>ntrale plaats voor
bureaus rechtshulp
'Geen oordeel over omstreden middel'
Indonesië stopt uitvoer van apen
-■g<ft
'PTT'ers hoeven niet
naar het noorden'
i
Acties in Noorden
Minister De Ruiter ontvouwt plannen
Auesbij'eucaar,m"dekostenvan^ie Smit-Kroes herhaalt toezegging
Kpaanse radio
„jengt program
Moli Nederlands
Levering tweede
korvet gaat door
Zes ton voor actie
,Red de neushoorn'
Rita
Gerechtshof houdt zich met 'Laetrile-affaire' bezig
Opening van zaken
bij Philips geëist
^NSOAG 5 FEBRUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
R H 3
F-
i onze parlementsredactie
HAAG De bureaus voor rechtshulp gaan in de
komst een centrale plaats innemen. Dit blijkt uit een
ontwerp van wet, dat minister De Ruiter van justitie
«ren aan de Tweede Kamer heeft aangeboden. De bureaus
r rechtshulp zijn te vergelijken met de polikliniek van een
enhuis, waar iedere burger als het om een „noodverband-
3ve" of andere kleinigheden gaat gratis wordt geholpen.
standigheid van de bureaus. De ver
eniging is wel blij met de mogelijk
heid om hulp te kunnen bieden bij
het voeren van processen. Ook het
feit dat de minister de noodzaak er
kent van een centraal bureau voor
kwaliteitsbevordering en het signale
ren van problemen valt in goede aar
de bij de vereniging.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Indonesische regering heeft giste
ren de uitvoer van apen tot nadere aankondiging stopge
zet. Aanleiding tot deze stap is het feit dat vorig jaar
enkele honderden apen uit Indonesië bij aankomst op
Schiphol bleken te zijn overleden. De dieren, die op weg
waren naar Zweden waar zij als proefdier zouden worden
gebruikt, waren tijdens het transport gestikt.
Indonesië zou dit jaar in totaal
25.000 apen uitvoeren, vooral naar
Japan, de Verenigde Staten. Zwe
den en andere Europese landen.
De dieren worden voornamelijk
voor medisch onderzoek gebruikt.
Ook in Nederland worden apen als
proefdier gebruikt. De universitei
ten hadden in 1977 nog 167 apen
nodig als proefdier; het is niet
bekend hoeveel apen totaal In Ne
derlandse laboratoria aan proeven
worden onderworpen.
Voor de doorvoer of invoer van
apen in Nederland is een vergun
ning vereist, omdat apen volgens
de wet op de bedreigde uitheemse
diersoorten zijn beschermd. Ne
derland is een belangrijk door-
voerland in de dierenhandel. Hoe
veel vergunningen voor de door
voer of invoer van apen jaarlijks
worden afgegeven, is niet bekend:
het ministerie van CRM weet al
leen hoeveel ontheffingen worden
verleend (enkele duizenden), maar
niet om welke soorten dieren en
welke aantallen het gaat.
Indonesië was ëën van .pe belang
rijkste exporteurs van apen, sa
men met Maleisië en de Philippij-
nen. Tot vorig jaar voerde ook
India grote aantallen apen uit,
maar dat land besloot al eerder de
export stop te zetten. De hoofdin
specteur van de Dierenbescher
ming, de heer Visser, noemde het
besluit van de Indonesische rege
ring verheugend
Hij wees er ech
ter op dat de controle op de nale
ving van dergelijke verboden in
landen uit de derde wereld vaak
gebrekkig is. en dat de kans be
staat dat de illegale handel toe
neemt.
lag i bureaus voor rechtshulp geven
.aa> advies en informatie, en ook
j! fyoudige brieven en verzoekschrif-
.worden gratis opgesteld. Dingen
omslachtiger zijn, waarbij moet
v den geprocedeerd bij voorbeeld,
vien alleen gratis zijn voor mensen
de rechtshulp absoluut niet kun-
betalen. Er wordt een eigen bij-
Tge gevergd naar mate mensen er
tt jner bij zitten, tot een maximum
Heeï „het volle pond".
