van een lezer ouw commentaar 'als er nu verkiezingen eurstellende verkiezingen (1) f^urstellende verkiezingen (2) „Nederland moet Cambodja tegen honger helpen" Vangnet (1) Vangnet (2) 'De Dag' van het CDA Agenda Kazerne ■1 £G 25 MAART 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 lag zijn er in de strijd om het presidentschap fc Verenigde Staten voorverkiezingen in de staat York. Verkiezingen in zo'n belangrijke staat, :er inwoners heeft dan de meeste zelfstandige jese naties, zouden een hoogtepunt kunnen zijn I democratische proces waarmee de Amerika- regeringsleider kiezen. Maar de berichten de andere kant van de oceaan naar hier I duiden niet op veel opwinding. Net als bij kan er in de politiek van alles gebeuren •lijk, maar de voorspelling dat president Carter Ivember voor een tweede ambtstermijn zal i herkozen lijkt toch niet zo gewaagd. In elk ïgaan de meeste Amerikaanse commentatoren litici ervan uit dat de rest van de voorverkiezin- alle rust kan worden afgewacht, omdat in [kampen de kandidaten al bekend zijn: Carter ^Democraten en Reagan bij de Republikeinen, twee is Carter onmiskenbaar favoriet. [makkelijkste verklaring voor deze ontwikke- dat een zittende president nu eenmaal prak- inverslaanbaar is. Het is echter te simpel de jhijnlijke herverkiezing van Carter uitsluitend [klaren vanuit de wetmatigheden van Ameri- j verkiezingen. Het is juist dat de zittende j jint, met alle macht die in het presidentschap is h Jgd en alle aandacht die er voor de bekleder van tibt bestaat, enorm in het voordeel is. Maar lal na de Tweede Wereldoorlog hebben drie (Truman, Johnson en Ford) kunnen dat ook de man in het Witte Huis de niet geheel naar zijn hand kan zetten., de fisser van de Democraten zou wat minder t aan het daglicht zijn gekomen als de Republi- a partij nu maar een kandidaat zou willen die voor Carter een echte uitdaging kan de Republikeinen schijnen het aan hun ^tradities verplicht te achten zich achter de a njaat te scharen die in november de minste irn heeft. Althans, laten we hopen dat de,grote locferheid van de Amerikaanse kiezers in oud- meur Reagan, die de internationale problemen "*jaren tachtig te lijf wil gaan met een provincia- ilogie van voor de jaren zestig, geen werkelijk wtief voor Carter za! zien. ^tbreken van zo'n alternatief voor de zittende fnt is ondertussen wel te betreuren. Carters en is niet vlekkeloos geweest. Uit het betrek- i succes van kandidaten als George Bush en Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon bankroet in het eten ück blee bs flze parlementsredactie ïde^AAG In Cambodja staat hongersnoodramp voor r. Daarom moet Nederland sa- et andere landen het initiatief zaïtvoor een nieuwe hulpcampag- asts is de boodschap van de Twee de fterleden Van den Berg (PvdA), nne Ploeg (WD) en Gualtherie van Wezel (CDA) in schriftelijke vragen aan de PARLEMENTP ARLEMENTAIRP ARLE MENT ARIËRSP ARLEMENT ARISMEP ARLEME Redactie: Hans Goslinga Bijdrage: Ferry Mingelen Dat Carter nu wel in staat is om de voordelen van die hoge positie uit te buiten zegt iets over zijn handig heid, maar meer nog over de zwakte van zijn tegenstanders. Die tegenstand had in zijn eigen partij moeten komen van Edward Kennedy. Maar de nog immer jeugdig ogende senator heeft zijn eigen aantrekkings kracht schromelijk overschat. Op zichzelf is de tegen valler voor Kennedy één van de positiefste resultaten van de campagne tot nu toe. Een bekende familie naam en een redelijk ontwikkeld redenaarstalent blijken gelukkig niet genoeg te zijn om het president schap te veroveren. De mythevorming rondom de Kennedy's heeft lang genoeg geduurd en het is winst dat met deze