Coggan: Geen hoogvlieger als
aartsbisschop Canterbury
r
'Openhartig gesprek'
over evangelisatie
Trouw
Stevige gereformeerde
delegatie naar GOS
KERK IN DE WERELD
Vul 200.000 kinderhanden!
Kunstgebitten
Een gereformeerde
kraker en drie
hervormde burgemeesters
Presbyterianen in
Taiwan roepen om
vrije verkiezingen
VANDAAG
VOORBIJGANGEI
5p3
Nieuwe boeken
DINSDAG 5 FEBRUARI 1980
KERK
TROUW/KWARTET
door dr. Peter Staples
De nieuwe aartsbisschop van Canterbury wordt op 25 maart in zijn ambt geïnstalleerd.
Officieel bevindt de kerk zich in een interregnum, omdat de vroegere aartsbisschop, dr.
Donald Coggan reeds is afgetreden. In deze tussen periode kan men zich de vraag stellen, wie
dr. Coggan eigenlijk was en wat hij voor de kerk en de samenleving betekend heeft.
Coggan was eigenlijk de 101ste aarts
bisschop van Canterbury Op het hui
dige wereldtoneel ls de leider van de
Kerk van Engeland van steeds min
der betekenis. Engeland speelt in de
huidige wereld maar een zeer beperk
te politieke rol, zelfs in West-Europa
en in de EEO. Ook in de wereld-
oecumene en vooral in de Wereld
raad van Kerken wordt de Engelse
staatskerk langzamerhand gedwon
gen enkele tonen lager te zingen dan
voorheen. Bovendien zijn de lelderws
van Church of England van steeds
minder formaat. Reeds midden in de
tweede wereldoorlog noemde Win
ston Churchill de toen zeer populaire
William Temple „een arUkel van een
daalder op de markt waar verder alles
voor een gulden te koop wordt aange
boden.'' In deze trieste toestand ls
sindsdien niet veel veranderd. „Met
talent" zo schreef de goed ingelich
te Trevor Beeson in 1973 „ls dit
episcopaat bepaald niet overvoerd."
Op dat moment was Dr. Coggan
reeds een Jaar of achtUen bisschop
van de Church of England, waarvan
de laatste twaalf aartsbisschop van
York! Naar men zegt was toen alleen
bisschop Ian Ramsey van Durham
een hele daalder waard Maar voordat
aartsbisschop mlchael Ramsey in
1974 met emeritaat ging, stierf zijn
naamgenoot in Durham vroegtijdig.
In 1975 werd dus Dr. Donald Coggan
tot de rang van „tussenpaus" verhe
ven. HIJ werd in 1909 geboren. Zijn
vader was zakenman. Toen hij na de
middelbare school in Cambridge Se
mitische en klassieke talen ging stu
deren. schaarde hij zich onder de
evangelicals. Vóór de oorlog werd hij
geestelijke ambtsdrager van de
Church of England; werd hij docent
in Manchester en vervolgens hoogle
raar in Toronto Aan het einde van de
oorlog kwam hij naar Londen terug,
om de leiding van een theologische
academie over te nemen. In 1955 werd
hij bisschop van Bradford als opvol
ger van dr. Michael Ramsey, die in
Canterbury werd benoemd. Volgens
de aftredende aartsbisschop van
Canterbury, dr. Geoffrey Francis Fis
her. had Michael Ramsey in York
moeten blijven vanwege zijn gebrek
aan admlnistraUeve bekwaamheid.
Persoonlijk gaf Fisher de voorkeur
aan dr. Coggan, maar hij kr-eg zijn
zin niet. Vooral het oecumenisch be
leid van dr Ramsey stelde Fisher
herhaaldelijk aan de kaak, o.a. in
open brieven in The Times. Uiteinde
lijk kreeg dr. Coggan in 1975 zijn
grote kans. alhoewel hij in Canterbu
ry gezien zijn leeftijd niet langer dan
hooguit een jaar of vijf op zijn post,
zou kunnen blijven.
