!Jani Sadr waarschuwt nruststokers Iran Israël ontkent kernproef met Zuid-Af rika ivioed van Irak in het Midden-Oosten groeit 3 nn wil niet Jssen VS en kiezen Parijs 'Informatie is geen koopwaar' Nieuwe munt in Israël 4er enige hoop voor gijzelaars |ging Mijnwerkers Wales willen niet staken Aanslag bij huis premier Suarez Aktie Polisario GIRO 3704961 IDAG 23 FEBRUARI 1980 TROUW/KWARTET IRAN (Reuter, AFP) President Abolhassan Bani Sadr heeft het Iraanse volk iepen een einde te maken aan de wanorde die de afgelopen maanden in het land it heeft. De president deed, zonder hen met name te noemen, een aanval op de ^ltionaire gardis. -n. te dolutionaire gardisten zouden 4t meer houden aan hun taak jfc te handhaven, aldus Bani jaar juist de oorzaak zijn van ^geregeldheden. Slechts tien i van de onlusten is toe te aan de vijanden van de zei Bani Sadr gisteren bij jdagse gebed. ioorden van Iran, in de stad ijahr zijn vijfhonderd mensen geraakt, bij straatgevechten rivaliserende islamitische gen. Ook daar zou het. twee dagen geleden ln Tehe- m om botsingen tussen de 'orthodoxe Hesbollahi en de als marxisten beschouwde iien. De ongeregeldheden verband met de verkiezings- e voor het nieuw te kiezen it. De scholen in Qaem Sjahr aspische Zee zijn gesloten en bestuur heeft de bewoners |den binnenshuis te blijven, it Bani Sadr waarschuwde in ipraak dat er hard tegen de Rokers zou worden opgetre- ratfegenen die zichzelf toestaan et'Jgroepen aan te vallen onder te fwendsel daarmee de islamiti- >0 I sche revolutie te steunen, zullen net zo behandeld worden als contra-revo lutionairen". aldus Bani Sadr. In de stad Sjiraz vielen Hesbollahi (letter lijk: aanhangers van de godspartij), over wier ideeën weinig bekend is en die hoofdzakelijk gevormd worden door werkloze jongeren uit arme wij ken in de grote steden, ook een ver kiezingsbijeenkomst van de Modja- hedien lastig. Bani Sadr kritiseerde ook de Italiaanse regering omdat zij weigert toestemming te geven voor de leverantie van onderdelen voor de helikopters die nodig zijn om slacht offers van de overstromingen in het zuiden van Iran te helpen. De Ita liaanse weigering houdt verband met de boycot die de landen van de NAVO in acht nemen voor de leverantie van dergelijk materieel zolang de gijze laars in de Amerikaanse ambassade zitten. De Italiaanse ambassadeur in Teheran zei echter dat de onderdelen in Italië in Amerikaanse licentie ver vaardigd worden en dat het daarom sowieso moeilijk is om deze zo maar naar derde landen te verkopen. Bij de overstromingen in de zuidelijke pro vincie Khoezestan zijn de afgelopen tijd zeker 250 mensen om het leven gekomen. De commissie van de Verenigde Na ties die een onderzoek moet instellen naar de wandaden die de sjah van Iran tijdens zijn bewind zou hebben begaan vertrekt vandaag omstreeks het middaguur vanuit Geneve naar Teheran. Voor de reis is toestemming gegeven door de Iraanse autoriteiten, een toestemming die werd overge bracht door Moestafa Dabiri, de Iraanse VN-vertegenwoordiger in Genève. Volgens geruchten in diplomatieke kringen zouden de Amerikaanse gij zelaars in groepjes worden vrijgela ten nadat ze zijn ondervraagd door de onderzoekscommissie, maar zeker heid daarover kon tot dusver niet worden verkregen. Ook in Ameri kaanse regeringskringen heerste gis teren weer enig optimisme over een spoedige vrijlating van de gijzelaars. Ayatollah Sjariat-Madari, de tweede man in de Iraanse geestelijke hiërar chie bracht gisteren een bezoek aan de nog steeds in het ziekenhuis ver blijvende ayatollah Khomeini. De denkbeelden van beide ayatollahs over de revolutie lopen nogal uiteen. De Iraanse president Bani Sandr woonde op kousevoeten het vrijdagse gebed in Teheran bij, waarbij hij ook een toespraak hield. Rechts de machtige Iraanse olieminiser Ali Akbar Moinfar. s ac ADVERTENTIE o| LONDEN (DPA, Reuter, AP, AFP) West-Duitsland het kiezen van zijn bondgenoten geen voorkeur uitspre- -or óf Amerika óf Frankrijk. Bondskanselier Helmut Idt benadrukte gisteren voor de partijraad van zijn SPD 'jkwaardig.'ieid van de betrekkingen met beide staten. 