Weekendpuzzel
■D
IER&PLANT
jOm het behoud van
heggen en houtwallen
■Ml
tvXEMBCMRC
Wie
Hans
Vermin?
4
b b a
,e„ air
s - a
A a. a
no o e
3 3 O O
CI
Tweemaal
een
dameoffer
Bfl
Z O O
aq n
wan Bil
JTERC
RDAG 22 MAART 1980
■VARIA I
TROUW/KWARTET 23
lie er in lente en voorzo-
jer op uitgaat om vogels
e zien en te horen, ontdekt
1 gauw dat de meeste vo-
els niet in de bossen zelf,
ïaar in de randen ervan
»ven. Dat hangt samen
iet de zeer gevarieerde be-
roeiing van die bosran-
en. Daar komen niet al-
»en bosplanten en -strui-
en voor die zijn aangepast
an de lichtomstandighe-
en onder een dicht blader
ak, maar ook struiken eri
ruiden die zowel de be
nutting van het bos als
eel licht nodig hebben. Zij
Drmen een „mantelbe-
■oeiing", waarin de totaal
iders geaarde vegetatie
an het omringende open
ïld overgaat.
Ie grote verscheidenheid aan
anten biedt veel meer dlersoor-
m bestaansmogelijkheden dan
t bos zelf. In de dichte struiken,
als braam, meidoorn, sleedoorn
wilde rozen, en tussen de hoog
^schietende kruiden vinden
leer vogels broedgelegenheid
in in de bomen van het bos, waar
(ornamelijk spechten, uilen, me-
m en roofvogels zich thulsvoelen.
et voor de zangvogelstand meest
eale landschap zou moeten be-
aan uit smalle stroken bos. ge-
peiden door niet te grote open
greinen. Precies zulk gebied
Irmt het heggenlandschap.
aarom zijn heggen en houtwal-
li met een dichte ondergroei zo
tgelrijk.
heb in deze rubriek wel eerder
(schreven dat heggen en hout
en schaars zijn geworden. Ze
onderhoud, omdat ze an-
irs te hoog uitgroeien en dan te
el schaduw geven en omdat an-
es gaten ontstaan die de vee- en
ldkering. waarvoor ze bedoeld,
tn, teniet doen. Onderhoud
■Hl
van tijd tot tijd kappen van het
geboomte .-en snoeien van de strui
ken, hërstel van verzakte walli-
chamen, herbeplanting van gaten
kost veel geld en mankracht,
wat niet wordt goedgemaakt door
de opbrengst aan brahd-, rijs- en
geriefhout en grondstof voor de
paplerfabrikatie. Hetzelfde pro
bleem doet zich voor bij de voor
het westen van het land zo karak
teristieke rijen knotwilgen, die nu
door vrijwilligers groepen worden
onderhouden. Boeren hebben
nauwelijks meer een boodschap
aan dé knotwilgen, waar ze vroe
ger tenen en hout voor velerlei
doeleinden van dögsten. En zo is
het ook met de heggen en hout
wallen. Afscheidingen om vee in te
heinen en eigendommen te marke
ren ztjn:i|nmert veel goedkoper te
maken met prikkeldraad. Heggen
en houtwallen vormen bovendien
vervelende hindernissen voor de
zware landbouwmachines, die de
boeren wel moeten gebruiken om
doelmatig en kostenbesparend te
kunnen werken. Zo verdwijnen de
heggen en daarmee belangrijke
lëèfgebiedën voor vogels en tal
van andere dieren. En groeiplaat
sen van planten: de bosroos en het
gladde walstro komen in ons land
vrijwel alleen nog voor in een paar
veldheggen. In Engeland waar nog
heel veel heggen zijn, vind Je die
planten op veel plaatsen.
