oeren protesteren massaal
VOORgï
9,83
)p weg naar stabieler monetair systeem
Baksteenindustrie: toekomst is onzeker
llelgië verhoogt officiële rente
1v
loge rente en uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.*
NMB
II
u
1
effecten en/of spaarbrieven
Bij kroningsdukaten
verzamelwaarde voorop
rijsverhoging is 'onverteerbaar'
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Miljoenenschade door hoog water
Hypotheekrente per 26 febr.
n 10,5 tot 12 percent
Van der Hoop Co NV
^jbstitutierekening kan bijdrage leveren
Personeel bezet
vitragefabriek
NDERDAG 28 FEBRUARI 1980
FINANCIEN EN ECONOMIE
TROUW/KWARTET P 13 - RH 15 - S 17
pile „De Nederlandse regering wil een goedkoop voedsel-
tket handhaven over de rug en de portemonnee van de
ten. Terwijl heel Nederland vecht voor handhaving van
modale inkomen, moet de boer vechten voor een mini-
nloon. Hoewel Nederland voor een niet gering deel zijn
/aart aan de boer te danken heeft, moet deze beknibbelen
tiet huishoudgeld en vrouw en kinderen Inzetten om zijn
rijf draaiend te houden."
l woorden werden gesproken
de heer Van Diepen, tuinder in
oordoostpolder, bij gelegenheid
•en massale protest-bijeenkomst
voor tienduizenden boeren uit
leien van het land gisteren naar
le waren getogen. Zij protesteer-
hiermee tegen de 2,4 procent
itijging voor landbouwproduk-
die EG-landbouwcommissaris
lelach voorstaat. De boeren ei-
,9 procent.
r een spandoek „Voor niets gaat
sn op en de boer ten onder",
tn boeren, tuinders en vakbonds-
i felle redevoeringen af. De heer
rman, boer in de Veenkoloniën
>gde: „De regering voert een con-
ntenbeleid ten koste van de
Hetzelfde geldt voor ontwikke-
hulp. Dit zijn kosten die door de
Nederlandse bevolking gedragen
en worden, en onder geen voor
de uitsluitend door de boer."
iefd betoonden de boeren zich
de geweldige investeringen in de
suikerbietenteelt, ten behoeve van
het milieu. „Neem de last van de
milieu-zorg van onze schouders",
pleitte Haverman, „en haal niet de
kurk weg waarop de Veenkoloniën
drijven, zodat wij straks verdrinken
in schoon water."
Achteruit geboerd
De meest grimmige redevoering, die
ook het meeste succes had. stak de
heer Van Diepen af. „Ik vind het
beschamend om hier te staan," aldus
Van Diepen. „Wij hebben geen CAO
en geen minimumloon. Wij boeren
hebben een hoop plichten, en daar
horen rechten tegenover te staan."
Hij sprak vervolgens zijn dank uit
voor enkele „rechten" van de boeren,
zoals: „een vijftig- tot zeventig-urige
werkweek, het mee laten werken van
vrouw en kinderen om het bedrijf
gaande te houden, en het machteloos
toezien hoe vanuit het Zuidelijk Half
rond de Nederlandse markt over
spoeld wordt met agrarische produk-
ten, waardoor de Nederlandse boer
ADVERTENTIE.
Rente voor de maand maart.
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende-
V ment op aflosbare Ne-
derlandsc staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
•Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrente.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
NED£«LANOSCHE
MtDOENSTANDSBANK
De NMB denkt met u mee.
het brood uit de mond wordt ge
stoten."
„Aan de ene kant worden de lonen
gehandhaafd, terwijl aan de andere
kant bij de boeren de lonen er
met tien tot twintig procent op ach
teruit gaan," aldus Van Diepen, die
de indruk had „met dit kabinet zelfs
nog achteruit geboerd te hebben".
Door de bonden werden acties aange
kondigd in alle landen van Europa,
tussen nu en de laatste week van
maart, als het overleg in Straatsburg
van start gaat. Tot en met Straats
burg zullen er in Nederland geen ver
dere acties worden ondernomen.
Maar als niet in april duidelijk zicht is
op positieve resultaten, dan slaat de
vlam in dé pan, beloofden de bonden.
„We zullen tonen dat ook een boer in
het nauw rare sprongen kan maken."
De Nederlandse boer is niet van plan
Nederlands tuintje gratis aan te ve
gen en bij te harken." aldus de heer
Bukman, voorzitter van de Christelij
ke Boeren- en Tuindersbond. Een en
thousiaste toehoorder voegde eraan
toe, zo nodig naar Straatsburg te zul
len gaan „en als we een koe moeten
meenemen, dan zegt u het maar",
voegde hij Bukman toe. Dit voorstel
oogstte grote bijval.
