Waar twee of drie zijn samengekomen Huub Elzerman in de kerk, in 't café en in boekvorm Trouw voorlopig VOORBUGANC Ondernemingsra; voor hervormde k ,l 1 ZATERDAG 8 MAART 1980 TROUW/KWARTET door A J. Klei ..Wat doe jij hieri»" fluisterde lk verbaasd Ik zat ten gerieve van onze lezers met getrokken bloknoot in de Amsterdamse Westerkerk waar dominee Buskes zijn (kritische» kijk zou geven op een pas gepubliceerde Open Brief van vierentwintig verontruste hervormde predikanten Kort voor 't begin zag ik een jongere collega van me binnenkomen. Hij heette Huub Elzerman en was nog niet zo lang bij onze krant. Hoewel lk volledig doordrongen was van het gewicht van elk en dus ook van dit optreden van dominee Buskes. leek het me toch enigszins overdreven wanneer Trouw er twee verslaggevers tegenaan zou gooien. Vandaar dat ik Huub. die naast me was gaan zitten, vroeg wat hij ln de Westerkerk moest. ..Nou. gewoon sprak hij. Dit antwoord ontroerde me ln al zijn eenvoud en directheid Uit christelijke streekromans had lk begrepen dat jongelieden die van het platteland naar de grote stad verhuizen, terstond het verkeerde pad opgaan, en nu had lk binnen handbereik een Jongmens, pas uit het Brabantse overgeplant in Amsterdam, die de verlokkingen der wereld had wederstaan en gewoon als hervormd persoon naar de kerk was getogen. Na afloop van ons stichtelijk samenzijn stelde lk hem dan ook hartelijk voor. met elkaar een vertering te gaan gebruiken Huub Elzerman bleek zich ln het café al even onbevangen te gedragen als ln het kerkgebouw en we geraakten ln een levendige en langdurige conversatie. Op een zeker moment vroeg hij me „Moet jij Je verslag niet maken?" Ik was dit, eerlijk gezegd, volstrekt vergeten, maar dat kon ik natuurlijk niet laten merken aan zo'n Jong iemand en daarom verklaarde lk op gewichtige toon. dat lk de opmerkingen van Buskes later te pas zou brengen in een breder opgezet artikel over de verontrusting ln de hervormde kerk Huub knikte gerustgesteld en met een ontspannen gebaar wenkte ik de ober om nog eens langs te komen. Dit alles is geschied op een avonc ln de herfst van het Jaar 1967 Sindsdien heb lk vele malen met Huub Elzerman. die inmiddels is opgegroeid tot sociaal-economisch redacteur van Trouw. In een schenklokaal vertoefd en hoewel ik niet kan getuigen dat daar steeds een kerkgang aan voorafging, is met het voorafgaande genoegzaam aangegeven, waarom lk de aangewezen man ben om het pas verschenen boekje „Bakkeleien over een uitkering" van Huub Elzerman aan te kondigen. Dit 117 pagina's tellend en vijftien gulden kostend geschrift wordt door Cailenbach te Nijkerk als Intro-boek op de markt gebracht. Het behelst achtentwintig afleveringen van Huub Elzermans zaterdagse rubriek „Sociaal berecht" en vijftien van de bijbehorende tekeningen van Tom Jansen, plus een paar pagina's met adressen en telefoonnummers van bedrijfsverenigingen, raden van beroep en enkele andere organen, zoals de sociale verzekeringsraad. Nu heb ik meermalen ln het publiek te kennen gegeven, dat lk een tegenstander ben van het bundelen van krantestukjes. Die tegenstand betreft de dusgeheten columns, die naar mijn oordeel bulten hun natuurlijke omgeving van kran te kolommen snel potsierlijk of vervelend worden. De wekelijkse rubriek van Huub Elzerman is echter heel anders van aard. Hij beschrijft telkens, met een uitspraak van de centrale raad van beroep als uitgangspunt, het geval van iemand die in