'rijsstijging hoofdbron finstgroei bij Shell en Aziatische landen hebben elkaar nodig Nieuwe mijlpaal voor Fokker euwe exportcombinatie ht zich op Oostblok Stijgende kansen op LPG-terminal Rijnmond Blokkade Campina-chauffeurs jthode van voorraadwaardering beïnvloedt cijfers Dividend Koninklijke •ecteuren festal ouder n 50 jaar Herstel dollar Strop van honderd miljoen gulden door failliete BV's Personeel vraagt faillissement van Thauma aan Goudprijs lager op IMF-veiling Ntidaag ondertekening van nieuw verdrag Produktietempo wordt opgevoerd Wettelijke rente nu twaalf procent Innovatie noodzaak voor detailhandel Meer huizen in aanbouw OR nog niet wijzer over reorganisatie bij Skol-brouwerij lAG 7 MAART 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 13 RHS 15 ;e redactie economie HAAG De winstcijfers van de Koninklijke Shell groep zijn in sterke mate beïnvloed de methode van voorraadwaardering en valuta-omrekeningen. Alleen al de voorraad- lering was goed voor de helft van de winststijging, blijkt uit een toelichting van de ie op de jaarcijfers over 1979. j/ nlnklljke Shell-groep past het |ten „first-in -first-out-systeem toe wat wil zeggen dat de voorraden boekhoudkundig worden verkocht. In tijden aanzienlijke prijsstijgingen. i het afgelopen jaar. wordt de k -'J jaardoor aanzienlijk vergroot. W loden van prijsdaling treedt i«een vermindering van de winst er het last-ln-first-out systeem was toegepast, als de laatst te voorraad dus het eerst was ht, dan zou volgens Shell de oncern winst van 3,05 miljard ,12 miljard pond kleiner zijn t. In 1978 had het gebruik van FO-systeem een tegenoverge- fect, aldus Shell. Toen zou het passing van het LIFO-stelsel Ijoen pond hoger zijn uitgeko- alutaverschillen zorgen in 1979 positief effect van 176 mil- 1 tegen een nadelig verschil I miljoen pond in 1978. leel Koninklijke DEN HAAG De Koninklijke Ne- derlandsche Petroleum Maatschap pij stelt voor over 1979 een slotdivi- dend uit te keren van 6,75 (1978: 5,75) per aandeel van 20. Het totale dividend over 1979 komt dan uit op 12,25 tegen 10,75 over 1978. troleum Maatschappij, naast Shell een van de twee holdingmaatschap pijen van het olieconcern, kreeg van de totale winst van 3,05 miljard pond in totaal 1,85 miljard pond tegen 682 miljoen pond in 1979. Omgerekend in guldens steeg de winst van de Koninklijke van ƒ2,79 miljard tot 7,9 miljard. Per aandeel nam de winst toe van 20,80 tot 58,98. Afzet inlnklljke Nederlandsche Pe- Dat de totale afzet aan olleprodukten onze redactie economie RMEER Leden van de Groep Machines voor de js- en Genotindustrie (GMV), een branchevereniging Federatie voor de Metaal en de Electrotechnische rie (FME) hebben gezamenlijk een nieuwe exportcom- jie opgericht: Expocom Nederland. ijven die in Expocom samen- zijn gespecialiseerd in de machines en installaties verwerking en verpakking jel-, suiker- en cacaoproduk- Jexportcombinatie gaat in eer- j»t exporteren naar Oostblok- met name Joegoslavië, Hon- "jlgarije en Roemenië. De Iprogramma's van de fabri- liten zodanig op elkaar aan, .ezamenlijk complete produk- In kunnen leveren. ?,e g lts tien nte afECHT (ANP) - Bijna zes- Hem procent van de Nederlandse •n0,jrijfsdirecteuren is ouder vijftig jaar. Een derde is veertig en vijftig en tien procent van de top- tionarissen in het bedrijfs- is jonger dan veertig. Dit t uit een onderzoek van lemers aan de post-acade- JG^he cursus ..public rela- voor 111 ondernemingen land. endbeeste directeuren (60 pro- blijken een academische ten iding te hebben genoten, Pp 20 procent volgde hoger psonderwijs en 17 pro- heeft alleen middelbaar 'aèrwijs als ondergrond. De e L frsitair opgeleide toplie- lehoren overwegend tot de richtingen techniek (20 fnt) economie (17 procent) fchten (15 procent). n tisch alle ondervraagden n<J *an mening dat het onder- fn de laatste tien tot vijf- !