Hoe verwerkt iemand een ernstige ervaring
Onduidelijk antwoord in
Van Dantzigs ballet
Personalia
een höel lob
U kunt ze nu kopen.
Gelders Orkest in zorgen
Staatsloten?
NOS-documentare over het „Onvoltooid Verleden"
Speel mee in de Staatsloterij.
Elke maand 30 miljoen aan prijzen.
Bijzondere dansprestatie bij Nationale Ballet
Geloven
in gedichtenS"!
Feestelijk cahiei [M
Niéuwe boeken
WOENSDAG 9 APRIL. 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Koe» de Leeuw
HILVER8UM Met de mei
maand In het vooruitzicht zul
len de media de komende tijd
ongetwijfeld weer bol staan
van de herdenkingsprogram
ma's over de tweede wereld
oorlog. de Duitse Inval in 1940
en de Canadese bevrijding in
1945. Wij herdenken kennelijk
het liefst ln ronde getallen en
bij dit soort programma's zal
men ook niet heen kunnen om
het leed in welke vorm dan
ook van door de oorlog ge
troffenen, zoals dat ln hulp-
verlenlngstaal heet. De laat
ste Jaren is er steeds meer oog
en oor voor gekomen.
Daarbij zal zeker ook de psychiatri
sche term concentratiekamp (KZ>-
syndroom vallen, want voor veel
mensen is er (nog) geen sprake van
bevrijding en duurt de oorlog altijd
nog voort. Het is langzamerhand be
kend. dat wie tijdens de tweede we
reldoorlog ln een concentratiekamp
heeft gezeten, pas vele Jaren later
lichamelijk en geestelijk de gevolgen
daarvan ondervindt
Minder bekend ls echter dat een der
gelijke late reactie tevens kan optre
den na andere ernstige en levensbe
dreigende ervaringen, zoals een gijze
ling of een overstroming. In algeme
ner verband wordt dan ook gespro
ken over een „rampen-syndroom",
waarbij het kenmerkend ls dat de
hinderlijke gevolgen ervan als ze al
optreden vooral op latere leeftijd,
zo rond de vijftig, duidelijk worden.
De last van het verleden drukt lood
zwaar op de rug en het proces van het
verwerken zo dat al mogelijk ls
wordt dan pas ln gang gezet
Mevrouw Nellie van der Lint-La&nen vertelt voor de camera over haar ervaringen tijdens de
watersnoodramp. Links van haar interviewer Aart Gisolf.
Rampzalig
In de NOS-documentaire „Onvol
tooid verleden" (donderdag 10 april
van 21.55 tot 22.45 uur vla Nederland
1), een programma van het Artsenij-
team onder leiding van de Journalist/
arts Aart Qlsolf, wordt uitvoerig aan
dacht besteed aan dit complex van
verschijnselen, dat als een syndroom
wordt bestempeld.
„Ik heb nogal een hekel aan die term,
omdat die haast ziekteverwekkend is
en er wordt ln het programma dan
ook niet over gesproken, maar als er
al sprake ls van een syndroom, blijkt
dat ook bij andere ernstige gebeurte
nissen te kunnen voorkomen", aldus
Aart Gisolf. Hij liep al ruim drie Jaar
rond met de gedachte hierover een
programma te maken en vertelt dat
bij de opzet van deze documentaire
bewust ls gekozen voor vier verschil
lende voorbeelden. Ze zijn vanuit de
publiciteit duidelijk herkenbaar als
levensbedreigend en de ervaringen
hebben voor de mensen zelf tamelijk
rampzalige gevolgen gehad.
Het team van Artsenij ls met de
..slachtoffers" teruggegaan naar de
plek des onhells en voor de camera
vertellen ze daar wat ze toen mee
maakten. waarna tnuls verder wordt
gepraat over de uitwerking ervan. Als
eerste komt mevrouw Nellie van der
Llnt-Laanen aan het woord over de
watersnoodramp van 1953. In die fe-
bruarlnacht kwamen bijna tweedui
zend mensen om het leven en zij
verloor ln één klap haar hele familie.
