Niet iedereen in zak en as
Adviseurs: bisschoppen
door de knieën
Stichting subsidieert
theologisch onderzoek
Wat vrijgemaakte
kindertjes allemaal
moeten weten
Eerst kerk in Suriname, daarna pas eigen kerk
èpr
Kerkleider in VS op
bezoek in gevangenis
Trouw
VANDAAG
liOH
De bisschoppensynode in Rome
Strauss: geen politiek in kerk
Gereformeerd Zuidlaren:
VOORBIJGANGER"
DINSDAG 29 JANUARI 1980
TROUW/KWARTET
~|pAG
door Préier ran der Ven
ROME In de synodezaal worden conclusies getrokken en waar nodig ln stemming gebracht.
Het laatste gesprek over de zgn ..communio" laat vooral optimisme zien aangaande de
vtrbeterde sfeer tussen de Nederlandse bisschoppen en de Romeinse curie.
mando's van Christus" beleven onder
Johannes Paulus II ook in de jeugd
tak een ongekende bloei. Mariavere
ring. gehoorzaamheid en sterk anti-
communisme: dat zijn dingen die de
paus in deze groepen sterk aanspre
ken en die hij in Nederland juist zo
mist.
Dë moeilijkheden van het verleden
lijken overwonnen mede dankzij het
persoonlijk contact. Het officiële bul
letin streeft een zeer ingewikkeld
taalgebruik na. waar het spreekt over
..de onnauwkeurigheid van zekere
oordelen over de wijze van handelen
van de heilige stoel, vooral wat be
treft het op de hoogte blijven van de
plaatselijke situatie op een onpartij
dige. volledig en positieve manier. Valt mpp
vooral via de bisschoppen zelf 311 mee
In de eerste cirkel rond de synode
Wie is er onnauwkeurig? De bisschop-, lijkt niet ledereen in zak en as. Er is
naar buiten komen en elkaar ook niet
in het openbaar afvallen. Ook zou er
weer gepraat moeten worden hoe alle
bisschoppen weer aan de landelijke
organen mee kunnen doen. (Bisschop
Gijsen heeft zich In de loop der jaren
van enkele organen en verbanden los
gemaakt).
Al te krasse besluiten zouden in deze Verschillen
club nooit de benodigde twee-derde
meerderheid behalen. Overigens kan
de synode alleen voorstellen doen
aan de paus. Hij beslist
Op zondag had de paus een feestelijk
samenzijn met „Comunione e libera-
zione", een tamelijk nieuwe beweging
van vooral studenten, een soort
roomse ..Youth for Christ". In Italië
wordt zij gezien als de Jeugdafdeling
van „Opus Dei". Deze „geheime com-
De synode beperkt zich tot het bin
nenkerkelijke. zoals de bedoeling
was. Misschien wordt men het eens
en worden alle misverstanden van de
laatste tijd opgelost. Toch lijken de
werkelijke verschillen wellicht veel
meer van culturele en maatschappe
lijke dan van kerkelijke aard. Die
verschillen zullen de verhoudingen
tussen Rome en Nederland en binnen
Nederland zelf blijven beïnvloeden.
pen die denken dat de curie zich niet
goed informeert, of de curie met haar
eenzijdige Informatie?
Wat hun onderlinge „communio"
aangaat werd opnieuw gesteld dat
het probleem vooral is de verschillen
de manier waarop de een en de ander
de situatie bekijkt en waardeert.
Om de situatie op korte termijn te
verbeteren is voorgesteld dat de Ne
derlandse bisschoppen voortaan niet
meer met erg verschillende geluiden
een idee dat het allemaal wel mee zal
vallen. Een enkele pittige maatregel
is wel te verwachten, maar voor de
rest moet men er Romeins, dat is niet
zwaar, aan tillen. Winstpunt zou zijn
dat allerlei dingen waar de Neder
landse behoudende rooms katholie
ken nu nog herhaaldelijk over vallen,
dan wel de zegen van Rome hebben.
