financiële ledreigen problemen derde wereld D amrobank Personeel vraagt faillissement aan Algemene Vergadering van Aandeelhouders ICL Mozambique wil steun Westen fraag naar hypotheken op peil gebleven' Huishoud jam uit de gratie bij consument Bos Kalis doet zaken met overheidssteun Weer spanningen rond wegvervoer op Duitsland (nrobank: door gebrek aan internationaal krediet it) Compleet in computers Bij Thauma Almelo Meer trek in extra-jam Corso in veilinghal In omstreden Sahara-gebied Opnieuw te weinig ritmachtigingen Overleg met multi-nationals lopkracht' bepleit jsverlagingen en akker prijsbeleid China gaat service Philips-apparatuur zelf ter hand nemen Meubelfabriek in Assen mag dicht :T tERDAG 8 MAART 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 35 onze redactie economie STERDAM Een matiging van de groei van de internationale kredietverlening via het kwezen waaraan wel niet te ontkomen zal zijn kan vele ontwikkelingslanden in itige financiële problemen brengen. Ten gevolge van de stijging van de olieprijzen ïijds en de te verwachten recessie of groeivertraging in de industrielanden anderzijds, :n de tekorten op de lopende rekening van de ontwikkelingslanden kunnen stijgen tot en de vijftig miljard dollar per jaar. ■om, constateert de raad van be- van de Amrobank in het jaar- ag 1979, is het noodzakelijk dat >r wordt gezorgd dat er voldoen- ■edietruimte voor voldoende lan- rmijnen beschikbaar komt bij de éle internationale instellingen, name bij het Internationale Mo re Fonds. Dat zou. volgens de tevens de beste waarborg zijn iet vertrouwen in het intematio- kredietsysteem gewaarborgd Nederland betreft betreurt de 5bank de teleurstellende investe- jntwikkeling. Deze wordt in ver- gebracht met de hoge (reële) van ongeveer 5 procent, die lamelijk is veroorzaakt door de ngrijke financieringsbehoefte de overheid bij een afgenomen rquote van de particuliere sec- Daarbij wordt opgemerkt dat, neer de monetaire politiek lang durig de taak van inflatiebestrijding moet volbrengen, terwijl de inko mens- en begrotingspolitiek daarop in onvoldoende mate is gericht, er een rentepeil ontstaat, dat nauwelijks verband meer houdt met de winstmo gelijkheden van het bedrijfsleven. Vele investeringsprojecten kunnen dan de toets van de rentabiliteits- norm niet meer doorstaan en kunnen niet tot uitvoering komen. De over heid is," aldus de bank, „geneigd hier op te reageren door haar eigen activi teiten ter schepping van arbeids plaatsen nog verder te vergroten en daarmee haar behoefte aan financiële middelen. Dit proces kan echter op den duur een ernstige bedreiging vor men voor ons economisch systeem, waarin overheidssector en private sector op evenwichtige wijze behoren samen te gaan. Het tegengaan van deze bedreiging vergt, volgens de Amrobank onze redactie economie STERDAM Ondanks iterk stijgende rente in de ite maanden van het lo lde jaar is de vraag naar Binghypotheken „behoor- op peil" gebleven. Dit zei P. Vogelenzang, voorzit- van de raad van bestuur B de Amrobank, in een toe- Ming op het jaarverslag. ikbaar". meende hij, „hebben de sen een zekere angst, dat een itheek morgen nog duurder zal en sluiten ze hem daarom maar af." ■\1fjgens merkte de heer Vogelen- X^Lop, dat het lijkt dat de politiek )e Nederlandsche Bank nu eer- Pari Top gericht is de rente op de ïarkt de komende tijd wat te dalen. Dit mede gezien de gun- ,d positie van de gulden in de EMS -4Europese Monetaire Systeem). a. een terugdringing van het begro tingstekort; b een beperking van de stijging van de overheidsuitgaven. Vereisten, waaraan de begroting 1980, althans zoals in september 1979 gepresenteerd, niet voldoet. De bank meent voorts, dat een expansief en kostenverhogend begrotingsbeleid duidelijk kiemen in zich draagt voor een conflict met het vereiste anti- inflatoire monetaire beleid van De Nederlandsche Bank. De