Ook in de landen om ons heen
gaat het aantal heggen sterk ach
teruit. Om dezelfde redenen als in
ons land. Daarom is het verheu
gend dat ze juist nu internationaal
aandacht krijgen als meest voor
bescherming in aanmerking ko
mend landschapselement. In
Zwitserland is een heggenactie op
gang gebracht, waarin alle vogel
beschermingsorganisaties en het
bosbeheer samenwerken. Be
scherming van houtwallen en heg
gen heeft bij de Luxemburgse
bond voor vogelstudie en -be
scherming de hoogsts prioriteit
gekregen. De Franse nationale
vereniging voor natuurbescher
ming publiceerde enige brochures
over heggen, in Zwitserland ver
scheen.-daarover een speciaal
nummer van „Schwelzer Natur-
schutz" en in ons land is het okto
bernummer 1979 van „Het Vogel-
Jaar" geheel aan de heggen en
houtwallen in Nederland gewijd.
datura", het maandblad van de
Koninklijke Nederlandse Natuur
historische Vereniging, zal dit jaar
ook met een heggennummer uit
komen.
Een groot aantal regionale vogel-
werkgroepen en vogelbescher-
mingswachten is begonnen met
het vastleggen en In kaart bren
gen van de houtwallen en veldheg
gen in hun gebied en een paar
groepen gaan bepaalde houtwal
len en heggen op broedvogels in
ventariseren, waarbij ook mede
werking is gevraagd aan specialis
ten op het gebied van zoogdieren,
amfibieën en reptielen, insekten
en planten. Men wil nauwkeurig
nagaan wat de invloed van lijnvor
mige begroeiingselementen is op
het overige landschap. Vaststaat
dat goed onderhouden heggen een
gunstige invloed hebben op het
klimaat. Zij geven beschutting te
gen de wind, waardoor de gemid
delde temperatuur hoger en de
vochthuishouding van het inge
sloten perceel beter is dan op
plaatsen waar deze bescherming
ontbreekt
Waarde voor landbouw
De waarde van heggen voor de
landbouw gaat verder dan die
gunstige kllmaatsbelnvloedlng. In
weidegebieden graast het vee ook
uit de heggen en houtwallen, zich
zo vitaminen en sporenelementen
verschaffend die de gezondheid
ten goede komen. Veel dieren die
hun „Thuis" in de heggen hebben,
zoeken hun voedsel op de nabije
akkers en vangen daar veel gedier
te dat de gewassen schade berok
kent.
Lijnvormige begroeiingen zijn nog
in alle provincies te vinden. Mis
schien niet zo duidelijk als heggen
en houtwallen, maar dan als elzen,
singels en hakhoutstroken, hout
kaden, landweren en stuifwallen.
Gebieden waar heggen en hout
wallen nog het best bewaard zijn
Heggenlandschap in Zuidwest-Engeland
Gat in een houtwal met eiken, lijsterbessen en gaspeldoorn.
gebleven, zijn het Maasdal tussen
Noord-Brabant en Limburg (het
zogenaamde Maasheggenland-
schap), de randgebieden van het
zogenaamde oudland van Zuid-
Beveland, Noordoost-Friesland
met name tussen Bergum en Bui
tenpost, Twente, de Achterhoek
en Noord-Brabant. Ze zijn niet al
leen bepalend voor het aanzien
van de streek, maar vooral ook
voor de verscheidenheid van plan
ten en dieren in het cultuurland
schap. Een aaneensluitende lijn
vormige begroeiing is van wezen
lijk belang voor dë verspreiding
van planten en dieren over grote
afstanden. Ze kunnen verbindin
gen vormen tussen kleine natuur
gebieden, die anders geïsoleerd in
het cultuurland zouden liggen.
Langs die verbindingen kan een
uitwisseling plaatsvinden tussen
de planten dieren van die natuur
gebieden. Dat geldt minder voor
vogels en vliegende Insekten dan
voor zoogdieren, reptielen, amfi-
biën en een groot aantal lagere
dieren. En vooral ook voor plan
ten: in heggen komen opvallend
veel houtgewassen voor die voor
vogels eetbare vruchten voort
brengen.
In „Het Vogeljaar" bepleit Jaap
T&apken beplanting van geluids
wallen langs verkeerswegen. Een
dichte begroeiing houdt veel hin
derlijk lawaai tegen en kan land
schappelijk en ecologisch een aan
winst betekenen die op grote
schaal toegepast het verlies van
vele honderden kilometers hout
wal en heg In het verleden, laten
we hopen! weer wat goed
maken.