verkiezingen deze factor in de Ameri kaanse politiek tot de juiste proporties is terug gebracht. Jammer is dat de mythe bij het begin van deze verkiezingen toch nog zo'n belangrijke rol heeft gespeeld. Op het moment dat Kennedy in volle gedaante op het toneel verscheen hebben verschillen de kleinere goden waarschijnlijk toch geconcludeerd dat er voor hen geen aardigheid meer aan was. Te vroeg hebben de Democraten besloten dat de strijd in hun partij een tweekamp zou worden tussen de president en de gigant Kennedy. Zij hebben zichzelf daardoor de kans op een échte strijd ontnomen nu die laatste helemaal geen gigant blijkt te zijn. Hoe goed of slecht men verder ook over Carter denkt, voor de democratie was het beter geweest als hij zich nu had moeten meten met een kandidaat die gewoon over hedendaagse politieke problemen zou kunnen redetwisten zonder lastig te worden gevallen met verjaarde verkeersongevallen en relatieproblemen. vooral John Anderson blijkt wel dat er onder de Amerikaanse kiezers wel degelijk behoefte is aan iets anders. De aandacht die Anderson heeft gekregen, bewijst dat er een stroming is die verlangt naar een fantasierijker, meer tot de verbeelding sprekend leiderschap en daarvoor van de geijkte paden durft af te wijken. Deze verkiezingen hadden moeten aanto nen hoe groot die behoefte is, of dat soort leider schap in de Verenigde Staten voorhanden is en of Carter misschien toch nog in staat is om zelf aan dat verlangen te voldoen en iets van het oorspronkelijke, voor zijn opkomst kenmerkende elan terug te bren gen in zijn presidentschap. In dit opzicht lijken de presidentsverkiezingen nu al op een teleurstelling uit te draaien. Nieuwe leiders zullen zij niet opleveren en Carter zal niet tot op de bodem van zijn kunnen hoeven te gaan. ministers van buitenlandse zaken en van ontwikkelingssamenwerking. Zij wijzen op een onlangs gereedge komen rapport van het Rode Kruis Unicef, waaruit blijkt dat het geld voor voedselhulp in Cambodja bijna op is en dat een tweede hongersnood ramp dreigt. Kort nadat hij op een midwinterse dag uit Canada was teruggekeerd, schreef professor Goudzwaard een briefje aan de voorzitter van de Evangelische Progressieve Volks partij (EPV). De inhoud ontlokte aan de geadresseerde en meewarige reactie. Goudzwaard liet weten, dat het hem voorkwam dat een gesprek niet veel zin meer zou hebben, nu hij had besloten in het CDA te blij ven. Het wonder was dan wel uitge bleven. de kansen om het CDA van binnenuit op een evangelische, pro gressief spoor te krijgen achtte hij nog niet verkeken. „De optimist." mompelde de EPV- voorzitter. Maar hij stond er niet te lang bij stil. Voor zijn partij leken voorspoedige tijden aan te breken. Vrijwel dagelijks gaven zich nieuwe leden op. mensen die het na de kernwapendebatten niet meer za gen zitten in het CDA. Na een periode van vruchteloos rommelen in de marge zou de EPV wel eens een vlucht kunnen nemen als het vanzelfsprekende alternatief voor spijtoptanten in het CDA. Dat pakte anders uit Geen partij zo klein of er is wel verdeeldheid, zou je kunnen zeggen. Bij jonge partijen, zeker als het afsplitsingsbewegingen zijn, merk je daar in het begin niet veel van. De reden waarom men de moeder partij verliet, is het bindende element Wanneer de euforie van het begin wat raakt uitgewerkt en de afsplit- sers zich gaan afvragen wat ze nu eigenlijk zelf zijn en willen, kortom, op zoek gaan naar hun identiteit, komen er dikwijls onderlinge ver schillen aan het licht. De PPR heeft in het verleden daar treffende voor beelden van geleverd. Ook de EPV ontkomt rüet aan deze kennelijke wetmatigheid. De partij werd begin 1978 opgericht