Eric Herfst na negen jaar weer zelf op het toneel Nieuwe bril Sport: golf spelen met uitzicht^ op de Middellandse Zee. Kies een Kleine KLMwakantie li „Die nieuwe levensstijl, wie gelooft er nog in?" Trein in brand na botsing met auto Doden door her «De MAANDAG 14 APRIL 1980 VARIA TROUW/KWARTET NDA< door Fred Lammer» AMSTERDAM „Program ma's maken heeft mijn grote voorliefde. Ik ben niet iemand die per se zelf voor het voet licht wil komen. Met werken achter de schermen als regis seur en tekstschrijver heb ik volledig vrede. Maar aan de andere kant heb ik er geen moeite mee het toneel op te stappen als dat functioneel is. Dat laatste is op het ogenblik het geval". Eric Herfst doelt daarmee op het ca baret „Tussen zomer en winter" dat 4 september in het Nieuwe de la Mar- theater in Amsterdam in première zal gaan. Eric en zijn vrouw Jasperina de Jong brengen dat terzijde gestaan door twee musici en twee technici „Op het ogenblik zitten we midden in de try-outs Daarvoor gaan we naar allerlei uithoeken van het land, meestal naar piepkleine theatertjes, waar we anders nooit zouden komen. We spelen soms op toneeltjes van drie bij vier meter Dat betekent improvi seren. maar het is ontzettend leuk. Je hebt er een heel intens contact met je publiek, veel directer dan in een groot theater mogelijk is. Daardoor voel je snel aan of een bepaald onderdeel geslaagd is. „We proberen van alles en nog wat uit, soms programma's die we onder weg in de auto hebben bedacht De mensen die naar onze try-outs komen moeten daarom beslist niet denken dat ze ons nieuwe cabaret kennen In het najaar zal het er waarschijnlijk totaal anders uitzien". Eric stond voor het laatst op de plan ken in 1971, in het Lurelei-program- ma „Moeder er komt een bevolkings explosie". Velen vinden het maar be denkelijk dat hij na zoveel Jaren weer zelf gaat optreden. „Tal van mensen vragen me of het geen raar gevoel is weer op het toneel te staan. Jasperina was er eerst ook een beetje nerveus van. Nu ik heb er geen moment pro blemen mee gehad". Levensvragen door Mink van Rijsdijk Natuurlijk was het stom en onhandig, maar zoals iedereen weieens op zijn leesbril gaat zitten, over kwam dat mij ook. Er was geen lijmen of krammen meer aan. de breuk was buitengewoon radikaal. Ineens besef je dan hoe afhankelijk je bent van een paar geslepen glaasjes. In eerste instantie geef je dat natuurlijk niet toe. Zo slecht zijn je ogen tenslotte ook weer niet. Bovendien kun je, met een weekend voor de deur, niet veel anders dan bewijzen dat je het zonder bril ook wel redt. Dat viel goed tegen. Langzaam maar zeker voelde ik me een beetje scheel worden. Een solidaire huisge noot was bereid op zoek te gaan naar zijn reserve- bril. Maar met het resultaat van deze actie op mijn neus kwam er niet veel verbetering in mijn lot. Al na een kwartier zag ik zwarte strepen en vegen en was ik veroordeeld het weekend lubberend door te brengen. Tenslotte werd het toch maandag en kon ik naar de opticien. Een bril met dezelfde lens sterkte als ik had? Kom was het niet raadzaam even de ogen te controleren? Waarom ook niet? Zorgvuldig werden de gordijnen om de oogmeet- stoel heen gesloten. Dit kies bedoelde gebaar kwam me nogal overdreven voor. Ik heb een leesbril nodig nou en? Het opmeten daarvan is toch een handeling die het daglicht verdraagt? Veel tijd daarover na te denken had ik niet. A.Z.T. ik las zo vlot alsof er Aap, Noot, Mies stond. Geen centje pijn. Nou droeg ik natuurlijk niet voor de grap een leesbril en dat werd snel duidelijk. Bij