Men zou het dan ook al tamelijk
gauw over alles eens kunnen worden
en de paus zou zonder bezwaar nog
deze week het einddocument kunnen
vrijgeven.
NEW YORK (PNHK) De voorzitter
van de Amerikaanse raad van ker
ken, William Howard, heeft het twee
de van een reeks bezoeken aan poli
tieke gevangenen ln Amerikaanse ge
vangenissen gebracht. Howard be
zocht ln november de Jonge zwarte
Larry Jackson, die op 15-jarige
ujd in is7i gev&ngm werd genomen Politieke eevanpenen
od beschuldieine van samenzwering
is en die onder leiding stond van drie
geestelijken. Een van hen, ds Wilfre-
do Velez, werd gearresteerd en ver
oordeeld tot vier maanden gevange
nisstraf. Bij de oecumenische dienst
waren ongeveer 200 mensen aan
wezig.
ROME (ANP) De bisschop- onder de bisschoppen is dan ook niet
pen zijn al te veel voor de bereikt, tenzij men onder eenheid zou
Romeinse sfeer door de knie-
en gegaan, OOk ai kan men ren, onder de eisen van Rome zijn
van hen beslist niet zeggen, doorgegaan.
dat zij hun beleid niet krach-
fir» kokkon Een overzicht van de resultaten is
tig hebben verdedigd. Maar nog niet geven slechts algemene
net was alsof zij voor dove- lijnen. Maar zeker is wel, dat de ui-
mansoren spraken. Ook terst harde houding in Rome ten aan
maakten zij soms de indruk zien van het celibaat de personeelsbe-
van innvens riiP vppI vppI zettlnR Nederland zeer moeilijk
van jongens, aie veel te veel maa^t. Het blijft absoluut uitgesio-
Onder de indruk waren van de ten, dat een gehuwde man de pries-
paus. Aldus enkele adviseurs terwijding zal kunnen ontvangen. Dit
van de bisschoppen die zich
thans gereed maken voor hun
geldt in dubbele mate voor de vrouw.
De gehuwde diaken is al sinds jaren
mogelijk, maar bij hem blijft bij over-
terugkeer naar Nederland, lijden van zijn vrouw een tweede hu-
omdat Zij klaar zijn met hun welijk onmogelijk, hetgeen voor Ne-
werk.
op beschuldiging van samenzwering
tegen het leven van een aantal
belangrijke Amerikanen. Larry Jack
son is veroordeeld tot levenslang.
Naar aanleiding van dit bezoek heeft
William Howard gepleit voor Jack
sons vrijlating.
Zijn tweede bezoek bracht William
Howard aan drie Puortoricanen die
gevangen zitten in het Robert F Ken
nedy youth center in Morgantown in
West-Virginia. De drie Puortoricanen
zijn beschuldigd van het onbevoegd
betreden van militair grondgebied en
zitten straffen uit van twee tot vier
maanden. De drie werden, samen met
18 anderen, onder wie ook een aantal
vrouwen, gearresteerd tijdens een oe
cumenische kerkdienst op het strand
van het eiland Vieques voor de kust
van Puorto Rico. De kerkdienst werd
gehouden uit protest tegen het feit
dat het Amerikaanse leger, dat 70
procent van het eiland ln bezit heeft,
voortdurend militaire oefeningen,
waaronder bombardementen, uit
voert op het eiland.
