Concertgebouworkest maakt historie in Salzburg Festival biedt sociaal engagement Nog weinig duidelijkheid over verborgen Cuyp b Publiek valt Harnoncourts Mozart bij IKON-serie:; een jaar na^ Harrisburg fd Rijk absent op discussie over Filmmuseum Westduitse omroepsatelliet in 1983 Peter Shaffer schokt publiek met 'Amadeus WOENSDAG 6 FEBRUARI 1980 1 KUNST/RADIO/TELEVISIE TROUW/KWARTET door Franz Straatman SALZBURG Het Oostenrijkse kunstpubliek en niet in het minst in Mozarts geboorte plaats heet conservatief te zijn. Het vulde vorige week toch met zo'n 2000 bezoekers de grote zaal van het Festspielhaus tot de laatste plaats (bij toegangsprijzen van 90 en 120 gulden) om Harnoncourts visie op Mozart te aanhoren. Dat hij op uitnodiging van de hon derdjarige Internationale Mozart Stichting deze andere Mozart uitgere kend met het Concertgebouworkest uit Amsterdam en niet met Salzburgs eigen Mozarteum-orkest ln het hol van de leeuw presenteerde, maakte de zaak extra aantrekkelijk Nlkolaiis Harnoncourt ..geboren Berlljner". zoals de teleurgestelde re censent van de Weense krant Kurier met duidelijke bijbedoeling vermeld de kreeg niet alleen krediet van iijn publiek, hij oogstte bovendien een instemmend en lang slotapplaus van de grote meerderheid, ook ln We nen waar het programma (Ouverture Zauberflöte, symfonie KV 338, hobo concert en Haffner-symfonie) een dag later werd herhaald. ..De 8tiftung had es gewagt'V Deze too boven een omslachtige, kolom- menlange bijval in een Salzburgse krant tekende de situatie kernachtig. Want al geeft Harnoncourt sedert Ja- fen cursussen ln de uitvoeringsprak tijk van muziek uit de 17e en 18e eeuw aan de muziekschool van de Stichting, in concerten had hij nooit kansen gekregen zijn ideeën aan de man te brengen. Een waagstuk dus om het publiek op te schrikken met de felle, ruige dyna mische krachten, de ironie, levens- pret en dramatiek die Harnoncourt achter de noten vandaan peutert op basis van zijn grondige kennis inzake het achttiende eeuwse musiceren. Een heel andere Mozart dan Böhm en Von Kara Jan de onbetwiste konin gen in Salzburg, maar voor hoelang nog' ons voorstellen in hun op orkestrale klankenpracht stoelende perfecte verwerkelijking van het no tenbeeld zoals dat gedrukt staat. Leerzaam Men zal Harnoncourt niet gauw iets kwaads horen zeggen over dat Mo- zart-beeld. „Iedere generatie heeft recht op zijn eigen Mozart-lnterpreta- tie". Net zomin als hij zich laat verlei den tot een polemiek over de zoge naamde Neue Mozart Ausgabe, een project gestart ln 1955 door de Mozart 8tlchting om het hele oeuvre naar de handschriften en eerste drukken op nieuw uit te geven. Een wetenschap pelijk verantwoorde, maar geïnter preteerde uitgave, geen getrouwe ko pie, oftewel facsimile-editie wat Har noncourt als een groot gemis ervaart. „Ik heb het meeste van Mozarts mu ziek geleerd uit zijn handschriften. Het was een leerzame confrontatie om te zien met hoeveel zorg hij arti- culatiebogen, punten en komma's neerschreef. Dan volgde vanzelf de vraag: waarom staat het er zo, wat heeft dat voor consequenties voor het binden van noten, voor de totale uit spraak." Zelfs al staan die tekens er, dan nog worden ze soms foutief geïnterpre teerd of zelfs genegeerd. Jean-Louis Stuurop, plaatsvervangend concert meester. voor een orkestmusicus be hoorlijk thuis op het terrein van de zogenaamde barokviool, wijst op het belang dat Juist zo'n deskundige, vanuit de praktijk werkende