landelijke basisbeweging
Tienduizend bomen
voor Jakob Soetendorp
Uit brieven van lezers
Trouw
Reizende rentmeesters
Conferenties
CIA wil zendelingen
als spion inzetten
VANDAAG
VOORBIJGANG
Een eigen mening
over Afghanistan
en de raketten
VRIJDAG 22 FEBRUARI 1980
KERK
TROUW/KWARTET
"TV Y Y Y Y /k I 1 LS
door Pieter van der Ven
AMSTERDAM De landelijke beweging van kritische gemeenten en basisgroepen komt
vandaag uit met een nieuw blad: „Uittocht". Het is de voortzetting van de zogenoemde
..Informatiebrief", die aanvankelijk vier keer per jaar verscheen, toen vijf en voortaan nog wat
vaker.
Met de naamsverandering en de op
gevoerde frequentie is ook al iets van
de.inhoud aangegeven. Aanvankelijk
wilde men in de basisbeweging alleen
elkaar enigszins op de hoogte hou
den. Alle groepen leidden hun eigen
bestaan op onderling nogal uiteenlo
pende manieren en er bestond veel
koudwatervrees voor iets als een
overkoepelend orgaan, een nieuwe
kerkstructuur. Het zwaartepunt was
de basis, de plaatselijke gemeente en
alle hiërarchische of zelfs maar syno
dale oprekking werd afgewezen.
In beginsel heeft de beweging vastge
houden aan deze keuze voor de basis.
Maar in de loop der Jaren heeft zij
landelijk steeds meer gezicht gekre
gen. Vooral de beide congressen in de
Amsterdamse Dominlcuskerk (in
1978 en 1979) hebben deze ontwikke
ling aan het licht gebracht
Vorig Jaar presenteerde de beweging
zich met een „Visie en program
waarin weliswaar het accent bij de
plaatselijke groepen bleef, maar waar
ook een duidelijke gezamenlijke kijk
op kerk, theologie, maatschappij
wordt gegeven, een en ander niet zon
der vermelding van de daaruit voort
vloeiende taakstelling.
Structuur
Behalve een gezamenlijke visie en
programma heeft de landelijke basis-
beweging inmiddels ook Juridisch
meer structuur gekregen, toch. Een
stichting was tot nog toe de enige
rechtspersoon en was uitsluitend be
last met de uitvoering van de noodza
kelijke economische handelingen. Na
veel gepraat komt er nu een vereni
ging. De aangesloten groepen zijn de
leden, men kan dus niet Individueel
„lid" van de basisbeweging worden.
Hiermee blijft het principe gehand
haafd dat het zwaartepunt bij de ba
sis ligt. De doelstelling van de vereni
ging is de bevordering van de samen
werking en de behartiging van de
belangen van de leden. De aangeslo
ten groepen moeten volgens de vere
niging als doel hebben het „streven
naar zodanige verandering in kerk en
maatschappij dat daardoor gerech
tigheid en vrede bevorderd worden".
Sommigen wilden dit laatste als doel
van de landelijke organisatie, maar
men koos er toch voor de doelstelling
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op In deze krant gelezen
berichten, artikelen en commentaren, en met voor open brieven, gedichten,
oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over
het niet plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wi| helaas niet corresponde
ren Brieven adresseren aan Secretans hoofdredactie Trouw, Postbus 859.1000
AW Amsterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
vermeld.
Blinde kinderen
In aansluiting op de opmerkelijke
bespreking in Trouw van 16 februari
van het boekje „Met het oog op hun
tijekomst" van drs J. N. Broeders,
waarin gepleit wordt voor toelating
van blinde en slechtziende kinderen
op de gewone basisscholen, moge de
aandacht gevestigd worden op de op
achtjarige leeftijd blind geworden
Franse hoogleraar in de letterkunde
Jacques Lusseyran (1924-1971), die
alt eigen ervaring hetzelfde bepleit.
Van zijn boelende Jeugdgeschiedenis
is een voortreffelijke Duitse vertaling
verschenen in de Gütersloher Ta-
ichenbücher Siebenstern (GTB 155),
jemakkelljk verkrijg- en leesbaar
Jus. Een confrontatie met een weinig
vermoede leefwereld!
