Er wordt teveel gekonkeld' EDERLAAG VOOR RUUD KROL Dooi in Davos Jan Timman wint Lastpak Hans van Helden mensen in de sport orrit Jorritsma leert veel van eerste seizoen bij sprinters hui: atste kans voor Winterspelen Geert Trompetter wordt trainer EBBC 20 - fclJDAG 25 JANUARI 1980 SPORT TROUW/KWARTET P 19 - RHS 21 en wij I rkperio en eni Ie enig# >or Matty Verkamman t de kr renten atj gers riten igooipi11 snfl OO De spelers van het Hondjderlands voetbalelftal heb- na langdurige discussies een akkoord bereikt over collectieve opstelling in- ie reclame en sponsoring lid het Oranje-team. Het liggende kwartet van ax (Krol, Schrijvers, Taha- ita en La Ling) legde zich ige tijd na de geflopte wed- tegen Spanje neer bij de nsen van de meerderheid. in™ ars n van 3 uur lelijk. [spraak he moj Financ 1 3som) ngvoort t 5. 's Nachts om kwart voor vier toonden de Amsterdammers zich in hotel Samil Playa be reid om weer in het gareel te lopen. De „vrede" van Vigo mag rustig als een nederlaag voor Ruud Krol wor den uitgelegd. Gedreven door de zucht naar extra individuele inkom sten speelde de aanvoerder een hoofdrol binnen het rebelse groepje AJacleden, waarvan alleen Dick Schoenaker zich distantieerde. De in trige liep min of meer uit op een rechtstreekse botsing tussen Krol en Willy van de Kerkhof. De PSV'er meende van begin af aan dat alle internationals moesten profiteren van de commerciële activiteiten met de nationale ploeg. Hij wist zich daar bij gesteund door de meeste spelers. Officieel heette het dat Krol ten slot te „om" ging toen hem inzage in het contract tussen de KNVB en het bu reau Kortekaas Merchandising (dat de sponsoring coördineert) werd toe gezegd. Althans, sectiebestuurslid Herman Choufoer zal Kortekaas hier om vragen. Choufoer: „HIJ moet daar als contractpartner natuurlijk wel toestemming voor geven." Choufoer begrijpt overigens niet waarom Krol en de zijnen zo veel belangstelling voor dat contract heb ben. Die overeenkomst lijkt hem niet bijzonder Interessant. Aangenomen mag worden dat Krol dan ook andere, persoonlijke redenen had om na zijn aanvankelijke akkoord, later van het sponsor-collectief af te zien. Choufoer wees de volledige selectie 's nachts eerst op de slechte Indruk die het gekibbel over het geld in Neder land had gemaakt. De spelers trok ken zich vervolgens langdurig terug, waarna de door Krol, Willy van de Kerkhof. Wlm Jansen en Kees Kist gevormde Oranje-raad met de in overvloed aanwezige KNVB-officials (Choufoer. Huybregts, Van Eijck, Van Zanten, Van der Kroft, Van Praag, Wiersma) om de tafel ging zitten. Choufoer. na de overeenkomst: „Het zijn de beste gesprekken geweest die ik de laatste drie jaar als KNVB'er heb gevoerd." Dat er dank zij het akkoord een fikse ruzie werd voorkomen, onderstreepte Willy van de Kerkhof, die als winnaar uit het conflict tevoorschijn kwam. Van de Kerkhof: „Ik was zeer ver baasd over deze ommekeer. Naar ik heb begrepen heeft de pers in Neder land weinig heel gelaten van Krol. Zelfs Ruud blijkt bang te zijn voor image-verlies en heeft kennelijk hel der nagedacht. Goed dat dit is ge beurd. want ik had zijn aanvoerder schap in een ander geval zeker ter discussie gesteld." >or Peter Onvlee LERS iboanisJAVOS Binnen het wereldje van de Koninklijke Neder- lc'se Schaatsenrijders Bond is Jorrit Jorritsma, de coach n de sprintploeg, eigenlijk een zeer verfrissend element, ion na i jgelijk zal zijn invloed in de per traditie nogal behoudende lederen van de KNSB van korte duur zijn, maar wanneer de -jarige Alkmaarder aan het einde van het seizoen inderdaad austrjt vgitj moet ruimen, verliest de nationale schaatswereld een izuchtig en tegelijk waardevol man. :t na aankomst in Davos, vori- week. werd Jorrit Jorritsma gecon- oezellk B me4 4164 verbafd- dat zijn