Amsterdam vol muziek
door alle eeuwen heen
Zuid-Afrika twintig
jaar na Sharpeville
Luisteren naar een tentoonstelling
IKON-radio op zondag
En dan nog
VARA brengt vanavond filmkomedie
Vrolijke verschijning
handelt in paardemest
Gestolen Van Gogh
duikt weer op
Ongetwijfeld
Oxford!
TT* -
ZATERDAG 22 MAART 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
Het VAR A-programma De
Ombudsman onderwerp ste
rilisatie aal in de plaats ko
men van het natuurprogram
ma „Leven en overleven".
Ned. 2/19.25
In de „Alles is anders show"
(KRO) discussiëren de NVJ-
voorxitter en de hoofdredac
teur van De Tijd over de vraag
of journalisten tijdens sta
kingsacties kunnen eisen dat
hun krant alleen stakings-
nieuws opneemt; de nieuwe
speelfilm „Een tip van de
sluier": Radio Stad tijdens de
rellen; Barry Hughes, die
vindt dat Nederlandse voet-
halverslagen niet deugen.
Ned. 121.53
Achter het Nieuws van de
VARA heeft een eigen reporta
ge over het Zweedse refendum
over kernenergie; verder de
sociaal-economische situatie
in Nederland.
Ned. 222.40
Minister Wiegel is gast in
„In de rooie haan". CD A-Ka
merlid drs. M. van Rooijen en
de PvdA-voorxitter, Max van
den Berg. worden geïnter
viewd; een enquête n.a.v. het
aftreden van Andriessen over
de positie van D'66; reacties
van het FNV op het loondehat.
Hilv. 1 13.00
Helen Reddv show
Ned. 2/15.35
Op de grens van bos en wei.
natuurdocumentaire van de
bekende Limburgse natuurfil-
mers Nijsten en Erkens
Ned. 2/16.30
Klem. het programma over
maatschappelijke problemen
gaat over werkloosheid
Ned. 2/17.40
Vlinders eerste afleve
ring van een comedyserie over
een tandarts die vlinders
spaart
Ned. 120.50
Thuis best met Jasperina de
Jong hoogtepunten'uit de
gelijknamige theaterpro-
duktie
Ned. 121.20
Op hun pik getrapt Koot
en Bie schoppen wild om zich
heen
Ned. 221.25
Offenbachs vertellingen-re
vue van Jeróme Savary met
muziek van Jacques Offen
bach
Otsl. 120.15
Kerkdienst vannit de geref.
Nassaukerk in Amsterdam,
waar ds. B. Ledegang voorgaat
Hilv. 2/10.00
door Franz Straatman
AMSTERDAM Gisteren ontplooide zich in de lucht boven Almere een nog niet gehoord
geluid: dat van de 47 klokken in de nieuwe (middelgrote) beiaard. Een oud instrument dat
even nieuw is als de nieuwe huizen in oud-hollandse stijl die te zamen een nieuwe woonkern en
leefwereld vormen aan de zuidrand van de Flevopolder.
Van het besef dat een stad zonder
klanken, zonder muziek géén levende
stad is. moeten onze burgervaders
vroeger terdege doordrongen zijn. an
ders hadden ze nooit zulke kapitalen
uitgetrokken voor zoveel klokkenspe
len in allerlei stadstorens. Met name
Amsterdam kreeg er een opvallend
levendig en muzikaal gezicht door.
waarbij de naam Hemony steevast
opduikt. Zij ontdekten in de zeven-
tlende eeuw de methode om klokken
haarzuiver te stemmen zodat het ech
te muziekinstrumenten werden.
Geen spoor
Sindsdien mengen de carillons zich
met de violen, fluiten, gitaren, draai
orgels. harmonica's, trompetten en
trommels die bedelaars, hippies en
vergunninghoudende straatmuzikan
ten al eeuwenlang door de Amster
damse straten, langs pleinen en
grachten laten klinken. Ze kwamen,
ze verdwenen, geen spoor achterla
tend Alleen de klokken bleven han
gen een spelen nog.
Waar bleven al die musicerende men
sen. hun instrumenten? Wie in Am
sterdam kan vertellen waar bijvoor
beeld dat groepje Volendammers
bleef, dat vroeger in klederdracht op
•de Nieuwcndijk en in de Kalverstraat
tegen Sint. Kerst en Nieuwjaar, spe
lend het geld verdiende dat In andere
jaargetijden vissend werd binnenge
haald? Er is iets van terug te vinden
op de tentoonstelling „Muziek in Am
sterdam". te zien in het Amsterdams
Historisch Museum.
