letere verdeling van
oningvoorraad nodig
Snijden in gevestigde belangen nodig
Werknemers moeten
meer mobiel worden
Concurrentie vreest
steun aan OKTO
chimmel in Cubaanse tabak
amrobankD
Betere opzet betonmortelbedrijf
ICL
Compleet in computers
jstland-Utrecht: via beleid overheid
Voorzitter Jong Management:
Boeren blijven protesteren
Groot verlies voor KNP
Verlaging opslag debetrente
Daf-trucks zit met problemen
Siemens zoekt
deelneming in
Grundig-concern
Nieuw bestek gezocht: besluitvorming
Vluchtwegen
DAG 22 MAART 1980
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET
37
jnze redactie economie
FERDAM Er is meer dan ooit behoefte aan een samenhangend en op lange termijn
it beleid van hogere en lagere overheid op het stuk van de wonlngbouwpolitiek. Dit
I zou systematisch gericht moeten zijn op een betere verdeling van de bestaande
igvoorraad door middel van doorstroming. Vergaande overheidsbemoeienis is alleen op
doc ilaats met betrekking tot de huisvesting van zwakkere groepen. Aldus de raad van
ok ur van de Westland-Utrecht Hypotheekbank in een overzicht van de ontwikkeling in het
ipen jaar.
hikb r
Van onze redactie economie
AMSTERDAM „Een niet afwachtende houding van Neder
landers moet er toe leiden, dat zij zelf naar die plaatsen
trekken, waar de kost te verdienen valt. Als het erom gaat: de
mensen naar het werk, of het werk naar de mensen, dan kies ik
voor het eerste. Als sommige van onze buitengewesten geen
Interessante economische vooruitzichten kunnen bieden, dan
moet de overheid niet, tot schade van regio's waar dat wel het
geval is, een economische opgang willen forceren."
me eer mensen hun eigen woon-
3en m oplossen door een woning
1 alt en, stelt de raad van bestuur
loe meer middelen daardoor
tbaar komen. Verder zijn de
bappelijke kosten van een ei-
)etr< Is lager dan die van een huur-
lewoners van een eigen huis
2|| :n namelijk meer tijd en geld
iderhoud en verbetering van
en huis dan aan een huurhuis.
grote groepen van de bevol
kt do aan zijn gewend geraakt een
Den j gedeelte van hun Inkomen
5o|l fnen uit te geven, zal aanpas-
een hoger huurniveau gelei-
noeten geschieden. GeleideUJ-
haffing van de huur beheersing
ird moeten gaan met woon-
bsldies op individuele ba
il voor de huur- als voor de
zE f°r-
woningbouw dient alleen te
den voor groepen, waarvoor
T" Li werkelijk nodig is. Bij het
beleid dient, volgens de hy-
bank, te worden beseft, dat
H/iehoefte patroon een optimale
ting niet altijd op de eerste
lomt. Vaak lijken bij de keuze
drs.
guto, vakantie en verbetering
-ft
huisvesting, de eerste twee
gaan. Dit kan tot gevolg heb-
t subsidiëring van het wonen
h ook andere uitgaven stimu-
vacal
zei de voorzitter van de
i bestuur, drs. K. A. Verhey,
^geheel ondenkbaar te achten,
«n ombuiging komt in het
;s pa troon, waarin vakanties
,uto een lagere plaats gaan
i dan zij tot nu toe gedaan
4 ten gunste van het wonen.
Bdlen de rente op het huidige
hoge niveau blijft gepaard aan een
relatief lage inflatie zal, merkte hij
op, een opleving van de hypotheek
markt niet waarschijnlijk zijn, tenzij
men het woongenot hoger gaat waar
deren. als gevolg waarvan men lang
zamerhand hogere financieringskos
ten aanvaardbaar gaat vinden.
Hij wees in dit geval op Engeland,
waar de hypotheekrente ongeveer
zestien procent bedraagt. De markt is
daar weliswaar ook niet florissant,
maar ligt toch zekar ook niet stil.
