oncurrentiepositie in letaal moet verbeteren Reactorbouwers in de prbblemen 9 Hoe we toch ulke beeldschone kopieën maken. agere vleesproduktie in Sowjet-Unie 8 Nulgroei voor OESO-landen Tijdelijke manager moet vernieuwing stimuleren fiSSRgSl^ EG heft belasting op export suiker Ook wat! Bellen er steeds maar relaties. Nou, gewoon AE stelt als doel voor de jaren '80: en i jevaiien de gevareniijn gepas- Door vertraging invoering kernenergie ee: I folg van de Amerikaanse graanboycot Raming ongunstiger door duurdere olie Londen wil grens aan invoer van kunstvezels uit VS Engelse Noordzee- olie wordt duurder Fiat doet Alfa Romeo voorstel tot samenwerking Goed jaar voor fietsenhandel IDAG 19 FEBRUARI 1980 I FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET p 11 - RUS 13 j' inze redactie economie 1 1 rERDAM De metaalindustrie, die in de jaren '70 in een moeilijke po6itie is geraakt, zal jaren '80 pogingen moeten ondernemen om uit die situatie te, komen. Die pogingen zullen loeten toespitsen op verbetering van de concurrentiekracht.! Dit wordt opgemerkt in het iri-nummer van Metalektro Visie, het blad van de Vereniging voor de metaal- en «technische industrie FME, in een artikel getiteld: „Doel voor de jaren '80: metaallndus- leer in de lift. S het blad is het noodzakelijk, [loonkosten per eenheid pro- t verder toenemen of althans stijging ervan achterblijft bij t concurrerende buitenland, zullen grote inspanningen i worden gericht op verbete de arbeidsmarktsituatie. (Den de belonings- en arbeids- ngen in de ondernemingen worden getoetst op arbeids- (tie en produktiviteit. ireerd wordt in het artikel' ïetaalindustrie in de huidige positie is terechtgekomen. I viduele verantwoordelijkheid van de werknemer duidelijk te worden geac centueerd. Diegenen in de bedrijven die zich volledig inzetten, behoren extra te worden beloond, zowel mate rieel als immaterieel. Deze opvatting staat haaks op de nivelleringsgedach te, maar het is dan ook de mening van de FME dat nivellering een grauw sluier is, die zeer demotiverend werkt. In de werkgelegenheidssituatie kan slechts verbeterirtg worden gebracht als de Nederlandse industrie haar po sitie op de wereldmarkt kan verster ken. Het creëren van banen in de niet- ■band wordt gewezen op het «commerciële dienstensector of bij de wordt er, aldus Metalektro VI- veel over innovatie (vemieu- gepraat, maar daadwerkelijk nog op te kleine schaal ver- De rendementspositie in de ndustrie in 1974 nog gemld- P f procent op het eigen vermo opis inmiddels gedaald tot onder en cllpunt. De verhouding tussen e zufagend en vreemd vermogen is e zu agena en vreema vermogen is Hoofn die situatie is het risico van het produktpakket van een Jven te veel in het verle- blijven steken. Die onderne- maken 'traditionele' produk- weliswaar vaak veel (kennis) is gestoken, maar niet wordt ingespeeld op ige ontwikkelingen. overheid zal op den duur geen soelaas bieden. Immers, de lasten daarvan zullen door de marktsector moeten worden gedragen, en de marktsector is daartoe eenvoudig niet meer in staat. Goed en op tijd Meer werk kan er alleen komen door .meer opdrachten en door die op drachten goed en op tijd uit te voe- noHc hih „„r, fTAKmirren-In verband wordt opgemerkt, L, mlrtïplpn dat de overheid Innoverende bedrlj- lekepnciéle middelen ook geen sl- ven ZQU moeU,n k0i.Mrfn en met langer ondernemingen zou moeten steunen die de bakens niet tijdig heb ben verzet. Metalelektro Visie meent, dat er mo gelijkheden zijn voor het verbeteren \-an de rendementspositie en ook van de werkgelegenheid. Die mogelijkhe den liggen in een stijging van de produktiviteit. Van de