°Yf jaar door invloeden van er naf Is veranderd. Mana- ,ar* die langer in het vak zitten nm len daar overigens minder bc te mee dan jongere col- ber il- De volgende bedrijven zijn verenigd in Expocom: Machinefabriek Aquari us in Weert, Ter Braak in Rotterdam, Machinefabriek Houdljk in Vlaardin- gen. Van der Pol Overbouw in Bun schoten, Rademaker-de Vries in Via- nen, Tevopharm in Schiedam, Vor- menfabriek in Tilburg en Wiener in Amsterdam. Voor het merendeel ex porteren deze bedrijven nu al op gro te schaal, sommige tot 90 procent van hun produktie. Het oogmerk van Expocom is daar samen te werken, waar voor de afzon derlijke bedrijven de kosten te hoog zouden zijn. De acht bedrijven heb ben een beroep gedaan op de over- heidspot waaruit subsidie wordt ver leend voor gebundelde export-initia tieven. Het ministerie verstrekt een subsidie van 40 procent over de kos ten die de eerste drie Jaar worden gemaakt. De bedrijven hebben zelf een beginkapitaal bijeen gebracht. Expocom gaat opereren op provisie basis en zonder winstoogmerk. Als via de combinatie bepaalde produk- ten van één van de deelnemende be drijven worden verkocht, vallen de Inkomsten daarvan door middel van provisie mede aan de andere deelne mers toe. LONDEN (Reuter) De dollar {»eeft in bijna alle Europese landen gisteren zijn hoogste notering van 1980 be reikt. In Amsterdam steeg de koers van 1,9615 tot 1,9735. De koers van bankpapier in Amsterdam is van daag 2,02 bij verkoop door de bank en 1.92 bij inkoop. De koersstijging is in de eerste plaats te danken aan de hoge rente in Amerika. Beleggers ko pen dollars om in de VS uit te lenen. Een andere reden was dat de Iraanse studenten die de Amerikaanse am bassade in Teheran bezet houden, zich bereid hebben verklaard hun verantwoordelijkheden over te dra gen aan de revolutionaire raad van Iran. met drie procent terugliep, was een gevolg van een feit dat er minder ruwe olie beschikbaar was. onder meer door de ontwikkelingen in Iran. In de meeste afzetgebieden kon de prijsstijging van ruwe olie in de olle produkten worden doorberekend maar dat was niet het geval in het laatste kwartaal toen de prijs van ruwe olie aanmerkelijk omhoog ging. Bulten Noord-Amerika was de afzet van aardgas één procent hoger dan in 1978. Aan chemische produkten is zeven procent meer verkocht. Shell stelt dat de nettowinst dan wel fors gestegen is maar dat dat het geldbedrag nodig voor investeringen in één Jaar, de nettowinst nog over treft. Investeringen en opsporings kosten vergden vorig jaar in totaal 4,43 miljard pond. Daarvan werd 74 procent uitgegeven aan de opsporing en ontwikkeling van olie- en aardgas bronnen. Bij de investeringen is de aankoop inbegrepen van Belridge Oil, een Amerikaanse maatschappij die zich voornamelijk toelegt op de winning van ruwe olie en aardgas. Het Koninklijke Shell concern heeft vorig jaar de omzet kunnen vergroten van 29,2 miljard tot 34,8 miljard pond. Per dag verkocht het concern 5,21 miljoen vaten (van 159 liter aan olieprodukten tegen 5,49 miljoen va ten in 1978. Het jaarverslag van Shell verschijnt op 18 april. DEN HAAG De besloten vennoot schappen (BV) die vorig jaar over de kop zijn gegaan, hebben de gemeen schap een strop van ruim honderd miljoen gulden opgeleverd. Zij lieten 44 miljoen gulden aan loonbelasting en een dikke 55 miljoen gulden aan premies onbetaald. Dit heeft minister De Ruiter van justitie geantwoord op vragen van het CD A-Kamerlid Van den Burg. De NV's die failliet gingen lieten een schuld van 2,5 miljoen gulden aan de staat na. In hoeverre er sprake is van misbruik is de overheid niet bekend. In 1978 gingen er 832 BV's en NV's failliet, in 1977 