kleine
krant
ll
U kiest toch
voorkomplete
toilet-service!
iüi
Werkgevers,
u kunt nu al
solliciteren n
schoolverlaters!
rrouw de
X
c
\fraae
schoolverlaters
vóór ze de school
verlaten.
Biihet
Arbeidsbureau.
caJllerr
Een Indiaanse schooi
om te overleven
Volksverhuizing
Grondrechten
>c-
- J
Wordt een Hokatex halte.
Bent u van alle zorgen af.
Overleg van niet-gebonden
landen over Afghanistan
Beurs van New York
Kinderen zijn kinderen. ÜOU ze i
Waarschuwen is niet genoeg. de ga tel
DINSDAG 8 APRIL 1980
TROUW/KWARTET
Brieven en reacties naar
Trouw, postbus 859
1000 AW Amsterdam
Indiaans
In Alkwe-
sasne, een krant vol India-
nennienws, verschijnt
sinds de herfst van vorig
jaar een kinderpagina. Eén
van de lezertjes schrijft op
die pagina: „Wij wonen in
Fort Kanasasaraken (een
stuk land waar Indianen
weer op hun eigen manier
proberen te leven) omdat
we niet volgens ae wet van
de blanken mensen leven.
Nu gaan we daar naar
school om onze eigen taal
en gebruiken te leren. We
willen leven volgens de
wetten van de Indianen."
In de kinderkrant staan In
diaanse sprookjes, recepten
en spelletjes. Ook staat er
in de Idiaanse kinderkrant
hoe de kinderen weer met
de natuur kunnen leren le
ven, zoals hun achter-ach
ter opa's en oma's dat
deden.
NEW YORK Sheri zit op de 'Ogwahowaykah
Henodeystah', een soort school met de naam
„Indiaanse manier van leven". Sheri woont met
haar lamilie in een reservaat ten westen van New
York. Sinds een paar jaar worden er in de Noord-
amertkaanse reservaten scholen opgericht waar
Indiaanse kinderen volgens hun eigen tradities
kunnen leren. De scholen heten „Survival-
schools", survival betekent overleven.
Sheri zat eerst op een gewone
Geen pijn
Er zijn tientallen ..Survival-
schools'' In Noord-Amerika.
Oeenéén heeft het zelfde les
rooster want in elk reservaat
wonen weer andere groepen
Indianen, stammen noemen
we ze. Ze hebben hun eigen
taal. geschiedenis en tradi
ties. De meeste Survival-
schools proberen helemaal
voor zichzelf te zorgen. De
leerlingen verbouwen ook
groente en verzorgen vee.
Sommige scholen hebben een
kleine bos met stroopbomen.
Het vocht uit de bomen kun
nen ze Inmaken en verkopea
Maar alle manleren om te
overleven, zijn overeenkom
stig de oude traditie: de na
tuur en de aarde mag geen
pijn gedaan worden.
lagere school buiten het re
servaat. Op deze school werd
alleen maar Engels gespro
ken en geen Seneca-taal. de
taal van de groep Indianen
waar Sheri bij hoort. Het ging
niet goed op school, Sheri.
had heimwee naar huis en
begreep de helft niet van wat
er ln de klas gebeurde. Om
dat de reis van zestig kilome
ter naar de school te duur
was, moest Sheri door de
week op school blijven
slapen.
Met een groepje van elf ande
re kinderen begon Sheri haar
eigen school. Het schoolge
bouw ls een lange houten hut
en staat midden in het dorp
in het reservaat. Niet alleen
kinderen zitten op deze
school, ook Sherl's moeder
leert er bij voorbeeld haar ei
gen taal weer spreken.
Traditie hebben, kunnen ze toch niet
gaan studeren of goede ba-
Op de Survivalschool worden nen krijgen. Ze blijven India-
alleen op maandag en don- nen en worden nog steeds ge-
derdag „echte" vakken gege- minacht door de blanken."
ven zoals Engelse taal en re
kenen. Op de andere dagen
wordt er veel aan de Seneca-
taal gedaan, de Indiaanse ge
schiedenis, Indiaanse muziek
en de tradities. Ook gaan de
leerlingen van de school mee
naar de rechtzaken over Indi
aans grondgebied en de rech
ten van Indianen binnen het
reservaat.
