Een nuchtere kijk op de politiek
'Okto was druppel die emmer deed overlopen'
Ambtenarenbonden
dreigen met acties
Mr P. J. Verdam is geen commissaris van de koningin in Utrecht meer
Gesprek over 'invullen' zesduizend banen afgelast
Politie pakt snelle brommers aan
3{aïnw>iie i X enfanfi&ie
Bij doorzetten kortingsplannen
FNV
Sleper krijgt
geen loon na
werkhervatting
Politie komt
fraudezaak
op het spoor
VRIJDAG 1 FEBRUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
9
door J. G. A. Thijs
Voor het eerst sinds vele Jaren is mr P. J.
Verdam (sinds half januari 65 Jaar) van
daag vrijwel ambteloos burger. Gisteren
was hij nog commissaris van de koningin
in Utrecht en was hij nog te vinden in zijn
kamer aan het Achter Sint Pieter in de
Domstad; van vandaag af hoopt hij van
zijn pensioen te kunnen genieten. Ver
dam, vaak nog als „professor" aangeduid
omdat hij ruim twintig jaar hoogleraar
aan de juridische faculteit van de Vrije
Universiteit te Amsterdam geweest is, is
vooral in de naoorlogse jaren als over
tuigd anti-revolutionair actief geweest op
politiek terrein. Dat leidde onder meer tot
een kortstondig ministerschap: begin
september 1966 nam hij in het veelbespro
ken kabinet-Cals de plaats in van de na
een incident afgetreden minister van bin
nenlandse zaken Jan Smallenbroek en
toen kort daarna in de „nacht van
Schmelzer" het leven van dat kabinet
beëindigd werd (door Vondeling gety
peerd als „moord met voorbedachten
rade") kreeg Verdam dezelfde portefeuille
in het interim-kabinet Zijlstra. In april '67
kwam aan het ministerschap een einde;
voor het dan optredende kabinet De Jong
is Verdam nog wel gepolst maar hij heeft
er geen zitting in willen nemen. Hij werd
Eerste Kamerlid en in 1970 volgde zijn
benoeming tot commissaris van de konin
gin. In de landelijke politiek kwam Ver
dam daarna veel minder op de voorgrond
maar in het in politiek opzicht woelige
najaar van 1977 veranderde dat plotse
ling: samen met zijn Zuidhollandse
ambtgenoot Vrolijk trachtte Verdam de
vorming van een nieuwe regering weer op
gang te krijgen. De twee informateurs
„van de oude stempel" (typering in onze
krant uit die dagen) gingen na of er een
kabinet gevormd kon worden van PvdA,
CDA en D'66. Hun pogen bleef zonder
resultaat.
In de AR partij heeft Verdam functies
bekleed en bij verscheidene gelegenhe
den heeft zijn stem de aandacht getrok
ken. Zo pleitte hij er in 1968 voor dat
politieke partijen, inzonderheid de chris
telijke, organisaties blijven waarin men
zich met geestverwanten kan bezinnen in
het licht van het evangelie. Hij leidde ook
een werkgroep die de bestuursstructuur
van ons land onderzocht en die tot de
conclusie kwam dat de provincies alle
maal het veld moesten ruimen om plaats
te maken voor dertig inter-gemeentelijke
gewesten. Een commissaris van de konin
gin die ooit een „aanslag" gepleegd heeft
op het instituut provincie: dat punt
móest natuurlijk aan de orde komen in
een gesprek dat we met mr Verdam
hadden.