Wat de ontwikkeling van de rente
betreft zei zijn college drs. A. G. F.
Boersma een stabilisatie van de rente
op hoog niveau te verwachten. „Hoe
sneller de rente in de VS stijgt, hoe
eerder is deze daar aan de top, waar
na de zuigkracht van rente en dollar
zullen afnemen," meende hij. Uitein
delijk zal dit ook speurbaar moeten
zijn in de rente in Nederland. Hiervan
zei hij te hopen en ook enigszins te
verwachten, dat deze toch wel iets zal
zakken. Zo dacht hij bij voorbeeld
aan een rente voor obligaties van 9 a
10 procent
Met betrekking tot de woningprijzen
meende de raad van bestuur, dat er
sprake zal zijn van een uiteenlopende
ontwikkeling bij oud
en nieuwbouw. Terwijl ln de nieuw
bouw eigenaren weinig bereid zullen
zijn tot het doen van prijsconcessies
(de vervangingswaarde bouwkos
ten stijgt nog steeds), dacht men
dat dit bij oudbouw nog wel even het
geval zal zijn. De oudbouw zal zich
echter uiteindelijk ook gaan bewegen
rond de vervangingswaarde, waar be
neden een artikel, dat schaars ls, nu
eenmaal niet kan worden verkocht.
Het laatste gebeurt dan momenteel
ook maar weinig in de bestaande
bouw.
De Westland-Utrecht Hypotheek
bank ondervond ln het afgelopen jaar
duidelijk de gevolgen van de stagna
tie op de woningmarkt. Voor het eerst
sinds Jaren was er een daling van de
hypotheekproductie en wel van 3,4
miljard tot 2,9 miljard. Mede daar-
Joor gingen ook het bedrijfsresultaat
en de netto concernwinst omlaag. De
laatste kwam van ƒ61,9 miljoen in
1978 op ƒ55,7 miljoen. Uitgekeerd
wordt een onveranderd dividend van
24 per (certificaat van) aandeel van
ƒ50.
Wat de toekomst betreft ziet de raad
van bestuur gunstige perspectieven
voor kredietverlening en projectont
wikkeling in de commerciële sector,
alsmede op wat langere termijn
voor de buitenlandse activiteiten. De
belangen ln het buitenland nemen
toe. Ten aanzien van de binnenlandse
woningmarkt voor 1980 zijn de ver
wachtingen voor 1980 niet hoog ge
spannen. De recente teruggang is,
aldus de raad van bestuur, overigens
niet van blijvende aard. Niet de aan
trekkelijkheid van de eigen woning ls
verminderd, maar de betaalbaarheid.
De eerste twee maanden van 1980
gaven een Iets hogere hypotheekpro-
duktie te zien dan dezelfde periode
van 1979. In maart trad echter een
teruggang in door de sterk gestegen
rente. Voor het eerste kwartaal 1980
moet dan ook rekening worden ge
houden met een lager resultaat dan
in het eerste kwartaal van vorig jaar,
toen de nettowinst op 13,7 miljoen
uitkwam.
Overigens meent de Westland-
Utrecht, dat een belangrijk deel van
de winst in de komende jaren reeds
nu is verzekerd door de aanwezigheid
van een omvangrijke hypotheekpor
tefeuille.
De boeren blijven protesteren tegen de prijsvoorstellen voor land-
bouwprodukten van de Europese Commissie. Enkele weken gele
den was er een protestbijeenkomst in Zwolle, gisteren was er een in
Den Bosch (zie foto) en vandaag is er een demonstratieve bijeen
komst in Bleiswijk.