Achteruit
Op dat moment waren de ontwikke
lingen in zijn kerk niet geheel en al
ongunstig. Weliswaar ging de Church
of England midden in de Jaren zeven
tig nog steeds achteruit: Er waren
steeds minder aankomende priesters,
het kerkbezoek nam verder af, de
kerk stond nog altijd in de rode cij
fers wegens de toenemende inflatie.
Maar ook viel er een lichte verbete
ring te constateren. Juist de angli-
kaanse evangelicals zaten toen in de
lift (vanwege de opkomende charis
matische beweging en de nasleep van
de zogenaamde Jesus Movement). De
katholieke vleugel van de Church of
England was toen sterk verdeeld in
progressieven (en radicalen) en con
servatieven (net zoals de Rooms-Kat-
holleke Kerk na Vatlcanum n, vooral
in Nederland en in de V.8.). Coggans
opvolger in York was eveneens evan-
gelical-gezind. Reeds bij zijn benoe
ming stelde dr. Coggan zich voor als
..caretaker." Dat wil zeggen niet zo
maar als „tussenpaus", maar als
„hulsbewaarder." Deze rol heeft hij
overigens behoorlijk weten te spelen.
Er waren echter geen grote verassin
gen. Een tweede Johannes XXm is
hij niet geworden. Zijn grote werk.
namelijk zijn medewerking aan het
vertalen van de New English Bible,
was toen al voltooid.
De vraag rijst nu echter of hij zijn
taak als „huisbewaarder" te beperkt
heeft opgevat, wat ertoe geleld heeft,
dat de middle-class bewaard bleef ten
koste van de zending onder de arbei
ders, ofte wel „the British working
class." Tijdens de grote stakingen
van enkele Jaren geleden was zijn
boodschap aan de Engelse natie kort
samengevat het volgende: „Harder
werken, minder loon opeisen, en el
kaar beminnen", waardoor hij niet
veel gehoor vond onder de arbeiders.
HIJ had de mentaliteit van de British
working-class gewoon niet door,
evenmin als de mentalitlet van het
Vaticaan. Op 29 april 1977 gaf hij
Paus Paulus VI in de 8ixtljnse Kapel
een vredeskus, nadat hij tot twee,
driemaal toe een intercommunierege
ling met de Rooms-Katholieke Kerk
dringend had gevraagd; en zelfs voor
dat er in de gemengde theologencom
missie (de ARCIC) een geloofsover-
eenkomst bereikt was. Dat het hem
langs deze weg niet zou lukken had
hij ook kunnen weten. Terecht
spreekt men van een zekere ongekun
steldheid op deze gebieden. Net zoals
president Carter vóór december 1979
(alweer een evangelical) heeft dr. Cog
gan het machtsspel van een gepolari
seerde wereld nauwelijks kunnen en
willen begrijpen en werd hij ook lang
zamerhand de geestelijke spreekbuis
van de „ruk naar rechts", waardoor
de „ijzeren dame" vorig Jaar uiteinde
lijk aan de macht kwam. Alles bij
elkaar genomen: een capabele en
trouwe „huls bewaarder." Althans
voor diegenen die tevreden waren
met de huidige toestand daarbinnen.
Aan de installatie van dr. Coggan in
een stampvolle kathedraal in Canter
bury op 24 Januari 1975 terugden
kend, ziet men langzamerhand ln dat
plechtige gebeuren het beeld van de
Church of England als een bljenkolo-
nle met de aartsbisschop zelf als de
bijenkoningin. Hoe prachtig „ze" er
ook uit zag. en hoe majestueus dat
spektakel ook was, de hommels en de
werkbijen gingen noodzakelijkerwijs
door met hun gebruikelijke werk. En
Je vraagt Je af wie de kracht zou
bezitten, om het gedrag van deze ang-
likaanse bijengemeenschap enigzins
bij te stellen. De 102ste aartsbisschop
van Canterbury misschien? Dr. Run
de noemt zich ln ieder geval en radi
caal én katholiek. De grote vraag is
nu of dr. Runcle de rol van bijenko
ningin wil en kan doorbreken.
