In 77 dagen wandelen langs
de Nederlandse grens
Zwierig
Uit brieven van lezers
HET ONZE
Laatste keer
Diny en Gerard Verhoeven zien het niet als een prestatie
MAANDAG 25 FEBRUARI 198Q
VARIA
TROUW/KWARTET
door Fred Lemmers
UTRECHT Het zit er bijna
op voor Gerard en Diny Ver
hoeven. Twee zaterdagen
hebben ze nog voor de boeg.
Als ze op 8 maart bij leven en
welzijn de vijftien kilometer
van Westkapelle naar Vlissin-
gen achter zich hebben, kun
nen ze zeggen de hele Neder
landse grens te hebben afge
lopen, bij elkaar een afstand
van 1752 kilometer.
Diny i59> en Oerard (87) hebben dit
precies binnen de twee Jaar gefikst.
Ze startten hun „ronde van Neder
land" op 11 maart 1978 in Zeeuws
Vlaanderen. 81ndsdlen hebben ze In
75 etappes, en daar komen er dus nog
twee bij. langs de grenzen van ons
nationale grondgebied gewandeld,
nou Ja gewandeld Van Zeeland
naar Brabant en vla Limburg, de
Achterhoek, Twente en de terreinen
van de NAM naar het uiterste puntje
van Oroningen en vandaar langs de
Waddenzee over de Afsluitdijk naar
Den Helder en langs de Noordzee
naar Walcheren
Elke keer dat ze de wandelschoenen
aantrokken was het op één dag uit en
thuis, op één uitzondering na. „Heel
in het begin zijn we een nachtje over
gebleven in Sluis. Omdat je daar met
openbaar vervoer heel moeilijk kunt
komen vonden we het onzin onze
wandeling af te breken en er de vol
gende keer weer zo'n ingewikkelde
reis voor te moeten maken. We heb
ben toen dat traject in een dag ge
daan." vertelt Diny.
Omdat de Verhoeven» geen auto ge
bruiken betekent het dat ze op hun
wandeldagen vroeg uit bed moeten.
Eerlijkheidshalve moet ik er bij ver
tellen dat ze aan reiskosten niet veel
kwijt zijn. omdat Oerard als tech
nisch ambtenaar bij de Nederlandse
Spoorwegen werkt. „De dagen dat we
om zes uur s morgens de deur uit
gingen waren talrijk en 's avonds was
het in de regel ook niet zo vroeg als
we de J. D. v.d. Waalsstraat weer
infietsten," vervolgt Diny. Ja. al hun
expedltiea. want zo kun je ze rustig
noemen, beginnen met een fietstocht
je naar het Centraal Station In
Utrecht „Daar wenst de man van de
rijwielstalling ons altijd goeie reis en
dan stappen we In de trein, op weg
naar de plaats waar we de vorige keer
zijn gestopt," verduidelijkt Oerard.
Origineel
Gerard en Diny Verhoeven
's morgens vroeg al op pad.
(foto; Henk Tukker)
informaties en het bestuderen van
kaarten. Omdat Je in Utrecht cen
traal ilt ontdekte ik dat je overal
binnen vrij redelijke tijd kunt komen,
al kost dat wel de nodige voorberei
ding. Je moet het openbaar vervoer
kunnen bespelen, nergens zo maar op
de bonnefooi heen gaan. want dan
kom Je voor nare verrassingen te
staan. Er zijn nog tal van streken
waar maar eens ln de twee uur een
bus rijdt en op bepaalde dagen is er
helemaal geen openbaar vervoer. Dat
moet Je allemaal van tevoren uit
pluizen."
'Zeven Jaar'
Het is ongetwijfeld een origineel Idee
dat de Verhoeven» uitvoeren. Hoe
kom Je op zo'n gedachte? Oerard
begint eer. beetje te lachen. „Dat
weet lk zelf eigenlijk niet. Het plan
was er Ineens. Natuurlijk houden we
van wandelen. Hier in de buurt heb
ben we allebei heel wat afgelopen,
daar kennen we alle plekjes. We heb
ben ook alle NS-wandellngen gedaan
en dikwijls trokken we er ln het verle
den op uit zo maar naar een mooie
streek. Aan marsen hebben we nooit
meegedaan. Het gaat ons erom fijn ln
de natuur te zijn en dan het liefst zo
rustig mogelijk Als Je dat laatste
zoekt wordt het hier in het Utrechtse
ln de weekeinden steeds moeilijker.
