Cl
'Onderwijsstimulering loopt gevaar'
Trouw
In bil gebeten
Uit brieven van leze!
X
Kies een Kleine KLM-vakantie
Vissen: een zwaardvis aan de haak
slaan voor de kust van Lissabon.
o
L
KLM
}ot<
Protest tegen kernenergie
In de holle boom
Stapje terug
en
Coördinator Verheij den noemt Pais' beleid ondoorzichtig
"Luchtaanva ;r
inuwdarmenj
SS
DINSDAG 18 MAART 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
18 maart 1980
De Kleine Krant
Medewerkenden:
Piet Hagen
Hanneke Wijgh
Johanneke Leestemaker
Maarten Verhulst
Gilles Stoop
Bneven en reacties
naar: Trouw
Postbus 859. 1000 AW
Amsterdam
Van een onzer verslaggeefsters
BORSSELE De demonstranten tegen de kern
centrale in Borssele (Zeeland) zijn gisterochtend
vroeg door de Mobiele Eenheid verjaagd. De poli
tiehonden hebben sommige actievoerders in de
billen gebeten. De politie is uren bezig geweest de
kettingen, waarmee veertig demonstranten zich
aan de hekken van de centrale hadden vastgeke
tend, los te knippen.
de politie mee naar het
bureau.
Niet alleen in Nederland ia er
het afgelopen weekeinde ge
protesteerd tegen kerncen
trales. In Zweden gingen er
120.000 mensen de straat op
en bij de Franse kerncentrale
in Bretagne zijn al weken de
monstraties aan de gang.
De actievoerders zeggen te
zuilen blijven demonstreren
tegen de kernenergie zolang
hun mening over kernenergie
niet tot uiting komt in het
parlement." Het merendeel
van de PvdA is tegen kerne
nergie, toch vinden de PvdA-
ers in de Tweede Kamer dat
de twee kerncentrales, in
Borssele en Dodewaard moe
ten blijven draaien. Zo gaat
het ook in andere partijen
toe. Dat klopt toch niet?"
zeggen de demonstranten.
De Mobiele Eenheid werd in
gezet om de demonstranten
te verwijderen nadat deze
hadden verklaard alle toe
gangen tot de centrale te zul
len versperren. De mensen,
die in de kerncentrale wer
ken, konden niet door de ge
wone deur naar binnen maar
werden door de Mobiele Een
heid geholpen met brand
weerladders naar binnen te
klimmen. „Zo kan dat toch
niet," vond de burgemeester
van Borssele en hij stemde in
met de actie van de Mobiele
Eenheid om alle demonstran
ten weg te jagen
De demonstranten hadden
onderling afgesproken niet
met stenen naar de politie te
gooien. De politiehonden en
agenten waren minder vrien
delijk. Zeven demonstranten
moesten in het ziekenhuis
worden opgenomen omdat ze
hondebeten of klappen had
den opgelopen. De veertig
vastgeketenden moesten met
ken is het prettig om weer
even „gewoon" te doen, dus
net of ie weer op school bent.
In Utrecht staat de oudste
ziekenhuisschool. Daor wer
ken wel tien leerkrachten. Zij
geven dagelijks les aan zo'n
zestig tot negentig kinderen.
Soms moeten zij onderwijs
geven aan heel zieke kinde
ren, die binnenkort dood
gaan. Juist deze kinderen vin
den troost in de dagelijkse
omgang met de „Juf".
Les op bed
In Nederland staat een
school, waar Je vast nog nooit
van hebt gehoord. Het is de
ziekenhuisschool. In feite is
het niet één school, maar een
heleboel scholen. Bij elk
groot ziekenhuis, waar zieke
kinderen liggen, is zo'n
school. Ieder kind, dat drie
weken of langer in het zieken
huis ligt, krijgt les van een
Juffrouw of een meester. Je
krijgt taal en rekenen, aard
rijkskunde en geschiedenis.
En een enkele keer mag je
ook lekker tekenen.
De dokter beslist of Je les
krijgt of niet. Als je heel erg
ziek bent. slaat de Juffrouw
Jouw bed over. Maar op de
dag dat je weer helder uit je
ogen kijkt, begint de school.
