Sowjet-Unie bij overleg betrekken5 J* i Regering in Londen wantrouwde Kiek 'Verstrekking methadon niet zo gunstig als lijkt' poge Raad is niet actief genoeg in zaak-Menten' ^>ronk op bijeenkomst over ontwikkelingslanden: FTAL ippartij aakt drie achtoffers Meis kondigt rally langs gasvelden aan „Folders van ministerie voor buitenlanders fout" Toedracht dodelijk schot nog duister De enige Nederlandse jood die geheim agent was overleden n rj mikrografie 0251025640" Rita ANDAG 18 FEBRUARI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET ■n een onzer verslaggevers l( recht De Oosteuropese landen moeten betrokken worden bij het overleg tussen Noord Zuid, tussen industrielanden en ontwikkelingslanden. Dat is de mening van het PvdA- vvi eede-Kamerlid Jan Pronk, die zaterdag sprak tijdens een bijeenkomst van de Evert meerstichting, onder het motto Noord-Zuid-Oost-West. ;rs 1 sowJet-Unle moet naar zijn Idee tlonaal economisch overleg. „De voet van gelijkheid worden uitge- Noord-Zuld-dialoog ls tot nu toe een muAjgd mee te doen aan het Interna- West-Zulddlaloog geweest", aldus Ais de bijeenkomst van de Evert Vermeerstichting over de Noord-Zuid oog waren (van links naar rechts) Maarten van Traa, Jan Pronk en ister De Koning. omt ït? kt di i de ifgez >ede 'h Pronk. „Een echte nieuwe Internatio nale economische orde, vereist mede werking van de Sowjet-Unie en China". Brood en spelen Volgens Pronk heeft de SowJet-Unle drie economische redenen om mee te doen aan de dialoog, gebaseerd op eigenbelang: Economisch raakt de Sowjet-Unie op handelsgebied steeds meer verwe ven met de rest van de wereld. Het land kan niet meer volstaan met de arbeidsverdeling binnen de Come con, het Oosteuropese economische blok. Betalingsbalanstekorten van de Sowjet-Unie worden nu nog gefinan cierd door westerse banken, die dat echter steeds minder kunnen opbren gen. Het internationaal geldbeleid wordt daarom steeds belangrijker voor de Russen. De Sowjet-Unie ls afhankelijk van de invoer van graan. En zal steeds meer bij de internationale graan markt betrokken worden. Pronk hekelde dat er zoveel drukte wordt gemaakt over een mogelijke boycot van de Olympische Spelen in Moskou, en veel minder over het Amerikaanse graanembargo tegen de Sowjet-Unie. Voedsel als wapen is volgens Pronk een kwalijke zaak, maar zei hij, over brood maken wij ons niet druk, over spelen wel. door de gebeurtenissen aan haar grenzen. Het PvdA-kamerlid pleitte voor een nieuwe internationale politieke orde, gebaseerd op een nieuwe economi sche orde, met andere beginselen, en andere instellingen in plaats van bij voorbeeld het sterk door het westen beheerste Internationale monetaire Fonds en de wereldbank. Volgens het PvdA-Kamerlld ls het een hard economisch gegeven dat bij de Sowjet-Unie een bereidheid en een noodzaak zal ontstaan mee te doen KerlljK QClCn aan het overleg over de wereldecono mie. Wij moeten volgens Pronk be reid zijn daarop in te gaan en niet voortdurend de boot afhouden. Commissie Brandt Pronk maakte deel uit van de comis- sie onder leiding van Willy Brandt, die vorige week een rapport over de Noord-Zuid-verhouding afsloot. De SowJet-Unle noch China waren be trokken bij de opstelling van het rapport. De inval in Afghanistan ls, aldus Pronk, geen teken aan de wand dat de Sowjet-Unie minder bereid zou zijn deel te nemen aan internationaal overleg, of een beleid voert dat ge richt is op een wereldheerschappij. Als mogelijke ooreaak voor de inval in Afghanistan noemde Pronk dat de Sowjet-Unie zich bedreigd voelde Andere sprekers tijdens de bijeen komst van de Evert Vermeer stich ting waren PvdA-vooreitter Max van den Berg en buitenlandsecretaris Maarten van Traa. Van den Berg noemde eerlijk delen een voorwaarde voor vrede en veiligheid in de wereld. De spreiding van macht, kennis en kapitaal is, aldus de PvdA-voorzitter, een voorwaarde om de wereld te laten overleven. Volgens Maarten van Traa is de dis cussie over vrede en veiligheid tot nu toe te zeer beperkt gebleven tot „het tellen van bommen" cn „de