Kloof VS-Golfstaten groter
Turkse scholieren lerens
'liefde voor het leger'
Polen wil ontspanning
in Europa behouden
JE WILT 'N ZD HOOG MOGELIJKE RENTE.
BELEGGINGSBEW1JZEN
SPAARDEPOSriO'S
I
ZO HEEFT POSTGIRO EN RIJKSPOSTSPAARBANK
VOOR IEDEREEN DE IDEALE SPAARVORM.
'Mk postgiro en
Y) rijkspostspaarbank
WOENSDAG 13 FEBRUARI 1980
TROUW/KWARTET
P 8 -
door James Dorsey
RIAAD Regeringsfunctio
narissen in Saoedi-Arabië en
de Perzische Golfstaten vre
zen de gevolgen van ..het
groeiende gebrek aan vertrou
wen in de Verenigde Staten."
Hoewel zij ingenomen zijn
met de Amerikaanse reacties
de Sowjet-interventie in Af
ghanistan, wijzen zij herhaal
delijk op de „steeds groter
wordende kloof tussen ons en
de Verenigde Staten."
De Saoedi's en de andere conservatie
ve Golfstaten, die zichzelf in wezen
als ..vrienden van de Verenigde Sta
ten" beschouwen, voelen zich bedro
gen door Amerika's aarzelingen het
Palestijnse vraagstuk ..werkelijk op
te lossen Bovendien waarschuwen
zij-dat de vasthoudendheid van het
westen bij het zoeken naar militaire
faciliteiten in dit deel van de wereld
..op een foute uitleg van de stemming
onder de Arabische massa's wijst."
De Sowjet-interventie in Afghanistan
bewijst volgens hen dat neutraliteit
en met-gebondenheid de beste ma
nier is om de Perzische Golf te verde
digen. ..Wij proberen een koers te
varen die versterking van onze ban
den met de Verenigde Staten in de
toekomst niet onmogelijk zal ma
ken." aldus een Saoedische regerings
functionaris
Woordvoerders in Riaad vinden pre
sident Carters State of the Union
boodschap een ..zeer moedige verkla
ring." Deze toespraak gaf hun het
gevoel als gelijkwaardige partners te
worden behandeld. „Voor het eerst is
er een Amerikaanse president opge
staan. die heeft gezegd: Wij zijn van
anderen afhankelijk."
Verwijt
Niettemin verwijten velen in Saoedi-
Arabië en de Golfstaten Amerika dat
er een Sowjet-interventie in Afgha-,
nistan nodig was om de betekenis
van „het oprukkende communisme"
te beseffen
„Vrienden beschermen normaal ge
sproken de belangen van hun vrien
den." aldus een Arabische ambassa
deur in Jeddah. Hij wees op de op
komst van Russisch gezinde regimes
m Ethiopië en Zuid-Jemen en zei: „Je
wacht niet tot iets het machtseven
wicht verstoort om dan de grote baas
te spelen. Afwachten terwijl Je de
oorzaken van de onrust kent is ge
woon gemeen."
Saoedi-Arabië en de andere Arabi
sche Golfstaten verwerpen de ge
dachte van buitenlandse militaire in
stallaties op hun grondgebied niet
alleen omdat zij de reactie van de
radicale Arabieren vrezen. Functio
narissen in deze landen omschrijven
dergelijke voorstellen als „kenmer
kend voor de verhouding tussen een
moederland en een kolonie.' „Je
wacht niet af tot je vriend in elkaar
wordt geslagen om dan in te springen
en te zeggen: hier ben ik. je hebt mijn
steun en mijn wapens nodig."
Bovendien wijzen Arabische functio
narissen erop dat westerlingen en
Amerikanen in het bijzonder door de
Arabische massa's niet als vrienden
worden beschouwd. Deze functiona
rissen vrezen dat de regeerders in de
Golf die openlijk militair samenwer
ken met de Verenigde Staten, als
verraders zullen worden bestempeld
Fout
„Ik heb het gezag van de Verenigde
Staten bij de doorsnee-Saoedi nog
nooit zo diep zien zinken," zegt een In
Amerika opgeleide Saoedische rege
ringsfunctionaris. „De mensen had
den vroeger een ideaalbeeld van de
VS Dat beeld is verdwenen. Het ge
vaar bestaat dat Amerika meer en
meer gezien zal worden als een cyni
sche supermacht."
