Vestingbouwkunde voor breed publiek verklaard 941041 CNV— Musical over Amerika's films en de werkelijkheid Losey gevraagd voor opera-regie DE ENIGETANDPASTADIE HET SPEEKSEL HELPT. Groninger expositie rond Simon Stevin Kortsluiting tussen orkest en solist Popdag Onder de vlag van Hollywood li Joodse verhalefe vlot maar weinig bondig Juridische hulp bij mislukte sterilisatie Majakovski vertaald en beschouwd DONDERDAG 21 FEBRUARI 1980 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET door Tyme Valk GRONINGEN Door een van de sluizen in de Afsluit dijk naar Simon Stevin te noemen is het misverstand geboren dat hij één van de bij de Zuiderzeewerken betrok ken ingenieurs was. Stevin heeft, maar dan al meer dan drieëneenhalve eeuw geleden, enige waterstaatkundige werken gepubli ceerd. onder meer In 1817 een over sluizen, maar een grote populariteit heelt hij er niet aan te danken. Be kendheid heeft hij wel te danken aan een uitvinding die ieders fantasie prikkelt: de zeilwagen. De waarde ring voor deze wetenschapsman hoort men door taalkundigen veel vuldig geroemd; de taalpurist voerde vele vakwetenschappeiljke termen in het Nederlands ln. waar de ons omrin gende talen van het latijn afgeleide woorden voor hebben. Onbekend Ondanks vele diepgravende studies over Simon Stevin (1548-1620) en zijn werk, bleven zijn kwaliteiten bulten de wetenschappelijke kringen toch onbekend. Er zijn nog nauwelijks po gingen ondernomen om StevüVs Ideeën toegankelijk te maken voor mensen die niet ln de wiskunde of techniek Ingevoerd zijn. Een groep studenten van het Kunsthistorisch Instituut van de Rijksuniversiteit te Groningen heeft een van de middelen om persoon en werk aan het publiek voor te stellen aangegrepen en een tentoonstelling samengesteld die een van de vele vakgebieden die Stevin beheerste behandelt. In 1594 publi ceerde Slmon Stevin ..De stercten- bouwlng", een tractaat vestingbouw Het is een boek dat geheel de sfeer van een wiskundig idealisme ademt: perfecte veelhoeken van wallen die voorzien zijn van teruggetrokken flanken en die een radiaal straten plan omsluiten. Het Is een systeem dat men later het Oud-Nederlands Stelsel noemde. Wallen In enkele Inleidende hoofdstukken wordt de ontwikkeling van de ves tingbouwkunde geschetst De mid deleeuwse. van torens voorziene stadsmuren evolueerden in het begin van de Renaissance tot wallen die verdedigd konden worden vanaf bas tions. In Italië grepen deze verande- Slmon Stevin: Grondplan van een zeahoeklge „stercte", uit „Sterctenbou- wlng" (1594). ringen plaats. Daar verkeerden de stadstaten ln voortdurende staat van oorlog en de vindingen van het bus kruit (ca. 1350) en van IJzeren kanons kogels werden er spoedig op grote schaal ln praktijk gebracht. Als af sluiting van deze Inleiding wordt een kaart getoond die vervaardigd is naar de theoriën van Stevin en die de verbetering ln de effectiviteit van ver dedigend kruisvuur van de opeenvol gende stadia verheldert De verbeteringen die ln de vesting bouw geïntroduceerd werden bereik ten ook de Nederlanden. De twee manleren waarop dit gebeurde wor den beknopt geïllustreerd. De Ingeni eur Francesco Paclotto kwam nadat hij onder meer de enclente (verdedi gingsgordel) van Milaan (1582) had aangelegd, het verdedigingssysteem van Antwerpen ontwerpen (1567). Bo vendien kenden de Nederlandse spe cialisten de Italiaanse boeken over vestingbouw en de architectuurtrac- taten waarin fortificaties bijna steeds een belangrijke afdeling vormden. Zo moet de ideale vesting die Simon Stevin ln 1594 in zijn „Sterctenbouw" publiceerde wel teruggaan op die wel ke Pietro Cataneo in 1554 in zijn „I quattro prlml llbri dl archltettura" opnam. Prins Maurtis De omstandigheden waarin Stevins vestingbouwkundige theorieën kon den gedijen en ook ln prakrijk kon den worden gebracht, worden zicht baar gemaakt en toegelicht in hoofd stukken