De bewoners van Vieques hebben er
al herhaalde malen op aan gedrongen
dat de bombardementen zouden wor
den stopgezet, omdat zij de visvangst
onmogelijk maken, het eiland ver
woesten en bovendien gevaarlijk zijn
voor de bewoners Onderdeel van de
protesten van de bewoners van Vie
ques was de oecumenische kerk
dienst die in mei vorig jaar gehouden
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jen?e Tammmga
Directeur >ng O Poslma
HOOfOKANTOOP
Postbus 659
1000 Mi Amsietdam
W baufswaai tjt Amsterdam
lei 020-913456
Poslg*o 66 00 00
fla^* Ned Credwtbar*
«efcemngnr 23 0012 524
REGIO ROTTEROAMrDORORECMT
Postbus 946
3000 AX Rotterdam
tel 0t 0-115568
•n bezorging)
tel 010-t 15566
io< 115700 (u-
REGO OEN MAAGA.EIOEN
2501 CC Oen Maag
iel 070 4
Ml 070-469445 (redact»)
lei 070-466864 (utfsktfend voor
ParSst»aal 22 Oen Haag
REGO NOORO/OOST-NEOERLANO
8000 AA ZerO*e
lei 0520b-17030
Merkmarfcl 56 Z«o*e
Abonnementsprijzen:
Pw meeed f 1S.SS
Per heit laar 101.80
Nr ia* 701.80
4d,erfer.-efare^en oo aanvraag
TeWtorwscf» aborwementenopdracmen
U* adressen boveni
Oog*»? iar->.ueb««<Men 9-19 30 »an
maandag l m vn«deq Op zondag van 10-
20 uur te«et 020 913456
Opgave m.n.. advertenties
020-936868 O» te**** aan Mav-Adv
a*deiing postbus 433
1000 AK AMSTERDAM
Adres wiZigingen j-ts'u-lend
aan onze Amsterdamse adressen
Volgens William Howard ziet de Ame
rikaanse regering deze mensen duide
lijk als politieke gevangenen, gezien
de lengte van hun straffen. Gewoon
lijk wordt het deelnemen aan protest
demonstraties niet zo zwaar bestraft.
Howard is van mening dat het hoog
tijd wordt dat de Amerikaanse rege
ring zich eens gaat bezinnen op de
militaire oefeningen op Vieques. In
november 1978 al heeft de Ameri
kaanse raad van kerken de regering
gevraagd de oefeningen te staken en
alle militairen van Vieques terug te
trekken. Verder is de raad van kerken
van mening dat de bevolking van
Vieques schadeloos moet worden ge
steld en dat Amerika hulp moet bie
den bij de wederopbouw van het
eiland.
Tijdens het bezoek van William Ho
ward heeft Martha Robson, staflid
van Church Women United, een oecu
menische vrouwenorganisatie, een
bezoek gebracht aan drie gevangen
genomen vrouwen. De drie vrouwen
klaagden over de slechte behandeling
die zij krijgen. Zij mogen geen telefo
nisch contact hebben met him fami
lie en worden gedwongen bulten in de
kou te werken zonder behoorlijke
winterkleding.
Martha Robson is van mening dat de
behandeling van de vrouwen wreed
kan worden genoemd. „Deze vrouwen
hebben vanuit hun christelijke ge
loofsovertuiging een daad van bur
gerlijke ongehoorzaamheid begaan",
aldus Martha Robson, „het lijkt er
veel op dat de Amerikaanse regering
hen nu wil intimideren en andere
christenen er van wil weerhouden
hetzelfde te doen".
Over de tactiek, die sommige curiele
den ln de gesprekken met de Neder-
S'KJ'SÏSe JïEïïSS* Een van de adviseurs Uet zich ontval-
derland niet alleen onbegrijpelijk is
maar zelfs onmenselijk. Er is in deze
opzichten geen enkele ruimte open
gelaten.
zij slecht te spreken. De bisschoppen
moesten soms opmerkingen slikken
van de curie, die in iedere normale
vergadering door de voorzitter zou
den zijn afgehamerd als „niet terzake
doende". De curie heeft zo zeggen
zij handig gebruik gemaakt van de
eindeloze klaagbrieven, die zij van de
zogenoemde „verontruste katholie
ken" in Nederland in de loop der
jaren hebben gekregen.