Deze functionaris vreest dat de Ver
enigde Staten „dezelfde fout als in
Iran zullen maken. Amerika heeft
Iran gewoon als een afzetmarkt be
handeld en onderhield contacten met
de sjah maar niet met de Iraniërs."
Amerikaanse diplomaten in Saoedi-
Arabië lijken zich nu van de gevoelig
heden in de Golf bewust te zijn. „Om
een botsing te voorkomen zullen wij
hun herhaaldelijk moeten verzekeren
dat wij de Palestijnse zaak niet van
tafel zullen vegen." aldus een van
hen.
Een andere Amerikaanse diplomaat
merkt op: „Ook al zijn er hier al
dertig jaar Amerikanen aanwezig, en
ook al hebben wij een speciale band
met dit land. toch hebben wij nog
niet eens de oppervlakte van de Saoe
dische samenleving geraakt." Deze
functionaris beseft de verschillen tus
sen de Saoedische koninklijke fami
lie en de sjah. Niettemin waarschuwt
hij dat „westers wanbegrip een angst
aanjagende situatie zoals in Iran zou
kunnen scheppen."
Leden van de Turkse oproerpolitie nemen stelling tegen militanten in een krottenwijk van ijei
Sinds enige dagen is deze belangrijke havenstad aan de Egeïsche Zee het toneel van gewelddig
onlusten. E
door J. den Boef
WARSCHAU In Polen
wordt meer dan gewone waar
de gehecht aan het aanbod
van partijleider Edward Gie-
rek om in warschau een confe
rentie te organiseren over mi
litaire ontspanning en ontwa
pening in Europa
Aangenomen wordt dat Gierek zijn
aanbod met instemming van de Sow
jet-Unie heeft gedaan. Een aanwij
zing in deze richting wordt gezien in
Giereks verwijzing naar een „grondi
ge analyse van de huidige internatio
nale situatie door de Sowjet-leider
Leonid Breznjew" in een interview
met het Russische partijblad Praw
da Gierek zei hierover: „Wij delen
volledig zijn optimisme en zijn over
tuiging dat in de nabije toekomst in
Earopa vele constructieve vredespo
gingen gedaan kunnen worden"
Afgaande op dit citaat van Gierek
zou men tot de conclusie kunnen ko
men dat de Sowjet-Unie niet langer
op het standpunt staat, dat onder
handelingen over ontwapening in Eu
ropa onmogelijk zijn geworden door
het NAVO-besluit van december om
raketten voor de middellange afstand
te produceren en In West-Europa te
stationeren.
en NAVO-landen ligt minder voor de
hand.
Concreet
Breznjew sprak in het interview met
de Prawda over „de nabije toekomst"
en het zou interessant zijn om te
weten, hoe hij concreet denkt over de
mogelijkheden om binnenkort mede
werking te verlenen aan „constructie
ve vredespogingen". Gierek denkt
wat de internationale conferentie be
treft. waarvoor Polen als gastland wil
optreden, aan een besluit op de ver
volgconferentie over Europese veilig
heid en samenwerking, die dit jaar in
Madrid moet worden gehouden.
Er wordt nog steeds gespeculeerd ove
reen topconferentie of een bijeen
komst op wat lager niveau van de
landen van het Warschau Pact. die
tijdens of na afloop van het tot vrij
dag durende partijcongres gehouden
zou worden. Het feit echter dat geen
van deze landen een „zware" delega
tie heeft gestuurd doet vermoeden
dat hoogstens van consultaties spra
ke zal zijn.
Overigens zou het besluit om niet de
hoogste leiders naar Warschau af te
vaardigen, om praktische redenen
zijn genomen. Er worden dit jaar in
verscheidene Oosteuropese landen
partijcongressen gehouden, die een
week duren. De top zou dan te vaak
De Poolse
Gierek.
partijleider Edward
en te lang achtereen niet in eigen
land aanwezig zijn.
ANKARA (Reuter) Turkse
Jongens en meisjes vanaf ze
ven jaar krijgen voortaan mi
litair onderwijs en scholieren
vanaf 15 jaar zullen daadwer
kelijk met wapens oefenen.
Dit heeft de regering Demirel
onlangs bekend gemaakt. Het
besluit wordt gezien als een
gevolg van de bezorgdheid
van de Turkse legerleiding
over de toestand in Iran en
Afghanistan, maar ook als
een reactie op de toenemende
onrust in Turkije zelf.
