rekening van een lezer llegale wapenhandel opgerold b rouw commentaar' parlementparlementairparlementariërsparlementarismeparleme een dorp waar muziek in zit 9 f*.«»v g^vlL-7,jJSL slam tussen Oost en West Rijkspolitie Dordt houdt 28 personen aan Rood is oranje (1) Rood is oranje (2) Om zeep (1) Om zeep (2) Agenda wasdag carter-dorp niet te koop wraak DINSDAG 5 FEBRUARI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET Redactie: Hans Gosllnga, bijdrage Theo Koelé islamitische wereld wordt sedert de Russische I in Afghanistan steeds nadrukkelijker het poli- ike strijdtoneel tussen Oost en West, de uitspraken (n de vorige week in Islamabad gehouden topconfe- jntie ten spijt. De Russische minister van buiten- idse zaken, Gromiko bracht een bezoek aan Syrië de Verenigde Staten stuurden oud-minister van ,titie Clark Clifford naar India en Carters adviseur nationale veiligheid, Brzezinski en onder-minis- van buitenlandse zaken Warren Christopher naar ikistan en Saoedi-Arabië. aar lijdens de islamitische topconferentie leek het er op P* hefeof de Allah en Mohammed belijdende landen niet in plan waren zich in de confrontatie tussen Oost en iest te 'aten meeslepen. De eensgezindheid in de „glamabad ging zelfs zover dat landen als Irak, en Libië, die de laatste jaren sterk op datefoskou Ser'c'lt waren, meegingen in de veroordeling id grfn de Russische interventie. Ook de Palestijnse Tevrijdingsorganisatie (PLO) die eerder de Russi- che inval had goedgekeurd, keerde zich nu tegen In ruil voor de steun van de radicale .mdelrabieren namen de islamitische landen een verkla- iing aan tegen de Amerikaanse inmenging in het mP0Jidden-Oosten, al was deze ook gematigder van eid ïon ^an veroordeling van de Sovjet-Unie. "ee Ri principe is een eigen koers tussen Oost en West sanfen de islamitische landen niet ondenkbaar. De van 1973 heeft duidelijk gemaakt dat de De)rabische wereld over een belangrijk wapen be- ij dethikt. Dit wapen zou ook heel best in stelling "^febracht kunnen worden als de islamitische wereld n helPu besluiten werkelijk een derde weg tussen Oost en feiijïest te bewandelen. Gezien de prijs van de olie er nauwelijks financiële grenzen voor een frgeliike koers- a1i nadere beschouwing blijkt het resultaat van de tdery, 'Aamitische topconferentie nogal mager. De uitspra ken in Islamabad gedaan bieden geen enkel perspec tief voor het tegengaan van de instabiliteit in de regio, veroorzaakt door de machtswisseling en de gijzeling in Iran, de Russische inval in Afghanistan en het omstreden vredesproces tussen Israël en Egypte. Beide grote mogendheden trachten te profiteren van de verdeeldheid in de islamitische wereld, die nog altijd groter is dan het totaal van de samenbindende factoren. Voor de Sovjet-Unie is er momenteel weinig eer te behalen. Ondanks, of misschien wel juist door de bezetting van Afghanistan is de invloed van de Sovjet-Unie in het Midden-Oosten geringer dan ooit. De voorzichtige toenadering van Moskou tot Iran heeft alleen maar geleid tot een scherpe veroordeling van de Russische inval, niet alleen door de gematigde president Bani-Sadr, maar nu ook door ayatollah Khomeini persoonlijk. De Verenigde Staten spinnen duidelijk meer garen bij de verdeeldheid van de islamitische wereld. Het bezoek van Brzezinski en Christopher aan Pakistan is toch nog een redelijk succes geworden. Het staat nu wel vast dat de Verenigde Staten Pakistan zeker militair zullen helpen als dit land te maken zou krijgen niet grensoverschrijdende Russen in Afgha nistan. Het wordt ook duidelijk dat de relatie tussen de Verenigde Staten en Iran er niet slechter meer op wordt. Aangenomen mat worden dat de aanwezig heid van Carters adviseur in Riad zal bijdragen tot een versteviging van de verhoudingen tussen Saoedi- Arabië en de Verenigde Staten. Het Midden-Oosten en Zuidwest-Azië lijken zich op deze manier te ontwikkelen tot nieuwe terreinen van confrontatie tussen Oost en West. De oorlogen in Korea en Vietnam hebben laten zien wat het voor de bevolking van de betrokken landen kan betekenen als de twee grote mogendheden over hun hoofden heen hun onderlinge geschillen uitvechten. Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon. PAKISTAN ZIA OEL HAQ een onzer verslaggevers J)RDRECHT Met de aanhouding b i 28 personen heeft de rijkspolitie j het district Dordrecht een eind ^maakt aan een omvangrijke illega- 2 wapenhandel. In totaal werden in slag genomen 92 vuurwapens en ';ele duizenden stuks munitie. ^november begon de rijkspolitie, in lenwerking met de Rotterdamse jlitie, aan het onderzoek dat al snel de tot de aanhouding van de afdpersoon, de 24-jarige P. van D. uit Rozenburg. Na diens arrestatie kwam de politie op het spoor van 27 personen, voornamelijk afkomstig uit Rozenburg, Spijkenisse en Rot terdam. die vuurwapens van Van D. hadden gekocht om ze door te ver kopen. Van D. importeerde de wapens uit het buitenland. Hij beschikte over een werkplaats, waar hij defecte wapens kon repareren. Hoewel vorige week de laatste aan houdingen zijn verricht, heeft de rijkspolitie het onderzoek nog niet afgerond. De rijkspolitie wil verder gaan uitzoeken waar en bij wie de verhandelde wapens uiteindelijk te recht zijn gekomen. Het gaat volgens de rijkspolitie om enkele honderden wapens die, alvorens de opsporings actie in november begon, in betrekke lijk korte tijd zijn verhandeld. In de afgelopen maanden hebben ze ven man van de rijkspolitie doorlo pend aan het onderzoek gewerkt. Republikeinen, zijn die er nog in Nederland? Jawel, maar zij leiden een teruggetrokken bestaan en mij meren hooguit nog wat over het rookbommetje bij het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus in 1966 hun laatste levensteken. „Het koningshuis zit vast in het zadel," zei de Christelijk-Histori- sche bovenmeester, professor Van Hulst, zaterdag voor de VARA-ra- dio. De republikein erkent dat en legt zich erbij neer. De PSP. de enige partij die zich republikeins durft te noemen, vond de aankondiging van koningin Juli ana dat zij de troon zal inruimen voor Beatrix niet eens de moeite waard om van commentaar te voor zien. „Niet belangrijk," mompelde het PSP-kamerlid Fred van der Spek donderdagavond en hij keer de terug tot de orde van de dag, die voor hem voornamelijk bestaat uit het bestrijden van wat er in zijn ogen echt fout zit in deze maat schappij, het kapitalisme. Vanwaar toch die apathie bij de republikeinen? vroegen we gisteren aan PSP-senator Vogt. „Het is ge woon niet opportuun om je nu druk te maken voor afschaffing van de monarchie. Ik zou daar wel op uit zijn, als een redelijke meerderheid van de bevolking daar achter zou staan. Maar negentig procent gaat akkoord met het koningshuis." „In 1966 vonden we het wel nodig om een republikeins geluid te laten horen, omdat Beatrix trouwde met een oud-soldaat van Hitier. Verder brengen we onze republikeinse ge zindheid tot uitdrukking door prinsjesdag te boycotten. Maar, voor nu zou ik zeggen: er zijn belangrijker zaken aan de orde." „Het zou pas weer opportuun wor den in actie te komen als Beatrix als koningin dingen zou doen die bijvoorbeeld Wilhelmina uithaalde in Londen. Hoewel ik nooit de eer heb gehad haar te ontmoeten, heb ik de indruk, dat zij meer aardt naar haar grootmoeder dan naar haar moeder. Met Juliana hebben we in dit opzicht nooit