De ouders van Sheri vinden
het niet zo belangrijk dat
Sheri geen diploma krijgt als
ze van school af komt. „Het
gaat erom dat onze kinderen
weer het besef krijgen dat ze
Seneca-Indianen zijn en daar
trots op zijn," zeggen ze. „Als
Indianen wel echte diploma's
„De Indianen van Bolivia zijn onge
veer net zo weinig ontwikkeld als de
zwarten in Zuid-Afrika," verklaarde
een tijdje geleden een blanke Zuid-
Afrikaan. „men kan ze gemakkelijk
wat handenarbeid leren." Deze blan
ke Zuid-Afrikaan was op bezoek ln
Bolivia. HIJ kwam een kijkje nemen
in het land waar binnen afzienbare
tijd 150.000 blanke Zuid-Afrikanen
naar toe zullen verhuizen. De eerste
50 blanke families zijn al aangeko
men in Bolivia.
plannen gemaakt voor een grootse
volksverhuizing.
De nieuwe kolonisten krijgen land,
geldleningen en hulp van de Bolivi
aanse regering. Het lijkt wel of Boli
via van alles te veel heeft. In Bolivia
wonen ongeveer vijf miljoen mensen
van wie drie miljoen Indianen zijn.
Nu de blanken ln Zuidelijk Afrika
zich niet meer zo veilig voelen, zijn er
Tegen deze Indianen is altijd gezegd
dat ze niet te veel kinderen mogen
krijgen, omdat het land te arm is. De
vrouwen worden, zonder dat ze het
zelf weten geopereerd. Pas jaren later
ontdekken de vrouwen dat ze niet
eens meer kinderen kunnen krijgen.
De meeste Indiaanse Bolivianen zijn
boeren. De regering heeft hen nooit
gesteund met het geven van land en
landbouwvoorlichting, laat staan
met leningen.
De komst van de blanke families zal
betekenen dat de Indianen van hun
grond worden verdreven en als arbei
ders op blanke fabrieken en landerij
en moeten gaan werken. De Indianen
hebben geen officiële papieren om te
bewijzen dat de grond waarop ze wo
nen en werken van hen is. Ook al
leven er al duizenden jaren Indianen
in Bolivia, de blanke Zuid-Afrikanen
kunnen zo hun land afnemen.
Recht van zwakste
Toen Columbus in 1492 Ame
rika ontdekte, woonden daar
ongeveer 100 miljoen men
sen. Columbus noemde ze
„Indianen". Hij dacht name
lijk dat hij ln Indië was aan
gekomen, maar hij vergiste
zich. Sindsdien kwamen er
steeds meer Europese ont
dekkingsreizigers naar Ame
rika. Zij hadden niet zoveel
moeite om de Indianen aan
zich te onderwerpen. Het was
een strijd van pijl en boog
tegen geweren. Zonder dat ze
het zelf door hadden, dank
ten de overwinnaars een
groot deel van de „zege" aan
besmettelijke ziekten, als
mazelen, pokken en tbc. De
Indianen waren helemaal
niet bestand tegen deze ziek
ten omdat ze ze niet kenden.
Een eeuw nadat Columbus in
Amerika was gestrand, leef
den er nog maar 10 miljoen
Indianen. Nu leven er ln Zuid-
Amerika zo'n 35 miljoen Indi
anen en nakomelingen van
Indianen en Europeanen die
op een Indiaanse manier le
ven. Deze nakomelingen wor
den mestiezen genoemd. In
een aantal Zuidamerikaanse
landen vormen de Indianen
het grootste maar ook het
armste gedeelte van de bevol
king. In Noord-Amerika wo
nen veel meer niet-Indianen
dan Indianen. De meeste In
dianen wonen daar in reser
vaten.
De positie van Indianen is
heel verschillend in de beide
Amerika's. De overeenkomst
is dat ze het in héél Amerika
niet best hebben. Al vijf eeu
wen wordt er aan Indianen
verteld dat „Indiaan-zijn"
maar niks is. Indianen zijn
dom, lui en achterlijk, zeggen
de Europeaanse Amerikanen.
Om het onrecht, dat de India
nen is aangedaan, aan de
kaak te stellen wordt er dit
jaar in Rotterdam een inter
nationaal tribunaal gehou
den. Het is een rechtbank,
waar mensen uit alle landen
de aanklachten van de India
nen zullen horen. Het tribu
naal heet: „Recht van de
zwakste".
ongeveer 1,0000 jnne gelebeu trokken bewoners zu wRREn jagers op groot wil»
VAN A2IÉ OVER SERlNGLRND (NU DE BERING <,Te RR T) /-
moord-rmerikr Binnen
10.000 OELEJEN WRS f
HEEL NOORD- EN ZUIU fMEIÏIKH'y
RL DOOR. HEN SEUOLKT
LOOO jRRR VOOR CHRISTUS WRS HEN ZELFS 20 VER W HEN
TDD HRD OM MET GOUD BEKLEDE TEMPELS 'E DOUWEN EN
PRRCHTIGE KLEREN VERSIERD MET VEREN, VOOR
Fred
HA
ze in
lusie
woe
7 aar
n bii
ten.