ieder volgend regeltje werden de lettertjes kleiner en mijn emoties fanatieker. Wat zouden we nou krijgen? Zo piepklein waren die lettertjes toch niet, die moest ik zeker kunnen lezen. Gespannen deed ik mijn best, gooide er nog een schepje bovenop door mijn ogen tot spleetjes te knijpen. Een vreemde prestatiedrang overviel me. Het leek plotseling alsof ik niet meer in een stoel zat voor een oogmeting, maar om te bewijzen hoe voortref- lalev 7ord edri; tsch ltregi itecl felijk ik alles nog zien kon. Gelukkig moest iltregi belachelijke en vernederende strijd gauw opgeJals Ik realiseerde me dat die dichte gordijnen toch prima waren. Mijn kinderachtigheid was nu i ns dl intieme kleine ruimte voor verspieders verbo jLdie' gebleven. „Zijn er veel mensen, die zich inne ,|e^,; verzetten tegen een bril?" vroeg ik de opticien, wanr bedoel ervaren veel mensen een bril als 130 oc teken dat ze oud worden?" Hij verzekerde m< ^elne zulks het geval was. Veel mensen voelen zich hun eigen ogen in de steek gelaten als hun gezi t wee vermogen achteruit gaat. Het blijkt voor v nmai moeilijk te zijn te accepteren dat er zich ove hele linie een slijtageproces gaat ontwikkelen. nedi( leesbril betekent voor veel mensen een signaalje looi ouderdomsverschijnselen, waar ze niet aan wi leme: De brillenman besloot ineens veel za< sprekend zijn verhaal: „Mijn ervaring is )ne^J vooral mannen moeite hebben met het toegf vind van de feiten. Een leesbril vinden ze een geei prestigeverlies. Vrouwen zijn wat dat betreft n terder." Hoewel ik deze generaliserende lof ldel zing mooi meegenomen vond, besteeg ik acuut stokpaard. De cultus van het jong blijven e«Lbed hetze tegen ouder worden vind ik zo minderwDl"c dig. Er ontstond een invoelbaar gesprek tusse man en mij over de waanzinnige overwaardeer d van jong in onze cultuur. Ik vertrouwde hemrs In i dat ik zelfs die zogenaamde troost dat elke lee zijn eigen charme heeft, onnozel vond. „Charn c fulmineerde ik, „wat kan een mens uiteindde ai met charme". Het is altijd aangenaam een vilt kei genoot te ontmoeten, ik voelde me dan ook SP goed. Helaas bleek ons contact erg vluchtig. I g£J,s prille relatie ontstond zomaar een definitieve ksieke sluiting. De man zei: „Ach oud wat heet tngei oud tegenwoordig hè? Een bril kan trouwens a's h flatteus zijn. Zullen we nu voor u een leuk jeu montuurtje zoeken?" Joh ADVERTENTIE „Tussen zomer en winter", waarvoor Eric en Ivo de Wijs de teksten en (liedjes schrijven, is cabaret met een ernstige ondertoon. Allerlei zaken die de mensen op het ogenblik beroeren, Je kunt rustig zeggen de levensvragen van deze tijd. komen er tn aan de orde „We zitten in een rare overgangsperiode. Een Jaar of acht terug was er van alles ln beweging. Er leefde toen een zeker optimisme bij de mensen. Het is allemaal doodgelo pen. De nieuwe levensstijl, waar Je een Jaar of wat geleden nog zo veel over hoorde, wie gelooft er nog ln? Alles ls nu sterk egocentrisch gericht. Als Je om Je heen kijkt moet Je toege ven dat er veel mis ls ln de samenle ving Die onverdraagzaamheid ten opzichte van elkaar! Wat hier onlangs ln de Vondelstraat ls gebeurd ls teke nend daarvoor: een hele groep die er meteen op afkwam, niet voor de zaak zelf. maar uitsluitend om de rellen Amsterdam was tien Jaar geleden het magisch centrum van de wereld. Wat ls ervan overgebleven? Iedereen loopt te klagen en te kankeren. Dat kan lk wel begrijpen Zelf heb Ik ook mijn onlustgevoelens, maar lk heb het geluk dat lk ze kan afreageren op het toneel". Dat laatste speelt heel