problemen gehad. Wel met prins Bemhard, maar die was geen koning." „Onze bezwaren richten zich ook niet tegen de personen, maar tegen de erfelijke troonopvolging. Dat ie mand deze functie krijgt door ge boorte en niet door verdiensten. Maar overigens: als u mij vraagt: betekent de verdwijning van de mo narchie een verbetering van de sa menleving? Dan zeg ik: dat geloof ik niet." Tot zover de PSP. waar de republi keinen dus blijkbaar niet slapen maar gewoon met andere dingen bezig zijn die ze belangrijker vin den, Maar hoe zit dat nu met de PvdA? Daar zijn ze sinds twee jaar ook weer republikeins. Het begin selprogram laat er geen misver stand over bestaan. „Het is wense lijk het parlementaire systeem, met een gekozen staatshoofd, uit te bou wen en te versterken." Heldere Taal, maar wie vorige week donderdag de reactie van PvdA- fractieleider Den Uyl op het aftre den van Juliana vernam, moet het spoor even bijster zijn geraakt. He lemaal „Oranje Boven", geen kom ma rood. En twee dagen later al weer zo iets vreemds. De jonge soci alisten, kennelijk met een frisser geheugen gezegend dan de leider, stelden voor om nu een troonswisse ling aanstaande was maar eens over de meest gewenste staatsvorm te discussiëren. Zo'n beginsel had je toch niet voor niets. Maar zelfs een discussie over dat voorstel mocht niet van het partijbestuur. „Niet opportuun," zo heet het kluitje waar de jongeren het riet mee wer den ingestuurd. Nu herinnerden we ons nog wel dat na die congresuitspraak van okto ber '77 het PvdA-Kamerlid Marcel van Dam meteen riep: „Daar gaan onze tien zetels winst". Maar recht vaardigt de angst voor het verlies van de kiezersgunst dat je als partij zo luchtig met je beginsel om springt? We vroegen het Hans Kombrink, PvdA-Tweede Kamerlid en destijds behorend tot de republikeinsgezin- de Nieuw Links. „Mijn neiging is zeer gering om een politieke strijd te laten losbranden om iets dat ik niet ervaar als de kern van de pro blemen van onze samenleving. Het koningschap is bovendien geen pro bleem waarvoor je acuut een oplos sing moet zoeken omdat anders be paalde dingen fout lopen. In de der de plaats zou een strijd over de staatsvorm een bliksemafleider worden voor de strijd tegen het ka binetsbeleid op een aantal belang rijke terreinen." Kombrink geeft het toe: „Het is een praktische zienswijze." Maar is het ook niet een verloochening van zijn Nieuw Links-verleden en van het beginselprogram? „Het koning schap stond in de tweede helft van de jaren zestig sterker ter discussie dan nu. Die discussie was mede een reactie op het huwelijk van Beatrix en Claus. Je moet vaststellen, dat de waardering voor Claus anders is komen te liggen. De discussie zou pas weer gevoerd moeten worden, ,als het koningshuis problemen ver oorzaakt en daardoor zichzelf ter discussie stelt." Kombrink ontkent niet, dat ook de vrees voor verlies van de kiezers gunst een rol speelt in de terughou dende opstelling van de PvdA op dit punt, maar hij vindt dat niet onoorbaar. Integendeel. „We hebben ook nog andere begin selen die we graag willen verwezen lijken. Als je dan je positie zou verzwakken voor zo'n gevoelige kwestie, die de samenleving niet eens wezenlijk zou veranderen, ter discussie te stellen, dan moet Je wel een afweging van dat ene beginsel tegen al die andere beginselen maken." Kombrink vindt wel. „dat er ruimte moet zijn voor rustig overleg" over aanpassing van de staatsvorm aan de eisen van deze tijd. Een verdere modernisering van de constitutio nele monarchie. „We moeten meer tot uitdrukking brengen dat de in vloed op beslissingen ligt bij de democratisch gekozenen. Een aan tal ficties over de macht van de