F
Leger Suriname handhaaft macht
Omvang van beperkingen staat vast
Ex
Kies uw kado
X
1
deze krant Premier Henck Arron zou gevangen zijn genomen
El
i
Jbeda: looningreep
loet uitzondering zijn
Herdenkingspenningen
Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Enkele opklaringen
HET WEER
Kabinet geeft
auto voorrang
Tito stervende
Sociale partners mogen alleen over invulling praten
Trouw
Uitgerijpt
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
Trouw
H 38STE JAARGANG NR 10886 WOENSDAG 27 FEBRUARI 1980
In de ochtend mist of laaghangende bewolking, in de middag enkele
opklaringen. Middagtemperatuur ongeveer zeven graden, in hardnekkige
mistgebieden enkele graden lager. Weinig wind, minder dan windkracht
drie.
Morgen en overmorgen: Overgang naar wisselvallig weer met enkele buien.
Middagtemperatuur ongeveer zes graden.
i* cat
Voor Bouw «n lnterieu< LESTELLA B.V
W'flem Barentszstraai 19 Le«den Tel 071-13 45 41
Keukens. Open Haarden. Tegels. Sanitair.
LOSSE NUMMERS 65 CENT
pagina 2:
Hervormde synode
bver werkloosheid
pagina 3:
Verdere opmars
van steenkolen
Ton Koopman:
Perfectie in oude
uziek noodzaak
Pa
'agina 5:
/erkeer en Vervoer
tot het eind van de eeuw
PAGINA ECONOMIE:
Rente stijgt in
sneltreinvaart
PAGINA SERVICE:
I Kinderboekenrubriek, strips,
I feuilleton, puzzel, radio- en
|tv-programma's, weeroverzlcht
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De berichten uit Paramaribo wijzen op een
consolidatie van de nieuwe machtsverhoudingen. Een acht
man sterke Nationale Militaire Baad heeft het bestuur overge
nomen. Dat is overigens maar tijdelijk, want het is de bedoe
ling dat er op korte termijn een „burgerraad" komt. Het is te
verwachten dat de oo 27 maart uitgeschreven verkiezingen
niet zullen doorgaan.
Over het lot van premier Henck
Arron bestaat nog steeds onzeker
heid. Volgens sommige bronnen zou-
hij gevangen zijn genomen. Mogelijk
bevindt hij zich niet meer in Parama
ribo. Eerder zei een woordvoerder van
de militairen dat de verblijfplaats
van Arron bekend was, maar dat men
belangrijker dingen aan het hoofd
had dan hem aan te houden.
Onduidelijk is de positie van het
staatshoofd, president dr. Johan Fer-
rier. Volgens officiële mededelingen
van de militaire raad bevindt hij zich
nog steeds in zijn paleis, maar of hij
daar als een vrij man kan en mag
optreden, is niet bekend.
Het is duidelijk dat de militaire raad
er alles aan gelegen is in de persoon
van president Ferrier de continuïteit
van het staatsbestel te onderstrepen.
Hoe Ferrier daar zelf over denkt, is
niet bekend. Hij heeft de bevolking
opgeroepen om kalm te zijn, maar
dat mag nauwelijks een politieke
stap heten.
Ferrier zal, gezien zijn persoonlijk
heid, toch wel prijs stellen op enige
formaliteiten, wil hij werkelijk met de
onder-officierenclub in zee gaan. Zo
zal hij toch zeker eerst het ontslag
van premier Arron en de andere mi
nisters op een beetje reguliere wijze
willen afdoen, alvorens hij nieuwe
bestuurders (militairen of burgers) in
stalleert en beëdigt.
Geen opvolger
Overigens heeft Ferrier al bijna een
jaar geleden laten weten dat hij op
korte termijn wilde aftreden als presi
dent. Hij wordt in mei zeventig Jaar
en woont al bijna twaalf jaar in het
paleis, eerst (van 1968 tot 1975) als
door de Nederlandse Koningin be
noemd gouverneur, daarna als presi
dent. Het keoinel-Arron heeft echter
geen enkel initiatief genomen om in
Ferriers opvolging te voorzien.