onder zoeker als Harnoncourt, zich verbindt aan een modern orkest. „Hij heeft ons bijvoorbeeld de waarde van het stok- vibrato laten Inzien, waardoor aller hande verlevendiging in de articula tie mogelijk is. In het moderne viool spel wordt deze techniek niet meer toegepast." Stuurop kan gezien worden als een van de enthousiasten in de gelederen van het orkest. „Als Je muziek speelt, moet je flink buiten je schoenen gaan staan,'' weerkaatst hij als ik opwerp dat Harnoncourt soms wel erg over drijft in zijn accentuering en articula tie („tegen de logische stroom van de muziek inborstelt," aldus de Weense Kurier-critlcus) waardoor afbreuk wordt gedaan aan de klankkwalitei- ten van het ensemble. „Als het de expressie dient, moet het." reageert Stuurop; hij wijst mij op het subliem uitgewerkte, kamermuzikaal klin kende tweede deel (andante) uit de symfonie KV 338. „Harnoncourt is de eerste die dit voor elkaar kreeg." Overtuiging Tegenstemmen waren er uiteraard ook te horen in dit gelegenheids Mo- zart-orkest. Maar dat weerhield nie mand om met verbazingwekkende in zet Harnoncourts aanwijzingen (van priemende. verkrampte vingers. zwaaiende vuisten en een stroom aan „voorbootsende" mondgelulden» tot klinken te brengen. Zijn repetities vormden dan ook een boeiende leer school. niet alleen in spelen maar ook in luisteren, waar Harnoncourts Salz burgse leerlingen („zij hebben zich als konijntjes vermenigvuldigd") dank baar gebruik van maakten. De eensgezinde mentaliteit onder de musici, door iedereen verklaard als resultaat van Harnoncourts altijd hoffelijke, maar even onontkoomba re overtuigingskracht, vormde de ze kere basis waarop Harnoncourt in dit historische concert de Mozartvesting met gemak kon nemen. Stuurop: „Toen we bij het Festspielhaus aan kwamen, voelde ik me toch wel een beetje gespannen. Maar je bent zó met die man bezig dat de angst om je heen helemaal wegvalt." Ook Strauss? Tijdens de 3'A uur durende treinreis van Salzburg naar Wenen gaat Har noncourt elke coupé binnen om met zijn musici een praatje te maken. „Het gerucht loopt dat ik walsen van Strauss met het orkest ga doen." meldt hij bij terugkeer met fonkelen de ogen. De gedachte spreekt hem aan. „Ik wil alleen die dingen doen die ik zó interessant vind dat ik een brandend verlangen in mij voel. An ders doe ik niets, ga ik liever uit het raam zitten staren." Zulke lediggang behoeven we de eerstkomende jaren niet te verwach ten. Bach. Vivaldi. Handel, Haydn, maar vooral Mozart vormen het werk terrein van de Erasmusprijswinnaar 1980. Met name opera's, want daar leeft de kern van Mozarts wezen. Op 1 maart gaat bij de opera van Zürich Idomeneo onder zijn leiding in pre mière. Op het wenslijstje staan ook Lucio Silla, die Entführung en die Zauberflöte. Van onze radio- en tv-redactie HILVERSUM De IKON heef eigen programmaserie voor tel samengesteld over kernenergie, gie, energiebeleid, economie en plai stev Jeaus It bij vloed. De titel is Een jaar na H burg. De eerste uitzending is vi nrai-t 29 februari. Over het begin, de bloei en het Jen e Da van kernenergie vertelt dr. G< >e. 111.11 A i in 1 fi.lO Ho kom< een c Weil, de man die ln 1942 de e kettingreactie in een primitieve tor tot stand bracht. Volgens kunnen we nu al spreken ovejle be historie van de kernenergie: he gin. de beloften en het einde. Lr Het begin is de experimentele j taan de tussen 1940 en 1945, toen defi. In rie van de kernsplijting werd omkenle in de praktijk