Bemiddeling leger Suriname
VS willen met Pakistan
blijvende samenwerking
Voor Zia kwamen de Russen niet ongelegen
Overleg Palestijnse
autonomie versneld
Zes agenten gedood
bij Baskische actie
Argentinië wil niet praten over mensenrechten
SOS Cambodja
Lachmon en politiebond bieden diensten aan
Nouira: toestand
Tunesië weer kalm
Onenigheid op
Filippijnen bij
stemmen tellen
Pakistaanse generaal krijgt erkenning islamitische wereld
-T ZATERDAG 2 FEBRUARI 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
Van onze correspondent
PARAMARIBO De Surinaamse oppositieleider Lachmon en het bestuur van de Surinaam
se politiebond hebben bemiddeling aangeboden in het conflict tussen de onderofficieren uit
de Surinaamse krijgsmacht met de legerleiding en de regering. Inmiddels zijn drie van de
zeven bestuursleden van de bond van militair kader (de belangenorganisatie van de onderoffi
cieren) aangehouden en opgesloten. De militaire politie is hardnekkig op zoek naar de vier
andere (ondergedoken) bestuursleden.
Oppositieleider Lachmon
De actie verloopt nog steeds rustig,
wat vooral te danken is aan het gedis
ciplineerde optreden van de onderof
ficieren. Het aantal actievoerders be-
JERUZALEM (AP, AFP, Reuter) Het overleg over een zeker
mate van Palestijns zelfbestuur op de westelijke Jordaanoe-
ver en in de Gaza-strook zal worden versneld.
loopt nu al zo'n 250 man, omdat ook
enkele korporaals en manschappen
zich hebben aangesloten.
Nadat de actievoerders eerder een
hele dag en een nacht in een voetbal
stadion hadden doorgebracht, zijn ze
later omdat er in het stadion ge
voetbald moest worden naar het
gebouw van de algemene bond van
overheidspersoneel gegaan. Deze
vakbond, onder leiding van de ook
politiek actieve Harold Rusland heeft
zich inmiddels achter de actie
gesteld.
Ook de andere vakbonden trekken
één lijn met de onderofficieren. Zij
hebben in een verklaring gewezen op
de tekst in de Surinaamse grondwet,
waarin aan iedereen het recht op or
ganisatie wordt toegekend. Welis
waar staat er ook dat er vóór bepaal
de groepen beperkende bepalingen
nodig kunnen zijn, maar de regering
heeft tot nu toe nagelaten een wet tot
stand te brengen waarin deze regels
te vinden zijn.
De woordvoerders van de onderoffi
cieren hebben inmiddels laten weten,
dat zij best bereid zijn het woord
„bond" uit de naam van hun organi
satie te schrappen als daarmee aan
de bezwaren van de regering tege
moet wordt gekomen. Maar daar
moet dan wel tegenover staan dat er
een duidelijke overlegstructuur
wordt geschapen, waarin de onderof
ficieren gelegenheid krijgen voor hun
belangen op te komen.
De hele gang van zaken komt premier
Arron natuurlijk niet ten goede bij de
verkiezingen van 27 maart. Er zijn
daarom Surinamers die er al van uit
gaan dat Arron bij de minste of ge
ringste fysieke confrontatie van ac
tievoerders en militaire politie de
staat van beleg zal afkondigen, waar
door de verkiezingen van de 27e
maart voorlopig van de baan zijn. De
onderofficieren proberen echter juist
door zeer gedisciplineerd optreden en
door zich niet te laten provoceren (ze
zijn bij voorbeeld allemaal ongewa
pend) morele druk op de regering te
kunnen uitoefenen om daarmee ook
te onderstrepen dat het slechts om
belangenbehartiging gaat.
Een pikant detail: de bewaking van
Arrons woonhuis is gisteren door de
stadspolitie van Paramaribo overge
nomen van de militairen
Egyptische. Israëlische en Ameri
kaanse onderhandelaars zijn het
daarover eens geworden tijdens een
bijeenkomst in Herliya, die slechts
twintig minuten duurde. Kennelijk
was de vergadering achter de scher
men goed voorgekookt.