werktiid ste seizoen als coach van de sprin- )e, ji| s tegelijk zijn laatste zou zijn. Leen 'lommer, zou al klaar staan hem op volgen. Jorritsma zélf is nog van ils op de hoogte gesteld. Voelt zich jeDO<Jpakt wanneer het verhaal werke- waar zou zijn vorig jaar immers »nd oud-herenkemploegcoach liSeri^ommer ook al op de nominatie de in, Bela inters onder zijn hoede te nemen, deling ar het feest ging toen uiteindelijk in h niet door en noemt het tege- luisiecirculerende verhaal dat hij vol- nd jaar weer ln Canada actief zou n uit de lucht gegrepen. „Als het ilets )d vrij uèste jaar mijn laatste als coach van sprinters zou zijn en ik krijg een even iSns in het buitenland, dan grijp ik natuurlijk met beide handen aan. ben weliswaar niet getrouwd met schaatsen, maar ik ben eerlijk CH-hoeg om te zeggen, dat ik het een Dole sport vind. Ik heb inmiddels zoveel ervaring, dat ik van mezelf •t. dat ik bepaalde zaken aankan." ERNIEUWING verfrissende van Jorrit Jorritsma t hij het gesprek over schaatsen, >rintploeg, zijn persoon en niet te ten het bestuurlijke beleid, geen tent langs de gebaande paden It. Hij zegt waar het op staat, *t zich slechts ln om geen modder gooien, maar ook al zegt hij het met zoveel woorden, met enig - en combineerwerk ontstaat al snel het beeld, dat er binnen schaatswereldje leel wat zaken vernieuwing toe zijn. Met enige |t klinkt bij voorbeeld, wanneer evaluatie van een jaar junioren Oranje) aan de orde komt: „Ik er nooit meer iets van gehoord, toch stonden er bijzonder leuke en zaken voor een toekomstige tuur in." v. o.a.1 C.V., 9 trein van it 100' TIGINQl 5.500 k. g ing( i wij 13.00-1 EK JRS Amsli eengaf badk.h k.k. g g oi het met die structuur van het lerlandse topschaatsen niet goed is de afgelopen weken voortdu- duidelijk gebleken. Terwijl de ije-vertegenwoordigers op de :hillende internationale toer den als veredelde krabbelaars ischaatsten, blijkt het in landen Amerika mogelijk om binnen kor- tijd een top- en een schaduwploeg n AM^de 15660 16 bren8en. die prestatie! 3 Nederlandse verre overtreft. En ondanks het leweldige potenti- h ikfi da4 er 40611 411 Nederland rond- •i n 14 en d6 Problemen die de Ameri- u ien alleen al met hun kunstijsba- hebben. rit Jorritsma is ook in deze krant afgelopen maanden weieens afge- biedkilderd als een nogal eigengereide (1e et. polder S.W var lis te st k.k. etage, laapk. zolder, den. r* econorlCl» Vraa geld str. 36' 020-93! eikbaar in 108 ft n', ma< gj en 5-ki aanvas yj .00 k.k. Jong. 18 00 EN JAU RUSTfcl inger., t. terr O m» GINA Iner die het allemaal beter zou weten, maar met zijn ploeg uiteinde lijk toch ook maar niets presteerde. Het echec van de interland tegen Noorwegen, half december, was er een voorbeeld van. Jorritsma zou zijn rijders met fluwelen handschoenen aanpakken: een groep rijders die niet voor de topwedstrijdsport geschikt zou zijn. Met name de figuur van Miel Govaert leidde tot hoongelach. GOVAERT Miel Govaert was zoals bekend heeft hij sinds het afgelopen weekein de het schaatsen gelaten voor wat het is binnen de formatie van Jorrits ma een vreemd element, aangezien pa Govaert niet alleen de bond be hulpzaam was bij de nieuwe Amers- foortse huisvesting, maar tegelijk ook nog eens voorzitter van de Lan delijke Technische Commissie was. Miel Govaert was duidelijk onge schikt voor topsport, presteerde nooit op de momenten dat er gepres teerd moest worden, was mentaal zwak en viel tijdens de nationale ti telstrijd duidelijk uit de boot. „Ik heb hem steeds voorgehouden dat hij tot en met die kampioenschappen mijn volledige steun zou krijgen. Ook al reed hij geen meter. Maar op de kam pioenschappen moest hij het waar maken. Na de eerste dag zei ik hem, dat er de tweede dag wel heel wat moest gebeuren, wilde hij er nog bij blijven. Hij