van de eerste at .:ecj bom. Daarna kwamen de belc het tijdperk van het progra „Atomen voor vrede", waarin actief deelnam onder andere alifijnd der van de Amerikaanse dele e{, 0 naar de UNO-conferentie ovei vreedzaam gebruik van kernen 1,1 ie in 1955 in Genève. een t uitl derti burj Maar Weil was ook de eerste di zorgen maakte en anno 1980 nu jaar oud is kijkt hij terug op ontwikkeling die een technisd r te tenschappelijk unicum leek te den. maar waarmee de menshei gens hem niet kan omgaan. Samensteller van het programiyuii Wouter van Dieren. Nikolaus Harnoncourt: leerzame confrontatie Daartussendoor een voortgaand con tact met het Concertgebouworkest. Uiteraard voor Bachs passiemuzie- ken, maar ln verstevigde mate ook voor Mozart. Platen? Of opera in het nieuwe huis op het Waterlooplein? „Dat zijn allemaal nog toekomstdro men," glimlacht artistiek directeur Van Royen fijntjes. Binnenkort is Harnoncourt weer in ons land: op 28 en 30 maart voor de Johannes Passie bij het Concertge bouworkest en op 25 april voor Haydns Die Schöpfung bij het Resi dentie Orkest. Franz Straatman is met ingang van 1 februari benoemd tot vaste mede werker van Trouw voor de sector klassieke muziek. de keld mt t <wee 'i( ndig >r h Onthouden en vergeten door dr. Nickolson. Uitg. Van Gorcum, A 77 pag., 15,-. De auteur, bioch cus, gaf zijn verhandeling als one tel: Een aanzet tot moleculaire chologie? brtre door Dick Ouwendijk ROTTERDAM De jaarlijkse filmmarathon van Film Inter national in Rotterdam blijkt ook nu weer een succes te zijn. Niet alleen door het bezoekersaantal, maar vooral ook door het aanbod van films. Een velerlei in kwaliteit en soort, zonder en dat is bij een kwantitatief zo hoog aanbod opvallend veel echte dieptepunten. Het „discussie-rumoer", een van de Duidelijk werd wel. dat een belang- vele interessante bijverschijnselen rijk knelpunt niet van uit het Film van elk festival, is voor dit Jaar be- museum zelf. derhalve ook niet door perkt gebleven tot een discussie over zijn directeur De Vaal. uit de weg het Filmmuseum ln Amsterdam. In geruimd kan worden. Dat knelpunt is het filmblad „Skrien" is een en ander het gebrek aan geld. waarvoor het aan de orde gesteld over tekortko- rijk en de gemeente Amsterdam zou- mingen in organisatie en beleid van den dienen te zorgen Het rijk liet het museum, dat volgens de ln het evenwel bij de discussie verstek gaan blad geuite visie zijn ondergang lege- door ontstentenis van enige vertegen- moet zou gaan woordlgtng van het ministerie, dat als geldschietster zou moeten fungeren. Door afwezigheid van de man die CRM. In feite werd daardoor het hele voor de gang van zaken in het mu- geval een „incident" Ongetwijfeld seum verantwoordelijk is. dr Jan de een incident, dat duidelijk heeft ge- Vaal. kon de discussie niet meer ople- maakt dat er oplossingen moeten ko- veren dan wat zij heeft opgeleverd: men (desnoods verplaatsing van het een povere parafrasering van het arti- museum naar Rotterdam, waar min- kei in „Skrien Speciaal vandaag Na dr laatste aflevering van IKON's gezinsserie over technologie Kouwe kunstjes praten in de informatieve ru briek Kenmerk kinderen o.l.v. Wim Neijman over de onder werpen die in Kouwe kunstjes aan de orde kwamen, zoals kernenergie, bewapening, le ger. Het zijn kinderen van be roepsmilitairen. van ouders die betrokken zijn bij kerncen trales. van kritische linkse ou ders e.a. De kernvraag Is: Wat hebben kinderen in de volwas senwereld