Van onze redactie economie
APPINGEDAM De directie van de kartonfabriek De Een
dracht in Applngedam vindt een mogelijke overheidssteun
voor Okto zeer bedreigend voor de Eendracht (254 werkne
mers) en voor de Verenigde Papierfabrieken ln Eerbeek, waar
270 mensen werken.
ogeli
A Omdat een
eizlekte de tabak-
heeft gedecimeerd,
aanj Cuba de verkoop van
(en gaan rantsoeneren,
export van tabak, die
looiiAaal zo'n 40.000 ton per
337a bedraagt, wordt volle-
geric|topgezet. Voor Cuba be-
ning nt dit een verlies van
200 miljoen gulden.
zal zelfs tabak moeten
'ren, om aan de binnenland-
te voldoen. Dit heeft Cu-
isident Fidel Castro onlangs
leeld.
/eer 26.000 werknemers heb-
lun baan in de tabaksindustrie
'ERiJlverloren omdat veel slgaret-
tai
iffind
.tere
ires
tdei
veei
sigarenfabrieken de poorten
hebben moeten sluiten. Bovendien
zulen ook de mensen die zorgen
voor opslag, vervoer en administra
tie binnenkort op straat komen
staan.
Nu ook de rietsuiker door een
schimmelziekte is aangetast, waar
door de suikerproduktle met een
miljoen ton terugloopt, wordt de
Cubaanse regering voor het eerst
sinds de revolutie ln 1959 gecon
fronteerd met een ernstig werkloos
heidsprobleem.
De economische groei ls sinds vorig
Jaar al sterk teruggelopen. In de
bouwsector heeft Cuba te kampen
met een ernstig gebrek aan grond
stoffen. Castro voorspelde al ln de
cember dat tienduizenden Jonge
bouwvakkers en Jonge werknemers
him baan zullen kwijtraken. Hoofd
van de economische planning Hum-
berto Perez, heeft al aangekondigd,
dat een aantal werklozen mogelijk
in de landbouw te werk wordt
gesteld.
Herstel van de tabaksproductie
hangt grotendeels af van het effect
van nieuwe insecticiden die Cuba
nu importeert
De Eendracht en grotendeels ook
Eerbeek maken hetzelfde produkt
als Okto: grijs vouwkarton. Okto
heeft momenteel een Jaarproduktle
van 25.000 ton, maar heeft de capaci
teit om deze produktle uit te breiden
tot 70.000 ton, een vergroting waar
voor geen afzet ls.
De Eendracht-dlrectie merkt ln een
brief aan de vaste Kamercommissies
van economische en sociale zaken op
dat het Oktokarton ln West-Europa
werd verkocht tegen een prijs die 10
procent beneden het normale markt-
nlveau lag, daar men anders geen
orders uit de markt kon aantrekken.
De gevolgen waren een prijsdruk-
kend effect ln de markt voor vouw-
karton ln het algemeen en een verlies
van orders bij de andere fabrieken vla
de prijs.
De directie is bang voor het schulden
vrij maken van Okto vanuit de ge
dachte dat „het geld toch weg is". De
weg zou worden vrijgemaakt voor
nieuwe concurrentievervalsing.
KON. NED. PAPIER leed ln 1979
een verlies van 24,1 (v.J. 4,0) miljoen.
Dit grote verlies was geheel te dan
ken aan het afschrijven van het 50
procent KNP-belang in Okto. Daar
voor werd 35,2 miljoen ten laste van
de resultatenrekening 1979 gebracht.
Zonder Okto zag KNP de nettowinst
dalen van ƒ13,9 tot ƒ11,1 miljoen.
Het dividend wordt wederom gepas
seerd.
KLUWER behaalde een netto
winst van ƒ29,1 (23,7) miljoen. De
omzet nam met 15 procent toe van
588 tot 676 miljoen, waarin 3 pro
cent groei zat door overnemingen. Als
de economie niet verder verslechtert
zullen omzet en winst ook dit Jaar
groeien, zij het niet zodanig als ln
1979. Kluwer wil het dividend verho
gen van ƒ5 tot ƒ5,80, waarvan een
nog nader te bepalen deel ln aande
len. Vorig Jaar kon 1,25 contant en
4,52 procent ln aandelen worden op
genomen.