sociale verzekeringsperikelen is geraakt. Aangezien wij in een gebroken wereld leven, kan dit laatste ons allen overkomen. Deze droeve waarheid heeft als gunstig neveneffect een groot afizetgebied voor het boekje. Ik wil het bij deze algemene constatering niet laten. Ik wijs er op dat „Bakkeleien over een uitkering" bij ieder hoofdstukje het ln 't geding zijnde wetsartikel citeert en dat er bovendien een opgave van de Inhoud, gerubriceerd naar de betrokken wet, te vinden is. Een en ander maakt het boek (ook) geknipt voor mensen die zich voorbereiden op. of al doende zijn in een baan in de sociale sector. En als lk even ln mijn eigen branche om me heen mag kijken: een priester die zijn geloof verloren, of een vrouw gevonden heeft, zal afvliegen op: „Geen armoede voor ex-priester", terwijl dominees die denken dat ze alleen arbeiders ln de wijngaard des Heren zijn. ln „Wie is de baas van de dominee?" kunnen lezen dat ze ook een wereldlijke baas hebben. Wat lk ln Huub Elzerman vooral bewonder is. da t hij ter zake doend en tegelijk zo bijzonder onderhoudend kan schrijven over stof die zich daarvoor ln eerste aanleg niet leent. Achteraf beschouwd had hij ook heel goed een verslag van die toespraak van dominee Buskes kunnen maken. Deze tekening van Tom Jansen staat op het omslag van „Bakkeleien over een uitkering". door KO SCHUURMANS Bij de dood van bisschop Bekkers schreef de Amster damse studentenpastor Huub 'Oosterhuis een gedicht over deze boeiende man. In een !Van de laatste regels lees Je: nu wordt het net als hij het hebben wou". -Het is deze bisschop, die het begin vormt van een door Oosterhuls ge schreven „Nederlandse kerkgeschie denis voor en over kritische gemeen ten welke de Utel „Twee of drie" kreeg In een zevental hoofdstukken irertelt Oosterhuls over de gebeurte- txissen in de rk kerk van Nederland sinds het begin van de Jaren zestig tHet eerste hoofdstuk „De dagen van bisschop Bekkers" behelst een aantal persoonlijke herinneringen aan de man, die „de belichaming was van de kans op vernieuwing". HIJ was het. die Oosterhuls leerde, dat Juist de aanpassing van de liturgie aan het hier en nu trouw betekent aan de bradltie, want alleen een levende zich Vernieuwende traditie is traditie. Een bisschop, die de ruimte had gezien die er zou kunnen en moeten zijn ln een bekeerde kerk en die mensen aanmoedigde die ruimte te vragen en „alvast te gebruiken". Maar Bekkers sterft te vroeg en de mensen, die dachten dat het ooit goed zou komen met de rk kerk. ont dekten al gauw dat er niets van dat klles gebeurde. Oosterhuls maakt dit duidelijk aan de hand van de wor dingsgeschiedenis van de Amster damse studentenecclesia ln het hoofdstuk „Omwille van de Tradl- waarin opgenomen De Rotlef- dammar, mat Oordta Dagblad N.euwe Haagse Courant mat Nieuwe leidse Courant Uitgave: Trouw/Kwartet BV Hooidredacteur Jenre Tammmga Directeur mg O Posima HOOFDKANTOOR PosiDus 859 1000 AW Amsterdam WiDautstraat O» Amsterdam te' 020-913456 te'er 13006 Poitqro 66 00 00 Bank Ned Cred>e»bar-ii «e**/wgrv 23 00 12 574 «EGO ROrtEROAM'OORORECMT PosibMS 948 3000 AX Rotterdam ie' 0i0-ii5Saa< abonnementen enöe/Orgmgl tei OiO-tiS! iet li 5700 (w« REGO 0€N HAAG lEOEN Posies iOi 250i CC Den Haag ter 0T0 469445 tel 07O-469445 (redactie) let 070-460064 (utafciend voor Parkstraat 22 Dr« Meao REGIO NOORO OOST NEOERtANO (abonnementen en beaorpng) Postbus 3 0000 AA Zwolle ir 05200 17030 Melkmarkt 56 Z*o«e Abonnementapri|*an. 