;r De Ruiter vroeg in 1977 de
►rlandse orde van advocaten om
mening over een wettelijke rege-
met deze strekking. Later heeft
nog ongeveer twintig organisaties
eeld^ op" ot aanmerkin6en gevraagd.
het voorontwerp er is komt er nog
Het i commentaarronde voor deze or-
De reacties worden ver-
an dirkt in het uiteindelijke ontwerp
muiP wet- dat n°g dit iaar naar de
d he<eede Kamer gaat. De minister
het opt dan dat de wet zelf over op
- zeg» vroegst drie tot vier jaar van
Hen icht kan zijn.
eer
art él laatste vijftien Jaar blijkt de vraag
r de ar makkelijk te bereiken en betaal-
ik re rechtshulp snel te zijn toegeno-
moetn. De veelheid en ingewikkeldheid
ikn de wettelijke regelingen maken
t voor velen ondoenlijk om zonder
Ik jfessionele hulp de weg naar het
jizemht te vinden. De gedachte achter
e? Zl|e wet is dan ook dat iedereen die
1. zeghoefte aan die hulp heeft, die ook
oet kunnen krijgen. De hulp moet
dleakkelijk bereikbaar en betaalbaar
derjn.
►ver
wem
éni
ning moet nemen: het verwerpen van
de eigen bijdrage en het toevoegen
van advocaten aan cliënten.
De wet op de rechtshulp komt straks
niet onder de kaderwet specifiek wel
zijn. Deze laatste wet zou de verant
woordelijkheid voor deze bureaus
aan het gemeentebestuur overlaten.
Minister De Ruiter vindt, met het
kabinet, de rechtshulp zó belangrijk,
dat de centrale overheid deze vorm
van rechtsbijstand moet waarborgen.
Hij voorkomt daarmee dat een ge
meenteraad straks bij een begro
tingsbehandeling bij het geven van
subsidie bijvoorbeeld de voorkeur
zou geven aan een sportvereniging en
daarmee het bestaan van een bureau
voor rechtshulp zou ondermijnen.
Meer juristen
ADVERTENTIE
n'ïaak
;en
De minister wil nu al beginnen met
het vergroten van het aantal juristen
dat bij een bureau voor rechtshulp
werkt. Volgens voorzichtige bereke
ningen vraagt de wet namelijk om
een veel grotere capaciteit. Om over
vier jaar bij het van kracht worden
van de wet niet met een enorme
achterstand te beginnen, zal men
daarom op de wettelijke regeling
vooruitlopen.
Die aanloopperiode zal ongeveer
twintig miljoen gulden extra vergen.
In zes jaar zijn de kosten al enorm
gestegen. In 1974 kostten bureaus
voor rechtshulp 52.000 gulden per
pro deo (gratis) toegewezen advoca
ten, betekent dat 150 miljoen gulden
per jaar. De ooizaak van die toeloop
is te verklaren door het aantal con
flicten over huurrecht, sociaal verze
keringsrecht en het flink toegenomen
aantal echtscheidingen de laatste
jaren.
In het Limburgse Gennep (bij Nijmegen) zijn gisteren vijftig kalveren omgekomen bij een verkeerson
geval. De vrachtauto waarin de dieren werden vervoerd, sloeg op de rijksweg Venlo-Nijmegen om
nadat de bestuurder de macht over het stuur verloor. In de aanhanger van de vrachtwagen, die niet
omsloeg, zaten nog vijftig kalveren. Zij bleven ongedeerd. Op de foto de omgeslagen vrachtwagen.
ede
-«-e\£N
ïaarL
n E.l
nieuwe wet zal het bestaan van
►heten wetswinkels (de eerste
in 1969 in Tilburg opgericht)
in gevaar brengen. In twee arti-
wordt namelijk voorzien in ex-
ïenten op het gebied van rech-
lulp. Deze artikelen laten ruimte
e Rijor de wetswinkels.
I beureaus krijgen een driedelige
- Hak. Allereerst zullen ze de eerste
lp moeten verlenen. Verder ligt er
J- Vfc een taak in de tweede lijn. Daar-
lie lüer wordt verstaan een omslachti-
t juridisch karwei, dat de cliënt zelf
Ha%r draagkracht moet betalen.