duidelijk ln „Tussen zomer en winter", waarin zaken aan de orde komen als de straatagressie (hoogst actueel gewor den sinds bekend werd dat veel men sen boven de 55 Jaar 's avonds niet meer hun huis uit durven) en de alles beheersende vraag van dit moment levert het arbeidsplaatsen op. De vrees voor een kernoorlog komt even eens ter sprake ln een sketch over mensen die om hun eigen hachje te redden zover gaan dat ze een particu liere atoomschullkelder bouwen ..Degenen die zich zo op een kemaan- val Instellen verklaar ik voor gek. want bedenk maar eens hoe het moet zijn terug te keren ln een wereld die Eric Herfst we zitten in een rare overgangsperiode daarvan het slachtoffer ls geworden. Daar ls toch geen redelijk leven meer mogelijk?" Geen galgenhumor Eric geeft toe dat het geen vrolijke thema's zijn voor een avondje uit „Als Je dat zegt heb Je gelijk, maar Jasperina en lk willen niet zo maar cabaret brengen. Het moet Inhoud hebben, zonder dat we er direct een boodschap ln willen stoppen. Het blijft een cabaretprogramma, waar de mensen om moeten kunnen la chen, al hoeft dat niet ln galgenhu mor te veranderen. Waar we het over hebben zijn problemen die ons ook bezig houden, waar we vaak samen over hebben gepraat en nog praten. De mensen die ernaar komen kijken en luisteren moeten er zelf maar uit halen wat ze willen. WIJ willen niet gaan zeggen: dat doen Jullie slecht en daar loopt het verkeerd. Dat moet ledereen maar voor zichzelf uit maken" Je ogen sluiten voor de werkelijkheid ls echter niet mogelijk als Je bewust leeft. En dan komen we weer op ontr breken van menselijke solidariteit „Terwijl we toch moeten erkennen dat we het ln dit deel van de wereld ln vergelijking met de arme landen erg goed hebben, springen we tegen het plafond zodra het een beetje moeilij ker gaat. We schreeuwen moord en brand als we iets moeten inleveren van onze welvaart en vergeten dat ln een groot deel van de wereld de men sen het allerellendigst hebben, van hun geboorte tot aan hun dood. Mis schien ls dat ook wel ons voorland. „Fien" de la Mar Daarom wil lk die stakingsacties niet veroordelen. Ik weet niet wat lk zelf zou doen als ze aan mijn Inkomsten zouden komen. Het ls allemaal zo menselijk". Op het ogenblik is „Tussen zomer en winter" tot mei 1981 volgeboekt. „Of we er daarna mee doorgaan hangt van de belangstelling af. Anders brengen we ln het najaar van 1981 de musical „Fien". gebaseerd op het le ven van de actrice Fien de la Mar, die ln 1963 zelfmoord pleegde omdat ze het niet kon verwerken dat zij vanwe ge haar moeilijke en grillige karakter niet meer werd gevraagd. Weinig mensen hebben haar echt gekend. Dat komt steeds meer naar voren uit de gegevens die Jenny Pisuisse voor ons over fien verzamelt. Het stikt van de anecdotes over Fien de la Mar. Daar probeert Jenny doorheen te prikken en dan ontstaat het beeld van een ongelooflijk boeiende vrouw met een gigantisch talent, dat ze door allerlei oorzaken niet ten volle heeft gebruikt Juist omdat ze talent had heeft zij het zich te gemakkelijk ge maakt Ze was ln feite een erg eenza me vrouw, die zoals ze zelf zong ln haar meest beroemde liedje dat daarom ook ln de musical wordt op genomen hunkerde naar geluk". Eigen theater Jasperina de Jong zal in de musical de hoofdrol spelen. „Zij heeft Fien de la Mar evenmin als ikzelf persoonlijk gekend. Ze hebben elkaar wel even vluchtig ontmoet Dat was kort voor de dood van Fien. Na afloop van een voorstelling kwam Jasperina een dame tegen die haar vriendelijk toe knikte. Zij heeft