Vandaar dat we steeds vaker thuis
bleven, omdat we het er niet over
eens konden worden waar we naar
toe zouden gaan. Op een zondagmid
dag, toen er weer niets van wandelen
was gekomen, kwam Ineens dat idee
van langs de grens te gaan lopen ln
me op. Dlny's eerste reactie was: 'Hoe
wil Je dat versleren?' Nou, lk ben aan
de gang gegaan met het Inwinnen van
Omdat het vervoer ln Zeeuws-Vlaan-
deren het moeilijkste is. gezien van
uit andere delen van het land. begon
nen de Verhoevens daar In het begin
was hun wandeiidee in de familie- en
vriendenkring onderwerp van veel
discussie. „Sommigen zagen het niet
zitten. Er werd ons zelfs voorspeld
dat we er wel een jaar of zeven voor
mochten uittrekken. Zelf dachten we
aan twee en een half Jaar Dat is
achteraf dus erg meegevallen. We
hadden er al gauw de smaak van te
pakken en dan kun je niet meer op
houden. Nu zijn we ook mensen die
als ze ergens aan beginnen doorzet
ten. Dat hebben we onlangs nog ge
had tijdens onze wintersportvakantie
ln Oostenrijk. We zijn toen gaan lang
laufen na eerst een week Intensief
trainen. We hebben er nog een zilve
ren medaille mee gewonnen. We zijn
echt een beetje trots dat we zoiets op
onze leeftijd hebben volbracht. Maar
voorop staat het plezier dat we erin
hebben. Het gaat ons niet om de
prestatie. Er wordt ln het leven al te
veel op prestaties gelet en kijk maar
waar dat toe leidt. Wat wU doen hoeft
niet ln het Gulness-recordboek."
Diny vult deze woorden van Oerard
aan met de opmerking dat hét wel
een uitdaging Is geweest die grens-
wandeltocht, vooral voor haar. omdat
ze twaalf jaar geleden na een dubbele
meniscusoperatie niet meer kon lo
pen en een poos alleen maar strompe
lend vooruit kon komen. Wie haar nu
zien lopen kunnen dat niet geloven.
Want er komt heel wat voor die wan
deling langs de grens kijken. Het is
geen tocht over gebaande wegen.
Vaak ging het over oude
smokkelaarspaadjes, dan weer door
de velden en soms was het onder
prikkeldraad doorkruipen en over
slootjes springen. „Het had af en toe
wel iets weg van een commandotrai
ning," grapt Gerard.
Logboek
De Verhoevens hebben van hun avon
turen een logboek bijgehouden. Deel
twee is inmiddels al grotendeels ge
vuld. In dat logboek zitten de gete
kende routekaarten, de foto's die on
derweg zijn genomen, aangevuld met
prentbriefkaarten en de nota's van
restaurants waar ze even hebben aan
gelegd. „We nemen altijd eten en
drinken in de thermosfles mee.
Gerard draagt de rugzak. Onderweg
zie je weinig uitspanningen. Die
grensstreken zijn over het algemeen
eenzame gebieden. Dat hadden we al
gauw in de gaten. Vandaar dat we zelf
voor ons proviand zorgden. Maar na
een dag koffie uit de thermosfles wil
je wel eens wat anders," vindt Diny.
In het logboek staat ook beschreven
hoe het weer was en hoe lang ze
hebben gelopen, maar eveneens bij
zonderheden over de ontmoetingen
van de dag. Die waren soms heel
verrassend, zoals met die dorpsdok
ter ln Limburg, wiens mooie huis ze
wilden fotograferen. „Hij nodigde ons
uit ook zijn tuin te komen bekijken
en gaf ons bovendien nog een niet in
de handel zijnde foto van een schilde
rij van zijn huls."