over de tachtigjarige oorlog, prins Maurits en de legerhervormin- gen die er onder deze vorst en geniale strateeg werden doorgevoerd. Lange tijd was de wiskundige Stevin zijn leermeester. Getuige de inleidingen ln veel van Stevins boeken zijn ln vele gevallen de theorieën het resultaat geweest van overleg tussen hem en prins Maurits. Al moeten de compli menten aan plichtplegingen beant woord hebben, van Maurtis was de Interesse in de wiskunde bekend en hij zal zeker zijn krijgskundige erva ringen hebben meegedeeld aan zijn latere kwartiermeester. De „Sterctenbouwlng". het tractaat dat Stevin ln 1594 ln Lelden liet uitge ven. vormt de kem van de tentoon stelling. Dit boek ls opengeslagen op een van de belangrijkste bladzijden: daar waar zijn ideale systeem wordt geïllustreerd. Men noemde dit later het Oud-Nederlandse stelsel omdat het ln de tweede helft van de 17de eeuw wezenlijk verbeterd werd door Menno van Coehoorn. Het Ideaal van de zeshoekige door bastions met teruggetrokken flanken voorziene verdlgingssysteem wordt op de tentoonstelling met een grote maquette (schaal 1:300) gepresen teerd. Een tekening, opgenomen ln Stevins boek ls kennelijk bedoeld als houten model dat hij tijdens zijn les sen gebruikte en deze ls zo consciënti eus mogelijk gereconstrueerd. Met twee spiegels wordt de illusie van de zeshoek (die ln werkelijkheid slechts voor een derde deel ls opgebouwd) gewekt. Man van praktijk De theorieën en ontwerpen van Ste vin worden op effectiviteit getoetst met enkele tekeningen waar in aan vallen worden uitgevoerd op de door hem ontworpen Ideale sterkte en ook de verdedigingsmogelijkheden wor den behandeld. Dat Stevin ook een man van de praktijk was, wordt ove rigens wel duidelijk met een kaart met de verdedigingswerken van Har derwijk, de enige tekening die be kend ls van Stevin. De bestaande stad bood geen mogelijkheden om deze binnen een regelmatig meetkun dig figuur te vangen. Wel werden zo wel de vesting Coevorden als Bour- tange naar Stevins ideeën tot regel matige veelhoeken. Samuel Marolols en Adam Freltag waren geleerden die de wiskundige Inventiviteit van Ste vin wisten te volgen en zij legden de vestingbouw vast in omvangrijke pla te nalbums. De architectuurhistorici zijn er met deze tentoonstelling ln geslaagd om de ingewikkelde materie van de ves tingbouwkunde aan de hand van Ste- vln's theorieën toegankelijk te ma ken voor een brede kring van geïnte resseerden en om deze visie in een ruime context te plaatsen, waardoor de bezoekers tevens Inzicht wordt ge geven ln de architectonische, civiel technische en krijgskundige ontwik kelingen ln een periode die tot de belangrijkste uit onze historie gere kend kan worden. Tot 9 maart ln het Kunsthistorisch Instituut te Gronlnren (Boteringe- straat 84, dagelijks van 12 tot 17 uur) en daarna nog te bezoeken te Am sterdam (Stichting Wonen, Leidse- straat 5 te Amsterdam). ROTTERDAM Het is al lang gele den het zal tegen het einde van de jaren twintig zijn geweest dat de Weense pianist Paul Welngarten, eens de leermeester van Mar in us Flipse, met het toen nog Jonge Rot terdams Philharmonisch Orkest als solist optrad ln Tsjalkowsky's eerste pianoconcert in bes kl. In hoge mate imponerend waren daarbij de dave rende aanvangsakkoorden die vanuit de gehele arm en vanal grote hoogte werden gespeeld. Dat doet men te genwoordig niet meer zo. Ook zonder die spectaculaire armbewegingen we ten veel pianisten wel tot een zeer sterk fortissimo in de aanvang van dit concert te komen. Garrick Ohlsson, die dinsdagavond bij het door David Zinman geleide Rotterdams Philharmonisch Orkest met Tsjalkowsky's concert optrad, ontbreekt het zeker niet aan kracht, snelheid en temperament, eigen schappen waarmee een ambitieus pianist gaarne epateert (bluft). Ook de octaventechniek ls bij Garick Ohlsson tot zeer respectabele hoogte ontwikkeld. Maar toch