vraag al dan niet uit de NAVO." Vrede en veiligheid tussen Oost cn West is on mogelijk als die ook niet bestaat tus sen Noord en Zuid en omgekeerd. Van Traa vond dat Nederland moet proberen de verstarring tussen de blokken in de wereld te doorbreken, ondanks de geringe speelruimte die een klein land heeft. Prinses Christina viert van daag haar 33ste ver jaardag w Werkgroep wil heroïneverslaafden beter helpen UTRECHT (ANP) Vrijwel alle gemeentebesturen stellen de resultaten van de methadonverstrekking rooskleuriger voor dan ze in werkelijkheid zijn. De werkgroep ..Evaluatie hulp verlening heroïneverslaafden Utrecht" heeft dit aangetoond aan de hand van een landelijk onderzoek. icier van justitie Habermehl: moeeen onzer verslaggevers J HAAG De Amsterdamse officier van Justitie mr. A. F. ■rils'Habermehl vindt dat de behandeling van de strafzaak n Pieter Menten veel te lang duurt. Naar zijn mening is de raging niet in de laatste plaats te wijten aan de Hoge Gnd. Hij is van oordeel dat het hoogste rechtscoUege een ere activiteit zou moeten ontplooien. zegd ('it h rlore h echt Jkt ui ins' r de «■4 ge; ermehl uit deze kritiek op de Raad in het jongste nummer jjhet Tijdschrift voor de rechterlij- acht, Trema. Het moment waar- j zijn bijdrage schreef (eind vori- aand, blijkens de datering) had lHp oge Raad zlch n°6 steeds niet ,u,-|sproken over de vraag of Men- n staat kan worden geacht te- te staan. In september meende otterdamse rechtbank van niet, rna de officier van Jusitite tegen ^"a 'onnis In beroep ging. Jah! ,rmehl schrijft dat de Hoge Raad p de el veel voor heeft Keno* erf om t0t een 00rdeel over het "erdamse vonnis te komen. Dat '"vindt hij, „hoogstens een aantal maar zeker niet een aantal len," hoeven te duren. Hij le dat de „opzienbarende straf- tegen Menten, die eigenlijk als rlsitekaartje van de Nederlandse rechtpleging had moeten die- door die vertraging „zo langza- ind bij de gemiddelde toeschou- tls volmaakt onbegrijpelijk over- Ook wijst hij erop dat Menten al 81 Jaar wordt en dat het „op -. «lunst twijfelachtig" is of het ooit ot een onherroepelijke uitspraak °men als vo: /e pi erini 'c.h°Uet proces dat een half Jaar had 11 j urd, lgtrmehl eiste in november 1977, et p levenslange gevangenis- tegen Menten. Een maand later volgde een veroordeling door de Am sterdamse Rechtbank tot een gevan genisstraf van vijftien Jaar. Dit von nis werd in 1978 door de Hoge Raad vernieitgd. Volgens Habermehl is het „een moei lijke verteerbare zaak dat het Neder landse rechtsssysteem geen middelen ter beschikking heeft om de rechter te dwingen zich binnen een bepaalde tijd uit te spreken". In de zaak-Men- ten is daar door naar zijn mening een „hoogst onbevredigende situatie" ontstaan. Van een onzer verslaggevers OUDE PEKELA De Oostgronlngse actieleider Fré Meis heeft een demon stratieve autoraily langs de gasvel den van Slochteren aangekondigd. Op een vergadering ter voorbereiding van het komende volkscongres werd zaterdag door de actiecomités van Meis besloten de tocht op 15 maart te houden. Daarmee legt Meis er nog eens de nadruk op dat het gas vol gens hem meer ten goede moet ko men aan het noorden. Over zijn eerdere dreiging de gas kraan af te sluiten zei hij: „Maar niemand hoeft bang te zijn. We zijn geen terroristen. Het gaat alleen om een demonstratie." Overwogen wordt de tocht te laten eindigen bij de vouwkartonfabriek Okto in Winscho ten. Dat hangt af van de vraag of dan meer bekend is over het al dan niet sluiten van deze fabriek. Van een onzer verslaggevers UTRECHT De regionale stichtingen welzijn buitenlan ders hebben zelf voorlich tingsmateriaal over de wet ar beid buitenlanders samenge steld, omdat de voorlichting van het ministerie van sociale zaken naar hun mening ern stig tekort schiet. De twee fol ders die het ministerie heeft uitgebracht bevatten volgens de stichtingen inhoudelijke en taalfouten. De folder „werken in Nederland" is naar het oordeel van de stichtin gen alleen maar te gebruiken om buitenlanders die er over denken naar Nederland te