Amrobank zegt te hopen, dat de door nieuwe, zeer ongunstige ramingen van het Centraal Planbureau geïnspireerde heroverweging van het begrotingsbe leid zal leiden tot aanvaarding en uitvoering van een politiek, die beter is afgestemd op de benarde situatie. Begrijpelijk en vrijwel onvermijde lijk noemt het verslag de internatio nale eenstemmigheid over de nood zaak om de inflatie-bestrijding thans voorrang te geven. De bank acht het evenwel verontrustend, dat daarbij de nadruk sterk ligt op het monetaire beleid. Zij schrijft dit toe aan een zekere sociaal-politieke onmacht om de fiscale en inkomenspolitiek effec tief te gebruiken. „Begrotingspoli tiek". zo stelt de bank vast. „is ge schikter om te stimuleren dan om te nenkort toestemming zal geven voor remmen. Beperking van uitgaven is een zekere aanpassing (verhoging) een moeilijke operatie die van veel van de tariefstructuur in de effecten sfeer van de bank. Dit gezien de kos tenstijging, die daar de laatste jaren heeft plaatsgevonden. kanten verzet oproept, en belasting verhoging leidt tot afwentelingspo gingen, die extra prijsverhogingen tot gevolg hebben." ADVERTENTIE t' 3 ?e/<- Vo//« n mei "ipp> w" tocht ook, dat het misschien mo lt zou zijn dat de kapitaalrente beneden zou kunnen omdat èle rente normaal zo'n drie pro- is, tegen nu vijf procent. de bank verwachtte hij over undij eerder een hogere dan een lagere ligheii L Dit op grond van ,eaa leid gericht op kostenbeheersing colli heersing van de rentemarge (ver- nistral iêle g 1 n groei van de bank tenminste aan die van het nationale nen. Ie fuJpKtie van de spaarbiljetten ide hij een „erg akelige zaak", alleen voor de banken, ook voor It ederlandse economie." Er mag ^">n stuk zwart geld in verscholen door maatregelen ten aanzien spaarbiljetten te nemen en de problemen ergens anders verplaatst. Het geld dat in biljetten is gestoken heeft in economie een functie. Als dat ar het buitenland uitwijkt, zal evolgen hebben voor onze valu- inflatie en de kapitaalmarkt- 61, en thuis in uw branche Europa's grootste computerfabrikant ICI. Nederland Ii.V„ Zwaansvliet 20.1081 AI' Amsterdam, tel.: 020-42 45 45 tussen ontvangen en betaalde HENGELO (ANP) De vitragefabriek Thauma is gisteren door de Almelose rechtbank failliet verklaard. Het personeel had het faillissement aangevraagd, omdat de lonen over februari niet zijn uitbetaald. De uitspraak van de rechter maakt het de bedrijfsvereniging mogelijk de lonen door te betalen. De 45 mede werkers van Thauma hopen dat de twee aangestelde curatoren, de heren Kesler en Domsdorf, kans zien een samenwerking tot stand te brengen tussen Thauma en de Almelose bor- duurfabriek Egger. Volgens het per soneel van Thauma heeft de direc teur daar tot nog toe te weiniè moeite tie met de Breierij van Egger, zou een Twentse vitragefabriek kunnen ont staan die werk geeft aan 75 tot 100 mensen. Het ministerie van economische za ken maakte onlangs plannen bekend om de Breierij over te plaatsen naar Andex in Heerlen, om de economie in Zuid-Limburg een impuls te geven. Het ministerie heeft inmiddels be loofd een definitief besluit over de voor gedaan, met als gevolg dat de» overplaatsing nog even uit te stellen. in moeilijkheden is eer Vogelenzang zei ondanks al- >ch nog een zeker optimisme te tn, dat er wegen gevonden kun- vorden om onze economie weer ft goede spoor te zetten. Hij dat velen best bereid zouden (en stapje terug te doen. „Ik ben niet zo pessimistisch over. Het ek van minister Andriessen in deze een duidelijke signaal- ing gehad.". mrobank verwacht, dat het mi le van economische zaken bin- onderneming geraakt. Thauma heeft liquiditeitsproblemen, maar beschikt wel over een goed ge vulde orderportefeuille. In combina- Een commissie, bestaande uit econo men, een jurist en enkele regionale bestuurders, neemt intussen de gele genheid te baat te bestuderen