Lochem ds J. van Leeuwen
Het gaat goed (11)
In „Trouw van 18 februari reageert H.
Rlemersma op het artikel van ds.
Bouma „Het gaat goed met de kerk".
Riemersma neemt het op voor de
arbeider in de kerk Er worden sug
gesties gedaan in de richting van cur
sussen. Ik vraag mij af of dit voldoen
de is. Ik denk dat we ook rekening
moeten houden met de mensen, die
eens op een school voor aangepast
onderwijs hebben gezeten, omdat ze
op een gewone basisschool niet mee
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
D«ecteur mg O Posima
HOOFDKANTOOR
PosU>us 039
1000 AW Amsterdam
W'Bauistraat 131 Amsterflam
PostQitO 66 00 00
P<i"» Ned C'ed eioar*
«enen-ngnr 23 00 >2 574
Gc—cffeg 'o Amsterdam
REGIO ROTTERDAM,DORORECHT
PosrtK-s 940
3000 Ax Rotterdam
lei 010-115588 1 ^bonn#m#nten
•n bezorging)
MtOtO-i tSSM iredactiel
te' 11S700 (uitsluitend »oor
advertenties
WesibiaaM 4
Rotterdam
REGIO OEN MAAG lEiDEN
Pos®».* '01
260' CC Den Haag
•e' 0^0-469443
(abonnementen en bezorging)
lel 070-469445 (redactie)
lel 070-468664 (uitsluitend voor
advertenties)
Paifcst'aat 22 Den Haao
REGiO NOORD OOST NEDERlANO
(abonnementen en bezorging)
Postóus 3
6000 aa Z«o"e
te' 05200-17030
Meixmaixt 56 Z«vo"e
Abonnementsprijzen
maarte I H M
'wartaal SO SS
Par hert |aar «01 *0
Par (ear f »1.H
konden komen. Voor deze mensen is
een cursus geen haalbare kaart. Maar
ze horen wel tot een kerk. Zou het dan
niet mogelijk zijn dat bij voorbeeld
de hele prediking in de kerken zó ls,
dat ze gewoon iedereen aanspreekt;
dat iedere liturgie-viering zó is, dat
iedereen er graag komt. en dat er
geen „aanziens des persoons be
staat"?
Zuidermeer A. Loos, pastor
Ook anders
Naar aanleiding van het artikel „Be
jaarden komen veel te kort" wil ik
vaststellen, dat het ook anders kan.
Ik ben 87 jaar en sinds 17 jaar be
woonster van het bejaardenhuis „De
Loohof" In Apeldoorn: niét '150 bewo
ners. Ook daar is het personeelste-
kort een moeilijke Zaak. Toch de di
rectrice en de staf bezorgen ons veel
afleiding en ontspanning. Gedurende
de maand december onder auspiciën
van directrice en staf een vrolijke St.
Nlcolaasavond, sfeervolle Kerstda
gen, gezellige oudejaarsavond door
zeer velen bijgewoond, zelfs door de
genen in invalidenwagentjes. Er is
hier een eigen kruldenierswinkeltje,
bloemenverkoop, kapperszaak en
voor- en najaar een modeshow. Zo
mers enige bustochten, gezamenlijke
maaltijd, thee- en koffiebijeenkom-
sten doch niet verplicht. Geen een
zaamheid, doch vrijheid en verzor
ging. Daarbij heel veel-begrip bij di
rectrice en staf voor on2e moeilijk
heden.
Tttetert-scTte aboirtementenopfliacMen
ad'esseo bov*ni
Opgjv» ijrtJft*icri'(i 9 '9 30 van
maandag m rtag Op zoneag »a« '8
20 uu< te*l 020 913436
Opga ,e m.n.-a<Jv»rt*i"t» i«>
320 936868 O' SC"' "e -,« aan Mm. A0v
akte'ng posttKrt 433
1000 AX AMSTERDAM
ACMW z-gmgwn u.-sVI«no «CteifteM
aan ooze AmsteKlamw «IteSMA
M. W. Geesink
te blijven ontlenen aan de Inbreng
van de groepen. Ook met de uitgave
van het vernieuwde blad maakt de
beweging zich landelijk tot meer dan
een praathuis van plaatselijk nieuws.