Zelf wist zij vla de zolder van de
buren het water te ontvluchten en zij
werd opgepikt door een bootje, dat
haar naar het dorp ln de buurt
bracht. Het duurde drie dagen voor
haar vader en Jongste broer werden
gevonden, maar ze kon het nog niet
geloven en pas toen haar moeder die
onder het riet was geschoten na een
half Jaar werd gevonden, accepteerde
Nellie van der Lint de werkelijkheid.
Inzinking
Ze kwam bij mensen ln huls. maar
daar was geen ruimte om over haar
ervaringen te vertellen, hetgeen zich
op latere leeftijd wreekte, want aan
het verwerken kwam ze niet toe. Zes
jaar na haar huwelijk kreeg ze een
verschrikkelijke Inzinking en moest
voor een slaap kuur drie weken ln een
ziekenhuis worden opgenomen.
Twintig Jaar na de ramp klapte me
vrouw Van der Lint opnieuw in elkaar
en werd zij 's nachts gillend wakker,
omdat ze last had van nachtmerries.
Die dromen zijn nu voorbij en dat
brengt haar ertoe te zeggen, dat ze er
nu overheen ls.
Van recentere datum ls de treinka
ping op 23 mei 1977 bij De Punt ln
Wijster, waar de toen twintigjarige
André Schager als afschrikwekkend
voorbeeld voor de regering van de
kapers een uur lang met een strop om
de nek en een blinddoek voor bulten
moest staan. „Ik was op dat moment
wel erg bang, ook al had Max mij
verzekerd dat mij niets zou overko
men". HIJ maakte tevens de bevrij
ding mee uit de trein, die zich met
donderend lawaai voltrok en wel uren
leek te duren, want het ratelen en
tikken bleef maar aanhouden, aldus
André 8chager.
Daarna volgde de opvang ln het aca
demisch ziekenhuis ln Groningen en
zijn thuiskomst. „De eerste weken
leefde ik in een roes en tot voor kort
heb ik er nooit van gedroomd, maar
onlangs ln mijn eindexamenperiode
onder hoge spanning had ik er wel
even last van". André vertelt verder,
dat hij nog steeds erg schrikt van
knallen en van z'n leven nooit meer
met de trein zal reizen.
Razzia
„Die bevrijding was vreemd, want
vrij ben Je eigenlijk nooit meer en Ik
heb dat woord dan ook echt niet meer
gekend" Dat zegt Eddy Jessurun. die
als politiek bewuste Jood bij de eerste
razzia's in Amsterdam de benen nam
en om te overleven onderdook ln de
Achterhoek. HU kwam als knecht op
een boerderij terecht en had langs het
veld een hol gegraven een paar meter
het land ln, dat voor tien man ge
schikt was.
Zijn vader werd tijdens de oorlog
gepakt en kwam niet meer terug, zijn
moeder overleefde de verschrikkin
gen wel. Na de oorlog ondervond hij
weinig begrip bij de mensen. Hij werd
erop gewezen tot de gelukkigen te
behoren, omdat hij met zoveel broers
was teruggekomen en verder was ie
dereen druk bezig met de wederop
bouw.
Herinneringen
Eddy Jessurun deed dat zelf ook. HIJ
trouwde, kreeg kinderen en werkte
hard en veel om een eigen zaak op te
zetten. Bepaalde herinneringen druk
te hij weg, maar op een gegeven mo
ment stortte hij helemaal ln en kwam
de angst. „Aanvankelijk wilde ik er
niet aan toegeven, maar ik kon er niet
omheen en vanaf mijn vijftigste tot
nu toe heb ik er al die tijd last van
gehad. Gelukkig ls het nu een stuk
verbeterd, dank zij een aantal ge
sprekken met mensen, die naar mij
luisterden en bij wie lk weerklank
vond. Ik weet nu dat lk mag verzaken
fen het was voor het eerst dat dat werd
erkend".
