nderwijs buitenlandse
Inderen krijgt impuls
Kamer dwingt Pais tot
intrekken ontslagen
verkiezing Catalonië vuurproef voor Suarez
Kies een Kleine KU&vakantie.
Culinair: smullen in Parijs
vanTruite Soufflée bij ChezGarin.
KLEV3
deling neurochirurgie
VU-ziekenhuis sluiten
Plastic Colafles duur
en verslindt energie
m Pais voor culturele minderheden
fd na sterven patiënt:
'Frans als
verplicht vak
handhaven'
Forse kritiek op Open School-beleid
TN
[RDAG 20 MAART 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 13/RH 17/S 15
nze parlementsedactie
HAAG Het onderwijs
buitenlandse kinderen
komende jaren vooral
aatregelen voor het on-
:end personeel extra im-
i krijgen. Er zullen meer
bijscholingscursussen
het lesmateriaal zal
n verbeterd en de oplei-
nstituten zullen worden
jpoord om meer aan-
te geven aan het onder
oor buitenlandertjes.
kt uit een voorlopig beleids-
or culturele minderheden in
lewjs, dat minister Pais (on-
gis teren openbaar heeft ge-
Op zijn begroting is ruim 178
gulden vrijgemaakt voor on-
aan (kinderen van) etnische
len. Daarvan verdwijnt 137
in het kleuter- en lager onder-
rest gaat naar het volwassen-
-ijs, de opleidingsinstituten,
>riaal en dergelijke. Extra
r niet bij. Mocht het beleids-
Pais extra middelen vergen,
;n die binnen het bestaande
noeten worden gevonden.
van Pais mikt op buiten-
ferknemers, Surinamers, An-
Molukkers, zigeuners en
ndse vluchtelingen. Van hen
00 kinderen te vinden in het
nderwijs, 42.300 in het ge-
onderwijs. 1.000 in het
woon onderwijs, 14.500 in
het voortgezet onderwijs en 1.400 In
het hoger beroepsonderwijs.
Kwetsbaar
Pais wil de komende tijd extra aan
dacht aan de etnische minderheden
geven, omdat ze tot de meest kwets
bare groepen in onze samenleving
behoren.
Bij de eerste opvang wil Pais vooral
aandacht besteden aan het onderwijs
in de Nederlandse taal, kennisma
king met de Nederlandse samenle
ving en het cultuurpatroon en onder
wijs in eigen taal en cultuur. Bestaan
de voorzieningen op dit punt zullen
worden uitgebreid.
Het onderwijs in eigen taal en cultuur
acht de bewindsman van belang met
het oog op de zelfontplooiing van het
kind en vanwege een mogelike drei
gende kloof tussen het kind en de
ouders.
Een kernprobleem noemt Pais de
achterstandssituaties, waarin min
derheden zich bevinden. Hij wil daar
voor op korte termijn meer facilitei
ten beschikbaar stellen, maar op de
langere termijn zal de aandacht voor
achterstanden moeten worden inge
past in het vernieuwingsbeleid voor
de toekomstige basisschool, samen
met de onderwijsstimulering.
Dat plan voorziet niet in een uitbrei
ding van personeel voor het onder
wijs aan buitenlandse kinderen. Pais
heeft al via zijn actieplannen voor de
werkgelegenheid (1978 en 1979) 1235
extra arbeidsplaatsen gecreéerd. Dat
:n onzer verslaggevers
ERDAM Het hoofd van de afdeling neurochirurgie
jet academisch ziekenhuis van de VU in Amsterdam.
Ir. H. A. M. van Alphen, heeft in een brief aan het
gevraagd zijn afdeling te sluiten. Op de afdeling zijn
Isatorlsche problemen gerezen, die volgens prof. Van
tot de dood van een patiënt hebben geleid.
brengt het totaal op 1900 extra ar*
beidsplaatsen voor het Nederlandse
onderwijs aan buitenlandertjes.
