Vrachtauto kan nog zuiniger
Primeurs
Rijden met vier combi's
Combinatie
auto's zijn
erg in trek
Bedrijfsauto-
RAI is de
honderdste
7tml6februari
Opel Kadett en Kadett Caravan VW Passat en Passat Variant
Renault 18 TL en 18 Stationcar
Citroën CX Reflex en Reflex Break
DONDERDAG 7 FEBRUARI 1980
TROUW/KWARTET
P 14 - RH 18
Net als een personenauto,
die een caravan trekt, een
deflector op het dak kan
krijgen, is dat voor vracht
wagens ln zwang gekomen.
Met zo'n scherm wordt de
luchtweerstand minder, wat
brandstof bespaart. Maar er
zijn nog meer mogelijkhe
den om vrachtauto's zuini
ger te maken, aldus de RAI:
een hoger rendement van de
dieselmotor, „super-single"
radlaalbanden op grotere
wielen en hogere treinge-
wichten.
In de vrachtwagenwereld heeft zich
gedurende de Jaren zeventig een
verschuiving voorgedaan naar gro
tere combinaties van vrachtauto's
met aanhangwagens en trekkers
met opleggers De verkoop van die
trekkers is ln vergelijking met de
Jaren zestig de afgelopen tien jaar
verdubbeld. De reden daarvan ls
dat één chauffeur met groter mate
rieel een hogere arbeidsproduktlvi-
telt behaalt het is het antwoord
van de wegvervoerders op de stij
gende loonkosten.
De ondernemersorganisatie NOB-
Wegtransport gaf eind Januari een
statistische puhlikatie uit. waarin
geïllustreerd hoe het vergund laad
vermogen per oadememing in vijf
tien jaar tijd drieëneenhalf keer zo
groot werd. terwijl het aantal vrach
tauto's per onderneming net iets
meer dan verdubbeld Ls Intussen
neemt het aantal vervoersbedrijven
af Er verdwijnen vooral kleine on
dernemers. die óf fuseren óf er mee
stoppen Maar het aantal grote on
dernemingen ln de vervoersbranche
stijgt. Die kiezen vtoker voor zwaar
dere voertuigen.
Nu verbruikt een zwaardere combi
natie wel meer brandstof, maar ge
rekend naar de vervoersprestatie is
sprake van een afnemend brand
stofverbruik. Bovendien is door
technische maatregelen het ver
bruik van de meeste vrachtwagen-
merken gunstiger geworden dan
één liter dieselolie per drie kilo
meter.
Nog grotere eenheden zouden hel
pen. stelt de RAI. ..Zelfs het brand
stofverbruik. eigenlijk een bedrijfs
economisch aspect." zo lezen we ln
RAI Actueel, „is door het optreden
van ayatollahs en anderen een
maatschappelijk vraagstuk gewor
den. Dit verbruik zou nog vermin
derd kunnen worden door verho
ging van het toegestane maximum-
treingewicht. Hier werkt het Duitse
maximum van slechts 38 ton dn
Nederland: 50 ton) remmend bij het
internationaal vervoer
Milieu
Bij de kwestie van zuinig rijden
komen ook andere milieu-aspecten
ter sprake. De RAI noemt het een
probleem dat schonere uitlaatgas
sen meestal ten koste gaan van een
hoger brandstofverbruik, stelt dat
dieselgassen eerder ruiken dan
schadelijk zijn. maar zondert daar
van wel zwaveldioxide en roet uit.
Bovendien wijst de RAI op geluids
problemen en het veiligheidsvraag
stuk.
Enerzijds betekent minder rolweer-
stand voor de banden een lager ge
ruisniveau en minder brandstofver
bruik. Anderzijds worden steeds ho
gere eisen gesteld qua rij- en tractie-
eigenschappen. aquaplaning en
remvermogen Die eisen vragen ei
genlijk meer rolweerstand. „Reeds
nu overstemt van menige zesassige
combinatie bij tachtig kilometer
per uur het bandengeruis alle overi
ge geluidsbronnen." aldus de RAI.
Niettemin zijn er technische ont
wikkelingen gaande, die wel dege
lijk beloftes inhouden. Computer
gestuurde anti-blokkeersystemen
voor de remmen, nieuwe metaalle
geringen voor zuiniger dieselmoto
ren en waar DAF melding van
maakt: een Instrument dat een
schakeladvies aangeeft, gekoppeld
aan een verbruiksindicator Dit
laatste wordt tijdens de Bedrljfsau-
to-RAI geïntroduceerd. DAF heeft
er octrooi voor aangevraagd.