Als laatste komt Paul Janssen aan
het woord, die op 27-Jarige leeftijd als
krijgsgevangene ln Japanse kampen
terechtkwam. HIJ moest als hulpver
pleger de lijst bijhouden van zieken
en mensen die dienden te worden
afgevoerd. Het regime was erg streng,
er was haast geen voedsel en van
medische en sanitaire voorzieningen
was geen sprake. HIJ noemt de maat
schappelijke ontvangst toen hij te
rugkwam in Nederland ontzettend kil
en geeft als voorbeeld de deurwaar
der die binnen een jaar bij hem op de
stoep stond voor een vordering van
zesduizend gulden.
Paul Janssen ging werken in het com
merciële filmbedrijf, maar hij raakte
op een gegeven moment overspannen
en de vermoeidheid sloeg toe. „Ik was
61, toen het begon, maar ik heb nooit
verband gelegd met de kampervarin
gen zelf. Regelmatig heb lk nacht
merries gehad, waarbij ik krijsend
wakker werd. terwijl ik aan het
„stoeien" was met Jappen". Hij ver
telt dat het nu goed met hem gaat De
nachtmerries zijn grotendeels ver
dwenen, al zijn er nog wel dagen dat
hij zich afschuwelijk moe voelt. „Het
vat ls leeg en daar is alles mee ge
zegd", stelt hij vast en voegt eraan
toe: „Wel is er nog steeds een spoor
van bitterheid, maar dit gevoel zal
wel blijvend zijn voor alle repatri
anten".
Normaal
De bekende Leldse psychiater prof.
dr Jan Bastiaans zet vanuit zijn spe
cifieke deskundigheid enkele kantte
keningen bij deze voorbeelden. Hij
wijst erop dat bepaalde levensbedrei
gende ervaringen uit hun Jeugd bij
mensen kunnen terugkomen, als zij
die niet goed hebben verwerkt of als
die ervaringen zo ernstig waren, dat
ze niet te verwerken zijn. ,Het aller
beste ls dat vla de media duidelijk
wordt gemaakt dat zo'n mogelijke
terugkeer erin zit en dat het heel
normaal ls dat dan aan een beroeps
kracht hulp wordt gevraagd, want zo
Iemand ls niet gek. Hij of zij heeft
alleen hulp nodig om het verleden te
kunnen verwerken", aldus Bastiaans.
Dat ls uiteindelijk ook de opzet van
de documentaire „Onvoltooid Verle
den", omdat helaas nog maar weinig
mensen begrijpen dat dat alles met
„vroeger" te maken heeft. Of zoals
Aart Gisolf het formuleert: „Het ls
geen schande als Je er last van krijgt
en mogelijk werken de verhalen uit
dit programma zo verhelderend, dat
mensen zich erin herkennen en er met
anderen over kunnen praten, zodat ze
de last van hun onvoltooid verleden
niet meer alleen hoeven te dragen".
Opmerkelijk ls dat aan het eind van
de uitzending geen telefoonnummers
worden geprojecteerd voor eventuele
opvang en bijstand. Aart Gisolf: „Dat
hebben we bewust niet gedaan, om
dat we vinden dat het programma op
zich duidelijk genoeg is. Persoonlijk
vind lk het laten zien van telefoon
nummers tamelijk zinloos en ik ge
loof niet dat dat enige oplossing
biedt. De mensen die behoefte heb
ben aan opvang en die behoefte zal
zeker ontstaan weten de hulpverle
nende instanties toch wel te vinden",
meent hij. In hoeverre dat laatste
waar ls, zal overigens nog moeten
blijken.
Overleden De televisie Journalist
Gerard Pfiques ls op veertigjarige
leeftijd overleden. Pfiques werkte
sinds vier Jaar regelmatig als freelan
cer bij de VPRO. Zo was hij betrok
ken bij de samenstelling van de parle
mentaire rubriek Hollands Spoor, bij
Extra en bij het vroegere programma
Het Gat van Nederland. Piques be
gon zijn Journalistieke loopbaan bij
Het Vrije Volk. Ook was hij vier Jaar
verbonden aan de Volkskrant
ADVERTENTIE
Verkoopadressen in de Gouden Gids.