Koningtin) moet worden verwij derd." Hij denkt hierbij onder meer aan een discussie over de vraag of de Koningin wel de meest aangeweze ne is om de jaarlijkse troonrede uit te spreken, over de rol van de Ko ningin bij de kabinetsformatie. „Dat moet Je eens rustig doorlopen, zo'n discussie mag niet in de reuk komen van afbreuk van het ko ningschap." „Let op mijn woorden, het kabinet valt over Okto" grapte een Ka merlid vorige week donderdag, toen een debat over de met sluiting be dreigde Wlnschoter kartonfabriek uitliep op een venijnige confronta tie tussen minister Van Aardenne (economische zaken) en de Tweede Kamer. Een dag later lag de uit spraak: „Het doek valt over Okto" meer voor de hand. Donderdagavond. De minister: geen cent steun meer voor Okto. De Kamer: de minister moet in het kabinetsberaad om extra geld vra gen. vanavond nog. De minister: vanavond kan niet meer, maar mor gen is er wel kabinetsberaad. De kamer: akkoord, maar direct erna willen wij de uitkomst weten. Vrijdag, De Kamer, bij hoge uitzon dering vier dagen achtereen in ver gadering bijeen, is een verdeeld huis. de „wij staan achter Okto"- sfeer van donderdag ten spijt Okto- werknemers. gehuld in nieuwe be drijfskleding klagen bij het verlaten van de publieke tribune: „Nu weten we nog niks. Willen ze nog extra steun voor ons, Ja of nee?". Dat „ze" slaat vooral op de regeringspartijen CDA en WD. In een motie die de beide partijen indienen, wordt met geen woord gerept over financiële steun van de regering voor Okto. Vanuit de oppositiebanken worden CDA en CDA beticht van woord breuk. Donderdag had de Kamer zich als één man geschaard achter een motie die aan duidelijkheid niets te wensen over liet: de over heidssteun aan Okto moet (voorlo pig) doorgaan. De nieuwe CDA- WD-motie, zegt een van de indie ners, „impliceert eventueel finan ciële middelen." Maar, zegt de op positie, dat staat niet zwart op wit; CDA en WD laten Okto vallen nu de regering steun blijft weigeren. Hebben we dat niet eerder gezien? Kamerleden, die krachtige taal uit slaan ten gunste van een bedrijf in nood. De regering, die de knip op de beurs houdt. Kamerleden, die ver volgens niet zo resoluut meer zijn in hun uitspraken. Werknemers, die na een debat onzeker naar hun be drijf terugkeren. Dit beeld moet in elk geval de werk nemers van de Verolmewerf op Ro zenburg bekend voorkomen. Vorig jaar, toen de toekomst van het be drijf op het spel stond, waren even eens de regeringspartijen de gebe ten hond. Niet alleen Kamerleden zijn goed voor kloeke uitspraken: „CDA en WD helpen werf om zeep" heette het in het blad van de Indu striebond FNV. De PvdA in de Kamer had een mo tie ingediend waarin vierkant stel ling werd genomen tegen sluiting van de werf VDSM. Woordvoerders van de regeringspartijen zeiden des gevraagd: „Dit wordt een Kamer brede motie, we zullen 'm steunen." De minister haastte zich echter om duidelijk te maken, welke bedragen nodig zouden zijn om de werf over eind te houden. Het resultaat, de regeringspartijen steunden de mo tie niet Inmiddels waren en dat is de belangrijkste overeenkomst met Okto hoge verwachtingen gewekt bij de eerstbetrokkenen, de werkne mers, Als het puntje bij het paaltje komt, als de benodigde steunbedra gen of de sombere bedrijfs-vooruit- zichten bekend worden, blijkt de parlementaire ruggesteun niet on beperkt te zijn. Politici halen daar mee het verwijt op de hals, dat in hun eigen jargon „window dres sing" heet: een fraai, sociaal bewo gen betoog houden, maar die woor den niet in daden omzetten. Daar mee riskeert men onnodige teleur stelling. Maar ook. om in politieke jargon te besluiten, aantasting van de