Tot slot werd een resolutie voorgele
zen die aan minister Van der Stee
(Landbouw), aan de Europese Com
missie en het Europese Parlement zal
worden overhandigd. Hierin spreken
9000 boeren hun verontwaardiging
uit over de voorgestelde „onverteer
bare" prijsverhoging van 2,4 procent,
en leggen zij er nogmaals de nadruk
op, dat met minder dan 7,9 procent
geen genoegen zal worden genomen.
Voorts wordt een produktie-beper-
king van melk bepleit op vrijwillige
basis en een beperking van de invoer
van agrarische produkten uit het zui
delijk halfrond.
De boeren lieten over de resolutie
geen gras groeien: Achter het podium
kwam een autobus vandaan, die met
een afreed, richting Brussel.
Ongeveer tienduizend boeren
protesteerden gisteren in
Zwolle tegen de prijsvoorstel
len voor landbouwprodukten
van de Europese Commissie.
Zij werden toegesproken door
de voorzitters van de
landbouworganisaties. Hier is
voorzitter drs. Piet Bukman
van de Christelijke Boeren- en
Tuindersbond aan het woord.
Naam
bank
Rente vast
gedurende
in jaren)
<e-
Rentepercentages
met 1 zonder
gemeentegarantie
Opg
bank
werke
lijk
Opg
bank
werke
lijk
ABN
1 Jaar
5 Jaar
1.5
15
11.25
1075
11.95
11 4
11.95
11.4
11 95
11.67
Amro-bank
variabel
5 Jaar
1.5
1.5
11.0
10.75
11.51
11.24
11.51
11.24
11 77
11.51
Bouwfonds
5 jaar
1.5
11.2
12.1
12.1
12.1
Centraal Beheer
10 Jaar
104
1081
1081
1081
Centrum-bank
5 Jaar
1
10.5
1091
1091
1091
Ennia
10 jaar
101
1049
1049
1049
NVL
5/10 Jaar
-
10.1
10.49
10.49
1049
NMB
3 jaar
5 Jaar
10.7
11.6
1*1.6
11.71
11 94
Rabobank
(adviesrente)
variabel
1.25
.105
11.2
11.2
11.2
Rabo-Hyp.bank
5 jaar
1.5
11.3
12.09
1209
12.09
Postgiro/RPS
5 Jaar
1
103
10.76
10.76
1076
Spaarbank R'dam
1 jaar
3/5 Jaar
2
1
9.25
10.25
9.71
1064
9.71
1064
9 71
1064
Westland/Utrecht
standaard
5/10 jaar
2
10.9
11.97
11.97
UX
De hypotheekrente blijft verder stijgen. Deze week hebben de meeste
banken een verhoging van ongeveer een half procent doorgevoerd, maar
ook verhogingen van één procent zijn voorgekomen. Daling is voorlopig
niet te verwachten.
(Publikatle samengesteld door de Vereniging Eigen Huis te Amersfoort.)
Van onze redactie economie
DE STEEG De Nederlandse baksteenindustrie ziet bet jaar
1980 met vertrouwen tegemoet, maar voor de „wat verder
liggende toekomst" bestaat onzekerheid. Vooral ten aanzien
van de woningbouw is de onzekerheid groot. Dit blijkt uit het
jaarverslag-1979 van de Vereniging De Nederlandse Baksteen
industrie in De Steeg.
s
In aanvulling hierop zei voorzitter D.
Wesseling gisteren tijdens de pers
conferentie, dat de steenfabrieken
waarschijnlijk nog dit Jaar een rege- InhaalvTa3£
ling voor een vrijwillige vermindering
van de baksteenproduktie zullen
vaststellen. Deze regeling, zo zei Wes
seling. is bedoeld voor slechte tijden
als de voorraden te hoog oplopen, wat
nadelig is voor de prijzen.
Joen stenen minder verkocht dan het
jaar tevoren.
onze redactie
lomie
STERDAM België
het disconto de offi-
rente verhoogd van
j procent tot 12 procent,
jnieuw na-oorlogs record,
togenaamde lombardren-
l)e rente voor voorschotten
onderpand van effec-
iis verhoogd van 12,5 tot
procent, evenals een na-
%gs hoogtepunt.
aatregel van de Belgische cen-
Jbank is niet onverwacht geko-
1 Gezien tegen de achtergrond
f internationaal stijgende ren-
leven werd een dergelijk besluit
ilgische bankkringen al enige
erwacht. Vooral ook met het oog
t in toenemende mate wegvloei-
i kapitaal uit België naar het
buitenland als gevolg van de daar
heersende hogere rente. Met name de
VS kwamen bij Belgische telepers
steeds meer in trek, dit ten nadele
van de Belgische economie.
