Bescherming Peel moeizaam
Tekening van een lezer
Personalia
Commissarissen Ogem
ertrouwen opgezegd
'rouw
erug
■ha.**- c/c k.u.dd<~
'juliana moet blijven': nep actie
e:
ia a
Commentaar
j jechtshulp
ïihdernemingsraad zeer ontstemd
Deurnese raad praat vanavond over reservering voor landbouw
r
e
is
ggi
vuurtje
dik en zwaar
geen ge knijp
gelijkheid
ENSDAG 6 FEBRUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
•t plan van minister De Ruiter
tie steviger basis te geven aan de
de
ievei
ovi
he{
raus voor rechtshulp is een zin-
bijdrage aan de ontwikkeling
de moderne rechtsstaat. De
gister wil aan de bureaus die in
jraktijk al op ruime schaal hulp
;n een duidelijke status verle-
Dat plan is een misschien wat
»e, maar daarom niet minder
come reactie van de overheid
•en overal waar te nemen groei
de behoefte aan juridische hulp.
de groei van die behoefte
;aan twee belangrijke oorza-
In de eerste plaats wordt de
ienleving in een dichtbevolkt
ied als Nederland steeds inge-
ikelder. Het aantal regelingen
»mt toe en wordt steeds meer
ijnd. De kans dat een burger
of laat voor een probleem
it te zitten waar hij of zij zon-
een deskundige vingerwijzing
uitkomt, neemt daardoor toe.
lertussen neemt de neiging van
g'opj burger om zich er dan maar bij
ir te leggen juist af. Dat is dan
eede oorzaak: de mensen zijn
idiger en eerder bereid om
hun belangen te vechten,
luit het idee van de rechtsstaat
iet juist dat de overheid deze
^wikkeling niet afremt, maar
""™it stimuleert door de mogelijk-
iden voor rechtshulp te vergroten
drempel naar de juristerfj te
flagen.
dei
oi
al
beli
ogri
arin
re al
dele!
j ovi
i.
jiochfet e
overheid die zich de groeiende
loefte aan rechtshulp aantrekt
echter niet alleen maar wor-
ondn toegejuicht. Immers, het plan
'airen minister De Ruiter illustreert
prtreffelijk één van de belang-
x>r ®ste oorzaken van de opkomst
erij, k\ Hulpverlenende instanties,
wetswinkels. Want steeds
pjnneer de overheid inspringt op
cha/sjn gesignaleerde maatschappelij-
behoefte, betekent dat in de
jaktijk een nieuwe regeling wordt
•gevoegd aan het bestaande,
:r complexe bestand. De over-
voegt als het ware steeds
iwe gangen toe aan het doolhof
trin een normaal mens toch al
eeds moeilijker zijn weg kan vin-
ïn. Die groeiende overheidszorg
betekent onvermijdelijk dat de
burger steeds meer de kans loopt
juist in conflict met die overheid te
komen. In tal van gevallen, waar
voor hij juridische bijstand nodig
heeft, zal de overheid zijn tegen
partij zijn. De grote vlucht die het
kort geding tegen de overheid en
de zogenaamde Arob-procedure
(beroep tegen overheidsbeschik
kingen bij de afdeling Rechtspraak
van de Raad van State) hebben
genomen is daar een bewijs van.
Het is daarom terecht dat er bij de
presentatie van het plan-De Ruiter
van de kant van de hulpverleners
meteen is geprotesteerd tegen een
te centralistische opzet van de re
geling voor rechtshulp. Het valt te
begrijpen dat de minister een
greep wil hebben op de besteding
van de niet geringe geldbedragen
die met de rechtshulpverlening ge
moeid zijn. Maar het verlangen
daarnaar mag de onafhankelijk
heid van de bureaus voor rechts
hulp niet in de weg staan. Op
papier lijkt de vrees voor een al te
grote ministeriële vinger in de pap
misschien niet gerechtvaardigd,
maar de vraag is hoe geduldig het
papier zal zijn.
