aI Ma het'Portret van een huwelijk' Dmgaan met seksualiteit Rechter Tie op speurderspad 3rs Modieus gebrabbel over psychotherapie Onzin is troef in Handboek hypnose irs Pert Sü !S Architectuur een logisch systeem Boeiend boek over tuinen door de eeuwen Het gezin in therapie ÏERDAG 6 MAART 1980 BOEKEN TROUW/KWARTET P 19/RHS 23 1 lurcftr Wim Hora Adema 42. kende voor de jaren ze- tig in ons land de naam Vnctoriai Sackville- kt, behalve degenen, die ngagingelse literatuur of in >n. 01 «en waren geïnteres- fd? Je moest er wèl En- l voor kennen, want voor kCdV ik weet was er "iets l haar vertaald, ofschoon al voor de oorlog als lijfster naam had. tifrll verscheen bij uitgeverij Van a onder de titel ..In de Tuin" keuze uit de stukjes, die ze tien jaar lang elke week voor zondagsblad The Observer eef over de ervaringen, die ze in !A tuinen had opgedaan. Cathari- n Aart van Breda, zelf enthousi- tuiniers. maakten er in hó&r Twldige vertaling en met zijn 'Vraije tekeningen een verrukkelijk, de seizoenen ingedeelde uit- van. (Nu bij Ploegsma). 40 rkoop wasser belt Ui GERI MIDI I die mi, dit r wo. oen. 30 uur T(di lp In 10.- i 19 0 NKE nhood^! !0 tol Mids. 7686 Pfc' ma een volgde de Bezige Bij met 'et van een huwelijk", de ver- van „Portrait of a Marriage", Vita's zoon Nigel Nicolson in elf jaar na de dood van zijn Ier, publiceerde en dat ook hier opzien baarde (er volgde een de druk). bleef het bij, terwijl je toch mogen verwachten, dat al die s van dat portret met het werk deze boeiende en bijzondere w zouden willen kennis maken: familiegeschiedenis zoals ze n „Pepita" beschreef, haar ro- s, korte verhalen, gedichten en ?schrijvingen. Dat merkwaar- „All passion spent" bijvoor dat in 1931 verscheen en dat oeg aan haar twee zoons: Benedict and Nigel who are ig this history of people who are Hoe kwam zo'n vitale vrouw Vita Sackville-West, toen ze in de dertig was er toe zich zo lichaam en geest in te leven in zeer oude vrouw? Vita en Harold in 1919 Die oude vrouw, ene Lady Slane geboren Deborah Lee. wordt op haar 88ste jaar weduwe van een bekend staatsman. Tot verbazing en ongenoegen van haar kinderen, die haar altijd als een schaduw van hun vader hebben beschouwd, neemt ze op dat ogenblik de touwt jes in eigen handen: ze trekt zich terug in een klein huis in de Lon- dense buitenwijk Hampstead. Ein delijk zonder al die verplichte maat schappelijke contacten en met vrij wel niets om handen, kijkt ze terug op haar leven: haar gehoorzame jonge meisjes-bestaan waarin ze nooit heeft durven reppen van haar droom om te gaan schilderen. Een droom, die verscheurd wordt door dat ze zonder dat te willen in het huwelijk wordt gemanoeuvreerd; volgens de opvattingen van die tijd de enige mogelijkheid voor een meisje. Haar plan om als jongen vermomd te vluchten vervaagt in de voorbereidingen voor haar ver bintenis met een veelbelovende jon ge politicus, die haar aanbidt en onder de juwelen bedelft, maar die het als vanzelfsprekend beschouwt. dat ze zich in alle opzichten naar hem voegt zonder dat het ooit in hem opkomt, dat ze eigen wensen zou kunnen hebben. En ook al komt ze soms innerlijk in opstand („Als ik maar nooit getrouwd was als ik maar nooit kinderen had gekre gen ze speelt haar rol van toe gewijde vrouw en moeder. Het is een oude zonderlinge man, die ze in het verre verleden in India, waar haar man onderkoning was. heeft ontmoet, die haar confron teert met de waarheid: ..ik herinner me. dat ik naar u keek en dacht: dat is een vrouw, wier hart is gebroken Eerst protesteert ze. „U moet niet praten alsof mijn leven een