waren dat er 953. Het cijfer over vorig jaar is nog niet be kend. Volgens minister De Ruiter kan uit alleen de aantallen niet de conclu sie worden getrokken dat er sprake is van misbruik. HENGELO (ANP) De 45 perso neelsleden van de vitragefabriek Thauma in Hengelo hebben het fail lissement aangevraagd voor hun be drijf. Ze zijn hiertoe overgegaan om dat de directie de salarissen over fe bruari niet heeft uitbetaald. Na de uitspraak over de faillissementsaan vrage kan de bedrijfsvereniging de betaling van de lonen op zich nemen. Zonder faillissement is dit niet moge lijk. De medewerkers van Thauma hopen dat de curator, die in verband met het faillissement wordt aangewezen, mo gelijkheden schept voor een samen werking tussen Thauma en de bor- duurfabriek Egger in Almelo. Omdat de directeur/eigenaar van Thauma zijn belofte niet was nagekomen om zich in te zetten voor zo'n fusie is het personeel van dit bedrijf donderdag morgen opnieuw overgegaan tot een volledige bezetting van de bedrijfs panden. Thauma kampt met liquiditeitspro blemen met als gevolg dat de levering van garen is gestopt, maar de firma heeft wel een goed gevulde orderpor tefeuille. De aanvraag voor het faillis sement wordt vandaag door de Alme lose rechtbank behandeld. Van onze redactie economie ROTTERDAM De kans dat de oliemaatschappijen Shell en BP een gasterminal mogen gaan bouwen voor de aanvoer van LPG (gassen als butaan en propaan) Is groter geworden. Shell en BP hebben namelijk in grote lijnen een akkoord bereikt met het Rijk, de provincie Zuid-Holland, Rijnmond en de gemeente Rotter dam over de voorwaarden waarop LPG mag worden aangevoerd. Het akkoord betekent nog niet dat de weg voor grootschalige gasaanvoer nu vrij is. Er is sprake van een geza menlijke intentieverklaring. Over dit stuk zal nu gediscussieerd worden in Intentieverklaring Shell, BP met overheid de Rijnmondraad, de Rotterdamse gemeenteraad en in provinciale sta ten. Alle drie beslissen eind deze maand over de vergunningaanvragen van de twee oliemaatschappijen. Ook het ministerie van economische za ken heeft nog wat to zeggen over de te bouwen terminal door een toeken ning uit hoofde van de selectieve In vesteringsregeling. De voornaamste punten in de inten tieverklaring gaan over het vermij den van een monopolie voor Shell en BP (ook anderen zouden terecht moe ten kunnen bij uitbreiding van de terminal) en de manier waarop het gas wordt afgevoerd uit de Euro poort. Dat kan per pijp, per binnen schip of per vrachtauto Een meerderheid van de regionale raad voor het milieubeheer in Zuid- Holland vindt dat de plannen onder bepaalde voorwaarden kunnen door gaan. Deze voorwaarde liggen op het terrein van de veiligheid. De raad I voor het milieubeheer is unaniem van mening dat uit economische overwe gingen de blijvende aanwezigheid van de LPG-terminal ln het Rijn- mondgebied wenselijk Is. Voor wat de locatie van de gastermi -> nal betreft ls er binnen de raad ver- «1 schil van mening. Een minderheid. bestaande uit vertegenwoordigers van de milieugroeperingen, van de -j gemeenten en van de FNV, vinden de bouw van de terminal in Europoort bij BP niet aantrekkelijk. Uit veilig- heidsoverwegingen geven zij veruit de voorkeur aan de bouw van een terminal in zee. De FNV-vertegen- woordiger denkt hierbij aan een loca tie op een (schier-)eiland. De verte- genwoordlgers van de milleugroepe- -1 ringen achten een locatie op de Maas- y vlakte aan zee eveneens aanvaard- baar. Van onze soc.