uit te leurstelling over de totstandkoming van het kabinet-Van Agt/Wiegel. Zij trok voornamelijk mensen die hun stem aan het CDA hadden gegeven met de bedoeling dat de christen democraten opnieuw met de PvdA in zee zouden gaan. Hun gemeenschappelijke noemer was het verlangen naar een evange lisch geïnspireerde, hervormingsge zinde politiek. Zij hadden vertrou wen geput uit het CDA-verkiezings- program en gemeend dat met het stemmen op een man als Aantjes de zaak wel voor elkaar zou komen. Ze kwamen bedrogen uit, althans zo voelden ze dat. Een noemenswaardige rol in de po litiek heeft de EPV de afgelopen twee jaar nauwelijks gespeeld, ook niet als het geweten van het CDA. Dat zag de club, die zo'n vierhon derd leden telde, niet als een serieu ze bedreiging en liet zich er weinig aan gelegen liggen. De storm die eind vorig Jaar in het CDA opstak, leek echter voor de EPV nieuwe perspectieven te ope nen. Maar ach, juist op dat moment openbaarde zich in het partijtje een verdeeldheid die zodanig ingreep dat men het eind Januari geplande congres moest uitstellen. Voor de buitenwereld hield men de meningsverschillen handig verbor gen. In een bericht van het partijbe stuur heette het dat het congres om „technische reden" was uitgesteld. De voorbereiding bleek „meer tijd te vergen, mede vanwege de groei van de partij en de betrokkenheid van de leden". De werkelijke reden voor het uitstel was een conflict binnen de EPV over de strategie. Twee stromingen stonden en staan nog tegenover el kaar. De ene wil. dat de EPV zich ontwikkelt tot een christelljk-radi- cale beweging die het CDA bestrijdt en mikt op een progressieve meer derheid, de andere wil uitsluitend herstel van de samenwerking tus sen CDA en PvdA en schrijft het CDA nog niet af. Het conflict had zich voor het par tijtje niet op een ongelukkiger mo ment kunnen openbaren. Want nu kon de rol die voor haar leek wegge legd als vangnet voor CDA-spijtop- tanten. voluit worden gespeeld door de werkgroep „Niet bij brood al leen". Men weet inmiddels met welk succes. EPV-voorzltter ds. Van der Sluljs: „Steenkamp zou eigenlijk de hemel op zijn blote knietjes moeten dan ken voor die werkgroep. Die houdt de linkse kiezers vast. WIJ merken het ook. Begin dit jaar kregen we een golfje van 150 nieuwe leden op zo'n zeshonderd verzoeken om in lichtingen over onze partij. Die stroom is opgedroogd sinds de werkgroep aan de weg timmert. De groep geeft de mensen weer hoop dat het toch nog wel goed kan ko men met het CDA." Van de Sluijs staat sympathiek te genover de werkgroep van het CDA. Geen wonder, want men spreekt dezelfde taal, staat dezelfde politiek voor. Maar hij gelooft niet dat de groep erin zal slagen het CDA te veranderen. „De koers ligt vast. ai maak je nog zulke programs. Het is een illusie te denken, dat je deze mammoet nog in een andere rich ting kan duwen." Bovendien vergroot de werkgroep volgens Van der Sluijs de politieke onduidelijkheid. „Zolang zij binnen het CDA blijven, blijft dat een par tij met een Januskop. Ik vind, dat je een partij die samenwerkt met de partij van hebben, halen, en hou wen en die 572 moordsystemen voor haar rekening neemt, moet be strijden." De christen-radicalen zouden er, meent Van der Sluijs, beter aan doen zich los te maken van het CDA. zodat zij, mogelijk al in een nabije toekomst, de evangelische inbreng in een progressieve meer derheid kunnen veiligstellen. „Het zou afschuwelijk zijn als zo'n meer derheid afhankelijk wordt van de CPN." Hij gelooft er nog steeds in. dat de EPV een rol kan spelen bij de bun deling van de christen-radicalen. „Al ben ik wel teleurgesteld in de weerklank die we tot nu