In Groningen werden we op een hete
zomerdag bij een ons wildvreemde
familie, die ln de tuin aan de thee zat,
uitgenodigd ook een kopje mee te
drinken. Zo is er over elke dag wel
wat te vertellen. Het zijn simpele din
gen. maar juist daarom voor ons zo
waardevol.
„De mensen waren wel nieuwsgierig
wat we in die afgelegen grensstreken
zochten. Daar komen nauwelijks
wandelaars. Als je niet per auto bent
vinden ze het al gauw verdacht. Het is
ons een paar keer overkomen, dat we
door douanemensen een tijdlang met
kijkers werden gevolgd. Als we vertel
den waar we aan bezig waren was de
vraag vaak wie het organiseerde. Te
genwoordig moet kennelijk alles wor
den georganiseerd. Dat je zelf ook
best eens iets kunt bedenken komt
bij de meeste mensen niet meer op!"
constateert Diny.
Mist
Als ik het logboek doorblader kom ik
foto's tegen die zijn gemaakt onder
allerlei weersomstandigheden: op de
Afsluitdijk ln de mist; bij de Jenever
besstruiken in de zomerzon; in een
vliegende storm op het Noordzee
strand en dik ingepakt baggerend
door de sneeuw. „Door het weer laten
we ons niet gauw weerhouden op pad
te gaan," zegt Gerard. „Dat is juist
zo'n boeiend facet: ons land te zien in
al die wisselende seizoenen."
Spijt aan die grenswandeling te zijn
begonnen hebben de Verhoevens be
slist niet, hoewel ze het prima vinden
dat er nu een eind aan komt. „Dan
krijgen we weer wat meer tijd voor
karweitjes in ons huis en voor het
bezoeken van vrienden en familie. De
laatste tijd was het zo dat ze tegen
ons zeiden: we bellen Jullie maar niet
meer, want jullie zijn er toch niet en
jullie ergens voor uitnodigen hoeven
we ook niet te doen. Algemeen ver
wacht men dat we doorgaan met dat
wandelen. Collega's vragen al of we
nu de grenzen van de Benelux gaan
aflopen. Dat is maar onzin."
Diny is het daar roerend mee eens.
„We zullen in de toekomst sommige
gebieden, waar we door zijn geko
men. eens wat uitgebreider gaan be
kijken. ook te voet. want dan zie je
het meest. Wij hebben tijdens onze
wandelingen de afgelopen twee jaar
veel moeten overslaan, wilden we niet
met ons schema in de knel komen.
Hoewel we diverse bezienswaardighe
den hebben bezocht, hadden we toch
altijd in ons achterhoofd dat we op
tijd moesten zijn voor de bus. Op 8
maart sluiten we echt een periode af,
met een etentje in Vlissingen. Onze
kinderen wachten ons daar op."
Hebben de Verhoevens plannen de
schat aan gegevens, die zij hebben
verzameld, in boekvorm vast te leg
gen? „Daar hebben ze ons niet voor
benaderd. Ze hebben me wel ge
vraagd op onze bijbelkring van de
kerk wat te vertellen over mijn erva
ringen. Dat ga lk binnenkort doen,
gewoon aan de hand van ons logboek.
Het wordt beslist geen lezing. Dat is
niets voor mij. Maar zo wat informa
tie geven wil lk wel. Ik kan het leder
een die goed ter been is aanraden
eens zo'n uithoek van het land te
bezoeken." Diny zal er dan ook bij
vertellen dat je zo iets zeker niet in je
eentje moet gaan doen. „Dan had ik
het ook nooit volbracht. Zo'n wande
ling moet je samen doen. Samen bloe
men en bijzondere vogels ontdekken,
en praten. Dat hebben we ook gedaan
over diepere dingen, waar je anders
niet zo gauw toe komt. Maar het was
ook wel eens niets zeggen, gewoon
hand in hand lopen. Misschien zijn
dat wel de mooiste herinneringen aan
die bijna tachtig dagen."