-ec. redactie VEGHEL Enkele tientallen chauffeurs van DMV- Campina hebben gistermorgen enkele uren met tank auto's een kruispunt in Veghel geblokkeerd. Hiermee protesteerden de chauffeurs tegen de plannen van de directie van Campina, het melk ophalen uit te besteden aan zelfstandigen. De actie werd gesteund door de Voedingsbond FNV. De bestuurders van de tankwagens eisten een gesprek met de directie. Die eis werd later op de morgen, nadat de blokkade was opgeheven, ingewilligd. De chauffeurs willen samen met de vertegenwoordi gers van de voedingsbond met name van de directie een schriftelijke garantie dat zij tot hun pensionering als chauffeur in loondienst kunnen blijven bij DMV-Cam- pina. Ook eisen ze dat de huidige verhouding tussen het aantal chauffeurs in loondienst en het aantal zelfstan dige chauffeurs dat voor de onderneming werkt, in de toekomst hetzelfde moet blijven. De directie stemde toe, uiterlijk volgende week, te zullen reageren op de garantie-cis. Tijdens het overleg gisteren deed de directie mondeling de toezegging dat de melkrijders tot aan hun pensionering in loondienst kunnen blijven. Het gaat in totaal om 225 chauffeurs die in loondienst zijn. Andere chauffeurs, van de vestiging in Bergeyk, weigerden gisteren aan het werk te gaan, nadat de directie hen had belet aan de acties van hun collega's deel te nemen, door de poorten van het bedrijfsterrein te sluiten. Hiermee is de F27, zo Jubelt Fokker in het gisteren verschenen persbericht, veruit het meest succesvolle civiele WASHINGTON (Reuter) Het In ternationale Monetaire Fonds heeft deze week 444.000 ounce (van 31,1 gram) goud geveild tegen een gemid delde prijs van 641,23 dollar. Dat is ruim 70 dollar minder dan in februari. Biedingen van 636.16 tot 649.07 dollar werden aanvaard. In totaal was Inge schreven op 1,41 miljoen ounce. De velling leverde 265 miljoen dollar op voor een fonds voor de armste landen in de wereld. Vier jaar geleden begon het IMF goud te veilen ten bate van dit ontwikkelingsfonds. In totaal heeft dat nu 4,24 miljard dollar opgeleverd. Gisteren zakte de goudprijs in Lon den van 643,50 tot 626 dollar per ounce. Op dit moment blijkt er opnieuw sprake van een toenemende vraag naar dit economische vliegtuig. Dit is de reden waarom Fokker die al in 1958 de eerste F27's afleverde heeft besloten het produktietempo op te voeren. Het concern zegt daarbij er van overtuigd te zijn. dat de F27 nog vele aren ln produktie zal blijven. Nieuwe klant Een nieuwe klant voor de F27 is de Amerikaanse luchtvaartonderne ming Missisippi Valley Airlines, die drie toestellen bestelde. Bovendien is een optie genomen op nóg een Friendship. Voorts heeft Air New Zealand op nieuw twee F 27's besteld. Daarnaast heeft deze maatschappij opties lopen op nog twee F27's. De ..oude" klant Malaysian Airline System, wil nog twee F27's hebben en Jl licoKussendrager JEAN (Thailand, Maleisië, Singapore, de Filippijnen en Indonesië) is een veel minder 'rijke partner van de Europese Gemeenschap dan op grond van de grote markt van deze sche landen, de natuurlijke rijkdommen en de snelle economische groei zou kunnen so tl aangenomen. Daar aan wat doen is het doel van het verdrag dat vandaag tussen de eJ ese Gemeenschap en de vijf Aziatische landen wordt gesloten. >sti AN werd in 1967 in de Thaise id Bangkok opgericht, en A' antoor in Jakarta (Indonesië), ff! ütaten van economische sa ving binnen de ASEAN zijn om over naar huis te schrij- ir politiek worden de landen Kerre Oosten steeds meer in - armen gedreven. ir karakter uwe verdrag tussen de ASE- de Europese Gemeenschap Mh totaal ander karakter dan Ml nwerking tussen de EG en 58 elingslanden. in Afrika, het eh Gebied en de Stille Oce- ACS-landen). krachtens het 'li van Lomé m is ook de ontwikkelingshulp B 1. en een waarborg ingebouwd uitvoerinkomsten van die landen Vallen de expor- *4wsten van hun grondstoffen tegen, dan springt de Europese Ge meenschap bij. Op die samenwerking tussen Europa en Afrika valt veel af te dingen (zo worden ontwikkelings landen in