Per giro spelen kan ook. Bel voor informatie: 070-653955.
door Eef]e van Schalk
AMSTERDAM Zaterdagavond ging ln de Amsterdamse Stadsschouwburg de vijfendertig
ste choreografie van Rudl van Dantzig bij Het Nationale Ballet in première. Dit „Antwoord
Gevend" ls gezet op een aantal vroege composities van Anton Webern, liederen, Instrumentale
muziek en orkeststukken, die hij tussen 1907 en 1917 schreef. Voor Van Dantzig houdt deze
muziek een uitdagende vraag ln, waarop hij met behulp van decor, kostuums en belichting
van Toer van Schayk, met twintig dansers van zijn gezelschap het choreografisch antwoord
creëert. HIJ zelf noemt het een boelend proces, en dat ls het zeker.
Speciaal vandaag
In Van Gewest tot Gewest
structuurplan voor de binnen
stad van Den Bosch; historie
van het Limburgse riviertje de
Niers, amateurschilderclub in
Geleen. de dorpskrant in Eist
Ned. U 18-59
In Kenmerk een reportage
uit Mozambique, bet buurland
van het onlangs onafhankelijk
geworden Zimbabwe, bet
vroegere Rhodeslë
Ned. 2/ 19.25
Direct voetbalwedstrijd
Nottingham-AJax
Ned. U 20.25
„BIJ gebrek aan beter"
een VOO programma over een
experiment in het jeugdhuis
van bewaring De Sprang In
Scheveningen waar meer vrij
heid is dan in andere gevange
nissen. Er is een groepsleider
i.p.v. een sleutelbewaarder. De
celdeuren staan een groot deel
van de dag open. Er xijn ge
spreksbijeenkomsten. Dat al
les om de schade door opslui
ting te beperken
Ned. 2/ 22.26
„Een klap voor je kop", Is de
door kinderen bedachte titel
van een nieuw VPRO-radio
programma, dat In de plaats
komt van Spanneode Splook-
jes en Achterwerk. Het nieuwe
programma ia bedacht en ge
maakt door kinderen van 8 t/m
12 jaar uit de Arnhemse
nieuwbouwwijk Vredenburg
Htlv. 1/ 13.30
BIJ het opengaande doek met traag
aanzwellende belichting zien we ach
ter op het toneel een betonnen muur
met uitstekende IJzerdraden. In één
van de twee opengebleven zwarte
vlerkanten staat een vleugel met
daarachter Ed Spanjaard en daar
voor de sopraan Jennie Veenlnga. ZIJ
zingt „8o ich traurtg bin" en heel
langzaam beginnen de twintig dan
sers ln grijswitte, donkerroze, blauwe
en zwarte pakken zich te bewegen.
Onder hen bevindt zich aanvankelijk
ook Linda Ash ton, de violiste.
Een sombere sfeer, een waas van on
dergang en verdoemenis lijkt over
alles en ledereen heen gespannen en
dat zal de volgende 39 minuten ook zo
blijven. Het effect van een irreële
schlmmenwereld vol contactgestoor
de mensen ln een concrete wereld
wordt opgeroepen.
Gedurende het verloop van dit uit
acht delen bestaande ballet wordt dit
steeds beklemmender, ook al weet Je
steeds minder duidelijk waardoor of
waarom dat komt Flarden van Van
Dantzigs oudere werken zijn hier en
daar vaag herkenbaar, vooral Ramifi
cations en Epitaaf. Wat Je ook niet
weet ls waar dit nieuwste ballet .ei
genlijk over gaat Loopt er een verha
lende rode draad doorheen, rondom
de solisten Clint Farha Francis Slnce-
rettl. Monique Sand, Henny Jurriens.
Joanne Zimmerman. Maria Aradi,
Valerie Valentine en Rachel Beaujan,
of gaat het hier toch alleen om een
langgerekte sfeertekening?