was er deze avond in de voordracht van het popu laire concert Iets onbevredigends. En Pianist Ohlsson speelt Tsjaikowsky door W. H. Wolvekamp dat lag waarlijk niet alleen aan enke le greeponzulverheden of technische oneffenheden. De pianist maakte de indruk alsof hij met zijn spel het orkest steeds Iets vooruit wilde zijn en dat gaf het geheel Iets onrustigs. Een dirigent als Zinman laat zich nu eenmaal niet opjagen. De tweede solistische bijdrage tot dit concert voldeed meer. Michel Roche, eerste cellist van het orkest, speelde de Hebreeuwse rapsodie voor cello en orkest „Schelomo" van de Joodse componist Ernest Bloch (1880-1959). Sterk emotioneel geladen muziek, die toep nisi door de cellist met grote i en een voorbeeldige technls heersing ten gehore werd g< Zijn voordracht van deze opn ke uit 1916 daterende compos geheel ln overeenstemming i lp] hartstochtelijke, soms navra rakter van deze muziek, waar slot doet denken aan de troo ,ftrt held, waarmee Tsjaikowsky 2 de symfonie besluit. Het orke onder de leiding van Zinmi 31 uitstekend begeleidend spel ikt zodat de Indrukwekkende held van deze compositie vol! I uitdrukking kwam. nee Kleurrijk en temperamentvol >ing spel was er ook te horen in j delen van Janóceks Rapsod orkest „Taras Bulba", waan oude, door Gogol verhaalde ten grondslag ligt. Evenals in ge week uitgevoerde Syn Var toont Janécek zich hier hoogst oorspronkelijke c met een geheel eigen orkestra 5inf renpalet. De uitvoering bean e de aan hoge eisen, evenals Mozarts ouverture „Die Entlj' aus dem Serail", waarmede eert een aanvang nam. ADVERTENTIE Jerry Lee Lewis Hoewel hij on dertussen 45 Jaren telt kan Lewis nog steeds het enfant terrible van de rock Si roll genoemd worden. Deze Ameri kaanse toetsenteisteraar is zeer onbe rekenbaar wat betreft zijn buien, het geen zich uit ln optredens van wisse lende kwaliteit. Hopelijk heeft hij er vanavond wel zin ln en kan de Am sterdamse Edenhal genieten van een Killer zonder kuren. McGuinn Hillrnan Deze na men komen ook al voort uit het pop archief, maar dan een decennium la ter toen zij deel uitmaakten van het Amerikaanse antwoord op de Britse beatexplosle: de Byrds. Na uiteenval len en soloprojecten vormt bovenge noemd tweetal samen met een andere ex-Byrd, Gene Clark, een trio dat begin 1979 met een weinig verrassen de plaat op de proppen kwam. Nu, een Jaar later, ls de tweede versche nen die veel aan het oude Byrdsge- luid doet herinneren en veel sterker overkomt. Zaterdagavond geven zij één concert, zonder Gene Glark, in de Jaap Edenhal. Ian Gomm Op het laatste moment blijkt de vorige week afgekondigde tournee van Ian Gomm wél door te gaan. Eens lid van Brtnsley Schwarz. nu leider van een eigen band die reeds drie fraaie elpees gemaakt heeft Gomm maakt sterke composi ties die alle blijven hangen en daar aan ls de samenwerking met Nick Lowe in B. Schwarz vermoedelijk niet vreemd. Ian Gomm blijft plakken in Eksit-Rotterdam (21 februari), Effe naar-Eindhoven (22), Paradiso-Am sterdam (23) en de Schouwburg te Slttard (24). De Spaanse dirigent Rafaël Fruh- beck de Burgos zal met Ingang van het seizoen 1980-1981 drie jaar als eerste gastdirtgent aan het National Symphony Orchestra te Washington verbonden zijn. BEL DE BOND WAAR JE STEM WORDT GEHOORD. WORD LID, 030 SAMEN OP DE GOEDE WEG Christelijk Nationaal Vakverbond door André Rutten DEN HAAG Een musical dus nu bij de Haagse Come- die, geregisseerd door Willem Nijholt, die, bij het gewone toneel begonnen, daarna een carrière als musical-ster op bouwde. Maar een musical die het Amerikaan se filmwezen houdt tegen het licht en donker van de Amerikaanse samenle ving van de laatste zestig Jaar. Daar om niet gespeeld ln bij voorbeeld het Congresgebouw met zijn enorme ruimtes, maar in het Hot, waar Je er met Je neus boven op zit: „Onder de vlag van Hollywood", zoals de fllm- speciallst Ab van Ieperen