Een belangrijke oorzaak van het te
leurstellende resultaat Is de verdeeld
heid der bisschoppen zelf. De bis
schoppen Gijsen en Slmonis plaatsen
zich bij voorbaat op de Romeinse lijn,
terwijl kardinaal Wiliebrands door
zijn dubbele functie in de curie en in
Utrecht in een moeilijke positie ver
keerde. Het eigenlijke doel der syno
de, namelijk het herstel der eenheid
len, dat vooral de theologische oplei
dingen het erg moeilijk zullen krij
gen. Hun algemene indruk is dan ook:
„In de synode is weinig voor Neder
land bereikt. Rome blijkt totaal niets
van de Nederlandse situatie te be
grijpen".
Kerk en kernbewapening, o.a.
over de geloofsachtergrond van het
IKV-werk, 8-9 maart, De Essenburgh,
Harderwijk (tel. 03413-841).
De gemotiveerdheid tot en bij het
christelijk onderwijs, landelijke be
zinningsdag voor leden chr. geref.
kerken, zaterdag 8 maart 10.30 uur,
Ichthuskerk, Amersfoort. Opg. ds H.
Biesma, Aubadestraat 24, Apeldoorn.
GARMISCH-PARTENKIRCHEN
(ANP) Franz Josef Strauss, minis
ter-president van Beieren, heeft zon
dag de EKD-synode te Garmisch-
Partenkirchen gewaarschuwd voor
een te directe binding tussen theolo
gie en politieke of maatschappelijke
doeleinden. Elke vorm van „klericali-
sering der politiek alsook van politi
sering der kerk" is noodlottig, zei de
CSU-poIitlcus. Hij deed een beroep
op de kerk een bijdrage te leveren
aan de „geestelijke en zedelijke ver
nieuwing van ons volk" en verder om
„de christelijke substantie van ons
volk niet te laten verkommeren tot
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Theologen hebben hun eigen „ZWO" gekregen,
waar zij subsidie kunnen vragen voor wetenschappelijk on
derzoek: de stichting voor theologisch en godsdienstweten-
schappelijk onderzoek in Nederland (STEGON)
louter religieuze folklore".
De voorzitter van de synode, bis
schop Lohse pleitte voor serieuze on
derhandelingen tussen oost en west
en voor een consequente vredesop-
voeding. Namens de raad (het mode-
ramenjvan de EKD sprak de Hanno-
verse bisschop zijn waardering uit
over de voorgenomen ontmoeting
tussen bondskanselier Schmidt en de
DDR-leider Honecker. „Elke stap die
kan lelden tot een versterking van de
vrede, moet gezet worden." zei Lohse
met een verwijzing naar de ernstige
internationale situatie.
„Niet zonder zorgen" ziet de raad dat
de verkiezingsstrijd dit jaar scherper,
is dan voorheen. Lohse keerde zich
tegen „overtrokken persoonlijke aan
vallen" en vroeg de politici hun cam
pagne op een faire wijze te voeren.
Inzake de kritiek op de wereldraad
van kerken zei Lohse dat hij ver
heugd was over de „concrete stappen
die de wereldraad de laatste tijd ge
daan heeft om het wederzijdse ver
trouwen te versterken". Bestrijding
van het racisme is een plicht van de
kerk, aldus de EKD-voorzltter. Hij
verwees ten slotte naar vervolgde
kerken, onder meer in Ethiopië en
Korea.
De STEGON is door de Nederlandse
organisatie voor zuiver wetenschap
pelijk onderzoek (ZWO) erkend als
een ZWO-stichting. Tot uitvoerend
secretaris is benoemd mevrouw I. D.
de Beaufort, die nu nog zetelt in het
theologisch instituut van de rijksuni
versiteit te Utrecht, maar volgende
week haar intrek neemt in het kan
toor van ZWO in Den Haag.
„Je hoeft geen doctor ln de theologie
te zijn. om subsidie" te vragen voor het
een of andere boek. waarmee je bezig
bent." zegt mevrouw De Beaufort.
„Wij denken met name ook aan pro
mo Ue-onderzoeken.
Twaalf bestaande werkgezelschap
pen zijn bij de STEGON aangesloten.
Elk bestrijken zij een onderdeel van
de theologie. Het is de bedoeling dat
de lopende en nieuw te beginnen on
derzoeken in deze groepen worden
beoordeeld.