te vertellen? Ned. 2 18.59 en 19.25 In Van gewest tot gewest: een reportage van de oudheid kundige tentoonstelling „Tienduizend jaar wonen in het Maasmondgebied", het Noord-Hollands orkest voor ouderen en problemen rond de sluis van Terneusen. Ned. 1 18.59 „Er kwam een brief" is een Zweeds tv-spel over een vrouw, die na de plotselinge dood van haar man met een failliete zaak achterblijft en tracht te gaan werken. Ned. 1/20.90 In „Oten hoe zit het nou met Sien" praten vrouwen uit Suriname over het leven daar en hier in Nederland. Ned. 1/20.50 In een speciale NOS-radio- uitzending wordt nagepraat over het tv-programma. Hilv. 1 22.30 VARA'i vrouwenprogram ma '„Hoor haar" is voor het grootste deel gewijd aan por nografie. Hilv. 2.9.50 De eerste van drie uitzen dingen over Bob Dylan in het KR O-radioprogramma Wal halla Hilv. 3/23.00 der gepraat en meer aangepakt wordt en waar ook geld voorradig is)? Voor de rest dient de zaak wel uit de sfeer van persoonlijke animositeiten te worden gehaald. Leo Seltzer Gaan we over tot „de orde van de dag", dat wil zeggen de vertoonde films, dan is het opvallend, dat ook het sociaal en politiek aandeel in het filmen, zowel ln Europa als elders, ruim ter harte is genomen Ik moet me. binnen het bestek van dit artikel, uiteraard beperken. Ik noem dan in de eerste plaats een reeks films van Leo Seltzer, uitgebracht onder de ti tel „Films of the great depression of the 1930 s". Films, die duidelijk ma- ken. dat er aan de „macht en on macht" van de berooiden in de loop van de decennia weinig of niets ver anderd is. Is het te hoop lopen ter verkrijging van brood en huisvesting (met name door sociaal uitgeschakel de oorlogsveteranen) typisch voor de Jaren dertig, de negatie van echte nood door de machthebbers lijkt een onuitroeibaar verschijnsel. De be rooiden hebben slechts één effectief middel binnen hun bereik, dat is sa men doen. In de films van Seltzer authentieke opnamen van honger- marsen bestaat dat samen doen uit verenigd (overigens ineffectief) te hoop lopen. In de film „The wobblies" van Debo rah Shafer komt een ander „samen doen" van de berooiden aan de orde: samen doen in verenigingsverband De film laat iets zien van de geschie denis van de „IWW" (industriearbei ders over de gehele wereld). Moeiza me pogingen om, onder tegenstand van regering en ondernemers, te ko men tot effectieve blokvorming vaa de arbeiders, die opkomen voor een menswaardige sociale erkenning Een praktische erkenning in de zin van goede salariëring, goede huisvesting en redelijke werkomstandigheden Voor ons lijken dit minima te zijn, maar ln de tijd van de „wobblles waren het. ongelooflijk genoeg, maxima. Een Indrukwekkende speelfilm met een aparte sociale inslag is de Turkse film De kudde" van Zeki Okten In de film wordt de geschiedenis verteld van een Turkse nomadenfamtlie. die onder dwang van persoonlijke om standigheden. met haar hele scha penbezit naar de stad Ankara trekt en daar. als totaliteit, volledig ln de vernieling komt Een film met een zo ADVERTENTIE Sharpfax kopieermachines Kopieën als originelen... bilthoven (030)787844* soms verlammende kilheid te weeg brengt. Enigszins ln de trant van Straubs films, maar op een esthetisch en filo sofisch lager niveau, zijn de films „De onvoltooide tulp" van Frans van de Staak en „De meester en de reus", Johan van der Keukens eerste „speel film". Wat de film van Van de Staak betreft, ben Je geneigd je af te vragen of het gaat <m een uitdaging van fiimsnobisme: hoe ver kun je gaan in Van een onzer verslaggevers quasi esthetiek ter verkrijging van Een ruiter rijdt voorbij door H Delderfield. Uitg. De Boekerij. I sterdam. 