Horizontaal: l. onthutst, 11. plaats in
Pennsylvanië, 12. zangstuk, 13. ver
standig (barg.), 14. vertrouwelijk, 17.
plechtige gelofte, 18. voegwoord, 19.
rally, 21. pers. voornaamw., 22. bui
tendijks land, 23. visje, 25. voorzetsel,
26. boom, 28. een zekere. 30. kleding
stuk, 31. Spaanse vloot, 32. plaats in
Oelderland. 33. priem, 35. vlakte
maat, 37. loot. 39. lokspijs, 41. voeg
woord. 43. kwelling, 46. pleno titulo
(afk.), 47. gevangenis, 49. schoeisel,
50. buitenhaven. 51. hetzelfde. 53. ri
vier in Zwitserland, 54. aannemelijk.
Verticaal: 1 bezem. 2. achten, 3
reeks. 4. berylium (afk.), 5. verbond. 6.
wild zwijn, 7. en andere (afk.), 8. roem.
9. gordel. 10. zuidvrucht. 14. wandver
siering, 15. kiezelzandsteen. 16. teug-
Je. 19. slang. 20 nagras. 22. katte
kruid. 24. ziertje, 25 gesloten, 26. lof.
27. stap. 29. plaats in Gelderland. 34.
schaapkameel, 36. soepel, 38. door-
tochtgeld, 39. meisjesnaam, 40. smal
le weg, 42. ongaarne, 44. kraaiachtige
vogel, 45. meisjesnaam, 46. bescherm
geest, 48. opschudding, 50. wiel, 52.
schelk. element, 53. voertuig.
Oplossing vorige weekendpuzzel.
Hor. 1. beroemd, 7. referee, 13. emir,
14. Maros. 16. made, 17. sm, 18. ka, 2a
mee. 21. go, 22. Dr.. 23. talaar. 26.
ietwat, 28. karaf. 30. Annie, 31. eb. 33.
nominatie, 35. R.D., 36. rad, 38. n m.,
39. Ee, 40. bas, 41. rap. 42. eraan. 43.
eed. 44. tel, 45. el, 46. dg., 48. nar, 50.
Ot, 51. standaard. 55. r.o., 56. satan,
57. sneer, 59. marmer, 62. terras. 64. ai.
65. er, 66. las, 68. p.r., 6. Rt„ 70. adie.
72 regel. 74. leme. 76. taktiek. 77
naderen
Vert.: 1 bestier, 2 Emma, 3. r.l.. 4.
orkaan. 5. mm., 6. dam, 7. röë, 8. es. 9.
emotie. 10. ra. fl. Edda, 12: eertijds,
15. rem, 19. Aaron, 21. genie. 24. l.k..
25. rammelaar, 26. intendant, 37. we.
29. f.i., 30. Aa. 32. baret.34. naald. 35.
radar, 37. dal, 40. ben, 44. toe maat, 45.
etter, 47. greep. 49 roesten. 51 sa-
meet, 52. nn, 53. as, 54. derrie. 56. sr.,
58. Rr. 60. Aida. 61. rag, 63. arme, 66.
lek. 67 sen. 71. ik. 72. re. 73. la. 75. er.
Oplossing t.m. woensdag a.a. per
briefkaart zenden aan: Trouw/Kwar
tet, Postbus 859, A'dam. Linksboven:
Weekendpuzze)
De boekenbonnen gaan naar: me
vrouw D. Wolters-Dijkstra, Boter-
diep. w.z. 65, Zuidwolde; de heer G.
van Weerlee, Munnikenstraat 46,
Leiden; de heer A. J. van Baarle,
Troelstralaan 51, Heemstede.