Het hele ballet leveren alle dansers,
die ln superconditie moeten verke
ren, een tour de force ln hun techni
sche prestaties, die zeer diepe bewon
dering afdwingt Maar waarop zij ln
hun uiterst gekunstelde beweging ln
dit bijzonder knappe ballet precies
antwoord geven, blijft mij onduide
lijk. Losse fragmenten, zoals de pas
de deux van Henny Jurriêns met
Joanne Zimmerman en Clint Farha
met Maria Aradi en de slotscène
waarin een rij van tien dansers alle
solisten wegmaait, zijn Indringend en
tegelijkertijd beangstigend. De com
positie mist echter een samenbinden
de kracht en lijkt een antwoord te
zijn op een niet voor het publiek
geëxpliceerde vraag. Dramatisch ge
zien ls dat verwarrend en het levert
daardoor een onbevredigend gevoel
op
Het bewegingsidioom dat Van Dant
zig heeft gekozen, grenst herhaalde
lijk aan het maximaal haalbare, wat
men van een perfect getraind li
chaam kan en mag verwachten. De
manier waarop hij de mannen vooral
soepel, veerkrachtig en als lenige
spierbundels laat bewegen ls zeer
overtuigend. Het steekt schril af te
gen de acrobatische spitzen-vrouwen,
die als virtuoze instrumenten ln hun
handen verkrampen en verstijven ln
contactarmoede. De ene genleuze
sprong en lift met razendsnelle over
gangen en lichaamswendingen volgt
de andere ln hoog tempo op.
Het respect voor de techniek van de
dansers groeit op die manier met de
minuut, maar wat hen Inwendig be
roert is voor mij een open vraag ge
bleven. En daarmee ook de bedoeling
die Van Dantzig met deze choreogra
fie moet hebben gehad. Zijn dansers
lijken gevangen te zitten in hun eigen
betonnen toneel en techniek.
Zowel ln Amsterdam als ln Rotter
dam wordt door het Ooethe-Instltut
aandacht besteed aan leven en werk
van de Oostenrijkse auteur Joseph
Roth. In Artl et Amlcltiae ln Amster
dam komt van 25 april tot 18 mei de
omvangrijke Joseph Roth tentoon
stelling van de Deutsche Blbliothek
Frankfurt a.M Van 12 Juni Lm 4 Juli ls
de tentoonstelling te zien ln Rotter
dam ln het stadhuis aan de Cool-
sin gel-
Een beeld uit „Antwoord Gevend"» het nieuwe ballet van Rudl van Dantzig uitgevoerd door het
Nationale Ballet.
foto: Jorje FaUaro*
door Jac. Lelsz
ARNHEM Het Gelders Orkest
voelt zich niet redeloos, radeloos en
reddeloos, al rijzen de moeilijkheden
ln de personele sfeer met name op het
moment werkelijk de pan uit. Dat
bleek op een gistermiddag door het
bestuur gehouden persconferentie.
Er ls op dit moment geen vaste diri
gent. De musicoloog W. Kox vertrok
naar elders, de directeur A. Henrikhs
ls door ziekte voorgoed uitgevallen en
drie personeelsleden hebben zich
eveneens ziek gemeld. Dat ls nogal
wat op een relatief kleine bezetting.
Toch ls het programma voor het sei
zoen 1980- 81 nog gereed gekomen-
Dat vooral dank zij de medewerking
van Yoav Talml, de laatste vaste diri
gent van het orkest. Yoav Talml, Ri
chard Dufallo en Christopher Sea
man zullen ln het nieuwe seizoen sa
men als vaste gastdirigenten de helft
van het speelplan voor hun rekening
nemen. Gezocht wordt op het mo
ment door het Gelders Orkest naar
een opvolger van Yoav Talml als vas
te dirigent.
