Koningin van een republiek
Tekening van een lezer
Trouw Commentaar
POLITIEK
ontbijten ongezond, vindt arts
binnenland
Liberaal onderwijsbeleid
Volgens opinie-onderzoek
Verzet tegen euthanasie vooral
nog bij kerkelijken
Meer hulp per
telefoon gevraagd
Minister belooft
spoed in slepende
milieuzaak Almelo
eitje voor een monster
stuur 'n brief
meeleven
TROUW/KWARTET
5
Vandaag discussieert de WD over
de onderwijspolitiek en voor ons is
dat een mooie aanleiding om eens
de balans op te maken van het
beleid dat minister Pais tot nu toe
heeft gevoerd. Weliswaar heeft het
kabinet het oogstjaar nog tegoed,
maar een voorlopige beoordeling
op basis van wat in de eerste jaren
is gezaaid, lijkt wel mogelijk.
Voor het eerst sinds de oorlog is
het duurste departement in handen
van een liberale bewindsman. Is
het verschil met de lange reeks van
christen-democraten en de twee
■sen.; socialisten die hem voorgingen
merkbaar?
Een koerswijziging van 180 graden
hoefde men bij het optreden van
Pais niet te verwachten, omdat ook
deze regering steunt op confessio
nele partijen. Daarmee is een ze
kere mate van continuïteit in de
Nederlandse onderwijspolitiek
verzekerd.
Als we naar de beleidsdaden van
Pais en zijn twee CDA-staatssecre-
tarissen kijken, valt op dat er nu
minder aandacht is voor het sociale
aspect. Zo lijken bij de reorganisa
tie van het hoger onderwijs econo
mische motieven zwaarder te we
gen dan voorheen. Als het gaat om
de vorming van volwassenen zien
we dat de open universiteit voor
rang krijgt, terwijl een duidelijke
visie op de vorming van de minst
geschoolden ontbreekt. Op het
terrein van het voortgezet onder
wijs wekt de regering wel de in
druk dat zij de ontwikkelingskan
sen van elk kind wil bevorderen,
maar in feite staat zij de ontplooi
ing van veel kinderen in de weg,
doordat bestaande barrières nau
welijks worden opgeschoven.
Wij willen niet ontkennen dat het
onderwijsbeleid van deze regering
ook goede elementen bevat. De
vrijheid van onderwijs wordt on
dubbelzinnig gerespecteerd, voor
het onderwijs aan anderstaligen
zijn extra leerkrachten toegestaan,
hier en daar zijn aanzetten gege
ven tot nieuwe wetgeving, de klas
sen in kleuter- en lager onderwijs
zijn verkleind, en zo is er wel meer
te noemen.
Maar de muziek klinkt minder
aangenaam in de oren dan vroe
ger. De bassen van het profijtbe
ginsel, het prestatiemotief, de se
lectiedrift (in het hoger onderwijs)
en het consumentendenken wor
den sterker gehoord. Het sociale
element dat de politiek van be
windslieden als Cals, Grosheide,
Veringa en Van Kemenade ken
merkte raakt op de achtergrond.
In dat verband is het typerend dat
de landelijke onderwijscommissie
van de WD het lager beroepson
derwijs in eerste instantie buiten
beschouwing heeft gelaten. Én dat
terwijl juist daar de meeste kanslo
ze kinderen zitten: kinderen uit de
lagere inkomensgroepen, kinderen
van buitenlanders, uitvallers, toe
komstige jeugdwerklozen.
Ook in het ontwikkelingsplan voor
het voortgezet onderwijs van Pais
en staatssecretaris De Jong wordt
geen oplossing geboden voor dit
meest schrijnende probleem van
het Nederlandse onderwijsbestel.
In plaats van de concrete plannen
van vorige regeringen worden ons
nu halve maatregelen voorgespie
geld, die de verwarring alleen
maar kunnen vergroten. Het idee
van een tweejarige brugklas is or
ganisatorisch zo slecht uitgewerkt,
dat links en rechts dit plan als
schietschijf gebruiken.