809 pag.. ƒ32.50. Trilo,^ romantisch familieverhaal, be nend bij de terugkeer van een gen de uit de Boerenoorlog en zich a/sf1 Se lend op en rondom een EngelilM bel goed. Na Prinsjesdag in De Volkskj door prof. dr. Th. A. Stevers. Stenfert Kroese. Leiden. 165 |fid 24,50. Bundeling van commenta gepubliceerd in de Volkskrant* 1971-1979, voorzien van uitvoerlgiBdn" leiding. eeds ïn. 1 hët gewensti applaus" Er wordt gl- DORDRECHT Het touwtrekken om het schilderij „Stl sproken over „een poëtische abstrac- ven met vruchten" van de zeventiende eeuwse schilder j tie", maar er is alleen maar sprake bert Cuyp duurt onverminderd voort. De voormalige zaken weSenworden èp ÏÏSE£225j2 mevrouw J H. van de Pol te Venray en de in Engelse en goedkope manier door eikaar ge- wonende heer H. J. van Cuijk staan als onverzoenlijke vijyr: schoven. De meester en de reus, een beeld uit de nieuwe speelfilm van Johan van der Keuken. overtuigend authenUeke Inslag, dat Je de indruk krijgt van een documen taire over een tragische ondergang. Gemaniëreerd Tegenover een goed en krachtig uit gevoerde film als deze doet de aan pak van de „tragiek in het thuisloze" (toch ook een sociaal onderwerp) in de Griekse film „Als het zwerven be gint" van Christoforis Christofis ge maniëreerd aan. Volgens de maker gaat het ln de film gemaakt in, naar het uiterlijk, dikwijls bijzonder fraaie beelden over de absolute eenzaamheid van ontheemden Hij heeft daarvoor als gebied Grieken land gekozen, dat Alexander de Gro te heeft voorgebracht, een der eersten die het zwerven van de thuislozen in de geschiedenis op gang heeft ge bracht. De film heeft een oprechte bedoeling, maar is niet uit laar esthe tiek gekomen. Hetzelfde geldt, zij het op indrukwek kender wijze, voor „Dalla nube alla resistenza" van Jean-Marie Straub en Daniëlle Hulllet. De films van Straub hebben de bijzonderheid dat zij een merkwaardige samensmelting te zien geven van haast beweegloze beelden en intens gespannen teksten. Het be weegloze in de beelden is geen ver starring in onmacht, maar uiterste beheersing. Die beheersing krijgt een vonkende dramatiek in de teksten. In zekere zin schijnt Straub alles onder een en delzelfde noemer te zien: wreedheid en duldzaamheid. onder gang en overleven, verraad en verzet. Maar het wordt overtogen door het esthetisch verantwoorde, wat in het debat over het wezen der dingen (de diepste inhoud van Straub-films) een Wat de film van Van der Keuken betreft, deze is me als geheel riet meegevallen. Van der Keuken is uit gegaan van twee tegenstellingen: de levende woestijn (documentaire op namen, „gemaakt in Tunesië) en de dode woestijn van de stenen afbraak in het moderne Westen (speelfilm fragmenten met symbolisch verstar de figuren). De verbrokkeling door de tijdsinvloeden in de levende woestijn heeft ternauwernood invloed op de levende mens; de verbrokkeling door de tijdsinvloeden in de stadswoestijn heeft op de levende mens een verlam mende en verouderende invloed. Zo heb ik van der Keukens film begre pen. Er is in de film genoeg van Van der Keuken overgebleven om van een authentieke v.d.k. film te spreken. Maar ik heb de neiging om meer verwachting te blijven hebben t a v. Van der Keukens documentaire kracht dan ten aanzien van zijn kwa liteiten