Van Luxemburg.meld ik ii.nogde
voorjaarsemigsies, bestaande uit
een Culturele en een gebouwènse-
rie. De eerste toont vier zégels met
middeleeuwse munten uit de veer
tiende eeuw waarop afbeeldingen,
betrekking hebbende op toenma
lige vorsten. Op de gebouwenserie
van twee zegels zien we het stad
huis van Ettelbruck, in 1906 ge
bouwd en het staatsarchief, een
gebouw dat in de vorige eeuw ais
militair hospitaal was bedoeld,
maar sinds 1968 zijn huidige func
tie heeft: In- Canada vérèchenën
vier zegels met afbeeldingen van
Canadese kunst naar aanleiding
van het feit dat de nationale
kunstacademie en het nationaal
museufn honderd jaar oud zijn;
ondenëerpen zijn: twee schilderij
en, een sculptuur en het ontwerp
van het parlementsgebouw te
Ottawa.
Wegens de „decade van de vrouw"
(1976-1985). een actie van de Vere
nigde Naties voor gelijke rechten
van man en vrouw, verschenen
vóór elk van de bureaus New-
York, Genève en Wenen twee toe
passelijke zegels, waarop onder
meer het embleem van het tien
jarenplan voorkomt. De politieke
veranderingen in Rhodesië resul
teren onder andere in de uitgifte
van vijftien nieuwe permanente
zegels met de landsnaam Zimbab
we, ontleend aan de ruïne van een
tempel in het land. Op de zegels
fraaie landschappen, dieren en mi
neralen, die er te vinden zijn. In
Gent wordt om de vijf jaar een
grote bloemententoonstelling ge
houden onder de naam Gentse
Floraliën. Dat gebeurt dit jaar in
april a-s. Zoals al sinds 1950 de
gewoonte was, verschijnt ook dit
jaar een speciale emissie van Bel
gië. Het zijn drie zegels met mooie
ruikers lente-, zomer- en herfst
bloemen.
Van Frankrijk voorshands voor
deze maand twee bijzondere ze
gels. Voor de jaarlijkse Dag van de
Postzegel een zegel met het nieu
we thema „de brief in de kunst".
Het gekozen werk is een donker
getinte gravure van de in 1921 in
Monaco geboren kunstenaar Ma
rio Avati, genaamd „de brief aan
Mélie". Voorts een portretzegel
van de stichter van de Europese
Kolen- en Staalgemeenschap en
promotor van de Europese ge
dachte, Jean Monnet (1888-1979).
De eerste Europa-zegels voor 1980
zijn al verschenen; en zoals steeds.
gaat Liechtenstein voorop. Op de
zegels, die dit Jaar als algemeen
thema „beroemde personen"
weergeven, figureren In het vor
stendom: de kunstminnende en
zeer begaafde Maria Leopoldine
Esterhazy (geboren 1788), gemalin
van vorst Moritz van Liechten
stein. we zien een borstbeeld van
Antonio Canova; en op de tweede
zegel Maria Theresia van Liech
tenstein, stichteres van het Vrou
wenstift van Savoye; het is een
reproduktie naar een schilderij
van Martin Meytens. Voorts van
Liechtenstein nog vier zegels met
afbeeldingen van familiewapens
uit de 16e, 17e en 18e eeuw. In
Engeland wordt het 150-jarig be
staan van de eerste spoorlijn Lon-
den-Manchester, welke ook voor
postvervoer zorgde, herdacht
Daartoe komt een strip van vijf
zegels a 12 p uit, waarop het ver
voer zoals dat tijdens de eerste rit
plaats vond. te zien Is. Tot slot
twee zegels van Oostenrijk; een
wegens het honderdjarig bestaan
van het Rode Kruis in het land en
een wegens de 66e verjaardag van
de huidige staatspresident Dr Ru-
dolf Kirschlftger, die In 1974 tot dit
ambt werd gekosen.
10
Vandaag-imdeze kolom het derde
en laatste deel van de cyclys over
de Klaverbladopening 1. 33-28 17-
21 2. 39-33 21-26 3. 44-39 18-23 4. 49-
44(Tot nog toe is steeds aandacht-
besteed aan deze opening met 4.
