Seen opvolger voor 'astma-dokter'
itiek op kappen van
ude bomen in Twickel
Collectief bestuur in
Belgrado al ingewerkt
Rome pakt
belasting
ontduiking
horeca aan
J
eidse afdeling allergie ernstig in bestaan bedreigd
fijd over toekomst van landgoed ontbrandt
itpaar tot jaar veroordeeld
Zwolle krijgt
er een bos bij
Ouders willen via
rechter kinderen
op school krijgen
Meisje verongelukt
HS
IDAG 15 FEBRUARI 1980
BINNENLAND/BUITENLAND
TROUW/KWARTET P 15 RHS 17
afdeling allergologie van het
idemisch ziekenhuis in Lei-
wordt ernstig in haar be
un bedreigd. Het hoofd er-
',"B i, dr R. Voorhorst, gaat bin-
«afzienbare tijd met pensioen
inze
en het ziet er niet naar uit, dat in
zijn plaats nog een opvolger
wordt benoemd.
Onder de talloze patiënten
afkomstig uit het hele land die
Voorhorst hebben leren kennen
en waarderen als de „astma
dokter" heeft dit tot grote onge
rustheid geleid. De kans is groot
dat ze in de kou komen te staan,
maar ondanks dat lijkt er zo
goed als zeker een einde te ko
men aan deze afdeling die ei
genlijk meer het karakter heeft
van een „consultatiebureau"
voor allergie.
Na zo'n 25 jaar hebben dr Voor
horst en zijn vrouw dr F. Voor-
horst-Smeenk, die als medisch
pedagoge nauw met hem sa
menwerkt, de strijd maar opge
geven, hoewel ze zich geenszins
verslagen voelen.
den i Kees de Leeuw
I en
EN Het vak allergologie (het bestrijden van astma,
jnlsche bronchitis, hooikoorts en andere vormen van
rgie) is in tegenstelling tot wat algemeen gedacht wordt,
1st geen specialisme van de laatste jaren. In werkelijkheid
ken oort het tot de oudste specialismen, maar dit neemt niet
ond, (jat het aantal beoefenaren nog altijd klein is ondanks de
patiënten die aan allergische aandoeningen lijden. In
Jerland zelf schat men hun aantal op vijf tot tien procent
de bevolking.
heeft het vak in de (academi-
ziekenhuizen nooit een echte
gekregen. Voor de Tweede We-
orlog werd de allergoloog als zo-
;nlet of nauwelijks serieus geno-
terwijl de „andere" specialisten
ite maar weinig belangstelling
den voor de mens die allergisch
Deze patiënten wilden in hun
nooit echt beter worden en ble-
oaar „zeuren", zodat de meesten
hen na kortere of langere tijd
uit hun gezichtsveld verdwenen.
nis arts bleef ermee zitten en hij
hen vaak ten einde raad maar
één van die zo sterk gekritiseer-
Uergologen, die tenminste nog
igstelling hadden voor deze
lijke patiënten. Na 1950 veran-
er veel in deze situatie en werd
irj llergologie erkend als een me
te specialisme.
b* inningen
iteresse om allergoloog te wor-
?erd groter, maar ook de span-
met de orgaanspecialisten
neus- en oorziekten, huid- en
lekten) namen toe. Spanningen
ook in het academisch zie-
in Leiden voordoen.
loog beschouwt het als zijn
de allergiepatiënt naar een
nmet Bezondheidstoestand en hope-
e genezing te begeleiden. Wat
moet een patiënt bij wie ver- WGiniG GGr
lene organen zijn aangetast en
angdurige begeleiding nodig
f Hij kan kiezen om door tal van
ilisten gelijktijdig te worden be-
of door een allergoloog.
goloog is, van mening dat aan de
laatste mogelijkheid de voorkeur
moet worden gegeven. Dat heeft alles
te maken met de manier van werken
op zijn afdeling en zijn visie op astma
en andere vormen van allergie, waar
bij tal van factoren een rol spelen.