Voortaan zullen scholen die extra
leerkrachten hebben, een plan van
inzet moeten maken. Gemeenten met
concentraties van minderheden in
oude stadswijken zal worden ge
vraagd samen met bijzondere school
besturen werkplannen te maken.
Voor hen zijn 215 extra leerkrachten
beschikbaar.
Voor buitenlandse leerkrachten zijn
dit Jaar 370 arbeidsplaatsen ge
creëerd en voor volgend Jaar 425. Pais
zei gisteren in een toelichting dat de
selectie van buitenlandse leerkrach
ten een zaak van gemeenten en bij
zondere schoolbesturen is. Een voor
selectie op grond van de politieke
kleur van de leerkrachten wijst hij af.
Op het gebied van het universitair
onderwijs zullen er twee buitengewo
ne leerstoelen komen voor de onder
wijsproblematiek van de culturele
minderheden. Verder zal het weten
schappelijk onderzoek meer in deze
richting worden gestuurd.
Via de leerplanontwikkeling, uitge
vers en dergelijke zal extra aandacht
worden besteed aan het lesmateriaal.
Per 1 augustus 1981 zullen Jaarlijks
tachtig buitenlandse leerkrachten
mee kunnen doen aan tweejaarlijkse
bijscholingscursussen. Een Jaar eer
der mogen twintig van die leerkrach
ten bij wijze van proef een Nederland
se onderwijsbevoegdheid halen.
Het aantal her- en bljschollngscur-
sussen voor Nederlandse leerkrach
ten zal komend Jaar worden uitge
breid tot duizend. Het Jaar daarop al
dit aantal „belangrijk" worden uitge
breid.
Van onze parlementsre-
dactie
DEN HAAQ De plastic
Coca Cola fles van ander
halve liter is behalve (te)
duur ook zeer milieu-on
vriendelijk, vreet energie
bij de fabricage en laat zich
moeilijk als afval verwer
ken. Minister Ginjaar van
milieuhygiëne stelt dat in
antwoorden op schriftelij
ke vragen van het Tweede
Kamerlid Epema-Brugman
(PvdA).
De consument betaalt 31 cent per
lfter Cola meer als hij zich een
anderhalve liter fles aanschaft, be
vestigt de bewindsman. Glazen
flessen gaan er uit na dertig tot
Verder levert het verbranden van
plastic niet veel problemen op.
Het verbrandt tot koolzuur en wa
ter. Maar het merendeel wordt
niet verbrand. Het wordt gestort,
waarna de zaak nooit meer ver
teert
Als m<
veertig keer te zijn gebruikt. Die
flessen worden meestal door bot
telarijen ingezameld en afgedra
gen aan bedrijven die het glas
opnieuw tot fles verwerken. De
particulier gooit kapotte flessen
meestal in een glascontainer, zo
dat ook dat fust wordt herbruikt.
Er gaat maar weinig glas de vuil
nisbak in. Glazen flessen beteke
nen derhalve een geringe belas
ting voor de afvalstroom.
Een probleem bij dit alles is dat
koolzuurhoudende dranken op de
Nederlandse markt slechts in fles
sen van maximaal een liter mogen
worden gebracht.
De plastic fles leent zich wel voor
hergebruik, volgens Ginjaar. De
praktijk leert echter dat ze zo de
vuilnisbak ingaan. Probleem
daarbij is dat de flessen, ook al
worden ze in elkaar gedrukt vrij
veel ruimte innemen. Als die fles
sen op grote schaal gebruikt gaan
worden, zal de totale dagelijkse
hoeveelheid huisvuil aanmerke
lijk toenemen. Een en ander zal
volgens de bewindsman tot een
aanzienlijke kostenverhoging
voor de reiniging leiden.
i men de fabricage van plastic
flessen vergelijkt met die van gla
zen flessen, plus schoonmaken,
dan blijkt dat met het plastic vijf
tot zeven maal zoveel energie ge
moeid is.