tragedie is geweest. Ik had alles wat een vrouw kan begeren: status, comfort, kinderen en een man van wie ik hield. Ik had niets om me over te beklagen niets." Dat waren al leen maar even zoveel beletsels voor haar ware roeping, zegt de oude man. Tenslotte geeft ze hem gelijk „Maar als ik verkeerd deed. dan heb ik daarvoor betaald" en „ik geloof, dat het eigenlijk een opluchting is, dat ik betrapt ben." Ze mag dan haar leven „vergooid" hebben van het ogenblik af. dat ze op haar oude dag besloot zichzelf te willen zijn. vergoedt dat eigenlijk alles, ze ziet niet alleen de waarheid zonder bitterheid onder ogen. ze on dervindt vriendschap en begrip zoals ze nooit heeft gekend. Vlak voor haar dood brengt een bezoek van een achterkleindochter haar de grootste voldoening: Deborah komt haar vertellen dat ze haar verloving heeft verbroken om zich aan de muziek te wijden. Het komt haar voor alsof zij zelf die jonge Deborah is: is ze dan toch weggelopen?, heeft ze haar eigen leven verkozen boven dat van haar man? Vertelde Vita Sackville-West dit verhaal om duidelijk te maken, waarom zij zelf haar man. de diplo maat Harold Nicolson, niet verge zelde op zijn buitenlandse posten: omdat ze een eigen leven verkoos boven het bestaan van een diploma tenvrouw. En zij droomde er niet van om als jongen man vermomd te ontsnappen, zij dééd het. Heeft ze in dit boek een manier van leven, die zij de juiste vond. maar die de maat schappij verwierp (verwerpt) ver dedigd onder het mom van de wijs heid van de ouderom? Waarom is dit boek. dat bovendien vol heerlij ke valse trekjes zit. toch nooit ver taald? agd pr Jelle Jan Klinkert lafl het voorwoord van de ondheidsgids voor ho- eksuelen" van R. D. iwick vergelijkt de Ne- andse arts Tulner de si- [tie van de huidige homo die van een onderont- tkeld land, dat zich plot ing gaat ontworstelen aan I lange overheersing; het it in het begin geen raad drw t zijn vrijheid en vervalt —ik in extreme toestanden, vrat pu. de Gezonheidsgids levert in laad aardige illustraties bij deze ing op. want er komen nogal extreme toestanden in voor. rmee is de stelling natuurlijk bewezen: dat zou pas mogelijk bij een vergelijking van homo's letero's. Overigens lijkt het me het boek. gezien de rol van la's. seks-therapeuten en plasti- chirurgie niet bepaald repre- atief Is voor het leven of de >lemen van de gemiddelde erikaanse) homofiel. bndanks is het toch een aardig 1 1 1. Ten eerste omdat er nogal informatie verzameld is in de 'dstukken over seksueel overge- :hte ziekten, risico's van homo- .ueel verkeer, drugs en alcoho- e. seksueel onvermogen, pro- pen bij het ouder worden en indheid en preventieve genees- Üe. Vervolgens omdat deze in- ïatie overzichtelijk wordt weer- 'ven Uit de hoofdstukindeling ;t trouwens al. dat het boek r voor een deel specifiek voor io's bestemd is. Driekwart van boek is voor iedere geïnteres- lie van belang. Ofwel: je merkt iiit boek dat een homofiel voor langrijk deel precies dezelfde ndheids)problemen heeft als "^nder mens. En dat is maar goed le,in5ander boek dat verband houdt seksualiteit werd geschreven Jea Kiers onder de titel: Seks jeugdige gehandicapten. Dit tje is bedoeld om bij ouders. Drgers. begeleiders en gehandi- enen zelf een beetje verheldering evt.fengen. is maar een bescheiden doel- |ng. maar die wordt dan ook ^el waargemaakt. Op een duide- en. ik zou haast zeggen: invoe- e wijze wordt duidelijk ge- £t ten eerste cót gehanaicap- ïksuele verlangens en vermo- eeW hebben, en ten tweede dat een hgrijk deel van de problemen lüeromtrent bestaan voortvloei- EL |t de reacties van de omgeving D20kte gehandicapte. Hem worden lei verwachtingen gesteld of len opgelegd waaraan hij niet |Of wil voldoen. De problemen ie gehandicapten zijn vooral de lemen van de omgeving. et sympathieke boekje wordt ,gestreefd naar het geven van Gloorden maar wordt, vooral door het weergeven van stukken uit interviews met betrokkenen, ge streefd naar het duidelijk maken van de problemen. En op dit taboe- terrein is dat al heel wat. Het denken over seksualiteit is zeer sterk beïnvloed door het werk van Kinsey. Deze publiceerde aan het eind van de jaren veertig zijn rap- xportage van het onderzoek dat hij gedaan had naar het seksuele ge drag van de man en de vrouw. De stormen van verontwaardiging die toen opstaken zijn langzamerhand geheel gaan liggen; onderzoek naar het seksuele gedrag van de mens is tegenwoordig een aanvaard ver schijnsel. Toch heeft het lang ge duurd voordat Bell en Weinberg hun onderzoek naar het homosek suele gedrag van de mens konden voltooien en publiceren. De maat schappelijke weerstand tegen dit soort werk is behoorlijk groot. Hoe dan ook. onlangs is een Neder landse vertaling van hun werk ver schenen: „Het Kinsey-rapport over vrouwelijke en mannelijke homo seksualiteit" (een onnodig rare ver taling van de Engelse titel Homo sexualities). Het boek bevat een grote hoeveelheid nuttige informa tie maar heeft een belangrijk te kort: de steekproef. De onderzoe kers hebben zich namelijk gericht op het leven van homoseksuelen in een bepaalde en bekende homofie- lenwijk in San Francisco. En de vrijheid en tolerantie die daar heer sen maken dat de bevindingen daar niet zonder meer mogen worden ge generaliseerd naar het leven van andere homoseksuelen. Gelukkig zijn de auteurs zich van dit tekort zeer bewust en hoeden ze zich voor onvoorzichtige generaliseringen. Het grootste belang van een boek als dit lijkt mij te liggen in de bij drage aan het bestrijden van voor oordelen, die het kan leveren. En dat gebeurt doordat vaak blijkt dat het leven van homoseksuelen niet zo veel verschilt van dat van hete ro's. Een van de vele voorbeelden wordt door Van Emde Boas in een voorwoord naar voren gehaald: ook bij de homoseksuele mens is de aard van zijn relatie veel belangrij ker dan de gerichtheid op zichzelf. Om een indruk te geven van wat er allemaal aan de orde komt geef ik nog een paar hoofdstuktitels: het zoeken van een sekspartner, aan vaarding van homoseksualiteit: werk; godsdienst; huwelijk; sociale problemen. Elk hoofdstuk bevat bo vendien een korte samenvatting. R. D. Fenwick: Gezondheidsgids voor homoseksuelen. Uitg.: Tie- bosch, Amsterdam (244 p). Prijs ƒ28.50. Jea Kiers: Seks en jeugdige gehan dicapten. Uitg.: Nisso'Van Loghum Slaterus, Deventer (67 p). Prijs: 12,50. A. P. Bell. M. S. Weinberg: Kinsey Rapport over mannelijke en vrou welijke homoseksualiteit. Uitg.: Elsevier Focus, Amsterdam (336 p). Prijs: 34,50. Er zijn weer twee nieuwe deeltjes verschenen in de Rechter Tieserie van Robert van Gulik, Klokken van Kao-yang en Halssnoer en Kalebas, beide met een inleiding van Janwillem van de Wetering. De avonturen van de beroemde Chinese speurder en rechter zijn haast klassiek te noemen. Een van de kenmerken van Van Guliks meester schap is wel dat wij met evenveel plezier een boek herlezen: de charme en spanning gaan niet verloren. Rechter Tie is een figuur die in zijn optreden een beminnelijkheid en grootheid laat zien, die de onbarmhartigheid van zijn tijd volledig compenseert. Men kan niet anders dan sympathie voor hem opvatten. De verschenen deeltjes bevatten