In het eerste nummer wordt een
standpunt bepaald ten aanzien van
de bisschoppensynode, de verkie
zingsstrijd in Zimbabwe, de wet ar
beid buitenlandse werknemers. Maar
ook ls er veel ruimte voor informatie:
over de basisbeweging in Duitsland
en Spanje, over nieuwe boeken, over
de Braziliaanse theoloog L. Boff. Al-
bert van den Heuvel geeft in een
gesprek met eindredacteur Cors van
den Brink zijn visie op de verhouding
tussen basisbeweging en de kerken.
Vorming
Apeldoorn
Olie
Deze week heeft een Russisch expert
toegegeven, dat de Russische oliepro-
duktie de komende jaren zal teruglo
pen. Vermoed wordt dat Rusland
rond 1985 olie zal moeten gaan invoe
ren. Er zijn wel grote olievoorraden
onder Siberië, maar zonder buiten
landse hulp kan Rusland die niet
ontginnen. Zou het niet verstandig
zijn, deze technologische kennis aan
Rusland niet langer te onthouden?
Dat is de enige koers, die Rusland
ervan kan weerhouden zich met mili
taire middelen toegang te verschaf
fen tot de Westerse olievelden. De
huidige koers van militair machtsver
toon kan mijns inziens alleen tot oor
log leiden.
Amstelveen Joris Jochemsen
Overheidszwaard
Opnieuw moet Romeinen 13 („het
zwaard niet tevergeefs") dienen om
een (conventionele) krijgsmacht te le
gitimeren. Ditmaal is het de hoogle
raar dr B. Goudzwaard (Trouw van 15
feb.i die Romeinen 13 stelt tegenover
Jezus" bergrede. Vlak daarvoor
spreekt Paulus (Rom. 12) over vijan
den die Je moet te eten en te drinken
geven. Hoe kan'. hU hlter anders be-
doeld hebben dan- -Pm op roor-dat
overheidszwqardt trèk*Ue"Teeuw niét
aan zijn staart! Hoe kan men hier een
oproep lezen zelf mee dit zwaard te
gaan dragen, het overheidszwaard
nota bene, dat Paulus' Heer doodde
Baarn Dies Heitmeijer
Volgens „Visie en program" wordt
het belangrijk geacht dat er in de
groepen aan bij bels-theologische en
politieke vorming wordt gedaan. Het
nu verschenen nummer geeft in een
uitleg van Abrams uittocht uit Ur een
verantwoording van de nieuwe naam
van het blad. Verder wordt aandacht
gevestigd op allerlei cursussen speci
aal voor mensen uit de basisgroepen.
Het valt op dat vooral gemikt wordt
op weekeinden en weken, vormings
werk in internaatsverband dus. Het
wekt de schijn dat de betreffende
vormingscentra hier een ook voor
overheidssubsidie broodnodig gat in
de markt hopen te vinden. Het blad
lijkt daar nogal klakkeloos op in te
spelen. De keuze om het plaatselijk
gebeuren centraal te houden zal im
mers eisen dat ook de vorming vooral
plaatselijk of regionaal wordt aange
boden en ook daarbij kan een con
tactorgaan van dienst zijn.
„Uittocht" is te bestellen bij het se
cretariaat van de beweging: Tol
steegsingel 33 in Utrecht, 20 voor
acht nummers per jaar. Losse num
mers 2,50.
NEW York (PNHK) De Amerikaan
se raad van kerken is bezorgd dat het
verbod wordt opgeheven dat de CIA
zendelingen als agenten gebruikt. De
CIA heeft de Amerikaanse regering
om opheffing van het verbod ge
vraagd. Het verzoek moet nog door
de Amerikaanse senaat worden goed
gekeurd. De raad van kerken is tegen
de goedkeuring omdat de kerk dan
niet meer op een goede en effectieve
manier zending kan bedrijven.