30 Adremenreta'e*en oo aanvaag Teietomsche ue adresse« Dove"' Opga** iam*eber<wen maereeg -dag Op ronoag 20 uur te«el 020 9<3456 Opga<r me. adve«ier*«es 020 936669 o» sen» «en» aan u a'de- ng postbus 4 33 1000 AA AMSTERDAM Adresws/^ngrr- ^*S'yr!end aan on/e Amsterdamse adressen tie". Een ontstaan, dat tevens een weggroelen Is. uit de roomse be nauwdheid naar de joods-christelijke bijbel om zo meer en meer ..kerk van onderen" te kunnen worden. Een gang naar „een vrije opstelling", wat volgens Schlllebeeckx en Ooster huis citeert hem met instemming geen buitenkerkordelijk gebeuren is. maar vooruit loopt op deze kerkorde en dogmatisch en apostolisch zeker mogelijk is. Een ontwikkeling, die ook elders gestalte krijgt en nog ln volle gang is. Vrije opstelling In het volgende hoofdstuk „Tot vrij heid geroepen gaat Oosterhuls ln op het begrip „vrije opstelling", waar mee hij bedoelt dat gemeenten, die daarvoor hebben gekozen, moeten beseffen, dat zij horen „bij iedereen", en zo misschien het begin vormen van een nieuwe christenheld, die te gen de gevestigde kerk ln. tot vrijheid geroepen, vredestichtend wil gaan ln het voetspoor van Jezus van Naza reth. Zulke gemeenten zullen „Solidair met de armen" moeten zijn (titel van het vierde hoofdstuk), omdat het in de Joods christelijke traditie niet gaat om bij een kerk te horen, maar om gerechtigheid te doen Concreet zal dit moeten betekenen dat „alle ver houdingen omver worden geworpen, waarin de mens een vernederd, ge knecht. verlaten, verachtelijk wezen la" (Marx). Een profetisch visioen, ook het visi oen van Jezus van Nazareth, tegen alle moedeloosheid en berusting ln. zoals het gestalte kreeg ln Chili onder Allende. maar kapot werd gemaakt door brute militaire en kapitalisti sche machten Een analyse, die ons oproept tot toetsing en een nieuwe politieke strategie, die vorm krijgt ln leerhuis, liturgie en politieke actie. Leerhuis In het vijfde hoofdstuk ..Leerhuis voor het geweten, school der verbeel ding" gaat de schrijver hier dieper op in. Volgens hem is de synagoge de oervorm van de messlaanse gemeen te van Jezus. De beweging van kriti sche groepen en gemeenten is verge lijkbaar. zegt hij. met de eerste Joods- christelijke groepjes ln de dagen van de verstrooiing, toen de tempel ver woest was. In deze nieuwe „synago gen" is liturgie en verkondiging nodig om het visioen van het koninkrijk te onderwijzen, om op te roepen tot ver weer en protest en om het geluk te schenken van de utopie van de ge rechtigheid. Er zal ook een leerhuis moeten zijn, waar mensen tegen de opgedrongen leuzen ln herinnerd worden aan hun herkomst en bestemming. De verkon diging Is er gericht op een nieuwe wereldorde, hetgeen als zodanig Jinks" is en wat dus betekent dat kritische gemeenten niet anders dan „links" kunnen zijn Om die reden moeten deze gemeenten ook studie maken van marxisme en socialisme, zich niet neerleggen bij valse vooroor delen en zich willen laten gidsen door „christenen voor het socialisme". In een nieuwe wereldorde geloven te gen de harde feiten in. ol om met Brecht te spreken: .en uit het nooit wordt vandaag nog!", dat is „Het moeilijke Begin" (hoofdstuk 6). Dit begin ligt ln de utopie: het onmogelij ke te willen. In de utopie van recht en vrede voor allen, die de verschrikkin gen tdch overleeft en niet klein te krijgen is en steeds weer zal doorbre ken ln mensen (Pinksteren). Het waren de kabouters ln Amster dam, het is Amnesty, het