Dr. Peter Staples is medewerker van
het Interuniversitair instituut voor
Missiologle en Oecumenica te
Utrecht.
'i
LEUS DEN DRIEBERGEN Vertegenwoordigers van het
evangellsatiecentrum van de gereformeerde kerken te Leus
den en het instituut voor evangelisatie te Driebergen gaan
samen onderzoeken op welke punten zij van elkaar verschil
len ln visie en werkwijze.
ADVERTENTIE
in Brazilië. Waarmee?
Met een Nieuwe Testament. Kost 2,63.
Is dat te veel gevraagd?
Giro 901.000 van In de Rechte Straat
te Velp, met vermelding: NTBr.
Dat ls het resultaat van een ontmoe
ting naar aanleiding van de brief die
de gereformeerde evangeilsatie-depu-
taten in november naar de kerkera
den stuurde. In die brief uitten depu-
taten hun bezwaren tegen de evange
lisatie-aanpak van het Drlebergse in
stituut.
Het Instituut voor evangelisatie lan
ceerde ln 1979 plannen om in de ko
mende vijf Jaar ln samenwerking met
plaatselijke kerken alle Nederlanders
te confronteren met het evangelie. In
oktobernovember werd ln Veenen-
daal een zgn stads-evangellsatiecam-
pagne geprobeerd. Ter gelegenheid
daarvan kregen alle plaatselijke her
vormde, gereformeerde en andere
Kerkeraden ln Nederland een uitnodi
ging. om zich in Veenendaal op de
hoogte te stellen van de opzet van
zo'n campagne.
waarin opgenomen: Oe Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave. Trouw/Kwanet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur mg O Poslma
MOOfDKANTOOR
PoVOu* 859
1000 AW Amsterdam
WOautstraat «31 Amsterdam
Postgiro 66 00 00
Bar» Ned C-ed-etbark
Ptkonrqnt 23 00 12 574
Gemeenreg'o Amsterdam
X11000
REGIO ROTTEROAM'OORORECHT
PovDus 9*6
3000 AX Rotterdam
lei 010-1155601abonnementen
enberoryng:
tei 0i0-i 15566 (redactie)
ld 115700 (wtHurtend voor
wesWaaA 4
Roti er dam
REGK) OEN HAAG LEIDEN
Postbus 101
2501 CC Oen Haag
lei 070-469445
(abonnementen en bewgwig)
tel 070-469445 (redectw)
lei 070-466864 tudskalend voor
edvertenbes)
Penstraat 22 Oen hjjo
REGO NOORD OOST NEOERlANÖ
(abonnementen en beaorgm^
Postbus 3
0000 AA Zeone
tei 05200-17030
Melkmarkt 56 Z»o"e
Abonnementsprijzen:
AdverTer-fere-er*/- co aanvaeg
Uw adressen oov*»>i
Oog»'* ia<**keber<nten 91930 van
maandag t m vndag Op zondag van 18-
20 uur tewt 020-91 3a
Opgave m>m-advertentws te'
020 936666 Ol SChr.«ek|a aan Mm.-Adv
a'dekng postbus 433
1000 AK AMSTER0AM
AdreswVpng*" intVwdend tflOSp
aan onze Amsterdamse adressen
Gereformeerde kerkeraden wendden
zich naar aanleiding van deze uitno
diging tot het evangellsatiecentrum
in Leusden met vragen om informatie
en advies over de activiteiten van het
instituut voor evangelisatie. De be
wuste brief was bedoeld als antwoord
op die vragen.
In het gezamenlijk communiqué, dat
beide evangelisatie-Instanties na af-,
loop van de ontmoeting hebben uit
gegeven wordt gezegd, dat zij een
„broederlijk en openhartig" gesprek
hebben gehad Het werd betreurd,
dat de publiciteit, rond de verzending
van de brief bij velen overkwam als
een algehele veroordeling van het In
stituut voor evangelisatie. Over en
weer werd volgens het communiqué
„teleurstelling en pijn verwoord, ont
staan rond de verzending van de brie
ven van elk afzonderlijk aan de
kerken".