hun oude rol van grondstof- fenleveranciers gehouden), zij gaat verder dan het kersverse akkoord tussen de EG en de ASEAN. Dat beoogt vooral puur commerciële samenwerking, en maatregelen ter bevordering van de onderlinge han del. Daarnaast wordt aandacht be steed aan industriële en technologi sche samenwerking tussen de negen en de vijf Aziatische landen. De EG heeft hen even hard nodig, als zij de Afrikaanse landen nodig heeft. De ASEAN is goed voor 80 procent van de wereldrubberproduktie. voor 60 procent van de tinproduktie en zij brengt de helft van alle hardhout in de wereld voort De economische groei ln de ASEAN-landcn schom melde tussen 1B73 en 1978 rond de 7 procent, wat meer dan twee keer zo veel ls als de groei ln de EG-landen. Achterop De Europese Gemeenschap komt in haar handel met de ASEAN steeds verder achter op bij bijvoorbeeld Ja pan. dat zijn invloed in Azië sterk doet gelden In 1978 was het aandeel van de ASEAN-landen in de handel met de EG gedaald tot 3 procent Veel minder dan dat van Zuid-Ameri- ka (5.3 procent) en de ACS-landen (6.9 proeent). De Japanners namen 32 procent van de investeringen in het gebied voor hun rekening, tegen 14 procent voor de Europese Gemeenschap. Voor een land als Indonesië is dat verschil nog veel groter: 9 procent van de Europe se Gemeenschap en 37 procent van Japan En dat terwijl de economische be trekkingen tussen Nederland en In- r™ donesië en Groot-Brittannië en Ma- leisië en Singapore zo innig waren. De EG dreigt haar greep op het Verre Oosten te verliezen. Met het nieuwe verdrag moet daar aan paal en perk worden gesteld. Ook politiek begint de EG terrein te ver liezen, en wat dat betreft is het nieu we verdrag minstens zo belangrijk. Ministers van buitenlandse zaken van de EG-landen lieten aan de voor avond van de ondertekening in de Maleisische hoofdstad Koeala Loem- poer niet na het politieke gewicht van het akkoord te onderstrepen. Op een topconferentie van de ASEAN in Bali, In 1976, werd het zoeken naar een vreedzame regeling voor geschil len in de regio, en het vormen van een zone van vrede en veiligheid als doel stelling van de organisatie genoemd De pro-westerse ASEAN-landen voel den zich bedreigd door het door de Sowjet-Unie gesteunde Vietnam, en zijn ln die angst nog eens gesterkt door de inval in Cambodja Met name het buurland Thailand is het bang te moede geworden Niet voor niets ko men de EG-ministers na de plechtig heden in Koeala Loempoer naar de Thaise hoofdstad Bangkok. Dat be zoek moet aangeven dat de EG de Van onze redactie economie AMSTERDAM Als gevolg van ontvangen bestellingen voor acht toestellen, heeft het verkooptotaal van de Fokker F27 Friendship de vijfhonderd bereikt. Samen met de in de jaren vijftig en zestig door de Amerikaanse vliegtuigfabriek Fairchild in licentie gebouwde toestellen, is het aantal verkochte F27 Friendships gestegen tot boven de zevenhonderd. schroefturbinevliegtuig uit de ge- heeft daarvoor een contract onderte- schledenis van de burgerluchtvaart. kend. Tenslotte wordt medegedeeld, dat een door de Angolese regering bestel de F27 onlangs is afgeleverd aan Taag-Angola Airlines. DEN HAAG De wettelijke rente wordt per 1 april verhoogd van tien tot twaalf procent per jaar. Wettelij ke rente kan een schuldeiser krach tens de wet eisen van een schulde naar. die zijn verplichtingen niet is nagekomen door een betalingster mijn te laten verstrijken. De rente wordt berekend vanaf de dag waarop de schuldeiser de rente van de schuldenaar vordert, of vanaf de dag dat de schuldenaar een schrif telijke aanmaning heeft gekregen met de mededeling dat hij bij verdere vertraging rente moet betalen. Van onze redactie economie UTRECHT „Technische in novatie is een zaak van le vensbelang voor de detaillist van vandaag. De strijd om een aandeel in de consumen tengulden is een felle concur rentieslag geworden, die on dernemers dwingt tot innova tie over de hele lijn, en niet alleen waar het gaat om het assortiment." Bij gelegenheid van de opening van de Nederlandse Vakbeurs voor Etala- ge- en WinkeilnrichUng, wees de heer Trautwein. voorzitter van de beurs, op de noodzaak tot technische inno vatie voor de ondernemer ln het de tailhandelskanaal. Technische inno vatie ls het onderwerp van deze „Win kel '80"-beurs in de Jaarbeurshallen in Utrecht. 