50-44, al is al iets gezegd over het
verschil met 4. 49-44.Wiersma
speelt altijd 4. 49-44, waarrfiee hij
dan al te kennen geeft 6. 37-31x31
te willen spelen, terwijl daarbij
ook de verdediging van de eigen
korte vleugel een rol speelt. Schijf
op 50!) 2J-17 6. 31r27 17-21 6. 37-31
26x37 7. 42x31 21-26 8*47-42 26x37
9. 42x31 6-11 10. 41'37 11-17 11. 31-
26 17-21 12: 26x17 12x21 13 36-31
21-26 14. 46-41 13-18 15. 41-36 9-13
(zie diagram 1).
Vorige week volgden we met schijf
50 op 49 de partij Drost-Clerc
(Arco '78i en zagen we hoe wit tot
zeer goed spel kon komen. Van
daag volgen we vanuit de dia
gramstand het duel Wiersma-
Stokkel uit het 3e Mondiledertoer-
nooi om het kampioenschap van
Nederland. 16. 34-29 23x34 17.
39x30 4-9. Erg automatisch ge-
speeld. Straks komen we wel terug
bij dit moment om een beter plan
aan te raden.
18. 44-39 7-12 19. 40-34 19-23 20.
28x19 14x23 21. 4540 10-14 Stokkel
speelt dit gedeelte erg statisch en
Wiersma profiteert binnen enkele
zetten ten volle van het nauwe
lijks doordachte zwarte tegenspel.
22. 33-29! 2-723. 30-24Deze switch
van klassiek spel naar de Roozen-
burg-opstelling is beslissend. Op
14-19 volgt zelfs 35-30 met een ge
weldige Bonnard-opstelling.
23. 20-25 24. 35-30 5-10 25. 39-33
14-19. Leidt tot materiaalverlies,
maar ook 14-20 zou hebben verlo
ren en om niet te ver van het
onderwerp af te dwalen raad ik u
aan in deze nog eens het commen
taar in het toernooiboek na te
lezea
26. 33-28 10-14 27. 5045? Maakt het
zichzelf moeilijk! Beter wss 27. 48-
42 7-11 28. 27-22 18x27 29. 29x7
1x12 30. 31x22 12-18 31. 32-27 en
zwart heeft geen werkelijke com
pensatie voor de schijf verlies.
27.... 7-11 28. 27-22 18x27 29. 29x7
1x12 30. 31x22 12-18 31. 32-27 18-23
32. 37-31 23x21 33. 22-18 26x37 34.
40-35 13x22 35. 24x2 22-27 36. 2-24
27-31 37. 36x27 21x32 38. 38x27 37-
41 39. 24-2 11-17 40. 43-38 14-20 41.
2-19? (wil een beslissing forceren)
4146 21. 19-5 17-22 43. 27x18 9-14
44 5x28 46x1 45. 38-32 1x40 46.
45x34 16-21? (mist een remise met
3-8-12) 47. 32-28 3-8 48. 28-22 8-13
49.4842 21-27! (de enige remise) 50.
22x31 13-18 51. 42-38 en na nog een
4 m
4» s>
W» jjfr W
W/. fiïk
£3 m m
S3,
4 W M
W,,y W W, i
pLji '4. 11
O fi O :3 u
Diagram I
tiental zetten moest Wiersma in
een teleurstellende remise be
rusten.
Het zal u ondanks het uiteindelij
ke resultaat toch duidelijk zijn,
dat het zwarte tegenspel nauwe
lijks die naam mag hebben en
daarom maar even terug naar de
diagramstand. We volgen het ver
loop met 16. 34-29 23x34 17. 39x30
en hier ging zwart verder met 4-9?
Het idee van de zwartspeler is in
Diagram II
principe goed. Hij wil met de actie
19-23x23 het spel in klassieke ba
nen leiden en dat is inderdaad de
juiste strategie. Het is echter wel
zaak acties als in de partij Wiers-
ma-Stokkel te verhinderen en
daarom moet deze actie zonder
dralen zo snel mogelijk worden
uitgevoerd.