werkgevers mag worden verwacht dat zij daar het hunne toe bijdragen, onder meer door het werken in de metaalindustrie aantrekkelijker te maken. De werk nemers zullen hun medewerking moeten geven door zich de volle veer tig uur per week in te zetten. iDe overheid zou er vooral goed aan [doen een aantal „koppelingsmecha- jnismen" buiten werking te stellen en haar trendbeleid op de helling te zet ten, waardoor de lasten ln de collec tieve sector weer binnen redelijke perken kunnen worden gebracht en beter bestuurbaar blijven. Ook de arbeidsmarktsituatie zou daarbij zeer veel baat hebben. Overheid en bedrijfsleven zouden op deze markt weer gelijke kansen krijgen. Er hoeft (nog) geen sprake te zijn van achteruitgang, maar dan moet ons welvaartsstreven wel pas op de plaats maken. Gebeurt dat niet, dan wordt de industrie in Nederland onherroe pelijk afgebouwd en zou het met onze welvaart wel eens gedaan kunnen zijn," aldus het blad. gefen dikwijls te groot. b ast kampt de Nederlandse ndustrie met het vraagstuk personeelsbezetting, niet al- kwantitatieve maar ook in f"*düeve zin. Dat heeft veel te js met het onderwijs en met de _and?aarin dat onderwijs op de gestel &n van het bedrijfsleven aan- is iflat is een andere handicap or innovatie op ruime schaal „r0„TXT^m^XT A o, land moeilijk van de grond WASHINGTON (AP) Fa brikanten van kerncentrales, moet, zo schrijft het blad, 2Uiien hun activiteiten moe-i en in aanmerking worden ge- f hpnprken of zelfs in de Üat de lonen in ons land tot de ten DeperKen 01 zei 5 in ue ter wereld behoren, terwijl motteballen leggen als de be de produktiviteit bij lange na stellingen de komende paar geval is. Het gevolg is, dat jaar njgfc weer aantrekken. Dit Onkosten per eenheid produkt f f rannort van de tr tweemaal zo hoog liggen ais staat in een rapport yan at >eeid in Japan; het verschil Internationale consultatieve land ais Zuid-Korea is nog groep voor kernenergie, een ^^ter. om wat dichter bij huis te studiegroep die gesteund op basis van 1973=100 is de wordt d0or de Rockefeller- Iling van de loonkosten per aoor ,,..L I produkt tussen Nederland en Stichting en het Koninklijk uitsiand momenteel 147:137. instituut voor internationale zaken in Londen. I werken 1 Maar een vertraging ln de invoering •yp* d®ze situatie verbetering te van kernenergie kan gunsUg werkem, ~f i. zal. zo stelt Metalektro Visie aldus het rapport: het verschaft tijd woon harder en beter moeten om een aantal problemen op te loss an gewerkt Alle krachten zullen en de politieke weerstand te vermiti- worden gericht op verbete- deren waar de nucleaire industrie ou Waarschijnlijk de concurrentiepositie. Dat door gepiaagd wordt. 1 waar alles om draait. Inno- daarbij een sleutelbegrip, exportbevordering. Het toe- en uitbesteden zal moeten gestimuleerd. En onderwijs, g en training. luktiviteit zal moeten worden rd, want alleen langs die weg mte worden geschapen voor le verbeteringen ln de ar- irwaarden, met inbegrip van tijdverkorting. Produktivi- betering kan tot stand wor- racht door het verrichten van nvesteringen (al doen zich ns financieringsvraagstukken oor verbetering van de interne itle en arbeidsverhoudingen verbetering van de arbeids- le. het FME-blad dient de lndi- In de Verenigde Staten Is sinds 19#6 praktisch geen kerncentrale meer be steld. en dat zal volgens het rapport in de Jaren tachtig zo blijven. PubMe- ke tegenstand en federale wetgeving speelden daarbij een rol. maar "de hoofdoorzaken van de inzinking wa ren 's lands economie, stijgende klos ten en een dalende vraag naar elektri citeit, waardoor de nutsbedrijven .ca paciteit overhielden. Behalve in Amerika ziet de