e KGB heeft onze moeder gearresteerd
HORIZON
i
a/eden stemmen over kernenergie
m
FF
Portugal.
JPo,
0
st'
INFORMATIE - ONTSPANNING
Ie Bijbel en het kind Wal te deen na AltfMiristaii? Hoe beleeft een
kloze zijn werkloosheid? e Grootouder zijn, hoe doe Ie dat? e Het venen
textiel e Vlees op tafel e RozenIn maart? e Maart roert zijn
-C
BON
r
Biedt
verrassend veel.
En veel
verrassends.
Zuid-Afrika's rol
in produktie en reserves
van mineralen.
de keus is aan u!
ag 22 maart 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
31
t verdriet heeft ons gezin getroffen. Onze moeder, de
onze kinderen, Tatjana Michallowna Velikanowa, is
iteerd.
stref
rember 1979 's morgens vroeg
nog allemaal sliepen, werd er
VUf medewerkers van de
onder wie één vrouw haal-
alt bed en droegen ons op ons
aan te kleden. „U gaat met
i" zei de aanvoerder tegen
^eder In antwoord op ons
om een arrestatiebevel te la-
if uit te leggen wat er aan de
5, kregen we te horen: „We
en verklaring. Denkt u maar
pillekeur van onze kant is."
den ons ook niet toe onze
te telefoneren. „Als we weg
de aanvoerder, „kunt u dit
n aan de buitenlandse cor-
nten, dan mogen ze het
i van de daken schreeu-
tegen moeder zei hij: „Bur-
ADVERTENTIE
Hoel
nCHTING COMITÉ
DIMIR BOEKOVSKI
giro 3301846
jinnerikorl verschijnt:
andboek voor hulp
aan verdrukten
in de Sovjetunie
le kerk leeft nog/
Ien in de Sovjetunie
en hun rechten
tocumentatle over
'atjana Velikanova,
e.v.a.
unen vervolgde christenen
ersdenkenden: bijbels, pak
ketten enz.
KAN ALLEEN MET UW
1NANCIÉLE STEUN
giro 3301846
ktrobank 41.28.43.455
nk 38.35.59.359
iTICHTING COMITÉ
DIMIR BOEKOVSKI
510491007 EA Amsterdam
geres Velikanowa, als u niet goed
schiks meegaat, draalen we uw ar
men om en nemen u met geweld
mee." Moeder verzette zich niet. Wij
deden een verschoning en warme kle
ren In een koffertje. Het afscheid was
kort, bijna zonder woorden.
Toen ze moeder meegenomen had
den. begon de huiszoeking die 9 uur
heeft geduurd. De agenten van de
KOB zochten de hele woning door
naar anti-SowJet-documenten. Ze na
men alle met de hand of de machine
geschreven teksten mee, persoonlijke
brieven, blocnotes en In het westen
uitgegeven boeken en tijdschriften.
Met onverholen Ijver wierpen ze zich
op ieder papiertje, in de hoop een
samenzwering op het spoor te komen.
Maar het waren openlijke protest
brieven tegen de schending van de
burgerrechten ln de Sovjet-Unie, sta
pels „Kronieken van de lopende ge
beurtenissen". gewijd aan hetzelfde
thema, persoonlijke brieven van poli
tieke gevangenen en hun familiele
den met verzoeken om hulp. Zoals
bekend, noemt men dat in ons land
Juist „anti-SowJet", „bewuste laster"
en „ondermijnende literatuur".
Natalja Babitskaja (26),
Fjedor Babitski (24) en
het echtpaar Joelia en
Vladimir Keidan (res
pectievelijk 21 en 33 jaar
oud) hebben bijgaande
verklaring uit Moskou
gestuurd naar de Stich
ting Comité Vladimir
Boekovski te Amster
dam. Wie na lezing be
hoefte heeft de procu
reur-generaal van de
Sow jet-Unie te schrij
ven over de zaak van
hun moeder, Tatjana
Velikanowa, kan de
brief als volgt adres
seren:
USSR
Moskva
Pushkinskaja UI. 15a
Prokuratura SSR
Generalnomu Propuroru
R. A. Rudenko.
Schuldig
Later hoorden wij dat moeder was
overgebracht naar de Lefortowo-ge
vangenis van de KOB. Tot nu toe
heeft men ons niet willen zeggen,
waarvan zij beschuldigd wordt, hoe
het met haar gaat en wanneer wij
haar kunnen zien. Op alle telefoni
sche verzoeken volgt de categorische
weigering om opheldering te geven.
