[fruitteelt zit diep in de rode cijfers ispraak werknemers op papier goed in DDR dia wil uitvoer dustrie vergroten Nieuw beursreglement treedt op 1 april in werking Disconto twee procent omhoog in België drijf stak in grote nood ote expositie in Ahoy' Kanaaltunnel kan goedkoper Hypotheekrente per 18 maart Tl .7 Is we nu -bemaal altijd [postcode bij is eigen adres hrijven, dan —aken we het ensen die fugsch rijven iel makkelijk! pttpost Handel in meer fondsen tijdens meer uren IDAG 20 MAART 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 15/RH 19/S 17 De fruitteelt zit diep in de rode cijfers. Deze bedrijfstak, die goed is voor zo'n 20.000 dat nieuwe rassen van doorsiagge- jsplaatsen, verkeert in zeer grote nood. Fruittelers kunnen de sterk gestegen lasten niet compenseren door een hogere prijs voor hun produkt te vragen. Als de overheid niet kpig de helpende hand biedt, zou financiële steun weieens geen vruchten meer kunnen pen. J. L. Nijsten, voorzitter van landse Fruittelersorganisa- deze zorgelijke woorden tij- tn e al6emene ledenvergadering )0t Organisatie gisteren in Zeist. rij ime de sterke overproduktie pels ln de EG bezorgt de orga- hoofdbrekens, zeker als daar as vele tientallen miljoenen an import-appels uit het Zui- lalfrond boyenop komen, had Nederland een produktle D miljoen kilo appels. Binnen waren de oogsten ook ultste- {900 miljoen kilo appels. „De n hiervan op de appelomzet we zeer duidelijk kunnen er- zei de heer Nijsten. „Tegen erlicsgevende prijzen hebben t appels aan de man moeten Niet alleen de binnenland- kwam op de tocht te staan. maar ook de buitenlandse. Hoewel de bedrijf een beroep kan doen. De ,,RZ' oogst van peren het afgelopen Jaar in moet volgens Nijsten op een drietal de EG onder het niveau van 1978 lag, lagen ook voor peren de vellingprij- zen lager dan voorheen. Inleveren Ook dit seizoen weer, zullen de fruit telers flink moeten inleveren, zo voor spelde, de heer Nijsten. Daarbij komt punten wordt gewijzigd, wil deze hulp niet, zoals veelal gebeurt, te laat komen. Schipbreuk De heer Nijsten vestigde er verder de aandacht op, dat de veranderde dat kostenstijgingen al vele jaren smaak van het Nederlandse publiek, niet meer ln de prijzen kunnen wor den doorberekend, waardoor de fi nanciële positie van de fruitteler in veel gevallen zo zorgwekkend is ge worden, dat hij bedrijfssluiting moet overwegen. Nijsten uitte kritiek op de Rljks- groepregeling Zelfstandigen, een re geling waarop zo'n in nood geraakt dat tegenwoordig vooral uit ls op een zure, harde appel, ook een aanpas sing behoeft van het sortiment. Oude boomgaarden moeten vernieuwd worden, waarbij de aandacht moet komen te liggen op nieuwe rassen, die meer ln de smaak vallen. De fruitte ler is ervan doordrongen dat de con currentiepositie begint ln de boom gaard',, aldus Nijsten. „Iedereen weet vend belang zijn." Met enige bitterheid stelde Nijsten nog vast dat de Inspanningen van het Centraal Bureau Tuinbouwveilingen volkomen schipbreuk hebben gele den. Het CBT had een verbetering van de presentatie van fruit op het oog, door middel van een andere ver pakking, in een open doos. „Helaas", constateerde Nijsten, „de doos. waar voor het ministerie van landbouw en visserij 400.000 gulden had uitgetrok ken, kon in de ogen van de handel geen genade vinden." Nijsten zei de presentatie van fruit van belangrijke bekenis te vinden voor de afzet op de binnenlandse markt. „Een bijdrage van de overheid ls hier beslist nood zakelijk". De