Kerkelijke acties
onder aandeelhouders
NEW YORK (PHNK) Voor de tien
de maal heeft het Centrum van de
Amerikaanse kerken voor de verant
woordelijkheid van de grote bedrij
ven, een groot aantal resoluties opge
steld, waarmee de kerken tevoor
schijn kunnen kornen in de aandeel
houdersvergaderingen van 29 grote
firma's in de VS.
Aan de aandeelhoudersacties, doen
veertig kerken en kerkelijke instellin
gen mee, die samen een aandelenpak
ket van 39 miljoen dollar vertegen
woordigen.
Al sedert tien Jaar dringt het centrum
aan op het terugtrekken van investe
ringen uit Zuid-Afrika vanwege het
Zuldafrikaanse apartheidsbeleid. De
acties hebben al tot resultaat gehad
dat American Express, waarin de ker
ken een aandelenpakket ter waarde
van ruim een miljoen dollar hebben,
heeft besloten de investeringspolitiek
te wijzigen. Andere bedrijven waarop
het centrum de aandacht heeft ge
richt zijn Mobil, Ford, General Mo
tors, IBM en Texaco. Niet alleen ker
kelijke Instanties steunen deze ac
ties, ook ideële stichtingen en univer
siteiten staan er achter. Uiteindelijk
doel ls dat grote bedrijven geen lenin
gen meer verstrekken en geen pro
ducten meer verkopen aan Zuid-Afri
ka, totdat de Zuidafrikaanse apart
heidspolitiek wordt opgeheven
door Jac. B. Looijen
Langs de oude weg van Jeruzalem naar Tel Aviv zijn deze week de eerste
bomen, beter gezegd de eerste stekjes gepoot voor een bos, dat is toegewijd
aan de gedachtenis van rabbijn Jakob Soetendorp. Het gebeurde in de
bergen bij het dorp Kfar Zacharja. Dat dorp houdt de herinnering levendig
aan de profeet Zacharja en men beweert zelfs dat hij aldaar is begraven. Of
dat waar is? Ik weet het niet. Nergens bekruipen mij zoveel twijfels over
„heilige plaatsen" als in het land, dat er vol van is en dat is Israël. Maar
goed. bij Kfar Zacharja zijn wij begonnen met de aanplant van het Jakob
Soetendorpwoud. Ik zeg met nadruk: wij en dan bedoel ik joden en
christenen. Waarom? Ik zal dat vertellen.
Wie en wat was Jakob Soetendorp?
Ja, de rabbijn van de liberale Joodse
gemeente te Amsterdam. Toen hij
er voorganger van werd, groeide die
gemeente snel en kwam tot grote
bloei. Maar zijn betekenis reikte
veel en veel verder dan z'n optreden
in de moderne synagoge die onder
zijn leiding bij de RAI in Amster
dam tot stand kwam. HIJ reisde heel
ons land af om te spreken, trad
geregeld op voor radio en televisie,
schreef het ene stuk na het andere
in dagbladen en tijdschriften. Hij
was onvermoeid. Tenminste dat
leek zo. Op 28 juli 1976 kreeg hij bij
de veerpont van Denemarken naar
Zweden een zo hevige ademnood,
dat hij stierf.
De ezel
Voor het eerst ontmoette ik rabbijn
Soetendorp op een bijeenkomst in
Haarlem bij de presentatie van de
bijbel met illustraties van Mart
Kempers. Tijdens die bijeenkomst
las hij het verhaal voor van Bileam
en de ezel die spreekt. Hij zei, kijk
de bijbel is het boek van God en van
de mensen. Het is ook het boek van
God en de planten en de dieren. Nu
had ik dat verhaal over die spreken
de ezel altijd met een korreltje zout
genomen. Een ezel, die kan toch
niet spreken. Maar toen ik Soeten
dorp dat verhaal hoorde vertellen
dacht ik: verdraaid het ls nog waar
ook. Dat doet mijn trouwe Drentse
patrijshond ook. In zijn geblaf zit
ten allerlei nuances en ik versta
hem. Als Trouw 's ochtends in de
bus geschoven wordt geeft hij drie
korte blafjes en dan weet ik, het ls
half acht.
ten. Hij heeft het gedaan zeer tegen
de zin van velen van z'n geloofsge
noten in.