zijn vrou wenhuizen. protestacties tegen kern wapens en noem maar op. En dat alles gericht tegen de zgn. matheid van de Jaren '70. wat Je het anti- utopisme zou kunnen noemen, dat steeds weer uit de kapitalistische brandkast wordt getoverd. Het onmogelijke te willen, dat is de zin van Je leven. Het Is de utopie van te geloven ln mensen, met „Twee of Drie in Zijn Naam" je laten richten door Jezus Messias, de mens zoals hij moet zijn, zo en niet anders (hoofd- een dynamiek, waarin velen kunnen stuk 7). worden meegenomen. Als twee of drie stand houden in Zijn naam, dan is er gemeente, dan ls Hij er. van wie gezegd wordt, dat Hij ziet en hoort en weet en afdaalt om te bevrijden. Twee of drie is niet veel. gewend als we zijn aan massakerken, maar oneindig veel meer dan één. Daarom ook moeten kritische ge meenten niet zeuren over aantal, be staan en voortbestaan. Men moet niet denken dat de toekomst van zo een gemeente zou afhangen van beta lende leden en een of andere gangma ker-woordvoerder met zijn eventueel charisma. Dat zou een vergissing of 8 of n. beter, dat zou klelngelovlgheld zl Kritische gemeenten zullen bestaan, met twee of drie of meer. met leerhui zen. acties en ook wel liturgieën. Wie weet blijkt dan dat twee of drie. een messlaans understatement ls voor Tot zover ln het kort de inhoud van dit Jongste boek van Oosterhuls. Het ls een erg boeiend boek. Je leest het met rode oortjes, vooral wanneer je zelf ln meer of mindere mate hebt meegedaan en meegeleefd in deze „kerkgeschiedenis". Het is inderdaad kerkgeschiedenis, natuurlijk heel persoonlijk ingekleurd met de eigen accenten, die je legt als je er, zoals Oosterhuis, midden instaat. Maar Juist daardoor is het boek heel au thentiek en mist het het afstandelijke van de gangbare geschledschrij- vingen. De zeven hoofdstukken vormen een geheel, maar kunnen ook heel goed los van elkaar gelezen worden. Zij verschillen bovendien van karakter, zo bevat het eerste hoofdstuk een aantal persoonlijke herinneringen. ADVERTENTIES ADVERTENTIES ME WIE UW VRIENDEN ZIJNI Een reis naar de landen, waar de heilsgeschiedenis zich afspeelde en waar de bakermat van onze beschaving gevon den wordt, maak ie graag in goed gezelschap' Gelet op het publiek, tot wie wij onze advertenties richten, treft u zulk goed gezelschap vermoedelijk aan bij reizen, die THACIR organiseert' OEKUMENISCHE REISST1CHT1NG „THACIR" Europalaan 14. 3S44 AV Harderwijk. Talatoon: 03410-21969. (U mag ons eofc avonds an op raiartag ba«an Wit »(n maar klam. daarom moeten we beter one best doen1) Op 27 juni a.s. vertrekt onze oecumenische reis naar: TAIZt - GENEVE - CHEVETOGNE inlichtingen over deze en een 30-tal andere reizen o a Kreta. Slcilié. Rome-Assist etc bit „CULTURA" Secret cultuur- en oecumenereizen Waldeck Pyrmonttaan 9. 1075 BT Amsterdam Tel 020-716861 Bij TEN HAVE A[K van en over IÜAJ Dietrich Bonhoeffer Bonhoe fferBrevier samengesteld door Otto Dudzus 5de druk. gebonden 30,90 Navolging Sde druk, paperback 18,50 Verzet en overgave 3de druk nieuwe editie, paperback ƒ27,50 Tot de nacht voorbij is gedichten herziene 2de druk. paperback 10,40 Werken met Bonhoeffer met bijdragen van A. G. Baas. E. Bethge. G. van Roon, G. Th. Rothui zen. L Schuurman, J. Spema Weiland en H.Wiersinga paperback 21,90 Verkrijgbaar ia de boekhandel Uitgeverij Ten Have bv Voor de duvel niet bang!? VOORLOPIG: kritisch maandblad voor galoots- an lavanaoriéntatia. Hat maart- nummar gaat