Het hoofd van de Israëlische delega
tie, Josef Burg, zei dat een „weder
zijds aanvaardbare lijst" zal worden
opgesteld van de bevoegdheden die
een Palestijnse raad op de Jordaan-
oever en in de Gazastrook zou moe
ten hebben. Volgens de vredesak
koorden die Egypte en Israël in sep
tember 1978 hebben gesloten moet
het overleg over autonomie voor de
Palestijnen in mei afgerond zijn. Het
hoofd van de Amerikaanse delegatie.
TUNIS. PARIJS (AFP. AP) De
Tunesische minister-president, Hedi
Nouira, heeft gezegd dat de rust in
heel Tunesië is weergekeerd na de
commandoaanval begin deze week
waarbij zeker 41 mensen om het leven
kwamen. In een interview met Radio
Monte Carlo beschuldigde Nouira Li
bië er opnieuw van de guerrillastrij
ders te hebben geholpen bij de aan
val. Hij bevestigde tevens dat Frank
rijk op verzoek van Tunis, steun heeft
gegeven door marine-eenheden en
luchttransportmiddelen te sturen.
Sol Linowitz, wilde niet zeggen of die
datum inderdaad haalbaar is.
Uit alles bleek dat het werkelijke
struikelblok tussen Cairo en Jeruza
lem bij lange na niet uit de weg is
geruimd. Dat is de vraag welke be
voegdheden en verantwoordelijkhe
den de Palestijnen in het kader van
het zelfbestuur zullen krijgen.
De toch al gespannen verhouding
tussen Joden en en Arabieren in de
bezette gebieden verslechterde giste
ren verder toen Palestijnse jongeren
een synagoge in Hebron bekogelden,
en in de straten van de stad autoban
den in brand staken. Zij lapten de
avondklok aan hun laars, die was
ingesteld na de moord op een Israëli
sche student, donderdag. In Jeruza
lem hebben christelijke leiders gepro-,
testeerd tegen het vandalisme op de
heilige plaatsen, waartegen de Israë
lische autoriteiten niet zouden op
treden.
Israël zal niet de bijna 7 miljard gul
den steun krijgen die het aan de
Verenigde Staten heeft gevraagd. Is
raël zal eerst zijn economie op orde
moeten brengen, zo zei onderminister
van buitenlandse zaken Harold Saun
ders. Hij zei bovendien dat het Ameri
kaanse streven is Israël minder af
hankelijk temaken van buitenlandse
steun. Hij ontkende dat bezuinigin
gen in de Verenigde Staten zelf een
rol zouden spelen. De Amerikaanse
regering heeft Israël voorlopig 4 mil
jard gulden economische hulp toege
zegd.
(S«888SS3SSS8S88SSS8SSSSS888S88Sg:
De Wereldraad van Kerken helpt in Cambodja met rijst,
wederopbouw van weeshuizen, drie ziekenhuizen en een
farmaceutische fabriek.
Om een volk in doodsnood te helpen is veel geld nodig.
Helpt u mee?
;GIRO 5261, o.v.v. SOS Cambodja, t.n.v. Stichting Oecumeni
sche Hulp (SOH), postbus 13077 te Utrecht.
Vraag ook dokumentatiemap: 5 (incl. porto).
Onderminister van buitenlandse zaken Christopher en veiligheidsadviseur
Brzezinski stonden voor hun vertrek naar Pakistan en Saoedi-Arabië de
pers te woord.
Van een onzer redacteuren
ISLAMABAD De regering Carter wil een militaire samenwerking met Pakistan op lange
termijn. Dit hebben Amerikaanse regeringsfunctionarissen verklaard, die in het gevolg van de
nationale veiligheidsadviseur van Carter, Zbigniew Brzezinski, en onderminister van buiten
landse zaken Warren Christopher gisteravond in de Pakistaanse hoofdstad Islamabad
aankwamen.