Zo gauw iets in een museum wordt
geset. is het voorwerp dood Dat bit
tere feit kan geen tentoonstellingsin
richter verdoezelen, hoe knap hij ook
met ruimte, licht, foto's, televisie. Ja
zelfs met levensechte poppen werkt
En niets is zo dood ais een muziekin
strument in een vitrine, een hobo. een
fluit, een viool; of een klavecvmbel
Van onze radio- en tv-redactie
AMSTERDAM Het was gisteren twintig jaar geleden dat in
het Zuidafrikaanse Sharpeville een bloedbad plaatsvond toen
een opstand van protesterende Afrikanen gewelddadig werd
neergeslagen. Sharpeville werd een keerpunt in de stilte rond
het Zuidafrikaanse apartheidsregime: het actieve verzet te
gen de onderdrukking in Zuid-Afrika nam toe. In Nederland
ontstond het Comité Zuid-Afrika van Buskes. Roskam en
Voogd
In kerkelijke kring is de dag van
morgen uitgeroepen tot Zuidelijk
Afrika zondag Het IKON-radio-pro-
gramma van zondagmorgen van 10-
12 uur op Hilversum 2 staat daarom
geheel In het teken daarvan de kerk
dienst. om 10 00 uur vanuit de Nas
saukerk is gewijd aan de situatie in
Zuid-Afrika.
De Wilde Ganzen, om 10.45 uur. vlie-
Van 8 tot 15 april zal in Noordwij
kerhout de zevende conferentie van
de Esta worden gehouden, de Euro
pean String Teachers Association
Aan de conferentie die plaatsheeftop
de Leeuwenhorst, wordt deelgeno
men door concerterende strijkers en
st rij kers-peda goger uit 15 Europese
landen. Prof. Max Rostal ls president
van de Esta en als landelijke voorzit
ters fungeren onder meer Yehudi Me-
nuhln. Wolfgang Schneiderhahn. Ja-
nng Walta en Siegfried Palm
gen voor gezinnen in Zuid-Afrika die
in moeilijkheden zijn door de strijd
tegen de apartheid. In het 70-minuten
durende programma „De andere we
reld van Zondagmorgen" wordt daar
na om 10.50 uur in een rechtstreekse
uitzending met mensen uit de Zuide
lijk Afrika Beweging, de vakbond,
hulporganisaties en kerken de balans
opgemaakt van twintig jaar actie
voeren voor Zuidelijk Afrika. Daarbij
komen vragen aan de orde als; Wat is
de invloed van de veranderingen in
de buurlanden op de situatie in Zuid-
Afrika en in hoeverre heeft Zuid-Afri
ka blokkerend gewerkt voor verande
ringen in buurlanden'' Op welke wijze
verhindert het bedrijfsleven ontwik
kelingen. en hoe verder met de solida
riteitsbeweging?
Voor de discussie zijn onder meer
uitgenodigd: Joop Voogd (PvdA-Ka
merlid). Karei Roskam (buitenland
commentator VARA). David de Beer
(werkgroep Kairost. Sietse Bos gr a
(Komitee Zuidelijk Afrika). Pim Juf-
fermans (Anti-Apartheidsbeweging
Nederland). Tom Draaisma (Interker
kelijke Coördinatie Commissie Ont
wikkelingssamenwerking). en Dik de
Oraaf (kaderlid FNV).
Speciaal vandaag
Speciaal morgen
met het bordje NIET AANRAKEN op de aan één arm verlamde bedelaar
de toetsen Lang leve de bezoeker die kennen we alleen dank zij een pren-
toch. spiedend of er nletnet een bewa- tje, maar de pracht hobo met Ivoren
ker kijkt, vlug een toets Indrukt, ringen en zilveren kleppen van bou-
„ping en voorzichzelf jubelend vast- wer Hendrik Richters, ligt achter glas
stelt; hij doet het! te pronk.
De inrichters van ..Muziek in Amster
dam" (musicoloog Siewert Verster,
vormgever Jaap de Grote en foto
graaf Pieter Boersma) zullen zich
flink achter het oor hebben ge krabt
toen de directie van het Amsterdams
Historisch Museum hen vroeg een
tentoonstelling te maken over het
Amsterdamse muziekleven. Hoe
breng Je iets over op het oog. dat voor
het oor bestemd Is0
24 uur muziek
De museumstaf was de samenstellers
al voor geweest door zich af te vragen
of geluid wel in een museum hoort.