3 een luetic zouden laten l:_ n waarin w? moeten kiezen mze belangljkste bondgeno- ElJ voorbeeld tussen Frankrijk woerenlgde Staten, zou dat bete- ®e*5dat de bondsrepubliek heeft Maaop een belmgrijk punt van de iheersing" aldus Schmidt. Hij ter ook dit de veiligheid van flsrepublifk is verankerd in de met de VS. De bondsrepu- (ildus de kanselier, kan haar fn slecht» dienen in de samen- binnei de Europese Ge- ap en ie NAVO en daarbij in :onder .het de VS en Frank- It zei dit de internationale cri- ler cortrole moet worden ge- door «en beleid dat er op ge- de btstaande spanningen te (leren en te beheersen. Als ie elenenten in het Duitse be- emde hij een versterking van ledigng, een gemeenschappe- h on de landen in de Derde te .'tabiliseren zodat ze niet d kinnen worden door de Unie en voortzetting van de (eheersing. De kanselier, die auwie tegen het opwekken joelens van angst, was opti- over de vooruitzichten op lossing van de crisis en de jtheid een nieuw en stabieler ht te scheppen. -^y»e mhister van buitenlandse rd Carrington heeft de Sow- uitg;daagd zijn voorstel voor ierirg van Afghanistan te len als onderhandelingsba- bcsprekingen over de toe- n let land. De minister zei in ipiaak voor het koninklijk foor internationale zaken voorstel het meest zinvolle het herstellen van de scha de, die door de Russische inval is aangericht. Wekenlang, aldus Lord Carrington. hebben de Russen ge zegd dat zij zich uit Afghanistan zul len terugtrekken op het moment dat de redenen voor hun actie wegvallen. De door hen aangevoerde reden is dat anderen zich in de zaken van Afgha nistan mengden. Daarom voldoet het idee van een neutraal Afghanistan aan de wezenlijke wens van de Sow- jets. We hopen dat de Russen het voorstel als basis voor onderhande lingen willen aanvaarden. De bijzonderheden van het voorstel moeten nog worden uitgewerkt in het overleg tussen de landen van de Eu ropese Gemeenschap en andere par tijen, die belang hebben bij de Af ghaanse kwestie. We kunnen nu nog geen conclusies trekken, aldus Lord Carrington, die ook verwees naar een opmerking begin deze week van de Russische minister van buitenlandse zaken Andrej Gromiko dat er geen internationaal probleem is waarover de Sowjet Unie niet op basis van gelijkheid wil praten „Dat is bemoe digend" aldus de Britse minister. Secretaris-generaal mr. Joseph Luns van de NAVO heeft op een bijeen- komst van het bondgenootschap in Rome verklaard dat Afghanistan het ogenblik van de waarheid is voor de alliantie. Als we nu geen solidariteit kunnen opbrengen wordt Afghanis tan weer een historisch feit waarvan niets is opgestoken, aldus Luns. De neiging om de Afghaanse crisis te beschouwen als iets tussen de VS en de Russen noemde Luns een gevaar lijke misvatting omdat er ook Euro pese belangen op het spel staan. Amerika is de afgelopen jaren zeer edelmoedig geweest tegenover de bondgenoten maar daar moet geen misbruik van worden gemaakt, aldus de NAVO-voorman. PARIJS (DPA) De media-com missie die in opdracht van Unesco twee jaar lang heeft gewerkt aan voorstellen tot verbetering van de „internationale informatie-orde", pleit in haar eindrapport voor een vrije internationale uitwisseling van informatie en vrije toegang tot Informatie. De commissie, on der voorzitter van de voormalige Ierse minister van buitenlandse zaken Sean McBride