door Mink van Rijsdijk
Er was een gele plastic zak bij ons bezorgd,
bestemd voor tweedehands kleding. De bekende^
zak van Max Tailleur. Eigenlijk had ik geen
afdankertjes; in een oprisping van verantwoorde-
lijkheidsgevoelens had ik een poosje geleden be
sloten zelf oude spullen af en op te dragen. Met een
royaal gebaar je klerenkast leegplukken met de
suggestie van goed doen. maar ondertussen al
precies weten welke nieuwigheden je zou sparen,
had me ineens toch wat stuitend geleken. Laten we
elkaar goed begrijpen en niet net doen alsof alleen
vrouwen ijdel en klcrengek zijn. Ik ken namelijk
mannen nou nee, laat maar. Vrouwen en
mannen dus zijn zo periodiek allemaal uitgekeken
op nog zeer acceptabele dingen en aangezien de zin
in iets anders duurzaam in ons sluimert, is de zaak
meestal vlug geregeld. Ik wil niet benepen doen en
het reclame wezen, de mode of de commercie de
schuld geven van de aanschaf van niet broodnodige
kleren. Men speelt gewoon op onze zwakheid in,
maar het blijft altijd ónze zwakheid.
Goed, ik was dus van plan de gele zak uit principe
leeg te laten, maar kreeg daar later toch weer spijt
van. Als iedereen van dezelfde principes last zou
krijgen als ik, dan haalde Max niet eens de
autokosten van de ophaaltoer eruit. Zodoende
verdween er een trui die niet lekker zat in de zak.
Daarna een rok uit heel slanke dagen, bewaard in
de hoop dat je maar nooit kon weten.
Het was een schamele opbrengst voor een royaal
formaat zak. Mijn ogen dwaalden langs planken en
hangertjes. Nee, nee, nee ik wilde alles nog
houden. Mijn begeerte om iets af te staan nam wel
per minuut meer toe, maar de wens om principieel
te blijven bracht mijn wankele geest weer in
evenwicht. Toen zag ik bij de overburen een dik
gevulde buidel bij het hek staan. Als zij zich nou
wel hadden uitgekleed, kon ik toch niet achterblij
ven. Ineens wist ik het.
Aan de kapstok hing mijn wintermantel voor
warme dagen. Het was geen dunne jas en zelfs een
hele mooie. Ik had hem vorig jaar in de uitvei
gekocht. In de winkel had alles een voortrefrf
indruk gemaakt, zeker de prijs. Mijn vreugde
het kledingstuk duurde tot de zondag erop. I
tijdens het zingen in de kerk de ramp niet I
ontkennen: de jas was gewoon te nauw. Sind
droeg ik hem alleen als mooiweerjas, nonelf
open en al zeg ik het zelf, het stond best leulj
tikkeltje zwierig zelfs.
IR]
foor
wc
•ac;
pe;
junt
ïnii
Maar laten we eerlijk zijn: wat moet een m#~e
de winter met een open jas, de wind zit zo wp VJ
de verkeerde hoek. Als ik nou die jas eens aan 6ei
gaf? Het nog springlevende schuldgevoel da|£er
verkoopjes ook geld kostten, zou dan mPan
verdwenen zijn. Uit het oog, uit het geweta0^
streelde de mooie stof ten afscheid, vouwde (1
netjes op en vlijde hem in de plastic zak, die iPrs^
heel respectabele proporties kreeg.
g V£
Wie er die dag kwam geen ophaler Pme
Tailleur. Tegen de schemering haalde ik d<
binnen en omdat ik niet zo'n grote slons[t de
haalde de jas weer tevoorschijn en hing hem.fjeld
me dat van jongsaf geleerd was, op een hani11* c
aan de kapstok. „Dag," zei ik, „terug van
weest?" hg k
[ngei
Maar mantels kunnen niet praten, dus zei hijir di
terug. De huiselijke manier waarop hij ojf j
oude plekje hing demonstreerde echter duiL^m
dat hij geheel akkoord ging met de toestanders i
lan v
Die avond ging ik naar een vriendin en trok z<
één bijgedachte de mooiweerjas aan. „WatL-he
die mantel je toch leuk," prees ze spontaanfgev
zwierig," vulde ze aan. Haar compliment drtdie
de hele zaak weer terug. Als Max nou mLeor f
kwam, moest ik hem dan ja of nee wegg^ de 1
Soms vind ik het leven ontstellend ingewijde I
Ach een jas is maar een jas, maar er is zoveel JJ10!