Zevet bureau kan ook een „verwijs-
Jcer fcrt" geven naar een advocaat die is
r Wbgesloten bij het bureau, maar niet
1 Woi de directe medewerkers behoort.
in derde instantie is er ook nog de
ministratieve en financiële romps-
np, die het bureau voor zijn reke-
OT,
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG PTT'ers van de centrale directie in Den Haag
werkers van bureaus voor rechtshulp kunnen weigeren om met de dienst naar het noorden te
nen van^e minbrter gosegcfdat^eze verhuizen. In een brief aan de ambtenarencentaalesi heeft
te centralistisch zijn. De minister van staatssecretaris Smit-Kroes van verkeer en waterstaat deze in
justitie zou te vergaande bevoegdhe- het verleden gedane toezegging herhaald. De brief aan de
w-"— bonden is een poging van de staatssecretaris om de vorige
week ontstane onrust onder de PTT'ers weg te nemen.
Na de kabinetsbeslissing dat per 1 blijkt, kan zonder meer aanspraak
juli een werkplan voor de spreiding worden gemaakt op wachtgeld, aldus
van 3.400 arbeidsplaatsen van de een- Smit-Kroes.
trale directie naar het noorden des
lands klaar moet zijn. vrezen de amb- P® Sjjfij?
tenarencentrales dat onvoldoende re- wat Sli itüriLnil ffprvT
kening zou worden gehouden met den ^at andera> °™dat
oude toezeggingen, dit PTT'ers al- h*hh™
taak van het verstrekken van
ulp komt dus straks in de
plaats op de schouders van
bureaus, waarvan er in elk ar-
iment een moet zijn. Deze bu-
of, advocatencollectieven zon-
wettelijke basis, zijn er overigens RfiftCtlC
overal in Nederland. In '74 is dat
^gonnen en onlangs zijn ze als laat- De Landelijke vereniging van mede-
e ook in Almelo en Zutphen geves-
Id
den krijgen ten aanzien van de zelf-
DEN HAAG (ANP) De regering is
niet bereid de verleende vergunning
voor export van een tweede korvet
naar Indonesië in te trekken. Ook
geeft zij geen gevolg aan het verzoek
van de Tweede-Kamerfracties van
PSP. PPR en CPN dit korvet niet te
leveren voordat de Tweede Kamer
zich over de wenselijkheid daarvan
heeft kunnen uitspreken.
Minister Van Aardenne (economische
zaken) antwoordt de 7 op schriftelijke
vragen van Van der Spek (PSP). Walt-
mans (PPR) en Wolff (CPN).
leen hoeven te verhuizen op basis van
vrijwilligheid.
Wachtgeld
Ambtenaren die vóór 1 september
1976 in dienst zijn getreden, kunnen,
zo schrijft de staatssecretaris, weige
ren de bestemming naar het noorden
te volgen. Zoveel mogelijk zal dan
worden geprobeerd, de ambtenaar te
„herplaatsen". Indien dat onmogelijk
Alb^rgei
°Jen
n
v Host;
ïrlan agi
Al!
dsti
estel
B«5i
.VERSUM (ANP) - De „Radio-
Hollandes", een Nederlands-Bel-
ch-Spaanse commerciële organisa-
1 begint 1 maart met dagelijkse
"ïio-uitzendingen in de Nederlandse
voor de Nederlandse en Vlaamse
risten aan de Costa del Sol. De
zendingen van van 10 tot 11 uur 's
ns en voorlopig alleen te beluis-
via de FM-zender van Marbella,
van de 71 legale commerciële
:tations in Spanje. Als de proef
igt zal men vanaf 1 juni dagelijks
c een uur gaan uitzenden via de
iders van Gerona (Costa Brava),
ite (Costa Blanca) en die van
ia de Majorca, waarmee ook de
len Ibiza en Menorca wordt be-
c--en. Voor de toekomst denkt de
1Wing van de „Radio-club" ook aan
1 zendingen op de Canarische ei
nden.
canU
'alma
e1andei
eent
sken
d ori
t
dr.
197
n a:
;nt
ddi
Ie
er 1.
ichr£fr
ADVERTENTIE
Te koop
Goed renderende boek- en kantoorboekhandel met regionaal
karakter en daarnaast gelegen woonhuis in kleine gemeente in
de provincie Zuid-Holland.
Reacties onder nr. 50029 van dit blad.
nemers allen een verklaring hebben
ondertekend, dat zij bereid zijn te.
verhuizen naar het noorden.