geloofwaardigheid, waarover menig politicus mooie, ja zelfs ont roerende dingen kan zeggen. De Kamer begint vanmiddag met het stemmen over 43 moties, onder andere over het terugdringen van het aantar sociale uitkeringstrek kers. Daarna wordt het debat voort gezet over de grondwetsherziening en een begin gemaakt met de be handeling van de begroting van Jus titie. De Kamer gaat daar morgen mee verder. Donderdag is er naast het vragenuurtje een debat over de rapporten van de Commissie-Schöf- fer over de zaak-Menten. De eerste Kamer praat vandaag over de begrotingen van het Huis der Koningin en van algemene zaken. parlementparlementairparlementariërsparlementarismeparlemente Zelfs de vice-voorzitter van Soli Deo Gloria denkt niet dat de be woners van het Friese Blij a zo veel muzikaler zijn dan die elders in het land. Toch doet minstens acht procent van dat dorp aan actieve muziekbeoefening en kan de rest van het ruim duizend in woners tellende plaatsje toch ze ker een paar keer per week genie ten van de muziek van dorpsge noten. Want öf er is wel een eigen uitvoering, een concert voor een bejaarden- of verpleegtehuis, een concours of gewoon een wekelijk se repetitie. Dat dit zo vaak ge beurt, komt doordat dat kleine dorp niet minder dan drie zelf standige muziekkorpsen bezit, heeft de Leeuwarder Courant ontdekt: een neutraal en twee christelijke. Maar dat neutrale, daar zitten ook hervormden in, dus je kunt wel haast zeggen: drie christelijke korpsen. Een rui me keus dus voor de christen mensen van Blija? Dat blijkt te gen te vallen. Het is meer zo. begrijpen we uit de krant, dat de „gewone" christelijken zich in Soli Deo Gloria anno 1919 te bla zen zetten en de vrijgemaakten in Prijst den Heer. Dat korps bestaat pas sinds de vrijmaking. Afscheiding in de kerk. dan ook in het korps. Jammer genoeg heeft de jongere concurrent zich ruim dertig Jaar geleden niet ook een indrukwekkende latijnse naam aangeschaft, terwijl Jubi late Deo toch zo voor de hand lag. We praten nu wel van concurren tie, maar dat woord is in Blija ondanks de identieke vrijetijds besteding toch niet op z'n plaats. Heel vroeger wel natuurlijk; toen De Volharding het neutrale muziekkorps met de hervormden al twaalf jaar bestond, werd Soli Deo Gloria opgericht. Onge twijfeld zijn er toen mensen over gelopen en zullen de korpsen een tijdlang niets met elkaar te ma ken gehad willen hebben. En zo zal het ook wel bij de oprichting van Prijst den Heer gegaan zijn, want de vijf die daar in 1949 mee begonnen konden allemaal een instrument bespelen en moeten dus uit het oude christelijke korps gekomen zijn. Maar tegen woordig gaat het zo goed dat ze een paar keer per jaar samen optreden, zelfs met de „neutra len". De voorstanders van een fusie schijnen evengoed niet veel kans te maken; de meeste dorpe lingen vinden dat de drie korpsen maar naast elkaar moeten blij ven bestaan, en de korpsen zelf hechten er grote waarde aan om hun eigen gezicht te bewaren. Ze zijn trouwens, alle drie bij een andere overkoepelende organisa tie aangesloten. Hun aanwas halen ze allemaal uit eigen kring. Daarbij zal de een misschien een wat grotere kring hebben dan de ander, maar dat lijkt niet erg. Het zijn vaak vaste families die vers bloed leveren. Een nazaat van een Soli Deo Glo ria-blazer gaat natuurlijk niet naar de neutrale of de vrijge maakte vereniging en andersom. En zo gauw of de vrijgemaakte vereniging en andersom. En zo gauw een jeugdige Blijster met enig talent groot genoeg is om een instrument vast te houden, krijgt ie gegarandeerd leden van de onderscheiden korpsen aan de deur, want het ledental van alle drie schommelt rond de 25, dus er kan altijd