Zolang ik adem
Een paar jaar voor z'n sterven ont
moette ik Soetendorp in het vlieg
tuig naar Tel Aviv. Ik was op weg
naar een christelijke nederzetting,
hij naar een vakantiehuisje van een
gemeentelid in Caesarea. Ik vroeg
hem of hij een causerie zou willen
houden op de nederzetting. Hij zei
meteen: ja, haal me maar op. Het is
gebeurd. Ons zaaltje was propvol
met joden en christenen. Soeten
dorp sprak, leunende met z'n ene
elleboog op een harmonium van Jo
hannes de Heer, over wat hij dacht
van christenen en het ging er nogal
van langs. De discussie liep erg uit
en op een gegeven moment zei ik als
gespreksleider, we moeten nu af
sluiten, de rabbijn moet nog naar
Caesarea en dat is anderhalf uur
rijden. Ik wist Soetendorp had angi
na pectoris en ik dacht: het wordt te
vermoeiend. Maar de rabbijn zei:
hou je mond. Ik zal zelf wel bepalen
wanneer ik eindig. Nu ja, ik ging
maar weer zitten. Soetendorp leefde
volop in die ontmoetingen en hij zei
eens tegen me, ik zal spreken zolang
ik adem heb.
Stekje
Rabbijn J. Soetendorp
Pionier
Ik zei. wij christenen en Joden be
planten samen het Soetendorp-
woud. Want Soetendorp was een
groot pionier als het ging om betere
betrekkingen tussen Joden en chris
tenen. Dat werd hem door z'n ortho
doxe collega's niet in dank afgeno
men. De meesten vonden: christe
nen moet je links laten liggen; zij
vertrouwen ons niet en wij hen niet.
Soetendorp trok zich daar niet zo
veel van aan. Hij ging rustig z'n
gang. Hij had in de oorlogsjaren
calvinistische boeren in ons land
leren kennen en hij had begrepen,
die mensen kun Je vertrouwen, ook
als Jood. Ze helpen je. Hij had ook
begrepen dat calvinisten Tenach,
en dat is het oude testament, lezen
en hij voelde, bij alle verschil van
mening, toch verwantschap. Daar
om kon hij best met christenen pra-
Die adem is hem ontnomen bij de
Deens-Zweedse veerpont in 1976.
Kort daarvoor zei hij tegen me, dat
hij niet bang was om dood te gaan.
Want, zei hij, ik heb gedaan wat ik
kon, al was het alleen maar om die
gemeente in Amsterdam op te bou
wen. Ik durf gerust voor God te
verschijnen. Welnu, Soetendorp is
in ademnood gestorven en thans
wordt er bij Jeruzalem een bos voor
hem aangeplant. Een bos geeft
zuurstof, een bos geeft adem. Ik
vind dat ter gedachtenis aan Soe
tendorp ook christenen een stekje
moeten laten planten' Dat kan door
13,50 over te maken op giro 49.99.8
van het Joods Nationaal Fonds te
Amsterdam met vermelding: Soe-
tendorpwoud. De planning is tien
duizend bomen, anders heb je geen
woud. Wel, zevenduizend ?ijn er al.
Komen er nog drieduizend van ons
bij?
ALS DE DAG BEGINlUe
Soms is het. als de dag blSR
alsof een diep gat,
een grommende krater,
daar beneden mij
ligt te wachten
op het ogenblik
dat mijn voet
zal uitglijden
en ik geen houvast mee
in de omhoogwervefle
wolken,
geel van zwavel;
ik tast om mij heen
maar alles is onzeker,
het wordt een moeilijke
door deze dag
over de scherpe rand
met aan weerszijden
diepten vol gevaar;
totdat ergens halverwege
een hand de mijne zoek
een stem tot mij spreek
ik was niet alleen.
ko
bi:
bet
;ie.
tn 1
ook
inó
laa
uui
ADVERTENTIE
Wending, het maandblad voor
evangelie, cultuur en samenleving.