Onderwijspolitiek omvat mteer dan
het bieden van gelijke kansen aan
kinderen met een slechte startposi
tie. Maar het beleid mag wel wor
den afgemeten aan de ijver waar
mee een regering werkt aan de
oplossing van deze sociale kwestie
in het onderwijs. We hebben de
indruk dat het nu te veel aan die
ijver ontbreekt.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Het aantal
tegenstanders van actieve en
passieve euthanasie is de al
gelopen jaren aanzienlijk ge
daald. Acht jaar geleden was,
blijkt uit een Nipo-enquête,
nog 48 procent tegen, nu nog
maar 23 procent. Dat is een
gemiddelde: kerkelijken en
vooral protestanten stellen
zich veel minder positie! op.
Bij het onderzoek, dat werd uitge
voerd, door bureau Lagendijk in op
dracht van de Nederlandse vereni
ging voor vrijwillige euthanasie, wer
den ruim duizend Nederlanders van
18 jaar en ouder ondervraagd.
Ruim de helft (56 procent) vond, dat
er zowel actief als passief aan eutha
nasie mag worden gedaan als het
gaat om ongeneeslijk lijden. Negen
tien procent was alleen voor passieve
euthanasie en tegen actieve eutha
nasie.
DEN HAAG Typerend voor
de gebeurtenissen van don
derdagavond is, dat zowel
premier Van Agt als opposi
tieleider Den Uyl geëmotio
neerd waren over iets dat
nuchter beschouwd de ge
woonste zaak van de wereld
is: de aankondiging van ko
ningin Juliana dat zij op haar
71ste verjaardag afstand zal
doen van de troon.
Kabinetten komen en gaan, maar de
koning blijft. In ons staatsbestel is hij
het enige continue element. Onze
grondwet is daar heel precies in. De
erfelijke opvolging is minitieus gere
geld en zelfs voor het geval er uit dien
hoofde niemand voor het koning
schap in aanmerking komt bevat de
grondwet een regeling om in dat ge
val een koning te kiezen. Het is zoals
de Engelsen zeggen: „The king never
dies." Of de Fransen: „Le roi est mort.
vive le roi."
Een schok voor ons staatsbestel bete
kent de aankondiging van de konin
gin daarom allerminst. Wanneer
daarom twee geharnaste politici als
Van Agt en Den Uyl emotie tentoon
spreiden zegt dat vooral wat over de
persoon van koningin Juliana. Het
„de koning sterft nooit" is theorie. De
werkelijkheid is dat dat koningschap
32 Jaar lang in de persoon van Juliana
gestalte heeft gekregen. Over beide
aspecten een korte kanttekening.
De rol van het koningschap in ons
land kan wellicht nog het scherpst
worden belicht met de stelling, dat
Juliana vooral de koningin is geweest
van een republiek. Vanzelfsprekend
is zo'n stelling niet, al was het alleen
al omdat er over de begrippen repu
bliek en monarchie (koningschap) de
wonderlijkste misverstanden be
staan. Zelfs nu nog, anno 1980, roept
het begrip republiek in wijde kring
gedachten op aan doorgedraaide
bolsjewieken, die er uitsluitend op uit
zouden zijn ons geliefde vorstenhuis
te verjagen.
Busken Huët
Het is daarom niet verbazingwek
kend dat de schrijver Busken Huët in
1865 in een nabeschouwing op de
begrotingsdebatten in de Tweede Ka
mer een storm van protest ontlokte
met deze zinssnede: „Men moge het
beklagen of er in roemen, Nederland
is feitelijk sedert 1848 een demokrati-
sche republiek met een vorst uit het
huis van Oranje tot erfelijke voorzit
ter." En zo voegde hij er aan toe:
„Onze koning is koning bij de gratie
door Willem Breedveld
Oods. Doch in geen andere zin, dan
waarin ook 's konings kleermaker
aan de goddelijke genade het aanzijn
dankt."