rentesubsidieregeling voor de fruitteelt, waarvan de tekst afgelopen week bekend werd gemaakt, wordt door het Nederlandse fruittelersorga nisatie „ten enenmale onvoldoende" gevonden. Nijsten pleitte voor over heidsbijdragen voor verbetering van de afzet en voor experimenten op het gebied van voorsortering. Ook werd participatie van de over heid in de kosten van nieuwe aan plant gevraagd, en een bijdrage ln de verzekering tegen hagelschade. „Geen fruitteler kan zich veroorloven zijn fruit onverzekerd aan de boom te laten hangen", zei Nijsten. maar de verzekeringspremie is. zeker de laat ste Jaren, een grote last. Een over heidsbijdrage van 2 procent zou on getwijfeld velen over de drempel van de verzekering heen helpen. Tenslot te werd gepleit voor een bedrijfsbe ëindigingsregeling. Ing. M. P. M. Vos, plaatsvervangend directeur-generaal landbouw- en voedselvoorziening bij het ministerie van landbouw, die een toespraak hield inplaats van minister Van der Stee, wees de belangrijkste steun, na melijk een kapitaalsubsidie op herin- plant voor bedrijven die geen gebruik maken van de rentesubsidie, van de hand. „Budgettair kan het niet. Prin cipieel zijn er grote bezwaren tegen het stimuleren van herinplant bij zo maar elk bedrijf." mze redactie economie JERDAM De sterke industriële groei van het ontwik- sland India is door de industrielanden van West-Europa toe nauwelijks onderkend. Om in deze situatie verbete- e brengen en zodoende de handel te stimuleren, wordt ikort in Ahoy' te Rotterdam een tentoonstelling ge- n. LONDEN (Reuter) Een consortium van Westeuropese bouwbedrijven schat de kosten voor het aanleggen van een tunnel onder Het Kanaal op 540 miljoen pond sterling (ruim 2,4 miljard gulden). Een plan waarin dat bedrag wordt genoemd is onlangs voorgelegd aan de ministeries van verkeer van Engeland, Frankrijk, Ne derland en West-Duitsland. 8alingbury, een ingenieursbureau in Londen dat voor het consortium als coördinator optreedt, heeft dit giste ren bekendgemaakt. Naam bank Rente vast gedurende (ln jaren) Afsluitprov. (procenten) Rentepercentages met zonder gemeentegarantie Opg. bank werke lijk Opg. bank werke lijk Annuïteitenhypot ABN heken 1 Jaar 5 jaar 1.5 1.5 12.25 11.75 13.05 12.5 12.25 12.0 13.05 12.77 Amro bank variabel 5 jaar 1.5 1.5 12.0 11.75 12.58 12.31 12.25 12.0 12.85 1258 Bouwfonds 2 jaar 5 jaar 30 Jaar 1.5 1.5 1.5 12.2 13.22 12.2 13.22 Centrumbank 5 Jaar 1 11.75 12.24 11.75 12.24 NMB 3 jaar 5 jaar 1 1 12.73 11.8 12.0 12.85 13.08 Postgiro/RPS 5 jaar 1 11.4 12.16 11.4 12.16 Rabobank (adviesrente) variabel 1.25 11.25 12.03 11.25 12.03 Rabo Hyp.bank 5 jaar 1.5 12.3 13.25 12.3 13.25 Spaarbank R'dan 1 jaar 3/5 jaar 2 10.0 11.0 10.51 11.44 10.0 11.0 10.51 11.44 Westland/Utrecht standaard 5/10 jaar 2 12.0 13.23 12.2 13.46 Levenhypotheken Centraal Beheer 10 jaar 11.5 12.01 11.5 12.01 Ennla 10 Jaar 11.2 11.68 11.2 11.68 NVL 5/10 jaar - 11.2 11.68 11.2 11.68 De bovengrens van de hypotheekrente ls deze week gelijk gebleven. De banken, die vorige week zorgden voor een recordhoogte, hebben ge meend geen verdere verhogingen te moeten doorvoeren. Financiers die tot nu toe achterbleven, zijn doende om hun percentages aan te passen aan het hogere niveau. Incidentele renteverhogingen zijn hiervan het gevolg. Nog steeds is de hypotheekrente bij een aantal regionaal werkende instellinen relatief laag. Publicatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huls Amersfoort. ADVERTENTIE Dit werd gisteren meegedeeld