ovar Van Agt en over da sonde mat o.a. deze bijdragen: a Van Agt: voor da davel niet bang. Gerard Rothuizen betreurt dat Os. Buskes vergaat het al niat anders a Hat trefwoord 'ronde': gangbaar, maar ook bruikbaar? Herman Wiersmga m Zond# van da pans. Niek Schuman a Ovar christenen, dia ban religieuze behoeften niet in de kerk (van A'dam) doen, maar in da bossen. Henk Koetsier m Over de misser van da bisschoppensy node, in de nood eet de duivel vliegen. Bert Schuurman De cilsla van onze welvaartsstaat kan een ontwikkeling met hoopvolle kan ten lijn- Jan Stroes e De gelijkenis van de vijgeboom en een verhaal over nabijheid. Aart Schippers Verder: politiek in prenten en nog veel meer. Zoudt u nu niet eens doen waar u al lang over dacht vraagt proef nummer/wil abonnement a f 32,60 per jaar (studenten f 23,05). Opzenden (in open envelop) aan Maandblad VOORLOPIG. Antw.no. 101. 2600 VC Delft. Geen postzegel. H. Vrsgen near de weg 200 Wr 24.50 De vervreemding russen kerk en samenleving Om tv er wat aan te doen moeten mensen eikaar wee» vragen stellen met de ramen open Een boek dat aandachtige bespreking verdien! m en buiten de kerk. Drs. H. de Jong Bron on norm 164 biz I 23.50 Kone gemakkelijk te lezen bijbelstudies uit het Oude en Nieuwe Testament Op geheel eigen wijze weet deze bekende Amsterdamse predi kant de boodschap van de Bi|bei te actualiseren. Verschenen m de serie Bl|bel en Gemeente. Da. M. J. C. Vltaer Van Mattheüa tot Openbaring 366 biz gob I 32.50 Waar de laatste geheimen opengaan Ongeveer 850 korte toelichtingen, die het inzicht van de txibetiezer m het Nieuwe Testament pogen te verdiepen Prof. dr. J. Verkuyt 128 ttt 17.50 Oe mnoud van drt boek staat m rechtstreeks verband met de wereküendmg. het wereW-a- konaal en de ontwWkekngssamenwerk'nq One aspecten d-e evenveel aandacht moeten heth ben Een boek mei v.s«e' Verkntgbaar m de boekhandel [JJöSj KOK KAMPEN het laatste hoofdstuk heeft daarente gen veel weg van een liturgie. Af en toe is Oosterhuis naar mijn mening wat te veel in de verdediging, wanneer het om het bestaansrecht van kritische gemeenten gaat. Soms ook te optimistisch als hij vol ver wachting spreekt over de zachte on gewapende stijl van bisschop-zijn, zoals hij uitgeoefend wordt door mgr Ernst, of als hij spreekt over het ont staan en voortbestaan van kritische gemeenten. Dit overigens als opmerkingen in de kantlijn. Het boek blijft overeind als een zeer bemoedigend boek. waarin je op een hele poëtische, maar ook praktische manier het visioen wordt aangereikt „dat het iu net wordt als hij het hebben wou". En „hij" staat dan voor Bekkers, Allende. Jezus Messias én de Hij. die in ons midden is als wij in zijn naam met twee of drie zijn samengekomen! Drs. J. H. R. Schuurmans is werk zaam als godsdienstleraar en actief binnen de Kritische Gemeente IJ- mond. „Twee of drie" is een uitgave van Ambo-boeken, Baarn; prijs 14,50. De tekening is van de KGIJ- tekenaar Wim Hessels. Waar trekken we eigenlijk naar Deuteronomlum 1.27,29. Nog steeds releveert Mozes watlègi volk gezegd heeft toen de verkenx. uit het beloofde land terug kwan Ze hebben gemopperd ln hun tei en Ze hebben zelfs durven spreken de haat van hun God, dat Hij ze i Raï het goede Egypte in de woestijn gso gebracht heeft. Er gaat een verhs we de Joodse literatuur, dat hiermee he maken heeft. Een vader heeft tw bre zonen. De een bemint hij en de ai haat hij. Hij geeft ze ieder een st» lerl land. Het ene stuk