Een themanummer over:
DE MACHT VAN
DE RELIGIE
dooro.a.:
Aart Schippers
Rogier van Rossum
Bert Schuurman
Catharina Halkes
Hans-Anton Ederer
Prof. A. Wessels
Jan Slomp
verder o.a.:
Clasine Heering
Nico Bakker
te bestellen by:
Boekencentrum. Postbus 84176.
Den Haag: telefoon070-5121II.
Stuur mij 1 exemplaar van hel
februarinummer van Wending
5.50 verzendkosten)
Stuur mij een proefabonnement
van 4 maanden voor 10.—
Naam
I Adres
Plaats
T2 I
Van een onzer verslaggevers
DOORN „Reizende rentmeesters" is de titel van een brochure, uitgegeven
voor het TEAR Fund (postbus 156, Doorn). Het TEAR Fund, dat zichzelf
omschrijft als de diaconale arm van de Evangelische Zendings Alliantie in
Nederland (en dat men ontzentwege ook zou kunnen aanduiden als de
werelddiakonale tak van de zgn. geloofszendingen) wil met deze brochure
een bijdrage leveren aan het denken en praktiseren van een verantwoorde
levensstijl. Bijgaande tekening is uit dit geschrift overgenomen; het is een
illustratie bij de paragraaf, die handelt over ons rentmeesterschap over ons
gewone, dagelijkse leven.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Nieuwe 1 ej
(toez.): J. van den Born te ï'j
sendam-Nederhardinxveld. kaf
Bedankt voor Blauwkapel-Gfpi£
kan: J. Westland te Amersfoort
Beroepbaar: J. Quist, Potgieten
26 bis, Utrecht; W. F. Teekei^
vingstonelaan 566, Utrecht.
Afscheid op 27 febr. te Utrecht)
Smit, pred.bgw.werkz. (i.d.v. hg
refl. jeugdbonden), ber. te
helm.
Intrede op 24 febr. te Vollenhd
de Olde uit Rotterdam-Zuid; 1
sen: J. van Wier uit Kampen.
Bevestiging te Amsterdam
me, ten behoeve van het von
toerustingswerk): mevT. J. M. Dl
Moolhuizen te Amsterdam, en^
M. van Woerden, kand. tefJ
sterdam, p
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar PapendrecLp
A. Wielemaker te Zwolle.
Intrede te Uithuizermeeden: I
Nederlanden uit Middenmeer. \"b
GEREF. KERKEN (VRIJG.<
Beroepen te Deventer: P. H. 1
Houwelingen, kand. te Vlai
Intrede te Vrouwenpolder: J.
per kand. uit Zwolle.
GEREF. GEMEENTEN ljk€
Beroepen te Middelburg-Centn^o
Hakkenberg te Lisse; te Brakke
Mondria te Waardenburg. &et
Bedankt voor Emmeloord: i,ja
Kleppe te Woerden. De)j
Afscheid van Rotterdam-Weftjie
Hage ber. te Kruiningen. Ibn
Oskar Formanek
Het proces tegen de 65-jarigJ
waakse Jezuïetenpater Oskar F
nek is opnieuw verdaagd. Fori
die nu op 4 maart moet verscK
bevindt zich volledig uitgeput
ziekenhuis. Bovendien lijdt I
suikeiziekte en verhoogde bloi
Formanek stortte in door de t
verhoren. Ook in het ziekenhui
de politie hem ondervragen. I
nek wordt ervan beschuldigt
overheid te hebben gepasseerd K
zonder toestemming bij zichj^
kerkdiensten te houden. Het g
laat van de jezuïeten in Rome'
bij de Tsjechoslowaakse autorit,""'
geprotesteerd tegen het optredr
gen de pater.
Jeugdwerkloosheid, hoe kan de
kerk werkloze Jongeren helpen?