toen even vriendelijk teruggeknikt Pas later besefte ze dat het Fien de la Mar was geweest Heel dwaas, dat zo iemand aan Je voorbij loopt, ln wier leven Je Je later zo intens gaat verdiepen". (foto: Dirk Ketting) Eric en Jasperina hadden „Fien" graag in hun eigen theater willen spe len. Dat zit er echter niet meer ln. Dat theaterplan hebben ze ln de ijskast gezet. „Niet vanwege de financiële kant die eraan zit. Hoewel we daar de grootste problemen van verwachten komen de moeilijkheden uit een heel andere hoek: de onverschillige hou ding van de gemeente Amsterdam". Vanwaar dat IJveren voor een eigen theater? „Als Je een vaste plek hebt waar Je kimt optreden ben Je veel minder van anderen afhankelijk. Als we nu in Carré willen spelen moeten we dat al een Jaar van tevoren reser veren. Op de ln het contract vastge stelde datum moet je vertrekken, ook als het programma een succes ls en je er bij wijze van spreken nog maanden mee zou kunnen doorgaan. Als het een flop wordt zit Je ook aan zo'n contract vast. We doen nu veel abon- nementsvoorstelllngen. Dat is niet ideaal. De mensen die daarop Inteke nen kiezen voor een pakket voorstel lingen. Er zijn er een paar bij die ze beslist willen zien, de rest nemen ze op de koop toe. Daarom komen er mensen die anders nooit zouden zijn gekomen. In een eigen theater krijg Je alleen gemotiveerd publiek. Je leunt er als Iets flopt meteen een punt achter zetten en met iets nieuws be ginnen inplaats van door die contrac ten maandenlang elke avond te wor den geconfronteerd met een pro gramma dat je liefst zo vlug mogelijk zou willen vergeten". Eric en J&sperina willen hun theater ook voor andere artiesten gaan open stellen. „Maar ln de eerste plaats wil len we er natuurlijk zelf ln spelen. Het ls misschien heel egoïstisch maar we hebben er geen behoefte aan een the ater op te zetten voor het nage slacht". Voor wie 'n béétje sportief is, valt er heel wat te genieten rr op een korte voorjaarsvakantie in Europa. Golf, tennis. OOI» vissen, paardrijden, noem maar op. De KLM heeft er zelfs een speciale folder aan gewijd. F\j£ n Bkffl "J Ga 'm halen bij uw reisbureau. Reizen naar de in de fl W D folder genoemde sportieve bestemmingen m m vindt u ook in de brochures van o.a. ParooL S GIT? O© IUCllti<errT Mondial. ANWB en Hotelplan. ERJ J op DEVENTER (ANP) Een treinstel van de spoorwgen is zaterdagavond bij Deventer in brand gevlogen na een botsing met een auto op een overweg. Niemand werd gewond, maar de schade was aanzienlijk. Op de met automatische knipper lichten beveiligde overweg aan de Blauwe Noorderweg in Colmschaten (gemeente Deventer) botste de trein Deventer-Zutphen op een auto, die op de overweg vast was komen te zitten. De inzittenden hadden de auto kunnen verlaten. Een tweede trein. die in tegenovergestelde richting reed, kon op tijd remmen. De trein kwam tweehonderd meter verder tot stilstand en vloog ln brand. Personeel en passagiers konden de trein verlaten. Later klommen zij in de andere trein; deze kon het vuur echter passeren en reed terug naar Zutphen. De brandweer van Deven ter had anderhalf uur nodig om de brand meester te worden. Voorkomen kon worden dat de hele trein verloren ging; slechts het voorstel brandde uit. AMSTERDAM (ANP) In i dam zijn weer twee mensen o\[ als gevolg van heroïnegebn" gaat om de 26-jarige Amsteit J. H., die plotseling onwel tramlijn 4, ter hoogte van hej piaplein. BIJ aankomst ln e huis bleek hij al te zijn overle< andere slachtoffer is de deri Spanjaard M. M. M„ die do< aangetroffen in zijn