Bankkringen menen, dat het Belgi
sche besluit tot discontoverhoging
kan worden gezien als een voorloper
voor soortgelijke stappen van de
Westduitse centrale bank (de Bun
desbank) en van De Nederlandsche
Bank. Vermoedelijk zal het bestuur
van de Bundesbank vandaag tot een
verhoging van de officiële rente be
sluiten.
De hoge rente in de VS, waar het
disconto thans 13 procent bedraagt,
heeft de laatste dagen veel vraag
naar dollars doen ontstaan met als
gevolg een koersstijging. Om deze
laatste wat te drukken verkocht o.a.
de Duitse Bundesbank gisteren voor
bijna 10 miljoen aan dollars in de
markt.
Het afgelopen Jaar liep, als gevolg
van de extreem strenge winter, de
landelijke voorraad metselsteen met
bijna 300 miljoen stenen op tot een
totaal van 445 miljoen. Hoewel deze
voorraad na maart gaandeweg
terugliep, was er gedurende het hele
jaar in vrijwel elk type steen een ruim
aanbod. Uiteindelijk werden 143 mil-
Te zamen met een lichte teruggang in
de produktie van de gewone soorten,
leidde dat tot een voorraad aan het
einde van 1979 van 323 miljoen ste
nen; ruim twee keer zo veel als einde
1978.
Verwacht wordt echter, dat de nog
resterende Inhaalvraag er dit Jaar
(mede) voor zal zorgen, dat de afleve
ringen tenminste weer op het peil van
1978 zullen komen.
Intussen kon door het ruime aanbod,
de export met name naar West-
Duitsland worden vergroot. De ver
wachting is, dat in 1980 de uitvoer op
dit niveau gehandhaafd kan worden.
De export is voor de baksteenindus
trie van groot belang. Een punt hier
bij is. dat de concurrentie van steen
van Nederlands type die in toene
mende mate in de Bondsrepubliek
wordt geproduceerd steeds groter
wordt.
Het ruime aanbod maakte het niet
alleen mogelijk meer uit te voeren;
ook op de Invoer was het aanbod van
invloed want die liep met de helft
terug.
Verliesposten
Een extra probleem voor de steenfa
brikanten was (en is) de wachttijd (op
grond van de prijsgedragsregels) van
een maand tussen de melding en het
doorberekenen van een prijsverho
ging. Bij de sterk stijgende gasprijzen
betekende deze wachttijd een aan
zienlijke verliespost voor de be
drijven.
Voor dit Jaar zitten de steenfabrikan
ten bovendien nog met een strop van
miljoenen guldens, als gevolg van de
hoge waterstand in de rivieren van
een week of drie geleden. Hiervoor
waren de fabrikanten niet verzekerd
Vele steenfabrieken waren dagenlang
geheel door het water ingesloten, het
gestegen grondwater leidde tot voch
tige ovens en bij een aantal fabrieken
werd de elektriciteitsvoorziening ge
stoord. en werden toegangswegen
weggespoeld.
nieronder volgt een aantal disconto
tarieven in enkele landen (opgave
ABN):
Thans Sedert
België12 28- 2-84
ADVERTENTIE
West-Duitsland
Canada
Denemarken
Frankrijk
Gr.-Brittannie
Italië
Japan
Nederland
Noorwegen
Oostenrijk
Ver.Staten
Zuid-Afrika
Zweden
Zwitserland
6
14
13
9'/,
1-11-79
25-10-79
18- 2-80
31- 8-77
17* 15-1179
15 6-12-79
7'/. 19- 2-80
9'/,** 29-11-79
30-11-79
24- 1-80
15- 2-80
13- 8-79
18- 1-80
5-11-79
commissionairs in effecten sinds 1895
Lid van de vereniging voor de Effectenhandel
bemiddelt in aan- en verkoop van uw
5'/,
13
7
10
2
Minimumleentarief van de Bank
of Engeland
Promesse-disconto 11 procent,
voorschotrente 10'/> procent.
Prins Hendrikkade 123, 1011 AM Amsterdam
telef. 020-223131 (nabij Centraal Station).