aan de hand hè, met dingen die helemaal
zwierig zijn en waar je dan toch maar princ|op ji
over moet kunnen wezen. Of juist helemaal i pro
|max
was d|
ie invtClc
de N
Goudzwaard (11)
Het standpunt van prof Goudzwaard
inzake de bewapening (Trouw 15 fe
bruari) kwam bij mij wel een beetje
zwart-wit over. Het rode gevaar moe
ten we zeker goed zien. maar gelukkig
ook in de communistische landen
werkt de Here. Wat we dan wel eens
niet zien: het zwarte gevaar, ze hou
den verband met elkaar en spelen
elkaar soms in de kaart. Daarbij
hoort Amerika (hier ook de goede
kant blijven zien) en het hele Westen,
dat wil zeggen steeds bewapening te
genover elkaar. Er is dacht ik ook nog
het derde gevaar en dat zijn wij zelf.
Veel van deze demonie schuilt in ons
zelf. Wanneer wij als christenen in de
eerste plaats op de Here vertrouwen,
dan zien we deze demonie weer beter
en worden we meer geestelijk weer
baar. Maar we moeten dit steeds wel
samen met de Here kunnen bekijken,
als ARP-CHU. en KVP in het CDA.
Suawoude H. van de Meulen
Sterilisatie
De artsen in de Stimezokliniek in
Leiden blijken volgens het artikel
van Kees de Leeuw in Trouw van 16
februari uitsluitend vrouwen te steri
liseren en dan nog alleen per laparo
scopic. Dit zou momenteel de meest
veilige methode zijn. Sterilisatie bij
mannen door middel van klieven van
de zaadleiders en bij vrouwen door
middel van klieven van de eileiders is.
hoewel onherstelbaar, honderd pro
cent veilig. Als zij in hun voorlichting
alleen hun methode aanbieden ont
houden zij dus hun cliënten heel we
zenlijke informatie, discrimineren zij
(uitsluitend vrouwen steriliseren) en
hanteren zij een „onveilige" methode.
Als de mondige mensen het verdie
nen serieus genomen te worden (ci
taat Dirk van Lith) moeten zij ruime
re voorlichting krijgen om daarna zelf
de voor hun situatie meest gewenste
methode te kiezen.
Maarssen
B. M. Renzenbrink-Van Drenth
Stevin
Er stond er een aardig verhaal op
pagina 4 over Simon Stevin. Alleen,
hij kreeg te veel eer. De Stevinsluizen
op de Afsluitdijk zijn niet naar Simon
8tevin genoemd, maar na;
zoon Hendrick. Deze was d|
die ideeën spuide over de
de waterbeweging van
op het niveau van de Zuidj
beteugelen. Zijn beschoui
scheen in 1667. Hendrick hei
dood van zijn vader weliswaï
gezorgd dat onuitgegeven w
zijn vader alsnog op de mark f
Het droombeeld van een „afsl
was echt wel van hemzelf ai)
Zijn naam staat dus terechLA/
sluizencomplex. m
Assen C. Rofm
vai
laai
Sins
Kernwapenrappor,nk
De heer Klei vond de manle^
Kees Both belangstelling
hervormde kernwapenrappoj1
te verkrijgen, niet juist. Je m
mensen volgens hem niet kW
men dat ze niet afvliegenr
synodaal rapport. KernwapT
echter zaken waar we aller
betrokken zijn. Pas wannear
uitwerking ervan zullen ondf*
zal tot de mensen doordring
niet zo maar een zaak beti
alleen geïnteresseerden zichj-
zig behoefden te houden, wq
Klei een betere manier
waarop belangstelling voor
terie verkregen kan worden? ii
Rotterdam A. P. df
Onder redactie van
mevrouw J. Wentink-Frumau
en mr J. J. Wentink
Vragen uilsluitend in envelop sturen naar postbus 93313. 2509 AirSP°
Haag. Per vraag een gulden in postzegels, hel liefst in waarden van£en
45 cent bijvoegen. Beslist niet aan de buitenkant opplakken. Geheiip F
ding verzekerd. Briefkaarten worden terzijde gelegd °P
onp
et 2i
Vraag: Oraag een leuk advies voor de
dag-uit met onze vrouwenvereniging.