ln een persconferentie in verband met de komende India Industrial Fair. Deze beurs, die op 19 mei officieel zal wor den geopend door minister De Ko ning van Ontwikkelingssamenwer king. duurt van 19 tot en met 23 mei. Gelijktijdig met deze industriële beurs „loopt" in Rotterdam een cul turele India-week, met muziek-, dans en filmmanifestaties. Hoewel de beurs in Rotterdam wordt gehouden, is die niet gericht op Ne derland alleen. Rotterdam is gekozen als trefpunt voor Europese landen binnen een straal van ongeveer vijf honderd kilometer rond deze haven stad. Aan scholing van werkers wordt in India veel aandacht besteed. heeft daartoe een ambitieus investe ringsprogramma opgezet en intussen al gezorgd voor voldoende scholing van het personeel op diverse niveaus. Er bestaan bij voorbeeld negenhon derd researchinstituten en ruim hon derd universiteiten. 'Als kool' Speciaal wat Nederland betreft werd nog medegedeeld, dat Philips (welk concern in India „als kool" blijkt te groeien), Unilever, Ballast-Nedam, Grasso en de Koninklijke Machinefa brieken in India vestigingen hebben. De handel tussen Nederland en India is tot nu toe nog maar bescheiden. In 1978 had de uitvoer van India naar Nederland slechts een waarde van ongeveer 340 miljoen gulden, terwijl Nederland ter waarde van ruim 100 miljoen gulden naar India uitvoerde. Interessant gezien het bericht ln de krant van gisteren dat er in ons land een tekort bestaat aan onderdelen voor fietsen is, dat India zowel fietsen als onderdelen voor fietsen kan leveren. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De Amsterdamse effectenbeurs gaat op 1 april over tot het Invoeren van een nieuw reglement voor de effectenhandel. Tot nu toe regelde dit slechts de handel tijdens de officiële beursuren. De nieuwe versie zal ook regels geven voor de handel tijdens voor- en nabeurs. Hoogwaardig Het blijkt dat India een breed scala van industriële produkten kan leve ren die geheel aan de eisen in Europa voldoen. Bovendien, zo zeggen de on geveer tweehonderd deelnemers, zijn het hoogwaardige produkten, die te gen scherpe prijzen worden geleverd. Op de beurs zijn vele Industriële sec toren vertegenwoordigd. Het zijn in dustriële machines, transport en ver keer, electronica- en communicatie systemen, industrieel giet- en smeed werk, ijzer-, staal- en non-ferropro- dukten en chemische goederen. De expositie is zö opgezet, dat de zakenman in één dag een compleet overzicht krijgt van wat India op in dustrieel terrein heeft te bieden. Het is voor India (650 miljoen inwo ners) noodzakelijk de nog bescheiden export te vergroten. Want het wordt van levensbelang geacht dat er meer mogelijkheden komen om de indu striële ontwikkeling te kunnen voort zetten. Het (ontwikkelings)land zelf BRUSSEL (Reuter) Het of ficiële bankdisconto in België is met ingang van vandaag met twee procent verhoogd tot veertien procent. Het ta rief voor het B-Contingent en de beleggingsrente zijn ver hoogd van 13,5 tot vijftien iprocent. De nieuwe tarieven betekenen na-oorlogse records. Het bankdisconto, het tarief voor het A-contingent, geldt wanneer handels banken éénderde van het hun toege wezen contingent handelswissels bij de centrale bank verdisconteren. Het „straftarief" voor het B-contingent Is van kracht voor de rest van de te verdisconteren handelswissels en het beleningstarief wordt in rekening ge bracht voor krediet tegen onderpand bij de centrale bank. Het tarief voor bijzondere voorschotten, dat geldt