zoals gebruikelijk de amusante teke ningen van de auteur, in alle eenvoud authentieke juweeltjes. De afgebeelde tekening is uit het boek Klokken van Kao-yang: de ontdekking van een lugubere moord. Klokken van Kao-yang, door Robert van Gulik, Elsevier 224 blz., 13,90. Halssnoer en Kalebas, door Robert van Gulik, Elsevier 168 blz, 13,90. door Mary Fahrenfort Wat doe je als je problemen hebt? Meestal zul je daar vroeger of later met iemand anders over praten soms helpt dat, soms niet. Als je het echt niet meer weet kun je tegen woordig nog altijd naar een psycho therapeut gaat. die beroepshalve met mensen over hun problemen praat. Psychotherapie is in de mo de: steeds meer mensen zijn nieuws gierig naar de voortdurend in aan tal groeiende methoden die in dit vak gehanteerd worden, Gelukkig maar dat er uitgevers zijn, die met behulp van een eveneens voortdu rend groeiende stroom boeken op dit gebied onze nieuwgierigheid proberen te bevredigen. Een weinig geslaagde poging op dit gebied is: „Eigentijdse Psychothe rapie", een verzamelbundel met de wijdse ondertitel: 12 moderne me thoden. Een paar wetenswaardighe den uit de inleiding: Wat heeft de keuze van juist deze twaalf metho den bepaald? Hun populariteit on der Califomische studenten. Wat maakt ze modern? Dat je niet des kundig hoeft te zijn om ze te hante ren, bijvoorbeeld. Voor wie is dit boek bestemd? Voor de geïnteres seerde leek. Bij lezing blijkt waar ik al bang voor was: het is onmogelijk om in de 15 pagina's die er in dit boek voor beschikbaar zijn de kern van een psychotherapeutisch systeem uit te leggen aan de geïnteresseerde leek. De stukjes verschillen onderling sterk, maar waarin ze overeenko men is een voor leken vaak onbe grijpelijk taalgebruik en een gebrek aan kritische zin ten aanzien van de gepresenteerde methoden. De opzet van het boek lijkt op zich zelf leuk: belangrijke vertegenwoor digers van de therapeutische stro mingen komen nl. zelf aan het woord om in kort bestek hun eigen methode toe te lichten. Jammer ge noeg faalt het boek juist door deze opzet als overzicht. Wat overblijft is inderdaad niet meer dan een weinig geslaagde poging om in te spelen op een modieuze tendens. De vertaling is slecht, de prijs nogal hoog. Virginia Binder e.a.: Eigentijdse psychotherapie. 12 moderne me thoden. Uitg. Dekker v.d. Vegt, Nijmegen, 245 pp. Prijs: ƒ31,50. door Mary Fahrenfort Voor de meesten van ons blijft hyp nose een soort toverwoord. Wonder lijk. spannend en een beetje eng in het grensgebied van paranormale verschijnselen. Televisie-uitzendin gen waarin supergoochelaars men sen de vreemdste dingen kunnen laten doen komen meteen in onze gedachten op. Zou je het zelf ook kunnen? Leuk als truc voor op een feestje dat soort vragen begint mijn nieuwsgierigheid te prikkelen zodra ik het woord hoor. Het „Handboek van de hypnose" probeert er antwoord op te geven. Op de flap kom ik veel wetenswaar digs tegen: in de eerste plaats blijkt dat de uitgeverij waar dit werk is verschenen (H. Meulenhoff) veel pa ranormaals in haar fonds doet: maar liefst tien andere paranor maal aandoende werkjes staan ver meld. Bovendien wordt me beloofd dat ik me moeiteloos! !i deze verba zingwekkende technieken eigen kan maken en dat de beschreven methoden uniek(l) zijn. Helaas (of misschien vanzelfspre kend?) de binnenkant valt nogal tegen. Eerlijk is eerlijk, een lange reeks hypnosetechnieken wordt me keurig opgesomd: maar liefst 32 ge wone technieken, waarvan bij de meeste wordt opgemerkt dat ze bij zonder snel. sterk, effectief en be trouwbaar zijn sommige werken