Christop her Durangs ..A History of the Ameri can Film" vertaalde. In het programma-krantje vertelt Ab Speciaal vandaag Olympische winterspelen samenvatting van de ijshoc- keywedstrijd Nederland-Fin- land. Schaatsen 1500 m hard rijden beren, tweede run van de reuxenslalom dames en Ijs- hockeywedstrijd Sowjet-Unie- Canada. Ned. 1/15.30 Vrouwen en beleid docu mentaire van het VARA-team Marga Wolthuis, Marjolijn de Vries en Hedda van Gennep gaat over het emancipatiebe leid in Nederland. Ned. 1/20.40 Het NOS-programma Denk beeld besteedt aandacht aan het anarchisme in Nederland. Getracht sal worden uiteen te setten wat anarchisme is, wat de aanhangers besielt en wat voor misverstanden er over anarchisme kunnen bestaan. Ned. 122.10 In Literama-donderdag (NCRV) gedichten uit de bun den Kinderen. Hilv. 1/21.40 Ds J. G. Meynen uit Amers foort gaat voor in de tniddag- pausedienst lo de Alledagkerk aan het Begijnhof in Am sterdam. Hilv. 1/12.40 van Ieperen die geschiedenis heel overzichtelijk, waardoor Je een aantal elementen uit de voorstelling, ook als je zijn verhaal pas achteraf leest, wat preciezer gaat begrijpen. Wat Je zon der dat, en zeker na het gesprek van Willem Nijholt met Dirkje Houtman in Trouw van maandag J.I., gemakke lijk doorziet ls. dat de voorstelling ls opgebouwd uit zeg maar „stijlcita ten" uit de verschillende fllmgenre's, die elkaar in die zestig Jaar hebben opgevolgd. Je denkt voortdurend: o ja. zo werd er toen in dat soort films geacteerd. Die manier van spelen wordt nu net een beetje overdreven, zodat Je er het rare van ziet: dat mensen dat ooit gepruimd hebben. Die Jonge vrouw van laag allooi bij voorbeeld, die aan de drank is en haar ongewenste baby te vondeling legt. Je krijgt het in een paar ingekorte handelingen en ln een paar zinnen voor ogen. Een oprechte draak Maar onmiddellijk is er een brave politiea gent, die dat baby'tje dan wel niet mee naar huls neemt hij heeft al twaalf kinderen die hij van zijn kleine Inkomen toch al nauwelijks de mond kan open houden maar het wel naar een weeshuis brengt. Een paar tellen later komt zij daar als volwas sen meisje uit, heel netjes aange kleed. maar zonder geld. én wereld vreemd; toch oud en wijs genoeg be vonden om op eigen benen te staan. Nog weer een paar tellen later neemt een gangster haar onder zijn hoede, dat wil zeggen een berooide maar ondernemende Jongeman, die vast besloten is zich hoe dan ook door het leven te slaan. Van de draak beland Je in de gangsterfilm. Maar de kleine fragmentjes, waarin Je het te zien krijgt, zijn wel zo gekozen dat Je denkt: wacht eens even. dat soort films werd dus gemaakt in de tijd van de massale werkloosheid en dus van de massale armoede. Wat voor rare. verdacht-morallserende kijk hadden die filmmakers erop. En vrij onge merkt gaan ze dan over naar de zoge- naamde betere standen, waar alles er wel mooi uit ziet. maar waar ook nogal wat ellende voorkomt Sussen de zoethoudertjes? De glamour ver schijnt de pln-up-girls die het moreel van de vechtende soldaten „hoog" moeten houden. De communisten- Jacht. En zo verder Want dit is nog maar een deel van de vertoning, vol doende. lijkt mij, om een indruk te geven van wat Christopher Durang in zijn stuk onderneemt De doorlopen de draad erin wordt gesponnen door dat in alle genre s de vijf sterren hetzelfde type blijven onder dezelfde naam. maar, anders gekleed, wel tot een andere maatschappelijke klasse gaan behoren, hun verhaal ln wisse lende versies voortzetten. Naast hen ls er een groep ..contractspelers", die allerlei types te spelen krijgen. Als lk goed geteld heb negen. Veertien dus ln totaal. Krachttoer Een zeer Ingenieus geconstrueerd stuk, dat voor de Haagse Comedle en regisseur Nijholt wel een krachttoer is. Een aantal scènes en Juist voor al de grotere, waarin de choreografie van José Lewis een duidelijke rol speelt zijn echt raak, niet