De schattingen van het aantal doden
als gevolg van de Surinaamse furie
variëren tussen de acht en tien. Ver
der wordt in de berichten gesproken
van „tientallen" gewonden.
|fan onze parlementsredactie
DEN HAAG Een looningreep, zoals we die thans ken-
hen neemt een belangrijk stuk verantwoordelijkheid van
|e sociale partners (werkgevers en vakbeweging) weg.
Ko'n ingreep moet dan ook een uitzondering blijven.
Ister Albeda (Sociale Zaken)
(egt dit in een bespreking van het
ek „Vijfendertig jaar loonbeleid
Nederiand" waarop dr. W. J. P.
Fase onlangs promoveerde.
Ubeda hecht eraan, zo vlak voor
fcet overleg met de sociale part
ners. er nog eens nadrukkelijk op
wijzen „dat het de regering,
haar ook de sociale partners, wat
Ji/aard moet zijn tot centrale af-
praken te komen. Een regering
(noet bereid zijn daarvoor belas
tingmiddelen beschikbaar te stel-
jen, hoe moeilijk dat ook is".
Anderzijds moet," aldus de ml-
Ister, „een vakbeweging het aan
durven de leden de waarheid te
leggen, ook al is die waarheid niet
opulair. Ook als die waarheid be-
lekent dat men in een stagneren-
economie de lonen niet kan
Jverhogen en tegelijkertijd de col
lectieve voorzieningen in stand
houden zonder vergaande
.chade voor de werkgelegenheid."
De minister blijkt weinig heil te
verwachten van een geleide loon
politiek. Wel meent hij met de
schrijver van het boek, dat „de
overheid niet zal mogen schromen
in te grijpen als de sociale part
ners in het bedrijfsleven het niet
eens zijn of worden over een resul
taat, dat in strijd is met het alge
meen belang".
Maar zelfs in dat geval blijkt Albe-
da er voorstander van te zijn, dat
zo'n looningreep „enige ruimte zal
bieden voor onderhandelingen
over zaken als knelpunten op de
arbeidsmarkt, werkgelegenheid,
verdeling van werk, ziektever
zuim, produktiviteitsbevorderen-
de maatregelen en de resultaten
daarvan en humanisering van de
arbeid".
Albeda besprak het boek van
Fase op ons verzoek. De be
spreking staat op pagina 13
g
i 'rkeersovertredingen
irden hoger beboet
ADVERTENTIE
LEVEN ZONDER STRESS
DAT IS MOGELIJK!
Zag u gisteravond het T V.-programma
met Dr. M. L. Ashton?
Uit voorraad leverbaar haar boek:
BEVRIJD VAN SPANNING.
Prijs 7,50, excl. portokosten
yEWNGELISCHE
BOEKHANDEL
BOEK-IN
Montaubanstraat 5 3701 HM Zeist
Tel 03404-16032..
Pagina 3: gesprek met
oud-premier Den
Uyl: wij waarschuw
den Arron
houden worden In de Membre Boe-
koe-kazerne. Volgens sommige be
richten bevinden ook de minister van
financiën en economische zaken, de
heren Goede en Zulverloon zich ln
arrest. Verder is de hoogste legerchef,
kolonel Elstak aangehouden, evenals
het hoofd van het parket, mr. F.
Kruisland. Deze was vorige week be
last met de vervolging van de drie
aangehouden BMK-bestuursleden.
Procureur-generaal Maurits de Mi
randa Is bulten levensgevaar, nadat
hij eerder was geopereerd aan een bij
zijn arrestatie opgelopen schotwond.
Hij wor.dt verpleegd ln het acade
misch ziekenhuis van Paramaribo.