toe hebben ondervonden." Aanknopingspunten voor het alter natief ziet hij in het beleid van het CNV en in de acties van het IKV. „Ik merk wat die acties hebben los gemaakt in de kerken, aan de basis." Vooralsnog lijkt de EPV de wind uit de zeilen genomen door de CDA- werkgroep, die voor dit partijtje een grotere bedreiging lijkt dan voor het CDA. De verschijning van het nieuwe ochtendblad 'De Dag' zal in kleine CDA-kring met enige jaloezie zijn gevolgd. Niet dat men zich aange trokken voelt tot de 'sensatie-seks'- formule waarmee 'De Dag' de wer kende massa iedere ochtend weer tracht te verstrooien. Wel omdat het toch maar mogelijk blijkt in Nederland een nieuwe krant van de grond te krijgen (voor zo lang het duurt althans». Een eigen krant, het 'is een vurig gekoesterde wens in een deel van het CDA dat zich door de bestaande nieuwsmedia niet zo erg voelt aangesproken. „Eigen CDA-dagblad kan niet ge mist worden," meldt ln ruime op maak het CHU-partljblad 'De Ne derlander' van afgelopen vrijdag. Het betreft een speech van al wat oudere datum van de CHU-voor- man in de Tweede Kamer, drs. G. van Leijenhorst. Hij borduurt voort op een vaak gehoord thema in CDA- kring betreffende de vraag: „Hoe komt het toch dat het kabinet-Van Agt zo slecht overkomt?" Ligt dat soms aan het beleid dat de dames en heren ministers voeren? „Nee hoor," is daarop steevast het ant woord, „het beleid, dot zit wel snor" („regeringsploeg toont moed en be slissingskracht." zegt hetzelfde CHU-blad) maar de presentatie, dé&r schort het aan. „Een grotere mate van inventiviteit van het kabi net in dit opzicht zou zijn allure stellig ten goede komen." consta teert Van Leijenhorst. En wat is de beste garantie dat deze nieuwe allu re de kiezers ook bereikt? Gewone kranten zijn daar kennelijk niet ge schikt voor: een eigen CDA-krant, dat moet het wezen. Het verlangen naar een eigen krant of omroep om leden en kiezers nu eens echt goed en uiteraard onpar tijdig voor te lichten, is weinig poli tieke groeperingen vreemd. Een krant die de politieke autoriteiten niet zomaar tegenspreekt, hen niet herinnert aan eerder beleldsdaden, hun redevoeringen niet steeds ln partjes knipt, maar met gewenste hoogachting volledig op pagina 1 publiceert: een krant kortom die verdacht veel zou lijken op die aar dige, onafhankelijke partijbladen die het leven van de politicus in menig Oostblokland zo veraange namen. Hoe staat het eigenlijk met de PvdA-lnltiatieven voor een nieuwe landelijke socialistische krant, sinds Het Vrije Volk zich op Rotter dam terugtrok. „Die plannen zijn door allerlei problemen volledig vast lelopen. het is niet actueel meer, Je hoort er in de PvdA nie mand meer over." zegt één van de toenmalige Initiatiefnemers, het PvdA-Tweede Kamerlid dr H. Roethof En hoe zit het met die liberale om roep waaraan in WD-krtng Ineens zo'n behoefte leek te bestaan: „Die is niet van de grond gekomen, mede door tegenwerking van een groot deel van de WD zelf. WIJ hebben er geen behoefte aan onze WD-opvat- tlngen te verpakken ln bladen die met andere moeten concurreren, we hebben daarvoor ons eigen week blad voor leden. De oprichting van een krant of omroep is geen zaak voor politieke partijen," aldus het WD-Tweede Kamerlid Keja. Ook binnen het CDA blijkt men niet eensgezind in de zucht naar een eigen krant. Partij-dagbladen zijn vaak saai. Hun volgzaamheid wordt beloond met een teruglopend lezersaantal. De Invloed van de pers wordt ook overschat. Als die In vloed werkelijk zo groot is. dan zou de PPR, gezien de sympathie bij de pers. vroeger zeker wel dertig zetels hebben gehaald, zegt het AR-Ka- merlid Schakel. „Is het nu werkelijk een