Moeras
Bij de gehele behandeling legt hij
grote nadruk op de leefwereld van de
patiënt, de eigen verantwoordelijk
heid van haar of hem en op de preven
tie. „Bij de bestrijding van astma,
chronische bronchitis, hooikoorts en
noem maar op, bevinden we ons in
een moeras. Hoe verder we komen,
hoe meer we vastraken. Niet zozeer
omdat we weinig van deze verschijn
selen afweten als wel door het feit dat
ze zo afwisselend van aard zijn en zo
intens samenhangen met het dage
lijks leven van een patiënt," aldus dr
Voorborst.
Daardoor kan de arts er slechts met
grote moeite vat op krijgen. Hij staat
dan ook op het standpunt, dat de
patiënt de allergoloog bij zijn werk
moet helpen. Die patiënt dient zelf
een deel van de verantwoordelijkheid
te dragen voor zowel diagnose als
therapie. Op deze manier wordt de
patiënt in zekere zin een medisch
„doe-het-zelver" en in de praktijk
blijkt dit erg goed te werken.
t zijn ervaring met duizenden
ten is dr Voorhorst, die eerder
lam was als huisarts, internist
cterioloog en sedert 1956 aller-
Met zijn polikliniek voor allergie, ei
genlijk een soort consultatiebureau
met daaraan verbonden een laborato
rium voor onderzoek, zit dr Voorhorst
met zijn werk tussen dat van de huls
artsen (eerstelijn) en dat van de speci
alisten (tweedelijn) in. Dé huisartsen
weten vaak niet wat zij met allergi
sche patiënten aan moeten, terwijl
Dr R. Voorhorst en zïjn vrouw ...afdeling wordt genegeerd...
ook vele specialisten er niet altijd
goed raad mee weten. Vaak zijn voor
hen deze „gevallen" weinig interes
sant en is er medisch gezien maar
weinig eer aan te behalen. Plastisch
wordt er dan wel gezegd: „Wat moe
ten we met al die snotteraars, hoes-
ters en piepers beginnen?"
Toch gaat het hier om een niet weg te
cijferen bevolkingsgroep, die een
groot aandeel heeft in het totale ziek
teverzuim en bij gebrek aan goede
behandelingsmogelijkheden nogal
eens tussen wal en schip dreigt te
vallen. Vanaf zijn komst naar Leiden
heeft dr Voorhorst samen met zijn
vrouw en andere medewerkers gepro
beerd in deze lacune te voorzien.
Hij heeft getracht deze patiënten die
van heinde en ver komen en bij wie de
behandeling was vastgelopen, wèl
een therapie aan te bieden. Andere
specialisten worden daarbij wel ge
raadpleegd, maar slechts in gecom
pliceerde gevallen en als dit inder
daad in het belang is van de patiënt.
Er wordt verder aan huisbezoek ge
daan, voor astmatische kinderen zijn
er zomerkampen en er worden regel
matig voorlichtingsavonden gehou
den voor ouders en patiënten zelf. Al
met al een heel pakket dat het best
valt samen te vatten onder de noemer
„integrale geneeskunde".
„Het is mij nooit zozeer te doen ge
weest om het bedrijven van de weten
schap om de wetenschap zelf, maar
alleen als die wetenschap ook prak
tisch kon worden toegepast," aldus
de astmadokter, die vanaf 1964 inter
nationaal sterk de aandacht heeft
Foto: Dirk Ketting
getrokken met de ontdekking van de
huisstofmijt op zijn afdeling.
Dr Voorhorst: „Eigenlijk bleek ik
door mijn rare opleiding bijzonder
geschikt te zijn voor dit werk." Ook
deze medaille heeft echter haar keer
zijde, want het gevolg hiervan is dat
van de kant van de directie van het
ziekenhuis en het faculteitsbestuur
men de mening is toegedaan, „een
man als Voorhorst, daar is toch niet
meer aan te komen."
De afdeling allergologie werd naar
zijn zeggen al die jaren bewust klein
gehouden en heeft binnen het acade
misch ziekenhuis dan ook steeds min
of meer een randpositie ingenomen.