Van onze redactie economie
AMSTERDAM „Wie kroningsdukaten aanschaft voor 995
gulden, koopt een kat ln de zak," schreef het weekblad
Beleggers Belangen onlangs. Dat zat Oflr, de zaak die de
penningen uitbrengt, niet lekker en daarom organiseerde de
heer Huib J. A. Luns, zoon van de vroegere minister en
exploitant van het eenmansbedrijf Oflr Export, een perscon
ferentie om een en ander recht te zetten.
Een zwaar bewaakte bijeenkomst,
want zes man van Hoogenboom's be
wakingsdienst zorgden ervoor dat er
niets gebeurde met het ter plaatse
uitgestalde puur gouden tafelbestek
dat door Sola in Zeist wordt geprodu
ceerd en door Ofir wordt geëxpor
teerd.
Luns gaf toe, dat de goudwaarde van
de 6,05 gram wegende kroningsduka-
onze redactie
[lomie
Sterdam Na de oor-
was het internationale
ietaire systeem gebaseerd
le dollar. Dit op grond van
in Bretton Woods geslo-
overeenkomst. Alle valu-
1 persen werden vastgesteld
ferhouding tot de dqllar,
echter zelf inwisselbaar
[in goud tegen een officië-
Kjs van 35 dollar per oun-
31,1 gram). Dit systeem
daarom aangeduid als
standaard.
•leek echter op den duur niet te
Ten. o a. niet omdat de officiële
brijs tegen het einde van de ja-
p0 op de goudmarkten steeds
onder een opwaartse druk
te staan. Derhalve werd ge-
I naar de mogelijkheid om de
J-goud standaard te wijzigen.
§tellen om dat te doen door een
ging van de officiële goudprijs
tor een devaluatie van de dollar
lover het goud) werden verwor
pen. Gevreesd werd namelijk, dat dit
de inflatie ln de hand zou werken en
met name goudproducerende landen
als Rusland en Zuid-Afrika sterk zou
bevoordelen.
Daarom werd besloten tot het in het
leven roepen van de zogenaamde spe
cial drawing rights (SDR's), de speci
ale trekkingsrechten, ook wel papier
goud genaamd. In wezen een soort
kunstmatige (reserve) valuta, De di
verse landen, lid van het IMF (het
Internationale Monetaire Fonds),
kregen hiervan een hoeveelheid toe
gewezen in verhouding tot hun deel
name ln het IMF.
Geen oplossing
Het bracht echter niet de oplossing.
Wat was namelijk het geval. Het be
talingsbalanstekort van de VS nam
voortdurend toe en daarmede de dol
larreserves in de wereld. Naarmate
het evenwicht tussen de dollarschul
den van de VS en de Amerikaanse
goudvoorraad verslechterde ont
stond allerwegen een toenemende
druk op de dollar. Dit noodzaakte
president Nixon in augustus 1971 om
de inwisselbaarheid van de dollar ln
goud op te schorten.
Daarmede ontstond in feite een zui
vere dollar-standaard in de wereld.
Een systeem, dat echter van het be
gin af aan door de meeste regeringen
niet als het meest wenselijke werd
beschouwd. Reden, waarom bespre
kingen begonnen over een herziening
van het internationale monetaire sys
teem, waarbij een belangrijke rol was
toebedeeld aan de SDR's, met name
ter vervanging van een overmaat aan
doilarreserves van een bepaald land.
Het ging allemaal echter niet zo vlot
met die herziening. Reden, waarom in
een later stadium werd besloten tot
het aanvaarden van „zwevende" wis
selkoersen en een afschaffing van de
officiële goudprijs. Het probleem van
de snel groeiende doilarreserves van
de centrale banken bleef echter, ter
wijl ook de particuliere dollarbezit
tingen snel toenamen in de zogeheten
eurodollarmarkt.
Hervorming stelsel
Een situatie, die steeds onbevredi
gender werd toen de dollar herhaal
delijk tekenen van zwakte ging verto
nen. Een aantal centrale banken be
sloot zijn dollarreserves in andere va
luta's om te zetten, of zelfs in goud.
Ontwikkelingen, die niet bepaald be
vorderlijk waren voor een stabilisatie
van de goud- en valutamarkten.
Tegen deze achtergrond ontstond bij
het IMF de idee voor het in het leven
roepen van een dollar-substitutle-re-
kening. Daarmede werd tevens de
draad weer opgepakt van de eerder
afgebroken discussies over een her
vorming van het monetaire stelsel en
werd opnieuw aangestuurd ln de rich
ting van een aanvaarding van de
SDR als de belangrijkste reserveva
luta van dit systeem.