De openheid van het gesprek en het
gemeenschappelijk verlangen de
voortgang van het evangelie te die
nen. waren een bemoediging om het
gesprek ln de komende maanden
voort te zetten, aldus de gezamenlij
ke verklaring.
ADVERTENTIE
Geen losraken of verschuiven
meer van
Niemand, die een kunstgebit heeft, behoeft
meer op een kritiek moment in verlegenheid
te raken, omdat zijn kunstgebit losschiet of
verschuift Maak een einde aan dit steeds
dreigende ongemak. Een «reinig Dentolix-
poeder houdt het gebit de gehele dag on
wrikbaar op zijn plaats Oentotli geeft U een
gevoel van zekerheid. Probeer het nog van
daag. Bij apotheken en drogisterijen.
LEUSDEN— De gereformeerde kerken hebben een elfmans-
delegatle samengesteld voor de gereformeerde oecumenische
synode (GOS), die van 15 tot 25 Juli ln Nlmes bijeenkomt.
Een van de voornaamste agendapun
ten van deze bijeenkomst zal het feit
zijn, dat de Nederlandse gereformeer
den sinds enige jaren lid zijn van de
wereldraad van kerken.
De GOS ls een tamelijk los verband
van (behoudende) calvinistische ker
ken over de wereld. De grootste aan
gesloten kerken zijn de Nederduitse
gereformeerde kerk ln Zuld-Afrika,
de gereformeerde kerken ln Neder
land en de christian reformed church
van Amerika. In Nederland zijn be
halve de gereformeerden ook de
christelijke gereformeerden lid.
Over het lidmaatschap van de we
reldraad door de Nederlandse gere
formeerden legt deze dagen dr H. B.
Weijland. de actuarlus van de gere
formeerde synode, de laatste hand
aan twee rapporten. Het ene gaat
over het waarom van dat lidmaat
schap en het andere over de mogelijk
heid, om het onderscheid tussen ware
en valse kerk ln de Nederlandse ge
loofsbelijdenis te hanteren ln oecu
menische verhoudingen.
Een ander belangrijk thema van de
bijeenkomst ln Nlmes zal de maat
schappelijke roeping van de kerk
zijn.
De gereformeerde delegatie zal be
staan uit synodepraeses ds A. C. Hof
land, Delft, de plaatsvervangend
praeses ds C. H. van den Berg, Aalten.
dr. Weijland en prof. dr K. Runla,
Kampen. Zij zullen stemhebbende le
den zijn.
Daarbij komen de heer M. H. L. West-
strate, Vlaardlngen, synodelld, dr A.
Kruljswljk, Leusden, sekretarls depu-
taten oecumene buitenland, ds Joh.
C. Baumfalk, Soest namens de zen
ding en dra J. van der Reest, Emllch-
helm, predikant van de bij de gerefor
meerde kerken aangesloten gemeen
ten ln Duitsland. Van de Vrije Univer
siteit te Amsterdam en de theologi
sche hogeschool te Kampen zijn aan
deze delegaties adviseurs toege
voegd, te weten dr J. M. Vlijm en prof
dr E. Noort.
Aan de eigenlijke GOS-zitting gaan
een zendings- en een theologische
conferentie vooraf. Ook ls er vooral
een aantal bijeenkomsten met als
thema „Jeugd". In verband hiermee
zal ds H. Hogenhuis. Zwolle, predi
kant ln algemene dienst voor Jeugd-
en jongerenpastoraat naar Nlmes
gaan.
door A. J. Klei
In mijn wijkkerk, dat ls de gerefor
meerde Keizersgrachtkerk te Am
sterdam, ls er né de uitleg en vóór
de viering altijd een pauze, waarin
mededelingen gedaan kunnen
worden.
Vaak wekt Iemand ons dan op, een
protest tegen Iets verkeerds te on
dertekenen of ln een optocht voor
Iets goeds mee te lopen.