Dat hierdoor het opleiden van opvol
gers praktisch onmogelijk werd,
spreekt bijna voor zichzelf. Tal van
specialisten vinden dat zo'n „consul
tatiebureau" binnen het ziekenhuis
niet thuishoort en het heeft er dan
ook veel van weg dat met het berei
ken van de pensioengerechtigde leef
tijd van het hoofd tevens zijn afde
ling gedoemd is te verdwilnen.
Of zoals dr Voorhorst het zelf formu
leert: „Wij gaan weg en weten gewoon
niet wat er voor in de plaats komt.
Het is een strijd van bijna 25 jaar
geweest en de impasse die nu is ont
staan, zou in feite alleen met een
ander beleid op te lossen geweest
zijn. Dat alles heeft ook met geld te
maken en waar Je als ziekenhuis je
prioriteiten legt. Doe Je longen bij
longen, neuzen bij neuzen en kinde
ren bij kinderen of zeg Je: nee, dit is
toch werk voor een allergoloog."
De astmadokter: „Het verdriet is er.
Niet alleen oxhdat mijn levenswerk
als ik het zo mag noemen verloren
dreigt te gaan. maar ook om de onze
kerheid van al die patiënten. Privé ga
ik echter op zeer beperkte schaal
door. Ik kan mij na mijn pensioen
wat vrijer opstellen en hoop het pro
bleem waarom onze werkwijze door
het medisch establishment niet geac
cepteerd wordt, wetenschappelijk te
kunnen uitdiepen."
Hij voegt eraan toe niet met ruzie weg
te gaan en zegt dat het altijd meer
een kwestie van negeren van zijn af
deling geweest is. „Het hele probleem
met ons vak is gekomen, doordat het
in de Jaren twintig bulten de universi
teit is ontstaan en min of meer als
alternatief te boek stond."
„Niemand wilde zich dan ook aan
vankelijk met allergie bezig houden
en ik moet toegeven dat de therapeu
tische resultaten van de allergologen
van het eerste uur inderdaad niet
altijd even indrukwekkend waren. Ze
hielden er wel eens vreemde ideeën
op na en wilden op nogal wat punten
overdrijven in hun enthousiasme. Nu
is er gelukkig veel veranderd op dat
gebied, maat de allergologie zal ook
in wetenschappelijk opzicht nog haar
kans moeten krijgen. Ik ben blij dat
er meer jonge artsen belangstelling
voor hebben gekregen, maar die zul
len toch moeten worden opgeleid."
Dr Voorhorst is vanzelfsprekend
voorzitter van de vakgroep allergolo
gie aan de rijksuniversiteit te Leiden.
Een „echte" leerstoel als erkenning
van het werk kon „uiteraard" in deze
situatie niet worden verwacht. En het
feit dat minister Pais van onderwijs
zijn lectoraat op 1 Januari van dit jaar
„omzette" 'in een hoogleraarschap
kan nauwelijks als een schrale troost
worden ervaren.
ROME (Reuter) Restau
ranthouders in Italië willen
vandaag de service aan hun
gasten drastisch beperken als
protest tegen het plan van de
regering om hen meer belas
ting te laten betalen. Italia
nen die rekenen op een gezel
lig avondje uit zullen in het
schemerdonker een mager di
eet voorgeschoteld krijgen
van niet meer dan een omelet
of een bord spaghetti.
De actie is gericht tegen het voorstel
van de minister van financiën. Fran
co Reviglio, dat zij voortaan een ge
specificeerde rekening aan hun gas
ten moeten presenteren. Met dit voor
stel wil de minister de toenemende
belastingontduiking in het land te-t
gengaan. Restaurant- en hoteleigena
ren worden gezien als de slimste zelf
standigen in een land waar belasting
ontduiking bijna een nationale sport
kan worden genoemd.
De restaurateurs vinden het onbillijk
dat zij als eersten worden aangepakt
terwijl advocaten, artsen en garage
houders ongemoeid worden gelaten.