Blijft over het oogpunt van veilig
heid. Ontegenzeggelijk is het ge
bruik van plastic flessen veiliger
dan glas. wanneer daar koolzuur
houdende dranken in zitten. Er
zijn nogal wat ongelukken met
glas gebeurd. Maatregelen die de
afgelopen Jaren zijn genomen in
het kader van de warenwet, heb
ben niettemin ais resultaat gehad,
dat met glazen flessen nu nog zel
den een ongeluk voorkomt.
DEN HAAG (ANP) De Euro
pese Beweging wil Frans op het
lesrooster van verplichte vak
ken tijdens de brugperiode van
het voortgezet onderwijs hand
haven.
De voorzitter van de Europese
Beweging, oud-burgemeester
dr I. Samkalden, schrijft dit
aan de groep Van Galen Last,
die zich inzet om het Frans als
verplicht vak te houden. „Wer
kelijke vooruitgang in het his
torisch proces van Europese
eenwording is niet te bereiken
op basis van belangen alleen.
Frankrijk en de Franse taal
spelen in dit proces een centra
le rol," schrijft Samkalden.
Volgens hem zal Frankrijk bij
de uitbreiding van de EO naar
het zuiden een scharnierfunc
tie tussen noord- en zuid-Euro
pa gaan vervullen.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Onder zware druk van de Tweede Kamer heeft minister Pais (onderwijs)
gisteren besloten de ontslagen voor de in totaal 229 medewerkers van de proefprojecten Open
School alsnog ongedaan te maken. Hij zal zich hiervoor moeten wenden tot de werkgeefster
van de medewerkers, de Stichting proefprojecten Open School. Deze heeft de ontslagaanvra
gen begin deze maand ingediend bij diverse arbeidsbureaus, omdat de veertien projecten
officieel op 1 augustus aanstaande zouden aflopen.
Tachtig medewerkers hebben al een
ontslagbrief gekregen. Hun zal nu
moeten worden gevraagd of zij bij de
proefprojecten willen terugkomen.
Over zestien medewerkers van het
landelijk bureau van de stichting zal
binnenkort een beslissing worden
genomen.
De veertien proefprojecten zullen
ADVERTENTIE
ing neurochirurgie (operaties
zenuwstelsel) is twee Jaar
n de Valerluskllnlek in Am-
overgebracht naar het VU-
ils. De afdeling neurologie en
bij behorende specialisten Klpin^fp
altijd In de Valeriuskliniek
>racht. Prof. Van Alphen
irschtllende voorstellen aan
ie van het VU-zlekenhuis ge
in de situatie te verbeteren,
ze zijn niet gehonoreerd.
sie voor de volksgezondheid en de
regionale inspecteur van de volksge
zondheid in Noord-Holland. L. Blen-
fait
al van een patiënt die begin
and niet kon worden opgeno-
in een ander ziekenhuis over-
de aanleiding geweest tot de
n het bestuur van het VU-
ïis. Prof. Van Alphen wil dat
■uur een voorlopige oplossing
problemen biedt. Wanneer
mogelijk is, zou zijn afdeling
worden gesloten. Afschriften
>rief zijn onder meer gestuurd
vaste Tweede Kamercommis-
Volgens een woordvoerder van het
VU-ziekenhuis is de afdeling neuro
chirurgie de kleinste van alle acade
mische ziekenhuizen in Nederland, is
het aantal intensive care-bedden ge
ring, en zijn de mogelijkheden tot
uitbreiding gering. De directie heeft,
aldus het VU-zlekenhuis. op korte ter
mijn uitbreiding van het aantal bed
den (ook voor intensive care) toege
zegd. Het is echter moeilijk toestem
ming van minister Pais (onderwijs) te
krijgen om het daarvoor benodigde
personeel aan te stellen. Het VU-zie
kenhuis bevestigt dat het een patiënt
niet heeft kunnen opnemen, maar het
staat niet vast dat de patiënt ten
gevolge daarvan is overleden.
Loopt het water u al in de mond bij de gedachte? Dan is
een voorjaarsreisje naar de lichtstad aan u welbesteed.