,2e heeft zich schuldig gemaakt aan
een misdrijf tegen de staat," zegt de
rechter van instructie, die haar zaak
in behandeling heeft
In 1968 werden wij door de KGB
gescheiden van onze vader Konstan-
tin Babitski. Hij werd in de gevange
nis geworpen en vervolgens naar het
noorden verbannen wegens deelne
ming aan de demonstratie op het
Rode Plein tegen de inval van Sow-
jet-legers ln Tsjechoslowakije. Onze
moeder heeft ons, drie kinderen, al
leen grootgebracht van het karig tn-
genleursloon dat al nauwelijks ge
noeg ls voor het levensonderhoud van
één mens.
Onze moeder is 47 jaar oud. Ze is
.afgestudeerd als wiskundige en heeft
als een van de eerste vrouwelijke pro
grammeurs in het land twintig jaar
op dit terrein gewerkt. Onder druk
van de KGB werd ze gedwongen haar
eigen vak op te geven en werd zij
nachtverpleegster in een kinderzle-
lissen
7444,
ADVERTENTIE
CHRISTELIJK GEZINSBLAD VOOR NEDERLAND
greep uit de inhoud van het laatstverschenen nummer:
U1...I
ts heeft het blad de rubrieken NATUUR, TOERISME. VAN EN VOOR KINDEREN en
ZELEN.
vanaf de maart- en aprilnummers
tNDELIJKSE INFORMATIE
|SIER-)TUIN
WEER
D- en BANKZAKEN
IALE VERZEKERING
blad verschijnt voorlopig eens per
en kost 50,— per jaar, ook als het
om de veertien dagen verschijnt. Hel
ig dient bij vooruitbetaling te worden
Betaling in termijnen is voorlopig
—fa9
fnogelijk
invullen met blokletters s.v.p.)
Noteert u mij als abonnee! Het abonnementsgeld .voor
een geheel jaar zal ik voldoen NA BERICHT uwerzijds.
NAAM: -
ADRES:
POSTCODE:(niet vergeten!)
WOONPLAATS: (Prov
ADHES: MAANDBLAD „HORIZON"
Postbus 555 - 1200 AN Hilversum
kenhuls. Maar na een Jaar mocht ze
ook dat werk niet meer doen en de
laatste tijd zorgde ze thuis voor haar
kleinkinderen Arte mi van drie en
Lisa van bijna twee. Wij, haar kinde
ren. werken of studeren overdag en er
is niemand die dan op de kinderen
kan passen.
Gerechtigheid
„Zalig zijn zij die vervolgd worden om
der gerechtigheid wille".
Wij weten waarom onze moeder gear
resteerd ls. ZIJ is een van de oprich
ters en het actiefste lid van de Bewe
ging voor de rechten van burgers,
gelovigen en nationale minderheden
in de USSR. Zij is de naaste mede
werkster van professor A. Sacharow.
Tientallen van haar medestanders
verblijven ln concentratiekampen,
gevangenissen en psychiatrische in
richtingen of zijn uit het land verdre
ven. Herhaaldelijk heeft men gepro
beerd moeder over te halen om te
emigreren, zodat zij zichzelf en haar
kinderen niet langer in gevaar zou
brengen, maar ze antwoordde altijd:
„En wie zal er dan hier blijven? Wij
zijn verantwoordelijk voor alles wat
er in ons land gebeurt en ik wil me
niet aan die verantwoordelijkheid
onttrekken."
Haar geweten, haar gevoeligheid voor
het leed van anderen, haar bereidheid
om met woord en daad te helpen,
haar grote eergevoel en haar belange
loze liefde voor de naaste gaven haar
kracht. Ze kenmerkte zich door een
uitzonderlijke bescheidenheid in de
omgang en in het dagelijks leven, ze
had nooit iets voor zichzelf nodig. Ze
had geen behoefte aan dankbaarheid
of eerbetoon, het was voor haar een
innerlijke behoefte om de mensen te
helpen. Velen van degenen die zij
hielp kenden haar niet eens van ge
zicht. sommigen zelfs niet van naam.
Zuiver
„Zalig zijn de zuiveren van hart"
Moeder sliep niet meer dan vier a vijf
uur per nacht. Ze stond het eerst van
allemaal op om de brieven te lezen
van de gevangenen uit de kampen,
gevangenissen en psychiatrische in
richtingen, van degenen die vervolgd
werden omwille van hun geloof, hun
overtuiging of hun wens om te emi
greren. Het was nodig dat alle feiten
nauwkeurig werden gecontroleerd,
gepreciseerd en vergeleken zodat er
geen spoor van twijfel overbleef. Dan
pas voelde ze zich gerechtigd om deze
soms verschrikkelijke feiten
openbaar te maken en zich bijna
zonder hoop op succes tot de Sow-
jet-autoritelten te wenden met een
klacht of een verzoek naar aanleiding
van een schending van de mensen
rechten.