Er zijn werkgemeenschappen voor
oude testament, nieuwe testament,
godsdienstwetenschap, godsdienstfi-
losofie. ethiek, godsdienstsociologie,
godsdienstpsychologie, godsdienst-
pedagogiek. praktische theologie,
systematische theologie, ilturgiewe-
tenschap en judaica.
De kerkgeschiedenis ontbreekt in dit
rijtje, omdat deze tak van weten
schap in de opzet van ZWO terecht is
gekomen bij de geschiedenis.
Hoeveel geld de STEGON kan uitde
len. kon mevrouw De Beaufort nog
niet zeggen. „Dat zal helemaal moe
ten groeien en vooral bepaald worden
door de kwaliteit van de aanvragen."
Het adres van de STEGON is Juliana
van Stolberglaan 148. Den Haag
ADVERTENTIE
„Mag ik een Nieuw Testamentje?"
Wanneer een schoolkind met die vraag bij u zou
aanbellen, zoudt u het dan bars wegjagen? Na
tuurlijk niet! Maar 200.000 schoolkinderen van
Brazilië bellen via deze advertentie bij u aan. Uw
antwoord: giro 901.000 van In de Rechte Straat te
Velp met vermelding NTBr.
(Een NT kost 2.63)
Theologische hogeschooldag in Kampen (foto uit „Vrijgemaakt en toch
gebonden".)
door A. J. Klei
Ze liggen al een aantal dagen op
mijn bureau en ik weet niet
precies wat ik ermee aan moet. Ik
bedoel de beide boekjes voor
vrijgemaakte gereformeerde
kinderen, waarin hun het hoe en
wat van de vrijmaking in 1944
wordt uitgelegd. „Vrijgemaakt
waarom eigenlijk?" heet het
boekje, dat voor de kleinen is
bestemd en daarom uit een zeer
grote letter werd gezet.
„Vrijgemaakt en toch gebonden"
is de titel van het werkje ten
dienste van de wat oudere Jeugd.
Ik zei dat ik er niet goed weg mee
weet. Dat komt omdat ik zo
weinig van de vrijgemaakten
begrijp. Eén ding snap ik wel. en
heel goed ook: dat ze met een
mengsel van woede en
verbijstering naar de „gewone"
gereformeerde kerken kijken.
Toen, in het bangste oorlogsjaar,
moesten zij. hoe dan ook. die
kerken uit omdat ze bezwaren
hadden tegen allerlei
ingewikkelde theologische
redeneringen over wat er nu
precies aan de hand is als er een
kindje wordt gedoopt, en
tegenwoordig kan er in diezelfde
kerken werkelijk van alles mee
door en kijkt geen mens meer om
paar de leeruitspraken over doop
en verbond, die men destijds zo
nodig diende te omhelzen.
Maar op mijn beurt sta ik er weer
van te kijken, hoe mensen die zich
zeer bewust vrijmaakten van
bindingen aan sterk naar 't
studeervertrek riekende leringen,
thans zelf een kerkgemeenschap
vormen, waar de teugels strakker
worden aangehaald dan vroeger
ooit in de ongedeelde
gereformeerde kerken van vóór '44
gebeurde. Wie niet in de pas loopt,
komt op z'n minst in 't
verdachtenbankje terecht en de
grimmige rechtlijnigheid der
vrijgemaakten heeft ln de jaren
zestig tot een scheuring ln eigen
kring geleid, waarbij de
buitenverbandse vrijgemaakten
(nu Nederlands gereformeerden
genaamd) ontstonden. Ik vind dit
maar vreemd.
Vandaar dat ik zo treuzel met de
aankondiging van deze twee, door
H. R. Munneke geschreven
boekjes. Aan de ene kant heb ik de
vrijgemaakten hoog omdat ze zo
fier op hun stuk staan, anderzijds
griezel ik van de zelfverzekerde
toon waarop de vrijgemaakte
kindertjes wordt verteld wat ze
allemaal moeten weten (en dat is
niet weinig).