Dus: 17 19-23x23! (op 33-28
met de bedoeling 28-22-17, wat er
leuk uitziet, kan natuurlijk 20-25,
25x34, 13X42!) Na de tekstzet moet
zwart vervolgens zo snel mogelijk
met 13-19 zijn centrum opvullen,
waarna er voor wit weinig actief
tegenspel te verzinnen is
Waarschijnlijk zal dit voor veel
topspelers die dit ondertussen te
weten zijn gekomen een reden te
meer zijn om deze opening voor
taan (hoe lang zal dit duren?) als
volgt te behandelen. 1. 33-28 17-21
2. 39-33 21-26 3. 44-39 18-23 4. 4944
of? 11-17 5 31-27 17-21 6. 34-29
23x34 7. 40x29 zoals in de Volmac
tweekamp tussen Wiersma en
Oantwarg door onze landgenoot
werd gespeeld (met 50 op 49).
Gantwarg vervolgde toen met 8.
20-25. waarna een interessante
hekstelling-partij ontstond die
door zwart werd gewonnen. Velen
zullen zich de analyse van dit
schitterende duel nog kunnen her
inneren en ik ga er hier niet nog
maals op in. Gezegd moet worden
dat het plan van Gantwarg werke
lijk briljant te noemen is, maar in
de halve finales 1980 voor het
kampioenschap van Nederland
speelde Hans Vermin tegen nie
mand minder dan Rob Clerc het
nog niet eerder (naar mijn weten)
gespeelde 8. 28-23! 19x28 9. 32x23
21x32 10. 37x28 (zie diagram 2).
We zien een zeer massief centrum
van wit en zwart kan nog alle
kanten uit. Desalniettemin is het
buitengewoon moeilijk een goed
.speelplan voor zwart te vlndea
Ook Clerc wist niet tot bevredi
gend tegenspel te komen en dat is
een teken aan de wand. want hij ia
meestal toch erg vindingrijk In dit
speltype.
Deze laatste diagrams tand is dan
ook het uitgangspunt voor verde
re studie en ik ben benieuwd wie
met een kansrijke actieve bestrij
dingswijze voor de dag komt. In
ieder geval is het laatste woord
over deze opening nog niet gezegd
en van uitzonderlijke ontwikkelin
gen zal ik u op de hoogte houden.
Denkt u er wel aan. dat als u op
deze opening gaat studeren u wit
moet laten ontwikkelen met 36-
31x32 en dat het zwart is die iets
concreets zal moeten doen, wil hij
niet onder de voet worden
gelopen.
Het gebeurt niet vaak dat een
speler twee maal In hetzelfde toer
nooi de gelegenheid krijgt om een
dameoffer te brengen, maart Gert
Ligterink is dit geluk in het zojuist
afgelopen Nederlandse kampioen
schap beschoren geweest. Het da
meoffer geeft altijd een bijzondere
sensatie. Het hart begint sneller te
kloppen, de vingers gaan trfllen,
want het dameoffer geeft de mo
gelijkheid in hët licht van de
schijnwerpers te staan. Wie een
correct dameoffer brengt kan er
van verzekerd zijn dat zijn vondst
eerdaags zal - worden opgenomen
in een verzamelbundel van partij-
combinaties. Als Ligterink dus
morgen besluit voorgoed met
schaken op te hóuden, kan hij met
Van het Reve zeggen dat zijn twee
dameoffers niet onopgemerkt zijn
gebleven.
Wit: Ligterink Zwart: 8cheeren
1. d2-d4 Pg8-f6 2. c2-c4 e7-«6 3.
Pgl-f3 b7-b6 4. S2-S3 Lc8-b7 5.
Pbl-c3 d7-d5 6. c4xd5 Pf6xd5 7. e2-
e3 Lf8-e7 8. Lfl-b5+ c7-c6 9. Lb5-
d3 0-0 10. Lel-d2 c6-c5 11. Ddl-c2
hT-"h6 12. d4xc5 Le7xc5 13. 0-0-0!?
(Op dit moment in het toernooi
was Ligterink nogal achterop ge
raakt en hij moest wel op winst
spelen. De tekstzet is uiterst ris
kant, maar vermoedelijk de enige
manier om iets te bereiken. Het
alternatief was natuurlijk het vei
lige 13. 0-0.) 13Pb8-d7 14. h2-
hl Lc5-e7 15. Pc3xd5 Lb7xd5 16.