„Ondanks alle moeilijkheden zijn we
erin geslaagd de trein rijdende te
houden", ls van de zijde van het be
stuur opgemerkt, hetgeen dan vooral
op de programmering slaat. In het
artistieke, directionele, organisatori
sche en administratieve vlak zijn al
les bijeen nogal wat problemen, maar
hulp van elders ls toegezegd of Inmid
dels ontvangen. Zo zijn tijdelijk twee
gepensioneerden benoemd, oud-zake
lijk leider Burgers van Opera Forum
en oud-directeur van het Gronings
conservatorium Goedhart
Globaal
Als gevolg van de ontvolking op het
bureau moet met een globale begro
ting worden gewerkt. En dat in een
.tijd dat men met de algemene nood
zaak van bezuiniging wordt gecon
fronteerd. Daarbij komt dan nog de
zorg om de identiteit van het Gelders
Orkest. Immers, minister Gardeniers
van CRM stuurt aan op een grotere
samenwerking tussen de orkesten ln
het oosten des lands, met name het
Gelders Orkest en het Overijssels Fil
harmonisch Orkest. „Ze is", werd gis-
ierste
„Geloven in gedichten" is de tik tetrel
een verzameling poëzie waarin (jen en
ke zinspelingen voorkomen op (jen te
telijk, godsdienstig, religieus get .ijjjj d;
tengoed. De samensteller Van 1
Ent geeft van elk gekozen gedich 1
parafrase die een toelichting wl] likehjl
voor de ongeschoolde lezer. De tl atieke
met opzet meerduidig: zo belijd ijjUp
cebert dat het lied het eeuwige 1 van
heeft en kan een ander zijn geloc
iijdenls in een gedicht kwijt. 1 door
man portretteert een man die jt Irai
staat zijn zonden in zijn graf m iation
nemen als laatste bezit, terwijlj
ander de mens vergelijkt met
roestig benzlnebllk dat Chrtyen dn
koopman in oudroest, vindt. De al wei
del bevat zo'n veertig gedichten i j,et
diverse dichters. Bredero en Blld
staan er in, en ook Bouma en Zijl a,e
opgei
Iemand die geen twijfel laat beidie
over zijn geloven ln gedicht* achtz;
Geert Boogaard. Zijn eerste
del Tijd en teken bevat een Inlei aDaar
woord van dominee Buskes, dlejmaten
meldt dat Boogaard hulppredlk iin of
Andijk is (geweest). In aanslu ussen
met Psalm 32 noemt Buskes d
loofsgetulgenissen liederen van l0fcCT
vrijding. In 1966 verscheen Met( laken
aan de Joden! Kort na elkaar ziji naatr<
hem nieuwe bundels geloofsgette prt
nissen verschenen: in 1978 Er h
woord; ln 1979 Er ls haast bij gelulÊ
licht; en nu ln 1980 Mijn eiken ka lation
Van al deze bundels kan men nog zen
Buskes zeggen: „hier wordt li e jaat
daad een minimum van belljdei
Jezus is Heer maximaal bel
Op bijbelse wijze." 'and
In 1977 verscheen van M. KoffeijHet
Zijl een bundel geloofsverzen o sanct
de titel Kijken naar de zon. In H
tweede bundel BIJ U schuil lk
het opnieuw over het gelovig ver g'nêe
wen op God, die de mens niet aai lent c
lot overlaat maar helpt en troc sjng t,
Is de titel van Van der Ents ven e Ve'
ling nog voor meer dan één i neme
vatbaar, bij Boogaard en Koffi larten
gaat het slechts om het geloof, - iatjon
gedicht komt er bekaaid af. ge
iterna
eer
Geloven ln gedichten. Verzami
verklaard door H. van der Ent.
Boekencentrum, Den Haag 19 se ma
bis. ƒ11,90. Geert Boogaard,
eiken kansel. Callenbach, NI
1980. 80 blx. 8,90. M. Koffemai
Bij schuil ik. Kok, Kampen
48 blx. 9.90.
n op
e Am
an, c
ikaan
In 1979 werd dra. P. de onnavol n
liedjeszanger en onovertroffen t*r c
zestig Jaar. Ter gelegenheid vaiflegeo.
feestelijke gebeurtenis stelde
ver C. J. Aarts een Amsterdam )of Q
hier beschikbaar voor wie drs
een vers wilde fêteren. Op 24 ai
vanli
van i
tus JL verscheen Een feestelijk c /orde
voor Drs P in offset en gebroch stee
als nummer 60 ln de reeks. Bek ,ecjer
medewerkers zijn o.a. Jan Kaf
Nico Scheepmaker, ook van
zelf ls er een bijdrage aan dit
amlcorum.