welke mogelijkheden er precies zijn voor een combinatie Egger/Thauma. door Pauline van de Ven BREDA De Nederlandse consument wordt steeds kwaliteitsbewuster. Dit blijkt in alle segmenten van de- voedingsindustrie en de Jammarkt vormt daar geen uiU zondering op. Tussen 1978 en 1979 daalde het gebruik var£ huishoudjam met zeven procent. Het gebruik van de duurdere „extra-jam" daarentegen, steeg in datzelfde jaar met zes procent. Tachtig miniatuur-corsowagens, die worden voortbewogen via een ketting- baan, zullen te zien zijn op het Binnen Corso Westland 19Nu. Deze tentoon stelling wordt gehouden op vrijdag 21, zaterdag 22 en zondag 23 maart in de grote verdeelhal van de Coöperatieve Centrale Westlandse Siergewassen- veiling (CCWS) in Honselersdijk, gemeente Naaldwijk. De route wordt met borden aangegeven. De corsowagens zijn opgetuigd volgens eigen ontwerp van het Westlandse bedrijfsleven en tuinbouworganisaties in en buiten het Westland. Op de foto: een ontwerpje van het proefstation Naaldwijk Ondanks de loonmaatregel wordt geen verandering in deze ontwik keling verwacht. Het ligt daarom voor de hand, dat de verschuiving in de richting van het kwaliteitsar tikel een aantal bedrijven zal no pen tot omschakeling. Hero Confi turen in Breda, de grootste produ cent van extra-jam, verwacht op grond hiervan dan ook een ver-, scherpte concurrentie. Dat de trend naar gezonder eten het in de jammarkt ook niet zo goed doet, blijkt uit een behoorlij ke teruggang in het gebruik van halva-jams. De verkoop van dit suikerarme produkt daalde het afgelopen Jaar, volgens Hero, met zestien procent, en was derhalve niet het overrompelende succes dat fabrikanten zich ervan had den voorgesteld. De heer Van He- del, commercieel directeur van Hero: „Eerlijkheid gebiedt te zeg gen dat de halvaprodukten hele maal geen succes zijn, over de hele linie niet. Slechts één halva-pro- dukt in Nederland doet het goed en dat is een bepaald merk marga rine." Minder brood De vraag of Hero overweegt te stoppen met de produktie van hal- va-jam wordt ontkennend beant woord: „Deze jam vertegenwoor digt toch nog twaalf procent van de totale Nederlandse jamcon sumptie. Wij vinden het nog steeds de moeite waard," aldus - Van Hedel. In zijn totaliteit daalde het Jam-1 verbruik in Nederland het afgelo-1 pen jaar met drie procent. Volgens Van Hedel is dit voornamelijk te- - rug te voeren op een dalend^ broodconsumptie. En als er min der brood wordt gegeten, valt e£ minder te smeren, concludeert hij/- Cijfers van De Betuwe wijzen nieC precies hetzelfde uit: volgens deze cijfers zou het verbruik van halva- jams in Nederland juist stijgende zijn. De heer Van Velse, voorlich- ter bij Unilever: „Inderdaad wordt Z de Nederlandse consument steeds kritischer. WIJ nemen echter een l verschuiving waar ten koste van de huishoudjam, in de richting van extra-jam en halva-jam. Een- algemeen dalende Jamconsumptie, wordt ook hier geweten aan een dalend brood verbruik Op de vraag of De Betuwe, van ouds een groot producent van huishoudjam. in de nabije too- komst zal omschakelen en meer extra-Jam zal produceren, wordi een bevestigend antwoord gege ven. Van Velse: „Wij fabriceren wat de klant wil eten. Als de klant meer extra-jam wil, dan maken wij extra-Jam." Vervelend vindt men deze ontwikkeling bij de Be tuwe geenszins. Met de omschake ling van huishoudjam naar een grotere produktie van extra-jam zou men al geruime tijd bezig zijn. DEN HAAG (ANP) Het ministerie van financiën heeft in 1978 een kredietgarantie van 80 miljoen gulden verstrekt aan Bos Kalis-Westminster, in verband met een order die het bedrijf afsloot met Marokko. Het gaat om de aanleg van een vis- sershaven bij El Kayoune, in de Wes telijke Sahara een gebied waarover de Nederlandse regering de soeverei niteit van Marokko echter niet erkent. Toen Spanje zich vier jaar geleden terugtrok