DAF Trucks uit Eindhoven brengt
bovendien zijn 2800-serie zware
vrachtwagens uit met een nieuwe
generatie zuiniger turbodiesels en
Saab-Scania vertegenwoordigd
door „overbuur" Beers' Zonen te
Zwolle verschijnt met een nieuwe
vierasser in combinatie met een elf
liter turbomotor met lage toeren
tallen.
Op de Bedrijfsauto-RAI haakt het
Britse concern BL ln op hel jubl-
leum van de tentoonstelling door.
er een vrachtwagen van eind vori
ge eeuw te exposeren. Het is een
Leyland-trnck met stoommotor uit
IS97. die in Australië In gebruik
geweest Is. maar tien jaar geleden
weer werd gerestaureerd.
Een Japans merk. waarvoor ooit een fabriek gebouwd iou mogen
worden in Vlissingen, is terug In Nederland. Het Is Hlno, dat nu tot het
Toyotaconcern behoort. Na de eerste bouwwerken aan de fabriek ln
1966 ging Hino Nederland ln 1967 failliet. Nu wordt het merk uit een
Belgische assemblagefabriek te Mechelen geïmporteerd door Rotter
dam Trucks B.V., ccn bedrijf van Nedlloyd. Op de Bedrijfsauto-RAI
worden drie typen middelzware vrachtauto's geïntroduceerd: LA, LB
en KB.
Een Amerikaans merk, bekend als partner van DAF Trucks en ook
aandeelhouder in de Nederlandse vrachtwagenfabriek, brengt Ameri-
ka's eerste turbodiesel uit op de RAI. Het is International (Harvester).
De wagen waarop de turbomotor getoond wordt is de Scout-terreinau
to met vlerwielaandrijving. De motor is een zescilinder van 73 K2
vermogen. De International Scout Extra met deze dieselmotor komt op
41.736 gulden: 6.366 méér dan met een achtcilinder 112 kW benzine
motor.
..Werkpaarden" met aandrijving op alle vier wielen, zoals BL die ook
levert aan het Nederlandse leger, zijn de Landrovers. Daarvan komt
als nieuweling op de RAI een achtcilinder-versie, die altijd de vier
wielen aandrijft, maar door een laag toerental van de drieeénhalve
liter motor redelijk auinig Is en over hoge terreinprestalies beschikt
dank zij een groot koppel. Een technisch interessante primeur, lever
baar met benzine- of dieselmotor naar keus en ln verscheidene uitvoe
ringen.
Een bestelauto, waarvan de achterste zijruiten vervingen zijn door
metaalplaat, is de jongste variant op Volkswagen's Golf. Het interes
sante is natuurlijk de prijs, die zonder bijzondere verbruiksbelasting
op 11.215 gulden ezel. BTW (13.234 gulden Incl. BTW) komt. Dat Is dan
met 1.1 liter motor laadvloer in plaats van achterbank, achterrultver-
w arming en radlaalbanden. Ook is de 1.5 liter dieselversie leverbaar a
13.395 excl. BTW. Het laadvermogen van dit driedeurs model: 472 kilo.
Een jubileum, want de Be
drijfsauto-RAI, die woens
dag officieel geopend werd
door premier Van Agt, is de
honderdste tentoonstelling
van de Nederlandse Vereni
ging De Rijwiel- en Automo
biel-Industrie".
De vereniging, vooral bekend door
„haar'gebouw, werd ln 1893 opge
richt met als doel het gezamenlijk
exposeren van fietsenfabrikanten.
Later verschenen auto-Importeurs
en -fabrikanten in de RAI en ook de
caravanindustrie, fabrikanten, im
porteurs en grossiers op het gebied
van auto- en tweewieleronderdelen
deden mee.
In 1965 werd de vijftigste tentoon
stelling gehouden. 75 jaar na de
eerste van wat toen nog RI heette,
omdat ons land ln 1985 nog een jaar
op zijn eerste automobiel moest
wachten. Dat de volgende vijftig ln
vijftien Jaar werd volgemaakt komt
doordat er veel meer RAI-tentoon-
stellingen bijgekomen zijn: de Per
sonen- en Bedrijfsauto-RAI, Twee-
wieler-RAI. Caravan-RAI, het RAI
Motor Weekend en Autovak. de
beurs voor garage-uitrusting.