Een van de medewerkers dulkt|
op ln een zeer vermakelijke soi
tencyclus „De match LutelJn-1
ner" van de hand van Driek van
sen (auteur van Het mooiste
van de klas, ook bij Aarts vei
nen) en Jean Pierre Rawie (ai
van Het meisje en de dood, vei
nen bij Thomas Rap). De uitga'
verlucht ls met tekeningen en
schaakdiagrammen bevat een i
sonnetten die verslag doen van
schaakwedstrijd tussen grootme
Donner en een overleden Groi
Jonkheer, die op simpele wijze
herdersmatten, stlkmat) zijn
stander mat zet, of in het
neemt.
Op de achterflap van Hans
stijns zevende lledjesbundel,
chelhell", staat vermeld, dat de u
ve anti-drinkliederen en doodst
bevat, dat de lente plaats maakt
de winter en: Dorrestijns strijd t
drank, pony, medemens en teer
pas goed begonnen. Hieraan bel
niets toegevoegd.
In de Amsterdamse cahiers, die
blijk geven van rijmvaardig
spitsvondigheid en student allerk
grappen, is ook een leergang ver
nen onder de titel „Grink" van
Staad. De naam is een samen u9 'S
king van groei en slink, woorde: om t
toegepast worden op de wijze
rijmen. Een groeirijm is bij
beeld: eeUeed-pleet-spleet; een
rijm gaat van stroef-troef-roe Iniel
Een grinkrijm ls de combinatie
beide.
Alle uitgaven bij C. J. Aarts,
behalve De match Luteijn-Doi
die 9,50 kost
Inwt
ren l<
teren ln Arnhem opgemerkt, „tot nu
toe zeer vaag geweest. Over een wer
kelijke samenvoeging heeft ze nog
niets gezegd. Uiteraard zullen we te
zijner tijd eventueel onze positie
krachtig verdedigen".
Met het oog op een nieuwe directeur
ls er een sollicitatieprocedure begon
nen. Er zijn zestig gegadigden. De
benoeming wordt per 1 september
aanstaande verwacht.
Zoals gezegd, het programma voor de
volgende winter is ondanks alles ge
reed gekomen. Inclusief een Bela
Bartók-herdenking. Maart '81 zal het
honderd Jaar'geleden zijn dat Bartók
ln Hongarije ls geboren. Van Bartók.
nog altijd een der grootste moderne
componisten, zal ln alle Arnhemse
series werk worden opgenomen. Zijn
meest gespeelde concert voor orkest:
de Wonderbaarlijke Mandarijn, of het
tweede vioolconcert. Voor leder pro
gramma ln Arnhem wordt een zoge
heten pre-concert van een half uur
gegeven wat helemaal aan Bartók zal
zijn gewijd.
Een handvol taal, spelen en spri
met vingers, handen en schadia
Geschreven door 8. Stöckiln-M
en uitgekomen bij Intro te Nijf
108 blz.- 17,90.
Amsterdam Nieuw West de wei
ke tuinsteden zoals ze eens
Tekst J. Zwaan. 295 foto's en teki
gen. Uitg. Buiten en Schippert!
Amsterdam. PriJ s32,50.
Door de wijnstreken van Fri
Ultg. Kosmos, Amsterdam. 214 b
49,50.
Ivanhoe, van sir Walter Scott. 1
Veen, Ede. Het boek verscheen A
het eerst ln 1819. 412 blz. met F
uit de tv-serie. Prijs: 16,90.
Gevaarlijk spel met de liefde, i
Choderlos de Laclos. Ultg. 8p
Utrecht ln de serie Prisma klaj
516 blz. - 15,25 (paperback). 3e d
Majesteit, nw trein staat gen
geschiedenis van het kon
spoorwegmaterieel ln Nederls
papier gezet door G. F. van Reeuj
Uitg. Kluwer. Deventer. 137
39.75.