Veel ouders vinden dat erg
fijn. Als je heel lang ziek bent,
raak je erg achter op school
en wellicht moet je dan blij
ven zitten. De meeste kinde
ren vinden het best fijn om in
bed sommen te maken of zin
nen te ontleden. Na al die
spelletjes en al die leesboe-
In het spookachtige oude
fort, diep in de kille ijskelder,
tussen de nog niet met isola
tiespul volgespoten muren,
op tochtige zolders van mid
deleeuwse kerken, diep ver
scholen in de mergelgroeves,
en natuurlijk in de holle
boom aan het eind van de
kromme weg. Daar vind je
hem nog wel. de vleermuis.
Sinds 1973 is hij een be
schermd dier. Je mag hem
dus niet meer vangen of do
den. Je mag hem ook niet
meer als huisdier op zolder of
in de fietsenbox vertroetre-
len. Je mag zelfs geen dode.
opgezette vleermuizen in een
kaasstolp op je bureautje
hebben. Het enige wat nog
mag is: de vleermuis met rust
laten.
De vleermuis is altijd een
beest geweest dat de fantasie
van mensen op hol heeft doen
slaan. Nog niet zo lang gele
den dachten de mensen dat
vleermuizen duivelse mach
ten vertegenwoordigden. En
daarom werden die geheim
zinnige dieren gemeden als
de pest. Of ze werden gevan
gen genomen en op wrede
wijze gedood.
De vleermuis is het enige
zoogdier dat kan vliegen. Het
allermerkwaardigste is mis
schien wel hun ingewikkelde
sonar-systeem. Door het uit
zenden van voor mensen on
hoorbare geluiden kunnen zij
aftasten wat er op enige af
stand te verwachten is: een
vochtige steen of een ruw
stuk hout, een dorre boom of
een verroest stuk ijzer.
Als je meer over vleermuizen
wilt weten, schrijf dan naar
Staatsbosbeheer, postbus
20020, 3502 LA Utrecht, en
vraag om gratis informatie.
Op 5 mei is Nederland vij
fendertig jaar bevrijd. Op
die dag trokken de Canade
zen de hoofdstad Amster
dam binnen en werd overal
op straat feest gevierd. De
mensen waren maar wat blij
dat die verschrikkelijke oor
log voorbij was. Overal
klonk „Oranje Boven" en
werd het Wilhelmus ge
zongen.
Jullie hebben alleen over de
Tweede Wereldoorlog gele
zen en gehoord. Maar je
kent vast wel mensen, die zo
oud zijn dat ze de oorlog
nog hebben meegemaakt.
Je ouders misschien, maar
je opa of je oma kunnen je
zeker heel veel vertellen
over die jaren 1940 tot 1945.
Daarom vraagt de Kleine
Krant: wie interviewt zijn
oma of zijn opa of een oude
buurman of buurvrouw over
de oorlog? Wie praat met
hem of met haar over de
donkere oorlogsjaren en
over dë bevrijdingsdag?
Weet bijvoorbeeld je oma
nog precies hoe 5 mei toen
werd gevierd?
Vraag het en schrijf de ant
woorden naar De Kleine
Krant. Je mag er een heel
mooi verhaal van maken en
er bij tekenen (met een
zwarte pen of balpen). Stuur
ons je interview op vóór 15
april. Je verhaal komt dan
in de speciale krant op 5
mei. Jij krijgt een mooi
boek als beloning.
Redactie De Kleine Krant
en o
SRI
rracl
tn t<
het
n b<
Op 1 Juli krijgen de mensen er
zesentwintig gulden per
maand bij en bovendien hoe
ven ze honderd gulden min
der belasting te betalen. Is
dat niet mooi?
Dat lijkt mooi, zeggen de vak
bonden, maar wat koop je
ervoor? Als de spullen die je
in de winkel koopt alsmaar
duurder worden, ga je er toch
geen cent op vooruit? Veel
mensen gaan er zelfs op ach
teruit!