komen, in hun eigen land voor te lichten. Deze folder wordt door de samenwer- Stichtingen komen met betere versie kende stichtingen en de Stichting nederlands centrum voor buiten landers „incorrect" genoemd en zou in de verschillende taalversies vol fouten zitten. De stichtingen weigeren dan ook de folder te ver spreiden. De zogenoemde „omwissellngsfol- der" wordt wel verspreid, maar deze folder geeft volgens de stich tingen alleen maar aan dat hou ders van een permanente arbeids vergunning deze moeten gaan rul len voor een verklaring waarin staat, dat de betrokkene niet on der de wet arbeid buitenlanders vallen en dat ze daarom geen te werkstellingsvergunning nodig hebben. Zes talen De groep buitenlanders zonder een permanente arbeidsvergun ning is volgens de stichtingen ech ter vrij groot en bovendien is er naar hun mening wel meer over de wet te vertellen dan wat er in de omwisselingsfolder staat. Zij heb ben nu zelf twee folders uitge bracht in zes talen. De ene is bedoeld voor de legale buitenlandse werknemers en de andere voor de illegale buitenlan ders. In de laatste wordt onder andere verteld dat zij recht heb ben op arbeidsbescherming en dat zij niet akkoord moeten gaan met willekeurig ontslag. De legale werknemers wordt ver teld wat de consequenties van de wet voor hen zijn, afhankelijk van de vraag of men korter dan wel langer dan drie Jaar in Nederland werkt, getrouwd is met een Neder landse man of vrouw, een duurza me relatie heeft met iemand van Nederlandse nationaliteit, of dat men van baan wil veranderen. Voor andere Inlichtingen kan men terecht bij de Stichting welzijn buitenlanders ln de regio Haar lem. tel. 023-324.515. ter ii pers ;erieu <e oi es za irgie We len oi an d« ingai wn onzer verslaggevers sschi BSELMUIDEN Drie mensen dere jzaterdag om het leven gekomen, zij in de buurtschap De Zanden let Overijsselse IJsselmuiden bij aanrijding betrokken raakten en hun auto in een sloot terecht- elft v nen- n. hzittenden, een vrouw uit Velp en ouders uit Bennekom. overleden door Kopuit Staatssecretaris Neelie Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat is dit weekeinde op het raadhuis van Etten-Leur benoemd tot „ere-stijlorerin". Zij kreeg van burgemeester Houben een taart aangeboden waarvan de slagroom kennelijk bijzonder goed smaakt. Rechts, naast haar kijkt Kamerlid Nijpels lachend toe, terwijl rechts onderaan zoon Ivo Smit zijn moeder jaloers gadeslaat. Van een onzer verslaggevers ALMELO De politie ln Almelo heeft een 23-jarige inwoner uit die plaats gearresteerd in verband met de schietpartij in de nacht van vrij dag op zaterdag in een Almelose bar, waarbij een 22-jarige man om het leven kwam. De arrestant zou het dodelijke schot hebben gelost, maar of hij dit per ongeluk deed of met opzet, ls de politie nog niet duidelijk. Aan het schot ls in de bar geen ruzie vooraf gegaan tussen de verdachte en het slachtoffer, de Almeloër G. Tie- man, die door de kogel in de borst geraakt werd en op slag dood was. De verdachte, die zich telefonisch bij de politie meldde en het wapen nog in zijn bezit had, verklaarde dat hij de revolver wilde verkopen en die Tie- man liet zien. Het slachtoffer zou het wapen ook ln handen hebben eehad. AMSTERDAM Gedeputeerde Sta ten van Noord-Holland hebben de SIRONN de samenwerkende Ini tiatieven regionale omroep in Noord- Holland-Noord een subsidie ver leend van 25.000 gulden. De SIRONN gaat dit geld gebruiken om te onder zoeken of er behoefte ls aan een twee de regionale omroep ln Noord-Hol land. naast STAD Radio Amsterdam. ouders uit Bennekom, overleden letsel en/of door verdrinking, de rijkspolitie ln Driebergen, uto belandde in een sloot, nadat door een slippende tegenligger :raakt. De slachtoffers zijn de Ige mevrouw A. J. Teunissen, 65-jarige vader L. Teunissen en 70-jarige moeder A. L. Teu- istei m.v. te 10 os. 1 EU ant 3324! W >erl laarl 1948 WASSENAAR Op enkele tientallen meters van zijn huis en in vrijwel dezelfde stilte, die hij sedert zijn afzwaaien verkoos, is geheimagent Maurits Kiek (70) op