woning k Amsterdamse Marnixatraat. Onder redactie van Heieen van Batenburg Vragen uitsluitend in de envelop en dus niel per briefkaart stu» aan postbus 93313, 2509 AH Den Haag. Per vraag een gulden postzegels bijvoegen, het liefst in waarden van 60 en 40 cent. Beslist aan de buitenkant opplakken. Geheimhouding is verzekerd. Dit Vraag: Weet u ook het adres van de Volkswagen cabrioletclub in Neder land? Is het mogelijk een gewone kever 1303 om te bouwen tot kever cabriolet? Antwoord: Nee. dit ls niet mogelijk. De Volkswagenfabriek heeft daar naar op vraag een onderzoek Inge steld. maar de conclusie luidde: het is onmogelijk De wagen leent zich daar niet voor Jammer, omdat er erg veel animo bestaat voor de kever-cabrio let, die niet meer nieuw gemaakt wordt Het vreemde ls dat sinds de aankondiging in 1973 van de stopzet ting van de productie van keverca- brlolets de vraag naar deze auto's toenam. (Normaal neemt na een der gelijke aankondiging de vraag naar het desbetreffende model af.) De prij zen van tweedehands kever-cabrto- lets liggen erg hoog. De vraag is veel groter dan het aanbod, en het ls dus niet zo'n wonder dat men naar om- bouwmogelijkheden zoekt De reden van het niet meer maken van de kever-cabriolet het gesloten basis model. de 1303 limousine, ontbreekt De aanmaak van basisdelen uitslui tend voor de cabriolet wordt te duur; de eindprljs zou op ongeveer 32.000 gulden per auto komen. De VW-orga nism tie ziet de Oolf-cabrlolet als de natuurlijke opvolger van de kever- cabriolet De vele kever-cabriolet- fans rest niets anders dan poetsen, sleutelen én vooral blijven rijden na tuurlijk. Voor eigenaars van een ke ver-cabriolet is er op 31 mei een kam- peerweekend georganiseerd ln het buitencentrum De Jagerstee ln Epe, door de VW cabriolet Nederland, adres Kajuit 276. 9733 CT Oro- nlngen. Vraag: Ik ben ln het bezit van een fotogravure waarop staat „Un ruls- seau en Norinandle, point par IwilL Photogravure Coupil St Co." Is dit een bekende schilder? En zijn er veel van deze fotogravures gemaakt? Antwoord: Iwiil was het pseudoniem van de Franse schilder Marie Joseph Leon Clavel. Hij werd geboren, leefde en stierf in Parijs (1850-1923). Het pseudoniem koos hij naar het Engel se I will (lk wil. lk zal). HU schilderde veel landschappen, o.a. een beek ln Norm an dié, waarvan u een fotogra vure ln uw bezit heeft, en ook zeege zichten. Werk van hem hangt in ver scheidene Franse musea. Ook zijn dochters Oermaine en René schilder den met gebruikmaking van Iwlll als achternaam. De fotogravure of helio gravure ls een tussenvorm tussen het handwerk van een kopergravure of ets en de fotomechanische raster- dlepdruk Aantallen van afdrukken zijn niet bekend. Vraag: Nu het weer voorjaar wordt wil lk wat planten stekken. Ik zet de stekjes altijd in water. Is daar ook nog een andere methode voor? Antwoord: Heel veel mensen laten stekjes op water bewortelen, en dat lukt ln de meeste gevallen ook heel goed. Men krijgt dan echter water- wortels, die wanneer de plant later ln de aarde gezet wordt, zich weer moe ten omvormen tot gewone wortels. De plant moet zich dus als het ware omschakelen en kan tijdens dat om schakelingsproces weinig hebben, ls dan extra kwetsbaar. Men kan dus beter de stekken laten bewortelen ln een luchtig vochthoudend mengsel van 50 procent scherp zand en 50 procent turfmolm. Voedsel zit hier vrijwel niet ln, dus zodra er wortels zijn moeten de stekjes ln gewone pot grond gezet worden. Wanneer de plant later ln hydrocultuur (teelt op water) wordt verder