Dat moet ook, vinden de mi
nisters in Den Haag. Het gaat
slecht met ons land, zeggen
ze. We geven meer uit dat we
met elkaar verdienen. Dat is
gewoon niet vol te houden en
daarom moeten alle mensen
een stapje terug doen. „Inle
veren" heet dat.
Wil Albeda, de minister van
sociale zaken, hoopt dat door
zijn harde maatregelen de
werkloosheid in het land min
der zal worden. Als de lonen
niet zo snel stijgen, kunnen
de bedrijven straks meer
mensen aan het werk zetten,
zegt hij. Dus moeten de men
sen nu even pijn lijden, dan
zullen ze straks merken dat
de werkloosheid niet verder
groeit.
De vakbonden (dat zijn de
organisaties van alle werken
de mensen) geloven er geen
snars van. Als je er 26 gulden
bij krijgt en 100 gulden min
der belasting betaalt, word je
er misschien twee procent be
ter van. Maar tegelijk gaan de
prijzen met wel drie procent
omhoog. Dus ga je er al met
al minstens één procent op
achteruit.
Sorry, zegt de regering, maar
dat kan niet anders. De men
sen met de laagste inkomens
blijven ongeveer gelijk, maar
de rest moet echt inleveren.
De vakbonden blijven protes
teren en daarom worden er
deze week nieuwe stakingen
gehouden.
In West-Duitsland bestaat sinds een jaar
een politieke partij, die de Groenen heet.
De leden van deze partij zijn meestal erg
jong. Toch hebben zij al een eigen partij
opgericht, omdat ze vinden dat de ande
re politieke partijen te weinig voor het
milieu doet. De „Groenen" staan dus
voor een groen milieu, voor behoud van
de bossen en voor behoud van schoon
water en een schone lucht. Zij zijn tegen
kernenergie, omdat kernenergie schade
lijk is voor het milieu. De Groenen vin
den dat de mensen maar een beetje
eenvoudiger moeten gaan leven. Bij
voorbeeld door meer met de trein te
reizen en de auto thuis te laten. In Ne
derland legt de PPR grote nadruk op het
milieu.
Nieuwe politieke partijen maken in
West-Duitsland weinig kans. Dat komt
door het ingewikkeld kiessysteem. Elke
partij moet vijf procent van de stemmen
halen, anders komt de partij niet in het
parlement. Een partij, die bij voorbeeld
4,2 procent haalt, krijgt géén zetel. In
Nederland bestaat zo'n hoge kiesdrem
pel niet. Kijk maar naar de Tweede
Kamer. Daar zijn veel kleine politieke
partijen als PSP. GPV. SGP en CPN
toch met een of twee mensen vertegen
woordigd.
Die kiesdrempel van vijf procent in
Duitsland is na de oorlog ingevoerd.
Adolf Hitler had namelijk zo handig
gebruik gemaakt van de verdeeldheid
18 maart 1980.
onder de vele politieke partijen, dat de
overwinnaars een einde wilde maken
aan al te kleine partijen. Zij stelden een
kiesdrempel in van vijf procent, waar
door alleen grote partijen kans maakten
op zetels in het parlement en de bonds
raad. Die grote partijen zijn de socialis
ten, de christen-democraten en de libe
ralen. Met zijn drieën maakten zij tot nu
toe de dienst uit. Maar daar is afgelopen
zondag verandering in gekomen. In Ba-
den-Württemberg, een Westduitse deel
staat (te vergelijken met een Nederland
se provincie) zijn de Groenen in het
parlement gekozen. Al eerder lukte dat
in de stadstaat Bremen. In oktober wor
den in West-Duitsland verkiezingen ge
houden voor de Bondsraad. Dat is de
Duitse Tweede Kamer. De Groenen ma
ken nu grote kans om tot de Bondsraad
door te dringen. De drie grote partijen
vinden dat helemaal niet leuk.