toekomst voor reactorbouwers er het treurigst uit in Zweden en West-Duitsland,. al dus het rapport. In Canada, Japar» en Engeland zouden de bestellingen wèl doorgaan, zij het misschien lanfza- mer dan vroeger. Geen belangrijke hinderpalen ontmoet kemenergif? in Frankrijk en de Sowjet-Unie. Maar ADVERTENTIE alf (ilo a I cl I PARIJS (API De Westerse industrielanden en Japan, verenigd in de OESO, verwachten een nulgroei voor 1980. een Inflatie van tien procent, een toename van het betallngsba- lanstekort en een werkloosheidspercentage, dat de gevestigde records zal breken. Dit alles onder invloed van de stijgende olieprijzen. De OESO publiceerde deze vooruit zichten gisteren Ln haar tweemaande lijkse uitgave 'Observer'. Voorspeld wordt een tekort van 50 miljard dol lar op de gezamenlijke betalingsba lans van de OESO-landen. Recente prijsverhogingen ln Januari en febru ari. veroorzaakt door duurdere olie, zijn hier nog niet bij Inbegrepen. Vóór de OPEC-conferentle ln decem ber In Caracas, had de OESO haar leden nog een groei voorspeld van één procent en een betallngsbalanstekort van 31,5 miljard dollar. In december verwachtte de OESO nog dat de olie prijs in 1979 niet boven het niveau van november '79 zou uitstijgen Daarna, in 1980, zou de olieprijsstij ging gelijke tred kunnen houden met de prijzen van exportprodukten van de OESO-landen. De Industrielanden gingen er toen van uit. dat de olie prijsstijging in 1980 niet boven de 30?r zou uitkomen. Maar verhogingen die al hebben plaatsgevonden ln Januari en februa ri. maken het aannemelijk dat de olieprijsstijging meer in de buurt van de 50 procent zal komen te liggen. De OESO legt er ln de publlkatle de nadruk op. dat haar voorspelling uit sluitend is gebaseerd op de olieprij zen, en dat secundaire Invloeden op het economisch klimaat niet in aan merking zijn gekomen Digitale koortsthermometer Een Westduits electronisch con cern heeft een digitale cijfer-) thermometer op de markt ge bracht, die zowel de lichaams temperatuur kan vaststellen als de huidtemperatuur. Voor de laatste meting wordt een specia le „huidsensor" bijgeleverd. Het nieuwe instrument vraagt voor de meting slechts 30 a seconden. ADVERTENTIE. BRUSSEL (ANP) De Europese Commissie heeft Engeland toestem ming gegeven een grens te stellen aan de Invoer van enkele uit de Verenigde Staten afkomstige kunstvezels Een EG-woordvoerder noemde ln dit ver band polyestervezels en polyamide tapijtgarens. Het aandeel van Noord-Amenka op de Britse markt voor polyestervezels ls van 1978 op 1979 toegenomen van 7.1 tot 17,4 procent. Het Amerikaanse aandeel in de Britse invoer van polya mide tapijtgarens steeg ln dezelfde periode van 8,6 tot 20.4 procent. EG-handelswoordvoerder Denman heeft verklaard te hopen, dat Ameri ka niet om compensatie zal vragen, hoewel dit wel mogelijk ls. Italië trachtte eerder deze maand een ge lijksoortige toestemming te krijgen De Europese Commissie heeft hier over nog geen beslissing genomen De toegestane Invoercontingenten voor Engeland zijn vastgesteld op 9.053 ton voor polyestervezels en 7500 ton voor tapijtgarens. LONDEN (Reuter) De nationale oliemaatschappij van Groot-Brittan- 'nlë (BNOC) heeft haar prijs van ruwe olie uit de Noordzee ln overleg met de producenten, zoals British Petro leum. met vier dollar verhoogd tot 33 a 34 dollar per vat. De prijs van ruwe olie uit het Forties-veld bedraagt nu 33.75 dollar per vat (159 liter) ook die landen zouden gedwongen kunnen worden de ontwikkeling te vertragen, wanneer door economi sche recessies de vraag naar elektrici teit terug zou lopen. „Het kan onwaarschijnlijk worden geacht dat de