M.m.v. Aat Plugge, zaterdag 8 maart,
prov. herv. Jeugdraad Zuid-Holland,
Tuinlaan 18, Schiedam (tel.
010-264500)
Democratisering van het onder
wijs in bijbels licht, over de plannen
voor medezeggenschapsraden op de
scholen, spreker prof dr W. H. Vele-
ma, zaterdag 15 maart 11-16 uur. De
Aker, Putten. Inl. tel. 05904-1437.
Wereldwijd? Hoe komt onze sa
menleving over op mensen uit ande
re samenlevingen? Open studiedag
|ke
Ned. chr. vrouwenbond, m.m.v o
N. Roldanus-v.d. Kloot, dondei
maart. De Garf (in Trefkoel), C Zit
gen. Inf. tel. 070-451370. (ige
9e
Kostbaarder dan vergai'ot
goud, Parousia-contactdag metev;
Dreger en Sjef Verkerk, zater le
maart 10.30-15.30 uur, Imm o
kerk, 'tGoylaan 129, Utrecht. Ij.
030-884566.
door Aldert Schipper
Telebingo
Je hebt het helemaal mis. Willem
Schrama. Je kunt nooit concluderen
dat Nederland de actiemoeheid kwijt
is door de successen van Telebingo.
Het succes zat hem niet in het doel.
maar het kapitaal dat ermee te verga
ren was. Ik vind het juist een zwakte,
dat dit soort kunstgrepen moet wor
den toegepast om geld bij elkaar te
krijgen. Wie weet wat voor formule
uitgevonden moet worden, als deze is
uitgewerkt. Helaas zal dit spelpro-
gramma wel blijven. Mies kan mis
schien weer opdraven en verder dar
telen er nog wel wat „dolle" quizmas
ters rond Een doel wordt er dan wel
bijgezocht Ja. Ja, wie weet. misschien
wel een niet sluitende begroting (bij
voorbeeld van defensie), met als
hoofdprijs een Leopard tank
Onder de talrijke reacties, ook van
kerken en raden van kerken, op de
Sowjet-actie in Afghanistan, is die
van de kerk in de DDR nogal opval
lend. De kerk heeft de actie aangegre
pen om het kerkelijk vredeswerk in
het centrum van de gemeente te
plaatsen en om zich energiek te dis
tantiëren van de officiële lezing der
feiten. De verklaring heet „Over de
huidige politieke toestand" en was
aanvankelijk bestemd voor de verga
dering van een groep Oosteuropese
kerkelijke leiders, vorige maand in
Boedapest. Daar reageerden de aan
wezigen met enig enthousiasme, naar
ik vorige week in Oenève hoorde in
het kantoor van de Commissie van de
kerken voor Internationale Zaken
(CCIA). Ik mocht de tekst niet open
baren want hij gold als vertrouwelijk,
maar Inmiddels heeft de persdienst
van de Evangelische Klrche hem ge
publiceerd.
De tekst ls hierom ook van belang,
omdat het Interkerkelijk Vredesbe
raad in Nederland heel nauwe ban
den onderhoudt met het bureau voor
politieke en vredesvragen van de
Bund van Evangelischen Klrchen in
de DDR. De kerkelijke verontrusting
over de militarisering van de samen
leving blijft niet tot Nederland be
perkt, maar kan men ook in de DDR
terugvinden. Hoewel de politieke ver
houdingen de kerk in de DDR uiter
aard dwingen tot het gebruik van een
andere taal dan in ons land gebruike
lijk is.
talre handelen de plaats inneemt van
het politieke handelen."
Oproep
Opvallend
Wat in Oost-Europa meteen opvalt is
dat in de verklaring elk spoor van
steun aan de Russische inval in Af
ghanistan ontbreekt. De Bund kiest
op dit punt duidelijk anders dan bij
voorbeeld de Praagse Vredesbewe
ging, die voetstoots aanneemt wat ze
van de Russische regering te horen
krijgt over CIA-agenten in Afgha
nistan.