Waar het de overheid zelf is die in
veel gevallen botsingen met de
burgers uitlokt, dient ervoor ge
waakt te worden dat zij de hand
die de plooien gladstrijkt, in een al
te klemmende greep heeft. De ef
fectiviteit en de geloofwaardigheid
van de rechtshulpverlening zouden
daarmee niet gediend zijn. Wat nu
ruimhartig gegeven wordt, zou dan
gedeeltelijk toch weer teruggeno
men worden.
De rechtshulpverleners zullen ove
rigens de gelegenheid krijgen hun
bezorgdheid daarover aan de mi
nister kenbaar te maken. Pas na
een gespreksronde die in het voor
uitzicht is gesteld, zal het definitie
ve wetsontwerp ter tafel komen.
Gehoopt mag worden dat de con
sumenten van rechtshulp daarmee
het volle pond zullen krijgen en er
op de hun geboden ruimte niet
meer beknibbeld zal worden dan
uit bestuurlijk oogpunt strikt
noodzakelijk is.
„Sti
er tt
geli n
ling
onze redactie economie
j^TTERDAM De centrale ondermeningsraad van Ogem
ft gisteren het vertrouwen in de raad van commissarissen
i het concern opgezegd.
telk
id
0\
oerd
ei
et ge
ïeld
De ïei
hilc aa
kr i
:hili
noes
ran
iest
in hi
resli
om
n. Mfr
om
ave
ite
echt
rug
daarin brief van de COR aan de raad
bestuur wordt meegedeeld dat de
van zaken rond de procedure
het vertrek van drs B. J. Udink
voorzitter en lid van de raad van
tuur. voor de centrale onderne-
gsraad aanleiding is haar misnoe-
hierover uit te spreken en dit te
rferstrepen door het vertrouwen in
raad van commissarissen op te
n. Aan deze beslissing, zo wordt
lan toegevoegd, liggen zowef de
instrijdige informatie als de voor-
Ige publikaties ten grondslag.
Hol
overleg met de raad van be-
lijkt de COR eerst dan weer
idpelijk. wanneer duidelijk de taken
>evoegdheden van de gedelegeerd
imissaris aan hen zijn kenbaar
laakt.
I eval de geruchten op waarheid
den berusten, dat meerdere leden
de raad van bestuur eenzelfde
g zullen moeten maken als de
r Udink, zal de COR bij het toe-
sen van eenzelfde procedure on-
door Hans Schmit
DEN HAAG Na vijftien
jaar touwtrekken en onder
handelen hakte staatssecre
taris Wallis de Vries (CRM)
vorig jaar december de knoop
door: hij kondigde aan de ge
hele Deurnese Peel als be
schermd natuurmonument te
zullen aanwijzen. Daarmee
zette hij een nieuwe stap op
de lange weg naar de veilig
stelling van een van de drie
restanten van het eens zo
woeste, uitgestrekte en ontoe
gankelijke hoogveen dat Bra
bant van Limburg scheidde.
De drie laatste delen van de Peel
(nasst de Deurnese de al beschermde
Marlapeel en de nog niet beschermde
Grote Peel) vormen bij elkaar nog
geen tiende van het oorspronkelijke
gebied. Maar de veenafgravingen en
de opdringende landbouw hebben
niet alleen de Peel in omvang terug
gedrongen. ook het oorspronkelijke
karakter is sterk aangetast. Ondanks
deze aantastingen (het oorspronke
lijk voedselarme milieu Is verscheide-
ner geworden, met meer overgangen).'
acht staatssecretaris Wallis de Vries
de Peel van meer dan voldoende
waarde om het voor de toekomst te
behouden.
Want de Peel biedt nog steeds (uitge
zonderd daar waar draglines het veen
afgraven of vuil wordt gestort; activi
teiten waaraan snel een eind dient te
komen) een boelende aanblik door
zijn uitgestrektheid en afwisseling èn
door de planten en dieren die er voor
komen. Een greep uit wat in Neder
land zeldzaam tot zeer zeldzaam is
geworden, maar in de Peel nog te
vinden is: planten als zonnedauw,
witte snavelbies, wollegras, moeras
wolfsklauw. veenbes, lavendelheide
en pijpestrootjes. En zoogdieren als'
otter, hermelijn en wezel. Verder
broeden in de Peel meer dan honderd
soorten vogels, onder wie korhoen,
tureluur, watersnip, kiekendief, wes-
pendief, visdlef, ijsvogel, steenuil en
wielewaal.