Toch zullen ook voor deze mensen
mogelijk uitzonderingen worden ge
maakt. zo blijkt uit de brief. De
staatssecretaris schrijft verder: „Ge
dwongen ontslag dient zoveel moge
lijk voorkomen te worden, doch uit
blijven daarvan kan niet worden ge
garandeerd".
Deze laatste twee punten maken het
de ambtenarencentrales ABVA en
KABO onmogelijk om opnieuw ver
trouwen uit te spreken in de voorne
mens van het kabinet met de sprei
ding van de centrale directie. Zij ei
sen eerst verdere garanties over de
herplaatsingsmogelijkheden en het
voorkómen van gedwongen ontslag,
voordat het overleg over de plannen
dat nu is opgeschort, zal worden her
vat. De Christelijke Centrale van
Overheidspersoneel is na de nieuwe
brief van Smit-Kroes „gematigd opti
mistisch, omdat de indruk bestaat
dat aan oude toezeggingen niet wordt
getornd". De centrale zal de vraag, of
het overleg moet worden hervat, aan
de leden voorleggen.
HILVERSUM (ANP)— Het wereldna-
tuurfonds Nederland heeft binnen
twee maanden meer dan zeshonderd
duizend gulden bijeengebracht voor
de actie „Red de neushoorn". Het
streefbedrag is daarmee bereikt. Een
aantal weken geleden zijn de eerste
geldbedragen al voor spoedprojecten
in Afrika overgemaakt. Ze zijn ge
gaan naar Zambia en Tanzania om
anti-stroperij eenheden te voorzien
van materieel en zendapparatuur.
De aanvraag om hulp uit de verschil
lende landen is echter zo groot dat
het Wereldnatuurfonds heeft beslo
ten te pogen nogmaals zes ton bijeen
te brengen. De bedoeling is met dit
geld een reservaat te stichten in Soe
dan ter bescherming van de ruim
vijfhonderd witte neushoorns die
daar nog voorkomen. Verder zullen zo
mogelijk bedragen beschikbaar wor
den gesteld voor projecten in Kame
roen, Kenia, Oeganda, Somalië en
Zaïre.
•ttfie
px&
ijseri-
„Er was nergens een droge bad
doek
Vervolg van pagina I
Dat blijkt
onder meer uit het feit dat opbouw
werkers hebben moeten besluiten een
door hen opgezette manifestatie op
23 februari niet te laten doorgaan. Na
een aanvankelijke tegemoetkoming
aan deze als „breed" aangekondigde
manifestatie, riep de FNV haar leden
op niet mee te doen. Die oproep had
succes.
Vermoed wordt wellicht, dat bij deze
manifestatie Fré Meis óók de man op
de achtergrond is. De opbouwwerkers
ontkennen dit en zeggen niet te we
ten waarom de FNV niet mee wil
doen. Een van de opbouwwerkers zei
gistermiddag echter desgevraagd,
dat leden van de initiatiefgroep voor
de manifestatie ook mede-organisa
tor zijn van het komende volkscon
gres dat de actiecomités van Meis
aan het voorbereiden zijn.
Zo fel en zo emotioneel als het gister
morgen toeging bij de stemming over
het toelaten van Meis, zo rustig ver
liep de 's middags gehouden vergade
ring. Het Kamerlid dr B. De Vries
kwam uitleggen dat het stemgedrag
programma van deze speciale
zendingen zal bestaan uit muziek
Nederlandse en Vlaamse ar ties-
inform a tie over het weer in Ne-
it«and, België en Spanje, algemeen
en regionale nieuwtjes uit Ne-
en België.