In het Noorditaliaanse Pavia heeft
een restauranteigenaar aangekon
digd vijf bedienden te zullen ontslaan
vanwege de nieuwe maatregelen. Hij
zegt dat de plannen van de minister
tot gevolg zullen hebben dat de men
sen als in de supermarkt voor
hun bestelling in de rij moeten gaan
staan. „Zoiets onplezierigs zal het'
menselijk contact met de klanten
vernietigen", aldus de restaurateur.
Bij het niet opvolgen van de geplande
maatregelen riskeren de restaurant
houders een boete van 3000 gulden.
Ook de klant kan een boete van 150
gulden verwachten als hij geen bon
netje mee naar huis neemt.
Dat de regering zich tot maatregelen
tegen de belastingontduiking ge
dwongen ziet is begrijpelijk als men1»
weet dat de horecasector slechts 40
procent betaalt van de belasting die
deze sector gezien zijn omzet zou
moeten opbrengen. Naar schatting
bedraagt de totale belastingontdui
king in Italië zo'n 25 miljard gulden
per Jaar. Hiermee zou een groot deel
van de tekorten op de Italiaanse be
talingsbalans opgelost kunnen wor
den. Ook loontrekkers zien de maat
regelen met genoegen tegemoet; zij
ergeren zich er al lang aan dat zelf
standigen belasting ontduiken, ter
wijl van hun loon altijd het volle
pond wordt afgetrokken.
van
ridag
irchl
i het
30
een onzer verslaggevers
||DEN Vijf jaar na het overlijden van de barones, de laatste bewoonster van kasteel
;el, is de strijd over het beheer van dit fraaie landgoed te Delden (Twente) losgebrand. De
iting Twickel wil de komende tien jaar op uitgebreide schaal gaan kappen in het oude
tnbestand, volgens het bestuur een noodzakelijke maatregel. Op last van de baron, die in
verleed is dit zoveel mogelijk achterwege gebleven.
it plan is echter scherpe kritiek
nen van de zijde van de Vereni-
Vrienden van Twickel. Volgens
'ij [etatie-deskundige drs A. B. L.
ttgen, directeur van het mu-
Natura Docet te Denekamp,
1S gje maatregel alleen de bedoeling
aan n in aanmerking te komen voor
egev isbijdrage-regeling, 130.000 gul-
n dat vier jaren achtereen.
el is een van de oudste landgoe-
van Nederland. Herman Twic-
gde er midden veertiende eeuw
sis voor door de aankoop van
rceel grond. Op het moment is
hectare groot. Het bestaat
uit loofgeboomte en deels uit
somen. In totaal zou hiervan de
ide tien jaar 115 hectare voor
moeten gaan. Volgens de criti-
botte bijl.
iving
iekte
zins-
rouw
n de
M.
KW
N0
JW
Volgens de Stichting Twickel, die het
landgoed thans beheert, kan dat be
dreigend worden voor de toekomst.
Het bestuur heeft inmiddels een be
heersplan laten maken voor het rent-
meesterkantqor Het Schoutenhuis te
Woudenberg, een adviserend orgaan.
Dat stuk moet nog in het voltallige
bestuur komen. Voordat het bestuur
er zich over uitspreekt, heeft het de
Vereniging Vrienden van Twickel ge
ïnformeerd. De kritiek was zo onge
zouten, met name van drs. Wlttgen,
dat het bestuurslid dr. J. van Soest,
oud-directeur van Natuurmonumen
ten, er aanvankelijk niet eens op wen
ste in te gaan.
f eigend
t prachtige Twickelse bossen
al van Twentenaren sterk be
en. Een der redenen waarom de
in Twickel indertijd zo weinig
Ijk heeft laten kappen. In de
sjaren is er ook nauwelijks iets
rd. Toen hij in '36 overleed,
in het testament te staan dat de
ts met het beheer in zijn voet-
verder moest gaan, wat zij
ar sterfdag in '75 dan ook heeft
De achterstand in het onder
is bijzonder groot. Gesproken
zelfs van verwaarlozing. Een
lang is er onvoldoende geveld.
tRDAM (ANP) De rechtr
In Amsterdam heeft gisteren
I-Jarige man en zijn 28-Jarige
note tot een jaar gevangenis-
roordeeld, wegens poging tot
I en poging tot verkrachting,
htbank achtte bewezen dat het
op 20 maart vorig jaar ge-
M heeft de 64-Jarige moeder
vrouw uit de weg te ruimen
aar te dwingen een grote dosis
en kalmeringsmiddelen in te
•De man trachtte daarna, bij-
n door zijn vrouw, zijn schoon-
r te verkrachten.
elieden hebben het gebeurde
in grote trekken toegegeven. Volgens
hun zeggen waren de spanningen in
de familiekring hun te veel geworden.