Landbouw
De gemeente Deurne, eigenaar van
ongeveer duizend hectare Peel, kan
een eind. maar niet helemaal mee
gaan met de plannen tot bescher
ming van de Deurnese Peel. Het ge
meentebestuur legde enkele weken
geleden de raad een voorstel voor,
Een stuk Limburgse Peel na ontvening
waarin een gedeelte van 130 hectare
mede wordt bestemd voor (natuur
vriendelijke) recreatie en 67 hectare
van de Peel wordt afgeknabbeld voor
de landbouw. Te weinig, menen de
landbouwers die meer compensatie
willen voor de landbouwgrond die de
komende jaren verdwijnt door de
aanleg van hulzen en wegen.
Van natuurbeschermingszljde, met
name van de werkgroep Behoud de
Peel, werd de reservering van land
bouwgronden evenmin enthousiast
onthaald, zij het om andere redenen.
De werkgroep meent onder meer dat
het gemeentebestuur bij de boeren
valse verwachtingen heeft gewekt,
omdat de staatssecretaris ongetwij
feld voet bij stuk zal houden en (nieu
we) landbouwactiviteiten ln de Peel
zal weren.
De verwachting dat staatssecretaris
Wallis de Vries niet zal wijken, ligt
voor de hand. Vanavond praat welis
waar de gemeenteraad van Deurne
over het voorstel 67 hectare van de
Peel voor de landbouw te bestem
men, maar het is de vraag in hoeverre
een aanvaarding van dat voorstel van
burgemeesters en wethouders van
Deurne nog wijziging kan brengen Ln
de voorgenomen aanwijzing. Ook de
provincie Noord-Brabant, de Natuur-
beschermingsraad en de Rijksplano
logische commissie moeten hun stem
nog laten horen. De provincie heeft in
het streekplan midden- en oost-Bra
bant alle Peelgebieden als beschermd
natuurgebied opgenomen, terwijl het
vanzelfsprekend is dat bij de Natuur-
beschermingsraad de belangen van
natuur en landschap prevaleren.
Vijftien jaar
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat, sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden. Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon.
middellijk als geheel aftreden en/of
zich bezinnen op alle wettelijke mo
gelijk te nemen stappen.
De COR zal er verder scherp op toe
zien. dat op grond van de wijzigingen
in de raad van bestuur geen gedwon
gen ontslagen zullen plaatsvinden.
Kamerlid De socialist Henk Veld
hoen (35) uit Maasdam ls gisteren
beëdigd tot lid van de Tweede Ka
mer. Hij neemt de plaats in van dr. G.
Klein, die is benoemd tot bestuurslid
van TNO. Veldhoen is lid geweest van
provinciale staten van Zuid-Holland
en is wethouder in zijn woonplaats.
Veldhoen ls micro-bioloog, getrouwd
en hij heeft twee kinderen.
Uiterlijk half december kan staatsse
cretaris Wallis de Vries dan overgaan
tot de definitieve aanwijzing van de
Deurnese Peel als beschermd natuur
monument. Voor dit deel van de Peel
zal dan na vijftien Jaar een eerste
vorm van bescherming bereikt zijn:
op grond van de natuurbescher
mingswet kunnen alle activiteiten
worden tegengegaan die de wezenlij
ke kenmerken van het natuurmonu
ment aantasten. De geschiedenis die
daaraan vooraf ls gegaan, geeft dui
delijk aan hoe lang en vol obstakels
de weg ls om een waardevol natuur
gebied te beschermen.