uit dit gebied, nam Marok ko er de macht over, ondanks tegen stand van Algerije en het bevrijdings front Polisario. Bos Kalis maakte onlangs bekend dat het de order verworven had. Het ministerie van financiën had over deze kredietgarantie advies gevraagd aan de ministeries van buitenlandse zaken en van economische zaken. Economische zaken reageerde posi tief, omdat men daar de order (in totaal voor 110 miljoen gulden) nuttig achtte voor de Nederlandse export positie. Nog in november vorig jaar heeft het Nederlandse parlement uitgesproken dat de bevolking van de Sahara zelf onafhankelijk over zijn toekomst moet kunnen beslissen. Buitenlandse zaken heeft dit ook laten weten aan financiën, aldus een woordvoerder, maar tegelijk is erop gewezen dat er, strikt formeel gezien, geen bezwaar tegen bestond als een Nederlands be drijf zaken doet in een dergelijk gebied. Samen met nog drie andere bouwcon cerns zal Bos Kalis-Westminster vol gende week een voorstudie publice ren voor een tunnel onder Het Ka naal. die Engeland en Frankrijk met elkaar moet verbinden. De studie zal worden aangeboden aan de EG, die bereid zou zijn twintig procent van de kosten ervan voor haar rekening te nemen. Buiten de Britse tak van Bos Kalis zijn de Britse Costain Engineering, de Franse Spie Batignoles en de Duitse Philip Holzmann betrokken bij de voorstudie. Er zijn nog tenminste acht andere plannen voor een tunnel onder Het Kanaal. Een van de con currerende ontwerpen is het plan van de Britse en Franse spoorwegen. De uitvoering van dit vrij eenvoudige project zou volgens berekeningen uit 1978 2,9 miljard gulden gaan kosten. LONDEN/AMSTERDAM De goud prijs daalt de laatste dagen fors. Ook gisteren ging er weer 17 dollar van af zodat een ounce (31,1 gram) in Lon den nog 609 dollar kostte. De dollar bleef daarbij aan de vaste kant en stond gisteren in Amsterdam op 1,974, dat is 0,2 cent hoger dan don derdag. De „prime rate", de rente die Amerikaanse banken vragen van hun meest kredietwaardige klanten, is gisteren op het recordpeil van 17,75 procent gekomen. DEN HAAG (ANP) Het gebrek aan ritmachtigingen voor het wegvervoer op West-Duitsland dreigt opnieuw een pro bleem te worden. Jarenlang zijn er op dit gebied weinig moeilijkheden geweest nadat er tegen het einde van de jaren zestig wrijvingen hierover waren geweest tussen Nederland en West-Duitsland. De grootste wegvervoersorganisatie, NOB-Wegtransport heeft het gebrek aan ritmachtigingen nu opnieuw aan hangig gemaakt. De bondsrepubliek is niet bereid het aantal Duitse rit machtigingen van en naar Duitsland te verhogen met de gevraagde 40.000. De Duitsers willen niet verder gaan dan een vermeerdering van 11.200. Nederland zou daarmee komen op een totaal van 695.000. ADVERTENTIE HAAG Minister Van Aarden- in bepaalde branches prijsver- moeten opleggen, vindt het mtenkontakt. De regering rouwens in het algemeen een ker prijsbeleid moeten voeren, ganisatie schrijft dit in een brief de minister van economische ns het blad van de organisatie, pkracht". dreigt de prijsontwik- g in ons land volledig uit de te lopen. Op grote schaal vin- sluipende prijsverhogingen s Bovendien geeft Van Aarden- makkelijk toestemming voor (ging van de prijzen. Veede Kamer zou, gezien de van dit onderwerp, een debat de kwestie moeten houden, al le organisatie, die prijsverlagin- odig vindt in de volgende bran- banken. levensverzekeringen, smiddelen en vakantiebunga- Prijsverhogingen worden veel tl toegestaan onder andere voor ie. Bij verhogingen die geba- zijn op grondstofprijzen moet erheid veel meer rekening hou- net het feit, dat oude voorraden egen de oude prijs moeten wor- 'kocht, aldus Koopkracht. door Hennie Serfontein MAPUTO Vertegenwoordi gers van 23 grote westerse be drijven, hebben vier dagen lang gepraat met Mozambi- kaanse regeringsvertegen woordigers. Zij hadden onder meer een