als maker van speelfilms. Kinderleven De Indrukwekkendste film die Ik tot nu toe heb gezien heb ik voor het laatste bewaard, namelijk „Die Kin der aus No 67" van Usch Barthel- mess-Weller en Werner Meyer. Een verhaal over kinderen uit een Berlijn- se woonkazerne in een volksbuurt ten tijde van de noodlottige doorbraak van het nazisme in Duitsland. In de film krijg je. vla een voortreffelijk geobserveerd en meesterlijk geregis seerd en gevarieerd kinderleven, een afspiegeling te zien van de vriende lijkheid en onvriendelijkheid van de Duitse mens op het breekpunt naar het rrazisme Je ziet in kinderlijke vormen al die ver uiteenlopende ver schijnselen van vriendelijkheid, af wachting. domheid, wreedheid en perfiditeit, die in het leven van de volwassenen tot het noodlot van het nazisme hebben geleid. Het ls te ho pen dat deze film zeker een roulatie in de bioscopen zal beleven; dan zal er stellig uitvoeriger op worden terugge komen. WEST-BERLIJN (ANP) West- Duitsland en Frankrijk hopen hun eerste omroepsatellieten te lanceren in 1983 De satellieten zullen in een baan om de aarde worden gebracht door de eerste Westeuropese draagra- ket. de Ariane. die eind vorig jaar met succes ts beproefd. In West-Duitsland zullen tien- tot twintigduizend televisietoestellen worden omgebouwd om de eerste proefuitzendlngen via de satelliet te kunnen opvangen, aldus de woord voerder De Westdultse en de Franse satelliet zullen ln een geostatische baan om de aarde worden gebracht, wat wil zeg gen dat hun omloopsnelheid dezelfde is als de draaisnelheid van de aarde zodat ze schijnbaar op een vast punt boven de aarde blijven staan. De Franse satelliet zal op een plaats bo ven Europa staan die het mogelijk maakt zijn uitzendingen op te vangen in Frankrijk maar ook ln Spanje. Italië en Zwitserland. Arianespace. het Westeuropese consortium dat met de eerste lancering van de Ariane zijn intrede heeft gedaan op de we reldmarkt voor lanceerraketten, ziet een markt voor zijn produkt ter waar de van 300 miljoen dollar per jaar Uit marktonderzoek zou zijn gebleken dat de raket in de jaren tachtig ge bruikt zal worden voor veertig tot vijftig lanceringen van satellieten Er StrOITI3n wordt gerekend op twintlng buiten landse orders Elke lancering zal naar schatting 35 miljoen dollar gaan kosten. den tegenover elkaar. De nieuwe eigenaar van het kostbare stuk, de heer T. J. M. Alards in het Limburgse Geljsteren, heeft het ver borgen op een plaats die, zoals bij een poging van Van Cuyk er beslag op te laten leggen werd verklaard, „slechts met een vliegtuig ls te bereiken". De gemeente Dordrecht tenslotte houdt onverminderd vast aan haar eis dat het schilderij op grond van een bruik leenovereenkomst weer ln het Dor- drechts museum komt te hangen De man van wie de echtgenoot van mevrouw Van de Pol het paneel ge kocht heeft zal zich bij dit alles wel de haren uit het hoofd trekken. Hij heeft het namelijk van de hand gedaan voor 23.000 gulden. Van de Pol heeft het mede namens Van Cuijk verkocht voor 123.000 gulden. Van Cuijk wil volgens Van de Pol nu echter van die verkoop af omdat hij het stilleven in Engeland kan verkopen voor zo n slordige vier ton. Hij pretendeert enig eigenaar te zijn omdat hij de gehele aankoopsom ad 23.000 gulden heeft gefourneerd. Het echtpaar Van de Pol toont echter met een schriftelijk be wijsstuk aan dat na de aankoop over eengekomen werd Van Cuijk voor veertig procent en mevrouw Van de Pol voor zestig