Parijs krioelt van de eethuizen waar u zich te goed kunt
doen aan 'haute cuisine'. Maar niet alleen Parijs. Bent u
dol op lekker eten haal dan snel de speciale KLM- folder
over culinaire paradijzen in Europa. Uw reisbureau
heeft'm voor u. Reizen naai" de in de folder m m
genoemde oorden vindt u in de programma's Thi BIC II l^nV
van o.a. Parool, Mondial, ANWB en PéBé. 1 IIUIO III UW lUvl I Ca
met nog een Jaar worden voortgezet.
Tijdens een openbare vergadering
van de Kamercommissie voor onder
wijs diende het PvdA-Kamerlid Wor
rell een door alle grote partijen onder
tekende motie in, waarin op die ver
lenging wordt aangedrongen. De Ka
mer vindt dat er in het komende Jaar
niet van bovenaf aan de veertien
proefprojecten mag worden getornd.
De projecten moeten voor zover de
betrokkenen dat willen, onveranderd
worden voortgezet.
Insluizen
Daarnaast moet Pais voorbereidin
gen treffen om de introductie („lnslui-
zing") van de Open-Schoolwerkwijze
bU bestaande onderwijs- en vor
mingsinstellingen, per 1 augustus
volgend jaar volledig rond te hebben.
De minister had aanvankelijk geheel
andere plannen, namelijk om al per 1
augustus van dit Jaar met die „inslul-
zing" te beginnen. De proefprojecten
zouden dan zijn opgeheven en de
medewerkers van die projecten zou
den zoveel mogelijk (maar de minis
ter kan daar zelf niet over beslissen,
dat moeten de plaatselijke organisa
ties doen) bij de instellingen worden
geplaatst.
Halverwege deze maand bleek dat
Pais zijn plannen niet op tijd rond
kon krijgen. Voor de medewerkers
was toen al ontslag aangevraagd. De
minister kwam vervolgens met een
brief waarin hij voorstelde om tien
proefprojecten voort te zetten en vier
projecten „in te sluizen". Daarnaast
zouden er nog eens vijf nieuwe intro
ductieprojecten moeten worden op
gezet In totaal wil de bewindsman
straks op dertig plaatsen een Open
School hebben.
Het tot dusver gevoerde beleid van
Pais schoot de Kamer echter volko
men in het verkeerde keelgat, bleek
gisteren tijdens de commissie-verga
dering. Alle fractiewoordvoerders
verweten de bewindsman een vaag en
onsamenhangend beleid. Het PvdA-
Kamerlid Worrell noemde het ver be
neden de maat en de partijgenote van
Pais, het WD-Kamerlid Glnjaar-
Maas, zei dat het beleid teveel vragen
en teveel onzekerheden oproept.
Ook de Stichting proefprojecten
Open School (SPOS) had zich al eer
der in dit soort termen uitgelaten.
Vorige week verstuurde de stichting
een telegram aan de Kamer met het
dringende verzoek om nog voor het
paasreces (eind deze maand) een be
slissing te nemen. Anders zou de
stichting geen verantwoordelijkheid
meer dragen.
Minister Pais zei gisteren dat hij met
de motie van de vier grootste partijen
geen moeite had In feite betekent de
motie echter dat de minister door de
Kamer wordt teruggefloten. Hij zal
zijn plannen voorlopig moeten inslik
ken en kan er het komende jaar hoog
uit nog over gaan praten met de
stichting proefprojecten Open
School.
De bewindsman maakte gisteren wel
duidelijk dat het door de beperkte
middelen niet mogelijk zal zijn om
de veertien proefprojecten voort te
zetten en tussentijds vijf nieuwe in
troductieprojecten in het leven te
roepen. Om het een te kunnen doen,
zal van het ander iets'moeten ver
dwijnen, aldus de minister.
Pais liet blijken dat hij zijn nieuwste
plannen wel het komende Jaar wil
proberen te realiseren. HIJ zei dat hij
daarbij de medewerkers van proef
projecten zal pogen onder te brengen
bij de nieuwe openschoollnstellingen.