U heeft ons een keer een tip gegeven
voor de grote tentoonstelling van
Goed Handwerk in Wagenlngen en
ieder die er toen bij was. wil weer
mee
Antwoord: Vermoedelijk zal dat wel
een dag ln mei worden, want dan kèn
men redelijk weer verwachten en
heeft u tijd genoeg om te organiseren
en de bus te bestellen. Wacht niet te
lang daarmee. Neem eens contact op
met Yvonne v d Woerd, de Rit 4.
Ritserljstraat te Zoelen. 4011 JP,
03448-1653 ZIJ heeft met haar man
een kaarsentrekkertj en imkerij en
danr valt heel wat te zien en te bele
ven Het is wel leuk erbij te vertellen
dat zij en nog vijf andere ambachte
lijke werkers een uitnodiging van ko
ningin Juliana ontvingen om bij een
ontvangst ln het palels te Amsterdam
de buitenlandse gasten iets te laten
zien van oude. weer tot bloei komen
de ambachten Bij de werkplaats is
ook een winkeltje, waarin ook het
werk van de bovengenoemde colle
ga's wordt verkocht alsook de Mede
de hontngwljn. zoals die heel vroeger
werd gemaakt Zoelen ligt vlak bi)
Buren waar heel wat te zien valt en
bij Echteld. het Ikonenparadljs. Veel
pl»*zier
Vraag: (minder plezierig) Wat doe ik
met m'n ficus vol schildluis?
Antwoord: Staat die ficus wel op een
goede plaats? Te bekrompen, te
warm en te droog? Heeft u een goed
boek over kamerplanten? Want die
zijn er te kust en te keur. U kunt met
uw plantenspuit een mengsel van wa
ter. spiritus en gele zeep met wat
nicotine-extract op en onder de bla
deren en langs stam en stengel spui
ten Als de plant niet al te omvangrijk
is. zijn de luisjes ervan af te schuiven
met een stokje of oude tandenborstel-
Denk er wel aan, die schildluizen niet
met het oude laken, dat u voor die
gelegenheid onder de plant legde,
bulten ln de tuin of over de balustra
de van uw balkon uitschudden. Ver
zamel alles liever in een oude krant
en verbrand de hele boel Die bespui
ting en de controle elke vijf dagen
herhalen Een ander middel Is een
grote plastic zak over de plant heen
te trekken en onder de uitstekende
rand van de pot met elastiek of een
strak touwtje vast te zetten. Door een
klein gaatje, dat gemakkelijk dicht
gemaakt kan worden na de behande
ling. gaat een buisje of rietje en daar
naast gaat iemand die graag rookt en
niet inhaleert, met z'n pijp of iets
dergelijks zitten; alle rook wordt in
de zak geblazen Ook deze methode
moet men herhalen, want die luizen
zitten stikvol eitjes, die op hun tijd
ook nog tot nieuwe schildluisjes kun
nen worden.
Zetduiveltje: Dit ongrijpbare mor-
meltje heeft zich in de rubriek van
hedenmorgen (11 februari) vergrepen
aan een hoofdletter, een punt en een
heel woord. Een goed lezer begrijpt
wel. hoe de vork ln de steel zit, maar
dat hij nu stiekem het woordje „niet"
wegmoffelt, waar het Juist wel hoort
te staan, kunnen we niet goedvinden:
Op de vraag wat wij nu wel denken
over natuurgeneeskunst en de rich
ting. waarin onze lezers met bepaalde
kwalen en ziekten het moeten zoe
ken. las men, dat wij daarover een
eigen mening hebben, die van belang
is voor anderen: Wij zijn leken. Men
sen. die ons kennen, hebben de onzin
van een dergelijke zin wèl begrepen.