125 Exposanten geven' daar een Inzicht in datgene wat de markt aanbiedt om de detaillist ln de gelegenheid te stellen zijn winkel aan te passen aan de huidige technische markt, van de vloer tot het plafond Cijfers over de omvang van de inves teringen op dit gebied zijn niet pre cies bekend, maar schattingen lopen uiteen van 500 miljoen tot 750 mil- Joen gulden. De beurs „Winkel '80" ls een driejaar- lijkse beurs, die vanaf aanstaande zondag 9 maart tot en met donderdag 13 maart in de Irenehal van het Utrechtse Jaarbeursgebouw wordt georganiseerd. DEN HAAG (ANP) Eind vorig Jaar waren ln ons land 38.676 woningwet woningen in aanbouw, een groei van 36 procent ten opzichte van eind 1978. Voor premiewoningen was het aantal 43.349 (plus 10 procent), ongesubsidi eerde woningen 33.415 (min 1 pro cent), hetgeen in totaal 115.440 wo ningen omvatte met een groei van 14 procent. Dit blijkt uit mededelingen van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In deze aantallen ls ook begrepen de nieuwbouw van woningen, die gefi nancierd worden volgens de nota- hulsvestlng alleenstaanden en twee persoonshuishoudens. voor zover zij een eigen toegangsdeur, toilet en keu ken hebben. In de periode februari 1979 tot en met Januari 1980 ls begonnen met de bouw van ln totaal 104.256 woning wet-. premie- en ongesubsidieerde woningen, hetgeen 7 procent meer is dan in de overeenkomstige periode een Jaar ervoor. In diezelfde periode werden ln totaal 90.234 woningen vol tooid. maar dit ls elf procent lager dan in de jaarperiode ervoor, aldus de CB8-cljfera. ASEAN-landen niet alleen f?cono- mlsch maar ook politiek van belang vindt. BREDA (ANP) Skol heeft geheel voldaan aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Wet op de Onder nemingsraden. De ondernemings raad van Skol ls niet onwettig of onrechtmatig behandeld. Tot deze conclusie kwam de president van de rechtbank in Breda nadat de onder nemingsraad van Skol een kort ge ding tegen het bedrijf had aange spannen. De rechter zei dat de raad van be stuur van 8kol nog geen nader mede delingen hoeft te doen over de reorga nisatie-plannen bij de bierdivisie van de brouwerij. Het personeel van Skol ln Helmond maakte zich zorgen over de ophanden zijnde reorganisatie. Gevreesd werd. dat het bedrijf in Helmond zal wor den gesloten. Van de bierdivisie van Skol maken meerdere bedrijven deel uit Aanvankelijk waren de reorgani satieplannen intern opgesteld De rechter kwam tot de conclusie dat op aanraden van de bonden en de onder nemingsraad echter, een nader ex tern onderzoek was toegezegd. Om dat dit onderzoek nog moet worden uitgevoerd, heeft de raad van bestuur van Skol nog geen resultaten kunnen meedelen, vond de rechter Spaarbank Rotterdam hypotheekrente hoger ROTTERDAM De 8paarbank Rot terdam heeft de hypotheekrente met een half procent verhoogd tot elf pro rent voor 3 of 5 Jaar vast effectieve rente inclusief een procent afsluitkos ten 11.43) Tophypotheken 11'/, pro cent (effectieve rente 11.70) De hypotheekrente voor een Jaar vast met 2 procent afslultkosten. wordt 10 procent (effectieve rente 10 50» Top hypotheek 10*. procent (effectieve rente 10.76)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 15