Had Busken Huët daarmee iets mis
zegd? Eerlijk gezegd niet zo bar veel.
Behalve misschien: dat de vergelij
king met een kleermaker hier en daar
ongetwijfeld als een vorm van heilig
schennis zal zijn opgevat. De publi-
keinse gedachte immers was in Ne
derland sinds de jaren dagen van
Willem van Oranje eerder regel dan
uitzondering.
Te combineren
Weliswaar waren er telkens strubbe
lingen tussen patriotten en prinsge-
zinden, maar in de praktijk bleek de
republikeinse gedachte zeer wel te
combineren met wat van lieverlede
uitgroeide tot een erfelijke stadhou
derschap van het huis van Oranje. En
kennelijk tot wederzijdse tevreden
heid, want zo lezen we in het stan
daardwerk van prof. Oud over het
constitutioneel recht van ons konink
rijk dat stadhouder Willem V aanvan
kelijk zelfs afwijzend stond tegenover
de gedachte om hem tot souvereln
vorst uit te roepen en zo dat al moest
gebeuren, dan zou er aan zijn soeve
reiniteit toch op zijn minst een con
stitutie ten grondslag moeten liggen.
De ontwikkeling van het koning
schap sindsdien is bekend. De aan
vankelijke dienaren des konings (de
ministers) die hij naar welgevallen
kon benoemen en ontslaan, drongen
de rol van de koning meer en meer
naar de achtergrond. Nog voor het
einde van de vorige eeuw vond deze
ontwikkeling zijn bekroning in het
leerstuk van de ministeriële verant
woordelijkheid met als noodzakelijk
complement de onscheidbaarheid
van de koning. Het betekent, dat de
ministers en zij alleen verantwoorde
lijk zijn voor het regeringsbeleid. Op
hun beurt kunnen zij alleen maar
functioneren op basis van het ver
trouwen van de gekozen volksverte
genwoordiging.
Symbolenstrijd
De oppositie die jaren nadien de soci
alisten in ons land nog tegen het
Koningshuis voerden was daarmee
eigenlijk al grotendeels een symbo
lenstrijd geworden. Die strijd moet
meer verklaard worden uit het sa-
Prins Willem de Vijfde: als ik soeverein vorst
word dan op zijn minst een constitutie.
Conrad Busken
bliek
Huet: een democratische repu-
menvallen van de identiteiten van
bepaalde politieke partijen met die
van het vorstenhuis, dan uit de feite
lijke macht waarover de koning zou
beschikken.
De betekenis van het koningschap
moet daarom vooral gezocht worden
in zijn rol als staatshoofd van onze
natie. Zoals gezegd: kabinetten ko
men en gaan. maar de koning blijft.
Hij is het continue element in ons
staatsbestel en vervult daarmee een
belangrijke, niet te onderschatten
symbolische betekenis. Voor het ove
rige is ons land precies zoals Busken
Huet in 1865 al schreef een demokra-
tlsche republiek.
Problemen
Zonder problemen is die rol van het
staatshoofd overigens niet. Want wel
iswaar moge de ministeriële verant
woordelijkheid. alsmede de onscheid
baarheid, het staatshoofd beschutten
en afgrendelen voor een actieve in
menging in de politiek, helemaal slui
tend is dit deel van het staatsrecht
niet. Zo rust op de koning altijd nog
de belangrijke taak, de ministers zó
te kiezen, dat de samenwerking met
het parlement zo goed mogelijk is
verzekerd.
Of anders gezegd: de koningin speelt
een actieve rol bij de vorming van een
nieuw kabinet.' Weliswaar delegeert
zij deze taak in de praktijk aan een
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw, jury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbom
DE NATIONALE KAMPIOENSCHAPPEN OMBUIGEN
en daar ook naar te handelen. Het
minst verdraagzaam wat dat betreft
zijn gereformeerden.