alleen door de choreografie overigens, ook door goede persoonlijke prestaties, puntig en precies. In andere scènes herken Je wel de bedoeling ervan, maar lukt de uitwerking niet hele maal. Nog weer andere scènes gaan een beetje de mist in, ook enkele grotere, en die worden dan wat lang, vooral naar het eind toe. Maar in het algemeen gezien worden er verbluf fende prestaties verricht, niet alleen wat acteren, ook wat zingen en dan sen betreft. Niet elke acteur heeft voor elk van de vele types, die hij meestal moet spelen. Juist d&t in huls. wat daar gevraagd wordt, maar over de hele lijn wordt er wel met grote Inzet, met veel plezier, en bijna altijd ook met een prettige vrijmoedigheid gespeeld. Het krampachtige, dat je nu hier en daar nog waarneemt, zal gaandeweg trouwens wel verdwijnen. Een scène uit „Onder de vlag van Hollywood": Francine Dreessen, Jules Hamel, Rick Nlcolet. PARIJS (AP) De Amerikaanse filmregisseur Joseph Losey is uitge nodigd in Parijs de opera „Boris Goe- donow" te regisseren die 9 juni in première zou moeten gaan. Dit ls deze week bekend gemaakt. Vermoe delijk zal het contract spoedig gete kend worden. Het zal de eerste maal zijn dat Losey een opera regisseert. Het ligt voor de hand dat deze uitnodiging het gevolg is van het succes dat hij heeft met zijn verfilming van Mozarts opera „Don Giovanni" De opera van Parijs had aanvanke lijk Joeri Lioeblnow, directeur van het Tanganka-Theater. gevraagd Bo ris Goedonow te regisseren, maar deze heeft nog steeds geen toestem ming Rusland te verlaten. Losey heeft aan Don Giovanni sa mengewerkt met de Parijse opera- regisseur Rolf Llebermann. In Boris Goedonow zal Ruggero Raimondi evenals in Don Giovanni, de titelrol vervullen. Naast hem treden op Wles- law Ochmann als Dimltri en Vlorica Cortez als Marina. Dirigent is de Ja panner Seijl Ozawa. ADVERTENTIE nWJPMi* MCT li- Hebt u nog uw eigen tanden en kiezen? Dan is deze advertentie uiterst belangrijk- voor u. De afgebeelde tandpasta - Zendium - bevat namelijk behalve fluoride ook enzymen De enzymen in Zendium verhogen de bacterieremmende werking van het speeksel. En leveren daardoor een bijdrage tot het natuurlijk evenwicht in de mond. Door deze aktivering is uw speeksel beter gewapend in de strijd tegen de bacteriën en dus tegen aantasting van uw gebit. Misschien niet onverstandig om binnenkort ook met Zendium te gaan poetsen. ;poi ers te De overwinning van Richard, van H. Heine is een jeugdboek van uitgeverij Van Goor, Amsterdam. 32 blz. 14,90. Loeb en Van der Velde in Amsterdam hebben voor de eerste maal in Neder land naar de oorspronkelijke tekenin gen uitgegeven De zonderlinge avon turen van Primus Prikkebeen, door Gerrit KomriJ en Rodolphe Töpffer. 103 blz. - 25. Van uitgeverij De Bezige Bij in Am sterdam zijn de volgende boeken. Het dubbele gelijk van Maartje Luccioni (171 blz. 24,50), De tijd staat stil, gedichten van A. M. Dhondt (141 blz. - ƒ22,50), De ondergang van de Tita nic, een komedie van Hans Magnus Enzensberger, in een vertaling van P. Nijmeijer (117 blz. - ƒ24,50) en Stich ting de drie lichten, gedichten van F Koenegracht (43 blz. - 16,50). In de serie klassiek letterkundig pan theon van uitgeverij Thieme te Zut- phen zijn: Poëtologisch proza van Joost van den Vondel (151 blz. - 18,90) en Polyxena, treurspel van S. Coster (157 blz. - 19,50). Meer bewegen voor ouderen, een theoretische en praktische handlei ding, geschreven onder redactie van K. Rijsdorp. Uitg. Dekker Sb Van de Vegt, Nijmegen. 224 blz. - 35.