100e8.i
TfNTOONSTUUIK
Het eerste dozijn tentoonstellingen
werd gehouden in het Paleis voor
Volksvlijt aan het Frederikspleln te
Amsterdam, waar nu de Nederland
se Bank staat. In 1922 betrok de
RAI een tijdelijk houten gebouw
aan de Ferdinand Bolstraat, dat
een paar Jaar geleden pas werd af
gebroken. Dit door prins Hendrik
De bedrijfsauto is niet alleen
een vrachtwagen. Tegenover
zo'n 15.000 vrachtwagens,
trekauto's, autobussen en
speciale voertuigen zijn vo
rig jaar zo'n 54.000 combina
tie-auto's en 32.000 bestelwa
gens verkocht.
De combi's en vele bestel-uitvoerin-
gen zijn afgeleid van personenau
to's, die speciaal Ingericht worden
voor vervoer van goederen. Bij de
bestelwagen gaat het om een auto
met twee zitplaatsen en een laad
vloer, die qua belastingheffing aan
zienlijk voordeliger is: daarvoor
geldt de bijzondere verbruiksbelas
ting niet, wat duizenden guldens
kan schelen. BIJ de combi ls het
feitelijk alleen een verlengde perso
nenauto, waarvan de achterbank
kan worden neergeklapt. Die geldt
fiscaal wel als personenwagen.
Vooral de Duitse en Franse autofa
brikanten, maar eveneens de
Zweedse Volvo en de Amerikaanse
autoconcerns hebben zich sterk op
de combi toegelegd. Kopers zijn na
melijk niet alleen mensen, die be-
drijismatig zo'n auto willen gebrui
ken. maar ook grote gezinnen. De
mogelijkheden voor recreatie zijn
met een combi groter. Er gaat méér
in.
Uit een viertal rijproeven blijkt dat
het brandstofverbruik in feite niet'
of nauwelijks toeneemt, wanneer
men de achterpartij verlengt. De
concessie, die men moet doen, geldt
eigenlijk meest het uiterlijk van de
combinatie-auto. En de extra prijs.
Veie merken en landen hebben er
verschillende namen voor De Fran
sen spreken van Break, de Britten
van Estate, de Amerikanen van Sta
tionwagon. Renault van Stationcar,
Opel van Caravan. Volkswagen van
Variant. Fiat en Peugeot van Fami
liale. Mercedes van een T-serie.
Citroén. Flat, Ford. Mercedes. Olds-
mobile, Opel. Peugeot. Volkswagen-
Audi en Volvo leveren ook diesel
versies van combinatie-auto's en
verder raakt LPG steeds meer in
zwang, waarbij de constructeurs de
LPG-tank onder de laadvloer willen
bouwen. Want de laadruimte blijft
van belang.
Eén nieuwe stationwagon staat op
de RAI: de Mazda Legato.
De grootste verandering op het gebied van automodellen in 1979 was
dat de Opel Kadett, veruit de meestverkochte auto in Nederland,
voorwielaandrijving kreeg. De fabriek had daarmee de bedoeling ruimte
te creëren door alle aandrijvingsdelen onder de motorkap te concentre
ren. Het effect ls Inderdaad meer ruimte, wat zeer goed te zien is aan de
lage laadvloer van de Caravan, het combi-model. Bovendien zijn de rij-
eigenschappen aanzienlijk verbeterd.
De Kadett met voorwielaandrijving de eerste Opel daarmee: de
Ascona volgt later dit jaar stuurt licht, bijt zich beter dan ooit vast in
de weg, remt perfect en is alleen nog wat Duits (tamelijk stug) geveerd.
De sedan-versie wekt daarmee en ook door z'n uiterlijk een sportievere
indruk, wat voor de Caravan echter minder geldt. Deze is wat conventio
neler gebleven.
Eén op de tien Kadett-kopers kiezen de Caravan. Die kost rond 1.670
gulden meer, valt meest ln een net één fractie hoger tarief voor de
motorrijtuigenbelasting 393 in plaats van 331 gulden maar biedt
een enorm verschil in laadruimte. Hoewel de lengte twintig centimer
méér ls (de sedan meet precies vier meter) en het gewicht dus ook hoger,
hebben we aan benzineverbruik geen echt verschil kunnen merken bij
de 1.3 S van 53 kw vermogen. Deze kost ln de complete Special-
uitvoering als tweedeurs 15.764 gulden: de goedkoopste Kadett is de
„kale" 1.2 N met matig motorvermogen (37 kw) en iets voordeliger
verbruik a 13.942 gulden. Helaas ontbreekt een ruitewisser achter, die in
feite node gemist kan worden.