zelfs altijd! En dan nog de bijzonde re technieken: alles kan. hypnotise ren per telefoon, brief, televisie, niets is te gek. Wat kan ik met al deze technieken bereiken? Zowat alles, let op: ik word slanker, jonger, mooier, gelukkiger. Intelligenter. bovendien leer lk: pijnloos bevallen, niet roken of drinken, goed slapen, niet bang zijn enzovoort. Het kan niet op! Eén onfeilbare, niet eerder gepu bliceerde methode (de Indiase) wil ik u niet onthouden: Je zet iemand in een luie stoel en buigt Je zover over hem heen dat Je zijn hele blik veld vult. Als je dat twee uur onbe weeglijk volhoudt ls je proefper soon beslist gehypnotiseerd. Nu u dit weet. hoeft u het boek niet meer te kopen. Kurt Tepperwein: HANDBOEK van de HYPNOSE. Uitg. H. Meulenhoff, prijs 37,50. 266 pp. Kinderbeschermers beschermen vooral de maatschappij Van de twintigduizend jongeren in Nederland die onder maatregelen van de kinderbescherming vallen, wonen er ruim negenduizend in te huizen en inrichtingen. Mensen die de zorg voor deze jongeren op zich genomen hebben zijn dikwijls idea listisch en hebben zonder meer goe de bedoelingen. Logisch dat de kri tiek op eigen werk niet gemakkelijk loskomt. Men gaat er vanuit dat de vele maatregelen rechtstreeks in het belang zijn van de Jongeren die zij helpen. De belanghebbenden zelf denken daar tegenwoordig anders over. De kritiek groeide zo sterk dat de te- huisbewoners zich organiseerden in de Belangenvereniging Minderja rigen. In dit boek komen ouders aan het woord, maar vooral Jongens en meisjes die het allemaal ondergaan en ondergaan hebben. Zij vertellen wat de invloed geweest is van de kinderbescherming op hun latere leven. De schrijver-Journalist gespeciali seerd op het gebied van de Jeugdbe scherming. stelt dat de kinderbe scherming een politiek apparaat ge worden is met maar één doel: be scherming van de maatschappij. In veel gevallen draalt het allang niet meer om de belangen van het kind. Het is goed dat we In het boek ook voorbeelden lezen waarin sprake is van een goede aanpak; waarin in derdaad gewerkt wordt aan een groeiende sociale weerbaarheid van het kind en conflicten met ouders b.v. definitief opgelost worden. Het ls een pleidooi voor een socio-thera- peutische gemeenschap waarin zo nodig ouders en kinderen samen opgenomen worden T.C. Rudie Kagie: „De kinderbescher mers" Uit. „Het Wereldvenster", Baarn. Omvang 209 pag. Prijs 25.- Nederlandstalige boeken op het ge bied van de architectuur zijn schaars. Meestal moeten we het stellen met Engels. Frans of Duits. In Arc hi tec ten kring wordt dit wel eens als een belemmering gezien. De samenstellers van de serie „Ruimte-Mens-Architectuur" heb ben zich daarom voorgenomen zo veel mogelijk informatie op het ge bied van de architectuur en de ruimtelijke ordening voor het Ne derlandse taalgebied toegankelijk te maken. De architect Erik Balliu heeft sinds kort het boek „Architec tuur een logisch systeem", van de Noorse bouwkundige Christian Nor- berg-Schulz, vertaald en aan de se rie toegevoegd. Het boek verscheen voor het eerst ln 1962 en heeft daar na zijn weg over de gehele wereld gevonden. Op scholen voor archi tectuur. waar het als basiswerk wordt beschouwd, is het nog steeds actueel. Het boek ls puur theore tisch en daarom eigenlijk alleen in teressant voor hen die zich beroeps matig door studie bezig houden met architectuur. Voor de leek is het minder toegankelijk. Het lezen wordt niet alleen bemoeilijkt door nogal ingewikkelde zinsconstruc ties. maar ook door de toepassing van een vreemde typografie. De hele tekst ls met