Staatsbosbeheer begon in 1965 on
derhandelingen met de gemeente
Deurne over de aankoop van de Deur
nese Peel. In 1968 resulteerde dat tot
aankoop van 180 hectare. De jaren
daarna gingen wel de veenafgraving
en de vuilstort door, maar stagneer
den de onderhandelingen. In het mid
den van 1977 leek de zaak rond. maar
de prijs bleef toch een onoverkome
lijk obstakel. In een rapport van de
Grontmij, dat vorige zomer werd uit
gebracht en waartoe de gemeente
Deurne opdracht had gegeven, werd
onder meer gesteld dat bepaalde de
len van de Peel voor landbouw zou
den kunnen worden gebruikt. Deume
besloot daarop niet meer met Staats
bosbeheer over de verkoop van alle
Peelgrond te onderhandelen: de
staatssecretaris liet op zijn beurt we
ten dan het gehele gebied als natuur
monument aan te zullen wijzen.
Moeilijkheden
Met die laatste beslissing lijkt de
knoop doorgehakt. Want ook al
mocht de gemeenteraad vanavond
het gemeentebestuur volgen in het
voorstel een stukje Peel voor de land
bouw te reserveren, dan zal dat
hoogstwaarschijnlijk een definitieve
aanwijzing niet kunnen tegengaan.
Maar de moeilijkheden zijn dan nog
lang niet van de baan. De aanwijzing
op zich mag dan het gebied een pas
sieve bescherming geven op grond
van de natuurbeschermingswet, het
staat echter nog niet vast wat nu in
een gebied wel of niet mogelijk ls.
Natuurgebieden verschillen sterk ln
draagkracht en kwetsbaarheid en
voor leder gebied zal moeten worden
bepaald welke menselijke activitei
ten toelaatbaar zijn.
Dat levert niet zoveel problemen op
wanneer de aangewezen natuurmo
numenten eigendom van de staat
zijn: de wet schrijnde staat dan voot
het natuurschoon en de natuurweten
schappelijke betekenis van het ge
bied te behouden en waar nodig te
herstellen. Anders ligt het wanneer
het aangewezen natuurmonument
niet ln handen van de staat ls. In da$
geval moet Staatsbosbeheer met de
eigenaar een plan Opstellen over het
beheer van het gebied. Na de aanwij*
zing van de Peel als beschermd na
tuurmonument zal dan ook opnieuw
met de gemeente Deurne (eigenaar
van de grond) moeten worden onder
handeld over een beheersplan.
Niet gemakkelijk
Het opstellen van dergelijke plannen,
zo heeft de praktijk geleerd, Ls verre
van gemakkelijk. Sinds begin 1968 de
natuurbescheringswet van kracht
werd. is namelijk nog geen enkel be
heersplan tot stand gekomen. De eer
ste gebieden die op grond van de
nieuwe wet werden aangewezen, ne
gen grasgorzen langs het Haringvliet
(1971). hebben nog steeds geen be
heersplan. Momenteel wordt de laat
ste hand gelegd aan ben beheersvislé
voor het gehele Haringvliet, op grond
waarvan de beheersplannen moeten
worden opgesteld. De moeilijke tot
standkoming van deze beheersplan
nen. noodzakelijk om een natuurmo
nument ook actief te kunnen be
schermen. ls gedeeltelijk te wijten
aan een gebrek 'aan menkracht efv
gedeeltelijk de financiële eisen die de
eigenaren kunn<jh stellen. CRM moet
namelijk de kosten betalen die rede
lijkerwijs niet tén laste »an de eige
naar horen te komen.
Monument
Een aanwijzing alleen biedt dus
slechts een gedeeltelijke bescher
ming: eerst aan de hand van een
beheersplan kan ook aan een daad
werkelijke instandhouding of verbe
tering van het aangewezen natuur
monument worden gewerkt. On
danks de problemen met het opstal-
len van die beheersplannen, zijn in-
middels een groot aantal natuurge- JJ
bieden als monument aangewezen -,
zoals de Dollard, de Boschplaat op
Terschelling, het Verdronken land
van Saeftinge, de Kop van Schoüwer
en de Kil van Hurwenen. Het grootste
project staat momenteel op stapel
de aanwijzing van de Waddenzee er
delen van de eilanden tot beschermd
natuurgebied.
toni
•ft
1 g!
lng|
word
Willen wij de koningin kwijt?