Bij tweederde roept het begrip eutha
nasie geen schrikbeelden op; elf pro
cent krijgt die wel omdat het over
doodgaan gaat en 23 procent ziet ze
omdat misbruik niet uitgesloten is.
Een op de tien ondervraagden (vooral
hoger opgeleiden en voorstanders
van euthanasie) heeft in de naaste
omgeving meegemaakt, dat er tot
euthanasie werd overgegaan. In die
gevallen was het meestal de patiënt
zelf (40 procent), die over de mogelijk
heid van euthanasie repte; naaste fa
milie en de arts deden dat in 29 resp.
23 procent van de gevallen.
Waar euthanasie wel werd overwo
gen, maar niet uitgevoerd gebeurde
dat vooral omdat de arts weigerde (35
procent), de familie weigerde (21 pro
cent), de patiënt weigerde (zes pro
cent), het lijden meeviel (zes procent)
of omdat de patiënt „uit zichzelf"
overleed (22 procent).
Een grote meerderheid (87 procent: Bij de meningsvorming over eutha-
Tge dus ook een groot deel van hen die nasie blijkt de mening van de levens
eer-Hm*
liet
ipi-
tegen zijn) laat anderen de ruimte een partner van de grootste invloed (76
andere visie op euthanasie te hebben procent).
OE A-PLOEG AAN HET TRAINEN T'JOENS OE LOONPAUZC
formateur of informateur, maar dat
laat onverlet dat zij verantwoordelijk
blijft voor de aanwijzing ervan. In de
literatuur wordt deze functie van het
staatshoofd wel omschreven als de
regulateur achter het grote staatkun
dige uurwerk. Iemand die zorgvuldig,
vanuit een boven de partijen staande
positie, tracht een uurwerk aan de
praat te houden, als het formatlewerk
vastloopt, de regeringskar met geen
man of paard meer aan de gang is te
krijgen.
Kwetsbaar
Vooral in een land als het onze. waar
elkaar uitsluitend partijen nogal eens
patstellingen opleveren (de kabinets
formaties hebben eerder de neiging
langer dan korter te worden) is de
positie van het staatshoofd kwets
baar. Nog niet zo lang geleden uitte
de voormalige WD-senator Harm
van Riel openlijke kritiek op de rol
van de koningin bij de kabinetsfor
matie. Zij zou tezeer van haar voor
keur voor een links kabinet blijk heb
ben gegeven.
Eenzelfde kwetsbaarheid kan zich
voordoen wanneer een kabinet ont
slag aanbiedt. Het is bij voorbeeld
nog steeds een raadsel wat er zich
precies heeft afgespeeld kort na de
val van het kabinet Biesheuvel. Na
dat de twee D8'70 ministers Drees en
De Braauw hun ontslag hadden inge
diend viel er een stilte van bijna 24
uur. Weigerde de koningin het ont
slag van het hele kabinet of was zij
Juist tegen een reconstructiepoging
die daarna onder leiding van mr. V.
Scholten (tevergeefs overigens) heeft
plaatsgevonden?
Vacuüm
In dit soort kwesties tekent zich een
vacuüm al dat slechts ten dele door
de ministeriële verantwoordelijkheid
wordt gedekt. Formeel is het nieuw
optredende kabinet aanspreekbaar
voor de gang van zaken, maar in de
praktijk blijkt iedereen zich achter
iedereen te kunnen verschuilen, om
dat noch de formateur (tenzij hij toe
vallig ook minister is geworden) noch
de koningin op het matje kan worden
geroepen. Zij kan zich dus ook niet
verweren tegen terecht of ten onrech
te geuite verwijten. Zo hangt bij voor
beeld nog als een donderwolk in de
lucht de beschuldiging van oppositie
leider Den Uyl, dat het kabinet Van
Agt met verbreking van de sloten van
de achterdeur het regeerkasteel zou
zijn binnengedrongen. Premier Van
Agt heeft zich uiteraard krachtig ver
weerd tegen deze aantijging, maar
zo'n verdediging blijft onvolledig om
dat enkele hoofdrolspelers i.e. forma
teur Van der Grinten en de koningin,
buiten schot blijven.