gekweekt, ls het stekken ln water uiteraard wél gun stig. Een hogere temperatuur bevor derd de wortelvorming. Hoe hoog de temperatuur moet zijn verschilt van plant to plant, maar ligt wel steeds tussen de 18 en 35 graden Celslus. Vraag: Is het gevaarlijk te gaan sla pen ln een kamer waarvan Je weet dat er aardstralen geconstateerd zijn? Men zegt dat deze stralen schadelijk voor de gezonkheld zijn. Antwoord: Aardstralen de bena ming voor een veronderstelde bodem- straling. die o.a. Invloed zou hebben op de beweging van de wichelroede werden ln de Jaren dertig ln verband gebracht met het optreden van kwaadaardige ziekten bij mens. dier en plant. Het publiek, angstig ge maakt door de vele publikatles hier over. besteedde, vooral na de tweede wereldoorlog, grote bedragen aan op sporing en afscherming (o.a. door middel van z.g. kastjes) van deze ge vreesde bodemstraling Ongeveer ln 1950 gaf de Nederlandse regering de Koninklijke akademle van weten schappen opdracht het bestaan en de geaardheid van dit verschijnsel te onderzoeken. Deze aardstralencom- mlssle kwam na uitvoerige proeven, ook met wichelroedelopers, tot de conclusie dat aardstralen pure fanta sie waren. Het rapport verscheen in 1954 en 1955. Sindsdien ls de onrust over het gevaar van aardstralen voor leven en gezondheid bij het Neder landse publiek vrijwel verdwenen. Vraag: Vroeger werd er dikwijls krijt in rabarber gedaan. Rabarber zou zonder krijt ontkalking geven Van suiker zegt men ook dat het ontkal king veroorzaakt. Werd het krijt ge bruikt als tegenhanger van de suiker, om daardoor ontkalking tegen te gaan? Antwoord: Rabarber heeft de eigen schap kalk te onttrekken aan de voe ding die Je opneemt Het veroorzaakt niet, zoals men vaak denkt, ontkal king van de botten. Het krijgt, dat tegenwoordig veel minder bij het be reiden van rabarber gebruikte wordt dan vroeger, dient om het oxaalzuur ln de rabarber te binden. Men heeft dan veel minder suiker nodig (per 500 gram rabarber een theelepel gepreci piteerd krijt) en men kan enigszins voorkomen dat kalk aan het voedsel onttrokken wordt. Suiker geeft geen ontkalking, noch aan de botten, noch aan het voedsel. Ook een goede ma nier om de wat wrange smaak van de rabarber weg te nemen is deze te vermengen met een paar beschuiten. De rabarber wordt daardoor iets ge bonden en men heeft evenals bij ge bruik van krijt minder suiker nodig. Vraag: Ik heb een planetarium in mijn bezit, gemaakt door Jan Koogje, Wormerveer. In welke tijd leefde deze Jan Koogje? Wanneer zou hij dit ge maakt kunnen hebben? Antwoord: Het lijkt erop dat uw pla netarium al eeuwen oud is. Jan Koog- Je (maar volgens de handboeken dan gespeeld als Koogies) werkte ln begin 1700 ln Wormerveer. HIJ kwam uiteen bekende klokkenm akersfamilie, waarvan de namen Koogies, Coogles en Cogles bekend zijn. Zo had je Klaes Jansz. Koogies. die ook wel Klaes Klockestel genoemd werd. Van hem ls o.m. bekend dat hij een keertje geld leende bij Vermaning (doopsgezinde Ifl Wormerveer. waartoe de helel behoorde. Jan Klaesz. Koogj overleed ln 1755, liet klokken ren bij meesterschilder Jan' man. Zo waren er nog wel maar de bekendste van dez was Jan. vermoedelijk de uw planetarium. Dat hij klokken ook planetaria ma ln de boeken terug te vinde Verzoek: Een lezeres ls het van frlvollté handschoenen 1 raakt. De stichting Ooed Hl ken, die ln zulke gevallen bljn uitkomst biedt, kon ons dit k helpen. Is er iemand onder de l sen die zo'n patroon ln hal heeft? ^-*5-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 6