Ik geef een paar citaten. Eerst uit
het boekje voor de kleinen, het
begin van het hoofdstuk over de
vrijmaking:
„Er zijn in de kerk mensen
geweest die heel anders over het
Verbond spraken. Ze beweerden:
alle bondelingen worden zalig. Wie
niet zalig wordt, is geen echte
bondeling geweest. Als een
gedoopte toch verloren gaat, is hij
niet écht gedoopt geweest. Ze
zeiden: De HERE God heeft het
Verbond alléén opgericht met
mensen die later ook bij Hem in de
hemel komen. Ezau is nooit een
echte bondeling geweest. Het
echte Verbond kim je nooit
verbreken. Wie echt gedoopt is,
wordt ook zalig. Zo dachten die
mensen er over. En weet je wat
nog erger was? Ze wilden alle
Gereformeerde Kerken aan deze
leer over het Verbond binden.
Nog een paar zinnen uit hetzelfde
hoofdstukje:
„Anders gezegd: de Vrijmaking is
geen werk van mensen! Het is het
werk van de Here Jezus zelf. Hij
heeft Zijn Kerk vrijgemaakt van
verkeerde besluiten over Verbond
en doop."
En uit „Vrijgemaakt en toch
gebonden" haal ik:
„De Vrijmaking is geen
verdienste, maar enkel en alleen
genade!
God heeft ons de ogen geopend
voor de rijkdom van het verbond;
voor de heerlijke beloften, maar
ook voor de verbondseisen.
Daarvoor mogen e moeten we
dankbaar zijn.
Maar met een nederig hart en de
hartelijke bede: Here, open nog de
ogen van velen, opdat ook zij de
rijkdommen gaan ontdekken, die
wij nu al mogen bezitten
Afwijking van Gods Woord, in
welke vorm ook, zullen we niet
door de vingers mogen zien.
Daarom zullen we de
gereformeerde belijders in de
synodale kerken bijvoorbeeld er
op moeten wijzen, dat de toestand
in die kerken de laatste jaren erg
verslechterd is. Dat nu getornd
wordt aan de onfeilbaarheid van
Gods Woord en zelfs aan het
geloof in de verzoening van de
zondeschuld door het bloed van
Jezus Christus."
Hier laat lk het bij. De boekjes, die
geïllustreerd zijn, kosten iets
minder dan zeven gulden per stuk.
De zeer onvrijgemaakte firma
Kok te Kampen, die de boekjes op
de markt brengt, heeft ook een
herdruk in huis van „Het vuur
blijft branden", het jubileumboek
bij 35 jaar vrijmaking voor
volwassenen (door onder anderen
P. Jongeling), en dat kost 37,50.
Ti onz
„AARDE VAN GOD" N
Laten we het maar eerlijk tegen ,pnl„
elkaar zeggen: we zitten weer middrema
ln de koude oorlog. Terwijl we l war
gewend waren te denken ln termenjrcL E
van ontspanning en hoop op vrede^rdoe
zijn we overvallen door een situatie
die aan de donkerste dagen van vliLKerjr
na de oorlog, ae jaren vijftig, doet Le„
denken. Het heeft weinig zin om naliet v
de schuldigen te gaan zoeken. Het n5elei
exclusief aanwijzen van wie ook eR^paim
welke macht ook brengt ons welnlg,Vo0r
verder. We hebben het duidelijk jartije
samen niet in de hand gehouden, ^teling
want samen zijn we verantwoordel4ncje
voor onze bijna benauwd klein
geworden wereldIn zulke e n
omstandigheden doet men 't beste F
met eigen handelen en beslissen te tssecri
onderzoeken. Er is ook van onze ka^1? stl
zoveel mislukt om de volken hoop ,en
geven op een werkelijk betere Jle SU|
samenleving In groot verband. De
grote beslissingen om de goederen
der aarde eerlijk te verdelen zijn
uitgebleven. Bijna handenwrijvend?5,
zien we de waarde van onze
van een onzer verslaggevers
ZUIDLAREN De gerefor
meerde kerk te Zuidlaren is
bezig met een actie voor een
kerkgebouw van de Suri
naamse hernhuttergemeente
Onverwacht-Osembo.