Wij vinden onze lekengedachten over
zaken, waar we niet genoeg over we
ten. juist helemaal niet zó van belang,
dat wij onbekende mensen-met-kwa
len-en-ziekten, die ons uiteraard ook
onbekend zijn. wat ooreaak en ver
schijnselen betreft, zouden ontheffen
van verantwoordelijkheden voor ei
gen gezondheid.
Vraag: Een heel merkwaardig klokje:
De wijzerplaat staat op een koperen
onderplaat, op deze plaat staan in
scripties PAT en augustus 1855 en
Juli 1856. Deze plaat rust met drie
pootjes op een andere koperen plaat.
In de open ruimte tussen deze platen
ziet men de tandraderen en wieltjes
en de veer. zoals dat gebruikelijk is
Maar nu het vreemde Via een beugel
hangt aan een koord, vóór de wijzer
plaat een bol, die door een pin. die via
een gaatje, met de daaronder draai
ende tandraderen in verband staat, in
beweging gehouden wordt. Door de
lengte van het koord te veranderen
kan men de klok langzamer of harder
laten lopen. Het is een oud klokje.
Het geheel staat op een houten sok
kel onder een stolp.
Antwoord: Een klokje van dit model
werd uitgevonden door J. C. Briggs
(Concord. New Hampshire in 1855).
De inscriptie duldt op het patent.
Door de pin wordt de bol meegeno
men en draait twee keer per seconde.
Een vrijwel gelijk klokje wordt tegen
woordig door een uurwerkatelier in
het Zwarte Woud gemaakt (Bolpen-
dule mod. Briggs BS 30/1). De eenvou
dige afwerking van het voetstuk en
de stolp van uw klokje en het verhaal,
dat u schreef over de afkomst, wijzen
erop dat uw exemplaar toch wel lan
ger dan een eeuw de tijd aangeeft.
Nog een uurwerk: Een dikke knol
van een horloge. Opschrift Argentan
met een paar ingekraste cijfers. Men
zegt dat het van zilver is, maar merk
jes ontbreken
Antwoord: Een horloge met opwin
ding volgens uw omschrijving dateert
van na 1900 Argentan wijst op vereil-
verd. De ingekraste i reparatie i-num
mers kunnen onder meer wijzen op
1916 en 1917. Voor een verder be
trouwbaar advies mochten wij onze
vragensteller het adres van een juwe
lier te Drachten (Zuiderbuurt 25)
noemen.
Ook het horloge van een lezer te
Ermelo komt aan de beurt: Op de
voorkant van het kastje (zilver?) een
afbeelding van een krijgsman op de
achtergrond schepen tegen een kust
land met spitse bergtoppen. Aan de
binnenkant Argent, met daaronder T
13 nr. 53386. Aan de achterkant bui
ten, gegraveerd een mooi schip, aan
de binnenkant een heel stel lelijk
ingekraste getallen en cijfers, of pro
centtekens. Achter op het uurwerk:
Echappement-Cylindre. Vacheron
Geneve 4 rubis N 53386. Bij het horlo
ge hoort een zware ketting, met paar-
lèmoer ingelegd en verder -net zwart
koord afgewerkt (men noemde dat
een rouwketting. Was dat alleen voor
de boerenstand?) In een ornament
van die ketting was een soort stuur
rad, waarmee het horloge wordt opge
wonden.
Antwoord: Dat moet een heel mooi
horloge zijn. Het woord Argent duidt
erop dat het zilver is De ingekraste
cijfers zijn reparatietekens Dat op de
wijzerplaat de romeinse vier door vier
streepjes wordt aangegeven komt op
oude horloges vaak voor. De inscrip
tie op de achterzijde geeft weer. dat
het gaat over een cylinderhorloge (ter
onderscheiding van een ankerhorlo
ge) Vacheron Geneve is een uurwerk
fabrikant van zeer hoge klasse, ook
nu nog, thans bekend als Vacheron et
Constantin. 4. Rubis betekent dat het
horloge vier stenen, robijnen bezit.