Minister Pais (onderwl|s) wil een ver
nieuwd stimuleringsbeleid voor kinde
ren met opvoedingsachterstanden. Hij
heeft daarvoor al een kant-en-klaar plan
op tafel liggen, dat donderdag uitvoerig
aan de orde komt op een hoorzitting in
het Tweede-Kamergebouw. De vaste
Kamercommissie voor onderwijs zal
zich op 14 april met het plan gaan
bezighouden
Het voorstel van de minister Is al op
voorhand op felle kritiek gestuit De
protestants-christelijke onderwijsvakor
ganisatie (PCO) sprak vorige week in
een telegram aan de Tweede Kamer van
afbraak van de bestaande hulp en bege
leiding. En ook veel stlmuleringsscho-
len zijn niet erg gelukkig met het plan
van Pais.
In het gewest Helmond, waar al drie jaar
gewerkt wordt met een onderwijsstimu
leringsproject, wordt het beleid van de
VVD-minister met grote scepsis
gevolgd.
door Wim Wirtz
DEN HAAG/HELMOND „De motivatie op de scholen en bij de instellingen neemt af door
het ondoorzichtige en ook een beetje pesterige beleid van minister Pais. De goodwill die met
de onderwijsstimulering is opgebouwd, dreigt verloren te gaan. Het is zo'n chaos in het beleid, Aantasting
dat we het gewoon niet meer zien."
den ineen te slaan. Gezamenlijk wil
len ze de bewindsman duidelijk ma
ken dat het noodzakelijk zal zijn de
projecten na augustus 1981 op z'n
minst voort te zetten.
Tot deze, ietwat sombere bespiege
ling komt drs G M. J. M Verheijden,
onderwijscoördinator van het onder
wijsstimuleringsproject gewest Hel
mond. Hij vreest dat het project, dat
drie jaar geleden is opgezet voor kin
deren met milieu-achterstanden,
straks zwaar op de tocht komt te
staan.
De plannen van minister Pais voor
een vernieuwd stimuleringsbeleid
(dat het huidige moet gaan vervan
gen) voorspellen volgens Verheijden
weinig goeds. Bovendien is het nog
volstrekt duister wat de bewindsman
In petto heeft voor de zes grote onder
wijsstimuleringsprojecten In de re
gio's Groningen e.o., Drente. Twente,
Den Haag, oostelijke mijnstreek en
Helmond.
Officieel lopen die experimenten in
augustus 1981 af. Maar over de vraag
wat er daarna gaat gebeuren, verke
ren leerkrachten, welzijnswerkers,
ouders en bestuurderen in de grootst
mogelijke onzekerheid. De zes regio's
vinden dat onverteerbaar. Een onze
kere toekomst is niet bepaald een
goede basis om te werken Vandaar
de bittere geluiden van Verheijden en
de zijnen, die al bij herhaling op de
departementen van onderwijs en
CRM tevergeefs aan de bel hebben
getrokken om te weten te komen
waar zij straks rekening mee hebben
te houden.
Ouders
De zes onderwijsstimuleringsprojec
ten zijn indertijd opgezet op initiatief
van de toenmalige minister van on
derwijs Van Kemenade Belangrijk
ste kenmerk van de projecten is een
geïntegreerde aanpak, wat in gewoon
Nederlands wil zeggen dat scholen
samen met ouders en welzijnswerk
extra aandacht besteden ean opvoe
dingsachterstanden bij kinderen uit
sociaal-economisch zwakkere
milieus
In het gewest Hel—ond werd een der
gelijk experiment drie Jaar geleden
opgezet in zes gemeenten (Beek en
Donk. Deume, Gemert. Helmond.
Lieshout en Someren). Inmiddels zijn
er 62 scholen en 76 welzijnsinstellin
gen bij betrokken. Behalve de scho
len en schoolbegeleidingsdiensten
doet een heel scala van instituten aan
het project mee. Zoals: opbouwwerk,
club- en buurthuiswerk, maatschap
pelijk werk, peuterspeelzalen, scho
len voor volwassenen, wijkverple
ging, gezinsverzorging, bibliotheek
etc.
Hoewel het project in principe be
doeld is voor kleuter- en lager onder
wijs. is er in twee Helmondse wijken
ook een vorm van overleg op gang
gekomen met scholen voor voortge
zet onderwijs in verband met de door
stroming van lager naar voortgezet
onderwijs. Verder wordt er samenge
werkt met de pedagogische academie
„De Kempel", waar studenten met
opvoedingsachterstanden vertrouwd
worden gemaakt.