Ie tijn
Groth,
Uil
E*uws
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Zolang het wetenschappelijk onderzoek naar de werking van
het omstreden middel tegen kanker „Laetrile" nog niet is afgerond en voor- en
tegenstanders van deze vorm van „behandeling" het nog lang niet met elkaar
eens zijn, kan het gerechtshof zich daarover niet uitspreken. Dit zei gisteren
de president van het gerechtshof in Den Haag, mr. J. Veldstra, tijdens de
behandeling van het hoger beroep, dat Konsumenten Kontakt had aangete
kend tegen het vonnis van de Haagse rechtbank inzake de „Laetrile-affaire".
beland
J zij
et
tt*k
onderzoekt men de mogelijkheid
reisactualiteiten, noodoproepen
jvoorbeeld die van de ANWB) en
lboodschappen in de program-
te verwerken.
ouloedl
fes
de zendtijd zal. zo schrijft de
nse wet voor. maximaal tien
nt mogen bestaan uit bood-
►pen. Dat betekent per uur niet
dan 24 spots van vijftien secon-
waarvoor men niet alleen Neder-
vJ»dse Belgische maar ook Spaanse
"verteerders wil aantrekken.
ie aanse
g )cer
S JPi
leiding denkt op deze manier jaar-
tt 22- miljoen luisteraars (ander
if miljoen Nederlanders en onge-
ïr 700.000 Vlamingen) te kunnen
reiken.
„Van het gerechtshof is geen
medisch oordeel te verwach
ten over dit omstreden mid
del." aldus mr. Veldstra. die
zei dat dit een zaak is voor het
medisch tuchtcollege. Wel
kan de rechter bepalen of
Konsumenten Kontakt te ver
is gegaan met het publiceren
van een artikel over dit mid
del in het maandblad „Koop
kracht". Daarin werd „Lae
trile" bestempeld als een
„zwendelmedicijn."
De Haagse rechtbank bepaal
de in mei vorig jaar dat Kon
sumenten Kontakt daarmee
onrechtmatig had gehandeld
tegenover de importeur van
dit middel, het verkoopkan
toor Lingostine in Amster
dam. De consumentenorgani
satie die werd veroordeeld tot
het publiceren van dit vonnis,
ging hiertegen echter in
beroep.
Onvoldoende
De president van het ge
rechtshof in Den Haag zei gis
teren dat door het gebruik
van de term „zwendelmedi
cijn" artsen die het middel
voorschrijven van zwendel
worden beschuldigd. Mr.
Veldstra meende dat de eisen
de partij dit bedrog onvol
doende had aangetoond.
„Voor een beoordeling van
..Laetrile" en de artsen die het
voorschrijven zou een medi
cus voor het medisch tucht
college moeten worden ge
daagd."
De raadsman van Konsumen
ten Kontakt. mr. E. J. Dom-
mering, achtte daarentegen
het woord „zwendelmedicijn"
volkomen gerechtvaardigd.
Hij noemde het op de markt
brengen van „Laetrile" een
ernstige vorm van misleiding,
waarbij grote belangen van de
volksgezondheid betrokken
zijn. „Een middel waarvan
nog niemand heeft kunnen
bewijzen dat het tegen kanker
werkt wordt wel als zodanig
aan kankerpatiënten ver
kocht." aldus mr. Domme-
ring. „Het bevat bovendien
vergif (cyanide), dat vrijkomt
bij orale toediening. Iemand
die een dergelijk middel aan
ernstig zieke mensen ver
koopt zonder zich van de be
schermende wettelijke bepa
lingen iets aan te trekken, be
driegt patiënten."
Het uit de Verenigde Staten
afkomstige „Laetrile", dat
ook daar als omstreden geldt,
is in Nederland niet geregis
treerd en onder deze naam
dan ook niet in de handel. Wel
mogen artsen en apotheken
de stoffen, waaruit dit middel
is samengesteld, in huis heb
ben. waardoor ze het zo toch
kunnen leveren.
Mr. Dommering bestreed ver
der de zienswijze van de presi
dent van het gerechtshof, dat
de rechter zich kan onthou
den van een inhoudelijke be
oordeling van de feiten en ar
gumenten die leidden tot de
kwalificatie „zwendelmedi
cijn" en tegelijkertijd wel een
beslissing kan nemen over de
rechtmatigheid van deze uit
drukking.
„Wil hU niet inhou
delijk (medisch) oordelen, dan
moet zijn vonnis betreffende
de rechtmatigheid wijken
voor de vrijheid van menings
uiting." aldus de raadsman.
De advocaat van de impor
teur, mr. A. Hoekema, kondig
de gisteren aan dat binnen
kort de aanvraagprocedure
voor registratie van „Laetrile"
in gang wordt gezet. Hij liet
zich nogal kritisch uit over de
huidige wet op de geneesmid
delen en betoogde dat de re
gistratie-procedure voor me
dicijnen moeizaam en met
grote schokken verloopt.