De moeder is een ernstige zenuwpa
tiënte, die talloze zelfmoordpogingen
en opnames in psychiatrische inrich
tingen achter de rug heeft. Op 20
maart waren de spanningen zo hoog
opgelopen, dat het tweetal besloot de
vrouw te dwingen een eind aan haar
leven te maken.
Aanvankelijk probeerde het echtpaar
de artsen te doen geloven, dat het om
een zelfmoordpoging ging. Toen de
moeder, na drie dagen in coma te
hebben gelegen, bijkwam, hebben zij
echter alles opgebiecht.
en wat komt er voor in de plaats?
Kerstdennetjes! „Er had een splitsing
moeten worden aangebracht tussen
exploitatiebos en natuurbos."
De Stichting Twickel is zelfstandig.
Een positie die zij graag wil behou
den. De doelstelling, een gevarieerd
bos, mag niet niet leiden tot exploita
tie-tekorten: een situatie die haar zou
kunnen dwingen een beroep op de
overheid te doen. Intussen vinden
sommigen het al erg genoeg dat er,
zoals gezegd is, op snelle wijze een
beheersplan moest komen om Jaar
lijks 130.000 gulden aan overheids
geld te kunnen claimen via de bosbij-
drage-regeling.
Los zand
Volgens de critici is het plan een
produkt van haastwerk. Een aanbod
voor deskundige inventarisatie door
derden werd weggewuifd. Men zou
hebben gewerkt met verouderde ge
gevens, daterend uit de jaren vijftig.
Drs. Wlttgen: „Het zit als los zand aan
elkaar. Er worden geen beleidsaspec
ten aan de orde gesteld, behalve dan
wat betreft de exploitatie van het te
kappen hout."
Volgens Wlttgen kan men op zichzelf
geen bezwaar hebben tegen kappen,
maar er moet wel een behoorlijk eco
logisch plan aan ten grondslag liggen.
Er gaan ook percelen tegen de grond,
die er npg redelijk uitzien. Bomen
van meer dan honderd Jaar zijn er bij
ZWOLLE (ANP) Zwolle
krijgt er een bos bij van zeven
tien hectare. De eerste bomen
gaan de grond in op 26 maart,
de nationale boomplantdag.
Scholleren uit heel Nederland
zullen dit karwei klaren in aan
wezigheid van een lid van het
koninklijk huls. Wie dat zal
zijn, staat nog niet vast.
Van 27 tot en met 31 maart
krijgen de Zwollenaren zelf alle
gelegenheid het restant van de
bomen te planten. Het bos
moet een herinnering worden
aan het feestjaar „Zwolle 750".
Hoewel er snelgroeiende bo
men en struiken worden ge
plant, zal het nog zeker zeven
tot acht Jaar duren voordat de
Zwollenaren in hun nieuwe bos
kunnen recreëren.
Staatsbosbeheer
Drs. Wittgen heeft het vermoeden dat
staatsbosbeheer het plan zal goed
keuren, zij het na het aanbrengen van
wat verbeteringen. „Op die manier
krijgt Staatsbosbeheer er dan toch
een vinger achter, dus een bepaalde
invloed."
Ingenieur J. Smit van het rentmees
terkantoor Het Schoutenhuis is ge
neigd de kritiek als welkome aanvul
lingen te zien op het beheersplan, dat
algemene lijnen aangeeft en nader
moet worden uitgewerkt. Hij heeft
wel gewaarschuwd tegen „generatie-
egolsme". Daartoe vervalt men zijns
inziens als men oude bomen te lang
overeind wil houden.