Zondag voor een week kwam een
van de krakers van de veelbespro
ken panden aan de Keizersgracht
naar voren om ons aan te sporen
tot solidariteit met de krakers. Ik
kreeg niet de Indruken 't zou
trouwens ook te veel gevergd
zijn dat hij het standpunt, dat
in het commentaar van Trouw van
25 Januari verkondigd werd, vol
komen deelde.
Na de dienst raakte lk hierover
aan de praat met een broeder ln
mijn eigen leeftijdsklasse. HIJ
hing de door de gereformeerde
kraker voorgedragen visie beslist
niet aan, maar hij betoonde zich
verheugd over het feit dat „zo'n
links Jongmens, 'n aardige kerel
overigens, lijkt me" ongestoord
het woord kon voeren ln een gere
formeerde eredienst.
Mijn gesprekspartner knoopte
hier een lyrische beschouwing aan
vast over de huidige politieke plu
riformiteit van het gereformeerde
kerkvolk. Ik gaf ten antwoord dat
deze aardige veelvormigheid dan
misschien wel geoefend werd ln
een hoekje van Amsterdam, maar
dat gereformeerden ln het alge
meen weinig van links moeten
hebben en alles wat bulten de
CDA-boot valt, met Innig wan
trouwen bejegenen.
Onlangs schreef de Kamper pro- Ik wou maar zeggen: één gerefor-
fessor Runla ln het Centraal meerde kraker maakt nog geen
Weekblad enigszins bekommerd lente van veelvormigheid ln de
over gereformeerde kerkeraden. gereformeerde kerken.
die vast en zeker van slag zouden
raken Indien er een homoseksueel
ln de pastorie zou komen. Ik heb
echter het idee. dat een gemiddel
de gereformeerde kerkeraad méér
van de kaart is wanneer de pasto
rie bevolkt wordt door een linkse
dominee, hoe heteroseksueel ook.
Ik heb althans nog nooit gemerkt
dat er kabaal gemaakt werd ln het
gereformeerde huls om een homo-
sekseule dominee of kandidaat,
howel die bestaan en niet probe
ren de hetero uit te hangen. Maar
een gereformeerde PvdA'er (om
van nóg linksere lieden maar te
zwijgen) winden gereformeerde
gemoederen snel op.
Met opzet heb ik het over: een
PvdA'er, en niet over: een PvdA-
domlnee, want het verhaal geldt
voor 411e gereformeerden die, om
het klassiek uit te drukken, tot
een openbaar ambt geroepen zijn.
Ik kom hierop door een berichtje
over burgemeestersbenoemingen,
dat ln onze krant stond. Marken
krijgt een nieuwe burgemeester: J.
D. Nederlof, die hervormd en lid
van het CDA ls. Ook ln Ooster
broek komt een hervormde burge
meester: H. Tees, die WD'er ls. En
Rheden krijgt ln rar H. V. van
Walsum een burgemeester, die lid
van de hervormde kerk èn van de
PvdA ls.
Een fraaie staal van hervormde
pluriformiteit, die door gerefor
meerden niet wordt opgebracht.
Dat wil zeggenze zouden die
WD-man wel slikken, want merk
waardig genoeg lopen ze nooit te
hoop wanneer mensen naar réchts
doorbreken. Ze slaan pas alarm
als voor links gekozen wordt.
door Aldert Schipper
Het Jaar ls voor de presbyterlanen in
Taiwan niet zo best begonnen. De
presbyteriaanse kerk heeft ongeveer
een kwart miljoen leden en groeit
sterk. Het ls een belangwekkende
kerk. omdat zij een duidelijke politie
ke positie heeft ingenomen. Dat ls de
machthebbers van Taiwan niet zo
welkom en dat heeft als gevolg dat
herhaaldelijk predikanten en theolo
gen ln moeilijkheden kwamen. Dit
jaar is legonnen met een zevental
arrestaties.