BIJ gelegenheid van het voorjaars
congres van Jong Management giste
ren ln Amsterdam, liet voorzitter mr.
M. J. C. van Oalen zijn licht schijnen
over het thema van het congres:
„apreldingsbeleld". „Het is onjuist
om van een mechanisch nlvellerlngs-
geloof uit, de verschillen die tussen
de regio's ln de sfeer van vestlgtnga-
plaatsvoordelen bestaan, te willen
uitpoetsen," aldus Van Oalen. HIJ
had evenmin als van het huidige
spreldingsbeleid, een hoge pet op van
de inspanningen van gemeentebestu
ren om hun stad een centrumfunctie
te geven of ontwikkelingskansen
daarvoor aan te grijpen.
De „verpaupering van de stad."
schrijft Van Oalen toe aan het sprel
dingsbeleid van de overheid, en aan
architecten die zich ln hun „grenzelo
ze fantasieloosheid" schuldig maken
aan „Verpurmerendlsering", zoals hij
het noemde. Want: „Waarom zou Je
nog ln Amsterdam willen wonen, als
Je toch ln een nieuwbouwwijk terecht
komt die zich ln niets van die van
Rotterdam, Zoetermeer of Utrecht
onderscheidt?"
Nieuwe wegen
Over de economische situatie in Ne
derland zei Van Oalen het volgende:
„8oclale partners uitschakelen be
treur Ik. maar van inschakeling ver
wacht ik op den duur evenmin Iets. Ei
moeten nieuwe wegen worden bewan
deld." Daarbij staat Van Oalen een
uitbreiding voor ogen van slagvaardi
ge kleinere bedrijfjes, waarin de me
dezeggenschap van de werknemers
een forse uitbreiding moet onder
gaan. „Bedrijven moeten samenwer
kingsverbanden worden van mensen
die eikaar nodig hebben om de kost
te verdienen. De verantwoordelijk
heid hiervoor mag niet worden afge
schoven op overheid of vakbewe
ging."
De heer E. O. 8trijkel, voorzitter van
de Amsterdamse Kamer van Koop
handel. wil ln plaats van spreiding
van de bevolking aandacht voor de
mogelijkheden van meer concentra
tie ln of vlakbij de grote steden. „Niet
weg uit de stad. maar Juist terug naar
de stad," zei Strijkel, moet het motto
worden. HIJ vond dan ook dat de
regering ln de eerste plaats aandacht
moet besteden aan verbetering van
de hulsvesting ln de grote steden.
Voorzitter Ter Hart, van de Organisa
tie Werkgevers ln de Metaal, was het
blijkens zijn betoog niet eens met de
vorige sprekers: Ter Hart vindt dat
het werk Juist naar de mensen moet
en niet andersom, om op die manier
tot een oplossing te komen voor een
aantal probleemgebieden. Werk naar
de mensen brengen noemde hij ook
een oplossing voor andere actuele
vraagstukken als ruimtegebrek en
milieu.
ADVERTENTIE
In verband met de ontwikkeling van de
rentetarieven op de geldmarkt zal, met
ingang van 22 maart 1980, de opslag
rente voor debetstanden in rekening
courant worden verlaagd van 1'/a% naar
1%.
Van onze correspondent
EINDHOVEN Daf-trucks heeft een
onderzoekbureau opdracht gegeven
te bekijken, of de afdeling speciale
prod uk ten nog wel moet blijven be
staan. Bij die afdeling werken ln to
taal ongeveer zevenhonderd mensen.
De afdeling speciale produkten
kampt al geruime tijd met grote pro
blemen. De produktle van onderde
len voor het gevechtsvliegtuig F16 ls
verliesgevend. Verder heeft de afde
ling een grote overcapaciteit.