Het besluit van de regering om de
kinderen zo „een gevoel van liefde
voor de strijdkrachten" bij te bren
gen, is met verontwaardiging door de
ouders ontvangen. Zij verwachten
een toeneming van het politieke ge
weld dat volgens hen al veel Turkse
scholen kenmerkt. Het vertrouwd
worden met het vak van soldaat
houdt ook in dat de kinderen de tekst
en de muziek van militaire marsen
moeten gaan leren. Ook Turkse kran
ten veroordelen dit soort onderwijs
en vergelijken het met de oprichting
van de „Hitier Jugend" voor de Twee
de Wereldoorlog.
De maatregel wordt gezien als een
uitvloeisel van de toenemende in
vloed van het leger op het openbare
leven in Turkije. Al eerder spoorde de
legerleiding de Turkse politici aan
meer greep te krijgen op de binnen
landse situatie en zich beter voor te
bereiden op een eventuele uitbrei
ding van het conflict in het Midden-
Oosten.
De onrust in Turkije kwam begin
deze week in Izmir tot een nieuw
hoogtepunt, toen linkse arbeiders in
opstand kwamen tegen het ontslag
dat hun was aangezegd door de lei
ding van het overheidsbedrijf Taris
Volgens de vakbonden wil het bedrijf
„rechtse arbeiders" de plaats in laten
nemen van de ontslagen werknemers.
Veiligheidstroepen leveren er sinds
zondag strijd met militante gToepen
die aanslagen doen op de fabriek en
ook in en om de stad Izmir blokkades
oprichten tegen de politie. De Turkse
premier Demirel noemde „commu
nisme, sabotage en verraad" als oor
zaken van de onlusten. Hij beloofde
de onruststokers te bestrijden die
„Turkije willen veranderen in een Af
ghanistan, Indo-china of Korea".
Door de gewelddadigheden in
bestaat er een grote kans dl
voor deze provincie de staat
leg wordt afgekondigd. Die is
19 van de 67 provincies van
van kracht. De strijd tussen
linkse en rechtse groepen eist
lijks slachtoffers in Turkije;j
1975 zijn er meer dan 2800
gevallen.
Volgens de legerleiding mogen I
nemende politieke onrust en
slechterde economische toestai
Turkije niet de aandacht afleidj
de nationale defensie en de
woordelijkheid van het land L
VO-verband. De generaals h
erop dat zij de zuid-oost-flank
NAVO niet voldoende kunnen W
digen met wapens die dateren c'
Tweede Wereldoorlog. Vorige i e
heeft Turkije overeenstemmii
reikt met de Verenigde State rc
een defensieverdrag voor vij i
waarbij Washington financii
technische hulp bij de modern
van het Turkse leger heeft toeg ré
Duitsland overweegt Turkij ld
aantal Leopard tanks te lever
de Amerikaanse M-48 tanks bi
gebruikt in de Koreaanse ooqN
moeten vervangen.
Verwarring
Dc aan Breznjew toegeschreven over
tuiging dat in de nabije toekomst In
Europa „vele constructieve vredespo
gingen gedaan kunnen worden." kan
echter ook worden toegeschreven aan
de verwarring die in Oost-Europa is
ontstaan door de militaire interventie
van Sowjet-troepen in Afghanistan
Hier in Warschau wijst men er met
nadruk op. dat eigenlijk alleen Bulga
rije een goed woordt voor dit optre
den van de Sowjet-Unie over heeft
gehad.
Zelfs Oost-Duitsland dat steeds voor-
of) loopt bij het verdedigen van het
beleid van Moskou, zou niet erg inge
nomen zijn met het ook in Berlijn
niet verwachte ingrijpen van de Sow
jet-Unie Met de meeste andere lan
den van Oost-Europa zou ook de
DDR willen voorkomen dat de situa
tie in Europa verslechtert als gevolg
vafj de gebeurtenissen in Afghanisa-
tan Ën wat voor de DDR geldt, gaat
m bijzondere mate op voor Polen.