Ld2~c3 Pd7-c5. (zwart lijkt geheel
bevredigend spel te hebben, maar
nu wordt er plotseling vuurwerk
afgestoken. Zwart blijft echter
ook in dat geval niet zonder tegen-
kansen.) 17. Ld3-h7 Kg8-h8 18.
Pf3-g5! (Daar was het Ligterink
om te doen. Slaan op g5 leidt
onherroepelijk tot mat, terwijl te
vens dreigt: 19. Lg8! f5 20. Pf7
met kwaliteitswinst.) 18. FM5
19. Pg5xe6 Pc5xe6. 20. Lh7xf5 (Zo
krijgt wit tenminsts twee pionnen
voor de kleine kwaliteit en be
houdt hij enige aanval20 Pe6-
c7 21. e3-e4 Tf8xf5 22. e4xf5 Ta8-c8
23. Thl-el Le7-f6? (De beslissende
fout mijns inziens. Zeer interes
sant was 23. Pb5 geweest, met
als mogelijke variant: 24. Td5x
Dd5x 25 Lg7xt Kg7x 26. Dc8x
26. Te7xt Kf8! - 26. Lf6 en er
staat nog een zware strijd te wach
ten 24. Lc3xf6 g7xf6 (Niet: 24
Df6x 25. Td5x) 25. Kcl-bl Dd8-f8
26. g2-f4 Pc7-a6 27. Dc2-d3 Ld5xc4
Diagram I
28. Dd3-e3 Pa6c5 29: g4-g5 Df8-g8
(Het ziet er nog heel aardig uit
voor zwart, want wat te doen te
gen: 30 La2+ 31. Kal Pb3+ 32
Ka2x Pcl+ 33. Kbl Da2 mat?) 30.
b2-b4! (Om ruimte te maken rond
de witte koning» 30. Lc4-a2
31. Kbl-al Pc5b3 32. Kal-b2
Dg8-c4 Geeft wit de gelegenheid
A ft B ;|A
Diagram II
de partij met een schitterende da
meoffer uit te maken
zie diagram I
33. De3-e8eü Tc8xe8 34. Telxe8
Kh8-g7 35. Tdl-d? Dc4-f7 36.
Td7xf7 1>8-a8 en zwart gaf het
op. Zie in de slotstand naar de
zielige stand van de zwarte
stukken.
Al eerder had Ligterink in het
kampioenschap van Nederland
een dameoffer met vernietigende
kracht gebracht. In de derde ron
de trad hij aan tegen Van Dop.
Een pionoffer van Ligterink gal
hem wel enige druk. maar op
winst leek hij niet te kunnen spe
len. Op de 26e zet meende Ligte
rink daarom naar remise te moe
ten afwikkelen De combinatie die
hij inging, bleek echter eert ver
borgen gat te bezitten. Maar Van
Dop haalde in een gewonnen posi
tie twee zetten door elkaar en toen
kwam er een kanonskogel die
iedereen verraste.
zie diagram II
26. Pc4-d2 (Met het idee om
door zetherhallng remise te ma
ken: 27. Kal Pb3+ dit paard kan
niet genomen worden —28. Kbl
Pd2+ enzovoort Er volgt echter
een vreselijke verrassing.) 27.
Tdlxd2ü. Db7xhl 28. TdZ-dl
Dhl-d5 29. Pd4-f5 Dd5-e5 30. Tdl-
d5?? (Maar dit is een onjuiste
voortzetting in een correcte com
binatie. Wit had eerst 30. f4 moe
ten spelen om na 30. Df6 31.
Td6! Zwart tot opgeven te dwin
gen. Nu krijgt wit op zijn beurt
weer een schok te verwerken.) 30.
De5-f6 31. Td5 Tc8-r4 (Hij
heeft Juist de tijd voor deze tus-
senzet32. f2-f4 Ta8-e8 (Nu dreigt
zwart met 32. Tel mat) 33. a2-
a3 Tc4-cl 34. Kbl-a2 Df6xb2ü
en wit gaf het teleurgesteld op.
Tussen het slot van de partijen is
een merkwaardige overeenkomst.