Vruchten
Volgens Verheijden en welzijnscoör-
dinator H. Knol begint het project
nu. na drie Jaar werken, al vruchten
af te werpen. Zij constateren een toe
nemende betrokkenheid van de ou
ders bij de school, er is een grote
belangstelling voor het volwassenen
onderwijs (vorig jaar zevenhonderd
deelnemers) en ook de cursus alfabe
tisering (voor mensen die kunnen le
zen noch schrijven) trekt steeds meer
deelnemers.
In de scholen zelf blijkt de stimule
ring bovendien een zekere vernieu
wing aan te trekken. Leerkrachten
blijken automatisch meer rekening te
gaan houden met de opvoedingsach
terstanden van hun kinderen.
Drie Jaar werken met een onderwijs
stimuleringsproject is echter onvol
doende om blijvend gelijke kansen te
scheppen, zeggen de betrokkenen in
Helmond. Vandaar dat er duidelijk
heid wordt verlangd van minister
Pais over wat hij na augustus 1981
met het project wil.
Als het aan het PvdA-Kamerlid Van
Kemenade ligt, worden de projecten
voortgezet en wordt hun aantal uitge
breid tot tien d vijftien.
Afgelopen week bracht het Kamerlid,
samen met de CDA-onderwijsspecia-
list Deetman, een werkbezoek aan
Helmond. Op een persconferentie na
afloop van dat bezoek zei hij, dat nu
wel gebleken is dat arbeiderskinde
ren duidelijk profijt hebben van de
onderwij sstimuleringspro j ecten.
Daarom moet het werk binnen deze
projecten volgens Van Kemenade
worden „verbreed en verdiept" en
dient de relatie tussen onderwijs, ou
ders en welzijn nog verder te worden
aangehaald. Daarnaast, meent hij,
moet de stimulering zich uitbreiden
tot in het voortgezet onderwijs.
Van Kemenade heeft evenals de be
trokkenen bij het Helmondse project
grote kritiek op minister Pais vanwe
ge diens onduidelijke beleid. Pais
heeft in zijn plannen voor een ver
nieuwd stimuleringsbeleid volgens
het Kamerlid duidelijke accentver
schuivingen aangebracht, die ten
koste zullen gaan van de kinderen uit
de sociaal-economisch zwakkere mili
eus. De bewindsman wil. met hetzelf
de budget. dflAnderwijsstimulering
namelijk ookxtn goede laten komen
aan kinderen met psychische moei
lijkheden, die bij voorbeeld het ge
volg kunnen zijn van echtscheiding,
huwelijksmoeilijkheden etc. „Als de
minister vijftig miljoen gulden extra
daarvoor uittrekt, dan wil ik daarover
wel praten," zegt Van Kemenade.
„Maar dat doet hij niet"
In het gewest Helmond heeft men al
uitgerekend dat er zo'n twintig scho
len geen stimuleringsschool meer zul
len zijn als Pais zijn plannen uitvoert.
Dat gegeven in combinatie met de
bestaande onzekerheid over de toe
komst. heeft de zes onderwijsstimule
ringsprojecten ertoe genoopt de han-
Ook over het vernieuwde stimule
ringsbeleid van Pais zal trouwens nog
wel een hartig woordje worden ge
sproken. Tal van individuele stimule-
ringsscholen, die op grond van hun
problematiek extra ondersteuning
krijgen, beschouwen de plannen van
de minister als een regelrechte aan
tasting van de onderwijsstimulering.
Niet alleen vanwege de al eerder aan
geduide accentverschuiving. Maar
ook omdat ze zo nodig moeten mee
doen aan de integratie van kleuter
en lagere school. Pais wil namelijk
het stimuleringsbeleid gaan betrek
ken bij de vernieuwing van de toe
komstige basisschool door de scholen
onder meer schoolwerkplannen te la
ten maken.
Maar als de minister met niet méér
geld (dus personeel) over de brug
komt, vrezen de scholen dat ze te veel
hooi op hun vork moeten nemen met
het onmiddellijke gevolg dat de aan
dacht voor kinderen met achterstan
den verslapt.