„Nee, ik heb in het a.r. rapport over de bestuursstructuur
beslist geen aanslag op de provincie Utrecht gepleegd, want
die hield, naar ik meen, volgens onze plannen ongeveer haar
huidige gedaante," reageert mr P. J. Verdam lachend op onze
opmerking. Daarna komt het gesprek al gauw op de plannen
van Wiegel om zeventien provincies te vormen. „Die zijn beter
dan mijn plannen van destijds. Ik zie nu wel in dat dertig
gewesten een te zware, ondoorzichtige structuur gevormd
zouden hebben. In mijn Utrechtse tijd ben ik nadrukkelijk
van mening veranderd: wij gingen er destijds van uit dat alles
van onder af opgebouwd moest worden, maar in de praktijk
bleek dat gemeenten wel tot samenwerking bereid zijn maar
nauwelijks taken willen overdragen.'
genoemd, lk heb de tijd gekend dat ze
„conservatief" heetten. Stellig be
hoorde ik binnen de ARP tot wat men
een linkervleugel kan noemen, maar
ik stond in '67-'68 nadrukkelijk niet
aan de kant van de „spijtstemmers".
Ik vind dat Je niet binnen drie weken
spijt moet hebben als de kabinetsfor
matie anders loopt dan je verwacht
te Ik vind wel dat Zijlstra als
kabinetsformateur, vóórdat in 1967
het kabinet De Jong tot stand kwam,
de socialisten veel te snel heeft uitge
rangeerd. Hij heeft ze met de compu
ter uitgeschakeld, kun je bijna zeg
gen. Ik zeg niet dat de mogelijkheid
van samenwerking met de socialisten
er geweest was, waarschijnlijk was
dat niet het geval geweest, maar de
zaak is te weinig duidelijk gemaakt.
Over de „nacht van Schmelzer" ben
ik niet boos, hoewel ze het naar mijn
mening niet hadden moeten doen.
Maar een Kamer heeft nu eenmaal
het recht een kabinet naar huis te
sturen, dat móg in onze staatsrege
ling. Tot het kabinet-Cals voelde ik
me aangetrokken, het had veel goede
aspecten en ideeën. De ongeëvenaar
de kritiek die dat kabinet ten deel
viel maakte het voor mij haast nog
aantrekkelijker om toe te treden,
hoewel op dat moment zijn val al niet
zo onwaarschijnlijk meer was. (Wat
spottend:) Zoals dat met een wat
„linkser" kabinet gaat: het werd door
de rechtse pers gekraakt en door Vrij
Nederland ten val gebracht!".
Verdam, eens getypeerd als „een
zwaargewicht uit de a.r. braintrust",
heeft zich in het verleden weinig
enthousiast over de vorming van één
christelijke partij uitgelaten. Hoe
denkt hij daar nu over?
„Een grote christelijke partij, mét
8GP en GPV, is onmogelijk, daar
zullen we het wel over eens zijn. Wat
de gesprekken over eenheid tussen
ARP. CHU en KVP betreft, ik ben
indertijd na de oproep van ARP-voor-
zitter Berghuis lid van 'de Achttien'
geworden en ik heb in dat verband
met genoegen meegedaan. Wat het
CDA aangaat: het is in de politiek zo
dat je het best bereikbare zoekt en
voor mij is het CDA de meest ge
schikte partij. Veel mensen zouden
het liefst een partij willen waarvan ze
zelf én voorzitter én secretaris en
liefst ook nog het enige lid zouden
Verdam spreekt, van achter zijn dik
ke brilleglazen zijn gesprekspartner
opnemend, bedachtzaam en met
zorg. Wie even tegenover hem heeft
gezeten, kan het al eens zijn met
PvdA-onderhandelaar Ed van Thijn,
die tijdens het formatie-overleg eind
*77 in zijn dagboek over Verdam no
teerde: „Op het eerste gezicht maakt
hij op mij een vriendelijke, maar ge
decideerde indruk. Een onafhanke
lijk type-
We praten nog wat over de provincie.
Zo juist constateerden we. toen we
mensen op straat de weg vroegen, dat
het woord „provincie" niet zó erg
bekend is. (Een man in PTT-uniform:
„Al sla je me dood Vond Ver
dam het niet hinderlijk bij zo'n tame
lijk onbekend instituut te werken?