persoonlijk onder houd van anderhalf uur met president Samora Machel. Hieruit blijkt opnieuw de ontwikke ling, die de afgelopen twee jaar al te zien was in Mozambique. Het land is vastbesloten zich zo veel en zo snel mogelijk afhankelijk van Moskou op té stellen, als onderdeel van de niet- gebonden politiek, en zich terzelfder- tijd meer en meer op westen te rich ten voor investeringen, en economi sche en technische hulp. De conferentie in Mozambique werd georganiseerd door de Afrlka-afde- ling van Business International, een organisatie van multi-nationale on dernemingen. Vertegenwoordigers van multi-nationals uit Zweden. Zwitserland, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, West-Duitsland, Italië en Japan namen aan het over leg deel. Belang De president van de centrale bank van Mozambique en een van de naas te vrienden van president Machel, Sergo Vieyra, organiseerde van Mo- zambikaanse kant het overleg, dat van vitaal belang was voor de econo mische ontwikkeling van zijn land. De bijeenkomst werd gehouden ach ter gesloten deuren. Daar praatten de afgevaardigden van de multi-natio- nale ondernemingen naar verluidt frank en vrij met de ministers van planning, financiën, energie en indus trie, landbouw, handel en bedrijfsle ven, en met verscheidene bankiers. Het doel van de bijeenkomst was na te gaan. wat de mogelijkheden zijn voor investeringen en in het bijzon der welke zekerheid de Mozambi- kaanse regering kan geven voor in- vesterings-garanties (geen onver wachte nationalisaties), de infra structuur, dienstverlening en zo- voorts. Winst Freeman zei na afloop: „Wij hebben hun ronduit verteld dat we er in de allereerste plaats in geïntersseerd zijn winst te maken. We hebben de Mozambikanen gezegd dat we die winst ook naar het buitenland willen kunnen overmaken, dat we deskundi gen naar Mozambique zullen brengen en dat we op geen enkele manier aan banden willen worden gelegd." Freeman wilde niets zeggen over eventuele afspraken die zijn ge maakt, omdat de conferentie werd gevolgd door afzonderlijk overleg tussen de ondernemingen en de Mo zambikanen. „We zijn zeer tevreden, en ik ben er persoonlijk van over tuigd dat president Machel en zijn regering oprecht van plan zijn econo misch samen te werken met het westen." In augustus zei president Machal dat Mozambique weliswaar een band heeft met de socialistische landen, maar dat dit niet betekent dat allen zij betrokken kunnen zijn bij de ont wikkeling van het land. Machel zei erop voorbereid te zijn economisch samen te werken met andere landen, ongeacht hun politiek en sociaal sys teem. De enige voorwaarden die Mo zambique stelt is. dat deze landen zich niet bemoeien /net de binnen landse zaken van Mozambique. Het overleg met de multi-nationals heeft in Mozambique veel aandacht gekregen. Op de voorpagina van de krant Noticias stond een foto van Machel met twee vertegenwoordigers van de multi-nationale bedrijven. De kop erbij luidde: „Er is plaats in ons land voor buitenlandse investe ringen." Machel zei de delegatie dat Mozambi que niet louter en alleen een expor teur van grondstoffen wil zijn, maar zijn eigen landbouw en industrie wil ontwikkelen. „We willen internatio nale samenwerking op basis van ge lijkheid om onze economie te ontwik kelen." Hij onderstreepte het belang van economische groei, maar zei ook dat er ruimte moet zijn in zijn land voor privé-investeringen uit het bui tenland, „mits deze in lijn zijn met onze politieke doelstellingen en onze principes voor ontwnckeling". Aandeelhouders van de Amsterdam-Rotterdam Bank N V worden uitgenodigd tot het bijwonen van de Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders op woensdag 26 maart 1980 te 14.30 uur in het Amster dam Hilton Hotel. Apollolaan 138-140 te Amsterdam. De agenda van deze vergadering alsmede het Jaar verslag over 1979 (waarbij los ingevoegd