Daarom
Eerlijk gezegd vind ik het tamelijk
unfair om, nu blijkt dat het moeilijk
is om bijbelse normen in politieke
richtlijnen om te zetten, ineens terug
te wijzen naar het leven van de chris
ten zelf, zoals dat gebeurt in het Po
dium-artikel van mr G. C. van Dam,
14 maart.
Wie in de politiek gaat zal toch ergens
in moeten geloven, ergens naar dur
ven streven, want anders kan nie
mand een stem op hem uitbrengen.
Politiek is toch meer dan alleen maar
een baantje waarin je wetgevend be
zig bent, het is toch meer dan „rege
ring en oppositie"? In het artikel van
Van Dam mis ik een dergelijke poli
tiek helemaal. Er wordt gesteld dat
we voorzichtig moeten omgaan met
die relatie bijbel-politiek, maar zo te
zien leidt dat wel tot een volkomen
onmogelijkheid om nog iets in die
politiek te doen. Daar waar een poli
tieke visie niet doorklinkt vind ik het
zeer onterecht om ineens gewezen te
worden op mijn eigen christen-zijn.
Stel nu toch eens dat mijn christelij
ke slager als hij mij geen goed vlees
verkoopt (excuus aan alle slagers!)
ADVERTENTIE:
Wie er in deze tijd van het jaar naar snakt zijn hengel uit
te werpen, is rijp voor een weekje Portugal. Of Spanje. Of
naar elke andere kust waar zeebaars, zwaardvis en tonijn
u en uw dobber welkom heten.
De KLM heeft een speciale folder gewijd aan de beste
'stekkies' in Europa. Ga 'm halen bij uw reisbureau.
Reizen naar de in de folder genoemde visge- mmam mm m m m
bieden vindt u ook in de programma's van o.a. ^P|^| ||g |H fiA IAMT
Metro. ANWB en Holland International. IUIO III UU lUVIIli
mij op mijn kritiek antwo<
hé joh, je moet zelf goed chri
Nonsens dus. Bij een slager
ik goed vlees, en op een
partij wil ik ook graag kunnfen
men. En wie stokt in de ver
het is moeilijk om politie
bijbel te gronden (en het
ook al niet verwacht van
woord van ons hart") maakt
mij moeilijk om met een ge
mijn stem op hem of zijn pa
brengen
Amsterdam Robert
[Jei
bij
ng«
Nederland-lsraël
„Er is één land dat op onze bi
aandacht aanspraak heeft, oi
voor wie de bijbel eerbiedigt
ke betekenis heeft. Israël, t
der in het nauw, die wij ond'
(economisch) beding mogej^
ten", aldus premier Van A|
CDA-congres vlak voor
verkiezingen. Een ct
voegde eraan toe: „Daarm
CDA-opstelling ten opzicht*
raël duidelijk: die van een
Wat zien we nu? Nederlan
onweerstaanbaar meegezoi
de Europese beweging
Kreisky). Het is onvoorstell
onze regering en ons volk l!
maar zeker verstrikt rakei
spinneweb van Israëls tegen
die )og steeds meer of mind
lijk het bestaansrecht van Is
kennen. De kerken hebben
van schade en schande moet
staan, voordat ze Israël als
tel begonnen te erkennen: „hl.
uit de Joden". Hoeveel duif,e'
moeten politici leren voordat
ontdekken dat er geen vred(
men dan vanuit Sion in onv
delijke solidariteit met het e
volk.
Ds R. Strijker
ADVERTENTIE
r<
Overmatige luchtophopi
in maag of darmen kan e
vervelend, opgeblazen
en pijnlijke spanningen
gevolge hebben. Dat is v
het geval na het eten vai
bepaalde spijzen. Neem op
Ceolat.Ceolat kauwtabl
zijn aangenaam van sma j?'
en gemakkelijk in te nen
Ceolat helpt snel en doe nlf
treffend.
een héle oplucht
Uitsluitend verknigbaarl 1
apotheker en drogist-
Lees vooraf de gebruiksvoon