Eén op twaalf reden beide 1.3 S-versles, waarbij de Caravan met z'n 1,63
meter lange stalen gelakte laadvloer wel meer resonans in het interieur
brengt: het klotsen van de benzine in de tank is duidelijk hoorbaar. Die'
tank houdt vijftig liter ln tegen 42 bij de sedan.
Bij beide wagens is de ruimte in relatie tot buitenafmetingen gunstig, al
zit men bij de sedan achterin eerder met het hoofd tegen de kromming
in het dak. De sedan is leverbaar met bagageklep onder de ruit en
„derde" of „vijfde" deur, maar die laatste versie is veel praktischer. De
combi is dat nog meer, maar minder leuk om te zien.
Volkswagen heeft vanouds met een Variant vele jaren ln de verkol
nummer twee na de kever zijn klanten aangesproken. Sinds het n
op voorwielaandrijving is overgegaan, kwam de Variant wat op i
achtergrond, maar nog altijd is er van het model Passat een zeer ruiii
combi-uitvoering. VW zelf meet dat er 700 liter ruimte ls en 1400 liter'tf
neergeklapte achterbank. Van alle Passat kopers kiest een kwart j
Variant, maar dan meest met dieselmotor.
Een Passat in z'n eenvoudigste versie kost 18.195 gulden. Dat is e t.
tweedeurs N. De vierdeurs kost 19.063 gulden en een Variant N komti f
20.030 gulden. De prijsverschillen zijn niet groot, maar worden w
groter bij dieselversies: de extra hoge belasting voor auto's boven
mille maakt dat een Passat ND Variant 23.800 gulden kost tegen een N
Limousine 21.228 gulden.
Geen verschil is er qua motorrijtuigenbelasting: de gewichten variën
van 860 kilo voor de gewone tweedeurs tot 945 kilo voor de Variant m
dieselmotor, wat voor elk 393 gulden per jaar inhoudt. De Varia:
verbruikt een paar procent meer benzine, maar als gemiddelde vo
zowel de 1,3 liter 44 kW als de 1,6 liter 55 kW blijft dat tussen de één
tien en één op elf. Met de diesel versies is één op dertien goed haalbaa
De dieselmotor ls stil en snel (beschreven in Trouw van 31 juli '79).
Het verschijnsel van resonans in de Variant doet zich in lichte ma
gelden, maar qua rijcomfort en weggedrag wijkt de combi-uitvoerir
niet wezenlijk af van de Limousine. De laadruimte van één meter is got
bekleed. Alle Variants hebben een remkrachtregelaar voor het te lad<
gewicht dat tot 450 kilo mag oplopen. Met neergeklapte achterban
wordt de laadvloer tot 1,55 meter lfngte vergroot. Een ruitewisser acht
hoort er bij, maar moet men voortdurend enkele slagen aanzetten.
De Passat ls ook in uitvoering met achterklep een gezinsauto I
eigentijdse vorm, goed comfortabel, met alleen een wat indirec
besturing maar verder zeer goede rijeigenschappen en een prettij
vering. De schokdemping van de Variant ls aangepast en eigenlijk wijl
deze wagen weinig af van de Limousine, behalve dan wat de ruimtewin
aangaat.
Renault heeft het plan dit Jaar een Renault 18 Stationcar uit te brengen
met een gecombineerde benzinetank en autogastank onder de laad
vloer. Een interessante ontwikkeling: we constateerden bij een prototy
pe van Renault Nederland een LPO-verbruik van circa één op tien. Dat
staat tegenover één op elf 4 één op twaalf bij de gewone stationcar, die
daarmee overigens nauwelijks afwijkt van de sedan: die 18 TL komt in
de buurt van één op twaalf.
De benzinetank van 57 liter Inhoud is bij het prototype vervangen door
twee tankjes van elk 35 liter. Dat kan, dank zij de voorwielaandrijving:
onder de laadvloer en boven de achteras blijft voldoende ruimte over.