marktomstandigheden in de Jaren tachtig zo ernstig zullen zijn dat ze meer dan één of twee reactorfabrikanten zouden dwingen, zich uit de markt terug te trekken." concludeert het rapport. Dat terug trekken zou geen complete ontman teling hoeven te betekenen: grote produktlefaclliteiten zouden gecon serveerd kunnen worden terwijl de ondernemingen het in de slappe peri ode proberen uit te zingen met onder steunende diensten aan bestaande kerncentrales. Het moeilijkst zou het, volgens het rapport, zijn om de teams hooggeschoolde ontwerpers en tech nici bij elkaar te houden, wier werk het eerst terugvalt wanneer de bestel lingen uitblijven. Volgens het onderzoek zouden rege ringen stappen kunnen ondernemen om een grotere aanvaarding van kernenergie te bevorderen door ster ke steun te geven aan alternatieven als zonne-energie en energiebespa ring, en door de problemen van veilig heid, vergunningsvoorwaarden en af- valberging op te lossen. De rappor teurs waarschuwen, dat „pogingen om nleuwbouwprogTamma's van kerncentrales te bevorderen zonder verbeteringen in het huidige klimaat, het risico van verdere verslechtering van de politieke en economische vooruitzichten voor de reactorindus trie en haar afnemers zouden vergro ten, en misschien zelfs kernenergie geheel onmogelijk zouden maken." ROME (Reuter) Fiat heeft Alfa Romeo voorgesteld om samen te wer ken als een alternatief voor de beoog de samenwerking van Alfa met de Japanse Nissan Motor. Alfa heeft nog niet op het voorstel van Flat gerea geerd. In de Italiaanse pers werd eerder ge meld, dat Fiat had voorgesteld om Van onze redactie economie AMSTERDAM De fietsen handelaars zijn over het alge meen tevreden over 1979. Uit een door het maandblad Twee- wieler gehouden telefonische enquête bleek dat 85 procent van de fietsenhandelaars meer had verkocht dan ln 1978. 10 procent verkocht minder en 5 procent ongeveer evenveel als in het voorafgaande jaar. Hoewel exacte cijfers ten tijde van de enquête nog niet be kend waren, liet een groot deel van de fietsenhandel toch we ten het omzetcijfer van het voorafgaande Jaar met 10 pro cent te hebben overschreden. In het algelopen Jaar viel voor al de verkoop van sportievere modellen op. Vrijwel alle on dervraagden zeiden meer su- perlichte sportfletsen en race fietsen te hebben verkocht. Over het algemeen nam de vraag naar duurdere fietsen toe. Ook de verkoop van bij-artike len is onder invloed van de gro tere fietsomzet in 1979 flink toegenomen. Dat gold met name voor reflectors en fiets- kleding. De fietsenhandel acht het een gunstige ontwikkeling dat ko pers van duurdere fietsen meer zorg aan hun fiets blijken te besteden. Bij mankementen gaan ze eerder naar de fietsen maker. Gezien de toenemende belangstelling voor de duurde re fiets zal, aldus Tweewieler. de behoefte aan vakkundige re paratie toenemen. Ook ver moedt het blad een groeiende vraag naar bij-artikelen. Wens van midden- en kleinbedrijf Van onze redactie economie DEN HAAG Als de Innovatie (vernieuwing) in het midden- en kleinbedrijf werkelijk op gang wil komen, dan is een tijdelijke managementsteun van buitenaf nodig. Er zal een soort pool van managers in het leven geroepen moeten worden, die innovatieprocessen bij middelgrote en kleine bedrijven begeleiden Dat schrijft het Koninklijk Neder- lands Ondernemersverbond (KNOV), een van de twee landelijke organisa ties voor het midden- en kleinbedrijf, ln een reactie op de regeringsnota „Innovatie". Volgens het KNOV moe ten de tijdelijke managers ter be schikking staan om nieuwe produk- ten of diensten te begeleiden van de eerste ontwerpen af tot en met de introductie op de markt. Voor