de joodse begraafplaats te Wassenaar ter ruste gelegd. Er waren bij zijn begrafenis vrijdagmiddag jongstleden geen vertegenwoordigers van het verzet, van de Nederlandse regering, van de Britse en van de Belgische ambassade. ■Jarige mevrouw 8. C. Dolnjan ïrchem (België) verloor gister- g het leven bij een verkeerson- op rijksweg 76 bij Bocholtz in Limburg. Zij zat in een auto, die e middenberm raakte en over de sloeg. De overige inzittenden in licht gewond. ilddag kwam de 20-Jarige G. van de Schadewijk om het bij een ongeluk op de Berghem- g in de Noordbrabantse gemeen- 'itelrode. De jongen bestuurde irsonenauto, die door onbeken- •rzaak van de weg raakte en een boom reed. Wag overleed de 58-Jarige me- j. w C. J. Nieuwenhuis uit Vorden j t ziekenhuis aan de gevolgen van ïrkeersongeluk eerder op de dag tar woonplaats. De vrouw zat als a?ler in een auto, die geen voor gaf aan een auto. die van rechts in. 1 Isl Toch was hij drager van het Bronzen Kruis voor „moedig en beleidvol optreden" en het Kruis van Verdienste; de Me dal of Freedom van de Vere nigde Staten; de King's Medal of Courage van Engeland; het ridderschap in de Orde van Leopold de Tweede met de Palm. het Oorlogskruls 1940 en de Medaille van Weer stand, alle drie van België. Meer buitenlandse onder scheidingen dan Nederlandse. Niet te verwonderen, want de Nederlandse regering in Lon den heeft tijdens de Duitse bezetting geen gebruik willen maken van de diensten van Maurits Kiek. toen deze via Zwitserland. Spanje en de Verenigde Staten in Engeland aankwam. Zij weigerden zijn diensten, omdat hij jood was. Maurits Kiek heeft na de oor log betrekkelijk teruggetrok ken geleefd. Over zijn oorlogs belevenissen trok hij een 'scherm. Zelfs bij de uitreiking voor sommige onderscheidin gen heeft hij zich door zijn echtgenote laten vertegen woordigen. Enige weken voor zijn overlijden heeft hij in urenlange gesprekken met mij een tipje van zijn verleden opgelicht. Ook over het kna gende. dat het Nederlandse Bureau Inlichtingen in Enge land hem als Nederlandse Jood niet wenste te gebruiken. „Riskant" „In Londen", zei Maurits Kiek, „heb ik gedonder gehad met het Nederlandse Bureau Inlichtingen. Ze wilden me niet. Ze vertelden, dat ze het te riskant vonden voor een joodse "man. Zij gingen er van uit, dat zij met mij moesten oppassen. Een Jood die met levensgevaar naar het veilige Engeland was gekomen en met een visum voor Curasao op zak, naar bezet gebied te rug wilde, die moest mesjogge zijn of niet te vertrouwen. Mesjogge was ik niet. Dus het enige dat overbleef was. dat ze dachten me niet te kunnen vertrouwen. Ze wilden me niet." Kiek werd ingedeeld bij de Prinses Irenebrigade. Maar dat wilde hij niet. HIJ wilde Juist als Jood actiever helpen ln de strijd tegen de Duitsers. Als de Nederlandse regering hem dan niet accepteerde, dan anderen. Hij bood zich aan bij de Engelse geheime dienst. Die accepteerde hem wel. Zij kenden Maurits Kiek. Radio Onmiddellijk na de Duitse be zetting van België, waar hij toen een radlofabriek had, had de Nederlander Kiek be richten naar Engeland door geseind. Hij was de Duitsers net te vlug af toen dezen hem uitpeilden. Wel werd een prijs van 100.000 Belgische francs op zijn hoofd gezet. Dat zou enige Jaren later de enige Ne derlandse Jood die als geheim agent boven vijandelijk ge bied werd neergelaten het le ven redden. Kiek nam uit Belglé in 1940 de vlucht. De vlucht naar zijn geboorteplaats Den Haag. Tot de Duitsers gelastten dat de joden zich moesten melden. Hij kwam na lange omzwer vingen in Engeland aan. Inge deeld als soldaat bij de Prin ses Irenebrigade. Maar hij vond. dat hij bij dit onderdeel te weinig actief kon worden betrokken bij de bevrijding. Juist als Jood. Na een oplei ding door de Britse geheime dienst werd Kiek met een zen der neergelaten bij Maubeuge aan de Belgisch-Franse grens om te trachten van België uit een vluchtlijn voor neerge schoten geallieerde piloten op te zetten Hij zag kans 32 bo ven België gestrande piloten weer naar Engeland te laten