Verdam: „In het algemeen is de pro
vincie veel minder bekend dan de
gemeenten, maar bij die gemeenten
gaat het dan ook om de straat waar je
woont en om het verkeer. De provin
cie heeft die directe aanraking niet,
zij zit tussen landspolitiek en ge
meente in. Hoewel het wel zo is dat de
mensen Je kunnen vinden als ze je
nodig hebben: denk maar aan de rij
bewijzen." Die betrekkelijke bekend
heid heeft me niet gehinderd. Elke
overheidsinstelling heeft nu eenmaal
een eigen taak."
Toen Verdam commissaris werd zei
hij dat hij moest leren buiten de
politieke tegenstellingen te blijven.
Viel hem dat niet moeilijk?
„Och, het zit gewoon in de functie. Je
moet zo vaak trachten de wagen in
het spoor te houden dat Je Je vanzelf
wel buiten de partij-politiek houdt,
zeker binnen de provincie. Landelijk
ben lk wel wat politiek werk blijven
doen. Zo maak ik deel uit van een
commissie die de CDA-Tweede-Ka-
merfractle indien nodig moet advise
ren over grondwetszaken."
Verdam is in het verleden vaak gety
peerd als: „links", „progressief",
„rood" zelfs. Wat vindt hij daar zelf
van?
„Dergelijke etiketten zijn erg betrek
kelijk. ik hecht er niet zoveel waarde
aan. Ze zijn ook betrekkelijk in de
tijd: de a.r. worden nu progressief
Mr P. J. Verdam
zijn. Dat is dwaas, zo krijg je geen
zetels. Natuurlijk gaat het erom of Je
je wat je idealen betreft van andere
partijen onderscheidt, maar het gaat
toch evenzeer om de vraag of je wat je
politiek denkt vorm kunt geven."
Heeft Verdam als informateur in de
herfst van '77 gehoopt op de tot
standkoming van een tweede kabi
net-Den Uyl?
„Ik zou het juist gevonden hebben,
omdat het zou steunen op een flinke
meerderheid in de Kamer en dat is
een gezonde toestand. Maar in de
praktijk wilde het niet lukken en
dan moet je tevreden zijn met wat er
komt. Ja, ik vind dat dit kabinet het
goed doet. Wat het werk als informa
teur betreft: dat vond ik boeiend en
interessant, maar het waren wel zwa
re weekjes."
Dan toch weer terugkomend op het
CDA: „Ik bekijk de politiek nuchter
en praktisch. Het is geweldig als je
het meest idealistische program ont
werpt dat denkbaar is, maar ik hoor
liever wat ervan terug te vinden is in
een begrotingsrede. De vraag is ook
of men het als minister waar kan
maken. Ministers hebben niet alleen
met idealen te maken maar ook
(spreekt nu zeer nadrukkelijk) met de
toepassingsmogelijkheden in de
praktijk en met de vraag of men
andere mensen naar die idealen toe
moet dwingen. Met Goudzwaard ben
ik het voor 95 procent eens maar
wat begint een Kamerlid met die hou
ding? Natuurlijk moet een Kamerlid
zich afvragen wat hij eigenlijk be
hoort te doen maar het gaat er ook
om hoe hij andere leden overtuigt.
Als dat laatste niet lukt mag hij niet
naar huis gaan. Ik zou haast zeggen:
het Koninkrijk is maar zeer ten dele
van deze wereld."
Dat klinkt nogal gereformeerd. Ver
dam is inderdaad gereformeerd en
hij komt uit het vooroorlogse tijd
perk. Hoe kijkt hij tegen het gerefor
meerde leven nu aan?
„Ik heb een klassieke gereformeerde
opvoeding gehad. Natuurlijk heb ik
heel wat dingen anders leren zien dan
vroeger, maar toch denk lk over het
kerkelijk leven nu niet negatief. Ik
heb vroeger meegedaan met kerke
lijk werk en dat doe lk nu nog: ik zit
in een landelijke Samen-op-Weg-
groep. Mooie herinneringen heb ik
aan mijn studententijd aan de Vrije
Universiteit, voor de oorlog. Ik stu
deerde daar onder meer bij P. A.