oren
ide i
rep
vuurt
raar 1
rllnge:
en m
tot
lrift a
iozart
De laatste kilometers gaat de reis in
I een korjaal, een lange smalle houten
boot. De Marowijne is een prachtige
rivier en het is geen wonder dat rijke
mensen er graag een tweede huis la
ten bouwen om hun vrije tijd door te
brengen. Onderweg zie je ook de
I broedgebieden van de zeeschildpad
den. Vroeger verzamelden de india-
I nen daar eieren, voor een deel om zelf
I op te eten, voor een deel om te verko-
I pen. Daarbij zorgden ze er wel voor
dat er genoeg eieren over bleven, om
de stand van de schildpadden op peil
te houden.
Aan het eind van de tocht kom je in
I Galibi, een klein dorp waar Indianen
I wonen in hutjes van palen en palm
bladeren of golfplaten. Verder zijn er
nog paalhuisjes waarin huisraad,
kostbaarheden en kleding worden op
geborgen. In de hutten zie je de hang
matten, waarin de mensen slapen.
Het gaat met de Indianen in dit klei
ne Surinaamse dorpje niet anders
O dan met hun verwanten elders in
Midden- en Zuid-Amerika. Al in 1594
kwamen de Spanjaarden om de Indi
anen hun land af te nemen „in de
naam van God". Toen later de Neder
landers bezit namen van Suriname,
werd het niet veel beter, ook al kwam
er in 1686 een vredesverdrag, waarbij
de Nederlanders beloofden dat ze de
8 april 1980
Indianen niet tot slavernij zouden
brengen.
Zo bleven de Indianen vrij (de slaven
werden uit Afrika gehaald), maar het
recht om op hun eigen land te wonen
en voedsel te verzamelen werd steeds
geschonden. Ook nu nog worden de
Indianen bedreigd door rijke mensen
die hun land opeisen om er recreatie
gebied van te maken, het bauxiet uit
de grond willen halen, een spoorweg
willen aanleggen, de schildpadeieren
naar het buitenland verkopen, het
bos omkappen voor de houtindustrie,
enzovoorts.
En dus moeten de Indianen steeds
blijven vechten voor hun rechten op
de grond, in Suriname net als in ande
re landen van Latijns-Amerika.
ln de
en gel
liging
togen
gaat
lingin
k var
pecia'
ïh m
reech
let W
vesmi
akant
oeter
weel
ook
e 300
omen
nog
nu f
ADVERTENTIE
De keus is niet zo moeilijk. Hokatex zorgt
voor een komplete toiletservice. Een frisse,
hygiënische presentatie var. de toiletten in
uw bedrijf.
Hokatex komt met de regelmaat van de
klok en
- bezorgt de schone handdoekrollen 1)
- vult de zeepcrèmevoorraad aan (2)
- houdt de luchtverfrissers in werking (3)
- verwisselt de hygienettes (4) (damesver-
bandwegwerpbo xen.)
Met deze servicevoorzieningen in moderne
kleuren zijn de toiletten in uw bedrijf pas écht
kompleet!
Waarom belt u zelf niet even met ons hoofd
kantoor te Voorburg? Telefoon: (070) 69 40 31.
Hokatex heeft door het hele land vestigingen Amsterdam. Best,
Deventer. Leeuwarden. Utrecht. Voorburg, Zevenbergen.
ADVERTENTIE
NEW DELHI (AP. Reuter) Drie
toonaangevende leden van de bewe
ging van niet-gebonden landen heb
ben ln de Indiase hoofdstad New Del
hi overleg gevoerd over de kwestie-
Af ghanis tan.
De Cubaanse minister van buiten
landse zaken Isodoro Malmierca arri
veerde in Delhi uit de Afghaanse
hoofdstad Kaboel, en sprak met de
Indiase premier Indira Gandhi. Hij
zei dat hij was afgevaardigd door de
Cubaanse president Fidel Castro, in
zijn functie van voorzitter van de
niet-gebonden landen. Castro heeft
aangeboden te bemiddelen tussen Af
ghanistan en Pakistan, dat er door
het buurland van wordt beschuldigt
de guerrillabeweging te steunen die
de door de Sowjet-Unie in het zadel
geholpen regering van Afghanistan
omver wil werpen.