De Bund stelt in zijn verklaring de
Navo-beslissing tot het aanmaken
van 570 nieuwe kernwapens en de
Sowjet-inval op één lijn en zegt dat
christenen niet ten slachtoffer mogen
vallen aan gevoelens van machteloos
heid. Dit impliceert dat de kerk de
bestelling van raketten en de inval
niet als een noodlot over zich heen
hoeft te laten gaan. maar er kritisch
tegenover heeft te staan als ..het mili-
De Bund roept de verantwoordelijke
politici op, voort te gaan met ont-
spannlngspoiltiek en te streven naar
een stabielere internationale toe
stand door wederzijdse gebaren te
maken die vertrouwen kunnen wek
ken. De kerk in de DDR vraagt aan
andere kerken in de wereld met haar
mee te denken over concrete stappen
die de vrede moeten dienen. Het ker
kelijk vredeswerk moet volgens de
kerk in de DDR niet als een minder
belangrijke toevallige taak gezien
worden, maar moet „opgevat en uit
gevoerd worden als een van de
belangrijke uitdagingen aan het ge
tuigenis en aan de dlakonle van de
kerken."
Aan de vergadering in Boedapest de
den vertegenwoordigers mee van ker
ken uit Joegoslavië en de Sowjet-
Unie en uit alle andere landen van het
Warschau-Pact. Dat de kerk uit die
landen zo eenstemmig een „starkes
Echo" op het stuk uit de DDR gaf.
maakt het tot een belangrijk docu
ment. Het zegt verder onder meer dat
de kerken zich moeten maken tot een
communicatie-instrument. Hierbij
wordt nadrukkelijk opgemerkt dat
Gods woord ons vermaant „onszelf,
onze kerk en ook ons eigen land kri
tisch te beschouwen." Zulke onafhan
kelijke klanken zijn uit zo'n represen
tatieve Oosteuropese bron zeer zeld
zaam en getuigen van moed en besef
van verantwoordelijkheid.
voor de vrede als concreet re
opleveren dat men alles nalaat
spanning verder verhoogt. Hij 1 ;Ut
dat in een brief aan zijn gemeel
Saksen.
Gevaarlijk
De Bund beoordeelt de toestand in de
wereld, die sinds het begin van dit
jaar is ontstaan als zeer gevaarlijk en
vreest dat de manier waarop de vol
ken van Oost en West de laatste tijd
geleerd hadden met elkaar samen te
leven, vernietigd kan worden. Er is
geen andere weg dan de ontspan-
ningspolitiek, zeggen de Oostduitsers
en de kerk heeft de opdracht daar
naar te streven.
Vorige week zondag zijn in de kerken
in de DDR-provincie Saksen gebe
dsdiensten voor de wereldvrede ge
houden. Daar had bisschop Werner
Krusche uit Maagdeburg toe opge
roepen, een van de ondertekenaars
van de verklaring „over de huidige
politieke toestand." Ook in andere
delen van de DDR zullen in de ko
mende tijd speciale kerkdiensten
worden gehouden die in het kader
zijn geplaatst van de vrede. Volgens
bisschop Krusche moet het bidden
Gebed
In een speciale brie! aan de doi
deed Krusche een suggestie vc m
gebedstekst. Daarin staat ond^ai
de klacht dat de mensen en
zich machteloos uitgeleverd
aan besluiten van regeringen,
geen rekening gehouden wor< "b
het lot van de enkeling, dat 1 isj
men met geweld opgelost worf
dat geweld met geweld wordt
woord.
„Er bestaat verwarring door on ie
lijke en elkaar tegenspreken
richten en er ls zorg over de ra< we
heid van hen die weten en ofooi
machteloosheid van de sterkeifcst.
over de taal van de haat en 01
terugvallen van de grote mogt
den in het Koude-Oorlogsdei ig
staat er in het gebed. Er wo tra
gevraagd om „wijsheid en vo< in;
tigheid voor de machtigen, om
king van het wantrouwen, otafe
tegenhouden van de taal der h
om vrijlating van de gijzela^;;
politieke gevangenen."
Renkum
G. Klaassen
el
hg
ls
nsl