Vast niet, maar zij heeft nu een
maal haar redenen om terug te
treden en dan hebben wij niets
meer te willen. Behalve een
groepje Limburgers dan. Die heb
ben onmiddellijk na de bekend
making de stichting „Juliana
moet blijven" in het leven ge
roepen.
Zo leek het tenminste. In De Lim
burger verscheen maandag een
bericht, waarin de nieuwe stich
ting haar beweegredenen bekend
maakte: „Wij zien niet in, waar
om koningin Juliana nu reeds
terugtreedt, terwijl ze feitelijk
nog ln de kracht van haar leven
is. ZIJ kan, beter dan wie ook
zonder prinses Beatrix tekort te
doen inhoud geven aan het
koningschap". De stichting deed
een beroep op de Nederlandse
bevolking om „ln zo kort mogelij
ke tijd een massale stem te laten
horen die moet doorklinken tot
in paleis Soestdijk". Er stond een
postbusnummer in Heerlen bij,
waar iedere sympathisant een
schriftelijke adhesiebetuiging
heen kon sturen.
Dat was dus ln het begin van
deze week. Gisteren verscheen in
dezelfde krant een rectificatie: de
actie bleek een grap te zijn. De
brief waarin de stichting haar
streven aan De Limburger had
meegedeeld, was ondertekend
door een fotohandelaar in Heer
len, die van de prins geen kwaad
wist. Het postbusnummer bleek
te behoren aan een damesmode
zaak in de stad die totaal onkun
dig van de actie bleek te zijn.
Kan de grap lets met carnaval te
maken hebben? „We weten het
niet", zegt redacteur Beljer. „Nie
mand weet wie er achter de grap
zitten, ook de politie niet. Die
heeft wel gezegd dat het straf
baar is wat die mensen gedaan
hebben". Intussen hebben heel
wat fans van de koningin op dat
eerste bericht spontaan en met
groot enthousiasme gereageerd.
Ze kwamen volgens Beljer maan
dag meteen naar de redactie van
De Limburger om te zeggen dat
ze mee wilden doen. Er waren er
ook die direct geld wilden storten
voor het goede doel.
Zijn er ook al adhesiebetuigingen
naar het postbusnummer ge
stuurd? Om daarachter te kun
nen komen ls het nog wat te kort
dag; cfat zal in de loop van de
week wel duidelijk worden. En
misschien komt dat door het la
waai rondom deze fantasie-actie
de stem van de nep-stichtlng, zij
het niet zo massaal, toch nog
doorklinkt tot op Soestdijk.
Als Iemand je een vuurtje per
aansteker geeft, let dan op: aan
de manier waarop kun je zó zien
of het een driftkikkertje is, een
verleiderstype, een zulnigerd, een
veelprater of Juist een binnenvet
ter. Kortom: zo iemand die een
vuurtje geeft legt voor de oplet
tende ontvanger gewoon zijn ziel
bloot, las het Economisch Dag
blad ln het tijdschrift voor de
Britse tabakshandel. Wie op
bruuske wijze, klap! een vuurtje
uitstoot, toont volgens het blad
een opvliegend karakter. Wie het
vuurtje met een strelend gebaar
aanbiedt, gaat door voor een
ware verleider, wie een heel klein
vlammetje voor de ander over
heeft geeft blijk van een zeer
spaarzame natuur; dat is volgens
het blad Iemand die shag draalt,
niet omdat het lekkerder ls dan
kant-en-klare sigaretten, maar
omdat het goedkoper ls. Wie niet
alleen zijn sigaret, maar ook z'n
oogharen zo ongeveer ln brand
ziet vliegen dankzij een steek
vlam. kan al weten dat degene
Zo dik en groot is een woorden
boek als het in braille is uitge
voerd. Even een woord opzoeken
zal een blinde dan ook wel wat
meer moeite kosten dan een zien
de die een gewoon boek kan pak
ken. Je moet er, zo te zien, ook
sterk voor zijn om het te hante
ren. Dit is pas het eerste deel van
het Engels-Nederlands/Neder
lands-Engelse woordenboek
waarmee de christelijke blin
denbibliotheek vorige week
voor de dag.kon komen. Er ko
men nog 33 dikke delen voor de
serie woordenboeken helemaal
klaar is, en als je die naast el
kaar zet staat er ruim twee en
een halve meter boeken.