Behalve de Cubaan kwam ook de
Vietnamese premier Pham Van Dong
in New Delhi aan. Zijn bezoek is in de
eerste plaats bedoeld om bij India
erkenning van het nieuwe, op Viet
nam geënte bewind van Cambodja te
bepleiten. Daarnaast zal echter ook
Afghanistan aan de orde komen.
Ten slotte is ook de Russische onder
minister van buitenlandse zaken Ni
kolai Firjoebin in New Delhi, op weg
naar huis toe, na bezoeken aan Nepal
en Burma, om daar een toelichting te
geven op de Russische inmenging in
Afghanistan. In de Russische pers is
voor het eerst melding gemaakt van
„tijdelijk verblijf" van Russische
troepen in Afghanistan. Het sluit aan
bij het uit 1978 daterende vriend
schapsakkoord tussen de twee
landen.
3/4
ACFInduslr 31
Akione t0i/,
AtcanAlum 53,/,
AileghPow ,47.
AnChemSy 45
AiiuMCoAm sa
Amailnc 43
A ai Hess 43
AmAirlines 8»
AmBrands 60
ABroadC 30»/,
AmCanCo 30
AmCyanCo 30»/,
AmEtecP |7'/,
AmE.pc 297,
AmNatGss 447,
AmSiardi 50
AmTelTol 495/,
23'/.
23
257,
ASALW 38
Asareoinc 33,/,
AchlandOH 337,
AflantRicH 063/,
Bend "C-orp 447,
BelhlehSi 303,.
BoemgCon» 55'/j
Burttngim 1SV,
BoftNInc 577,
BurroughsC 67'/,
CamadPtc 3,7.
5»/.
CatsrplTr 46,/.
CeUnoseC 40
OaseManh 33,/,
CNesswiSys 7a.u
ChrysiorC 6v,
CrtxMT) 187.
CmesS 89
CocaCoia 307,
Colgala P 19 b
CoBTKtnc 40'/.
CotumGas 36
CommEd 19
CommSat 36
ConaolEd
ConsNalG
ContCanCo
ConlOii
ConiTelC
ControO
CPClm
CrownZeil
CubroC
CurtWrC
CurtWrCA
Dadlnd
Otqilal
DowChem
Duponl
Ea«torr\A
tasiKolak
EiPasoG
Esmarki
EwonC
Fkyida
FluorC
FordMoi
Freuhau'
GatrCorp
GanCabia
GenEtoct
GenFoodC
GaoMol
GanPUI
GanTaiT
GertyOrt
G'ieno
Goodoch
Goodyear
GraceiC
Grayhnd
GultOtlC
Gul'O-i
Ham/Co
Hanen
H'ltonH
Honeyw
«Cent
ImpOil
Ins'lco
IniBus
iniFlav
40 39'/.
26 25s/»
44 V» 43'/»
147. 137.
49'/» 48»/»
50 V, 597.
36J/. 357.
67, 6s/»
35V. 347.
71' 77.
47V, 471/.
17'/» 16'/.
27V. 27
56V. 557,
257» 24'/.
57 561/»
28'/. 26'/,
25'/. 25
27V,
21V.
46s/.
2S
25
44'/. 43V.
167. 16'/,
28'/. 28'/.
73'/» 71V.
207. 20
337. 33'/.
t1 C 10s/.
54'/. 53»/.
19»/. 19
25 24»/»
22V. 22
337, 32»/,
InlTnlT
JapanF
JManvile
KansOty
KansPov»
Konnecotl
KLM
KraftCo
KrogorCo
LohmanCo
Litlonm
Lockheed
LTVCorp
MaishFId
MartinM
MnyDnpS
MCAInc
McOonn
MorckiC
MelroGM
MidlRoss
Minnesota
MoMO'i
Monsanto
Motorola
Nabisco
Na'CanC
NatCashR
NalD'Sl
NalGyps
NatStae"
NatTeaC
NgaraM
NLindus
NorfWest
NrdAPhil
Nlliino>s
OccPotr
OimCorp
Paca'Gas
Pao (Ugh
ParvAm
Pepsico
PheipsD
i'hMorns
Philips
PMIPol
30
42'/,
16'/»
107»
10'/.
48»/»
27»/.
42'/.
19»/.
467.
35»/.
65»/»
46»/.
20'/.
15»/.
56'/.
247.
16»/.
27
3»/.
11'/.
257,
18»/.
27'/.
3»/.
11»/.
37»/. 34'/.
277, 26V.
24'/. 23'/.
28'/. 28'/.
227. 22V.
21V
21'/,
34'/. 33V.