Omdat het antwoord positief was,
konden zij zonder gewetensbezwaar
een menigte van hoofdtelefoons tus
sen de kijkpunten aanbrengen die,
alles achter elkaar. 24 uur geluid pro
duceren: beiaardkianken, strijkkwar
tetten. cabaretliedjes, kerk- en
straatorgelmuziek, pianogeplngel.
marsmuziek, pop en jazz. Van alles
wat, net als voor het oog; hele mooie,
zeldzame instrumenten, naast pren
ten, modellen, affiches, muziekdruk-
werken
Het zal menigeen verbazen hoe inten
sief en veelzijdig dat muziekleven
sinds de zestiende eeuw is geweest in
kroegen, kerken, zalen, salons en
straten: het was er nooit stil Opval
lend ook hoe vaak juist buitenlanders
daartoe de eerste aanzet hebben ge
geven als Instrumentmaker, muziek
drukker. componist, muzikant. Maar
het is steeds van de betere soort mu
ziek waarvan de beste herinneringen
bewaard zijn. De eenvoudige fluit van
Enkele luistercabines bieden, com
fortabeler dan de hoofdtelefoons
waar te weinig zitgelegenheid bij is.
fraaie voorbeelden van barokmuziek
in de afdeling die duidelijk historisch
gericht is. ook door de aankleding
met veel warme kleuren. Het genot
kan alleen wreed worden verstoord
als het opgestelde draaiorgel of het
Carillon (prachtig te bekijken hoe een
beiaardier zijn instrument bespeelt
en hoe het mechaniek werkt) gaat
spelen, want die maken in de kleine
ruimte een leven als een oordeel.
Horendol
En wie dacht om. aangestaard door
de meer dan levensgrote foto van
Marius Flothuis per hoofdtelefoon
rustig naar diens strijkkwartet opus
44 te luisteren, wordt belaagd door de
Zangeres zonder naam of een pop
groep die vrij in de ruimte klinken.
Dat is de afdeling twintigste eeuw.
aangekleed in gouden en zilveren
wanden en met aan- en uitfloepende
lichten.
De tentoonstellingsinrichters komen
hier dicht bij het echte leven; geluk
kig bieden zij de bezoeker die horen
dol denkt te worden, letterlijk uit
komt Boven een witte gordijnen-
wand hangen de bekende lichtbakjes
UIT die in alle schouwburgen en con
certzalen verplicht branden. Wie deze
gordijnen wand passeert, kijkt ver
rast tegen een volgende indentieke
wand aan met nogmaals UIT. Een
grap. of echt uit? Inderdaad het einde
van de tentoonstelling. Wie ook dat
gordijn openslaat, stapt stilte binnen
Héérlijk, rust. En tegelijk zie Je je zelf
in een metershoge en brede spiegel
wand. Het echte leven in eigen
persoon.
Hare krishna
Een paar stappen nog en je staat
weer in de Kalverstraat. op de Nieu-
wendijk. het echte leven ln duizend
voud. Pratend lachend, mokkend,
een enkeling zingend al of niet om
geld. schuift het voorbij. Soms wijkt
de menigte even uiteen voor dat won
derlijke troepje kaalgeschoren
boeddha-jongens dat dansend van
hare krisjna zingt (de tentoonstelling
laat ze onvermeld). Even verderop
zeurt de harmonica van de blinde
man die altijd, weer of geen weer. met
zijn sullige hond voor C &t A zit.
Boven alles uit kaatsen de hoog ge
stemde klokjes in de voorslag van
juwelier Siebel. En terwijl het oor
tellend even blijft hangen aan de
uurslagen van de Munttoren, rust het
oog op een affiche van het Concertge
bouworkest. Werkelijk: op straat en
in de zaal gebeurt wat ln het museum
(en op de plaat) ai is gebeurd.
Voor informatie en
verkoopadressen:
Bendien/Smits
De Nederlandse
Modemakers
05490-12345
Gene Wilder als de romantische held en Margot Kidder als zijn wispelturige
geliefde.
Van onze radio en tv-redactie
HILVERSUM „Quacker Fortune heeft een neef in de
Bronx" is de lange titel van een filmkomedie die de VARA
vanavond van 20.52 tot 22.10 uur uitzendt op Nederland 2. De
oorspronkelijke titel is „Quackser Fortune has an cousin in
the Bronx" en is geregisseerd door Waris Hussein. Gene
Wilder, in Nederland bekend door zijn rollen in films als „The
Producers" en „Young Frankenstein" speelt de hoofdrol van
een jonge onbekommerde Ier.