Milieufederatie
De Milieufederatie Overijssel vindt
dat het landgoed Twickel als natuur
gebied en niet als produktiebos be
hoort te worden beheerd. Volgens de
federatie zou het bestuur van Stich
ting Twickel in strijd met de stich-
tingsacte handelen als het zich bij
zijn beleid niet laat leiden door het
behoud van natuurschoon. De federa
tie schrijft dit in een bezwaarschrift
dat zij ingediend heeft tegen het door
de raad van Stad Delden vastgestel
de bestemmingsplan buitengebied.
Daarin heten de terreinen van het
landgoed, op het verzoek van het
stichtingsbestuur, niet meer natuur
gebied, maar produktiebos. Het be
zwaarschrift is mede ondetekend
door de Vereniging Vrienden van
Twickel.
UTRECHT (ANP) Een aantal
Turkse en Marokkaanse ouders pro
beren via een kort geding tegen de
gemeente Utrecht zo snel mogelijk
hun kinderen op Utrechtse basisscho
len geplaatst te krijgen. Het gaat om
tachtig kinderen, van zes tot twaalf
jaar. Utrecht zit reeds twee jaar met
een wachtlijst voor buitenlandse kin
deren. De oorzaak daarvan is een
gebrek aan lokalen, leerkrachten en
lesbenodigdheden.
De ouders zeggen alles geprobeerd te
hebben om de kinderen op een ande-
re manier op lasisscholen geplaatst TOGZICnt
te krijgen, maar brieven schrijven,
praten met de gemeente en verhalen
in de plaatselijke pers mochten tot op
heden niet baten. De ouders wijzen
op het recht op onderwijs dat in de
grondwet verankerd ligt. Zij vinden
dat de gemeente verantwoordelijk is
voor de uitvoering daarvan.
BELGRADO (Reuter) Het
collectieve leiderschap dat
Joegoslavië bestuurt sinds
Tito zes weken geleden ziek
werd, functioneert goed. De
31 mensen die president Tito
met zorg heeft uitgezocht om
dit onafhankelijk communis
tische land met 22 miljoen
inwoners te leiden, zullen na
zijn dood hun werk op dezelf
de wijze kunnen voortzetten.
In feite heeft de machtsoverdracht al
plaatsgehad. Joegoslavische rege
ringsambtenaren vertrouwen erop
dat de bestaande structuur, zoals de
87-Jarige president die heeft ontwor
pen, zonder grote veranderingen kan
blijven bestaan na het tijdperk-Tito.
Westerse diplomaten delen deze ver
wachting, maar velen van hen vragen
zich wel af hoe lang het collectief
stand kan houden voordat een sterke
man alle macht tot zich trekt.
Een van de twee bestuurslichamen
die Tito in het leven heeft geroepen,
is verantwoordelijk voor staatszaken,
de ander beheert de regerende Com
munistische Liga. Formeel is er dus
een duidelijke schelding van taken,
maar in de praktijk lopen die vaak
samen. Want ook al zegt de partij
„slechts een leidende rol" in het land
te spelen, in feite maakt zij wel dege
lijk de dienst uit.
Het presidentiële collectief, negen
man sterk, houdt toezicht op het
werk van de regering en waakt over
de belangen van de zes republieken
en twee provincies van het land. die
een grote mate van zelfbestuur
hebben.
Van gemeentewege werd gezegd dat
alles wordt gedaan om de Turkse en
Marokkaanse kinderen zo spoedig
mogelijk - aan onderwijs te helpen.
Het ministerie van onderwijs heeft
Utrecht inmiddels toestemming ge
geven om in de wijk waar de kinderen
wonen, Lombok, extra lokalen te
plaatsen.
BEEK EN DONK (ANP) De 17-
jarige Ferdinande M. Verhagen uit
Beek en Donk is gistermorgen door
een verkeersongeluk in haar woon
plaats om het leven gekomen. Zij
raakte met haar fiets onder een trek
ker met oplegger die rechtsaf sloeg.