is het verslag van de Commissie van Aandeelhouders alsmede het verslag van de Centrale Ondernemingsraad) liggen ter inzage bij de hierna te noemen banken en zijn voor aan deelhouders gratis verkrijgbaar. Eigenaren van gewone aandelen aan toonder dienen, om deze vergadering te kunnen bijwonen, hun aandelen uiterlijk op 21 maart 1980 in bewaring te geven bij een der hierna genoemde banken: In Nederland: Alle kantoren van de Amsterdam-Rotterdam Bank N V. In Engeland; De Amsterdam-Rotterdam Bank N.V. te Londen. In Duitsland: De Deutsche Bank AG. Commerzbank AG. Dresdner Bank AG en Westdeutsche Landesbank Girozentrale te Frankfurt (Main). Düsseldorf en Hamburg, voor zover aldaar gevestigd. In Frankrijk: De hoofdvestiging van de Société Générale te Parijs. In Zwitserland: De Schweizerische Kreditanstalt en Schweizerische Bankgesellschaft te Zurich, Schweizerischer Bank- verein te Bazel. MM. Pictet Cie. te Genève. Het te ontvangen depotbewijs dient als bewijs van toegang tot de vergadering. Eigenaren van gewone aandelen op naam en eigenaren van preferente aandelen dienen, om ter ver gadering aanwezig of vertegenwoordigd te kunnen zijn. uiterlijk 21 maart 1980 van hun voornemen daartoe schriftelijk kennis te geven aan de Raad van Bestuur. De Raad van Commtssarissen Amsterdam. 7 maart 1980. Amsterdam-Rotterdam Bank N.V. Over het aantal ritmachtigingen wordt ieder Jaar onderhandeld. Hoe wel er ook de afgelopen jaren vaak te weinig machtigingen waren wist men' in Nederland, door inschakeling van een computer toch steeds de moei lijkheden te boven te komen. Dat er nu wel knelpunten dreigen te ont staan komt omdat het vervoer op West-Duitsland sterker is gestegen dan de handel op de bondsrepubliek. Ook de niet ongunstige verwachtin gen voor de Duitse economie in 1980 levert een grotere vraag naar wegver voer op, zegt de NOB Bij de jaarlijkse besprekingen wijst West-Duitsland steeds op de moge lijkheid van gecombineerd rail/weg vervoer, maar van Nederlandse kant bestaat daarvoor niet zoveel geest drift. Dit komt omdat het aantal eindpunten te klein is (in Nederland alleen Rotterdam), onzekerheden over het natransport bestaan en te weinig regelmaat in de treinenloop is, aldus NOB-Wegtransport EINDHOVEN (ANP) Philips gaat in China een service-organisatie op zetten op heh gebied van weten schappelijke apparatuur. Het bedrijf heeft hiervoor vorige maand een overeenkomst afgesloten met de Volksrepubliek, zo meldt het perso neelsblad van Philips. Tot nog toe werden voor de nazorg en de service op geleverde Philips-on- derdelen meestal Nederlandse tech nici naar China uitgezonden De nieu we service-organisatie komt volledig in Chinese handen te liggen. In verschillende Chinese steden zul len servicepunten worden opgezet In Peking komt een onderdelenmaga- zijn. Verder zal een aantal Chinezen in Eindhoven een opleiding krijgen op technisch gebied Omstreeks mei komt een eerste groep naar Neder land voor een training in servicewerk zaamheden aan electromicroscopen en aanverwante apparatuur. In het najaar arriveert een tweede groep Chinezen in Eindhoven, die een oplei ding gaat volgen op het gebied van röntgen-analyse apparatuur. ASSEN (ANP) De gemeente Assen mag overgaan tot sluiting van de meubelfabriek „Johan Franke" op het industrieterrein van de gemeente. De president van de Assense recht bank heeft dit besloten in een kort geding Het geding was aangespan nen door de meubelfabriek, die zich verzette tegen sluiting De gemeente Assen hield vol dat de meubelfabri kant detailhandel uitoefende, waar dat door de gemeente verboden is, in verband met het voor het industrie terrein geldende bestemmingsplan. De gemeente wees op advertenties van de fabriek In „op de consument gerichte bladen" De meubelfabri kant ontkende dit en verweet de ge meente „willekeur".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 35