Ze moest ook brieven schrijven aan
de slachtoffers zelf of aan hun fami
lieleden, hen bemoedigen en noodza
kelijke details verduidelijken. Ze
moest kleren inzamelen en versturen
aan hun in nood verkerende kin
deren.
En van af de vroege ochtend kwamen
er mensen bij haar. Een Tataar, die
de moed had gehad terug te keren
naar zijn vaderland, de Krim, daar
voor zijn laatste geld een krot had
gekocht en na enkele dagen met zijn
zes kinderen en zijn oude vader en
moeder door de militie op straat was
gezet, waarna zij het huls net een
bulldozer met de grond gelijk hadden
gemaakt.
Hij werd gevolgd door een vrouw die
op bezoek mocht bij haar man ln het
kamp. een Litouwer die al vele Jaren
wegkwijnde in gevangenschap we
gens zijn droom van een autonoom en
cultureel vrij Litouwen. Na die vrouw
een delegatie van gelovigen, leden
van een niet^geregistxeerde christelij
ke gemeenschap. Hun voorganger
was zo juist gearresteerd, zij zelf
moesten grote boetes betalen en nun
kinderen werden geplaagd door de
leraren en afgeranseld door hun door
de leerkrachten opgestookte medede-
leerllngen. Soms werden de gelovigen
ichapj
ferk
Den boef
|r vijf miljoen Zweedse en 900.000 buitenlandse kies-
;den hebben morgen gelegenheid om zich ln een
uit te spreken over het al dan niet gebruiken van
ie voor vreedzame doeleinden.
I*
ede
erbaiP™
Ie hulf£te
'/ri laat aanzien zal een meer-
Ble,ds|ch
riting,
na Ml
II. N
ijs B
en ri
t Wel
onds
i uitspreken vóór voort-
het in 1975 onder een
locratische regering in
'.te programma. Van meer
;en dan ook de politieke
an het referendum, wan-
laad de voorstanders van
gelijk krijgen. Want pre-
ijörn Fail dins Centrum-
geleidelijke stillegging van
1e kernreactors bepleit, zal
lf ln het reine moeten
zij het onderspit moet
Aangezien hij de beslissing over het
in bedrijf stellen van twee andere
reactors voor zich uit bleef schuiven,
dwongen zijn coalitie-partners hem
tot aftreden.
wonderlijk verbond tussen sociaal
democraten en liberalen (onder lei
ding van minister van buitenlandse
zaken Ola Ullsten) heeft geleld. Beide
groepen ondersteunen een voorstel
om in totaal 12 reactors te bouwen,
die pas na 25 jaar (de maximaal ge
achte levensduur van de reactors)
bulten bedrijf gesteld zullen worden
De liberalen gaan zelfs akkoord met
het voorbehoud dat alle grote ener
giebedrijven moeten worden genatio
naliseerd.
Partijstrijd
Bijna-ramp
°rd>en rond de Zweedse kem-
•J. sta nnen begonnen een belan-
mverte spelen bij de parlement»:
en van 1976, toen Fftlldiii
agne voornamelijk baseer-
stant Pleid°o1 voor stopzetting
ernenergie-programma van
il-democratlsche premier
soma e. Aangenomen wordt dat
sticht het beslissende zetje heeft
lat toen nodig was om de
igeslagen soclaal-democra-
"tij een nederlaag te be-
premler van een kabi-
zijn Centrumpartij sa-
met de Conservatieve
Liberale partij. Voordat
moest hij het echter al
trdje gooien met zijn
temde namelijk ln met
van een nieuwe
back. Twee Jaar later
echter niet overreden.
Na de parlementsverkiezingen van
vorig Jaar werd Fftlldln opnieuw pre
mier van een burgerlijke coalitie. Het
stond toen al vast dat er een referen
dum zou worden gehouden over het
al of niet gebruik maken van kerne
nergie. Aanleiding daartoe was de
bijna-ramp ln het Amerikaanse reac
torcentrum Harrisburg. Om begrijpe
lijke redenen werd het initiatief tot
dit referendum genomen door de so
ciaal-democratische oppositieleider
Palme, die daarmee twee vliegen ln
één klap wilde slaan.