Een goede horlogemaker zou moeten
onderzoeken of dit horloge nog te
repareren is. De ketting kan met
zwart paardehaar afgewerkt zijn of
met het zwarte (ook wel bijgeverfde)
haar van een overledene. Daarvan
kan men moeilijk iets zeggen. De
rouwgewoonten waren in sommige
gemeenschappen zeer streng: Liever
zou men soms de ketting geheel ver
vangen door een zwart koord. De
paarlemoeren versieringen zouden
mijns inziens niet wijzen op „rouw".
Onze lezers en ook wij zijn zeer erken
telijk voor de hulp. die onze abonnéë.
de heer Doorn, horloger en juwelier te
Den Haag en Voorburg (Julianaplein)
ons zovele jaren met groot geduld
heeft verleend bij het zoeken naar
afkomst en bijzonderheden van zeer
vele horloges, heel grote en
ne klokjes, om niet te zeggei
echte en namaakjuwelen, dief1
hem konden uitspreiden,
een paar Jaar geleden een
bijwoonden ter gelegenheid
vertrek van een meesterkm
zijn zaak. die daar 50 jaar
werkt, was het daar een ref
louter oude kennissen: 't was
we Haag en Trouw wat daaqr
sloeg in die oude klokkenfai
l rlge
■nflaga
n hl
Tjgov<
De
mar
ove
irig<
\ls:
in hl
-ieed.
it. E
een
uit
late:
op
Ie aa
;esc
Naschrift: Dit is de laatste keer. dat
wij deze rubriek hebben geredigeerd
en we zijn erg blij dat Heieen van
Batenburg deze taak van ons over
neemt. Wij hopen van harte, dat u.
met evenveel sympathie, uw proble
men met haar blijft delen en dat zij
met evenveel vreugde dit werk zal
doen als wij dit konden doen. Er
kwamen nog veel brieven op het oude
adres en die willen we nu graag geza
menlijk en tegelijk beantwoorden:
Wat fijn, dat u op deze manier nog
eens persoonlijk afscheid wilde ne
men, met herinneringen aan heel
moeilijke, maar ook heel prettige din
gen, bij voorbeeld aan de feesten die
men op touw wilde zetten, waarbij
enige hulp nodig was. of de baby's,
die een bepaalde familienaam moes
ten dragen en „zou daar nu niet eens
iets leuks van te maken zijn?" Iets
merkwaardigs was de verzending van
de werktekening van een sjoelbak
naar Canada, waar een competitie
wedstrijd op zelfgebouwde sjoelbak
ken het gevolg van was in een afgele
gen gebied. Een heel oude lezeres
stuurde een borduurwerkje van een
vogel in mooie kleuren, waar we heel
?le<tp!
blij mee zijn. Overgrootmo*
tel-Leutscher schreef een br
waar met het versje van he
van een cent, zoals ze dat ze!
geleden of nog langer geli
gezongen. Heel verrast warer
een boekje, volgeschreven
dorpsdichter ln het Zeeuws*
dorp en voorgedragen ter
held van het huwelijk van or
vader en grootmoeder aid
jaar geleden, in de trant vi
Cats, met allerlei vermaning
meer gekende woorden komr,
voor (snoek voor proper,
ook de mijns inziens typisch
verlegging van de voorlett
man die Leen heette, schi
maar Elle. Frederik schreef
brei ;n,
Wie de naam Nieuwdorp li
oude papieren, raadt directe]
afzender van dit geschenl
„Meester" Chris Melse. hoo(
ren, maar fris van geest. Wi
nu er voor ons een scheld!
men ls tussen werk en ho
men dit ook van ons eens zi
zeggen Beste mensen.
„Vaert wel en levet scone
ed
i|aac
•lof
,Om
een
leve
sla<
bel
'■fdern
een
g<
eers
'zich
zi
id.
21
de t
'1 ln
I iste
te
a hi
eer
it it
met
bem
opge
(•ren