In arrest
Evenmin ls duidelijk wie van de oude
gezagsdragers op het ogenblik zich in
gevangenschap bevinden. Minister
van justitie Bardinsingh en vlce-pre-
mier Van Genderen zouden vastee-
Handgranaten
Het dagblad „De West" van de strijd
bare oud-politicus Davld Findley
moest maandag zijn kritische hou
ding ten opzichte van de actievoeren
de militairen bekopen met een paar
handgranaten in de kantoorruimten.
Gisteren was het personeel echter
weer bezig om te kijken of de krant
kon doorgaan met verschijnen.
Eén van de vele commerciële radio
stations van Paramaribo, Radio
Apintie, is al twee dagen uit de lucht
zonder dat er een verklaring voor dit
zwijgen wordt gegeven. Apintie had
zich niet ln commentariërende zin
met de actievoerende militairen inge
laten.
Het Surinaamse persagentschap
SNA ls bezet door militairen, maar
werkt wel gewoon door. Onduidelijk
is of en ln hoeverre de berichtgeving
van SNA door deze bezetting wordt
beïnvloed. In elk geval weet het onder
deze omstandigheden werkende SNA
te melden, dat de bevolking van Pa
ramaribo erg tevreden is over de ge
beurtenissen van de laatste dagen.
BELGRADO (AP. AFP) De Joe
goslavische president Tito gaat lang
zamerhand steeds verder achteruit.
Zijn dokters gaven gisteren toe dat
zijn longontsteking niet meer te ver
helpen is en dat zijn hartslag onregel
matiger wordt. Het was voor het eerst
in twee weken dat de behandelende
artsen meedeelden dat zijn hart niet
goed meer werkt. Radio Belgradobe-
gon gisteravond aangepaste muziek
uit te zenden, nadat de berichten over
de verslechterde toestand van presi
dent Tito waren uitgezonden. Ook
werd voor het eerst in de zes weken
die Tito nu in het ziekenhuis ligt op
de televisie weer een portret van de
president getoond.
KLM op 1 april duurder
ISCHIPHOL (ANP) De KLM gaat
met ingang van 1 april de vliegreizen
naar het Caraïbisch gebied en naar
Zuid-Amerlka met vijftien procent
verhogen. De vluchten naar de Vere
nigde Stateh en Mexico gaan onge
veer tien procent omhoog. Vliegen in
Europa en naar Afrika gaat vijf pro
cent meer kosten, naar het Midden-
Oosten zeven procent en naar het
Verre Oosten en Australië twee tot
tien procent.
In de tariefsverhogingen zijn zowel de
prijsverhogingen voor brandstoffen
als de algemene kostenstijgingen be
rekend.
Tijdens het Kamerdebat over het ontslag van minister Andriessen van financiën en zijn staatssecretaris
Nooteboom zaten de ex-bewindslieden in de loge.
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De totale omvang van de economische beperkingen bezuinigingen enerzijds
en koopkrachtdaling anderzijds staat voor het kabinet vast. Daarover valt morgen, in het
centrale overleg met vakbeweging en werkgevers, niet meer te praten. Wel kan gesproken
worden over een andere invulling van het pakket beperkingen. Denkbaar is een aanmerkelijk
grotere loonmatiging dan het kabinet wil, bij een kleinere bezuiniging dan drie miljard gulden
bij de overheid.
Onder krijgstucht
De militaire raad heeft inmiddels de
hele Surinaamse politiemacht onder
de militaire krijgstucht gesteld. De
gevangen politiemensen zullen in
groepjes worden vrijgelaten. Zij mo
gen dan hun werk hervatten. De mili
taire raad heeft een beroep gedaan op
de bevolking de politie niets ln de
weg te leggen.
De scholen blijven voorlopig nog
dicht, maar voor de rest herneemt het
leven zijn normale gang. De militai
ren hebben iedereen gevraagd „zich
optimaal in te zetten."
Minister-president Van Agt maakte
dit gisteren duidelijk ln de Tweede
Kamer ln de voortzetting van het
debat over het aftreden van mr. An
driessen als minister van financiën.