Volgens de Daf-dlrectle zijn maatre
gelen dringend noodzakelijk. Op kor
te termijn zullen daarom 125 werkne
mers naar andere afdelingen van het
bedrijf worden overgeplaatst. Als er
geen nieuwe orders binnenkomen,
worden eind dit Jaar nog eens 225
mensen overbodig. De Daf-directle
heeft beloofd om ook voor deze werk
nemers binnen het bedrijf ander werk
te zoeken.
MONCHEN (Reuter) Het Westdult-
se elektrotechnische concem Sie
mens onderhandelt over een deelne
ming ln Orundlg-
Phillps heeft vorig Jaar een Indirect
minderheidsbelang ln Grondig geno
men. Voor 370 miljoen mark kreeg
Philips Betetllgung, een dochteron
derneming van Philips' Gloeilampen
fabrieken, 24.5 procent van het stem
recht en 32,03 procent in het aande
lenkapitaal van een vennootschap,
die 76,5 procent van het aandelenka
pitaal van Orondlg bezit
HEINEKEN verdiende in het
boekjaar 1978/79 van vijftien maan
den 143,6 miljoen bij een omzet van
3,49 miljard. In het kalenderjaar
1979 steeg de winst ten opzichte van
het boekjaar 1 oktober 1977-30 sep
tember 1978 van 118.7 tot 125,7 mil
joen. Omzet: 2,87 (2,67) miljard. Het
extra lange boekjaar levert 4,40 di
vidend op (1977/78): ƒ3,50). Als inte
rim la al 1,50 uitgekeerd.
.Helneken ls van plan het kapitaal
met 25 procent te vergroten door uit
keren van aandelen ten laste van de
algemene reserve. Voor de verschul
digde belasting krijgen aandeelhou
ders een extra belastingdividend.
Ark^
ADVERTENTIE
en thuis in uw branche
Europas grootste computerfabrikant
ICL Nederland B.V.. Zwaansvliet 20.1081 Al' Amsterdam, tel.: 020-42 45 45
DEN HAAG De betonmortelindus-
trie wil de komende drie Jaar tot een
betere opzet (herstructurering) ko
men, om het voortbestaan van de
ondernemingen en van de werkgele
genheid veilig te stellen. Er ls nog niet
een zodanige overcapaciteit dat aan
sanering moet worden gedacht, zodat
wordt aangenomen dat „er geen kop
pen zullen vallen."
De betonmortelindustrie bestaat uit
137 ondernemingen met ongeveer
2100 man personeel en 199 betonmor-
telcentrales. De jaaromzet bedraagt
ongeveer 600 miljoen gulden.
De totale kosten van het herstructu
reringsproject dat in twee etappes
wordt uitgevoerd belopen ander
half miljoen gulden. Het rijk zal bier-
in voor tweederde deelnemen, terwijl
de ondernemingen zelf de rdst
betalen.
Opgemerkt wordt, dat de mening be
staat dat „tijdig tot herstructurering
moet worden overgegaan, voordat de
patiënt ziek zou zijn." De vakbonden
hebben besloten daaraan mee te
werken.
ADVERTENTIE
erland is de macht nog-
brokkeld. Het is bepaald
drs p, dat de (rijksoverheid
i alles beslist. In ons parle-
Lr-democratische stel-
Istert de politicus naar
^n van burgers. Boven-
het opvallend dat de
ng steeds minder
feffend dreigt te worden,
meer vanwege de snel
ler ontwikkelingen, ver-
isproblemen, opmars
essiegroepen en toene-
onwil. Net als ons eco
systeem is het een
gde orde. Ter illustra-
besluitvorming in de
üe betekent tenminste
ftieve rol voor (a) over-
b) werknemers, en (c)
levers, naast andere
[blijkt let een soort van veto-
te zijn geworden. Een duur-
ïrkend beleid ter bijsturing
lelijk autonome ontwlkkelin-
tiiet mogelijk als één van de
ien het laat afweten. Ik vind
[uiterst belangrijke constate-
l ik kom er later op terug. Nu
ht de vraag: Maar als de
iele burgers nu wel de nood
den van een (tijdelijk) lmpo
:onomisch beleid, zal de rege-
n niet kunnen doen slagen,
t meen ik dat zo'n besef oog
t bestaat Integendeel, vele
1 hebben een sterk vertekend
In het vorige artikel heb ik de kern van de economische crisis
geschetst. Elke duurzame oplossing vereist m.i. een sanering
van bestaande onvruchtbare processen. Dat betekent snijden in
gevestigde belangen. Is dit in ons land mogelijk, vooral gezien
vanuit het oogpunt van de besluitvorming?