serieus idee." vroegen we tenslotte aan Van Leyenhorst zelf? „Nou, ik weet ze ker dat een heleboel CDA'ers het best zouden willen, het zou ook goed zijn voor de band tussen het CDA en zijn kiezers. Maar gezien de financiële en oganisatorische pro blemen zie ik het de eerste Jaren nog niet gebeuren. Het zou al mooi zijn als Trouw een beetje onrustig werd van onzé plannen." Na stemmingen over een aantal mo ties begint de Tweede Kamer van middag met een debat over haar eigen werkwijze Er ligt een voorstel om praktisch alle commissieverga deringen openbaar te maken en commissies de bevoegdheid te ge ven over moties en amendementen te stemmen. Van de kleine fracties is vuurwerk te verwachten, want zij menen dat een en ander ln hun nadeel is. Verder praat de Kamer over de pro blemen rond de academische zie kenhuizen. Morgen opnieuw aan dacht voor het noorden des lands. Donderdag ln het vragenuurtje vra gen van PvdA-Kamerleden over het optreden van de mobiele eenheid tegen een demonstratie bij de kern centrale ln Borssele. De Eerste Ka mer zet de behandeling van de be groting van volkshuisvesting ,en ruimtelijke ordening voort. PARLEMENTPARLEMENTAIRP ARLE MENT ARIËRSPARLEMENTARISMEPARLEMENTE Zo eens in de paar weken wordt Nederland opgeschrikt door de uitkomsten van een opinie-on derzoek. Vele instellingen in ons land houden zich voortdurend bezig met het peilen van onze mening, en de uitkomsten daar van worden voor vele doeleinden ge- dan wel misbruikt. Van Wim Kan is de historische uitspraak dat hij zich elke dag rot schrikt, omdat daarin vermeld staat „wat hij nou weer denkt". Zo opende een groot landelijk ochtendblad gisteren zijn edities met de resul taten van een onderzoek, waaruit blijkt dat 63 procent van de Ne derlanders geen goed woord over heeft voor de FNV-acties van de afgelopen weken. Koren op de molen van deze krant, die in de commentaar-kolommen dank baar gebruik maakte van deze peiling. Een aparte categorie ln deze opi nie-peilingen vormt het onder zoek naar de politieke voorkeur. Vooral Bureau Lagendijk (vaak in opdracht van de AVRO) en NIPO (soms in opdracht van VARA's In de rooie haan) doen hier veel aan. Afgelopen zaterdag was het weer raak. In het politie ke café van de VARA waren de uitkomsten te horen van de laat ste NIPO-enquéte. Belangrijkste gegeven: groot verlies voor WD en PvdA, grote winst voor D'66. De huidige regeringscoalitie zou haar meerderheid in het parle ment kwijt zijn, terwijl aan de andere kant met veel kunst- en vliegwerk een linkse meerderheid te formeren zou zijn. Het onderzoek werd kennelijk als nieuws ervaren, want in vele kranten was gisteren de neerslag ervan te vinden. Een in bijna alle berichten was de zinsnede te le zen: „Als er nu verkiezingen zou den worden gehouden". Fout dus. Want het verschil is nu net, dat er nu géén verkiezingen wor den gehouden. Er is nog geen sprake van verkiezingskoorts, de stellingen zijn nog niet betrok ken, de oproep ligt nog niet in de brievenbus. Vóór er echt verkie zingen worden gehouden (en de vastgestelde datum is ln mei van het volgend jaar, crisissen daar gelaten) houden de diverse par tijen hun verkiezingscongressen, worden er verkiezingsprogram ma's geschreven en vastgesteld, en (bij sommige partijen pikant detail) lijsttrekkers aangewezen Radio, tv en kranten doen van al deze gebeurtenissen uitvoerig verslag. Kortom, de weken en maanden die vooraf gaan aan echte verkiezingen kenmerken zich door een zekere sfeer, die op een bepaalde manier Invloed heeft op de kiezers en hun stem gedrag. Hoe groot die invloed is. dat is al jaren interessante kost voor politicologen en andere -lo gen. De kritiek moet