voor kredieten als de gewone bele- .ningsmogelijkheld is uitgeput, is ge handhaafd op achttien procent. Achtergrond van de Belgische maat regel is de speculatie tegen de Belgi sche frank, de zwakste munt ln het Europese Monetaire Systeem, de wind uit de zeilen te nemen. Eergiste ren verklaarde de Belgische minister van financiën, Gaston Geens, dat België koste wat het kost de pariteit (koersverhouding) van de frank ten opzichte van de andere valuta's wen ste te verdedigen. De laatste tijd staat de frank onder druk als gevolg van speculatieve verwachtingen, dat een devaluatie (waardevermindering) niet uitgesloten is. De verhoging van het bankdisconto (de officiële rente) moet het wegvloeien van middelen naar het buitenland (met hogere ren tepercentages dan in België) tegen gaan. De hiermede beoogde concentratie van de handel kan lelden tot een groter handelsvolume op de beurs. Dit kan weer een zo zuiver mogelijke koersvorming tot gevolg hebben. Sa menvattend geeft het nieuwe regle ment de mogelijkheid om vanaf 1 <april in meer fondsen, gedurende meer uren, meer noteringen tot stand te brengen. Eén van de wijzigingen ln het regle ment is de uitbreiding van het aantal fondsen, dat tijdens de voorbeurs (10.00-11.30) en de nabeurs (13.18 16.30 uur) kan worden verhan deld. Het aantal is overigens beperkt gehouden omdat een grote dagomzet nodig is om een verantwoorde koers vorming te garanderen. Als criterium voor de toelating van aandelen tot de voor- en nabeurs geldt de effectieve omzet over een periode van drie Jaar. Aandelen De vanaf 1 april in voor- en nabeurs te verhandelen aandelen zijn behalve Akzo, Hoogovens, KLM, Koninklijke Petroleum, Philips en Unilever, die al gedurende een aantal jaren tijdens voor- en nabeurs verhandeld konden worden: ABN, Ahold, AMEV, Amro, Bos Kalis, Dordtsche Petroleum, El- sevler-NDU, Ennla, FGH (Friesch- Gronlngsche), Gist Brocades. Heine- ken, Helneken Holding, HBO (Hol- landsche Beton) Kon. Ned. Lloyd, Kon. Volker Stevin, Nat. Nederlan den, NMB (Ned. Middens tan dsbank) Ogem, Pakhoed (aandelen en certifi caten), Robeco, Rodamco, Rollnco, Rorento, VNU (Ver. Ned. Uitgevers) en WUH (Westland Utrecht). Tijdens voor- en nabeurs is ook han del mogelijk in obligaties, uitgegeven door de Staat en door de Bank voor Nederlandsche Gemeenten. Voorts ln een aantal pandbrieven, waarvan de afgifte op dit moment openstaat Ver der kan er in die periode nog in een aantal andere grote leningen worden gehandeld. Om aan te geven, dat een order tij dens voor- en nabeurs kan worden uitgevoerd, moet de cliënt straks bij het opgeven van een order vermel den. dat deze geldig is „voor alle beurzen". Een zogenaamde alle beur zenorder. Doet hij dat niet, dan wordt de order uitgevoerd tegen de eerste koers, die tijdens de officiële beursu ren (11.30-13.15 uur) tot stand komt Verder kan een cliënt aan zijn effec tenorders straks voorwaarden verbin den. Deze voorwaarden kunnen de koers betreffen waartegen de order, dan wel het tijdstip waarop de order moet worden uitgevoerd. 