maakte er niets van. Normaal verdwijnt een rijder dan min of meer geruisloos van het to neel. Miel Govaert niet. Drie uur moest Jorrit Jorritsma met de techni sche leiding van de schaatsbond in beraad. Over de Inhoud heeft hij nooit iets los willen laten. Nu: „Miel moest toch nog een kans krijgen. Ook nog voor de selectie van het wereld kampioenschap. Dat laatste heb ik nog tegen kunnen houden. Zou in strijd zijn geweest met alle af spraken." Mede voor Miel Govaert werd tenslot te de ploeg-afvallers onder leiding van Floor van Leeuwen geformeerd. Een staaltje van schaatspolitiek van de eerste orde, waarmee een figuur als Jorritsma voortdurend wordt ge confronteerd. „Er spelen te veel eigen belangetjes mee; er wordt te veel ge konkeld. En het resultaat van dat alles is dat we de toonaangevende positie van enkele Jaren geleden vol ledig zijn kwijtgeraakt. We lopen nu duidelijk Jaren achter." PROFIEL Jorrit Jorritsma is de eerste die toe geeft. dat zijn voorganger Henk Gem- ser als coach door eveneens het nodi ge gemanipuleer achter de schermen is gevallen. Gemser was ook in de JORRIT JORRITSMA: 'We lopen nu duidelijke achter' ogen van Jorritsma zeKer een van de betere schaatscoaches die Nederland bezat. Niet altijd even diplomatisch, maar zeker wel tereake kundig. In de groep kasplantjes, die het weinig evenwichtige sprintersgezelschap ze ker vorig Jaar was, ln ieder geval te hard. „Het probleem voor mij bij het begin van de werkzaamheden met de sprintploeg was, dan ook hoe te han delen." Na een psychologisch onder zoek van de rijders Govaert, Uilkema, De Jong, De Boer. Van de Roemer en Ket, werd tot de zachte lijn. tot de menselijke benadering besloten. „Zou ik deze ploeg ook gewoon hard hebben aangepakt, op mijn normale wijze, dan zou er wellicht binnen een maand geen rijder meer zijn overge bleven. We zijn uitgegaan van de be staande situatie; van het bestaande profiel van de rijdersgroep. Dat dit niet overeenkomst met de wijze waar op in de topsport gewerkt dient te worden, is een andere zaak." SPEELTUIN „Maar dat geldt niet alleen voor de sprintploeg. Bijna het gehele beeld van de Nederlandse topsport laat zien, dat er op het beslissende ogen blik wordt gefaald. De mentale hard heid is er niet; een gevolg wellicht van het maatschappijbeeld, dat wij in Ne derland kennen. Waarbij topsport vaak een vies woord; waar voor top sport ook een slecht politiek klimaat heerst, al heeft het ministerie van CRM sinds kort dan ook officieel eni ge medeverantwoordelijkheid voor de topsport op zich genomen." nationale topsport. Een terrein, waar op de amateuristische visie en de professionele aanpak van Jorrit Jor ritsma, in het dagelljke leven leraar lichamelijke opvoeding, („dankzij de medewerking van mijn school, de HTS in Alkmaar, kan ik in de winter twee maanden aan het schaatsen be steden") botsen. Zijn seizoenplan ning vooraf werd wel geaccepteerd (met pieken wat de prestaties betreft bij het nationaal kampioenschap en straks de wereldkampioenschappen ln West-Allis en de Winterspelen van Lake Placid) maar de paniek brak al snel uit, toen in het voorseizoen er inderdaad ook geen prestaties wer den geleverd. Jorritsma: „De indeling van het sei zoen is zo'n specifieke zaak. De perio disering ervan. Hebben de Noren, Zweden en Amerikanen in het voor seizoen 2.02 gereden? Nee toch? Erid Helden reed bij de IJsselcup 2.06 maar is er nu wel met 1.54 op de 1500 meter. En wij? De allrounders moes ten zo nodig toen al 2.02 rijden. Nu komen ze niet verder dan 1.59 en 2.00. Met de sprinters heb ik het seizoen anders opgezet. Meer met accenten, conditionele arbeid vooral en minder aandacht in het begin aan de snel heid. En wat gebeurt? De bond raakt in paniek. Schrijft snel de strijd om de Domtrofee als selectiewedstrijd uit