zich ln eerste instantie richten op de publici teitsmedia. die gebruik maken van de onderzoeksresultaten, en niet zozeer op de instituten zelf. Want vooral in verkiezingstijd (als die beroemde sfeer er dus is) doen deze vaak nuttig werk. Uit schieter daarbij was de voorspel ling van NIPO/Rooie haan in mei 1977, een paar dagen voor de Ka merverkiezingen. De tendensen, die deze verkiezingen te zien ga ven, waren door het onderzoeks bureau vrij nauwkeurig voor speld. Maar als er in de verste verte geen sprake is van verkie zingen, dan dienen deze opinie peilingen zeer argwanend bena derd te worden. ,,De enige rolschaatsende olifant ter wereld". Zo noemt circus Shrine het olifantje Tarra, dat door de directie ge bruikt wordt ter ondersteuning van de publiciteitscampagne in de Amerikaanse stad Seattle, waar het circus deze week op tournee is. Volgens de baas van Tarra is het olifantje nog nooit gevallen, maar als zij op de rolschaatsen stapt doen de mensen er om heen wel een stapje terug. Waren er nou honderdvijftig of tweehonderd leden van de Mo biele Eenhetdfcsijn er bij de scher mutselingen nu wel of geen ge wonden gevallen; is de kraakac- tie in de nacht van vrijdag op zaterdag wel of niet gelukt. Op minstens drie punten lopen de lezingen van de gemeente en poli tie van Amersfoort en de actie groep Drieka uiteen naar aanlei ding van de poging van deze laat ste groep om de Juliana van Stol bergkazerne te kraken. De kazerne staat al geruime tijd leeg. De gemeente Amersfoort heeft plannen om op het terrein 925 woningen te gaan bouwen of vernieuwen. De groep Drieka (Kazerne Kraak Kollektie Amersfoort) is het met die plan nen niet eens. Zij vindt dat de gemeenteplannen te traag wor den doorgevoerd, maar dat er wel al begonnen is met de sloop van enkele gebouwen op het terrein. Daardoor zal het terrein volgens de actieveoerders geruime tijd braak liggen, terwijl de gebou wen tijdelijk geschikt zouden zijn voor urgente woningzoeken den De gmeeente geeft toe. dat er al gesloopt wordt, maar dat zou alleen enkele bijgebouwen betreffen, die niet voor bewoning geschikt zouden zijn Verder is Drieka van mening, dat er te wei nig gebouwd gaat worden voor jongeren met lage Inkomens en zij verwijt de gemeente dat deze in zee is gegaan met een pro jectontwikkelaar. die de overblij vende hoofdgebouwen zou willen renoveren tot voornamelijk dure vrije sector-woningen. De ge meente daarentegen stelt dat de te bouwen en te renoveren wonin gen voor tweederde woningwet woningen zullen zijn. Afgelopen zaterdag probeerde Drieka de kazerne te kraken, maar de politie had lucht van de zaak gekregen en verhinderde de poging met naar eigen zeggen honderdvijftig leden van de Mo biele Eenheid en acht ruiters. Drieka zegt dat er tweehonderd man Ingezet was. terwijl er acht honderd man van de M E. ln de stad aanwezig zou zijn geweest. Volgens de politie zijn er bij het verhinderen van de kraakactie geen gewonden gevallen, de kra kers zeggen, dat er enige mensen licht gewond zijn geraakt. De aspirant-krakers houden bij hoog en laag vol. dat ln de nacht voor de mislukte kraakactie twee woningzoekenden de kazerne wa ren binnengedrongen. ZIJ hingen een spandoek met de tekst „be woond" op Zaterdag zouden zij hebben weten te ontsnappen aan de aandacht van de Mobiele Een heid Volgens woordvoerders van gemeente en politie is er echter niemand op het terrein geweest Over een ding zijn krakers en autoriteiten het wel eens de ka zerne is nu niet gekraakt De ge meente gaat door met haar plan nen, Drieka houdt de eisen recht overeind We zullen nog wel meer horen uit Amersfoort i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5