Het collectieve partijbestuur bestaat
uit 23 man. van wie er 22 de vertegen
woordigers zijn van de republieken
Slovenië, Servië. Kroatië, Bosnië, Ma
cedonië en Montenegro en de provin
cies Vojvodina en Kosovo. Als 23ste
zit minister van defensie Nikola LJu-
bicic voor de strijdkrachten in dit
partijbestuur. Tito is het 24ste lid, de
voorzitter, bemiddelaar en uiteinde
lijke beslisser.
In de presidentiële raad heeft hij
soortgelijke taken. Als voorzitter is
hij het enige „supra-nationale" lid; de
overige leden vertegenwoordigen ook
hier de regionale belangen.
Hoewel Tito niet graag zijn talrijke
politieke functies neerlegde, heeft hij
zich de laatste Jaren steeds meer
neergelegd bij de adviezen van zijn
artsen. En zo verwierven de collectie-
President Tito
ve bestuurslichamen geleidelijk meer
invloed.
In zijn huidige vorm bestaat de presi
dentiële raad al negen Jaar en de
partijraad twee. Tot dusver is het
moeilijk of onmogelijk uit te maken
hoeveel macht elk der 31 topfunctio
narissen heeft; overal weer overheer
ste de invloed van Tito. Bij alle be
langrijke beslissingen, met name ten
aanzien van de buitenlandse politiek,
had Tito het laatste woord. Maar ook
bij geschillen tussen deelrepublieken
gaf Tito de' doorslag.
De laatste vijf Jaar trok Tito zich
echter steeds vaker terug op het ei
land Brionl in de Adrlatlsche Zee of
in zijn buitenhuis aan de voet van de
Alpen. En dus werden de besluiten
steeds vaker genomen door de collec
tieven in Belgrado.
Foutloos
Al sinds Tito op 3 januari in het
ziekenhuis werd opgenomen, heeft
het collectieve leiderschap in feite
het land bestuurd. Volgens regerings- -
functionarissen werkt het mechanis
me foutloos. De mensen die Joegosla
vië na Tito's dood moeten leiden,
hebben zo een soort generale repetl-
tie gehad en de problemen leren ken
nen waarmee zij geconfronteerd zul- 3
len worden als Tito er niet meer is om
bij te sturen.
Tijdens Tito's ziekte reisden vice-pre
sident Lazar Kolisevski en Stevan
Doronsjkl, „voorzittend lid" van de
communistische partij, regelmatig
naar Ljubljana om de president ver
slag uit te brengen van hun werk
zaamheden. Deze twee politici zullen
de belangrijkste taken van Tito over-
nemen als hij binnenkort sterft. Hun
recht op de opvolging is echter tijde
lijk; Kolisevski wordt in mei opge
volgd als vice-president en Doronjski
is slechts tot oktober „voorzittend
lid". Elk Jaar krijgt een ander deze
sleutelposten, zo heeft Tito zelf al
geruime tijd geleden bepaald.
Verzoenen
Geen van Tito's opvolgers is in het
buitenland bekend en zelfs in het
eigen land zijn het betrekkelijk onbe
kenden. Maar steeds vaker wordt een
Kroatische advocaat. Vladimir Baka-
ric. getipt als de man die uiteindelijk
de primus inter pares zal worden.
Bakaric heeft veertig Jaar nauw sa
mengewerkt met Tito, en hij heeft de
afgelopen weken een opmerkelijke
rol gespeeld als coördinator.
Niemand verwacht dat hij openlijk
naar de hoogste macht zal dingen,
maar hij zou zeer goed sommige ta
ken van Tito als verzoener en scheids
rechter kunnen overnemen, hetgeen
hem op den duur een allesoverheer
sende positie zou bezorgen, of hij dat
nu wil of niet.
De gezondheid van de 67-jarige Baka
ric laat wel wat te wensen over. maar
hij schijnt in staat te zijn een enorme
hoeveelheid werk te verzetten. In de
partij wordt hij beschouwd als ie
mand die voor matiging en voor een
geleidelijke democratisering is Van
alle leden van de collectieve leiding is
hij de man met de meeste ervaring in
internationale kwesties.