met alle problemen van dien. Er wordt verwacht van eind oktober tot maart wereldtijden te rijden. Ik zeg dat dat niet kan. anderen wel. Die vinden Jorritsma dan maar een ei genwijze vent, een die het zo nodig weer beter weet." Terug naar het schaatsen. Te betite- Jorritsma komt in ieder geval de eer len bijna als de speeltuin van de toe, dat beeld van de beter wetende man ook met feiten en gedachten te onderbouwen. De feiten van de trai- ningsopbouw bij voorbeeld, waarbij het specifieke tempowerk eerst later is gekomen en inderdaad tot nog toe niet zonder resultaat is gebleven. „Het mag dan wel Jahrhundertwetter hier ln Davos geweest zijn zoals de Zwitsers zelf zeggen, maar toch heeft ledereen er maar twee persoonlijke records gereden. Dat moet toch ook nog gebeuren en gaat niet zomaar." VERWARREND En dan zijn visie over het ontbreken de topsportbeleid. „Er leven verschil lende meningen over. Ik heb daarover steeds verschil van mening met de andere coaches Van 't Oever en Krook. In totaal zijn er vijf trainers met evenzovele meningen en dat werkt verwarrend. Ten opzichte van de rijders, ten opzichte van de bond en ook ten opzichte van de media. Een deel geeft Je dan ook geen kans; oordeelt direct en weet niet wat er gaande is." Jorrit Jorritsma ziet al meest geei- gende structuur van het Nederlandse topschaatsen die met een technische coördinator en de nodige vaktrainers: allround heren, dames, sprinters en jeugd. Mensen, die op één lijn zitten, geen verschillende standpunten ver kondigen. Zonder dat daarboven nog eens een hele serie mensen staat, om allen eigen belangetjes te verdedigen. Doodziek Bijna een Jaar sprtntploegcoach- schap heeft Jorrit Jorritsma teleurge steld. De scepsis waarmee zijn aan pak is ontvangen „Ik heb er wel eens aan gedacht vooraf mijn visie te geven, opdat er dan meer begrip zou zijn ontstaan, maar zoiets is in de schaatsbond ondenkbaar" en het denkbeeld, dat de rijders bepaalden wat er gebeurde. „Ik heb mij dit Jaar aangepast wat de benadering van de groep betreft. Omdat ik ervan uitga, dat Iemand pas dan een toptrainer is, als hij op een bepaald moment het beste haalt uit het materiaal dat voorhanden is. Het intermenselijke aspect speelt dan een belangrijke rol. Het is niet gemakkelijk, k heb wat dat betreft ook wel meer moeten inle veren dan de ploeg, hoewel de rijders met een geheel ander trainingspro gramma zijn geconfronteerd. Met méér accent, met meer trainingen met name. Ik ben ervan overtuigd, dat dit voor deze ploeg de goede weg was. Of het er dit Jaar allemaal uit- komt, weet Je niet bij voorbaat. Die gok heb ik genomen. Zoals ik dat ook het eerste Jaar in Canada deed. Maar als Je dan hoort, dat Je contract niet verlengd wordt omdat de prestaties nog voordat er werkelijk geoordeeld kan worden zo slecht zouden zijn, dan vraag je Je af welk vertrouwen Je als coach van de bond geniet? „Het hoeft voor mij op zo'n moment in feite ook niet meer. Ik word er doodziek van. Je kunt pas aan het einde van de rit zeggen of het wel of niet goed was. Op zulke momenten als ik dat dan hoog, voel ik me in het Nederlandse schaatswereldje niet meer thuis. Ik denk. dat ik een andere instelling, een andere mentaliteit heb". VOS Voor een aantal rijders en Isters is de vandaag beginnende pfede serie van drie wedstrijddagen het de laatste dagen door het 'eiJrme weer (te) zachte natuurijs van vos (in de middaguren was zelfs n training meer mogelijk: een si- iiichtii Ue dle doet denken aan 1977 toen wereldkampioenschap moest len afgelast en overgeplaatst Heerenveen) van beslissende be- enis. ticket naar de Olympische Wln- «pelen staat met name voor het gende vijftal op het programma: tje van de Lende (1500 en mogelijk achta 0 meter), Ina Steenbruggen (3000 lanv tori. Ron Ket (1000 meter) en Rolf >randy (10.000 meter). Voor alle an- tn die nog niet definitief in het It van het Olympische deelname- Ijs zijn gesteld (zeker zijn: Ria er, Annie Borcklnk, Haltske Va- Ijn. Lieuwe de Boer, Bert de Jong, bert van der Duim, Yep Kramer en 't Kleine) lijkt Davos weinig meer bieden te hebben. meseoach Ab Krook: „Ik ben te- rgesteld. dat het NOC de kandida- van Sijtje van de Lende deze >k nog niet heeft geaccepteerd, hg Jaar voldeed zij al aan de eLs en seizoen heeft zij haar vorm zeker 'estigd. Zij heeft toegegeven nadeel, dat het Internationale da- •schaatsen een sterke progressie toont. Maar wanneer een Piet «Ine bij de heren definitief wordt aangewezen, had dit ook met Sijtje moeten gebeuren." Ab Krook ziet voor zijn rijdster de beste mogelijkheden op de 1500 me- tec („ZIJ is voor mij iemand van de midden-afstand") en hoopt op een eindelijk weer goede verrichting van een nog altijd door een rugblessure geplaagde lna Steenbruggen op de 3000 meter. Sprtntcoach Jorrit Jorritsma kent het probleem van twee kandidaten voor de ene nog resterende 1000-me- terplaats te hebben. Mogelijk zit er voor een van hen een 500-me ter kwali ficatie in. maar dat is twijfelachtig. Zelfs de 38.34 van Sies Uilkema was daar zaterdag onvoldoende voor. ..Aan de hand van de prestaties van het afgelopen weekeinde had ook Ron Ket al aangewezen dienen te zijn, maar de Landelijke Technische Commissie wilde hier nog niet aan om ook Hilbert van de Duim op de 1000 meter nog een kans te geven. Straks zit je wellicht met het feit dat er door de mindere ijsomstandighe- den helemaal niemand meer gaat." En over nationaal kampioen Jan van de Romer die buiten alles dreigt te vallen: „Het afgelopen weekeinde nam hij het wat te gemakkelijk op. HIJ ls ervan doordrongen dat het nu moet gebeuren en kan onder die om standigheden presteren. Dat zag Je bij het Nederlands kampioenschap." Van onze volleybalmede werker 's-HERTOGENBOSCH Er bestaat een grote kans dat Geert Trompetter binnenkort zijn actieve loopbaan als vol leyballer gaat beëindigen. De AMVJ-spelverdeler werd tij dens een langdurige vergade ring tot bondscoach van de tweede selectie, dat zijn de be loftevolle volleyballers die nog net niet rijp zijn voor het nationale team. Trompetter heeft het aanbod nog in beraad. Eén van de consequenties voor de 39-jarlge Amsterdamse gymnastiekleraar is, dat hij niet clubgebonden mag zijn. Dat betekent dus stoppen met spelen en geen trainingen ge ven aan ere- of eerste-divisie- ploegen. Omdat door andere verenigingen benaderd is om daar of te spelen of te trainen heeft het NeVoBo-aanbod nog in beraad. MADRID Baksetbalkampioen EBBC Den Bosch heeft ln een wed strijd voor de finalepoule van het toernooi om de Europa Cup met 82-76 verloren van Real Madrid. Bij de rust leidde de Brabantse ploeg nog met 33-45. Van een verslaggever WIJK AAN ZEE Het ziet er naar uit, maar misschien is de wens de vader van de gedachte, dat Jan Tim- man het pad der overwinning terug gevonden heeft. In de achtste ronde van het Hoogovenschaaktoernooi won hij althans zeer vlot van Hans Bohm. Van de twintig gespeelde zet ten waren de eerste vijftien bekend. Daarna kwam een nieuwtje van Tim man, waarop zijn tegenstander niet het beste antwoord vond en spoedig daarna tegen een hopeloze stelling aankeek. Succes voor de grootmees ter, ongeluk voor de meester, wiens reeks nederlagen een pijnlijke allure krijgt. Ook KortsnoJ toonde dat hij niet van plan'is zich bij voorbaat met een bescheiden plaats te verzoenen. De flegmatieke Amerikaan Byrne trof hem in een onverzettelijke bui en dan valt er nooit veel eer te behalen. KortsnoJ won een pion en beheerste bovendien met een machtig loper- paar zoveel terrein, dat de zwarte cavalerie er al heel weinig tegen had ln te brengen. Eerst had het de