De regering Carter dacht eerst aan
het tijdelijk opheffen van de wapen
embargo tegen Pakistan. Dit embar
go werd verleden jaar ingesteld van--
wege de Pakistaanse pogingen een
kernexplosie teweeg te brengen. Nu
wil Carter echter helemaal af van het
ADVERTENTIE
Met bijdragen van Nederlandse en Europese vakbondsmensen, socialisten,
communisten en andere progressieven. Mensen die zich inzetten voor sociale
verworvenheden, arbeidstijdverkorting en welzijnsvoorzieningen, die zich
afzetten tegen bewapening, economische crisis, winst maar geen werk,
kernenergie en milieuvervuiling en die in de gaten houden wat vrouwenstrijd,
bevrijdingsbewegingen en imperialisme daarmee te maken hebben. Vóoral die
mensen die het belang inzien van linkso samenwerking.
Wc laten zo zoveel mogelijk zelf aan het woord in een artikel, een interview
of een document. Zonodig vertaald, samengevat en voorzien van een inleiding
of een korte journalistieke bijdrage ter verduidelijking.
De actuele ontwikkelingen rn Ji-.cussies houden we bij.
In elk nummer zetten we één iiiema centraal. Tijdschriften van partijen,
solidaritcits- en actiegroepen vatten we samen in de bladenrubriek. Van elke
Jaargang maken we een register. Achtergrond verschijnt elke veertien dagen en
kost 58 gulden per jaar. Een uitgave van Sjaloom, Odijk.
MANILA (Reuter) Het opperste
gerechtshof van de Filippijnen heeft
gelast dat er doorgegaan moet wor
den met het tellen van de stemmen in
een van de zwaarst betwiste gebieden
van het land. Tijdens het tellen van
de stemmen van de provinciale en
gemeenteraadsverkiezingen, de eer
ste tijdens de al zeven jaar durende
staat van beleg, kwamen berichten
over onregelmatigheden uit de pro
vincie Batangas. In Batangas, dat net
ten zuiden van Manila ligt, zette de
kiescommissie het tellen van de
stemmen stop na een protest van de
gouverneur, Antonio Leviste. Eerder
had de oppositionele nationalistische
partij gezegd dat ze gewonnen had.
Leviste, lid van de „beweging voor
een nieuwe maatschappij", de (KBL)
partij van president Marcos, zei dat
kiezers door de nationalistische par
tij lastig gevallen en geïntimideerd
waren. De kiescommissie heeft 10 da
gen om aan het bevel van het opper
ste gerechtshof te voldoen.
MADRID (Reuter, AP, AFP) Baskische extremisten heb
ben bij een van de bloedigste acties uit de laatste jaren zes
politiemannen omgebracht, die een wapenzending begeleid
den. Ook een van de aanvallers is om het leven gekomen. De
politie zegt dat de aanslag vrijwel zeker het werk is van de
alscheidingsbeweging ETA.
Het convooi met vier vrachtwagens
werd op een smalle verlaten weg tot
stilstand gebracht na een explosie.
Daarna namen de extremisten het
convooi met machinegeweren onder
vuur. De pQlitie dacht eerst dat de
aanvallers er met een grote hoeveel
heid wapens en munitie vandoor wa
ren gegaan maar de vrachtwagen
werd later teruggevonden aan de voet
van een rots.
Een van de extremisten werd door de
politie gevonden in een bij de vlucht
achtergelaten auto. De man zou zijn
bezweken aan verwondingen, die hij
opliep toen een handgranaat in zijn
handen ontplofte. De autoriteiten
vermoeden dat vier Basken aan de
actie hebben deelgenomen.
In politieke kringen vreest men dat
de actie de bloedigste sinds vijf
jaar geleden vijf agenten tegelijker
tijd werden vermoord tot wraakne
mingen in uiterst rechtse kring zal
leiden. Ook komen de verkiezingen
van begin maart voor een regionaal
Baskisch parlement onder grote
spanning te staan. Het kapinet in
Madrid hoorde van de aanval tijdens
zijn beraad. De minister van binnen
landse zaken en de hoogste veilig
heidschef zijn daarop meteen naar
Bilbao gegaan.
embargo. Washington zal niettemin
blijven pogen te voorkomen dat Pa
kistan een kernontploffing teweeg
brengt. „Er zijn echter nieuwe ele
menten in de situatie", zegt een hoge
Amerikaanse regeringsfunctionaris.