De Open-School is overigens een van
de drie poten van het beleid op het
gebied van de volwasseneneducatie.
De andere twee zijn de alfabetisering
(voor mensen die lezen noch schrij
ven kunnen) en activiteiten voor cul
turele minderheden. Hiervoor zullen
straks extra projecten worden opge
zet. Staatssecretaris Kraaijeveld-
Wouters (CRM) beloofde gisteren bin
nenkort met een ultvoeringscirculal-
re hierover te zullen komen.
:&a
ng
®- terman Amelink
al
lot
iw gaat er een Spaanse regio naar de stembus. Na de
?rs van Andalusië en de Basken zijn dit keer de
nen aan de beurt. Zij kiezen vandaag een regionaal
ent van 135 afgevaardigden. De uitslag is echter niet
van belang voor de regionale verhoudingen, maar
ns evenzeer voor de positie van premier Adolfo Suarez.
anje na de dood van generaal
een nieuwe grondwet kreeg,
mogelijkheid geopend voor
ie voor de verschillende re-
i tijde van de caudillo vierde
eidsstaat hoogtij. Andere ta-
het Castiliaans waren verbo-
zwaaien met de Baskische
s een misdrijf. Iedere vorm
lonale verscheidenheid werd
de kop ingedrukt
overlijden van de dictator
heel anders. Toen de Spaan-
g Juan Carlos zijn eerste offi-
zoek aan Catalonië bracht,
de bewoners van de streek
iet Catalaans toe. In Basken-
gen de kinderen op school
t Baskisch les en de Baski-
kon vrijelijk worden uitge-
panje leek zich te zullen
wikkelen tot een ederale
arin de centrale regering
ladrid dleen maar het hoog-
üA tlzakelijke zou regelen.
v p? rechtervleugel van de rege-
Jnie van het Democratische
J de kleine partijen ter rech-
1 daarvan en het leger is de
tijd een groeiende weerzin te
en tegen deze ontwikkeling,
i-vbij de vorig jaar gehouden
«raadsverkiezingen zijn soci-
en communisten goed uit de
omen. De hang naar autono-
it sterk, terwijl met name in
id het geweld van de af-
ibeweging ETA niet recht
afneemt met de verleende
i de beroerde economische
Jwaarin Spanje verkeert met
inflatie en een al even grote
•held daaraan toe en er ont
staat voor de onder Franco rijk ge
worden middenklasse en de machtige
toplaag een uiterst frustrerend beeld:
de dictatuur van Franco ging ge
paard met orde, regelmaat en wel
vaart, terwijl de democratie van Sua
rez weinig meer lijkt op te leveren
dan chaos, verarming en het sterker
worden van radicaal linkse bewegin
gen die terreur niet schuwen. Dat de
economische terugslag minder met
het uitbreken van de democratie te
maken heeft dan met de wereldwijde
economische recessie die mede is ver
oorzaakt door de prijsstijging van de
olie. doet aan de feitelijke aanwezig
heid van de bij de middenklasse in
druk weinig af.
Ook binnen het leger neemt de onrust
toe. Er zijn al vage geruchten geweest
over een militaire coup. Ten tijde van
Franco hadden de militairen niet al
leen tot taak te waken tegen externe
vijanden, maar werden ze evenzeer
beschouwd als verdedigers van de
door hem opgezette staatsstructuur.
Veel hoge militairen voelen zich ei
genlijk nog steeds verantwoordelijk
voor de politieke ontwikkelingen en
zij zien met toenemende walging het
ontmantelen van de eenheidsstaat
aan.