Diepenhorst, H. Dooyeweerd, P. S.
Gerbrandy en A. Anema. Anema, de
latere leider van de A.R. „club" in de
Eerste Kamer, was niet bepaald ie
mand die je aardig zou noemen, maar
hij was een markante figuur en druk
te zich soms krachtig uit. Vaak sprak
hij wat raillerend, inzonderheid als
hij zijn gesprekspartner daarmee op
stang kon jagen. Hij had de zelfstan
digheid van Gerbrandy, maar was
wat soepeler. Gerbrandy. zei Anema
me eens, is aartskoppig."
Nu het toch over het verleden gaat:
Verdam heeft Colijn nog gekend.
„Ja, ik vind dat Colijn na '45 veel te
zwart gemaakt is. Zijn houding in het
allereerste begin van de bezetting
was verkeerd, maar die wordt voor
mij overschaduwd door wat hij ge
daan heeft om de partij in die tijd
bijeen te houden. Het was een indruk
wekkende persoonlijkheid, die (weer
wat spottend) ze tegenwoordig ui
terst rechts zouden noemen!"
Ook de vrijmaking, de scheuring in
de gereformeerde kerken in het laat
ste oorlogsjaar, heeft Verdam mee
gemaakt.
„Eerlijk gezegd heb lk de essentie, de
zaak waarom het ten diepste ging bij
al die herrie, nooit helemaal goed
begrepen. Maar ik was toen pas der
tig, ik zat ook niet in kerkeraden of zo
en ik had er in die zin dus niet recht
streeks mee te maken. Schilder ken
de ik wel, hij logeerde vaak bij mijn
schoonouders. Het was een allerbe
minnelijkst mens, behalve als hij ach
ter de schrijfmachine zat! Een van de
functies die ik nog heb is het lidmaat
schap van het bestuur van het rijks
instituut voor oorlogsdocumentatie.
In die functie krijg ik alle boeken van
De Jong te lezen voordat ze verschij
nen en ik kan op- en aanmerkingen
maken. Een van die aanmerkingen
betrof de kritiek van De Jong op het
feit dat Schilder de Duitsers toestem
ming gevraagd zou hebben om te
spreken. Met de stelling dat 8childer
de Duitsers een gunst gevraagd had
ben ik het absoluut oneens, lk heb
dat nooit zo aangevoeld."
Wat stelt Verdam zich voor van zijn
pensioen?
„Ik ben benoemd tot buitengewoon
lid van de Raad van 8tate; dat bete
kent, neem ik aan. ongeveer een hal
ve dagtaak voor mij. Waarschijnlijk
zal ik me op het terrein van de recht
spraak bewegen en dat werk doe lk
graag, ik vind het zelfs een voorrecht
het te mogen doen!
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Niet alleen
het provinciaal bestuur van
Groningen maar ook de be
stuurscommissie Noorden des
lands heeft een bespreking
die vandaag zou plaatsheb
ben met de regering afgelast.
Mr. H. Rijpstra, commissaris
van de koningin van Fries
land en voorzitter van dit col
lege van noordelijke bestu
ren. heeft dit aan de regering
laten weten. Dit gebeurde na
het besluit van gedeputeer
den van Groningen om niet
aan enig gesprek met de rege
ring deel te nemen.
Er zou gesproken worden over de
„invulling" van de zesduizend ar
beidsplaatsen die volgens het inte
graal structuurplan noorden des
lands (ISP) door het particuliere be
drijfsleven moeten worden gereali
seerd in Noord-Nederland.
De afgelasting is het gevolg van een
mededeling van minister Van Aar-
denne (economische zaken) dat met
ingang van vandaag geen steun meer
zal worden verleend aan de vouwkar-
tonfabriek Okto in Winschoten.