die zo'n vuurtje geeft een type is
dat zijn ziel en zaligheld voor
iedereen blootlegt, een flapuit
dus. maar wie het geduld moet
opbrengen tot de ander na een
keer of tien krampachtig probe
ren eindelijk een vuurtje uit zijn
aansteker gewrongen heeft, weet
dat het hier duidelijk om een
binnenvetter gaat, Iemand die z'n
hart beslist niet op het puntje
van zijn tong heeft liggen. En als
de bezitter van een aansteker al
maar zenuwachtig en zonder
noodzaak aan het wieltje zit te
frunniken, kijk dan uit, want
daar zit een agressieve figuur.
Voor een deel slaan deze typerin
gen uit dat Britse blad zuiver op
mannen, zeker deze: „Pas op,
vrouwen, voor de heer die zelf uw
sigaret aansteekt. Hij geeft blijk
van een overspannen mannelijk
heid en heeft de diepe overtui
ging dat vrouwen in het leven
niets zelf kunnen."
Tokio telt dertien miljoen Inwo
ners en het ls dus geen wonder
dat de metrotrelnen in de Japan
se hoofdstad altijd stampvol zijn.
In de volte blijken bepaalde man
nen druk misbruik van de situa
tie te maken en de vrouwen die
toevallig tegen ze aangedrukt
staan, stiekem te aaien, te knij
pen of nog erger. Japanse vrou
wen slikken dat blijkbaar, maar
een paar buitenlandse vrouwen
die ln Tokio wonen, nemen het
niet langer. In een brief ln de
krant Japan Times dreigen ze
met tegenmaatregelen: de eerste
de beste man die ln de volle me
tro zijn handen niet thuis kan
houden, zal zo hard op zijn voe
ten getrapt worden dat hij er
mogelijk een verbrijzelde wreef
aan overhoudt. „Als Jullie bees
ten Je niet kunt gedragen als he
ren, zullen wij ons niet als dames
gedragen", aldus de onderteke-
naarsters.
Een ongetrouwde man heeft net
zo goed recht op een betaalde
vrije dag per maand om zijn vrij
gezellen-hulshouding te doen als
een ongetrouwde vrouw. In West-
Duitsland tenminste, waar een
rechtvaardigde rechter bij het
hoogste gerechtshof ln het land
de negatieve uitspraak van een
Keulse rechter als onrechtvaar
dig van de hand heeft gewezen.
Een ziekenhuisportier die vond
dat hij als ongehuwde ook een
vrije schoonmaakdag moest heb
ben, had een proefproces aange
spannen, waarop ln eerste instan
tie de rechter in Keulen had uit
gesproken dat de „huishouddag"
alleen voor werkende vrouwen
bedoeld was. Nu de Hoge Raad
anders beslist heeft, krijgen alle
ongetrouwde werkende mannen
dezelfde rechten
Charles En weer gaan er
geruchten dat kroonprins Char
les met Marle-Astrid van Luxem
burg zou willen trouwen. Moeder
Elizabeth zou in oktober met de
paus gaan praten hoe dat alle
maal moet. want Marle-Astrid ls
rooms-kathollek en dat kan niet
naast Charles. We wachten dus
maar weer af.
Ouder, oudst De bewoners
van de Oekraïne worden ln het
algemeen ouder dan waar ook. en
de alleroudsten ter wereld vind je
meestal ook daar Acht op elke
honderdduizend Ockralners zijn
100 Jaar of ouder, meldt het Rus
sische persbureau Tass. en dat
betekent dat er onder de vijftig
miljoen mensen die ln deze Sow-
Jetstaat leven, er vijfhonderd
minstens honderd en misschien
wel stokoud zijn.