schijn dat de Amerikaan het nog op afbre ken zou laten aankomen, maar bij nader inzien kwam hij tot betere ge dachten en reikte zijn tegenstander overwonnen de hand. Het kan zijn dat deze resultaten de Jeugdige Seirawan prikkelden om ook weer eens een heldendaad te vol voeren, want hij greep tegen de Rus sische Amerikaan Alburt het initia tief, en passant dankbaar profiterend van een steek die deze op de konings vleugel liet vallen De partij werd afgebroken, maar Seirawan kan ge forceerd de kwaliteit winnen en zal daarmee zijn koppositie wel verstevi gen. Hij komt dan op 67. punt en het grootmeesterresultaat van 87» punt ls dan werkelijk binnen handbereik. Winst was er ook voor John van der Wiel. Ligterink ging reeds in het prille openingsstadium lelijk in de fout en kwam de positionele gevolgen daar van niet meer te boven. Natuurlijk spartelde hij nog wel, maar tegen beter weten in. WIT: V. KORTSNOJ (ZWI) ZWART: R. BYRNE (VS) L c4, g6 2. d4, Pf6 3. Pc3, Lr7 4. g3. 0-0 5. Lg2, d6 6. Pf3, c5 7. d5, Pa6 8. 04), Pc7 9. a4, Tb8 10. e4, Lr4 11. h3. Lf3: 12. Lf3:, a6 13. a5, e6 14. Lf4, ed5: 15. ed5:, b5 16. ab6:ep, Tb6: 17. Pa4, Tb4 18. b3, Dd7 19. Kg2. TfbS 20. Ta3. h5 21 Ld2, T4b7 22. Dc2. Ph7 23. Pc3, Ld4 24. Ldl, Te8 25. Dd3. Tbb8 26. Ta2, Te7 27. r4. hg4: 28. hf4:, f5 29. Pe2, Le5 30. f4. Lh8 31. PgS. Tf8 32. Thl, Ld4 33. gf5:, gfS: 34. Lel, Tf7 35. Kf 1, Tf6 36. Tg2, Kf8 37. Lc2, Tfg6 38. Th2, Pf6 39. Pf5:, Tg2: 40. Tg2:. Tg2: 41. Kf2:. Lal 42. Dh3. Pg8 43. Ld2. Pe8 44. b4. cb4: 45. Lb4:, Lf6. Zwart geeft het op. Van der Wiel iNedi-Llgtertak (Ned) 1-0. Browne V8t i-SlgurJonason ilJi) '(a-i*. Suny» (Brai-Kova- eevic (Jot) Big Seirawan (VSli-Alburt (V8tl afg Korujnol (ZwD-Byme (VSli 1-0. Blytaala (Can>- Ree (Nedl alg. Timman (Ned) BOhm (Ned) 1-0 Stand na acht ronden I Seirawan 9.5 I. 2 Browne 3.3. 3 Korujnoj 3. 4 Blytaala 4.3 l.t Ree en Alburt belden 4*1,1. Byrne 4. 8 Kovace- vie 3,3 l Timman 3.J. 10 8unye 3 1. II. Slgurjongson en Van der Wiel 2. 13 BOhm 2.9. 14 Hgterlnk 2 In de week voorafgaande aan het Europees Kampioenschap schaat sen verscheen in De Volkskrant het verhaaltje met veteraan Hans van Helden. Het lezen van het stukje had bij velen de uitwerking van een tijdbom. Wat een droefenis, wat een grauwheid; wat een prachtig stuk. Hans van Helden werd ln zijn toe komst neergezet en bleek daar hoe genaamd een „niets" te zijn. Van Helden was niets, kon niets en wilde feitelijk niets. Van Helden onder kende zijn smalle-basis-toekomst en liet uitkomen dat hij behalve schaatsen eigenlijk niks kon. En ook niets wilde. Hard schaatsen lukt hem de laatste maanden ook niet al te best zodat het tijdperk Hans van Helden voor bij lijkt te zijn. De mensen die de Friese Brabander Jarenlang krediet gegeven hebben, zullen zich lang zaam gaan afwenden van deze toch schilderachtige man en iets roepen ln de geest van „Van Helden, nee. dat kan toch niet meer, laten we hem nou maar vergeten vreemde man natuurlijk, misschien dat hij nog iets leuks in dat marathonwerk gaat doen." Hans van Helden zal de toekomst inrijden met lets van ontevreden heid, norsheid ln zich. Zijn aard stond hem zelden toe echt vrij en blij ten opzichte van de buitenwe reld te zijn en natuurlijk had hij daar alle recht op. Hij was en bleef nors tegen de verzamelde pers die hem gedurende al die jaren ver keerd Inschatte en ook altijd ver keerd sprekend wist op te voeren, zo althans oordeelde hij zelf. Een voorbeeld. Vrijdagavond. Trondheim. Collega Pfrommer en ik drinken een glas Als Pfrommer en ik terugkomen, het trapje weer op, botsen we tegen Van Helden en de wat bedeesd op de achtergrond staande Hilbert van der Duim aan. Pfrommer begint openlijk te glim men en geeft zijn ex-pupil warm de hand. Van Helden lacht wat terug en probeert losjes duidelijk