Niet alleen het contact met de rege
ring is verbroken, maar ook hebben
Provinciale Staten van Groningen
hun eigen werk opgeschort. Het is
voor het eerst in de Nederlandse ge
schiedenis dat zoiets gebeurt, zei gis
teren mr. E. H. Toxopeus, commissa
ris van de koningin van Groningen.
Hoe dit staatsrechtelijk moet worden
beoordeeld, is volkomen duister. In
het staatsrecht staat hierover niets
op papier. Wat er verder gaat gebeu
ren hangt vooral af van de ontwikke
lingen in de Tweede Kamer, die gis
teravond over deze zaak zou debat
teren.
'Demonstratief
Drie gedeputeerden zijn afgereisd
naar Den Haag om het debat bij te
wonen. Overigens gaan de gewone
bestuurlijke taken van het college
van gedeputeerden gewoon door.
ZWOLLE (ANP) De Nederlandse
politie gaat op eenvoudige wijze con
troleren of bromfietsen harder kun
nen rijden dan is toegestaan. Een
wetswijziging maakt het mogelijk
deze controle uit te voeren met de
zogenaamde rollenbank. Die is al een
tiental Jaren beproefd door verschil
lende politiekorpsen, alleen kon het
gemeten resultaat niet gebruikt wor
den als wettig bewijs dat de brom
fiets niet aan de bepalingen voldeed.
Dat kon de politie alleen vaststellen
door de bromfiets te demonteren en
aan de hand van de fabrieksopgaven
te controleren of de originele onder
delen in en aan de motor en het
aandrijfsysteem zaten.
De verkeersgroep van de rijkspolitie
district Zwolle ziet de vereenvoudi
ging van de controle met vreugde
tegemoet. Deze zal nu op grote schaal
kunnen worden uitgevoerd. „En dat
is echt een pure noodzaak, want voor
al de brommers waar Jongeren op
rijden zijn veelal onverantwoord
hoog opgevoerd. Er worden vaak
snelheden gehaald van zo'n tachtig
kilometer per uur. Daar is zo'n brom
fiets natuurlijk niet op berekend."
aldus een woordvoerder van de ver
keersgroep.
Mr. Toxopeus noemde de Groningse
actie gisteren „een demonstratief ge
beuren". Gedeputeerde J. van der
Ploeg: „Tegenover de minister heb
ben we duidelijk willen maken dat we
besprekingen op regeringsniveau se
rieus nemen. Je zou bijna veronder
stellen dat de regering dat niet doet".
Hij doelde hiermee op het feit dat
vandaag een bespreking met de rege
ring zou worden gehouden over de
manier waarop met name Oost-Gro-
ningen kan worden geholpen en dat
de minister twee dagen van te voren
plompverloren laat weten dat hij een
belangrijk onderdeel Okto laat
vallen. Den Haag is, aldus de Gro
ningse bestuurder, blijkbaar onvol
doende doordrongen van het feit dat
de bom in Groningen op barsten
staat.
Sneeuwbal
Gedeputeerde C. Hoogstraten: „Ik
ben nu anderhalf Jaar gedeputeerde
van economische zaken en in die tijd
zijn er tweeduizend arbeidsplaatsen
in oost-Groningen verloren gegaan.
Als Je het uitstralingseffect naar an
dere sectoren meerekent, kun je dat
aantal rustig op drieduizend stellen."
Intussen gaat de sneeuwbal van de
werkloosheid steeds door. Philips
gaat in oost-Groningen 520 mensen
afstoten, Okto komt daar nu over
heen met 260, de kabelfabriek NKF in
Delfzijl met 140, Akzo in Delfzijl nog
eens 110 en de houtfabrlek Ligno-
stone in Ter Apel met veertig mensen
is ook net stopgezet. Zijn grootste
bezwaar is dat de regering tegenover
dit saneringsproces helemaal niets
weet te stellen. Bovendien meent de
heer Hoogstraten dat het „sectorbe-
leid" van minister Van Aardenne
(herstructurering per bedrijfstak)
lijnrecht staat tegenover een goed
regionaal beleid.