„Deze wet is in haar huidige
vorm onhanteerbaar."
De raadsman bepleitte een
wetswijziging, die een „expe
rimentele registratie" moge
lijk moet maken en vroeg ver
der bevestiging van het von
nis van de Haagse rechtbank,
omdat een „niet geregistreerd
geneesmiddel" niet ongestraft
mag worden aangemerkt als
een „zwendelmedicijn". Het
gerechtshof doet 20 maart uit
spraak.
In de VS zal binnenkort aan
zes terminale (ten dode opge
schreven) kankerpatiënten
het omstreden middel „Lae
trile" worden toegediend bij
wijze van experiment. Dit
heeft het Nationaal Kankerin
stituut in de VS gisteren be
kendgemaakt. Op deze ma
nier wil men nagaan bij welke
dosis dit middel zo ernstig ge
vaar oplevert bij mensen dat
zij ziek worden of er zelfs aan
overlijden.
Koorts
Het instituut heeft net een
serie proeven bij konijnen af
gerond om uit te vinden of het
middel hoge koorts veroor
zaakt. een verschijnsel dat bij
sommige mensen kon worden
waargenomen nadat ze „Lae
trile" geslikt hadden. De Food
en Drug-administration
(FDA) in Amerika die nieuwe
medicijnen moet goedkeuren,
heeft „Laetrile" verworpen,
omdat ze meent dat dit mid
del noch doelmatig, noch vei
lig is. Er zijn echter ook pa
tiënten en een handjevol art
sen die aan ..Laetrile" toch
enige geneeskrachtige wer
king toeschrijven en van me
ning zijn dat het aan termina
le patiënten zou moeten wor
den toegestaan dit middel te
gebruiken.
van het CDA (geen steun meer voor
Okto) was ingegeven door de ver
wachting dat uitstel van betaling in
eerste instantie de beste manier lijkt
om althans nog iets te bereiken. Hij
hoopte dat over drie weken (bij het
slotdebat) zou blijken dat Okto kan
blijven bestaan.
Hij kreeg applaus toen hij zei bereid
te zijn om opnieuw verantwoording
in de fabriek te komen afleggen als
het tegendeel zou blijken. WD-Ka-
merlid J. Scherpenhuizen vond dat
de regering voorrang aan Oost-Gro-
ningen moest geven boven alle ande
re probleemgebieden.
Grote eensgezindheid bleek aan het
slot van de vergadering. Iemand wil
de een motie waarin het directiebe
leid werd veroordeeld. Wil Adams,
voorzitter van de ondernemingsraad,
voelde er niets voor en ook Kamerlid
8pleker zag er een ontkrachting in
van het gezamenlijk optreden tegen
„Den Haag". Fré Meis sprong de soci
alist bij. „Er moet geen wig worden
gedreven in het front tegen het bu
reau Andriessen-Van Aardenne", zei
hij.
UTRECHT (ANP). Omdat de afgelo
pen Jaren bij Philips via sluipende
reorganisaties duizenden arbeids
plaatsen zijn verdwenen wilde de In
dustriebond FNU nu volledig ope
ning van zaken over de werkgelegen-
heidsperspectieven bij het hele
concern.
Dit zei een woordvoerder van de
bond in een toelichting op een lijst
met een kleine vijftig vragen, die gis
teren per telex naar de raad van be
stuur van Philips is gezonden.
Philips moet op die vragen een duide
lijk antwoord geven tijdens het ko
mend overleg (6 en 15 februari). Bij
dat overleg staan de jongste reorgani
satieplannen van Philips centraal,
die 1500 arbeidsplaatsen gaan kos
ten, vooral in „probleemgebieden" in
het zuiden en noorden van ons land.
De Industriebond wil van Philips we
ten. welke reorganisaties de werkne
mers en de vakbonden nog meer te
wachten staan, los van de nu aange
kondigde plannen „Vakbonden en
werknemers zijn de huidige gang van
zaken beu. waarbij Philips telkens
maar een onderdeel van het concern
aan de orde stelt Wij willen weten
waar we de komende Jaren aan toe
zijn", aldus de vakbondswoord-