Een ander type problemen kan zich
voordoen wanneer leden van het Ko
ninklijk Huis uitspraken doen, dan
wel daden verrichten die tegen be
paalde opvattingen indruisen. Het is
nogal wat, dat de onschendbaarheid
de leden van ons koninklijk huis
voortdurend dwingt op eieren te lo
pen. Eigenlijk zou men willen dat ze
op dat punt wat meer manoeuvreer
ruimte hadden.
Al deze „risicofactoren" overziende
kan de conclusie geen andere zijn,
dat koningin Juliana op een enkel
incident na al deze voetangels en
klemmen uitstekend heeft weten te
omzeilen. Tegelijkertijd en dat is
misschien nog wel het belangrijkste
heeft dat haar rol als staatshoofd
op geen enkele wijze doen verbleken.
Integendeel.
Oppositieleider Den Uyl bracht haar
misschien nog wel het grootste com
pliment met de opmerking, dat hoe
wel de PvdA een principiële voorkeur
heeft voor de republiek, dit geen ge
volgen behoeft te hebben voor het
huidige koningschap. Daarin ligt de
waarschuwing besloten, dat het ko
ningschap ook anders kan uitpakken
en gegeven de eerder gesignaleerde
„risico-factoren" is dat zeer wel denk
baar Wat dat betreft is het jammer
dat de vele pogingen om daarin ver
andering te brengen tot nu toe schip
breuk hebben geleden. Maar het is
ook de bevestiging Juist omdat dit
compliment uit socialistische hoek
afkomstig is van het feit dat Julia
na staatshoofd Is geweest van nage
noeg de gehele natie. Een mooiere
afsluiting van een 32-jarige regeerpe
riode is nauwelijks denkbaar.
ROTTERDAM (ANP) De 26 telefo
nische hulpdiensten voor mensen in
geestelijke en sociale nood willen van
CRM subsidie om in 1980 twintig be
roepskrachten extra te kunnen aan
trekken. Op het ogenblik werken 42
beroepskrachten bij de federatie van
SOS-telefonische hulpdiensten, die
zich bezighoudt met de begeleiding
van de ruim veertienhonderd vrijwil
ligers die de telefoons bemannen.
De extra beroepskrachten zijn vol
gens de federatie nodig om het de
laatste Jaren sterk gestegen aantal
hulpzoekenden te kunnen opvangen.
Momenteel bellen per Jaar zo'n
165.000 mensen de hulpdiensten op
Dat is een verdubbeling in vergelij
king met een aantal jaren geleden.
ALMELO (ANP) Minister Ginjaar
van volksgezondheid en milieuhygië
ne heeft de gemeente Almelo toege
zegd dat er op zijn ministerie extra
mensen zullen worden Ingezet om een
officieel rapport over de waterver
ontreiniging in het Almelose water
wingebled af te ronden Dat zal vóór
15 februari gebeuren. Al geruime tijd
bestaat er In Almelo ernstige veront
rusting over vervuling van het grond
water door een tiental broomverbin-
dlngen, veroorzaakt door het vroeger'
in Wierden gevestigde bedrijf Broom-
chemie dat nu in Temeuzen geves
tigd is. Het onderzoek naar de vervui
ling duurt al twee Jaar
Hoort dat eitje er voor u, ook bij?
Is uw ontbijt niet compleet zon
der zacht gekookt, dubbel gebak
ken of roerei? Of houdt u het
liever op een boterhammetje jam
met een kop thee of koffie, of
wellicht alleen een kommetje
muesli?