Gedeputeerden, de commissaris en
twintig statenleden reisden woens
dag na de bekendmaking over Okto
halsoverkop naar Den Haag. Gister
morgen om half vier kwam men terug
in Groningen. Men heeft de indruk
dat dit in het parlement wel degelijk
tot effect heeft geleid. „Het is toch
heel wat dat de kamercommissies
van economische zaken en sociale
zaken zo laat in de avond nog bijna
voltallig bijeen waren te krijgen, om
met ons te praten," aldus gedeputeer
de Van der Ploeg. Mr. Toxopeus her
innerde eraan dat schrikeffecten wei
eens vaker tot resultaten hebben ge
leid. Hij herinnerde aan het Fré Meis
effect ongeveer tien Jaar geleden. Pre
mier P. de Jong kwam toen opdagen
met een Phillpsvestiging voor Win
schoten (die nu overigens weer op de
tocht staat) en belangrijke wensen
als bij voorbeeld de aanleg van de
smeerpijp konden plotseling worden
ingewilligd. „Wat wij nu doen geeft
uitdrukking aan dezelfde gevoelens."
'Ongehoord boos'
Als het gesprek met de regering wel
was doorgegaan vandaag, zouden wij
aldus de commissaris „onge
hoord boos" gereageerd hebben. De
kritiek geldt niet alleen de manier
waarop Van Aardenne zijn medede
ling deed, maar ook de inhoud. Het is
niet duidelijk in hoeverre het cijfer
materiaal dat de regering over Okto
hanteert hout snijdt, met name de
mogelijkheid dat Okto op de lange
duur weer met winst kan draaien.
Volgens de huidige gegevens moet er
per dag 100.000 gulden bij. Daarte
genover staat echter dat het sluiten
van de fabriek, met de daaruit vol
gende ontslagen en andere nadelige
effecten, ook veel geld kost nog afge
zien van de ellende voor de mensen
die op straat komen te staan.
Verder wordt het rapport waarop de
minister zich baseert aangevochten.
„Okto," aldus de commissaris, „was
de druppel die de emmer deed overlo
pen. Het is grievend dat Je Je best
doet en dat Je de gebeurtenissen dan
op deze wijze over Je heen ziet ko
men." In een verklaring wordt ge
zegd: „De Groninger 8taten zijn van
oordeel dat het regeringsbeleid ten
enen male heeft gefaald. Men wilde
daarvan op de ongebruikelijke wijze
van het schorsen van overleg met de
regering en van de normale werk
zaamheden blijk geven,"
door Fetze Pijlman
Ode aan de kip
Tot hef pluimvee wordt zij vaak gerekend.
Trof u ooit een pluim bij haar aan?
Of zag u soms vee op twee poten gaan?
Op een vogel lijkt ze, slecht getekend.
Met haar vleugels op geen vlucht berekend
scharrelt ze mopperend op het bestaan
met haar lotgenoten rond een haan.
tot verlossing daagt, wat slacht betekent.
Kip: ongeluksvogel bij uitstek.
Je eieren stegen al jaren geen cent.
Maar Albert Heijn ziet rendement
in jouw ellende, zet op het rek:
„Voor de rechten van de dieren,"
weet het weer eens mooi te versieren.
Van onze sociaal-
economische redactie
AMSTERDAM/DEN HAAG
Grimmige en langdurige
ambtenarenacties onder het
personeel van de PTT, het
openbaar vervoer, de politie
en de gevangenisbewaarders
staan ons land te wachten,
indien minister Wiegel van
Binnenlandse Zaken zijn
plannen om te korten op de
toeslagen voor onregelmatige
diensten doorzet.