„Wij zullen ons streven na»»- nucleai
re nonproliferatie (het tegengaan van
de spreiding van kernwapens, red) in
overeenstemming moeten brengen
met de gewijzigde situatie".
Niettemin zou Brzezinski van Carter
opdracht hebben gekregen Pakistan
te waarschuwen dat Amerika de mili
taire samenwerking zal kappen zodra
dit land een kernexplosie teweeg
brengt. In Washington vreest men
dat een dergelijke ontploffing de on
rust in de regio alleen maar zal ver
groten. India heeft al in 1974 een
kernexplosie teweeggebracht.
In een korte verklaring op het vlieg
veld zei Brzezinski dat zijn bezoek de
vriendschap van de Verenigde Staten
met Pakistan dient te bekrachtigen.
Amerika wil samen met Pakistan zoe
ken naar wegen om de vrede In Zuid-
Azië en het Midden-Oosten te bevor
deren. De Verenigde Staten begrijpen
dat zich in de afgelopen 20 jaar veran
deringen hebben voltrokken en dat
het tijd zal kosten om de relatie met
Pakistan te herstructureren.
Politieke waarnemers menen dat
Brzezinski en Christopher Zia ervan
zullen proberen te overtuigen dat het
Amerikaanse aanbod Pakistan eco
nomisch en militair te steunen seri
eus genomen dient te worden en dat
het slechts de komende 18 maanden
zal dekken. President Zia heeft het
aanbod van Carter Pakistan 400 mil
joen gulden aan economische en 400
miljoen gulden aan militaire steun te
Volgens de Times of India zijn Ame
rikaanse militairen reeds in Pakis
tan aangekomen om Afghaanse re
bellen op te leiden. De krant meldt
dat dit het gevolg is van een geheint
akkoord dat is gesloten tijdens het
bezoek van een Pakistaanse delega»
tie aan Washington. De krant
schrijft verder dat de Verenigde Sta
ten, Pakistan en China samenwer
ken om de rebellen onder één com
mando te verenigen. De Times of
India, die zijn informatie heeft van
zegslieden van inlichtingendiensten,
zegt verder dat Pakistan aan de Ver
enigde Staten toestemming heeft
verleend om vanuit militaire basis
bij de grens met Afghanistan waar
nemingen te doen van de Russische
troepenbewegingen.
geven „kruimelwerk" genoemd.
Onderminister Christopher herhaal
de de Amerikaanse belofte te waken
over de onafhankelijkheid en de terri
toriale integriteit van Pakistan. Ame
rikaanse diplomaten in Islamabad
menen dat Pakistan het gevoel moet
krijgen door de Verenigde Staten be
langrijk gevonden te worden. Brze
zinski komt mede naar Islamabad
omdat president Carter deze week de
Amerikaanse oud-minister Clark Clif
ford als een speciale afgezant naar
premier Indira Ghandl van India had
gestuurd. „De Pakistani zouden bele
digd zijn geweest als wij alleen onder
minister Christopher hadden ge
stuurd."
Meer
pagina.
nieuws elders op dese
naam:
adres:
wil graag- (aankruisen)
O ten gratis proefnummer
O een introductieabonnement (3 nummers voor 5 gulden)
o meteen een abonnement (eerste 3 nummers gratis)
Deze lx>n opsturen naar Antwoordnummer 52, 3970 VB Driebergen.
Stuur nog geen geld, wacht op onze acceptgirokaart.
GENÈVE, BUENOS AIRES (AFP)
Argentinië verzet zich bij voorbaat
tegen het bespreken van de toestand
in dat land door de commissie voor
de rechten van de mens van de Vere
nigde Naties. Deze begint maandag
in Genève aan een vergadering van
zes weken. Argentinië staat op het
standpunt dat „voorlopige beperkin
gen van de mensenrechten en be
paalde vormen van onderdrukking
gerechtvaardigd zijn vanwege de
„internationale marxistische onder
mijning". Tot nu toe heeft Argenti
nië steeds een veroordeling door de
commissie voor de mensenrechten
weten te vermijden, onder meer door
steun van de Oosteuropese landen.