In 1972 trok de presbyteriaanse kerk
al aan de bel. omdat zij zich zorgen
maakte over het geringe democrati
sche gehalte van het regime van de
Kwomintang. geleidt door de familie
Tsjang De presbyterianen komen
voort uit de oorspronkelijke bevol
king van het eiland die de volgelingen
van de oude generaal Tsjang Kal
Sjek steeds als een bezettingsmacht
heeft gezien. In 1972 vroegen de pres-
byetenanen daarom al om verkiezin
gen Ze trokken toen de vergelijking
met Oost- en West-Dultsland. De
Bondsrepubliek is een algemeen ge
respecteerd land geworden, doordat
hij democratische verkiezingen heeft
gehouden Dat moesten wij ook eens
proberen, aldus de presbyteriaanse
synodevoorzitter ds H Y LJoe en se
cretaris-generaal dr. C. M Kao.
■P,
De in 1975 overleden generalissi
mo Tsjang Kai Sjek.
Sinds deze verklaring ls de verhou
ding tussen de regering ln Talpeh en
de presbyterlanen slecht gebleven In
1975 volgde een nieuw Incident, toen
de regering een zending bijbels ln
beslag nam. die grotendeels voor de
presbytertanen bestemd waren. Het
motief voor de ln beslag name was
dat de bijbels ln westers schrift ge
drukt waren. Dat schrift was door de
eerste protestantse zendelingen op
Formosa tegelijk met het evangelie
verspreid. Maar toen Tsjang Kal Sjek
op Formosa kwam, wilde deze er het
Chinese schrift Inbrengen Onder de
presbyterlanen lukte dat niet zo
goed. Die waren er aan gewend ge
raakt hun bijbel ln Europese letters
te lezen ln een van de Inheemse talen
van het land. Tenslotte, nadat er en
internationale actie op gang geko
men was. werd een deel van de zen
ding vrijgegeven.
OP Taiwan heerst de staat van beleg.
Deze verhindert de vorming van nieu
we jx)lltieke partijen naast de Kwo-
mintang-partijDiegenen die afwij
kende politieke wensen hebben, kun
nen zich daarom alleen verenigen ln
een „niet-partij". Mensen die zich ac
tief bemoeiden met deze „niet-partij"
kwamen ln conflict met de regering.
Onder hen waren heel wat predikan
ten en theologen van de presbyteri
aanse kerk en van de theologische
hogeschool van Taiwan (TTC).
Half 1979 traden enkele als „havik"
bekend staande figuren toe tot de
leiding van de Kwomintang. Meest
mensen die ln de VS waren opgeleid.*
Zij maakten bekend dat de verkiezin
gen van december 1979 niet door zou
den gaan. Dit ging de presbyterlanen
en de mensen van de „niet-partij" te
ver In het parlement van Taiwan
zitten mensen, die 32 jaar geleden, op
het Chinese vasteland gekozen zijn
en die nog steeds doen alsof zij de
vertegenwoordigers van China zijn.
Op 10 december 1978 werd een oecu
menische dienst gehouden, gewijd
aan de Internationale bijbelzondag
en de dertigste verjaardag van de VN-
verklaring over de Rechten van de
Mens.
Behalve presbyterianen waren onder
anderen ook een groep katholieke
missionarissen uit Korea, Mary Knoll
Fathers. Drie van hen kregen na de
dienst te verstaan dat zij bij vertrek
uit Taiwan geen inreisvisum meer
zouden ontvangen. Juni vorig jaar
gaf de regering zichzelf het recht ker
kelijke organisaties, gemeentes en
parochies te ontbinden en het kerke
lijk eigendom te conflskeren.
In de loop van vorig Jaar nam na het
afzeggen van de verkiezingen de
spanning tussen de regering en de
„niet-partij" snel toe. Een van de or
ganen van de „niet-partij" ls het blad
Formosa. Dertigduizend lezers van
het blad kwamen 10 december van
het vorige Jaar bijeen om opnieuw de
verjaardag van de VN-verklaring te
vieren. De bijeenkomst werd door een
troepenmacht van 10.000 man uiteen
gejaagd.
Het was al meer dan tien maal eerder
voorgekomen ln dat jaar. Onder de
arrestanten waren zestien leiders van
de „niet-partij". 'het blad Formosa en
enkele andere bladen van de opposi
tie werden verboden
Op 23 december drongen agenten van
de gehelmde dienst ln burgerkleding
de presbyteriaanse kerk van Né-lal
binnen Ze arresteerden dominee
Kho Thian-hlan tijdens de Kerst
dienst en namen hem mee naar het
bureau.