een goede Innovatie ls het ver- BRUSSEL De belangstelling van speculanten voor grondstoffen na de vlucht die de goudprijs heeft genomen, heeft tot gevolg dat de prijs voor suiker op de wereldmarkt fors aan het stijgen is. Naar aanleiding hiervan heeft de Economische Gemeenschap besloten suikerexporten uit de EO met een uitvoerheffing te belasten. Op de wereldmarkt steeg de prijs per 100 kilo suiker afgelopen zaterdag met 8,70 dollar. Het is voor het eerst in zes jaar, dat de suikerprijs op de wereldmarkt boven de prijzen binnen de EG uitstijgt. De oorzaak hiervan zou uitsluitend liggen in speculatie gedurende de laatste paar weken samen een middenklasse auto te pro duceren die gedurende zeven jaar zou worden uitgerust met motoren van Alfa. Alfa zou de auto moeten assem bleren, terwijl het staatsautomoblel- bedrijf tevens zou deelnemen in de bouw van een nieuwe fabriek in het zuiden van Italië In het begin van het seizoen was er nog een Europese ultvoersubsidie van ongeveer 83 gulden per 100 kilo suiker. Deze subsidie, die nodig was om de Europese suiker op de wereld markt te kunnen afzetten, daalde af gelopen week tot 33 gulden. Op dit VoOIT&acl moment wordt in Londen op de goe derenmarkt al 122 gulden voor 100 kilo witte suiker geboden en ongeveer 116 gulden voor 100 kilo ruwe suiker, wat praktisch gelijkstaat met de mi nimumprijs die Europese producen ten binnen de EO krijgen. Er bestaat op dit moment geen tekort aan suiker, noch op de EG-markt, noch op de wereldmarkt. De EO heeft nog een voorraad van 1,2 miljoen ton. Intussen heeft het Internationale Suiker Commissie maandag besloten nog eens 818.590 ton uit haar voor raad ruwe suiker vrij te geven voor de wereldmarkt. Dit met de bedoeling zo bij te dragen aan een verlaging van de wereldmarktprijs voor suiker HINGTON (AFP, Reuter) Als g van de Amerikaanse graan- 3t bestaat de kans dat de vlees- iktie in de Sowjet-Unie met één >en ton zal verminderen en die leren met 300.000 ton. Dit staat 't maandelijkse rapport van de (de wereld voedsel- en land- organisatie). de beperkte graanboycot van de igde Staten zal de Sowjet-Unie 8 miljoen ton graan ontvan- plaats van de 25 miljoen ton eerst zouden krijgen. De FAO cht dat de Sowjet-Unie bij een oogst het graan niet zal ge- voor de vleesproduktie maar deze liever beschikbaar houdt voor de broodproduktie. Uit Amerikaanse satellietfoto's valt op te maken dat de graanoogst ln de Sowjet-Unie deze zomer in gevaar komt doordat een groot gedeelte van het land nog niet door sneeuw bedekt is. De gewassem worden zodoende niet beschermd ,voor de strenge vorst. Vorig jaar is door vorst 20 procent van het wintergraan verloren gegaan. Deze terugslag werd toen opgevan gen door graan aankopen in de Vere nigde Staten, maar dit land heeft de leveranties opgjeschort vanwege de interventie vamde Sowjet-Unie in Af ghanistan. J Tijdens zijn bezoek aan India heeft de Russi sche minister van buitenlandse zaken, Gromi- ko, besprekingen gevoerd met zijn Indiase collega over eventuele graanleverantles van dat land aan de Sowjet-Unie. In tegenstelling met Rusland heeft India het afgelopen Jaar een zeer goede graanoogst gehad, waardoor de Indiërs op het ogenblik over een graanvoor raad beschikken van 19.5 miljoen ton. Volgens de FAO zou het Amerikaanse graano verschot nu ten goede kunnen komen aan de ontwikkelingslanden. Het graan dat nu niet aan de Sowjet-Unie wordt geleverd zou volgens deze organisatie kunnen dienen als bijdrage aan de samenstelling van een wereldvoedsel voorraad van 4 miljoen ton. Een woordvoerder van het Amerikaanse minis terie van landbouw heeft echter laten weten dat de Verenigde