is vruchtbaar op doordat het irrigatie kent (Egypt he het andere is droog omdat het 't afn alleen van de regen moet hebben da (Kana&n). De beminde zoon krij| sta „Egypte" en de gehate „Kanaan' sp Bovendien zijn daar de AmorieU on met hun bedreiging. Waar gaan L li heen? hebben ze gevraagd. En ze v adstrueren het belang van die vr door te wijzen op wat de verkenn hebben verteld. De mensen zijn groter en sterker dan wij. De stadsmuren rijzen tot aan de her en ten slotte wonen er Anakieter Enakskinderen. We staan tegent een onneembare macht, 't Zal allemaal wel waar zijn en er zal o wel overdrijving in de verhalen schuilen, maar de nuchterheid ls meestal zoek wanneer mensen n handen in de lucht gaan roepen: gaan we heen? We herkennen het op deze dag. Veel mensen zien zo toekomst in. Mij troost 't altijd d 0 dat twintig en veertig en zestig ja geleden ook al riepen. Bij alle ni( ÏS verschijnselen zijn er altijd meni (t-( die in vertwijfeling raken en zulku alarmerende kreten slaken. Het me van de week weer op in die lra toornige gezichten voor de televj D C Waar gaan we heen als de strate opgebroken worden en als dit er [zei Dat hebben we ook in 1966 gevn 1 en ook ln de dertiger jaren toen be; hele „Jordaan" geïsoleerd was, 0 G: opgehaalde bruggen en al. We wt ver best waar we heen gaan. Naar de acl toekomst en naar het rijk. En op fen weg moeten we met de mensen Hödsl vrede leven en ze de ruimte gevezen de wortels van hun ongenoegen its opsporen en dan wat doen. NED. HERV. KERK Iprc Beroepen te Willige Langeraki Zalk en Veecaten: J. C. Schuif kand. te Putten; te Breskens-B plaat: J. G. Bos te Slochterf Kolham; te Waardenburg-Neerlj F. Wijnhorst. kand. te Vlaai Aangenomen naar Ransdor] sloot. H. Aitena te Tzummai streekgem. De Drieslag: J. E. lenaar te Hekelingen en Sie haven-Blert. Beroepbaar: J. C. Schuurman,! Hendrikweg 30 te Putten; boom. Gregoriuslaan 29, Lexj (per 24 maart); P. Schalk, Maf plein 248, Rijswijk. GEREF. KERKEN Beroepen te Harlingen: J. Oldebroek. GEREF. KERKEN VRIJG. Bedankt voor Leek-Roden en Zuidlaren: H. J. Boiten te Bed^ GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Oudemirdum: A man te Scheveningen. DEN HAAG (PNHK) Blnn Nederlandse hervormde kerk b< plannen te komen tot een voi medewerkersoverleg die verL baar is met een onderneming [Jl In verband met het eigen ka van de kerkelijke organisatie 'Ol sproken, dat voor het te vormei legapparaat de naam „medewr raad" gehanteerd zal wordei overleg zal geschieden overeet stig de wet op de ondeme raden. De medewerkersraad zal toclna hebben door goede samenw tussen leiding en medewerkers 1 goed mogelijk functioneren v 1 organisatie te bevorderen en h ar zijn en de belangen van de me 'te kers in dienst van de kerk te tigen. k:- N De mens als producent v iee natuur en van de mensheid, me1 dr A. de Froe, werkgroep voor 1 ne theologie, vrijdag 28 maart nn 15 uur, De Oude Tram, Amerfrar Inl. tel. 02153-14930. n£ el< Wat zegt de bijbel over i eei komst.met ds. D. Sloot, dsijbi Mietes, Chr. van Duuren en DPn gerwaard, 29-30 maart. Ons Ce ed Driebergen. Inl. en opg. nk nachtsroep, postbus 489, Leid( ab Gelderse gereformeerde ou genconferentie met prof. mr Diepenhorst („Christendom en lisme") en prof. dr. H. Baarlin aard van het Schriftgezag") za 29 maart 10 uur, Bethaniëkerh van Presikhaaf 192a, Arnhem. 03494-51344. en Meer kerknieuws?1" op pagina 11 pr d

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 2