De Surinaamse predikant M. J. Vlij-
ter van deze gemeente is dankzij een
vliegticket, dat hem door een lid van
de Zuidlaarder kerk werd aangebo
den. twee weken ln Zuidlaren, waar
hij gisteren onder meer werd ontvan
gen door burgemeester P. Canne-
gleter
„Er leeft bij ons ook het idee om
aandacht te schenken aan de structu
rele politieke dimensies in de verhou
ding tussen Suriname en Nederland."
vertelde gisteren ds A. van Zuylen,
een van de voorgangers van de Zuid
laarder kerk. Daartoe wil men een
studiegroep oprichten, die haar be
vindingen te zijner tijd door zal spe
len naar landelijke politieke organen.
„Het is de vraag of Suriname politiek
gezien voldoende aandacht krijgt na
de onafhankelijkheid." aldus ds Van
Zuylen.
Terugkrijgen
De heer E. de Vries, hoofdconsulent
van het Zeister Zendingsgenootschap
en zelf lid van de gereformeerde kerk
in Zuidlaren, herinnerde eraan dat
Suriname altijd wingewest is ge
weest. „Nederlandse bedrijven maak
ten meer geld over naar Nederland
dan we er aan ontwikkelingshulp In
stopten."
Intussen wil kerkelijk Zuidlaren zich
direct inzetten voor de zustergemeen-
te in Onverwacht. „Het gaat niet al
leen maar om een actie van rijk voor
arm, maar ook om de relatie tussen
christenen. We hopen iets terug te
krijgen van de blijdschap en het ge
loof. die de Surinaamste kerken soms
zo duidelijk blijken te bezitten," ai-
dus ds B. E. Span. eveneens een voor
ganger van gereformeerd Zuidlaren.
De Zuidlaarders hebben zelf kerk-
bouwplannen van rond de acht ton en
vinden, dat ze eerst de benodigde
60.000 in moeten zamelen voor het
kerkgebouw in Suriname.
vluel
ndelir
ha
figing
goudvoorraad stijgen. Intussen mot? ^er;
Je zoiets wel heel snel opschrijven, 'mdt
want niemand kan de
ontwikkelingen op dat gebied een mof 1
dag vooruit voorspellen. De zetten
tegenzetten volgen elkaar snel op. taatss
ievooi
Men onderhandelt wel, maar teveeh hun
met eigen partijgangers. Dat doet (keksui
situatie verstijven. Daar is nog noofl als
Iets goeds uit voortgekomen. Men len w
kan elkaar niet op de lange duur asiel,
blijven bedreigen zonder te laten 1 wore
merken hoezeer men naar iets andei
een wederzijds vertrouwen, verlang^ter v
Dat zijn de gezichtspunten die wij
van onze kant in acht dienen te z
nemen. Maar er is meer. Wij zullen j
moeten blijven vasthouden aan he( ^Q|
geloof dat dit, waarop wij leven, f jnar
.aarde van God" is. Ons gegeven iiLnr.v.
riAn ir&rrfpalrlrari/lA
een vérstrekkende
verantwoordelijkheid voor allen.
Vluch
in het
flucK
jtssei
alsnoi
van
(nigra
en.
'Ie C(
an
haar
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bergen op Zoom (I
A. J. den Harder, te Nieuw Veni
Abbenes; te Schipluiden: E. P.
der, kand. te Loppersum.
Aangenomen naar Ommen: G. Rer
te Weesp, die bedankte voor Boskc -i4-
en Wieringermeer; naar Nieuwleus I L
(toez.): J. ter Steege te Aalsum,
bedankte voor Hoogeveen en
huizen.
Bedankt voor Mlddelharnis: J. W(
land te Amersfoort.
Vecht
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Deventer: E. E. Slof!