Palme ziet het referendum als een
mogelijkheid om vast te stelen dat
een meerderheid van de bevolking in
Zweden achter het door zijn partij
gesteunde kernenergie-programma
staat Bovendien sluit hij de moge
lijkheid niet uit. dat het resultaat van
het referendum zoveel tweedracht
binnen de coalitie van burgerlijke
partijen zaait, dat zij uiteen zal val
len. Er moeten dan nieuwe verkiezin
gen worden gehouden, tenzij tenmin
ste één van de burgerlijke partijen
met de sociaal-democraten wil sa
mengaan.
Deze mogelijkheid ls niet uitgesloten,
omdat het referendum nu al tot een
De houding van de liberalen valt te
verklaren uit het feit dat het referen
dum aanleiding ls geworden tot een
felle partijstrijd, die de saamhorig
heid binnen het kabinet van F all din
geen goed heeft gedaan. De Centrum
partij van Fail din werkt zelfs samen
met de Communistische partij om
van de bevolking gedaan te krijgen
dat er geen reactors meer worden
gebouwd of ln bedrijf gesteld en de al
bestaande centrales binnen tien Jaar
geleidelijk worden stilgelegd. In Zwe
den wordt dit „Lijn 3" genoemd.
De Conservatieve partij van Qosta
Bohman wil zonder enige beperking
afgezien van de veiligheldsmaatre
gelen het bestaande programma
uitvoeren. Dit betekent dat er nog zes
reactors aan de reeds bestaande zes
zullen worden toegevoegd, die ten
hoogste 25 Jaar in bedrijf zullen blij
ven (Lijn 1). Het voorstel van sociaal
democraten en liberalen (Lijn 2) komt
overeen met dat van de conservatie
ven. Vandaar dat in Lijn 2 de eis
betreffende nationalisatie werd opge
nomen.
Verwacht wordt dat Lijn 1 en Lijn 2
samen een meerderheid zullen krij
gen. De mogelijkheid bestaat dat ln
dat geval Fftlldln gewoon als premier
aanblijft, omdat hij heeft gezegd dat
hij zich bij het resultaat van het refe-
aan en hoorde de opgewonden stem
van een vrouw. Haar man was uit de
spreekkamer van het Presidium van
de Opperste Sowjet regelrecht over
gebracht naar een psychiatrische in
richting, omdat hij met te veel klem
om gerechtigheid had gevraagd. En
dat betekende dan weer dat ze on
middellijk maatregelen moest ne
men, moest opbellen, mensen moest
overreden, moest zien bepaalde din
gen aan de weet te komen
Alleen s avonds hoefde moeder niet
op de kinderen te passen, maar ook
dan lieten de zorgen haar geen rust.
BIJ weer en wind trok ze naar het
andere eind van de stad om Iemand
die het moeilijk had op te zoeken,
weer het leed van anderen In zich op
te nemen, tranen te drogen, kleren uit
te delen. Onvermijdelijk werd ze
daarbij gevolgd door agenten van de
KGB en het was haar niet mogelijk
om zich aan die vernederende achter
volging te onttrekken.
Barmhartig
„Zalig zijn de barmhartigen want hun
zal barmhartigheid geschieden".
Onze moeder was een echte strijder
voor rechtvaardigheid, voor een bete
re wereld. Daarvan zijn wij overtuigd
evenals allen die haar hebben leren
kennen. En waar ze door de autoritei
ten ook van beschuldigd mag wor
den. wij weten zeker dat zij alleen
schuldig ls aan het feit dat zij het
woord van de Verlosser heeft vervuld
„Geen grotere liefde dan wanneer
men zijn leven geeft voor zijn
vrienden"
Haar kleinzoontje vraagt zijn vader
„Waar ls bftboesjka Tanja?"
„In de gevangenis
„Net als Hij," vraagt het kind. en
kijkt naar de beeltenis van Christus
in de kerker
Tatjana Velikanowa
uit de ouderlijke macht ontzet en de
kinderen ln kindertehuizen geplaatst
om hun het geloof in God af te leren.
Bezig
Altijd kwamen er mensen. En boven
dien had moeder nog de zorg voor de
kleinkinderen, ze moest ze eten ge
ven. aankleden, met hen wandelen en
hen naar bed brengen. Altijd was ze
bezig, ze had geen minuut vrije tijd.
Terwijl moeder bezig was met de kin
deren of met een bezoeker sprak,
wachtten anderen die haar hulp no
dig hadden, alweer in de keuken <f in
de andere kamer van onze kleine flat
(38 m!. waar wij met ons negenen
wonen). Met moeite maakte moeder
een minuutje vrij om te noteren wat
ze had gehoord.
De telefoon ging onophoudelijk. Nu
eens meldde men uit de Oekraïne een
nieuwe golf van arrestaties van de
leden van de Helsinklgroep. Dan weer
kreeg ze te horen dat de zoon van
dominee Vins op beestachtige manier
was afgeranseld op hun erf en vervol
gens beschuldigd van straatschende
rij. Moeder telefoneerde zelf ook veel.