bestond uit 16 leden, overwegend journalisten en media-deskundigen. Onder hen was ook de directeur van het Sow- Jct-persburcau Tass. Het rapport, dat gisteren aan de directeur-ge neraal van de Unesco. M'Bow, is overhandigd, wordt in september besproken op de voltallige Unes- co-vergadering in Belgrado. De samenstellers stellen de domi nerende positie van de media ln de industrielanden op een lijn met de onevenwichtige verhoudingen op economisch, sociaal, cultureel en technologisch gebied Informatie mag geen koopwaar zijn die zich op de behoefte van de markt richt, maar moet uit de commerciële sfeer worden gehaald, aldus het rapport. Het rapport ziet een gevaar in de „concentratie van informatiebro- nen. die een nadelig effect kan hebben op de vrijheid en democra tisering van de communicatie". Deze passage doelt op de grote internationale persbureaus, radio- en televisiestations, waarover ove rigens geen veroordeling wordt uitgesproken. LONDEN (Reuter, AP) De mijn werkers in Zuid-Wales die traditio neel tot de meest strijdbare werkne mers van heel Groot-Brittannië beho ren voelen er niets voor om hun lei ders te volgen in een oproep te gaan staken. Gisteren leek ongeveer de helft van de 27.000 kompels de staklnsoproep af te wijzen. De vakbondsleiding in Wales wil sta ken vanwege plannen van de regering om de staalindustrie hier te saneren. Dat zal ook leiden tot ontslagen in de mijnbouw. Vakbondsfunctionarissen in Wales gaven gisteren toe dat nie mand voelt voor een staking en dat de bonden nauwelijks meer weten hoe de achterban over dit soort din gen denkt. De partijen ln de Britse staalstaking zijn er ook gisteren niet in geslaagd de impasse te doorbreken. Op een bijeenkomst die zeven uur duurde eisten woordvoerders van de staal- bonden een loonsverhoging van onge veer dertig procent, een eis die met een werd afgewezen. Een vertegen woordiger van het staatss la al bedrijf BSC zei dat de kloof enorm groot is. BSC heeft een aanbod gedaan van veertien procent loonsverhoging en is niet van plan daar wijzigingen in aan te brengen JERUZALEM (Reuter, van de regering om de pond is ongeveer vijf AP) Israël heeft een belastinggaring te ver- cent waard. De sj^k'el nieuwe munteenheid, beteren en een einde te krijgt een waarde van de sjekel. genoemd maken aan het zwarte vijftig cent naar een muntje uit de geld. tijd van de Oosteurope- se ghetto's. De sjekel is evenveel waard als tien De nieuwe bankbiljet- teenheid waren positief Israëlische ponden. De ten zijn al gedrukt en Een hoogleraar in de sjekel komt ook in de zullen zondag in om- economie noemde de bijbel voor. loop worden gebracht, maatregel voor de tele- Iedereen zal zijn oude visie een stap ln de goe- De Israëlische minister ponden moeten inleve- de richting Aangeno- van financiën Horowitz ren en als iemand meer men wordt dat van d deelde mee dat er geen heeft dan 15.000 ponden nieuwe munteenheid verandering ln de waar- dan zal hij de ontvanger ook een psychologisch de van de Israëlische der belastingen tekst en gunstig effect zal uit munt komt ten opzich- uitleg moeten geven gaan. aangezien deze te van buitenlandse va- over de manier waarop niet belast is met de luta. De invoering van hij aan dat geld kwam meer dan honderd pro- de nieuwe munteenheid De omwisseling zal en- cent inflatie per jaar die gaat gepaard met een kele weken vergen Het het pond de afgelopen krachtige campagne huidige Israëlische tijd onderging De eerste reacties op de verandering van mun JERUZALEM, KAAPSTAD (Reuter. AP, AFP) Israël ont kent dat het in samenwerking met Zuld-Alrlka op 22 septem ber van het afgelopen jaar een kernbom tot ontploffing heeft gebracht in het zuiden van de Atlantische Oceaan. Zuid- Afrika weigerde