brengen. Vuurgevecht Toen kreeg hij opdracht zijn werkterrein naar Nederland te verleggen. Het is er niet van gekomen. De enige Neder landse jood die tegen de Duit sers geheim agent was maar door de Nederlandse geheime dienst was afgewezen, werd na een vuurgevecht door de Duitsers in Brussel gepakt. Op 11 mei 1944 sprak in Brus sel een Duitse krijgsraad de doodstraf tegen hem uit. ZIJ werd niet voltrokken, omdat de Duitsers hem alvorens te recht te stellen wilden uitleve ren aan de legergroep die in 1940 een prijs voor zijn gevan- Methadonprogramma's zijn veelal opgezet uit de politieke wil „er iets aan te doen". Exacte cijfers over de resultaten zijn vaak niet voorhanden en ook de controle van de methadon verstrekking laat nogal tc wensen over, aldus de werkgroep in het rap port „Open boek". BIJ het onderzoek viel het de werk groep op dat de coördinatie van de hulpverlening aan verslaafden in de meeste gemeenten moeizaam ver loopt. Hetzelfde geldt voor de coördi natie tussen gemeenten onderling en met de landelijke overheid. Hulpver lening aan drugsverslaafden is een probleem waar iedereen zich aan ver tilt, zo concludeert de werkgroep, die pleit voor een uitgebreid en landelijk opgezet preventieprogramma. „Het lijkt ons de hoogste tijd dat een en ander landelijk wordt gecoördi neerd en dat er duidelijke criteria worden opgesteld voor met name de rapportage, zodat er eindelijk eens statistisch betrouwbaar materiaal ter beschikking komt", aldus het rapport. Slechts op deze wijze kan volgens de werkgroep meer Inzicht worden ver kregen in de gevolgen van de ver schillende behandelingsmethoden. Uit rapporten en verslagen heeft de werkgroep de algemene conclusies getrokken dat geen der gebruikelijke therapieën een effectief wapen is ln de strijd tegen het verslavingspro bleem. Ook blijkt dat hulpverlenings programma's meer succes hebben naar mate meer de nadruk Is gelegd op de geestelijke begeleiding, aldus het rapport. Crisiscentrum Het verstrekken van methadon op zich is volgens de werkgroep zinloos als er niet minstens een klinisch cri sis- en ontgiftlngscentrum aanwezig is. Daarnaast moeten er 24 uur per dag opvangcentra open zijn en moet Utrecht volgens de werkgroep be schikken over drug-vrije therapeuti sche gemeenschappen voor het ont wennen van verslaafden. Na de ontwenning dient de ex-ver- slaafde weer met intensieve begelei ding ln de maatschappij terug te ke ren. Boven dit alles verdient een pro gramma gericht op het voorkomen van druggebruik hoge prioriteit, zo vindt de werkgroep. Behalve het plan methadon te verstrekken heeft de gemeente Utrecht op vrijwel alle an dere terreinen verstek laten gaan, zo meent de werkgroep. ADVERTENTIE kompleet mikrofilm- programma brengt rust én dynamiek in uw organisatie genschap had uitgeloofd. Daar ls niets van gekomen, omdat de invasie de Duitse troepen door elkaar gooide en uitlevering niet kon worden gerealiseerd. Geheim agent Maurits Kiek werd van concentratiekamp naar concentratiekamp en van gevangenis naar gevange nis gesleept. Tot de bevrijding kwam. Nog vijf Jaar bleef hij ln dienst van de Britse gehei me dienst, toen zwaaide hij af. Sindsdien trok hij een stilte om zich heen. „Je hoeft niet elke dag ln de put te zitten. Maar het is ook niet nodig om zo uitgelaten te zijn. Ik ben niet zo een uitgela ten mens", zei hij ons enige weken voor zijn dood toen hij een tipje van zijn geheim ver leden oplichtte. In de stilte die hij heeft ge wild, ls Maurits Kiek op de Joods begraafplaats ter aarde besteld. Geen kransen, geen vertegenwoordigers van de landen waarvoor en waarin hij heeft gestreden als enige Ne derlandse Jood die geheim agent was. AM8TERDAM (ANP) De Amster dammer W. G. van W. (53), die zater dagmorgen door de politie dood in zijn flat Ruimzicht aan de Sloterplas werd aangetroffen, blijkt om het le ven te zijn gebracht door zijn 22- Jarlge vriend, de Oostenrijker B. A. „Tot straks! Ik ga met Anton, Piet, Ilenk, Kees en Annie even m'n huis werk maken

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 3