8»/«to 8»/rt>
"V. 177,
3/4
7/4
Quaker
25
25
RCACorp
21
20'/.
Reliance
64
63'/»
RepSteel
21'/.
21'/*
Reynolds
30'/.
28'/,
Rockwell
50'/.
50'/,
RoyalD
717.
70'/,
SaFomd
60»/»
59'/.
Schaefer
3»/.
37.
Schlumb
103»/» 100'/.
SoarsR
167.
16'/.
ShenOil
S7>/«
56»/.
SouthCo
117.
11'/.
SouthPa
35'/,
347.
SoulhRa
56'/,
54'/;
SporryR
467,
45»/.
SlBrands
26
26»/»
SlOiiCal
657,
627,
StOilInd
947»
927.
SlOrugs
16
177.
SunOilC
70»/.
68»/»
SunOilCp
73
72
SynleyC
36»/.
35'/.
TandyC
32'/,
31
Tandycratl»
5
4»/.
Tennecol
347.
33
To«acolnc
32'/.
317.
Te»aslnslr
83»/.
82'/,
TeiasUiil
17'/.
ToledoEd
167.
16'/.
TronsWA
10'/.
TwCenlF
437»
43»/.
Unilever
48'/,
49
UmonCarb
387.
37»/.
UnionEI
10'/,
10'/,
UnOilCal
47'/*
47'/.
UnionPac
817,
79»/.
Untoyal
3'/.
37.
UnB'ands
10'/.
10»/.
UnTechn
40'/,
40
USSteel
177.
17'/.
WarnorL
19'/.
197.
WesiBanc
27»/.
277,
WostUnion
18'/.
18»/.
Weslingh
217.
20»/.
'Wheotabr
32'/.
32»/.
22
217.
Wngley
33'/.
34
Xero»
537.
527.
d-ei (fv
b-bieden
BEURS MONTREAL
NAGEKOMEN FUNDS
2/4
3/4
7/4
1/4
2/4
3/4
*"can 31.50
31.13
30 50
Vance
7.57a
764a
7.768
Be IT* .8 00
17 M
17.88
CGrowl
6.27a
6 33a
6 39a
CenPac 3' 88
37 25
36.50
O'Ayiua
13.14a
13.4ia
13.14a
Oc"»ar 23 50
23 38
22,68
F-dF
15.17a
tS.24e
15.42
Huskey 77.25
63 00
80.75
Fide'Cap
F.deiTr
""and 11,75
11.75
11.756
22.90a
23 04a
23.35
IntMck 2700
3650
26 36
Massm
11.17a
1.118
11 26a
Norende 25.00
24 75
23.50
SteadA
262
2 82
265
5h*»Cen 32 88
32 66
32 75
Techno
10,28a
1036a
10 50a
We*er
VeMjng
7 21»
727a
735»
DOW JONES INOEX
Induslnadn
Sporen
Openb Nutib
Obkgaik»
Goed Harm)
Goad (loco)
Moddys-nd
284 47 787 80
247 47 248.98
101.45 102 00
64 11 64 12
418.02 416 96
391.42 404.03
1121.6
STANDARD AND POORS
115.15 115.49
102 18 102 68
iransp 15 16 'S 30
784.13
249 17
102.03
64,19
425.75
41005
1121.0
114.76
102 15
15 25
Straks komen ze van school.
Duizenden jonge mensen met een diplo
ma van het voortgezet onderwijs op zak.
Na de vakantie willen ze graag zo snel
mogelijk werk.
De overheid start op dit moment een
speciale publiciteitscampagne in
weekbladen en op de televisie. Daarin
wordt schoolverlaters gevraagd zo snel
mogelijk in kontakt te treden met het
Arbeidsbureau, nog vóór ze op vakantie
gaan.
innii
i Bn
Maar nu de andere kant van de zaak. I ope
Ook werkgevers die straks te a
schoolverlaters in dienst willen nemen,
kunnen hun vakatures nü al vast aan het lek
Arbeidsbureau opgeven. Des te eerder 5,°^)
wordt die aanvraag dan opgenomen in depe
Vakaturebank die op bijna elk
Arbeidsbureau aanwezig is. En waaruit
iedereen zélf een baan kan zoeken. 11
Hoe eerder u kontakt opneemt met
het Arbeidsbureau, des te snelleren
effektiever kan er bemiddeld worden. KuI
Met als resultaat dat uw vakatures ophetj™^
juiste moment door de juiste mensen
vervuld worden.
jon
ird:
ibli
BIJ
va
!IÜ
twei
10m
fdnj
Een publikatic van het ministerie van Sociale Zakj