Deze ontwikkelingen zijn niet onop
gemerkt gebleven in de regering. Met
Instemming van premier Suarez be
sloot de regerende UCD medio janua
ri tamelijk onverwacht de bewoners
van Andalusië te adviseren zich bij
het op 28 februari gehouden referen
dum over de regionale autonomie te
onthouden, ondanks het feit dat de
volksraadpleging door de regering
zelf op touw was gezet. Dit leidde tot
woedende reacties in Andalusië, dat
zich toch al achter gesteld voelt bij de
rest van Spanje met een werkloos
heid van meer dan twintig procent.
ondanks het feit dat veel inwoners ai
verhuisd zijn naar Catalonië of naar
Westeuropese landen omdat ze daar
wèl werk konden krijgen. De houding
van de UCD leidde ertoe dat in twee
provincies van de regio Andalusië de
vereiste vijftig procent ja-stemmers
niet gehaald werd. waardoor de auto
nomie nu op de lange baan is ge
schoven.
In Baskenland, waar op 9 maart ver
kiezingen werden gehouden voor een
regionaal parlement, was de tegen
slag voor premier Suarez zo mogelijk
nog groter. De UCD verwierf maar zes
zetels in het zestig zetels tellende
parlement, wat haast een halvering
van het stemmenaantai van deze par
tij betekende. De grote winst ging
hier naar de uiterst gematigde Baski
sche Nationale Partij (PNVj onder
leiding van Carlos Garaikoetchea, die
voorstander is van een snelle realise
ring van de Baskische autonomie en
die de regering nu verwijt dit proces
te vertragen.
De vandaag in Catalonië te houden
verkiezingen zijn een vuurproef voor
de regering Suarez. Links en rechts
houden elkaar ongeveer in even
wicht. Vergelijkbaar met de Baski
sche PNV is de Democratische Con
vergentie van Catalonië onder leiding
van Jordl Pujol, die op een kleine 25
procent van de stemmen kan reke
nen. De Unie van het Democratisch
Centrum zou niet veel verder komen
dan tien procent.
Ter linker zijde kunnen de socialis
ten. verenigd in de PSC-PSOE combi
natie. ook rekenen op een kwart van
de stemmen, terwijl de communisten
goed geacht worden voor een vijfde
van de stemmen. De kans bestaat
dan ook dat in Catalonië voor het
eerst sedert de Spaanse burgeroorlog
een Volksfront aan het bewind komt.
De oude Franquisten kunnen nog
maar moeilijk wennen aan de ge
dachte dat de democratie deze moge
lijkheid biedt. Zij zien Spanje al uit
een vallen in een groot aantal linkse
deelstaten rondom een behoudend
centrum, en de parallel met de situa
tie van voor de Spaanse burgeroorlog
dringt zich dan onweerstaanbaar op.
Het lijdt weinig twijfel dat een gun
stige uitslag voor links en een Volks
front in Barcelona de druk op pre
mier Suarez om het ptoces van regio
nalisering stop te zetten zal doen toe
nemen. Onwaarschijnlijk is het voor
alsnog dat het tot een harde politieke
botsing komt tussen links cn rechts
of tot een ingreep door de militairen.
In tijden van acute crises hebben de
leiders van de drie voornaamste par
tijen, Adolfo Suarez van de Centrum
democraten, Felipe Gonzalez van de
socialsiten en Santiago Carrillo, van
de communisten, elkaar steeds ge
makkelijk weten te vinden in het
bewustzijn dat geen van hen belang
heeft bij een nieuwe deling van Span
je tussen links en rechts.
Bovendien is de Spaanse regering
«rin geslaagd de sleutelposities in het
leger in handen te geven van gene
raals wier democratische gezindheid
vaststaat. Vooral vice-premier Ou-
tlerrez Melado, die nog steeds gene
raal is, heeft een belangrijke matigen
de invloed op het leger.
De positie van premier Suarez lijkt
nog altijd stevig genoeg om koning
Juan Carlos ook na de vandaag te
houden regionale verkiezingen een
veilige terugkeer naar Madrid te kun
nen garanderen.
ADVERTENTIE
Prima koffie van Theodorus Niemeyer.
Nu op elk pak een leuke extra verrassing: heel goedkope
speciale abonnementen op'Doehetzelf en 'Marion'.
Voor bijna de helft van de normale prijs.
Theodoms Niemeyer sinds 1819