Deze vrolijke verschijning verdient
in Dublin de kost met de handel in
mest. Paardemest die hij op straat
verzamelt en vervolgens verkoopt
aan huisvrouwen die er op hun
beurt hun rozentuintje mee bemes
ten. Ook in Dublin staat de tijd niet
stil en de paardewagens worden ver
vangen door het gemechaniseerde
vervoer. Quackser kan kiezen; of in
de mijn werken of emigreren naar
zijn neef die in Bronx leeft. In de
tussentijd kruist ook nog een knap
pe Amerikaanse dame zijn pad en
dat levert ook de nodige problemen
op
Hoewel de film nu niet direct een
hoogvlieger is, wordt de kijker toch
prettig onderhouden. Prachtige
plaatjes van de armoedige sloppen
wijken in Dublin worden afgewis
seld met beelden van de activiteiten
van de man die op straat de paarde-
poep moet oprapen om op die ma
nier aan de kost te komen.
Het verhaal is niet zo belangrijk,
het is aardig en hier en daar senti
menteel, maar het is een genot Gene
Wilder bezig te zien. Wilder is in
Amerika, Engeland, maar ook Ne
derland in korte tijd razend popu
lair geworden. Hij wenst zich niet te
worden aangesproken als een ko
miek. Zelf noemt hij zich een seri
eus acteur die toevallig vaak komi
sche rollen speelt
Wilder ziet er grappig uit: een cor
pulent figuur, grote blauwe ogen,
een grote bos rood kroeshaar en
een roze huid. Hij is het eeuwige
kind dat altijd in problemen verzeild
raakt. Hij is 45 jaar maar het blijft
een jongen
De laatste film die van Gene Wilder
in de Nederlandse bioscopen te zien
was heet „The World Greatest Lo
ver." Andere films van Wilder die in
de jaren zeventig veel succes oogst
ten zijn „The Producers", „Blazing
Saddles", en The Adventure of
Sherlock Holmes Smarter Brother.
De laatste film regisseerde hij zelf,
hij schreef het scenario en vertolk
te samen met Mary Feldman de
hoofdrollen. Met Feldman werkte
hij ook samen in Young Franken
stein. Een andere belangrijke fi
guur in zijn loopbaan is regisseur
Mel Brooks die van Wilder een ster
maakte door hem een rol te geven in
de western-parodie Blazing Saddles.
Een nog grotere hit werd Young
Frankenstein waarvoor Wilder het
scenario schreef en Brooks voor de
regie tekende.
Van onze kunstredactie
CAIRO Een stilleven met klapro
zen van Vincent van Gogh, dat bijna
twee jaar geleden werd gestolen uit
een museum in een voorstad van Cai
ro. is via Koeweit ln Egypte terugge
komen. In verband hiermee zijn drie
mannen aangehouden die van de
diefstal worden verdacht. Gebleken
is dat zij het schilderij met zijn ge
schatte waarde van 5.5 miljoen gul
den. na verschillende pogingen niet
konden doorverkopen. Het is nog niet
duidelijk geworden hoe het schilderij
weer bij zijn eigenaar ls teruggeko
men. Van Gogh schilderde het stille
ven in 1887, drie Jaar voordat hij op
37-jarige leeftijd zou overlijden. Het
doek stelt gele en oranje bloemen in
een donkere vaas voor
Tot 7 juli. dagelijks geopend van
9.30-17 uur, op zondag van 13-17 uur.
Ter begeleiding van de tentoonstel
ling is een speciaal nummer versche
nen van „Ons Amsterdam", maand
blad voor Heemkennis dat zeer in
formatief en verhelderend is.
ADVERTENTIE
Origineel ontwerp.
Briljante stofkeuze
en afwerking.
Binnenwerk met
body... Dit kan
gewoon niet anders
dan een Oxford
kostuum zijn!
De ongeëvenaarde
Beterkleder-
pasvorm verschaft
u zekerheid: dit is
een produkt van de
Nederlandse Mode
makers. Kleer-
makerskwaliteit
voor een betaalbare
prijs. Oxford.
Gelukkig minder
zeldzaam dan de
kwaliteit doet
vermoeden.
Onder de naam
Beterkleders vindt
u er een selekte
kollektie van in
elke betere
mannenmodezaak.