Op die laadvloer van 1,72 meter kan bijna 500 liter bagage verpakt
worden. De hele wagen meet 4,45 meter, zeven centimeter meer dan de
sedan.
De Renault 18 ls zodanig gelijnd, dat een „break", zoals Fransen
eigenlijk zeggen, goed past in de vormgeving. Voor Renault is het de
enige combi op de 12 Stationcar na: de andere modellen hebben Immers
van huls uit de achterklep, te beginnen met de combi-achtige Renault 4.
Er zijn nogal wat uitvoeringen ln. te beginnen met de 18 Stationcar, die
17.235 gulden kost. net geen duizend meer dan de sedan. De 18 TL
Stationcar ls luxer, kent de mogelijkheid er de onmisbare ruitewisser
achter bij te kopen, alsook een gelaagde voorruit. Met die achtemüte-
wlsser komt de prijs daarvan op 18.550 gulden. Weer duurder is de GTL
en verder is er de TS met bekleding in de laadruimte en met 1,6 liter 58
KW motor, de meer trekkracht biedt dan de 1,3 liter 47 KW en ook te
combineren valt met een automaat.
Maar de 1.3 liter motor levert al zeer aanvaardbare prestaties en komt
qua verbruik redelijk overeen met de 1,6 liter. Tenzij men die laatste
hard gaat rijden: dat wordt duurder. De officiële topsnelheden verschil
len namelijk nogal: 145 resp. 160 km per uur.
De Renault 18 Stationcar is één van de meest verkochte combi's en één
op de vijf kopers van het model 18 kiest er voor. Deze conventionele
Renaulta zijn goed afgewerkt, rijden en veren best en hebben een zeer
goede wegligglng Alleen de 1.3 liter motor maakt wat geruis. Motorrij
tuigenbelasting: altijd 476 gulden per Jaar.
Nieuwe tweelitermotoren hebben de Citroén CX meer snelheid gegevet
zonder dat dit ten koste van het benzineverbruik is gegaan. Met bljni
één op elf voor de nieuwe Athéna- en Reflex-versies en gemiddeld één oj
tien één op elf voor Reflex Break blijft deze grote wagen ultzonderlijl
zuinig in zijn klasse. Dat is vooral te danken aan de aërodynamica, bl
de CX gunstiger dan bij welke auto ook. De Break boet daar wel ronr
vijf procent op in, maar dan nóg is het zuinig rijden.
De viercilinders Citroén weigert zescilindermotoren te bouwen zij
bekend uit de Renault 20 TS en Peugeot 505. maar bieden ten opzicht
van de oude tweeliters meer souplesse Het motorvermogen bedraagt 7
kW tegen 83 kW voor een 2.4 liter, die alleen om zijn extra ultvoerin
verkozen zou kunnen worden. We gaan bij één op elf overigens wel u»
van vijf versnellingen, waarmee de basisprijs van de Reflex op 27.IS
gulden komt en van de Reflex Break op 30.220 gulden (de „rijklaar
prijs", die Citroën nog altijd netjes noemt ls 695 gulden hoger). Qui
motorrijtuigenbelasting komen beide op resp. 644 en 726 gulden p<
jaar.
De twee versies, sedan en combi, zijn vlot te bedienen en hebbel
uiteraard stuurbekrachtiging standaard. Deze heeft overigens wel, zoal
de gehele wagen, een apart karakter: aan het rijden moet men wennen
Het voortreffelijke veersysteem komt bij de met 660 kilo te beladtf
Break nog beter tot zijn recht omdat de vering zich geheel aanpast aa:
de vracht, zowel haar rijhoogte als naar rljkarakteristiek. De ideaK
combinatie van veercomfort en wegligging blijft altijd gehandhaafd.
De Break is bijna 30 cm langer dan de sedan, zit daarmee dicht tegen d>
vijf meter, maar op de 2,05 meter lange laadvloer kan dan ook tweedu)
zend liter volume verstouwd worden. Deze wagen heeft altijd viel
zijportieren en een achterklep, die de CX-sedan mist (de OSA kreeg dü
pas). De ruitewisser achterop hoort er altijd bij.
De toch al ruime CX is als Break wel uitzonderlijk royaal, maar d
wagen komt uiteindelijk in een klasse boven de dertig mille Daarvoö
voldeed de oude tweelitermotor eigenlijk niet. maar dat bezwaar is nt
ruimschoots ondervangen.