Zwaar of licht ontbijt, gezond is
het in elk geval geen van beide,
als we de heer J. Bonnet mogen
geloven, die als chirurg verbon
den is aan het Gemeenschappe
lijk Administratiekantoor.
„Vooral voor mensen met een zit
tend beroep en voor hen die nel-
ging hebben tot corpulentie, is
mijn advies: niet ontbijten",
schrijft hij de medicus in Open
Kaart, het bedrijfsblad van het
GAK. Hij reageert daarmee op
een artikel over gezond eten,
waarin gesteld werd dat niet ont
bijten ongezond is. „Een gevaar
lijke uitspraak", vindt de dokter.
„Voor hetzelfde geld kun je ook
zeggen: ontbijten is onverstan
dig. en wel om de volgende reden.
Door 's morgens iets te gebruiken
wordt de maag geprikkeld tot
afgifte van „maagsap" met als
gevolg verhoogde activiteit en
een vervroegd „hongergevlel"
met als gevolg om 11 uur op
nieuw honger en bij de koffie een
extraatje dikmaker)."
De dokter spreekt uit ervaring.
Hij heeft, schrijft hij, in geen der
tig Jaar ontbeten, „terwijltoch
een hele morgen opereren niet
eens zo'n erg lichte arbeid is, en
ik voel me er nog steeds uitste
kend bij. Ik heb ook niet de in
druk, dat het mijn gezondheid
heeft kwaad gedaan. De benodig
de voedingsmiddelen komen dan
wel bij lunch en avondeten."
Dokter Bonnet maakt zich ook
een beetje nijdig over die eeuwig
terugkerende uitdrukking „ge
zonde voeding". Want, zegt hij,
wat betekent dat nou eigenlijk?
„Ik vraag altijd: gezond voor
wat? Voor je hart, je lever, Je
nieren?" Waarschijnlijk eet hij
zelden een stukje fruit en zet hij
nooit een glas sinaasappelsap
aan de lippen. Hij doet het met
vitamine c-tabletjes: „Er wordt
ook zo vaak gesteld dat een glas
sinaasappelsap of fruit zo gezond
is, maar ze bevatten wel 10 pro
cent suiker en zijn niet goedkoop,
terwijl de hoeveelheid vitamine c
die ze bevatten, gemakkelijker
en goedkoper als tabletjes van
twee cent kan worden inge
nomen."
Geen ontbijt dus en vitaminen
uit de fabriek. Wat moet je daar
nou van denken? In elk geval niet
dat we nu allemaal schielijk het
voorbeeld van J. Bonnet moeten
gaan volgen en vanaf heden niet
meer ontbijten. De meesten van
ons hebben geleerd dat je best
eens een lunch kunt overslaan,
maar nooit een ontbijt, voelen
zich zeer wel na het ochtendhap
je en zeer onwel als ze zonder aan
het werk gaan.
Wie heeft er gelijk? We vragen
het aan het Voorlichtingsbureau
voor de Voeding (waar onder
meer de „schijf van vijf" vandaan
komt). „Onzinnig", zegt men
daar. „Een ontbijt is altijd een
goed begin van de dag, zelfs als je
neigt naar corpulentie. Het gaat
om een goede verdeling van je
voedsel over de dag. Op geregel
de tijden eten is altijd het beste.
Als die arts al Jaren niet ontbijt,
is het best voor te stellen dat hij
zegt: dat kan zo weL Misschien
voelt hij zich daar gezond bij,
maar het is niet meer dan zijn
persoonlijke ervaring. Dat wil
nog niet zeggen dat niet ontbij
ten dus voor ieder ander ook ge
zond zou zijn. Het omgekeerde is
waar. En vitamine c-tabletjes
zijn nooit een goed alternatief
voor fruit."