Staten verwachten dat lan den in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Latijns Amerika een deel van het Amerikaanse graanoverschot zullen kopen De woordvoer der bevestigde dat sommige landen hun be zorgdheid hadden uitgesproken over de Vere nigde Staten als betrouwbare leverancier, na dat president Carter de exporten naar de Sow jet-Unie had opgeschort. HIJ zei dat de leveran ties aan landen als Japan, Zuld-Korea en de landen ln West-Europa echter even zeker zul len zijn als vroeger De Australische regering heeft laten weten dat zij geen embargo zal Instellen van grondstoffen die zijn bestemd voor de Sowjet-Unie. Ook de grondstoffen die een ..strategische waarde hebben, zoals titanium dat wordt gebruikt voor de fabricage van vliegtuigen en militair materieel, zullen als voorheen aan de Sowjet- Unie worden geleverd Leden van het Internationale Suiker- commlssle zullen morgen bijeen ko men om te overleggen of meer suiker uit de voorraad moet worden vrijge geven. De gemiddelde prijs stijgt na melijk nog steeds en zal waarschijn lijk volgende week een niveau berei ken van 21 cent per pond De totale suikervoorTaad op de we reldmarkt werd afgelopen maand ge raamd op 2.004.795 ton. 81echts één- zevende deel van de totale wereldbe hoefte wordt hierdoor gedekt. (Dit Jaar ongeveer 90 miljoen ton). Het grootste gedeelte van de suiker die niet op de vrije markt in omloop Is, wordt óf geconsumeerd in het land van produktie. óf verhandeld tussen landen die onderlinge overeenkomste hebben afgesloten, zoals Rusland met Cuba. der nodig, zo meent het KNOV dat het midden- en kleinbedrijf de be schikking krijgt over risico-dragend kapitaal In de huidige situatie zijn deze ondernemingen bij belangrijke Initiatieven meestal aangewezen op bankkrediet, mogelijkheden om aan delen te plaatsen zijn er weinig. Zelf kan de ondernemer de middelen doorgaans ook niet opbrengen. Daar om zullen er speciale mogelijkheden geschapen moeten worden om aan risoco-dragend kapitaal te komen Het KNOV denkt in dit verband aan een nieuw op te richten Instelling die risico-dragend kapitaal moet ver schaffen en over het hele land ge spreide vestigingen moet hebben, welke zelf actief opereren. Een ander punt op financieel gebied waarnaar het KNOV streeft, wordt gevormd door belastingfacllltelten om Jonge ondernemers te stimuleren voor het doen van Innovaties. Op de verlanglijst van het KNOV staan verder nog brandpunten vsn. kennis waar het midden- en kletnbe' drijf gebruik van kan maken. In te genstelling tot grote ondernemingen hebben kleine bedrijven namelijk geen research-instituten waar zij op terug kunnen vallen. De contactpun ten zouden opgezet moeten worden Ln nauw overleg met al bestaande insti tuten of organisaties van het midden- en kleinbedrijf Het KNOV vindt overigens dat de innovatlenota wat vaag Is, al ls er wel aandacht voor het midden- en klein bedrijf Node mist het KNOV een pleidooi voor een onderzoek naar de feitelijke stimulerende en belemme rende factoren ln het midden- en kleinbedrijf ten aanzien van innova ties. Dat de overheid in de praktijk al hulp verleent bij Innovatie van het mid den- en kleinbedrijf, bewijst een pro Ject van het ministerie van economi sche zaken Volgens het maandblad van de Kamers van Koophandel helpt het ministerie de komende drie Jaar zo n honderd kleine en middel grote Industrieën bij innovatie-activi teiten. Behalve het ministerie nemen ln het project deel de ondernemers zelf. de Nationale Investeringsbank, de regionale ontwikkelingsmaat schappijen. de Rijksnljverheids- dienst en TNO ADVERTENTIE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 13