Ds Vlijter heeft een werkterrein dat
zo groot is als Drente. Een armoedige
streek met zo'n 5000 inwoners, waar
van 1000 lidmaat zijn van zijn ge
meente. Elk moet in principe ƒ2.50
contributie per jaar betalen, maar
sommigen kunnen zelfs dat niet op
brengen. Toch is het gelukt om 6000
te sparen voor" een nieuw kerkge
bouw.
Met de hulp van Zuidlaren hoopt men
nu bij de aanstaande viering van het
95-jarig bestaan de huidige verkrotte
kerk te kunnen hebben ingeruild voor
een nieuwe. Inmiddels is ln Zuidlaren
13.000 bijeen gebracht. Door het
bezoek van ds Vlijter en voorgeno
men acties hoopt men dit bedrag op
te voeren.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Loenen aan de Vecht^
Dirkshorn en te Oostkapelle:
schoof, kand. te Haarlem;
moord-Zevenkamp; J. van Watti
Biels wijk.
Aangenomen naar Groningen-No<| on
oost: G. J. Jans te Appingedam.
feds
te Broek op Langedijk: te Oud-B(er
erland: H. P. Brandsma te Drachtjubli
Bedankt voor Hoogeveen: H. v
Mulligen te Utrecht-Centrum; Wchiei
Middelburg: R. van Beek te Baal opi
voor Leiden: J. Jonkman te AlmePonsi
nden
GEREF. GEMEENTEN ielaai
hebt
Bedankt voor Poortvliet: C. Wisse dat
Kootwijkerbroek. (ïanit
leren
laan.
Jos Lennards
t mc
De Limburgse kerkmusicus en pdgroe
goog Jos Lennards (80) heeft zondnde
een eredoctoraat gekregen van Ie of
pauselijk Instituut voor de kerkitnd
ziek in Rome. Lennards is vooral I— b
kend geworden door zijn ijveren vden
goede kerkmuziek, met name vigulc
het gregoriaans volgens de methc ogi
van de benedictijnen van Solesntste 2
(Fr.). Om deze vorm van zingen per
bevorderen stichtte Jos Lennards Itenb
Internationale instituut voor ke
muziek te Roermond. Naar de toeU»>r
paste methode wordt dit ook 1
Ward-instituut genoemd. Kardinieen
Wiliebrands droeg zondagmorgenle dii
Rome een mis op voor Lennaifcelai
waarbij het koor van de Roermondn. v,
muziekschool de gezangen zong. lien
leden van dit koor hebben vier Ji, dc
lang een cursus gevolgd bij de beite r
dictijnen in Solesmus. Ds
igd r
K. F. de Blois r*
Dr K. F. de Blois, vertaalconsulenlhts
Oost- en Centra al-Af ri ka voor de Tdde
reldbond van bijbelgenootschappler
komt ln dienst van de gereformeel via
zendingsbond in de Nederlandse hgen
vormde kerk (GZB) als tweede sed vijl
taris-buitenland. Begin 1981 hotf he'
hij zijn werk bij de GZB te beginnlcou:
Dr De Blois zal zich dan vooral rti D
Afrika bezighouden, terwijl de huig f
ge sekretaris-bultenland. ds C. J.g
Lam. verantwoordelijk blijft voor lersi
werk in Indonesië en Latijns-Amibii
ka. [iddc
G. H. O van Maanen^
Mr. G. H. O. van Maanen, direct
centrale personeelszaken van de 1
nlnklijke Ned. Lloyd, heeft afsch
genomen als voorzitter van het ci
torium van de hervormde sticht
Kerk en Wereld ln Driebergen, kopt
heer Van Maanen treedt statutairpe v
nadat hij al twee maai voor een pel in
de van vier Jaar was herbenoemd Ie v
voorzitter. Aan de hervormde synd
is als zijn opvolger voorgedragen!»
W. W. baron van Dedem. organisal»
adviseur bij de gemeente RottercU gel
De hervormde synode beslist bel op
maart over zijn benoeming. nten