'Provisietarieven Belangrijk is ook een wijziging van de provisietarieven voor de aan- en ver koop van effecten, die per 1 april ingaat Deze tarieven lulden als volgt: t/m ƒ5000 over het meerdere aand obligaties t/m 20.000 12,5 12,5 t/m 100.000 10 10 t/m 500.000 7 7 t/m 1 miljoen 7 4 van 1 miljoen 7 2,5 over gehele bedrag 7 3.6 Het huidige tarief bedraagt voor aan delen zowel als obligaties t/m 20.000 tien promille en t/m 200.000 over het meerdere 7.8 promille. Boven 200.000 wordt over het meerdere zeven promille berekend. De nieuwe provisietarieven (verschil lend dus voor aandelen en obligaties) worden, zoals ook nu ai het geval ls. voor elke afdoening ln elk afzonder lijk fonds vermeerderd met ƒ3. De nieuwe regeling komt er ln de prak tijk op neer, dat de provisie op kleine re effectenorders voortaan wat zwaarder zal drukken dan tot nog toe het geval was. tIG Walter Mehnert ls directeur van de lederwarenfabriek VEB I In Leipzig, een bedrijf met 604 medewerkers. Hij is als gewoon |er begonnen, klom hoger op en werd enkele jaren geleden, hoewel niet op uit was, tot directeur benoemd. Mehnert ls lid van de [le communistische partij maar dat is, zegt hij, geen voorwaarde bij zijn aanstelling. Economie in de DDR It staat voorop bij de vraag of ie- •r directeur in aanmerking komt, ij. Als voorbeeld noemt Mehnert idering van de bedrijfstak schoe- lerwaren in het district Leipzig. ,tig directeuren zijn er hooguit de SED. Wat niet Wegneemt dat gesprekken met anderen in de drijven veel SED-leden zitten. is benoemd door de overheid en onverhoopt falen ook weer door id ontslagen. Voor de uitvoering lijkse plannen is hij persoonlijk irdelijk. Er bestaat in de fabriek tieve aansprakelijkheid. Ook als ering van grondstoffen stagneert geval van leer gebeurde dat in de ter van 1978/79— moet de direc- maar zien hoe hij de problemen li] kan zich niet op de stagnerende beroepen als. er aan het einde van te weinig is geproduceerd. scteur die benoemd wordt, niet ge- öor het personeel en die persoonlijk kelijk is. Hoe zit het dan met de {genschap, met het gezamenlijk van het bedrijf? Toch begrippen DR hoog in het vaandel heeft? Des r omdat bijna alle industrieën zijn, „Volkseigene Betriebe". Wat zeggen dat het volk eigenaar is. ond wijst bij deze vragen op de belang- van de vakbond waar bij Aktuell de 604 medewerkers lid van zijn. De Qisatie heeft in de DDR een totaal andere functie dan in de westerse landen. Geen loononderhandelingen met werkge vers. Het woord werkgever past trouwens niet in de DDR-ideologie. Wel praat de leiding van de bedrijfsvakbondsafdeling jaarlijks met de directie over de hoogte van premies, moet zij opkomen voor bijscho lingsmogelijkheden van het personeel, voor de bedrijfsveiligheid, voor vakantiefacilitei ten van de medewerkers en voor nog andere secondaire voorwaarden ten behoeve waar van jaarlijks een bedrag wordt toegewezen. Deze taken van de vakbond liggen nog niet zover van de westerse praktijk af maar anders is het met de invloed op de bedrijfs leiding. Ten eerste wordt het staats voorstel voor het nieuwe jaarplan van de onderne ming in de bedrijfsafdeling van de bond besproken tijdens een vergadering waar voor, zo vertelt Mehnert, bij Aktuell veel belangstelling is. Het voorstel gaat met amendementen uit het bedrijf terug naar het ministerie dat het plan vervolgens vast stelt In de tweede plaats kan de directeur geen enkele belangrijke beslissing nemen zonder eerst advies te hebben ingewonnen bij de BGL, de leiding van de bedrijfsvakbondsaf- deling. De BGL controleert de directie maar kan ook zelf Initiatiefvoorstellen indienen op het gebied van de produktle. Partij Driemaal in de maand vergadert Mehnert met de BGL. met een vertegenwoordiger van de staatsjeugdorganisatie FDJ en met de secretaris van de bedrijfspartlj-afdeling nert niet want, zo legt hij uit, „we hebben allemaal dezelfde belangen, in tegenstelling tot mensen die in een