Een beetje voorwereldlijk iiet-ie
er uit, deze leguaan, en zo'n kiek
je maak je dan ook niet in een
Hollands achtertuintje. Het dier
komt onder meer voor in Austra
lië, maar ook daar komt zo'n
beest niet dagelijks aan de ach
terdeur. Het echtpaar Cockbury,
dat in de buurt van Sydney vlak
bij het strand woont, schrok dan
ook echt wel even toen de bijna
twee meter lange leguaan de eer
ste keer in hun tuin rondschar
relde. De omgeving scheen het
dier uitstekend te bevallen, en zo
wenden de Coekbury's lang
zaamaan aan hun „monster". Ze
zijn nu al zo goed bevriend met
z'n drieën, dat de bewoners van
het huis elke dag wat eieren voor
de leguaan neerleggen, die het
dier zonder enige angst vlak
voor de deur komt nuttigen.
Tien Jaar geleden werd de Malei-
slër Hooi Tsjln Han gearresteerd
en al die tijd zit hij in zijn land
gevangen zonder enige vorm van
proces, nog steeds in voorarrest
dus; zijn gevangenschap wordt
steeds met een periode van twee
Jaar verlengd. Hooi Tsjln Han, nu
42 jaar, was lid van de Maleisi
sche socialistische partij die
vooral onder boeren aanhang
trachtte te winnen. Diverse leden
van de partij zijn gearresteerd,
net als Tsjln op grond van de
Maleisische geheime veiligheids
wet. Een van hen is de voorzitter
Kassim Ahmad die sinds 1978
vastgehouden wordt. Over de re
denen waarom Hooi Tsjin Han
gevangen zit, is weinig bekend,
maar volgens die veiligheidswet
mag dat, als de minister van bin
nenlandse zaken er van over
tuigd is dat gevangenhouding
noodzakelijk is „om te voorko
men dat activiteiten worden on
dernomen die de veiligheid van
het land kunnen schaden." Hooi
Tsjin zit in het Batoe Gajah de
tentiekamp, waar de omstandig
heden bijzonder slecht zijn. Er
bestaat een officiële adviesraad,
waar de gevangenen kunnen pro
testeren; deze raad heeft aanbe
volen om alle gevangenen van
Batoe Oajah vrij te laten, maar
de raad heeft alleen een advise
rende stem. De minister van bin
nenlandse zaken heeft het advies
dan ook naast zich neergelegd.
Tijdens zijn langdurige gevan
genschap heeft Hooi Tsjln Han
enkele zware astma-aanvallen te
doorstaan gehad en moest hij een
paar keer in een ziekenhuis wor
den behandeld.
Beleefd en in het Engels gefor
muleerde brieven, waarin om de
onmiddellijke vrijlating van (En
gelse spelling) Hooi Chin Han
wordt gevraagd, en waarin vooral
gewezen kan worden op de duur
van zijn gevangenschap zonder
proces en op zijn gezonheidstoe
stand, kunnen gestuurd worden
naar: Tan Sri Ohazall Shafie, Mi
nister of Home Affaires Mlnls-
tery of Home Affaires Jalan
Datuk Onn Kuala Lumpur,
Malaysia.
Als bondskanselier Helmut
Schmidt die met een slijmvlies-
ontsteking op bed ligt, niet dank
zij de pillen van zijn lijfarts beter
wordt, kan hij het altijd nog pro
beren met de huismiddeltjes die
meelevende burgers hem aan de
hand hebben gedaan. Daaronder
zijn 'gorgelen met getrokken ei
keschors', 'hete koffie op de ont
stoken plek. maar niet meteen
doorslikken' en het advies de zere
plek elke keer na het gorgelen
schoon te maken met een om
zwachtelde vinger. „Het doet wel
een beetje zeer en u zult wel tra
nen in uw ogen krijgen", voegde
de 81-jarige raadgeefster er aan
toe.