Enkele ouderlingen protesteerden. Ze
zeiden dat zij er wel voor wilden zor
gen dat de dominee na de dienst naar
het bureau zou komen, maar daar
BEELD OF STANDBEELD }kQn
Die zondag had de prediker die ik j»ron
besluisterde tot tekst genomen de ..rp
woorden over de brede en de smallr6
weg. Hoe vaak zal daar niet over br T(
gepreekt zijn! Maar goed, hij zei et&eii
aantal zinnige dingen, vooral over^ of
ouderwetse plaat. Hij had er terech
nogal kritiek op. Zo eenvoudig lag bun
dat niet. Toch spoorde hij ons aan a
om, mochten wij die prent bezitteiffLjj
hem goed te bewaren, want, dat Qr
beluisterde ik er tenminste in, hij oms
werd antiek. De preek werd gloedvL.e_
voorgedragen. Soms te gloedvol vt a
het piepkleine kerkje. Bij zijn r. r
stemverheffingen keek ik angstig
naar de ruiten. Ik meende ze zelfs t
zien trillen. Vaak waren het
rechtstreekse woorden van de HeeP be
die met zoveel geweld op ons
afkwamen. Ik ben de weg. de
waarheid en het leven! Hij stond st£prlg
bij dat beeld van de weg en probeeir e
het te interpreteren. Een weg is omj _e
over te lopen. Akkoord, en dan K
verder? Hoe komt het toch dat vela
nooit verder komen dan zo'n beeld
op-
Dr. Donald Coggan, de aftredende aartsbisschop van Canter
bury.
Het wordt niet uitgelegd. Je kunt d|
woorden natuurlijk vijf,zes keer (het
herhalen, maar dat helpt niet. Het C01
klinkt wel mooi en zeker, maar het His31
lost niets op. Soms gaat men van
woord meteen naar het kruis om uiP wf
te leggn dat Hij de weg geopend he<eedf
in de vergeving der zonden tot het DPt
vaderhuis. Wie dat iedere week zegl
heeft geen ongelijk, maar er zullen p*™
toch mensen blijven die wat meer
willen weten. Neem van mijn part ét laat
vraag: hoe moet ik denken over de ar m
toestand van de wereld waarin ik re re
leef? Wat is er aan de hand? Ik moetn. E
me toch een opinie vormen. Moet Um de
allemaal zo laten, of moet ik t vo<
protesteren of Juist bevestigen? Ik ïfess
neem iets anders. Er worden huizeniht t
gekraakt. Wat moet ik daarmee? Zlpe w
er oorzaken van dat kraken? Ja, zeghoef
iemand, maar dat zijn oet 1
maatschappelijke vragen. Maar dleakke
horen toch bij mijn leven. Daar den|n.
ik toch over na. Je kunt 't ook over
ons bidden hebben. Jezus ls de weft i
Wat houdt dat dan ln? Maar latena&dl
het in leder geval concreet maken
Anders raakt de kerk nog verder 13
verwijderd van waar de mensen stï*^
en leven. En het beeld wordt een
standbeeld. 9*}
TB
ondi!
"^gor
e ex
fd.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Och ten I. Hoornaar
Zljderveld. rtf
Aangenomen: naar Schiplulden E.L jj
Mulder, kand. te Loppersum.
GEREF. KERKEN |uip
Beroepen te Koudekerk aan de Rlpr c
dr. H. Bade te Landsmeer.
be
Beroepen: te Dedemsvaart A. H*k.
sen te 's Gravenzande. |p r
Aangenomen: naar Dirkshorn J. Vfc ei
schoof, kand. te Haarlem, die tfler
dankte voor Loenen a/d Vecht fjui
voor Oostkapelle; naar Den Ha%r c
Escamp J. van Wattum te Bleiswij
die bedankte voor Ommoord-Zevat t
kamp; naar Hoogvliet A. Bakker fcrt'
Rotterdam-Lombardijen; naar Wlhge
sum-Obergum H. van Dijk te Wol de
heze. in
mir
GEREF. KERKEN (VRIJG.) tip.
