteld een
tijdlang zonder geldzorgen aan een
nieuw stuk te werken Omdat de be
langstelling voor „Hollands Drama"
steeds groter wordt zijn er voorstel
lingen van Nederlandstalige stukken
zowel uit ons land als uit België tege
lijkertijd in vier Haagse theaters: het
Appeltheater. de Koninklijke
Schouwburg, Hot en Theater aan de
Haven.
AMSTERDAM Een zwaar
moedig programma vulde het
concert dat de AVRO in sa
menwerking met Concertdi
rectie De Koos zondagavond
in het Concertgebouw organi-
seerde. In de serie „Liederen Opbeurend
van Mahler" was het de beurt
aan de „Kindertotenlieder"
dat gevolgd werd door de niet
minder pessimistische „Vijf
de Symfonie."
meest. Talmi had vat op het or
trok alle registers open. Klanl
sies kopergeweld en tempovei
gen. werden effectvol gedose
gaven de symfonie nog een
pend staartje.
Niet op haar plaats in deze r
sche visie op Mahler was de
sche mezzo-sopraan Yvonne 1
Het Radio Filharmonisch Orkest en
de Israëliër Yoav Talmi, vaste gastdi-
rigent van het Gelders Orkest, dien
den Mahler op met een behoorlijke
dosis romantiek van zachte en ronde
klanken. De nadruk op de schoon
heid ging ten koste van de schrijnen
de werking van Mahlers muziek. Be
klemmende elementen, zoals de
treurmars eerste deel van de Vijfde
Symfonie kwamen minder ge
slaagd uit de verf Het consequent
langzame tempo wekte mede een slo
me indruk.
In de eerste drie delen had een weife
lende sfeer de overhand. Het Radio
Filharmonisch Orkest was nog niet
voldoende doordrenkt van alle kleine
details en kon slechts een grof beeld
van de partituur geven. Het Adagiet-
to voor strijkers en'harp leek te zijn
weggelopen uit een Brahmssymfonie:
wel heel ontroerend, maar je miste de
lef om eens een duidelijk glissando te
maken. In deze fijnzinnige uitbalan-
cering was geen plaats voor een
sprankje decadentie; de daarbij be
horende onwezenlijke sfeer werd met
een haast academische nauwkeurig
heid om zeep geholpen.
Het laatste deel overtuigde nog het
Ze interpreteerde de „Kinderi
der" zo afstandelijk, daar de:
niet een meelijwekkende maa
een opbeurende uitwerking hal
gens ging Minton zich te buita
sentiment, maar bleef ijselijk|
de noten zingen.
Yvonne Minton heeft een
stemgeluid, maar mist voor c
dertotenlieder" de vereiste lJ
ging. Ze zingt daarom geforcT
de lage regionen, die qua klej
past bij het timbre van
stemregister.
Talmi en het Radio Filhai
begeleidden intens, met veeljj
voor donkere klankkleuren, r
ven ook hier in de precisie j
afwerking steken.
Deze Mahlercyclus wordt op i
27 april voortgezet met „Bl«
een orkestraal stuk. dat oorsa
lijk het tweede deel van de|
Symfonie vormde. Op II me|
het „Lied von der Erde" uiti
dat ook op 23 en 24 april I
Concertgebouworkest op del
naars prijkt. Vreemd genoeg!
de „Wunderhornlieder" achtr
die toch een veel belangrijkel
innemen in het liederenoeui
Mahler.