—. Ombudsman gaat door Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM De Ombudsman van de VARA, Frits Bom, zal proberen mensen bij wie de sterilisatie is mis lukt Juridisch te helpen. Advocaten zullen daartoe worden aangezocht. Bom zegt ongeveer tweehonderd schriftelijke reacties te hebben ont vangen van mensen bij wie de behan deling Is mislukt. Na twee of drie Jaar kregen zij toch een gezonde baby. Gebleken ls, dat mislukte sterilisa ties voorkomen ln alle delen van het land. Een aantal betrokkenen komt vanavond half acht op Nederland 1 aan het woord. Velen klagen er over dat zij tevoren niet zijn gewezen op de mogelijkheden dat sterilisatie niet altijd afdoende ls. Tevens blijkt dat dergelijke ontdekkingen vaak met menselijk leed gepaard gaan. „U kunt niet ln verwachting zijn" is de reactie van de arts en er worden allerlei buikkwalen aangepraat. Frits Bom zal ook in de nabije toe komst ln zijn programma op sterilisa tie terugkomen. Verder gaat hij naar aanleiding van alle reacties een rap port opstellen voor het ministerie van volksgezondheid. ess ikki De Verhalenbundel „Nagejbef van Minny Mock (geb. 4 mei volgens de uitgever mogellf eerste literaire debuut van oorlogse Joodse auteur". Het haal is het omvangrijkste, zegt een Joodse moeder as zoon de waarheid omtrent 1 ders, die ln 1933 in het voorcT Duitsland, terwijl zij zelf logef o een Nederlandse oom en tani moord pleegden. In de oorlog e ze, was ze ondergedoken bij v de vader zou worden van haax et irisi Deze geschiedenis wekt bij schokte jongen een dwtngeL langstelling op voor het joden u Amsterdam komt hij dan al?116 portier van een ziekenhuis, ii|n r king met een orthodox-Joo« die hem uitnodigt bij hem sjabbat-viering mee te maken de morgenreiniging van de door middel van het zogenaaih gelwater spreekt erg tot zijn ding. Na dit bezoek volgt intensievere bestudering van ar' dendomn met als resultaat oc jongen eveneens orthodohtn wordt. Als hij, met een kepp na lange tijd het ouderlijk zoekt, weert zijn moeder deze keling met stelligheid en schfd tan Hoewel Minny Mock de onl v lingsgang van deze zoon ps gisch schamel uitwerkt en in l een nogal schematische man|5er nemelijk maakt, ls Nagelwaing redelijk geslaagd verhaal te he Het ls vlot, maar weinig boni teld. Datzelfde kan worden van de vijf andere, veel kleir halen uit de bundel, die alle< naoorlogse milieu spelen. In voud goed van opzet is hetl over het Joodse schoolkind Kerst van Jezus moet hort pop uitleent om op het tofw klndeke dienst te doen, en dj met een ingedeukt oog ten „Ze zijn allemaal tegen me." N ze naar de Joodse school mal Minny Mock. Nagelwater. Books, Amstelveen, 1979. 17.90. In de goed verzorgde en inteèrk serie Russische Miniaturen de titel Luidkeels een vei vertalingen van gedichten vi mir Majakovski (1893-1930) nen. Aan zijn vertalingen vo< ko Fondse een Nawoord en ningen toe, die deze poëziej Juiste licht stelt. Voor de uit| de Charles B. Timmer zijn ei schikbaar over het leven van ïti ter en de neerslag ervan ln zijfcpl; Majakovski behoort tot de tionale avantgarde van de j; tig. In de kring der futuristen zijn literair talent niet alleen van een artistieke revolutie van de verbreiding der maai lijke hervorming. De Oktober tie van 1917 maakt hem bei zijn roeping zonder dat hij zit en al identificeert met de coi tische principes. Binnen streefde collectiviteit verlies' Identiteit niet en raakt hij zijl voor humor niet kwijt. S£ wordt hij eigenlijk alleen onder Stalin revolutie en vrijheid niet meer synoniei zijn. Zijn bewuste engagemei een buitengewoon overtuigei sche kracht. De uitgave bevat naast een del gedichten zijn belangrijkste uit de voor-revolutionaire wolk in broek, dat al eerder a lijk verscheen (1969). Uit dezef stamt het poëtisch drieluik 1 gegraatsflult (1914-'15). Het dicht laat tenslotte vermoei het partij-apparaat hem de m snoeren. Luidkeels, schrijft houdt als titel al barre ironie strottenhoofdsaandoening grandioze voordrachtskunstel Majakovski was het spreken moeilijken". Valdimir Majakovski. Luidk het Russisch vertaald en v nawoord voorzien door Mark se, gevolgd door een bescM van Charles B. Timmer. V4 schot Amsterdam 1979. I 18,90.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4