Op de substitutierekening namelijk,
zo is de bedoeling, kunnen de centra
le banken hun deviezenreserves
(vooral dollars) storten ln ruil voor de
door het IMF uitgegeven SDR's. Al
dus zou deze substitutierekening de
rol van de SDR's kunnen versterken
en een alternatief bieden voor de
spreiding van de deviezenreserves
van de centrale banken over verschil
lende valuta's, wat geleld heeft tot
ongewenste schommelingen ln de
wisselkoersen.
De zogenaamde „Groep van dertig",
een groep van financiële deskundi
gen, onder voorzitterschap van dr.
Han Witteveen, thans adviseur van
het bestuur van de Amrobank, oud
directeur van het IMF en oud-minis
ter van financiën, is voorzitter van
deze groep, waarin ook vertegenwoor
digers van centrale banken zitting
hebben. De gToep werd ln 1978 met
financiële steun van de Rockefeller
Foundation opgericht voor het nader
bestuderen van de problemen ln de
wereldeconomie.
In een rede voor het Arabische Mone
taire Fonds in Abu Dhabi heeft dr.
Witteveen de rol van het substitutie-
fonds nog eens uitvoerig uit de doe
ken gedaan, daarbij aanhakende aan
hetgeen de „Oroep van dertig" dezer
dagen heeft gesteld ln een rapport,
getiteld „Naar een minder onstabiel
monetair systeem." Conclusie van dit
rapport is, aldus dr. Witteveen, dat de
centrale banken van de verschillende
landen onderling tot een regeling met
betrekking tot de nationale deviezen
reserves dienen te komen teneinde zo
de monetaire situatie ln de wereld te
verbeteren.
Het rapport pleit ook voor overleg en
samenwerking tussen centrale ban
ken in de periode vóórdat de substi-
tutierekening in functie is Het noemt
de noodzaak van een dergelijke reke
ning des te dringender, nu het ernaar
uitziet, dat 4e OPEC-landen nog vele
Dr. Han Witteveen
Jaren grote overschotten op hun beta
lingsbalans zullen hebben Over
schotten die bijdragen tot druk op de
Amerikaanse dollar, die nog altijd als
de belangrijkste reservevaluta in de
wereldeconomie fungeert
ten slechts 280 gulden was maar. zo
zei hij herhaaldelijk: het gaat in de
eerste plaats om de zeldzaamheids-
waarde. want van de gouden pennin
gen worden er slechts vijfduizend ge
slagen bij Sola,
Hij ontkende, dat hij gTof geld aan de
penningen verdient „want bij de prijs
van 995 gulden is een leren doosje ter
waarde van honderd gulden Inbegre
pen en er zit 180 gulden btw op" Dan
zit er nog een behoorlijke winst op
(naar Ofir zegt 14 18 procent netto)
maar wie garandeert dat de pennin
gen Inderdaad een verzamelwaarde
van 995 houden en liever nog meer
waard worden?
Volgens Oflr is die kans groot: ten
eerste door de kleine oplaag en ten
tweede doordat voor het eerst puur
gouden munten worden uitgebracht,
die door een geheim procédé van Sola
toch niet zacht zijn.
De vraag rees of de kroningsdukaten
wel echte dukaten mogen heten want
een dukaat wordt door 's-RiJks munt
geslagen en heeft een in de wet. be
paald gewicht. Luns „WIJ spreken
niet van dukaten maar van kronlngs-
dukaten en die naam hebben we wet
tig gedeponeerd." Van de gouden en
van de zilveren penningen (daar is de
oplaag 25.000 exemplaren) zijn er,
naar Oflr zegt. intussen al vrij veel
verkocht.
Intussen heeft het eenmansbedrijf
nog meer plannen Met buitenlandse
regeringen onderhandelt Luns jr
over het slaan van gouden munten
(bij Sola) die wettig betaalmiddel
moeten worden. Welke regeringen
dat zijn, wil hij nog niet zeggen.
HENGELO (ANP) De werknemers
van de vitragefabriek Thauma in
Hengelo hebben gistermorgen het be
drijf bezet. Hiermee protesteren de
werknemers tegen het feit, dat op
korte termijn ongeveer 150 arbeids
plaatsen ln de bedrijfstak In hun om
geving verloren dreigen te gaan Ook
willen de bezetters duidelijkheid over
een fusie, waarover al Jaren lang
wordt gesproken tussen Thauma en
de Almelose vitragefabriek Egger