Een rapport van de Interamerikaan-
se commissie voor de rechten van de
mens en het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken kan Argenti
nië waarschijnlijk niet meer tegen-,
houden. Het rapport is voorgelegd
aan de regering in Buenos Aires, en
zal binnenkort verschijnen. Een
woordvoerder in de Argentijnse
hoofdstad heeft gezegd dat het rap
port niet de werkelijke situatie in
zijn land weergeeft. De leden van de
commissie, die Argentinië van 6 tot
20 september vorig jaar heeft be
zocht had beter kunnen weten, zo
suggereerde de regeringszegsman.
In regeringskringen in Buenos Aires
is zonder meer duidelijk dat de Ame
rikaanse kritiek op de schending van
de mensenrechten in Argentinië
doorslaggevend is geweest voor het
Argentijnse besluit wel graan te le
veren aan de Sowjet-Unie, in weer
wil van de Amerikaanse boycot. Een
Russische handelsmissie is op het
ogenblik in Buenos Aires om over de
leveranties te praten. Aangenomen
wordt dat Argentinië binnen de com
missie voor de rechten van de mens
in Genève, die onder voorzitterschap
staat van de Nederlander dr Theo
van Boven, opnieuw zal worden ge
holpen door de Sowjet-Unie.
De bijeenkomst zal dit jaar nog
moeizamer verlopen dan andere ja
ren toch al het geval was, gezien de
gijzeling in de Amerikaanse ambas
sade in Teheran en de Russische in
val in Afghanistan.
Beklaagdenbank
Vast staat dat Chili, Israël en Zuid-
Afrika weer in de beklaagdenbank
zullen moeten plaatsnemen. Andere
zaken zullen naar verwachting weer
op de lange baan worden geschoven.
Als gezegd was dat vorig jaar het
geval met Argentinië, terwijl toen
ook de behandeling van de situatie
in Cambodja werd uitgesteld.
Van Amerikaanse zijde in Gehève
wordt bevreemding geuit dat bij
voorbeeld wel de situatie in Equato
riaal Guinee nog op de (voorlopige)
agenda prijkt, waar dictator Macias
al lang en breed is afgezet, maar niet
de verbanning van de Russische dis
sident Sacharov.
door James Dorsey
ISLAMABAD Voor de Pakistaanse president Zia Oei Haq kwam de
Sow jet-interventie in Afghanistan als een geschenk uit de hemel. De
feneraal, die ruim twee jaar geleden door een staatsgreep aan de macht
kwam, heeft een rijke buit aan militaire en economische steun in het
vooruitzicht. Bovendien heeft de leider van dit „door de Sowjet-Unie
bedreigde islamitische land" eindelijk de erkenning verworven van de
Islamitische wereld, waarnaar hij zozeer verlangde.
De speciale adviseur voor veiligheidszaken
van de Amerikaanse president Carter. Zbig
niew Brzezinski, kwam gisteren in de Pakis
taanse hoofdstad Islamabad aan om uit te
leggen dat de beloofde militaire steun wel
wat meer Inhoudt dan de „kruimeltjes"
waarover generaal Zia het had. Zia zegt aan
800 miljoen gulden niet genoeg te hebben,
hij meent 4 tot 6 miljard gulden nodig te
hebben om zijn land tegen de oprukkende
-grote beer" te beschermen.
Penningmeester
De generaal hoeft zich over de vervulling
van zijn wensen geen zorgen te maken. Het
Amerikaanse wapenembargo tegen Pakis
tan is in principe opgeheven en het Westen
maakt zich grote zorgen over de veiligheid
van de oliebronnen rondom de Perzische
Golf Bezorgde westerse hoogwaardigheids
bekleders stromen Pakistan binnen en het
mamwerk van een militair consortium dat
akistan moet helpen het rode gevaar te
:n begint al gestalte te krijgen.