te ma ken dat hij slechts een luchtje loopt te scheppen. We babbelen wat. over het weer. de positie van de pinguïns ln het Braziliaanse Amazonegebied en Ineens hebben we het over het voornoemde artikel. Ik merk voor zichtig op dat lk het een sterk arti kel vond maar dat er een triestheid vanaf straalde, die schrijnend te noemen was. Pfrommer kuchte wat, Van der Duim schuifelde wat heen en weer en Van Helden zei gewoon: ,Ach. wat maakt me dat nou alle maal uit. Het interesseert me toch geen ene rot moer wat Jullie journa listen nou allemaal zeggen en schrijven, echt het doet me niets. Jullie doen maar." En daar staan we dan Met een snijdende stilte ln ons midden. Van Helden echter loopt even verder en begint een pontificaal aanval op de dame van de kassa. Hij knielt bij haar neer en kletst. Onderwerp voor hem ls verder afgedaan en het luch tje scheppen is ook vergeten; hij is gewoon zichzelf, verbergt niets, wil ook niets verhullen „Zo ls hij altijd geweest", zegt Pfrommer later, „Hans was een moeilijke, niet alleen voor mij en voor de andere jongens, maar ook voor zichzelf. Hij was moeilijk en hard voor zichzelf. Hij koos nooit voor de gemakkelijkste oplossing, er moest altijd wel iets aan de hand zijn." En even later, bijna met res pect uitgesproken: „HO is voor mij nog altijd een technisch volmaakt schaatser. Ook ai wordt hij trager, hij verliest zijn techniek geen enkel moment en dat ls knap." Een dag later zien we het begin van het einde van Hans van Helden. Hij scoort niet te best op de 500 meter en verzuipt volledig op de vijf kilo meter. Ik kijk naar Pfrommer. naast me. De kleine militair schudt het wijze hoofd en kijkt Van Helden lang na. Ik kan zijn gedachten bijna lezen, maar vraag het toch maar Pfrommer zegt: „Jammer Hans. Je hebt er lang tegen gevochten, maar je haalt het niet meer Jammer!" Dezelfde Pfrommer. de afgezette bondscoach van weleer, had wel driekwart Jaar eerder nog er mede voor zorggedragen dat Van Helden aan een privé-sponsor kon komen om zodoende zijn solo-kruistocht tegen het schaatsestabllshment te volvoeren. Het knurftlge van Van Helden, dat alleen blijft me toch voor ln de herinnering liggen. Het door hem consequent afwijzen van vreemde lingen. Het norse, soms zelfs onbe- houwe optreden waarmee hij zich bepaald niet geliefd maakte maar waarmee hijzelf toch weer niet zat. We schrijven de winter van 1976 en voor het eerst bezoek ik Inzeil om de kernploeg aan het werk te zien. Fotograaf Albert gaat mee. Albert is een artiest en vindt sport op zich erg leuk. Hij heeft bepaalde ideeën ontwikkeld over het hoe en waarop Je schaatsen kan fotograferen en voert dat ook uit. Hij staat aan de rand van de baan en mikt zijn lens bij de vaderlandse schaatstrots naar binnen. Met enige afstand wel iswaar maar wel voelbaar constant aanwezig. De kleedkamerdeur gaat open en Van Helden stapt op schaatsen wat moeilijk naar buiten Albert ziet dat en neemt Van Hel den op de korrel. Niet opdringerig, maar Van Helden reageert direct en zeer fel. HIJ loopt de fotograaf dwars van de sokken en roept dat hij het niet goed vindt dat er foto's van hem gemaakt worden. „Wie denk Je dan wel dat Je bent", bitst hij de terugstappende artiest toe. „Niet ledereen kan zomaar foto's van mij maken. Je kan dat toch eerst gewoon aan me komen vragen." We zeggen dat we dat vragen bij Pfrommer gedaan hebben en dat die een algehele toestemming gege ven heeft Van Helden accepteert dat niet en zal gedurende drie da gen op uiterst pesterige manier te genover Albert blijven werken. Hij schaatst constant van de fotograaf weg, rijdt op een bepaald moment zijn camera bijna ln stukken en maakt zich altijd uit de voeten als de fotograaf dichterbij komt Hij keurt ons verder geen blik meer waardig, gromt wat en verdwijnt. Twee