Deze waarschuwing hebben de bij de
FNV aangesloten ambtenarenbon
den ABVA en KABO gisteren laten
horen. De federatleraad van de FNV
heelt de ambtenarenbonden inmid
dels het groene licht gegeven. Dat
betekent dat de centrale weerstands-
kassen in het geval van een ambtena-
renstaking open zullen worden ge
steld. De gezamenlijke ambtenaren
bonden van FNV en CNV willen uiter
lijk op 7 februari, het eerstkomende
overleg tussen de bonden en Wiegel,
een eind aan de onzekerheid.
Al even geschokt tonen de.dönden
zich over de afkondiging van een tij
delijke ambtenarenstop Vacatures
mogen nog wel worden vervuld, maar
uitbreiding van de personeelssterkte
is voorlopfg niet toegestaan. In een
brief aan de minister, die ook is on
dertekend door de Christelijke Fede
ratie van Overheidspersoneel, wijzen
de bonden erop dat de stop zonder
enig overleg is doorgevoerd. Zij vin
den het ook onbegrijpelijk dat in het
extra overleg van 25 Januari met geen
woord over deze ingreep is gerept. In
Wiegels actie „Werkwinst 1980",
waarover het overleg van toen ging. is
voorzien in een uitbreiding van het
aantal ambtenaren met twaalfhon
derd.
In de brief dringen de bonden ten
slotte aan op een duidelijk standpunt
van de minister over de kortingen op
de toeslagen voor onregelmatige
diensten en overwerk. Het eerstvol
gende overleg met de minister ts ge
pland op 7 februari aanstaande In
tussen gaan de ABVA en de KABO
door met de voorbereiding van acties.
Minister Wiegel heeft in de Tweede
Kamer weliswaar laten doorscheme
ren dat hij niet onverdeeld gelukkig
is met de voorstellen van zijn voor
gangers (de kortingsvoors tellen
stammen uit 1972), maar hij heeft
niet willen toezeggen dat de kortin
gen op onregelmatige diensten en on-
verwerk definitief van de baan zijn.
Wat de ABVA nu ai duidelijk laat
weten is dat de tijd van protestmar
sen en prikacttes voorbij is.
Harde acties
Indien Wiegel zijn plannen geheel of
gedeeltelijk doorzet zal er naar „har
de" actiemiddelen worden gegrepen
Bij de ABVA wordt nog gestudeerd
op de vraag waar er allemaal acties
zullen komen, maar vast staat dat het
PTT-personeel, het openbaar ver
voer, de politie en de gevangenisbe
waarders In ieder geval zullen mee
doen. Bij deze diensten komen onre
gelmatige diensten vaak voor en zij
worden dan ook het zwaarst ge
troffen.
Bij de politie bij voorbeeld zullen de
kortingen een inkomensverlies van
250 gulden tot negentienhonderd gul
den bruto per jaar tot gevolg hebben.
Voor de politie wordt ondermeer ge
dacht aan een soort „bekeuringen-
stop". Een ander doelwit zijn moge
lijk de loodsdiensten, waardoor het
in- en uitgaande scheepvaartverkeer
in de havens van Amsterdam en Rot
terdam wordt lamgelegd.
PvdA-woordvoerder Van Thijn heeft
deze week in de Kamer gezegd dat de
voorgenomen korting op toeslag voor
onregelmatige diensten lijnrecht in
druist tegen de maatschappelijke dis
cussie over herwaardering van zwaar
en onaangenaam werk Hij is van
mening dat dit soort plannen terecht
kwaad bloed zet bij tienduizenden
postbestellers, brandweerlieden en
reinigingsmensen.
ROTTERDAM (ANP) Het kanton
gerecht in Rotterdam heeft beslist
dat één van de zestien Smitslepers
die tijdens de sleepstaklng via een
kort geding tot werken werden ge
dwongen, geen loon krijgt uitbetaald.
Volgens de rechter ligt het „risico van
een overmachtssituatie bij de werk
nemer".