Maandagavond had vice-premler
Wiegel al op een WD-bijeenkomst
gewaarschuwd dat „niet kan worden
getornd aan de hoofdlijnen van het
kabinetsbeleid," zoals vastgelegd ln
de brief waarmee minister Albeda
(sociale zaken) de „sociale partners"
(werkgevers, vakbeweging) vorige
week uitnodigde voor het overleg
morgen.
De vakbeweging wil echter juist dis
cussie over de kern van het kabinets
beleid, namelijk de vraag of economi
sche beperkingen het juiste antwoord
zijn op de sombere economische
vooruitzichten. Het CNV heeft daar
De groothandel in meubels Wijnants van Leuven Citroen in Emmeloord is
gisteravond door brand verwoest. De schade bedraagt ongeveer zes miljoen
gulden. Over de oorzaak van de brand is nog niets bekend.
Van een onzer verslaggevers
VOORTHUIZEN De Confederatie van oranjeverenigingen brengt ln
samenwerking met een firma uit Voorschoten twee door de beeldhou
wers Eduard baron Speyart van Woerden en Willem Vis gemodelleerde
herdenkingspenningen uit: bronzen en zilveren exemplaren van een
inhuldigingspenning op een doorsnee van vijftig millimeter, versierd
met een oranje halfedelsteen, alsmede gouden, zilveren en bronzen
herdenkingspenningen op 22'/» en 50 millimeter. Een deel van de
opbrengst is bestemd voor een nationaal afscheidsgeschenk aan konin
gin Juliana, bij gelegenheid van haar abdicatie en de inhuldiging van
koningin Beatrix.
De PTT zal een bijzondere postzegel uitgeven in de waarde van zestig
cent. Staatssecretaris Smit-Kroes van verkeer en waterstaat heeft dit
meegedeeld in antwoord op vragen van het VVD-Kamerlid De Beer.
grote twijfels over, en de FNV heeft
zich al fors tegen een politiek van
beperkingen uitgesproken.
In de FNV-krant waarschuwde FNV-
voorzitter Kok dat bezuinigingen en
daling van koopkracht zullen leiden
tot „afnemende bestedingen van
overheid en bedrijven. Dan krijg je
een doden-splraal. Dan kunnen we
tienduizenden nieuwe werklozen be
groeten." Kok pleitte daarentegen
voor „een gedurfder beleid. Met de
voorraden aardgas en goud is dat ook
mogelijk. Tijdelijk kunnen we best
grotere tekorten accepteren in het
huishoudboekje van de staat. Wat is
er op tegen om een paar appeltjes
voor de dorst op te snoepen?"
Wiegel daarentegen stelde maan
dagavond dat er beslist nog meer
beperkingen zullen moeten komen
wanneer het financieringstekort van
de overheid in de loop van het jaar,
ondanks het huidige pakket beper
kingen, nog boven de zes procent van
het nationale Inkomen zou uit
groeien.
Motie-Den Uyl
Naar aanleiding van de uitspraken
van Wiegel diende PvdA-lelder Den
Uyl gistermiddag in het kamerdebat
een motie ln. Daarin wordt gepleit
voor „open en reëel overleg," morgen,
over de brief van Albeda. Het pakket
maatregelen van het kabinet moet
„op hoofdlijnen voor wijziging vat
baar" zijn in dat overleg, aldus de
motie. De motie werd verworpen. Al
leen de linkse partijen stemden voor.
Fractieleider Rietkerk van de WD,
de kleinste regeringspartij, gaf geen
toelichting op het stemmen tegen de
motie-Den Uyl. CDA-fractieleider
Lubbers noemde de motie van Den
Uyl een „motie van wantrouwen" te
gen minister Albeda, omdat het ka
rakter van de brief van Albeda Juist
leer uitnodigt tot overleg. De motie is
daarom onlogisch, en keert de zaken
om, zo oordeelde Lubbers. „De motie
ondermijnt de positie van de minister
van sociale zaken." Den Uyl protes
teerde tegen deze stelling van Lub
bers, en betoogde dat de motie Juist
de positie van Albeda probeert te
herstellen nadat die door Wiegel was
aangetast.