kapitalistische econo mie leven". Hier moeten wij afscheid nemen van Mehnert omdat hij namens Aktuell een gouden medaille in ontvangst moet nemen van de minister voor lichte industrie. Een beloning voor de prestaties van het bedrijf. Belang door Peter van Lakerveld van de SED. BIJ Aktuell heeft de SED niet veel leden (16 van de 604 personeelsleden) maar toch heeft, als ln ieder bedrijf, de partij-afdeling een belangrijke stem. In le denvergaderingen (buiten werktijd) worden het plan en andere bedrijfsaangelegenhe- den besproken en de uitkomst van die ge sprekken wordt op de boven gemelde staf- bijeenkomst naar voren gebracht. Voor ons is de betrokkenheid van de partij bij het gesprek een merkwaardige construc tie maar in de officiële opvatting van de DDR bekleedt de partij nu eenmaal een voorhoedefunctie. Het partijlid moet voor zijn medearbeiders een voorbeeld zijn en het komt, zo ls de opvatting, „met de meest overtuigende argumenten" naar voren. Mede dankzij het grote apparaat dat het achter zich heeft. Geeft dat meepraten van vakbond en partij geen wrijvingen? Die ervaring heeft Meh- Na ons gesprek blijft de vraag of directie en bedrijfsvakbondsleidlng een belang hebben dat niet altijd strookt met dat van de man of vrouw aan de machine .Want de directeur mag dan persoonlijk verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het plan, ook de vakbond heeft op dit gebied een taak. In de wet staat dat de bond aan het intensiveren van de produktle moet meewerken, al staat daar achter dat maatregelen ter verhoging van de arbeidsproduktlviteit gepaard moe ten gaan met verbetering van de arbeids voorwaarden. Ook spreekt de wet over het handhaven van de „socialistische arbeids discipline" en is de vakbond verantwoor delijk voor de concurrentie. Concurrentie moeten we hier niet in kapitalistische zin opvatten maar het is meer een wedstrijd met als inzet een zo hoog mogelijke pres tatie. Wordt het officiële plan dankzij de activi teit van de bond ruim overschreden, dan is de concurrentie geslaagd. Een systeem dat mede door de al genoemde discipline en het intensiveren het gevaar inhoudt dat de be drijfsvakbondsleidlng tegenover de arbei der komt te staan en hem gaat opjagen. Eigendomsvormen Het verhaal over Aktuell ls representatief voor de industrie omdat die voor het over grote deel uit VEB's bestaat, staatsbedrij ven die meer en meer ln zogenaamde „Kom- binaten" worden ondergebracht, een soort concerns. Beeld van de binnenstad van Leipzig Niet de hele economie is echter eigendom van de staat ln de DDR. Een belangrijk deel van de landbouwbedrijven ls coöperatief georganiseerd. De deelnemende boeren zijn gezamenlijk eigenaar. Ook dag- en weekbla den zijn niet in staatshanden, ze zijn veelal eigendom van de SED of met haar verbon den partijen of van andere massa-organisa ties. Tenslotte zijn er nog privé bedrijven; klei nere winkels, enkele duizenden cafés, res taurants en ambachtelijke bedrijfjes. Om dat prijzen bindend zijn voorgeschreven, geeft de overheid aan bijvoorbeeld een par ticuliere winkel bepaalde bestaansgaran- tles. Verrijst er een staatswarenhuis naast een particuliere drogist, dan mag het wa renhuis een deel van het assortiment van de drogist niet verkopen. Ook het personeel van de drogist wordt, indien nodig, gedeel telijk door de overheid betaald. Dit artikel ls het laatste uit een serie van drie. De eerste twee artikelen verschenen op 15 en 18 maart.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 19