door prof. dr. A. J. Vermaat
(d.wx. te rooskleurig) beeld van de
werkelijkheid. Voorts wordt een
maatschappelijke organisatie (partij,
vakbond, werkgevereclub) doorgaans
gestuurd door de mensen met de
meest Intensieve voorkeuren, zelfs als
het een minderheid ls. De lauwen
vinden het gauw goed. Vrijwillige In
levering is ln grote groepen nauwe
lijks een kansrijk proces. En zelfs al
zou een duidelijke meerderheid van
zo'n organisatie dit wensen, dan is er
nog de barrière van de leiding van
zulk een groepering, de zogenaamde
midden-élite die zich moet waarma
ken door iets voor de leden te berei
ken. En net als in de politiek tellen de
korte-termijn resultaten overwegend;
gaat het mis op de langere termijn
dan ligt de schuld bU een ander en
moet de overheid er wat aan doen.
Kennelijk bevindt Nederland zich so
ciaal-economisch en ik vrees ook
partij-politiek ln een patstelling.
Men zoekt dan naar uitwegen, die
naar mijn mening vergeefse vlucht
wegen zullen blijken te zijn. Ik noem
er enkele. Men kan ontkennen dat er
een economische gezondmaking no
dig is. Men vindt zulke denkbeelden
ln kringen van de PvdA en de FNV.
Men prijst dan een expansief
overheldsuitgavenbeleid aan, zono
dig gefinancierd door belastingverho
ging, geldschepping of kapitaallm-
port Nu zal zo'n beleid de pijn wel
even verdoven, maar helpen zal- het
niet. We voeren ln Nederland Immers
al sinds 1972 zulk een beleid. We
komen er in feite slechts vaster door
te zitten. Nog afgezien van de schijn
heiligheid die er soms achter zit.
Want ook de vakbondsbestuurders
eisen een zeker en hoog rendement op
de belegde pensioengelden, zodat
men liever ln grond, huizen of ln het
buitenlandse bedrijfsleven investeert
dan ln het eigen produktieapparaat
En maar klagen over de hoge winsten
en de arre loontrekker die gepakt
wordt (hetgeen statistisch niet Juist Is
over de periode 1964-1979.
Een andere vluchtweg ls om de reme
die alleen te zoeken ln ombuigingen
ln de sfeer van de collectieve uitga
ven. Die oplossing kon heel misschien
nog ln 1977 al maakte het kabinet-
Van Agt de cruciale fout om het daar
bij te laten nu niet meer. Trouwens
de politici zouden het niet eens dur
ven, ook niet de WD. Wat dan? De
lonen en andere inkomens aan strikte
banden leggen, ja een mlnlijn voor
boven-minlmaal? De aangekondigde
loonmaatregel beoogt zoiets. Maar
dit loonpolitieke dictaat zal ln toene
mende mate ineffectief blijken te
zijn. Men zal zich eraan onttrekken of
het na een jaar dubbel en dwars wil
len Inhalen (en dit kabinet overleeft
op z'n best nog één jaar). Zal de
schade achteraf niet groter blijken te
zijn?