Enkele dagen nadat de staking onder
de havenslepers van Smit Internatio
nale was uitgebroken, daagde het
sleepbedrijf zestien van haar staken
de werknemers voor de rechter. De
president van de Rotterdamse recht
bank veroordeelde toen deze zestien
tot onmiddellijke werkhervatting op
straffe van vijfhonderd gulden per
niet gewerkte dienst.
De zestien meldden zich dezelfde dag
nog bij hun werkgever en kregen op
dracht aan het werk te gaan. Toen zij
daarna op hun boten wilden stappen,
werden zij tegengehouden door onge
veer vijfhonderd stakende collega's
op de Willemskade. Van de kant van
de Smit-directie is hen daarop meege
deeld dat zij zich „beschikbaar"
moesten houden en geen loon kregen
uitbetaald.
Eén van de zestien eiste voor de kan
tonrechter doorbetaling van zijn loon
vanaf het moment dat hij door zijn
„veroordeling" gedwongen werd aan
het werk te gaan. HIJ vond dat Smit
onder deze omstandigheden niet der
gelijke opdrachten mag geven zonder
bereid te zijn loon door te betalen.
8mit stelde hier tegenover dat de
zestien veroordeelde slepers zich
steeds als staker opgesteld hebben en
oo hebben geweigerd polltiehulp te
aanvaarden bij de hervatting van
hun werk. De zaak voor het kanton
gerecht was aangespannen door een
van de zestien. Had hij succes gehad,
dan zouden ook de andere vijftien via
de rechter om uitkering van loon heb
ben gevraagd.
De FNV gaat bij de Internationale
Arbeidsorganisatie (IAO) in Genève
protesteren tegen de door de regering
afgekondigde loonpauze. De FNV ziet
in die regeringsmaatregel de zoveel
ste ingreep in de CAO-ondcrhande-
lingen Daarmee vindt een feitelijke
schending plaats van conventie 87
van de IAO die de vrijheid van vakbe
weging moet garanderen. Die conven
tie is ook door de Nederlandse rege
ring onderschreven, aldus de FNV.
Het is de derde keer in vijf Jaar dat de
FNV bij de internationale organisatie
aan de bel trekt over ingrijpen van de
overheid in de onderhandellngsvrij-
heid van de vakbeweging Zowel bij
de looningreep van 1976 als vorig Jaar
heeft de FNV bij de arbeidsorganisa
tie protest aangetekend.
BREDA (ANP) Met de aanhouding
van een fabrieksdirecteur en twee
schade-experts hoopt een speciaal re
chercheteam van de gemeentepolitie
Breda, de gemeentepolitie Ooster
hout en de rijkspolitie in het district
Breda, zicht te krijgen op een moge
lijk zeer grote verzekeringsfraude In
Breda en omliggende plaatsen. Daar
bij zou het de afgelopen Jaren zijn
gegaan om diverse brandstichtingen
en inbraken waarbij door verschrij
vingen te veel is uitbetaald.
De arrestanten zijn de 46-jarige P. N.,
directeur van een vorig jaar in Oos
terhout afgebrande koekfabrlek. de
57-Jarlge schade-expert A. B uit Oos
terhout en de 40-jarige C S die
werkt bij een expertisebureau in Rot
terdam. Het speciale rechercheteam
zegt achterhaald te hebben, dat voor
verschrijvingen aan P. N. vele tonnen
te veel aan verzekeringsgeld zijn uit
betaald. Enkele verzekeringsmaat
schappijen hebben Inmiddels al aan
gifte gedaan van verzekeringsbedrog.
Het onderzoek strekt zich uit naar
een flink aantal schadeclaims die de
laatste zeven Jaren in Breda en omge
ving zijn uitbetaald Het vermoeden
is nu al gerechtvaardigd, aldus een
woordvoerder van de Bredase politie,
dat in meerdere van deze zaken spra
ke is geweest van verzekeringsfraude.
Het onderzoek houdt zich ook bezig
met de oorzaken van deze calami
teiten.