Op tijd
Men herinnert hier gretig aan het feit
dat Polen ook na de harde afwij
zing door de Sowjet-Unie van ontwa-
peningsonderhandemgen met de NA
VO-landen volhield dat de ont-
spanrungspolitiek in Europa moet
worden doorgezet en dat een bewape
ningswedloop in Europa afgewend
moët worden. In zijn rede voor het
partijcongres zei Gierek zelfs: „Wij
moeten op tijd handelen om te voor
komen dat de belangrijke elementen
van de vredes-stmetuur in Europa
worden vernietigd".
De ln Oost-europa bestaande verwar
ring is mede een gevolg van de daar
levende vrees, dat een verslechtering
van de politieke situatie in Europa
een negatieve uitwerking kan hebben
op de economische relaties en als
gevolg daarvan op de economische
ontwikkelingen in eigen land Dat ts
in Polen in bijzondere mate het geval,
nu de al jaren durende economische
crisis een dieptepunt heeft bereikt en
men nog meer dan anders is aangewe
zen op economische en technische
samenwerking met de westelijke lan
den. en niet te vergeten op kredieten
die zulks mogelijk moeten maken
Men sluit hier de mogelijkheid niet
uit dat de reactie op de ingreep in
Afghanisatan niet alleen in de niet-
commurüstlsche landen, maar ook in
Oost-Europa de Sowjet-Unie er toe
gebracht heeft om in te stemmen met
een conferentie, waarop over ont
spanning en ontwapening zal worden
gesproken Misschien staat Moskou
een nieuwe veiligheidsconferentie
voor ogen. zoals die ln 1975 in Heisin
ki werd afgesloten Een rechtstreekse
dialoog tussen de Warschau Pact
Bij postgiro en rijkspostspaarbank zijn heel wat aantrekkelijke
spaarvormen. Er zijn er waarbij uw spaargeld steeds vrij opneembaar blijft.
Maar u kunt ook kiezen voor een spaarvorm
waarbij uw geld vast komt te staan. Daar staat dan
natuurlijk een maximale rente tegenover.
Als u net als Elly van Hemert op deze
foto, voor langere tijd f1.000,- of meer opzij kunt
zetten, kiest u natuurlijk voor een spaardeposito
of een beleggingsbéwijs.
De rente op beide spaarvormen is gedurende de hele looptijd vast
en bedraagt nu maximaal 10%. Dat betekent in feite dat uw spaargeld in vijf
jaar ruim anderhalf maal zoveel wordt.
Hiernaast leest u meer over deze spaarmogelijkheden. Wenst u meer
informatie, stuur dan de bon op of bel (020) 5912121
10X
rente maximaal
Beleggingsbewijzen zijn waardepapieren die u voor f1.000,- of
f 5.000,- per stuk kunt kopen. Om vervolgens te profiteren van wat genoemd
wordt "rente op rente".
Het percentage dat geldt op
't moment van aankoop, blijft
gedurende de hele looptijd van kracht.
Zowel het gestorte bedrag
als de totale rente komen aan het eind
van de looptijd vrij.
LOOPTIJD
AANKOOP
OI'BKI MiST
VASTE KI \'l
III DUAL.
3JR
f 1.000,-
f 1.277,29
«v
f51W0,-
t6.38fvO
4JR.
f 1.000,-
f 1.411,58
9
f5.000,-
f 7.057,91
9
5jR
f 1.000,-
1' i.6lo,5l
10
f5.(XX>.-
fH.052,55
10
Spaardeposito's zijn rekeningen met dagafschriften, waarop u
bedragen vanaf f 1.000,- voor één of meer jaren kunt vastzetten tegen
hoge rente.
Het gestorte bedrag komt vrij zodra de looptijd is verstreken,
maar over de jaarlijks bijgeschreven rente kunt u steeds direkt beschikken.
Ook in dit geval geldt dat
de op 't moment van aankoop
geldende rente niet meer verandert
tijdens de looptijd.
E
Int
LOOPTIJD VASTI RL Vil IOOPTIJI) VASTLKINTI
iu
IjR
2JR.
3JR.
T1%
8'
81 2"..
a|R.
MR
6JR.
9
10
10 "n
Ja, stuurt u mij informatie over O spaardeposito's O beleggingsbewi|zen
(s.v.p. aankruisen wat u verlangt)
Naam
Straat
Postcode en plaats
Deze bon opsturen in een envelop zonder postzegel naar postgiro en n|kspostspaarbank,
Wcesperzijde 190,1097 DZ Amsterdam.
van Hrmert profile trt 5 jaarlang yan Ut'