Bedankt: voor Vollenhove j. ae._
slng te Hengelo.
CHR. GEREF. KERKEN rvj
Bedankt: voor Alblasserdam H. F'
Brandsma te Drachten.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: te Meliszand M. Mom
te Waardenburg.
Bedankt: voor Scherpenisse J. Molk
Rijssen. 1
namen de agenten geen genoegen
mee. Een reden voor de arrestatie
wilden ze niet geven en nog steeds is
niet bekend waar ds Kho vastgehou
den wordt en waar hij van wordt
beschuldigd.
Intussen begon het de vrienden van
de presbyterianen in de VS op te
vallen dat de nieuwsbladen van de
kerk onregelmatig binnenkwamen.
Tussen Januari en Juni 1979 werden
slechts twee of drie van de 24 ln die
tijd uitgegeven kerkbladen ontvan
gen. De bladen moeten nu aangete
kend worden verzonden, willen ze in
Amerika aankomen.
Op 31 december kwam een groep van
„51 christelijke leiders" zonder nade
re aanduiding van namen met een
verklaring in de openbaarheid, waar-
In drie presbyteriaanse kerkelijke lei
ders werden aangevallen. Op 7 en 8
Januari van dit Jaar werden twee af
gestudeerde theologen van de theolo
gische hogeschool ln Taiwan gearres
teerd. Op 11 Januari werden nog
maals vier presbyterianen gearres
teerd in het 'hoofdkwartier van de
kerk ln Taipeh, de secretaresse van
secretaris-generaal Kao. het hoofd
van de theologische hogeschool voor
meisjes in Noord-Taiwan en twee an
dere pas afgestudeerden van de theo
logische hogeschool in Taipeh. Pres
byterianen op Taiwan leiden uit deze
arrestaties af dat de autoriteiten be
zig zijn, feiten te verzamelen tegen dr.
Kao. met wie de Kwomintang al
sinds 1972 een appeltje heeft te
schillen.
Straatsburgse preken, van Alb£
Schweitzer. Ultg. Voorhoeve,
Haag, 153 pag. 25. Preken
Schweitzer van 1900 tot 1913 en t
1918-1919 gehouden heeft. Nederla:
se vertaling van ds. C. B. Burger, j
Eerbied voor het leven, door All»
Schweitzer, ondertitel: Hoofdstul
ken uit zijn ethiek, samengeste^
vertaald en ingeleid door Hans I
ma. Uitg. Voorhoeve, Den Haag, 1
pag. 29,50. Bouma heeft preken
opstellen van Schweitzer t>ijeeng|
bracht in de hoop dat de beteken
van diens ethiek door onze tijd oti
dekt wordt. ft
Christendom en politiek in de til
van Keizer Constantijn de Gri
door dr. G. J. van der Heide. Ull|
Kok, Kampen. 148 pag. 24,50.
wetenschappelijk onderzoek naar h
begin van het Cons tan tijnse tijdperl
dat voor de schrijver, met al zij
licht- en schaduwzijden, nog niet tëk
einde is. n
ÜV
Geschiedenis van Israël ln het ouloe
testamentische tijdvak, door dr. fe's
Jagersma. Uitg. Kok, Kampen 197)
328 pag. ƒ49.50. Een poging om ad
de hand van het Oude Testament n
ander, buiten-bijbels in het Midde
Oosten gevonden materiaal de g*
schiedenls van Israël tot ongeveer 3:
voor Chr. te reconstrueren. De schr
ver is aan de behoudende kant: n-
aartsvaders horen bij de historie vi w
Israël.
Genesis, vertaald en verklaard dofl
dr W H. Gispen. II. Genesis 11 27 -2
11 Uitg. Kok. Kampen 1979, 302 pai
56,50. Een wetenschappelijke cod
mentaar op de genoemde hoofdstuj
ken van Genesis