gisteren commentaar te geven op de berich ten die door een Amerikaanse omroepmaatschappij in de wereld zijn gebracht. De Amerikaanse omroepmaatschap pij CBS meldde op grond van inlich tingen van „geïnformeerde bronnen" en op basis van een nog niet gepubli ceerd boek van twee Israëlische jour nalisten dat Zuid-Afrlka en Israël een kernbom tot ontploffing hebben ge bracht in het zuidelijk deel van de Atlantische Oceaan. Op die dag sig naleerden Amerikaanse satellieten een felle lichtflits waarvan de oor zaak niet duidelijk was. Amerikaanse regeringskringen zeggen over de oor zaak in het duister te tasten. Volgens een woordvoerder van het Witte Huis zijn er het afgelopen half jaar geen gegevens binnengekomen die wijzen op een kemontploffing. Er zouden dan tenminste meer gevolgen ge weest moeten zijn. De Israëlische minister van defensie Weizman ontkende gisteren ten stel- MADRID (Reuter) Bij de amb tswoning van de Spaanse premier Adolfo Suarez is gisteren een granaat ontploft die een gat sloeg in de lan dingsplaats voor een helikopter. De verantwoordelijkheid voor de aan slag ls genomen door de tot dusver onbekende fascistische groepering Unie van Spaanse Patriotten. De aan slag komt op een moment dat de atmosfeer in Spanje toch al gedrukt is door een veelheid van politieke aanslagen, waarbij alleen dit jaar al 29 mensen om het leven gekomen zijn. In achttien gevallen waren de aanslagen het werk van de Baskische afscheidingsbeweging ETA. ligste dat er sprake zou zijn van een gemeenschappelijke onderneming van Zuid-Afrika en Israël. Israël be schikt wel over een kernreactor in Dlnoma in do Negev en zou, wanneer dat nodig mocht zijn, op korte ter mijn over kernwapens kunnen be schikken. De voormalige Israëlische president Katzir verklaarder ln 1974 dat Israël kernwapens kan maken. „Als we ze nodig hebben, dan maken we ze", aldus Katzlt. Het Zuidafrikaanse ministerie van buitenlandse zaken wilde geen com mentaar geven op de berichten en verwees naar het commentaar van minister Weizman. Het boek waarvan CBS gewag maakte ligt op het mo ment ter beoordeling aan de Israëli sche censor Zolang mag er over de inhoud niets bekend worden gemaakt. Wapentuig ADVERTENTIE 140.000 bewoners van de Weel Sahara zijn gevlucht voor de Marokkaanse bezettings macht. Het Front Pollsarlo vecht voor de onafhan kelijkheid van de West Sahara. Steun de Aktie Pollsarlo voor hulp aan de Saharaanse vluchtelingen bestemd voor medische zorg, voedsel, onderwijs e.d. Giro: 3704961 t.n.v. Polisario Komltee Rot terdam Aktle van Pollsarlo Komltee ondertteond door PvdA, PSP, PPR, CPN. CDJA, NOVIB. De Verenigde Staten hebben zich be reid verklaard Egypte de ultra-mo derne F-15 Jachtbommenwerper te le veren, maar hebben de Egyptische autoriteiten wel laten weten dat de levering vier Jaar gaat duren Men loopt al achter bij de verwerking van de bestellingen, aldus Amerikaanse functionarissen, maar aangenomen wordt dat het uitstel ook veel te ma ken heeft met de Israëlische bezwa ren tegen de levering. Israël heeft de Verenigde Staten om hulp gevraagd bij het ontwikkelen van een nieuwe generatie gevechts vliegtuigen. Het gaat om de gevechts bommenwerper F-18 die door Israël samen met de Amerikanen zou moe ten worden gemaakt of om hulp bij de op de tekentafel liggende Israëli sche Kflr C-2 toestellen. Israël moet. volgens militaire kringen, in 1990 be schikken over vierhonderd nieuwe oorlogsvliegtuigen, vooral ter vervan ging van de huidige Phantoms en 8kyhawks De Israëlische regering heeft de bur gemeester van Hebron verboden naar New York te gaan om daar deel te nemen aan de debatten in de Veilig heidsraad over de Israëlische neder zettingen in de bezette gebieden. De debatten vinden