Dan maar het economisch stelsel op
breken? Naar een gelelde planecono
mie (met de zekerheid van bureaucra
tie en armoede), of terug naar de vrije
markt zonder sociale kaden? Of blij
ven doormodderen en de werkloos
heid laten oplopen tot 500.000 manja
ren. de staatsfinanciën ruïneren en de
gulden internationaal laten kelde
ren? Het blijven allemaal doodlopen
de vluchtwegen.
Het voorgaande Illustreert naar mijn
mening de verwevenheid van het eco
nomische probleem met politieke en
maatschappelijke vraagstukken. Een
oplossing voor de economie is geen
zaak van clrane technieken der eco
nomisten. Duurzame oplossingen vla
pijnlijke ingrepen vereisen een breed
maatschappelijk draagvlak naast
goede instrumenten en controle op de
uitvoering ervan.
De voorzitter van de SER, dr. De
Pous heeft de weg door het midden
aangewezen. HIJ noemt dit het vin
den van een „maatschappelijk conve
nant", een langjarig akkoord over de
doelstellingen, de Instrumenten en de
spelregels en procedures over de soci
aal-economische ontwikkeling. Dit
betekent In-prlnclpe afspraken over
rendementsherstel en loondaling. Dit
betekent afspraken over creatie en
behoud van arbeidsplaatsen, werktij
den en aanwending van winsten ln
Nederland. Dit betekent afspraken
over de verdeling van de ruimte, over
een breed inkomensbeleid en over de
relatie tussen kosten en prijzen.
Dit vergt een hardhandig beëindigen
van het zwarte circuit, van de mis
standen ln de sociale zekerheid en de
ontduiking van belastingen. Het be
tekent een verschuiving binnen de
Rijksuitgaven van bij voorbeeld In
komenssubsidies naar materiële
overheidsbestedingen
Dit betekent ook een ingrijpen op de
arbeidsmarkt om deze eindelijk eens
beter te laten werken, zowel ten nade
le van zogenaamd verkregen rechten
van werknemers als van werkgevers.
Dit betekent afspraken over de mede
zeggenschap (en dan niet elke twee
Jaar weer nieuwe verlangens) en de
verdeling van superwinsten (echte su
perwinsten wel te verstaan). En zo
zou lk nog even door kunnen gaan.
In wezen betekent zo'n maatschappe
lijk convenant dat men nieuwe ge
meenschappelijke doelstellingen af
spreekt (net als in 1950). Men dient
zich voorts aan de afspraken te hou
den en af te stappen van andere dog
matische stokpaardjes. Dat maakt
ruimte voor beleid; beleid in vol over
leg met de maatschappelijke organi
saties, die normaliter niet zonder zul
ke maatschappelijke vrijheid kunnen
bestaan.
Men dient echter wel te beseffen dat
iedereen wat (veel) moet inleveren
van zijn dromca Maar één vogel ln de
hand ls beter dan tien ln de lucht, als
lk dit „materialistische" gezegde mag
hanteren. Vooral politici zullen uit
hun zelf gedolven loopgraven moeten
stappen. Dat zal hen moeite kosten,
maar eigen belang brengt niet ver.
Laat Den Uyl over zijn economische
kortetermljn fantasieën heen stap
pen. en laat Van Agt uit zijn Ivoren
toren komen. En laat Dutman eens
ontwaken.
Wil men het niet? Dan blijven we
modderen. En wanneer het aardgas
opraakt, ls het drijfzand bereikt. Dan
zou prof. 8tevere weieens gelijk kun
nen krijgen, want dan ligt de dicta
tuur om de hoek. Geen prettig voor
uitzicht. Laten we dus als staatsbur
gers en ais leden van maatschappelij
ke organisaties onze mond wijd open
doen. Nu kan het nog.
Dlt artikel is het tweede en laatste
uit een serie van twee. Het eerste
stond in de krant van 21 maart Bei
de artikelen tijn geschreven door
prof. dr. A. J. Vermaat HIJ ls hoogle
raar aan de economische faculteit
van de Vrije Universiteit In Ami ter-
om en oud-lid van t