Militaire kringen in Islamabad verwachten
dat Pakistan 300 tanks uit de Bondsrepu
bliek, lichte wapens uit China en radarin
stallaties uit Groot-Brittannië zal ontvan
gen. Saoedi-Arabië zal de rol van penning
meester in het consortium spelen. Generaal
Zia heeft zijn zinnen gezet op 60 stuks van
het uiterst geavanceerde F-16 gevechts
vliegtuig, die ruim 40 miljoen gulden per
stuk kosten. Maar dat brengt met zich mee
dat er Amerikaanse adviseurs in het land
gestationeerd zouden moeten worden en
dat zou de door Pakistan gepropageerde
onafhankelijkheid van de grote mogendhe
den ondergraven.
In zijn toespraak by de opening van de
islamitische top in Islamabad verwierp ge
neraal Zia zowel het decadente kapitalisme
als het atheïstische communisme. De lei
draad voor alle moslems ter wereld is de
islam, aldus de generaal. Dergelijke uitspra
ken dienen ook om de islamitische landen
en de gelovige Pakistanen te paaien.
Zia kan in zijn uitspraken dan wel beide
machtsblokken afwijzen, maar hij moet er
gens steun vandaan halen. „Zia moet kiezen
tussen Washington en Moskou", zo meent
men op de Amerikaanse ambassade. „Hij
heeft gezien wat er gebeurt als men pro
beert het op een akkoordje te gooien met de
Sowjet-Unie en daarom zal hij voor de Vere
nigde Staten kiezen".
De snelle toenadering van Washington tot
Islamabad, nadat de relaties toch danig
bekoeld waren, wordt door de Amerikaanse
ambassade kortweg verklaard met de uit
spraak „wat telt. zijn onze belangen in de
wereld".
'Ongeschikt'
Generaal Zia heeft momenteel de wind in
de zeilen. Voor de Sowjet-interventie in
Afghanistan werd hij door de leiders van de
islamitische wereld gemeden. De ter dood
veroordeling van oud-premier Bhoetto is
daar niet vreemd aan. Toen Zia bezoeken
wilde brengen aan Maleisië en Bangladesj
kreeg hij te horen dat het „tijdstip onge
schikt" was. Syrië annuleerde een voorge
nomen bezoek op het laatste ogenblik. Be
halve de Chinezen kwam niemand in Isla
mabad op bezoek.
Nu er Russische troepen aan de Pakistaan
se grens staan is dit alles echter vergeten.
De internationale erkenning zal de binnen
landse problemen voor de president niet
oplossen. „Pakistan is een land dat zelf
niets produceert. Er heerst hier geen goed
investeringsklimaat. Er worden geen nieu
we industrieën of bedrijven gesticht. De
rijken worden rijker en de armen worden
armer. Dit is het enige land op het Indiase
subcontinent zonder een middenklasse",
vertelt een Aziatische diplomaat. „In Pakis
tan heeft de regering nog nooit wat gedaan
om de levensstandaard van de gewone man
te verhogen. Het geld wordt altijd aan pres-
tige-objecten uitgegeven. Dat deed Bhoetto
en dat doet ook Zia."
Baloechistan
Daar komt nog bij dat de bevolkingsgroe
pen in de verschillende provincies het ge
voel hebben door de heersende Pundjaab-
bevolking te worden uitgebuit. Met name
de bewoners van Baloechistan zijn ontevre
den en het zou de eerste keer niet zijn dat
deze onafhankelijk denkende bevolking de
wapens opneemt tegen de centrale regering
in Islamabad. De regering weet dat de Ba-
loechi's hun oude droom van een groot
Baloechistan, dat ook delen van Iran en
Afghanistan moet omvatten, nog lang niet
vergeten zijn. De gTote angst is dat de
8owjet-Unie deze verlangens eens zal uit
buiten.
Meer over de gevolgen van de Russische
ingreep in Afghanistan staat op pag. 17.