plaats op verzoek van Jordanië en andere Arabische landen Syrië heeft ontkend dat het troepen samentrekt bij de Golanhoogten. De Syrische minister van buitenlandse zaken noemt Israëlische beweringen in die richting „bewijzen van het feit dat Israël zelf boze bedoelingen heeft tegen Syrië". Brman Amelink ;oek dat minister van buitenlandse zaken Van der Klaauw de, :e dagen aan Irak brengt, staat niet op zichzelf. Het afgelopen ibben zijn collega's uit Groot-Brittannië, West-Duitsland en België opwachting in Bagdad gemaakt, terwijl Frankrijk zelfs premier aar de Iraakse hoofdstad stuurde. Bovendien heeft de Iraakse r van buitenlandse zaken. Sadoen Hammadi, nog deze maand eidene Westeuropese hoofdsteden bereisd. <eh x>r on. ion Beli, iet land jarenlang intensief bezig n is door zijn binnenlandse proble- ct Irak nu een steeds belangrijker aan spelen op het internationale Baath-bewind. dat sedert 1968 .jacht is. heeft zijn positie geconsoli- m^resident Saddam Hoessein, die me- jaar de zieke Achmad-el-Bakr op- naar in feite ook daarvoor al de nan was. heeft zelfs verkiezingen •ven voor september van dit jaar. 'oelt zich dermate zeker van zijn de kandidaten voor het te kiezen nt niet eens lid behoeven te zijn van h. al moeten ze wel respect tonen doelstellingen van de partij. BEIROET (Reuter) Het hoofd van de Iraakse geheime dienst, kolonel Khalil Ibrahim al-Azzawi is ontslagen en overge plaatst naar een bestuurspost in een klein stadje bij Jarbala in het zuiden van Irak. Verscheidene andere mensen zijn geëxecu teerd. Dit is gebeurd in het kader van een zuivering in de gelederen van de Iraakse Baath-partij. Dit meldt het in Londen ver schijnende Arabische blad Al Hawadess. gehouden en Saddam Hoessein Fidel Ca stro opvolgt als vertegenwoordiger van deze landen tegenover de rest van de wereld. 04 pi iraakse bewind een in belangrijk- nemende rol voor zich ziet wegge- het internationale vlak, verliezen iraken steeds meer aan radicale Bagdad probeert respect te ver in de wereld en het werkt daar naan naar toe. Hoogtepunt van wikkeling Ls over twee jaar te ver als de conferentie van niet-gebon- ?n in de Iraakse hoofdstad wordt Regio Ook in het Midden-Oosten heeft Irak de laatste tijd aan gewicht gewonnen. De machtswisseling in Iran heeft deze pijler van westelijke Invloed veranderd in een internationaal onmachtig, en in zichzelf verdeeld huis. terwijl het schatrijke Saoedl- Arabië nog altijd veel weg heeft van een reus op lemen voeten. Het verbaast dan ook niet dat Bagdad er steeds nadrukkelijker naar streeft zijn invloed in het gebied van de Perzische Golf uit te breiden. De Iraakse regering is bezig met een grootscheepse versterking van haar marine, die nu nog in tal en kracht wordt overvleugeld door de zeemacht van Iran Nog vorig jaar oktober hielden de ollestaten aan de Perzische Golf in Saoedi-Arabië een conferentie over de veiligheid van het ge bied na het aan de macht komen van aya tollah Khomeini in Iran, zonder dat zij daarvoor Iran en Irak uitnodigden. Ook een bezoek van Omans minister van buiten landse zaken aan Bagdad om te spreken over een verdediging van het gebied tegen de toenemende invloed van de fowjet-Unie. liep op niets uit. Toch lijkt de verhouding met de gematigde Arabische landen rondom de Perzische Golf de afgelopen maanden verder te zijn verbe terd. De Russische inval ln Afghanistan leidde tot een openlijke veroordeling door de islamitische topconferentie in Islama bad en Irak was daar bepaald niet het meest zachtzinnige and in zijn uitlatingen aan het adres van Moskou. Daarin vonden radicale en traditionele Arabieren elkaar. Afghanistan SAOEDI-ARABIË 0 km 300 De betrekkingen tussen Saoedi-Arabië en Irak zijn de afgelopen maanden