De telefoon werd altijd afgeluisterd.
Maar zonder daar op te letten verza
melde ze telefoonnummers van de
buitenlandse agentschappen om via
hen de internationale aandacht te
vestigen op het lot van het slachtoffer
dat aan de beurt was.
Wanhoop
Nauwelijks waren de kleinkinderen
na de lunch naar bed gebracht om te
rusten of er kwam bij voorbeeld weer
een man, tot wanhoop gebracht door
de onrechtvaardige behandeling die
hem ten deel was gevallen en moeder
moest uren lang op hem Inpraten om
hem af te brengen van zijn afschuwe
lijke plan, een openbare zelfverbran
ding. Was de enigszins gekalmeerde
man vertrokken, dan begon het een
jarig kleindochtertje te hullen en te
gelijk ging de telefoon. Met het kind
op de arm nam moeder de telefoon
„Wordt ze ook geslagen met een
stok?"
WIJ weten niets van onze moeder, we
mogen haar niet zien of schrijven.
U allen, vrienden, broeders en zus
ters. In de naam van de liefde, ln
naam van de rechtvaardigheid tn
naam van het leven redt onze
moeder
Misschien is zij wel een van die strij
ders voor recht, zonder wie ons land
niet kan bestaan, zonder wie het weg
zinkt in een vlammende afgrond van
haat, boosheid en zelfvernietiging
Het zwaard van de 8owjet-recht
spraak, „de meeste humane van de
hele wereld", hangt haar boven het
hoofd.
Helpt u onze moeder te bevrijden
Niet alleen wij, haar kinderen en
kleinkinderen, maar ook u allemaal
hebt haar nodig. Zonder haar raken
liefde en medelijden ln verval. Mor
gen kan bij leder van u het ongeluk
aankloppen en dan ls er niemand om
uw kreet om hulp te horen.
ADVERTENTIE
rendum zal neerleggen. Gebeurt dat.
dan kan een kabinetscrisis nog uit
blijven. Haakt Fftlldln met zijn Cen
trumpartij wèl af, dan krijgt Olof
Palme misschien een kans om met
liberale steun terug te keren als pre
mier eventueel nadat vervroegde
verkiezingen zijn gehouden.
In het Noorder Koetshuls van
Beeckestijn aan de Rijksstraatweg in
Velsen begint zondag 30 maart een
tentoonstelling van drie ontwerpers
die zijn afgestudeerd aan de Acade
mie voor industriële vormgeving in
Arnhem. De drie exposanten, Hans
Ebbing, Tom Haas en Paul Schudel,
werken sinds anderhalf Jaar samen
als industriële vormgevers
Lissabon v.a. 735.-
Madeira v.a. 880.-
Algarve v.a. 670.-
Inlichtingen bij uw reisbureau.
tap AIR PORTUGAL
Portugees Nat. Verkeersbureau
Keizersgracht 534
1017 FK AMSTERDAM
tel 020 -22 00 97
Wat zijn de meest gebruikte grondstoffen bij de fabrikage van: auto's, bussen,
treinen, vliegtuigen, schepen, militair materieel, generatoren, industriële
machines, gereedschappen, tv-antennes. transistors, huishoudelijke
apparaten, bestek, scheermesjes, sieraden,
ja zelfs de vullingen in uw gebit?
De verhouding produktie/reserve
van Zuid-Afrika en de Sovjet-(Jnie als
leveranciers van stfötegische mineralen aan de wereld is inzichtgevend:
grondstof
Zuid-Afrika: Sovjet-Unie: gekombineerd
produktie/ produktie/ Z.A. en 8.(1. van
reserves reserves wereldproduktie/
reserves
goud
49-51
31 - 19
80-70
metalen
v/d platinagroep
49-75
46-15
95-90
diamanten
21 -21
28- 7
49-28
vanadium
40-49
29-46
69-95
chromlet
34-81
23- 3
57-84
mangaan
20-78
39-16
59-94
andaluslet-mineralen
31-34
16-25
47-59
vloels paat
9-35
12- 3
21-38
vermikuliet
35-29
9- 2
44-31
steenkool
3- 6
21 -17
24-23
Het Westen heeft dus of Zuid-Afrika of de Sovjet-Unie nodig.
Of laat u zich tot slachtoffer maken van selektieve verontwaardiging?
Informaties:
Raad Pers en Voorlichting Zuid-Afrikaanse Ambassade
Wassenaarseweg 40 - 2596 CJ Den Haag