een tikmachine achter elkaar in hoofdletters getikt. Deze onduidelijkheid in de vormge ving kan eigenlijk niet in een boek waarvan de uitgever op de achter flap zegt dat het ontbreken van een elementaire communicatiestruc tuur een gevaarlijke situatie schept. Want een boek dat is opgezet om de communicatie te bevorderen moet ook in zijn presentatie duidelijk zijn. e.T. Architectuur een logisch systeem, werd uitgegeven bij de Ékologi- sche uitgeverij, Saenrcdamstraat 4a, 1072 CE Amsterdam. door André van den Eerenbeemt „Tuinen door de eeuwen heen" van Christopher Thacker is een mooi en interessant boek voor ieder, die be langstelling heeft voor de ontwikke ling van de tuinkunst; een erg cultu reel boek ook omdat het de ontwik keling van de tuinkunst laat zien tegen de achtergrond van heersen de denkbeelden en maatschappelij ke ontwikkelingen. Geen stijve op somming van feiten, maar een le vendig verhaal over alles wat ooit met tuinen en tuinkunst te maken heeft gehad Het boek is erg overzichtelijk. Het behandelt in een logische volgorde de tuinkunst vanaf vóórchristelijke beschavingen tot op heden: tuinen in Azië, China. Japan, Noord-Afrlka en Europa. Het zijn prettig leesbare verhandelingen geworden, o a. over tuinen als paradijs, als lusthof.-als minneplek. als doolhof, als land schap, als kweekplaats en als wan delpark. Kortom: een „paradijse lijk" stukje cultuurgeschiedenis Het boek is fraai geïllustreerd en de totale vormgeving is geheel in over eenstemming met de rijke Inhoud. De Nederlandse bewerkster van dit oorspronkelijk Engelse werk, heeft het boek aangevuld met belangrij ke gegevens over verdwenen en nog bestaande tuinen in ons land „Tuinen door de eeuwen heen" ls weliswaar een duur boek. maar je koopt er niet alleen een schitterend naslagwerk mee. maar ook «-en overzichtelijk studieboek. Architec ten. tuinarchitecten, kunsthistorici en allen die geïnteresseerd zijn in een stukje vredige cultuurgeschie denis zullen dit boek waarderen. Maar ook tuinliefhebbers die iets verder kijken dan hun border en hun grasveldje kunnen veel inspira tie opdoen in dit boek. Het Ls jam mer voor de vaktechnisch geïnte resseerde lezers dat. in verhouding tot de uitgebreide cultuurhistori sche verhandelingen, weinig platte gronden van de in dit boek beschre ven tuinen zijn opgenomen. „Tuinen door de eeuwen heen" van Christopher „Tuinen door de eeuwen heen" van Christopher Thacker. vertaald door drs. A. G. van Melle en drs. W. J. van Melle-Meijer. Nederlandse bewerking C. M. Cremers, uitgave van Ploegsma-Amsterdam, gebon den, prijs 79.50 gulden. Het aantal publikatles over gezins behandeling groeit gestadig, maar de behoefte bij maatschappelijk werkers en andere hulpverleners om deze problematiek zowel theore tisch als praktisch aan te pakken is zo mogelijk nog groter Het boek biedt eerst een aantal theoretische kaders. Niet overbodig als we de visie van Bowen ('71moeten gelo ven. „De gezinsbehandeling ver keert in een gezonde, ongestructu reerde toestand van chaos Zowel op het gebied van de theorie als dat van de praktijk, hangen gezinsthe rapeuten verschillende en zelfs te gengestelde standpunten aan Het grootste deel van het boek behan delt behandelingstechnieken De schrijfster heeft in hoge mate ge bruik gemaakt van voorbeelden uit de praktijk Tevens behandelt ze een aantal trainingsprogramma s waarin ze dan voorbeelden geeft van therapie-gesprekken. Sue Walrond-Skinner: „liet gezin in therapie". Uitg.: Van loghum: Slaterus. Omvang 195 pag. Prijs 30.50.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 23