procent ln de te ma ken winst zouden delen, omdat uit eindelijk de heer Van de Pol het stuk had opgespoord en gekocht. De gemeente Dordrecht voelt zich gedupeerd omdat het schilderij tot 1 april in bruikleen aan Dordrechts museum gegeven zou zijn op grond waarvan zij het eerste recht van koop zou hebben. Van Cuijk was daarmee accoord gegaan maar mevrouw Van de Pol heeft daar nimmer voor gete kend. De gemeente Dordrecht had een in drie termijnen te betalen koop som van anderhalve ton ln het hoofd Het korte geding dat zij op 23 januari ten overstaan van president mr. H. van Zeggeren van de Dordtse recht bank voerde en dat werd aangehou den omdat stads-advocaat mr. J. G. van der Steenhoven betwijfelde of het schilderij wel werkelijk verkocht was werd gisteren voort gezet. De heer Van de Pol bleek te hebben voldaan aan het verlangen van de president bewijsstukken omtrent de eigendomsoverdracht te overleggen. Desondanks blqef mr. Van der Steen hoven het een dubieuze zaak vinden. •ft i h be: het schilderij niet in de woning Alards aanwezig was, zou daar wijzen. Ook nu weer kwam telk iets van de verbitterde strijd njg voren die op de achtergrond oveiyr hi eigendomsrechten wordt gevoerd voc tuu Het ging ln dit korte geding ecl gsr alleen maar over het al dan niet ge ten zijn van een bruikleenoven ers komst. De stadsadvocaat hield dat die feitelijk had bestaan. De ?en daagden Van de Pol, die het schilt aai op 27 december met een smoes Dordrecht Museum hadden geha |ge omdat het met medeweten van Cuijk zou zijn verkocht en moest vjvol den geleverd, bleven dat even h: ur nekkig ontkennen. De presic ;eli neemt tot 12 februari de tijd om Juridische knoop te ontwarren, ^mi zelfs als hij met een dwangsom 10 000 gulden per dag teruggave het schilderij eisende gemeente 1 ev£ drecht ln het gelijk stelt, waar dei vindt het zich en wie kan recht# d worden verplicht het terug 8 brengen? p Een groot succes voor Arianespace is de order die het uit meer dan vijftig Europese ondernemingen bestaande consortium heeft gekregen van In telsat Hij zei dat wat datering en dergelijke betrof de stukken niet deugden en stelde daar van zijn kant documen ten tegenover waaruit zou blijken dat Alards een stroman van de familie Van de Pol zou kunnen zijn. Onder meer een door de president van de rechtbank te Roermond toegestane beslaglegging, die mislukte omdat LONDEN (AP) De Engelse toni schrijver Peter Shaffer heeft nieuw stuk ln première laten gal dat mogelijk net zoveel opgang I maken als zijn beroemd geworgj „Equus" Dit keer ls het Amadeus. waarin gang Amadeus Mozart de hooft speelt. De eerste voorstelling bij National Theater leverde felle ties op. omdat Shaffer Mozart ongezouten taalgebruik ln de mo legt. BIJ voorbaat snoerde hij i |k critici in interviews ln Engelse kr Ej ten de mond door te verwijzen n p Mozarts brieven. „We kunnen rustig aannemen Mozart net zo sprak als hij schi met name aan zijn nichtje M; Anna Mozart." De brieven aan hl zijn eigenlijk pas de laatste J onder het publiek gebracht omdatj Mozart-kenners de schuine taal si delljk achtten voor de waardei van Mozart. Peter Shaffer wijst ei dat de hele sfeer van Salzburg ln tijd platvloers en provinciaals was „Men heeft Mozart altijd wil voorstellen als een porseleinen petje, maar dat is een vals beeld mijn Amadeus haal ik de werkel held naar voren, niet uit haat. uit liefde, want ik ben gek op zart"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 4