steeds be ter geworden De Saoedische vice premier bracht de afgelopen week nog een bezoek aan Bagdad, dat hij voortijdig moest afbre ken in verband met de slechte gezondheids toestand van koning Khaled De Russische inval in Afghanistan lijkt een harde slag te hebben toegebracht aan de traditioneel vriendschappelijke verhouding tussen Moskou en het Baflth-bewind Toen de staatsgreep van de linkse dictator Kas sem Irak in 1958 losmaakte uit het Pact van Bagdad de Zuidaziatische variant van de NAVO lag een toenadering tot de Sowjet- Unie voor de hand. Deze band werd nog nauwer toen tien Jaar later de Bafith. een socialistische Arabische stroming, aan het bewind kwam. De nieuwe machthebbers nationaliseerden de olieproduktie. maar hadden wel Russische hulp nodig voor het in stand houden van de winning. Bovendien kampte Bagdad met een felle verzetsbewe ging van de Koerden, waarvoor het wapens van Moskou nodig had. Deze betrekkingen liepen in 1972 uit op de afsluiting van een vriendschaps- en samenwerkingsverdrag tussen beide landen. De afgelopen Jaren is de verhouding tussen Irak en de Sowjet-Unie geleidelijk losser geworden. Irak was voor zijn oliewinning na verloop van enkele Jaren niet meer afhanke lijk van de technische kennis en het mate rieel van de Russen. Verder sloot Irak in maart 1975 een akkoord met de sjah, waar bij Irak afzag van zijn territoriale aanspra ken op Iraans gebied aan de monding van de Eufraat en de Tigris, terwijl Iran zijn steun stopte aan de opstandige Koerden in Irak Dat leidde tot een spoedig einde van de Koerdische opstand Verder is in Irak een toenemende irritatie te constateren over de groeiende Invloed van de Sowjet-Unie in het gebied van de Perzi sche Golf, Indische Oceaan en Rode Zee Bagdad verzette zich tegen het overvliegen van militair materieel van de 8owjet-Unle uit naar Ethiopië en steunt nog steeds presi dent Barre van Somalië, die nu zijn heil zoekt bij de Verenigde Staten De betrekkingen tussen Bagdad en Moskou zijn nog verder verkoeld sedert de Russi sche inval in Afghanistan, zodat nu zelfs openlijk gespeculeerd wordt op een breuk. Ideologie Of het zover zal komen is toch wel de vraag Het buitenlands beleid van Irak wordt dui delijk bepaald door de, overigens vage, Baath-ideologie Die Ideologie houdt het primaat van belangen van de Arabische wereld in en voor Irak betekent dat een terugdringen van de Amerikaanse invloed in het Midden-Oosten, want het zijn de Verenigde Staten die Israël op de been houden en die de olievelden langs de Perzi sche Golf onder controle proberen te hou den. Toch betekent dt niet dat Je niet aan de westelijke wereld zou mogen verdienen Bijna tachtig procent van de Iraakse han del betreft de westelijke wereld, waarbij Frankrijk, West-Duitsland en Groot-Brit tannië de belangrijkste plaatsen innemen De ontvangst van minister Van der Klaauw in Bagdag past heel goed in de Iraakse politiek Bagdad zou graag zien dat de Euro-Arabische dialoog weer op gang ge bracht wordt en daartoe kan dit contact bijdragen Waarschijnlijk zullen de Iraakse leiders ook aandringen op erkenning van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO), hoewel Bagdad de afgelopen Jaren herhaal delijk Arafats houding als ..dëfaitistlsch" heeft afgeschilderd. Minister Van der Klaauw zou zelf wel eens de alleen door Irak nog vereiste negatieve goederen verklaring ter sprake kunnen brengen. Nederlandse bedrijven die pro- dukten aan Irak leveren moeten verklaren dat er geen in Israël of in door Joods kapi taal „besmette" bedrijven vervaardigde goederen ln hun produkten zitten en het ministerie van buitenlandse zaken moet die verklaring sanctioneren

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7