Jaar later, weer ln Inzeil, doet eenzelfde situatie zich voor. Nu staat er een fllmcameraman. Mark. te werken en terwijl die een shot van de ijsbaan maakt komt Van Helden langs lopen. Er ls ruimte voor een horde toeschouwers achter de camera, maar Van Helden loopt door Mart Smeeta cameraman en camera dwars om ver. De schaatser kijkt nauwelijks om. maakt duidelijk dat we dienen op te rotten. „Idioot", kaatst Mark direct terug. Idioot ls Van Helden niet. Hij leeft en reageert op vele zaken zeer pri mitief. Hij staat dicht bij de natuur, houdt niet van glitter en heeft een humor die niet door een leder ge deeld kan worden. Ook dat maken we mee. Zoutvaatjesdeksel los draaien zodat Klaas Vriend zijn soep verpest ziet, sneeuwballen ln de spaghetti van Plet Kleine gooien en andere grappen die geen echte grappen zijn. Van Helden voert dat soort trucs met grote regelmaat uit met een dunne glimlach op het ge zicht. maar of hij er nou zelf wel geheel in gelooft is de vraag. Diezelfde Hans van Helden, die 32- Jarige veteraan, stapte afgelopen maandagochtend het vliegtuig ln Oslo binnen en kwam uit op een stoeltje vlak voor me. De ietwat norse SAS-stewardess verzocht Van Helden het door hem meegebrachte grote pakket weg te willen halen omdat dat hinderlijk ln de weg stond voor de nooduitgang Van Helden had een avond eerder een soort Noorse stenen kruik gekregen als dertiende van het Europese kampioenschap en vervoerde dat ding ln een grote doos. Maar ner gens vond hij een plaats om het stuk karton weg te stoppen. Ik bood een plaats bij mijn voeten aan en hij reageerde gretig. Een aantal maal draaide hij zich tijdens de rit om. kletste honderduit en wees me tijdens een kort opont houd ln 8tavanger op een oorlogs vliegtuig dat aan de rand van de startbaan stond. Hij legde zeer uit gebreid uit dat het ding onnoeme lijk hard kon vliegen en dat Je in twee uur van Friesland naar Noord- Noorwegen kon koersen. Later, vlak bij huis, wees hij me op het fraaie uitzicht op de Waddeneilanden. Hij keek als een kind zo blij door het raampje naar beneden. Herkende en wees aan. Vlak voor Schiphol vroeg lk hem wat er nu verder met hem ging gebeuren. Hij wist het niet. HIJ hoopte op Davos of Inzeil. Om toch nog Iets waar te maken voor de wereldkampioenschappen ln Hee renveen. Maar hoe dat alles zou gaan was hem niet direct duidelijk. Coach Van 't Oever was wel even naast hem komen zitten, maar hij wist nog niet hoe hij de week verder zou moeten Inrichten. Op woensdag las lk ln de krant dat een plukje kernploegrijders met coach en al naar het Zwitserse Da vos was vertrokken om nog wat laat de krachten op te doen voor Lake Placid. De naam Hans van Helden vond ik ln het bericht niet meer terug. De altijd ln het zwart rijden de eenling was ln zeer korte tijd vergeten Drie bronzen medailles, een rits topprestaties en miljoenen trainingsuren bleven achter. De lastpak Hans van Helden was zijn onbestemde toekomst direct be gonnen. Straffen De tuchlcomm laaie van de KNVB heefl AZ speler Hugo Itovenkamp braUalt met een geldboete van 394 gulden wegena Zijn zijn opmerkingen tegen de achekdareehter tijden* het treffen van zijn club met P9V De tuehtcommlaale achonte J Lemper* van Heraclea voor vier wedatrljden Bovendien kreed deze apeter een geldboete van 100 gulden opgelegd Lemper* wera zondag door de achetda- rechter van het veld gezonden nadat hij een tegenstander had gaalagen Voorla beatrafte de tuchlrommiaaie drie derde gele-kaart-gevallen" A. Kil. irCTweniei. dne wedatrljden onvoorwaardelijk en een geldboete van 300 rt^den. A J Vlaaer (NEC), dne wedalnj den onvoorwaardelijk en een geldboete van 250 gulden. H T WlUemae (NlCi drie wedaüljden onvoorwaardelijk en een geldboete van 190 gulden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 21