wel eentje bij. De Blijsters Fries voor inwo ners van Blija staan eensge zind achter hun korpsen, in de eerste plaats achter dat waarvan ze donateur zijn. maar ze zijn meestal ook best bereid om si naasappelen of koek van een an dere gezindte te eten als een ac tievoerend korps die huis aan huis te koop aanbiedt. Er lijkt maar één probleem té zijn. waar over de Leeuwarder Courant geen uitsluitsel geeft: wat ge beurt er als een Jansma van Soli Deo Gloria met een Pietersma van De Volharding of van Prijst den Heer trouwt? In welk korps zullen de ouders later de kinde ren hun partijtje laten meeb- lazen? £3 - - m «r III. M III II' - rr«» S4C. De Japanse stad Sapporo moet in een sneeuwzeker gebied lig gen, want ze kunnen er elk jaar steevast een sneeuwfestival vie ren. Het opvallendste onderdeel van het festival is steeds de „sneeuw-beeldhouwkunst" die je, zelfs als je het zou willen, trouwens niet over het hoofd zou kunnen zien: de draken, Boedd habeelden, helden die de draak verslaan en al die andere sneeuwfiguren torenen huizen hoog boven alles en iedereen uit. Dit jaar hebben 72 kunstenaars uit tien landen hun bijdrage ge leverd. Emancipatie en rolpatronen zijn woorden die ook in de Tweede Kamer geregeld vallen. Ze weten er daar alles van, maar zo gauw er iets huishoudelijks om de hoek komt kijken zoals gisteren in het debat over de fosfaten in was middelen zijn het onmiddellijk de vrouwen die het woord mogen (moeten?) voeren. Van de drie grootste partijen, PvdA, CDA en WD. weten we althans heel ze ker dat vrouwen uit die fracties achter de microfoon hebben ge staan. Misschien weten die er wat meer van dan de mannen, maar het is wel weer het oude liedje: vrouwen en wasmiddelen, ze ho ren bij elkaar. Vooral op wasdag dus. Sinds de vrede getekend is tus sen Egypte en Israël, hebben tal van Egyptenaren (en ongetwij feld ook Israëli's) hun pasgebo ren zoon „Jimmy Carter" ge noemd, als dank voor de bemoei enissen van de Amerikaanse pre sident met de vredesonderhande lingen. Maar zo gek als de bewo ners van een dorpje in het noor den van Egypte heeft nog nie mand het gemaakt, die hebben de regering in een petitie ge vraagd om hun dorp Nawatie voortaan Jimmy Carter-dorp te mogen noemen. Een kindje kopen mag niet, ook niet als de koper zelf de vader is en de prijs alleen als een soort tegemoetkoming bedoeld is voor de last en moeite die de moeder zich heeft moeten getroosten. Een echtpaar uit Detroit dn de Amerikaanse staat Michigan) is met dat plan naar de rechter ge stapt in de hoop dat die een uit zondering wilde maken, maar die zei nee omdat het nu eenmaal zo in de wet staat. Het echtpaar, waarvan de vrouw geen kinderen kan krijgen, had al met een vrien din des huizes afgesproken, dat die a raison van tienduizend gul den met behulp van kunstmatige inseminatie een kind zou krijgen en vervolgens aan het echtpaar afstaan: de man van het echtpaar zou zijn vaderlijke bijdrage voor de inseminatie leveren Een pro bleem als dit was overigens nog niet eerder door een Amerikaan se rechtbank behandeld Een Jager had in de bossen van Poettal am op 8ri Lanka een oli fant doodgeschoten, alleen om de slagtanden Nog niet zo lang gele den ging hij in dezelfde bossen op jacht. Het voorval was toen een jaar oud. maar de olifanten wa ren de Jager nog niet vergeten: ze grepen hem en trapten hem dood Toen de politie op zoek ging naar de vermiste trof ze vijf olifanten aan die op wacht ston den bij het zwaar verminkte lijk en zich niet lieten verjagen. Pas na ettelijke schoten in de lucht namen de bewakers de benen (las het tijdschrift Artts in „Das Tier").

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5