Ook in de brief van Albeda staat
overigens dat het financieringstekort
„ln ieder geval niet zal mogen uitgaan
boven zes procent". Daarmee wordt
de weg naar de oplossing, die FNV-
voorzltter Kok bepleitte, al op voor
hand afgesneden. In het debat van
gisteren benadrukte Van Agt op
nieuw dat het tekort nu al enorm
hoog ls. de rente opdrijft, en daardoor
de Investeringen en dus de werkgele
genheid van de nabije toekomst be
dreigt. „Om die harde realiteit zullen
wij in de gesprekken (van morgen)
geen van allen heen kunnen," aldus
de premier. BIJ de PvdA stelt men
hier tegenover dat niet zozeer het
grote tekort van de overheid, maar
vooral de krap-geld-politiek van pre
sident Zijlstra van de Nederlandsche
Bank de oorzaak ls van de torenhoge
rente.
„Op basis van de nieuwe economi
sche gegevens, die helaas niet voor
betwisting vatbaar zijn," stelde Van
Agt, dat „het beslag van de collectie
ve sector (overheid, sociale uitkerin
gen) plus de particuliere sector (Inko
mens) op de economische ruimte te
groot is. Dat beslag moet worden
teruggeschroefd. Dat ls wat wezenlijk
ls. Jarenlang hebben we ln dit land op
te grote voet geleefd. Daar moeten we
mee ophouden op straffe van de tota
le ondergang op langere termijn."
Lubbers bleek zich trouwens zeer te
hebben gestoten aan de toevoeging
van Wiegel dat „het voortbestaan van
het kabinet" op het spel staat wan
neer de regeringsfracties Wiegel
doelde op het CDA zouden gaan
tornen aan de hoofdlijnen van het
pakket maatregelen. Het gaat ons om
de economische situatie zelf, betoog
de Lubbers. HIJ noemde Wiegel niet
bij name, maar noemde het „vol
strekt belachelijk en hoogst onver
standig om het element van een mo
gelijke kabinetscrisis in de discussie
te betrekken. Uitspraken over crisis
zijn helemaal niet aan de orde." Toen
Terlouw (D'66) Lubbers vroeg of zijn
uitval op Wiegel sloeg, beaamde de
CDA-fractielelder dat.
Ons commentaar staat op pag. 5.
De onvermijdelijke perikelen van de ex-koloniale mo
gendheid. Komt er een staatsgreep. „Zie je nou wel,we
hebben ze te vroeg onafhankelijk gemaakt, ze waren er
nog niet rijp voor." Kortom, hoe rijp is rijp genoeg.
Vraag zonder helder antwoord. Moet je tegen kunnen.
Boetseerset (A)
BoetscerkJei mei verf in 3 kleuren en
penseeltje. Wordt zonder enen
ovenhard
Schroevedraaierset <B)
Grote, kleine cn kruiskopschroexe-
draaier in één Handgreepje met
om.slagmcchaniek.voor extra gemak.
Authentiek Slavisch
kleedje (C)
met fraai diermotiel Als onder
legger o f voor de sier
4 Houten eierdopjes (D)
op sierlijk blankhouien hang-
plankje plus een zandlopertje als
garantie voor zacht gekookte eieren
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontxangt u een van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee
Adres nieuwe abonnee.
Postcode en plaats
Uw naam:
Uw adres:
_Giro:
ftislcode en plaats:
.Tel
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkoriing san 7.50
Kado naar keuze DA DB. GD. (aankruisen a u h l
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 27)1.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659.388 (uitsluitend voor opgaven!
Voor bezorginldrmatie 020-91.3456.
